Hel
van Heiden en illena, de
Langstraat
en de Bommelerwaard.
Ons Geheugen.
CE GEMBERPOT,
FEUILLETON.
Uitgever: L.. J. YfifiBMAX, Heusden.
M 1436.
WOENSDAG 11 SEPT.
1865.
FRANK E. STOCKTON.
/Wordt vervolgd^.
I
ÖIIWSBLAD
VOOE
O
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsve±hooging. Afzonderlijke
nnmmerö 5 cent.
Advertentien van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Zeker iemand werd voor de derde maal
mondeling uitgenoodigd een geleend boek
werk terug te bezorgen. »Ocb, dat ik dat;
nu maar steeds vergeet,* klaagde bij, >ik
zal een knoop in mjjn zakdoek leggen en
morgen hebt ge uw eigendom terug!*
Aldus deed hij op Donderdaghij liep
met den knoop iu den doek tot Zaterdag
en zjjn vrouw, die de geknoopte lap voor
de wasch in handen kreeg, vroeg wat die
knoop beduidde.
Die knoop* stotterde hij »ja, die
heb ik er een paar dagen geleden in gelegd,
maar ik laat me hangen als ik weet waar
voor. Die vergeetachtigheid is toch een
kruis
Ja, dat is het wel, vooral voor uitleeners
van boeken, want 't is opmerkelijk, dat lui,
die op een baar onthouden hoe laat de treinen
afgaan en de concerten aanvangen, weken
en maanden kunnen vergeten een geleend
boek terug te geven en eindeljjk zelfs geen
moeite meer doen zich te herinneren dat
het niet hun maar eens anders eigendom is.
ft Wanneer de vergeetachtigheid zich alleen
1 in dezen zin openbaarde, zou men met reden
aan haar bestaan twjjfelen kunnen, maar
de slachtoffers van deze kwaal zjjn bjj
milliarden te tellen.
Een dame gaat naar de stad om dit en
dat op te doen; ze kwjjt zich daarvan naar
behooren meent ze, en keert met de boot
huiswaarts. Nauwelijks zijn de trossen in
gehaald en heeft de boot den wal verlaten,
of o ramp, het valt haar in, de dringendste
boodschap, juist de voornaamste reden
waarom ze ter stad toog, klakkeloos ver
geten te hebben. We hebben iemand ontmoet,
die zoo'n reis ondernam met één bepaald
doel en toch terug kwam zonder dat ééne
doel ook maar een oogenblik voor oogen
gehad te hebben.
Wat moet ik ook hier zoeken is de vraag
van tallooze lieden, die uit hun stoel opge
staan zijn en voor hun schrijftafel of boe
kenkast zich geposteerd hebben. Ja, een
oogenblik te voren kwam hun iets in ge
dachte, een brief, een boek of iets anders,
ze zijn opgestaan om 't te zoeken en zie
daar ze weten zoowaar niet meer wat
ze hebben moeten.
Dergelijke gevallen loopen tot in het
anecdotische, tot den gestudeerden jongeling,
die 's morgens niet meer weet dat hij zich
den vorigen avond geëngageerd heeft en
don bruidegom, die op 't stadhuis om
papieren zijner bruid
vergeten is.
»Ja, dat vergeten moest er niet bij zijn,*
Buit onland.
de het te versterken en tal van boeken zjjn
komt en haar naam uitgegeven, gewijd aan de kunstmatige ge-
heugeniskunst. Dat is voor zeven achtste
lak. waot er bestaan geen al^emeeue regelen,®®«teiden, even over den invoer van
De Belgische Senaat heeft, alvorens te
zucht de huisvrouw als ze de verontschul- dewijl er geen algemeen geheugen bestaat. vee beraadslaagd. ^e heer Léger interpel-
Een'vak van studie vordert een eigen ge-|leerde de reSeerin* °™r bet «luiten van de
heugen; die zijn geheugen oefent voor >t;2renz?n< waar de vleeschhouwers al te veel
digingen van de meid aanhoort, die 't
vleesch opgezet en er verder niet naar ge
keken heeft, zoodat het. tot pulver gebrand is.
