IEct Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Keurvorst en Geldvorst.
M 1360.
Waar blijft het?
FEUILLETON.
Uitgever: L,. J. YEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 21 NOT.
1894.
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementiprgn: per 3 maanden f 1.00.
franco per post zonder prpsvei hooging. Afzonderlijke
numnir8 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjj dagavond
ingewacht.
want veel wat onnut verloren gaat, kan
op veld en akker goede diensten bewjjzen.
De Groningsche veenstreken zjjn alles ver-
Waar bljjft toch al het vail, dat in de 1 schuldigd aan het Groningsche Straatvuil,
groote steden opgezameld wordt, omdat de Groningen is men begonnen om alles
ingezetenen daarmede verlegen zitten? Dag
aan dag komt de vuilniskar en alles wordt
bijeengebracht. Kar na kar komt op de
daarvoor bestemde plaats, stort zijn last uit,
en tal van varkens zoeken uit wat hun
gading is; wordt daardoor reeds voel op
geruimd, veel blijft liggen om gesorteerd
te worden.
Gebroken glaswerk vindt later den weg
naar de glasblazerijen, papier, lappen, vodjes,
worden verzameld en de papierfabrieken
zullen dit veranderen in het fijnst papier
of het zal verwerkt worden tot tal van
andere zaken, niets zal verloren gaan. Oud
touwwerk zal in de pluizerjjen verwerkt
worden, beenderen, 't kostbaarste vuil, zullen
of als beenderenmeel den landbouwer mest
stof leveren, of als beenzwart in ieder gezin
gebruikt worden, alles zal zjjn bestemming
vinden, en wat als geheel onnut beschouwd
wordt, gretig zullen de landbouwers het als
mest naar hun bouwland voeren, waar bet
goede diensten zal bewjjzen.
Nists, volstrekt niets gaat verloren, alles
heeft zjjn bestemming nH de np verheid ge
slaagd is om zich alles ten natte te maken,
en wat voor de njjverheid van geen waarde
is, de landbouw vraagt dit op, als een nood
zakelijke behoefte. Zonder goede bemesting
toch is de landbouw niet mogeljjk. Zeer
dikwijls hoort men klachten over achter
uitgang van den landbouw, maar wordt wel
alles ingespannen om het hoofd boven water
te houden? Wordt om bp het onderwerp
te blpven, wel genoeg zorg gedragen voor
den afval, die in ieder gezin toch dagelpks
komt?
In schrale streken laat men weinig ver
loren gaan, daar wordt opgepastde mest
hoop ontvangt alles, maar is men op de
klei, dan laat die zorg nog wel eens te
wenschen over; als men in het veen is wordt
op geen turfje gezien, maar evenmin wordt
in de kleistreken zorg gedragen dat niets
zal verloren gaan wat voor bemesting kan
dienen. Er is zoo veel wat door ontbinding
in plantenvoedsel wordt omgezet, dat in
onze streken verloren gaat zonder eenig nut
te doen. Men behoeft hier zoo zorgvuldig
niet te zjjn, zegt men, en vergeet op die
wjjze dat alle kleintjes helpen.
Waar bljjft het? moet ieder vragen die
mest noodig heeft voor zjjn land of tuin,
LOUISE MiiHLBACH.
(15
»Meyer Anselm, houd ze vast, zoodat ze
't niet deen kan,* zei de oude man glim
lachend. »Ik dreigde haar van avond, dat
ik u zeggen zou, dat ze een geheim in haar
hart verborgen hield en toen heeft ze
gezworen, dat zjj in de Main zon springen,
als ik dat geheim verried!*
»En wat was dat geheim?* vroeg Meyer
Anselm en zjjn gelaat blonk van nieuwe
vreugd.
>Ikmag het u niet zeggen, Meyfer Anselm,
vraagt gjj 't Gudula zelv<?n maar!*
Meyer Anselm sloeg zijnen arm met
teederheid om Gudula's slaDke leeBt, en zag
haar met smeekende blikken diep in de
oogen. Gudula,* sprak hp, >dezen avond
Leb ik u gezegd, dat ik er rujjn leven voor
ten offer wilde breDgen, om rjjk te worden.
Welnu, Gudula, ik heb eenen grooten schat
gevonden en wenschte die mede te nemen
naar mpn huis, omdat ik dan rpk wezen zou.
