1 H Pt
11
fk
P|fff
1
el Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de llommelerwaard.
SYLVIE.
M 1378.
Een hellend vlak.
FEUILLETON.
Uitgever; L. J. YKELRMAN, Heusden.
ZATERDAG 19 JAN.
1895.
"f.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abennementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
Franc» per post zoader prjjs vei hooging. Afzonderlijke
nnrnmors 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrg dagavond
ingewacht.
genoeg zoo iets in de wetgeving op te nemen,
men meet ook uitvoering geven aan de be-
Door het bestuur der liberale unie is, metPH^ngen morden die niet zonder aanzien
het oog op de toekomst, een program saam-1 7au Persoon g^andhaafd, dan doen die be-
gesteld, waardoor het hoopt, dat het niet
slechts aan de groote meerderheid der libe
ralen zal voldoen, maar dat het tevens een
middel zal zjjn oui althans een gedeelte der
afgescheiden radicalen weer tot de partj
terug te brengen.
Zullen ten gevolge van de uitbreiding
van het kiesrecht de sociale vraagstukken
meer op den voorgrond treden, aan die
vraagstukken is een groot deel van he
program gewgd. De reeks hervormingen,
reeds in het program van 1891 vermeld is
aanzienlyk vermeerderd; wat toen voldoende
werd geacht, en het was waarljjk niet ge
ring, wordt nu met verschillende andere
eisehen aangevuld, wel een bewjjs dat men
zich met die regelingen op een hellend vlak
bevindt, men moet steeds voortgaan tot het
einde. Ingewilligde eischen zullen bp voort
during nieuwe eischen te voorschijn roepen,
en of nu de liberale party in haar geheel
bereid zal bevonden worden daartoe mede
te werken, mag betwjjfeld worden. In
theorie zjjn die eischen zeer aardig, en geven
stof voor een leerrijk debat, maar in de
praktjjk zal men zeker op tal van bezwaren
stuiten. Het program van 91 bevatte reeds
het volgende:
Maatregelen ter bevordering van veilig
heid en gezondheid in werkplaatsen.
Aan iederen arbeider moet een wekeljjk-
sche rustdag gewaarborgd worden.
De verzekering van den werkman tegen
ongelukken moet geregeld en aan voor
ziening by ouderdom, ziekte of overigden
moet krachtig de hand geslagen worden.
Het vakonderwps, met name ambachts-,
fabrieks- en landbouw-onderwgs moet van
overheidswege op afdoende wgze gesteund
worden.
Het arbeidscontract moet bg de wet ge
regeld worden.
Adviseerende kamers van arbeid moeten
georganiseerd worden.
Bovenal moet leerplicht ingevoerd worden.
In drie jaren tgds zgn wij al niet veel
verder gekomen.
Er is veel over gesproken en geschreven,
maar daden laten zich wachten. Het eerste
punt zal wel algemeen instemming vinden
evenzeer als het onbewoonbaar verklaren
van ongezonde woningen, maar het is niet
palingen meer kwaad dan goed.
Met dien wekelgkschen rustdag wordt
ook vrjj wat drukte gemaakt. Tal van be
trekkingen vorderen ook Zondags werk en
algemeene rust zal dus wel onmogelgk in
te voeren zgn. Zoo het niet vrg wat beter
zgn die zaak aan de belanghebbenden over
te laten Men wil het kiesrecht uitbreiden
en verklaart, juist door die eischen in het
belang van den werkman, hun onmondig
om voor zichzelf te zorgen.
Waarom moet de werkman alleen ver
zekerd worden tegen ongelukken, ziekte en
ouderdom? Verkeert de winkelier, verkeeren
tal van ambtenaren in beter conditie? O
verstaat men door werkman het geheele
volk Arbeidscontracten en kamers van
arbeid zgn zeer goede zaken als die door
beide partgen gevraagd worden, maar dan
is ook de tusschenkomst van overheidswege
onnoodig. Belanghebbenden mosten de zaak
met elkander met het oog op de speciale
behoeften regelen.
Een bakker heeft toch geheel andere ver
plichtingen dan een timmerman of metselaar
Wat de geëischte verbetering van het
onderwijs betreft: leerplicht, vakonderwgs;
uitstekende zaken om ieder meer geschikt
te maken den strgd om het bestaan te
doen voeren, maar aan beloften heeft men
weinig, geld moet er zgn, en veel geld ook
En hoewel nu nog weinig op dat gebied
is tot stand gebracht, worden reeds nieuwe
eischen gesteld.