Dat is nu echter weer overdrijving, te
vergeven trouwens als men zijn middagmaal
verdorven ziet.
memoriseeren van geschiedkundige feiten j
is volstrekt niet zeker dat zjjn geheugen
hem ook de familiën der planten bewaren
zal of de opeenvolging der tonen eener
Een grappig verhaal
TAN
(35
»Tot San Franzisko vond ik uw spoor
zonder moeite, evenzoo het logement, waar
gjj geweest waart. Hier kreeg ik de verdere
tjjding, dat gij naar 't Oosten waart ver
trokken en men hield Philadelphia voor
uw reisdoel. Ik had gehoopt u voor uw
yertrek naar California te zullen bereiken.
Daar ik nu meende, dat gij uw doel reeds
bereikt, of tenminste een groot eind wegs
«daarheen reeds afgelegd hadt, gaf ik aan
*t vtrzoek van mjjn zuster gehoor en maakte
met de dames een uitstapje in dit aan natuur
wonderen zoo rijke land, met het plan u
later Jnaar Philadelphia te volgen, en u,
Mjjnh. Oraig, door advertenties in de cou
rant op te sporen, als 't niet ander kon.
Door 't wonderlijkste en gelukkigste toeval
hebben we eenmaal elkaar spoedig gevonden,
waarvoor ik niet dankbaar genoeg zijn kan.«
»En wjj ook niet,* antwoordde ik ernstig,
»want de vriendschap, waarnaar wij zoo
vurig verlangt hadden, kon niet te vroeg
beginnen.*
»En nu,« ging Mijnh. Dusante voort,
>wil ik de plicht, die 't doel mijner reis
was, vervullen, en ik verzeker u, dat het
Er zijn tal van zaken die we met vollemuzikale frase, of iets anders. Vandaar dat
gerustheid uit ons geheugen kunnen laten zoovelen kunnen onthouden alles wat recht-
glippen, omdat het onthouden er van slechts streeks bun vak betreft, terwjjl ze voor
ballast is. Of we een tijd geleden met vier andere dingen »geen geheugen* hebben,
of vijf personen aan tafel zaten, of de japonWaarom Omdat hun geest zich daarmee
der vorstin bij zekere plechtigheid een blauwe
of paarsche was, of 't gezin van A. drie of
vier kinderen telt enz. altemaal gevallen,
waarvoor sommige menschen zich op zekere
oogenblikken bijzonder interesseeren zjjn
ze wel waard dat onze hersenen ze bewaren
Neen, niet waar? En toch bewaart ons
hoofd van dezen ballast heele stapels, ter-
wjjl we vergeten wat ons nuttig en noodig
wezen kan.
Het vergeten kunnen* is een goede
eigenschap van onzen geest, die we wel
zullen doen te oefenen, opdat ons geheugen
loslate al wat niets dan jj delheid is.
Wat we onthouden moeten, dat worde
dan ook met volle bewustheid in den geest
opgeborgen. Ziet ge, met bewustheid. Iemand
jaat in den trein zitten en legt een pakje naast
zich neer. Onbewust heeft hjj 't gedragen,
onbewust legt hjj 't van zich. 't Gevolg is
dat hij zonder bagage den trein verlaat en
een gedienstige geest zich over 't achter-
gelatene ontfermt. Op die wjjze verwisselen
paraplu's en wandelstokken van eigenaars,
bljjven gebedenboekjes en eau de eologne-
flesehjes in de kerken liggen, worden zelfs
portemonnaie's en portefeuilles met gelds
waarde op toonbanken achtergelaten.
Het geheugen moet van jongsaf geoefend
worden. Men ziet wel eens laag neer op
iemand, die door een goed geheugen uit
blinkt, omdat men van meening is dat een
goed geheugen een gezond denkvermogen
uitsluit, maar niets is minder waar dan dit.
»Van buiten leeren* is nog altjjd een nuttige
oefening voor den geest, die we meenen
dat door het tegenwoordig onderwijs wel
wat veronachtzaamd wordt. Van af de
vroegste tjjden heeft men den zegen van
't geheugen op hooge waarde geschat. Reeds j heid.
de oudon hebben op middelen gezonnen om
i nadeel door lijden. De heer De Bruyn ant
woordde dat zijn ministerieel hart balan
ceerde tnsschen de veeboeren en de slagers,
dat de laatsten met hun klachten den toe
stand overdreven voorstellen, dat er integen
deel te Cureghem b.v. nog een massa vee
onverkocht bljjft en dat het Hollandsche
vee nu eenmaal verdacht is. De heer Sur-
mont meende dat men met injecties van
tuberculine veel gevaar wegneemt, de heer
Audent drong er op aan het vette vee,
direct voor de abattoirs bestemd, te laten
binnenkomenzoo loopen de veeboeren
immers geen gevaar. Dit, antwoordde de
heer De Bruyn, zal ik doen, zoodra ik merk
dat het vleesch opslaat in prijs.