Maar de schatdelver moet de tooverspreuk
nnen, wanneer hp den schat opnemen
'«nemen wil. En nu geloof ik, dat
:m die tooverspreuk bevat. Wat
te verzamelen, uitgestrekte streken zjjn ont
gonnen en de stad zelf heeft groote voor-
deelen door het vuil te verpachten of te
verkoopen. Daar heeft men de waarde leeren
kennen, en waarom zal men dan hier op
de klei de lessen van daar ginds niet ter
harte nemen Ook hier toch moet de grond
evengoed gevoed worden!
Herhaaldelijk is reeds de mogeljjkheid be
sproken, om met het vuil, uit onze groote
steden, onze uitgestrekte heidegronden in
vruchtbaar land te herscheppenwel wordt
geregeld met schepen op de Yeluwe Amster
damsch straatvuil aangevoerd, maar de af
stand maakt dit nog te duur om het ge'
bruik te bevorderen. Geregelde treinen zouden
het moeten aanbrengen, zooals men kolen
en zandtreinen heeft zouden ook mesttreinen
moeten loopen om het vuil van plaatsen
waar het tot last is, naar plaatsen te voeren
waar men het hoog noodig heeft. Wat
vroeger volstrekt geen waarde had, heeft
men leeren waardeeren en de wetenschap
zal steeds meer in het licht stellen, dat alles,
hoe min geteld ook, van groot nut kan
zjjn, indien men het slechts weet te ge
bruiken. Wjj moeten ons daarom geregeld
afvragen: waar blijft het? kan iets, wat
volstrekt niet geteld wordt, soms nog tot
iets nut zjjn? en doen wjj dit, dan zullen
wjj ons daardoor zeker bevoordeelen en veel
wat nu bp de landbouwers geminacht wordt
zal in waarde rjjzen. Daardoor zullen nu
zeker geen schatten verdiend worden, maar
kon men alles wat onnut verloren gaat
door zorgeloosheid, onwetendheid of slordig
heid eens bjjeen verzamelen, het zou spoedig
een kapitaaltje zjjn, dat hooge rente gaf.
Bejjverde ieder landbouwer zich om zuinig
te zjjn op alles wat tot bemesting kan
dienen, dan zou dat zeker den landbouw
te goed komen, omdat men zonder kosten
de mestvaalt verbeterde. De tpd met klagen
dachtig bezig houdt. >Is het alweer op,« komst van het Duitsche gezantschap te een heftige strijd om de heerschappij ge-
hoort men wel eens, en die vraag getuigt Parps. voerd en bp de verkiezing is die tot eene
dat men geen rekening houdt of dat iets Het blad zegt dit uit eene echte bron te uitbarsting gekomen, waarin de beide par-
onnut besteed is. De huismoeder die klaagt kunnen mededeelen, hoewel er aan het tijen elkaar met knuppels, hooivorken,
dat het is of de lucifers gegeten worden,1 ministerie t« dien opzichte het strikste ge-
moet liever vragen: Waar is dat pakje, jheim wordt bewaard. Verder bericht de
eerst pas geopend, gebleven, en wordt die j >Figaro«, dat Dreyfus reeds sinds lang
vraag niet tot haar genoegen beantwoord, verdacht was.
dan moet de zaak onderzocht worden. Vele Volgens den Temps* heeft Dreyfus een
kleintjes, men weet het, maken een grootevolledige bekentenis afgelegd.
Daarmede zal zjj verder komen dan met
klagen, wat voor niemand eenig praktisch
dorschvlegels en zelfs schietwapenen zijn te
ljjf gegaan, met het gevolg dat er een aan
tal kiezerp zjjn gewond. Ook een gepleeg ie
moord wordt geacht met deze verkiezing in
verband te staan.