Is het niet noodzakelgk, wordt gevraagd,
ook wettelgke bepalingen te maken tegen
overmatigen arbeid van volwassen mannen;
zou men dan ook geen verschil moeten
maken tusschen zwakke en sterke gestellen
Wat voor den een paarde werk is, is voor
den ander speelwerk. Hoe wil men daar
omtrent bepalingen maken die den werk
man zullen voldoen? Zullen velen niet zeggen:
De regeering behoeft zich met ons werk niet
te bemoeien, wg zullen onze zaakjes zelf
wel regelen
Wordt niet alles langzamerhand ont
eigening ten nutte, niet van het algemeen
maar van een bepaalde klasse? Zou men
juist niet door te veel te willen regelen an
v-rord nen zichzelf voorbgloopen
Kunnen voor pachtcontracten algemeene
regels gesteld worden? Wordt niet veel
door de omstandigheden in orde gebracht
buiten de wetgevende macht? VW h■■•eft
de wetgeving gedaan om de rente van 5
tot 4 ja tot 37#% t'e brengen? Is daardoor
als van zelf den kapitalisten geen aanzien
lijk verlies berokkend?
Zullen zoo vele andere zaken niet even
eens in orde komen, als men den loop der
zaken wil afwachten.
Maar men vraagt meer
Herziening der armenwet; bepalingen
omtrent arbeidsduur en loon als de over
heid als werkgeefster optreedt; zorg voor
verwaarloosde kinderen met beperking der
vaderlgke macht; herziening der huwelgks-
wetgeving; herziening van den rechtstoe
stand der vrouw; verscherping der bepa
lingen om het drankmisbruik te keere»;
uitbreiding van het recht van den Staat
op nalatenschappenwaarlgk een aantal
vraagpunten, die vooreerst wel niet aan de
orde zullen gesteld worden. Had men het
laatste op den voorgrond gesteld dan zou
die wgziging misschien de middelen kunnen
verschaffen om de uitgaven, die een en ander
zal na zich sleepen, te dekken, want men
kan wel wenschen koesteren maar men moet
ook de middelen hebben om daaraan te
voldoen.
Op een hellend vlak komt men, wanneer
men het arbeidersvraagstuk wil regelen.
In 1891 eischt men iets, in 1895 wordt
meer geëischt en hoe zal het in 1900 zgn
Zou de liberale Unie waarlgk denken, dat
alle liberalen of ten minste een aanzienlgke
meerderheid haar op dien weg zullen volgen,
en door daden zullen bewgzen dat zjj met
die eischen instemmen?
Wat zou anders gemakkelgker zgn dan
dat ieder voor zich aan die eischen voldeed
Goed voorgaan doet goed volgen. Geven
eenige werkgevers het voorbeeld dan zullen
andere verplicht zgn te volgen. Ook zonder
Zorgt de Staat voor goed onderwgs, zorgt
hg dat alle Nederlanders zoo ontwikkeld
zgn, dat zjj kunnen beoordeelen wat al of
niet voordeelig of nadeelig voor hen is, dan
kan men hun het kiesrecht verleenen en
zal niemand bg uitzondering behoeven te
beschermen.
Het is waar, het bespreken van sociale
quaesties is een modeartikel, moet uit dit
oogpunt het program der liberale Unie op
gevat worden? Het zou niet van overlag
getuigen. Die eischen mogen een lokaas
zijn, velen zullen daardoor niet gelokt
worden, maar integendeel afgeschrikt worden
om zich onder de vlag der Unie te scharen.
Eindelijk eene officiëele verklaring in den
Reich san z«iger« over den afloop van het
strafproces tegen de leerlingen der pyro-
technische school. Alle in hechtenis ge
nomen zgn bestraft; 131 kregen wegens
insubordinatie 6 weken en 1 dag gevange
nis, die echter gerekend werd door de pre
ventieve hechtenis reeds ondergaan te zgn
31 kregen voor insubordinatie en bedrei
gingen, te zam^n en in vereeniging uitge
voerd, van 6 weken tot 9 maanden gevange
nis; van deze laatsten werden 10 gedegra
deerd. Twee onderofficieren werden wegens
oprmï'g tot gezaunmlgke insabordinatie
veroordeeld tot ruim 5 jaar gevangenis en
d 'gradatie.
Buitenla«id.