Ook heeft de Vleeschhouwersbond te Ant
werpen een vergadering gehouden, om tegen
het gesloten houden van de grenzen verzet
aan te teekenen. Dat ziek zjjn van het
Hollandsch vee zoo zei de heer Karei
Sluyts, voorzitter van den bond is niets
dan een voorwendsel. Zoo groot was de
niet kan bezighouden. Er zjjn zeergeleerde
heeren, doorkneed in de wetboeken van
Rome en de hedendaagsche volken, die de
namen hunner eigen dochters niet onthouden
kunnen, eenvoudig omdat hun geest zich
ver van huiseljjke zaken bezighoudt. Stel
daartegenover een eenvoudige schoenmaker,
die de maat neemt van drie, vier paren
voeten en geheel op zjjn geheugen vertrou
wende, de schoenen precies volgens maat
aflevert. Hoogst waarschjjnljjk zou die op
zijn beurt eenige moeite hebben met het
onthouden van duizend en zooveel artikelen
van 't wetboek.
Opschrjjven, zegt men, is een probaatj ontevredenheid, dat een der aanwezigen de
middel om niets te vergeten. Dat kan zijn regeermg beschuldigde de grenzen alleen
maar wanneer men zjjn geheugen niets ivoor één ve*boer &eoPend te hebben' een
meer toevertrouwt, zegt het den dienst geheelverren bloedverwant van minister De Bruyn
op en wordt het middel erger dan de kwaal.iMen wil dat begrens terstond heropend
Al wat men in zjjn geheugen bewaren worde en met' zooals m Oost-Vlaanderen
wil, moet men vooreerst door en door be-;'8 gevraaS(li llei1 1 Oen October,
grjjpen en verstaan. Laat een kind naspreken
vive la reine,
terstond de heer Frobert, den commissaris
van politie der wjjk, die den heer Girard,
d«n directeur van het gemeenteljjk labora
torium, ontbood. De inhoud van dit voor
werp een blikken bus is nog niet
bekend, maar d° politie vermoedt, dat ook
deze bus daar is geplaatst met het doel om
eene ontploflSing te veroorzaken.
Wellicht heeft het vinden van dit voor
werp aanleiding gegeven tot de geruchten,
welke betreffende het complot te Parjjs in
omloop zjjn. De in hechtenis genomen anar
chist bljjft pertinent weigeren, eenig afdoend
antwoord te geven op de vragen, wwlke hem
door den rechter van instructie worden ge
daan.
Een later bericht meldt:
De man, die den aanslag op het kantoor
van Rothschild pleegde, is een zekere Victor
B., oud 27 jaarhjj behoort tot een geachte
familie in het departement Lozère. Van be
roep is hjj mechanicus. Hij moet den aan
slag bedreven hebben uit wrok, omdat hjj
was weggejaagd uit de werkplaatsen van de
Noorderspoorwegmaatschappij. De »Echo de
Paris* meent nog te weten, dat Victor B.
een bloedverwant is van een der Kamerleden.
Omtrent een ontzettende ramp te Rober-
done, waar bjj verscheidene bedevaartgangers
verbrandden, wordt door de »Gazzetta Pie-
montese* het volgende gemeld:
In het hospitaal, dat aan de kerk te
Roberdone grenst, bevinden zich twee groote
zalen, waarvan de eene op de eerste ver
dieping tot verbljjfplaats voor vrouweljjke
pelgrims, de andere geljjk met den beganen
Het is nog niet bekend, wie de man is, grond, tot slaapzaal voor maaneijjke bede
zonder eenige verdere op- die den aanslag wilde plegen in het kantoor vaartgangers dient. In de zaal op de eerste
heldering, tien tegen een dat hjj morgen
de woorden vergeten is. Maar verklaar ze
hem en hjj zal ze zjjn leven lang onthouden,
hjj zal zelfs over 20, 30 jaar, wanneer hjj
de Koningin en Staten-Generaal ziet rjjden,
nog een oogenblik verwjjlen in de kamer
en bjj u, die hem dat geleerd heeft.