Uit Dover wordt gemeld, dat sedert het
Een treurig familiedrama is te Narbonne stormweder nog twee schepen worden ver-
afgespeeld. Aldaar heeft, ten gevolge van mist, waarvan men vreest, dat zjj met
nut heelt. Waar bljjft het? Waar is het fievigen twist, een 21-jarig jongmensch, man en muis zjjn vergaan,
gebleven, moet op kantoor en in werkplaats genrj Araon, die op het punt stond in Het Engelsche stoomschip »Calmore« van
de vraag zp'n, die tot orde en zuinigheid djen8j. j.e gaaDi zjjn vader met een messteek Hamburg naar Barry, is in een storm, 80
wekt, en die nooit schade kan doen. Men vermoord. mjjlen van SpxlTa> vergaan; 32 opvarenden
heeft de vertelling van de vrouw wier zaken De zQon wftg werkzaam op het kftutoor kwaQien daarby om> 0. a. ook de kapitein
in verwarden toestand waren en die hard;van vader) een machinefabrikant. Over en zjjn vrouw. Ook de >Zadne«, van Bri-
achteruitging, zjj kreeg van een verstandig werk wag een ontstaan, die zóó tonferry naar Londen is in den storm ver
raadsman een pakje dat zjj dagelpks drie dftt de yader in drift eeü p0J>iorea gegaanvjjf ljjken van de bemanning
malen door huis en hof moest dragen, enceiejnen Taas naar het hoofd van zpn zoon j 4jn althans bp Worthing aan de kust
toen zjj dat voorsc rift een jaar gevolgdwjerp^ d-0 daardoor pcht in het gelaat werd aangespoeld.
had, was alles anders, beter geworden; zh j r, j i u u -j
verwond. De moeder kwam tusschenbeide
had nu alles zelf nagegaan en achtereen-1
8 8 ,en nam haar zoon mee naar buiten, om
volgens tal van verkeerde dingen gezien.;,
_..86 8 .jhern aan de vaderlpke woede te onttrekken
Dikwijls zal zjj zich vroeger afgevraagd
hebben: Waar bljjft het? Op haar tochten
door huis en hof had zjj het antwoord op
die vraag gevonden en zjj kon daarmede
haar voordeel doen.
Waar bljjft het? Op die vraag trachte
men in alle zaken steeds het antwoord te
vinden, en dat zal meestal niet moeieljjk
zjjn als men de zaak slechts ernstig onder
zoekt. Zonder dat onderzoek is de vraag
echter niet veel meer dan een nuttelooze
klacht, van geen beteekenis noch waarde
met dit onderzoek kan zjj de oorzaak zjjn
van groote verbeteringen en schadeposten
in batige saldo's verkeeren.
Waar bljjft het? Mogen ook onze ver
tegenwoordigers dat vragen als zjj weer bjj-
eenkomen om de begrootingen te behandelen.
Jaar op jaar zjjn aanzienljjke sommen uit
getrokken voor leger en vloot en nu moeten
wjj nog vernemen dat de vuurwapenen der
Baliërs beter zjjn dan die van onze soldaten.
Waaraan is het geld besteed? Waar is het
doorgebracht is verloren, de tpd besteed gebleven is na zulk een ervaring zeker
om te onderzoeken waar zooveel vuil en'geen ongepaste vraag.
afval bljjft is volstrekt niet verloren, een i
goede onkostbare bemesting wordt bp den Buitenland,
oogst ruim teruggevonden. Van de kleintjes,
moet men het dikwjjls hebben. Maar ook
de burgers mogen zich wel eens afvragen
Waar bljjft het? In elk gezin gaat vrjj
wat onnut verloren, al zal men dit eerst
opmerken, wanneer men zich daarmede aan
was 't dan, dat uw vader mjj niet zeggen
mocht?*
»Dat ik u liefheb, Meyer Anselm!* riep
zjj uit, terwjjl zjj hare armen om zijnen
hals sloeg en haar gelaat aan zpnen
boezem verborg.
»Gudula, ik dank u! Ik heb mjjnen schat
gevonden, thans ben ik een rpk man ge
worden.*
IH
Gelukkigen hebben geene geschiedenis
en de jaren huns levens vliegen daarheen
als een dag, waarop de zon achter geen
wolkjen pleegt schuil te gaan. Meyer Anselm
had zpnen schat gevonden en hp hield
dien in eere zjjn leven lang. Nog op hoogen
leeftjjd placht hp zjjne Gudula de schoonste
en betere helft van zjjn eigen persoon te
noemen. Zjj waren dan ook innig verbonden
van al zjjne gedachten was zjj deelgenoot,
even als zjj al zjjne ondernemingen kende.
Toen ze nog weinig bezaten, getroostte zjj
zich even zoo goed ontbering als hp ar
beidde zjj met hem, want beiden hadden
ze één doel voor oogen: rpk te worden!