Dezer dagen ontstond er brand in eene
goederenloods van den Montane Central
Spmij.c te Butte (Amerika.) Er waren
1 wagens met kruid in de loods en deze
Voor het hof van assises te Luik is de vatten vuur. Er volgden drie ontploffingen,
behandeling begonnen van het sensationeele Alle spuitgasten, twee uitgezonderd, werden
anarchisten-proces, dat reeds maanden en neergemaaid. Een halve mjjl ver werden
maanden het publiek in de hoogste mate de brokstukken weggeslingerd. Tot in het
heeft geëmotioneerd, niet. he' minst door- midden der stad werden er menschen ver
dien Jagolkowski. de valsche baron Stern- wond. Aan de plaats nes onheils werden
burg, thans gedetineerd te St. Petersburg, aanstonds 75 personen gedood en 100
er zulk een eigenaardige rol in speelt. De andere gewond.
hoofdinhoud van de acte van beschuldiging
werd door ons bereids medegedeeld. Herin-; Het denkbeeld van een aansluiting aan
neren we er slechts aan, dat terechtstaan Canada valt in Newfoundland in goede
een Rus, acht Duitschers, twee Nederlan- aarde, want hoewel men druk bazig is maat-
ders (Cornelissen en Vliegen) en vgf Belgen, regelen te nemen ter leniging van den
De stroom der nieuwsgierigen is zoo groot, algemeenen nood, wordt de toestand er toch
dat de politie en de gendarmes de handen van dag tot dag ongunstiger,
vol hebben. Cornelissen en Vliegen zijn niet j
tegenwoordig. Leblanc en vrouw Schlebach Sedert eenigen tgd liep in een zeker deel
schgnen de eenige beklaagden, die ontroerd der pers het gerucht, dat Keizer Frans
zijn. Uit de voorlezing der stukken blijkt, Jozef, keizer van Oostenrijk en Hongarge,
dat Jagolkowski ontkent de dader te zgn voornemens was, de troonsopvolging te ver
van den aanslag op den schouwburg, waar- anderen, ten gunste van zijn j mgste dochter,
van bg Jooris en Bergh beschuldigt. Ookaartshertogin Marie Valerie en haar echt-
van den aanslag op de kerk Saint Jacques genoot, Frans Salvador. Een officieuze nota
leweert hg niets te weten. Eerst den avond verklaart dat gerucht ongegrond.
van dien dag zou hij daarvan te Maastricht j
het bericht vernomen hebben. De aanslag] De Times* krjjgt uit Peking tgdingen
in de rue de la Pair ontkent hg eveneens over onlusten en plundertochten in de pro-
hardnekkig.
De beklaagde Broich beweerde geen dyna
miet te hebben verschaft aan den Rus en
zeide dat Muller hem gezegd heeft, dat hg,
Muller, een bom bg den schouwburg zou
hebben gelegd en ook bg het huis van den
heer Gérard. Volgens dezen bekl. zou Stern
vmcien Sjantoeng en Tsjili. Men gelooft
echter niet dat de zendingsstations gevaar
loopen.
De meening dat Japan onhandelbaar
big kt te wezen wint veld.
Volgens berichten uit Tientsin aan het
zelfde blad toonen de thans bekend wor-
Verder wil men naast het arbeidscontract wettelgke voorschriften kan veel vrg willig
ook een herziening van het pachtcontract
met het oog op de agrarische toestanden,
alsmede uitbreiding van het onteigenings-
recht, ter bevordering van den bouw van
gezonde arbeiderswoningen.
door wederzjjilsehe partjje.1 in orde gebracht^ ten hniM vaJr aen,on,
worden. De overheid mag zich geen partg almede over het verblgf te Maastricht. En
stellen, die staat boven de partgen, die de verklaringen, die Muller aflegde, waren
moet geen landeigenaars of huurders, geen lvan dien aard, dat alle beklaagden met
berg aan Muller hebben verweten, dat hg j dende nadere bgzonderheden over het ge-
de bom niet op de door hem aangewezen j vecht bg Kaiping aan, dat weer de superio-
plaats gelegd had. Het verhoor liep verderriteit van het veldheers beleid der Japanners
over de vervaardiging van een helsche ma-den slag te hunnen voordeele heeft beslist,
chine, waaromtrent Muller inlichtingen gaf, De Chineesche generaals Sjoei en Ma be
den aanslag ten huize van den heer Leovonden zich met voldoende strijdkrachten
Gérard, dien op het Theatre Royal, op de in de nabgheid van het terrein van den
strgd, maar ze verkozen werkeloos te big ven.
Het verlies der Chineezen bedroeg twee
duizend dooden en gewonden, waaronder
vele opperofficieren.
arbeiders of werkgevers onderscheiden.
(Naar het Fransch.)
(14
Mevrouw Clermont begon te lachten.
»Je bent overdreven,* zeide zg»maar
het is aardig om te zien, in welke mate
verliefden het kunnen worden. Stel je te
vreden met je deel, beste Jacques,* zeide
zg, tervgl zij hare hand feeder op den
arm van haar jeugdigen vriend legde. »Heb
het meisje lief, dat over drie maanden je
vrouw zal zgn; heb haar nu lief aU een
minnaar om haar later als een echtgenoot
lief te hebben. Wie weet, of deze droeve
dagen, die je thans doorleeft, je later niet
zullen toeschijnen, de gelukkigste van je
leven geweest te zgn?*
Een flauwe zucht vergezelde deze woor
den, zóó flauw, dat Jacques het veeleer
uit de zwaarmoedigheid barer stem op
maakte dan dat hg het hoorde. Améiis.
keek hem glimlachende aan, ofschoon dezr
glimlach eenigszins pgnlgk wat-.
»Och, mgne beste pleegmoeder, ge zouil
mg bedroefd maken,* zeide kg. »lk zal o
geen troost meer vragen. Ik heb u wei
vroolgker gekend. Wat is er toch met u
gebeurd?*
Niets hoegenaamd,* antwoordde Mevr.
Clermont, terwijl zg de oogen op net fraaie
grasperk vestigde; »maar je weet nog niet,'
jeugdige strgder, die met nieuwe wapenen lgker dan ik al ben.*
het strgdperk des levens binnentreedt, dat Hg schudde ernstig met het hoofd. Het
men, na jaren achtereen den strgd met het I verzoek van Amélie was overbodighg had
noodlot gevoetd te hebben, eindelgk moede [niet den minsten lust om met iemand over
wordt, en die vermoeidheid grenst zeer Ha dit zonderlinge gesprek te praten,
aan treurigheid. Maar ik doe er verkeerd j 's Avonds, toen hg alleen was, herinnerde
aan, dat ik je over deze dingen spreek: de hg zich de woorden en het droefgeestige
jeugd is eene verwonderlgke kracht, die voorkomen van zgue vriendineenige dagen
men niet moet verlammen, eene vreugde,-achtereen sloeg hij haar vriendelgk gelaat
die meu niet moet vergallen.* om daarop eenig geheiui verdriet te
Maar, beste pleegmoederzeide Jac ques, lezen, maar kg vond er geen: Mevrouw
terwgl hg haar bg de hand greep, >ge spreek Clermont had hare opgeruimdheid terug-
alsuf ge al wichtig jaren oud waartEnge gekregen, die een oogenblik door eene
zgt nog zoo jong! Ge hebt nauwelgks denvluchtige vrees verstoord was.
leeftjjd vau Syivie bereikt! En ge spieekU Het gebeurt somtgds in het menschelgk
al van strgd Droom ik, of drgft gg leven, dat alios rustig is, dat de zaken haar
den spot met mg?« gewonen loop volhouden, dat de gebeurte-
sEr zijn dagen,* zeide zij, waarop men nissen zelfs eene bgzonder gunstige wendiug
bemerkt, dat men oud wordt; ja, ja, je schijnen te nem«n, en dat ons toch eene
moogt vrg lachen! Ik ben al vijf-en-dertig onbestemde doefheid overvalt, gelijk aan
jaren Ik ben jong geweest, zooals ieder- j een tochtwind, die door eene deur komt,
een, en gelukkig, gelukkiger dan menigeen, j welke plotseling opengelaten ismen
Welnu, mgn tgd is voorbgik gevoel den huivert, men keert zich omEr is niets
minachting op hem neerzagen.
die zg betreurde: het was een soort van
warme en zachte atmosfeer, waarin zg vgf-
tien jaren geleefd had, en die eensklaps
rondom haar afgekoeld was.