Beiden wisten zjj het immers: rjjkdom was
het eenige middel, waardoor zjj als Joden
konden ontheven worden aan den druk,
waaronder zjj door hunne afkomst zuchtten
rjjkdom alleen kon hen tot vrjje menschen
maken en hen in staat stellen, om aan hunne
mede burgers in de jodenstad verlichting van
druk en troost bp hun lp den te verschaffen.
Kort daarop ontstond hierover opnieuw
twist, in de huiskamer, ditmaal tussehen
man en vrouw, waarbjj Araon, een wreed
aard met buitengewone spierkracht, zjjn
vrouw op onmenschelpke wjjze mishandelde.
Op haar angstkreten snelde Henri toe, die
daarop ruim zjjn aandeel kreeg in de mis
handeling, het regende stokslagen op moe
der en zoon. Buiten zichzelven van toorn
greep laatstgenoemde ten slotte een mes
van de tafel en trof daarmede zjjn vader,
zoodat deze op den grond neerviel.
Verschrikt over zjjn daad snelde de
jonge man naar een dokter, die echter
slechts den dood kon constateeren. Het
mes was door den lever gedrongen. De
ongelukkige zoon stelde zich onmiddelljjk
ter beschikking van de justitie en toonde
bp de confrontatie een onbeschrpfelpke
wanhoop.
De firma Krupp te Essen heeft nu weder
voor 80.000 mark een logement met uit
gestrekt park in het kanton Zurich aange
kocht als herstellingsoord voor haar per
soneel.
De Figaro* meldt thans, dat kapitein
Dreyfus wel degeljjk aan Duitschland ge
heime papieren van het ministerie van
oorlog, betreffende de nationale verdediging, Neustadt a/H.). Reeds lang werd er in het
heeft overgeleverd, maar zonder tussehen- dorp tussehen katholieken en protestanten
Zoo rumoerig zal het bp een gemeente
raadsverkiezing in Duitschland wel nooit
zjjn toegegaan als nu bjj die in het dorp
Weidenthal (tussehen Keiserslantern en
Uit Denver komen berichten van Jack
the Ripper-moorden, die, naar de politie
gelooft, het werk zjjn van een geheim ge
nootschap, de >Chevaliers d'amour«(!) ge-
heeten, dat vertakkingen heeft te Londen
en te Parps.
Ter gelegenheid van een meeting te
New-York kreeg generaal Booth bjj de
collecte ongeveer 20.000 gld. voor zjjn
Darkest Engeland-plan.
Naar men verneemt zal het hnweljjk
van den Tsaar Maandag der volgende week
plaats hebben.
Uit Weenen wordt aan de Daily News*
gemeld, dat, volgens een bericht uit Peters
burg, aan de Polytechnische school een
opstand uitgebroken is. De studenten wei
geren den eed van getrouwheid aan den
nieuwen czaar af te leggen.
Naar de Times* uit Boekarest verneemt
bljjkt het plan van de Bulgaarsche regeering
om een buitengewone deputatie naar Peters
burg te zenden, geheel mislukt. De Tsaar
moet verklaard hebben geen zoodanige
deputatie te kunnen ontvangen, mede te
verstaan gevend dat bjj voornemens is de
Bulgaarsche politiek van zijnen vader vol
te houden.