Al verzette zg zich ook tegen de werke-
lgkheid, al wilde zg het ziek zelf ook niet
bekennen, iets was er in haar leven ver
anderd. Wat dit was, zou zg niet heb beu
De Europeesche mogendheden hebben
baren, ongenaakbaren vgand, die echter,
zooals zg wel gevoelde, niet doodelyk ge
troffen was.
ouderdom zonder vrees, zonder leedwezen
naderenmaar als ik vóór wij mgne jeugd
onder een nieuwen vorm zie herleven, k .n
ik mg niet weerhoulen, een weinig zwaar
moedig te zgn. Ach, de jeugd is ook zoo
heerlijk
Waarom zegt ge dat alles legen my?«
vroeg Jacques.
Mevrouw Clermont bleef zwijgen en zeide
toer eenklaps:
Ik weet het niet. Somtgds heeft men
van die aanvallen van vertrouwelgkheid
iet is z<-er belachelgk, en ik we«t waarlgk
n et, hoe ik er aan kom. Bewaar dit ge-
heiui, Jacques, en maak mg niet beiashe-
meer, het is voorbg.
Zdden zijn deze smartelgke en voorbg-
guaJide indrukken zonder redende oor
zaak daarvan is somtgds zoo verborgen,
dat uien tiaar niet kan ontdekken. Later,
als het ongeluk Usbarst, herinnert men zich
zulke uanwyzingen, die, denkt men, onge-
merkt vooibggegaan zgn, en de herinnering
vun die huivering komt weder bovenmen
had gezi.n, men üad begrepen, maar men
wist er zien geen rekenschap van te geven.
Dat noemt men een voorgevoel.
Auiéiie Clermont had deze huivering van
onrust gevoeld, ofschoon zg hit zelf met
wist. Het was niet hare afnemende jeugd,
VII
Het weder was betrokkende wind joeg
het stof op en deed de eerste gele bladeren
ronddwarrelen, dis vaa de linden afgevallen
weten te zeggen. Sylvie betoonde haar hare waren. Zulke dageD Denen zich uitstekend
genegenheid, met onverhoedsche en voorbij- j tot het doen van rytoertjes. Alle morgens
gaande aandoewingen van koelheid, die door i deden Clermont, Jacques en Syivie zulk een
uitbarstingen van teederheid gevolgd werdenI wandelrit, die gewoonlijk twee uren duurde
Pierre Clermont was altyd even t>oed, even Amélie, die later opstond, wachtte hen dan
vol van vriendelyke attenties; JacquesJ met het ontbgt op.
wat dezen betrefr, meer dan ooit was hg j Aan het einde der laan zag zg dan de
haar genegenj ruiters aankomen, met Sylvië aan het hoofd.
Amélie beschuldigde zich van ondank- Zg kwamen spoedig naderby, terwgl de
baarheid ten opzichte van hare vrienden, hoeven der paarden zich op den harden
vau grilligheid en vau gemelijkheid; zg grond deed hooren, en weldra was het drie-
dacht, dat zg ziek was, «n overtuigde er tal voor het huis aangekomen. Sylvie steeg
zich door nadenken van, dat dit niet het I het eerst van haar paard zonder te wachten,
geval was. Eindelgk, verzekerd, dat zg het totdat Jacques haar de hand toestak. Haastig
slachtoffer was van een dier aanvallen, i legde zg haar langen sleep over haar arm,
waaraan zelfs de meest gelijkmatige karak- liep de trap op, kwam vóór de openstaaude
ters niet kunnen ontsnappen, stortte zg in deur van Amé;ie, trad binnen om haar om
höt geheim tranen, wischte ze spoedig af. den hals te vallen of liep met een hoofd-
opdat haar echtgenoot er niets van zou zien, knikje voorbg, want zg was in deu laatsten
en behaalde met inspanning vau al hare tijd wispelturiger dan ooitDaarna deed
wilskracht de overwinning op zich zelf. de zware stap der heeren zich op de trap
Na verloop van eene week had zg hare hooren, terwgl haune vroolgke stemmen
kalmte herkregentoen hare vrienden be- haar in de ooren klonken. Als Jacques dan
merkten, dat zg vroolgk en opgewekt was,naar zgne kamer ging, vertoonde Clermont
verheugden zjj zich instinctmatig, hoewei zich op den drempel met zgn vrienieljjken
zij niets van hare smart bemerkt haddenJ glimlach en zgue donkergrgze ojgen, waar-
In den geest der beminlgke vrouw bleef uit kracht en leven straaldenHet was
alleen, met een licht gevoel van zwaarmoe- een iieerlgt oogenblik, dat het wachten
digneid, de herinnering achter van eene ruimschoots vergoedde.
smartelgke worsteling tegen een onzicht- Wordt vervolgd