In telegrammen uit St. Petersburg heet
het dat men in Finland beducht is voor
moeilijkheden van den kant der bevolking
tegen het afleggen van den eed van trouw
aan den nieuwen Tsaar, omdat deze de
ze en al rekenende en verstandig specu- ons dan zoo voortgaan en vljjtig zjjn en dat Meyer Anselm mijn lieve mau geworden
leerend was Meyer Anselm Rothschild een ons inspannen en arbeiden en de zegen j is. Maar ik zou toch wel eens willen w. en
man van aanzien geworden ook onder de Gods zal ons kroonen tot in lengte van wat de groote Meyer Auselm Rothschild
christelpke geldmannen van Frankfort. Op dagen!* Zoo waren jaren, lange jaren er door gebaat wordt, dat de kleine keurvorst
de beurs werd hp met hoogachting be- verstreken maar wat ook veranderd van Hessen hem tot zjjn hof-a^ent benoemt?*
groet, als hjj statig daarheen ging, met'was, do betrekking tussehen den landgraaf De Keurvorst van Hessen is buitensporig
zpne drie oudste zoons, die bjj reeds vroeg van Hanau en Meyer Anselm, die eens op rijk, »gaf haar man ernstig ten antwoord,
als medehelpers en deelgenooten in zjjne'zulk eene zonderlinge wjjze was aange- j>hij zou dus, ook al ware hjj geen vorst,
handelszaak had aangenomen dan lette knoopt, was niet weer verbroken. De land-'nog een machtig en aanzienlijk heer zijn,
men er wel zeer nauwkeurig op, welke ef-graaf was overeenkomstig zijneu stand inwant hjj bezit vele millioenen guldens
fecten Meyer Anselm kocht, want ieder het huwelijk getreden; hjj had, toen hij bij >De heele wereld weet trouwens ook,
wist, dat dit nooit slechte papieren waren'den dood zjjns vaders, 1785, dezen opvolgdejhoe lip aan dat geld gekomen is,ant
en dat Rothschild zich nooit ophield met'als keurvorst van Hessen, zpne residentiewoordde Gudula met minachting. Of heeft
gewaagde speculatie's. Ieder w st, dat zjjn 1 naar Kassei overgebrachtmaar nooit washjj dan zpne landskinderen niet voor groote
voorbeeld een goed voorbeeld was, omdat hem dat tooneel in het paviljoen uit de sommen gelds aan Engeland verkocht, om
hjj niet alleen een knap koopman was,gedachten gegaan en hjj scheen 'ter op j de vrpheid en de onafhankelijkheid der
maar meer nog, omdat hjj een man van gezet te hebben, om Meyer Anselm Roth-Amerikanen te helpen onderdrukken? Is
eer was, op wiens woord men bouwen kon, schild de beleediging en de smart te ver- 't niet wereldkundig, dat hjj zich voor iederen
als op een rots. [goeden, die hjj hem had aangedaan en hemgesneuvelden Hes honderd gulden heeft
En toch slechts door zichzelven, door 't bewjjs te geven van zpne hoogachting
zpne eigen geestkracht, door zjjne onver
moeide arbeidzaamheid, door zpnen scherpen
laten uitbetalen, niet om dat geld aan de
nagebleven betrekkingen te geven, maar
oui het in zjjn eigen zak testeken? Heeft ujj
zelfs niet eens, toen er in den slag bjj den
en zpn vertrouwen
Met dat doel benoemde hjj dan ook ten
blik was Meyer Anselm geworden wat hjj jare 1801 den heer Meyer Anselm Roth-
was een rpk man. Verheugd sprak hp i schild tot zpn hof-agent. Met zpne aan- Missisippi slechts weinig Hessen gevallen
daarover dan ook dikwijls met zjjne zonenstelling in de hand ging Meyer Anselm waren, aan den ba vel voerenden generaal der
en met rechtmatige zelfvoldoening placht1 naar Gudula, die hp in hare huiskamer te Engelsche armee in Amerika geschreven
hjj te zeggen: »kinderen, alles wat ik beu,midden harer kinderen aantrof. Hjj vroeg'en zich beklaagd, dat er zoo weinig Hessen
heb ik aan mijzelvea en niets heb ik aan j haar of zp nog altjjd den keurvorst eengesneuveld waren en dat men, ais 't w;er
anderen te danken! A 1 :J
scherm vrouw,
zaamheid mijne
Daardoor ben
een rpk man, die voor geen ding iemand n n nam te volbrensren. dient, dut
iets te danken heeft, behalve den grooten
God daarboven, die mjj meer geschonken
heeft, dan rjjkdom, die mjj een lieve vrouw
En zjj werden rpk. Jaren lang arbeidden en tien lieve, gezonde kinderen gaf. Laat toe; want aan hem heb ik 't te d&okeu,
volg op zich nam te volbrengen. dient, dat Meyer Anselm RothscUUd hem aa
Gudula glimlachte en toen zjj een vluchti-eer aandoet, dat bjj zijn hof-a^eut -
gen blik op 't blad geworpen had, zei ze:' "7"/.' T 0
Ik draag den keurvorst geen kwaad hartw"»"l
Wt
vervolge;
Niirwiim
/Uit het DuitschJ
VAN
De Keurvorst en de Geldvorst.