Op 't oogenblik dat iemand aan zjjn ge
heugen iets toevertrouwt, moet zjjn geest
uitsluitend met dat »iets« bezig zjjn of 't
zal op de vleugelen van den wind vervliegen.
Hjj mag 't later voor zichzelven nog wel
eens repeteeren ook.
Ziedaar een paar wenken, die misschien
den een of ander van dienst kuunen zjjn,
van baron Rothschild in Rue Lafitte te verdieping bevonden zich ongeveer 400
Parjjs. i vrouwen. Nu had men volgens voorschrift
Dooreen der Parjjsche bladen wordt ver-1de deuren dier zaal aan de buitenzede af-
teld, dat de politie het spoor heeft gevonden gesloten, een maatregel, die ditmaal een
van een anarchistisch complot, maar volgens 1 verschrikkeljjke ramp tengevolge had. Zoo
den Parjjsehen correspondent van de »Indé-Ms men weet, werd de ramp veroorzaakt
pendanche Beige* zjjn deze praatjes onge- door eene vrouw, die een lamp, welke niet
grond. Wel meent de correspondent, dat behtaorljjk brandde, wilde schoonmaken,
de politie reeds voldoende gegevens heeft Gedurende deze bewerking viel de lamp op
verkregen, om de indentiteit van den schul- den grond en in een oogwenk stond de
dige te kunnen bewjjzen. geheele zaal, waar een menigte stroozakken
lntusschen is weer een tweede bom ge- op den vloer lagen, in volle vlam. Vreese-
vonden bjj de »Mairie du Temple.*
ljjke tooneelen werden afgespeeld. Ver-
Toen de concierge van dat gebouw Zater- scheidene ongelukkigen, die reeds sliepen,
dagochtond de deur opende, zag hjj een werden door het vuur, dat woedend om
die klaagt over verregaande vergeetachtig-i voorwerp liggen op de vensterbank. Eene zich heen greep, overrompeld en ver bra nd-
j lont was er aan verbonden en reeds ge-den levend vóór zjj den tjjd gehad hadden
deelteljjk verbrand. De concierge verwittigde om te vluchten. De anderen stortten zich
vreugde
is, dat ik dit zoo
mjj een groote
spoedig doen kan.*
Hierop nam hjj 't voorwerp, dat hjj ge
durende onze snelle en gevaarljjke sleovaart
van de berghelling zoo zorgvuldig behoed
had, van den grond naast zich, waar hjj
't had neergezet. Hjj plaatste liet op zjjn
knie, verwjjderde eerst de doek. waarin
't gehuld was, hierna verscheidene vellen
papier, en nu kwam onze oude, trouwe,
dikke vriendin de gemberpot, die in (ie eet
kamer van 't huis op 't eiland had gestaan,
en welke wjj ons kostgeld toevertrouwd
hadden, te voorschjjn.
i't Zou me eenvoudig onmogeljjk :rijn,«
zei Mjjnh. Dusante, »geld te behouden, dat
me betaald is voor aan schipbreukelingen
verleende hulp. Ware ik op 't eiland ge-
weesf, dan zou u die hulp van harte gaarne
en natuurlijk zonder betaling verleend zijn.
De omstandigheid, dat ik afwezig was, kan
dat volsirekt niet veranderen. Uit Mjjnh.
Craig's brief zag ik, dat het Mevr. Lecks
was, die voor 't geld heeft gezorgd, u,
Mevrouw, geef ik dus de pot ïuet don in
houd over.*
>En ik,« antwoordde Mevr. Lecks, zich
8tjjf oprichtend en de handen op den rug
leggend, >neem die niet aan. Was 's een
dag en een nacht, of zelfs twee nachten en
een Zondag over geweest, dan was 't er n.iet
op aan gekomenmaar nu ik en Mevr.
Aleshine -de anderen kunnen voor zich
zelf spreken weken en weken zonder
verlof' in 't huis van een vreemden heer
bleven, nu betalen we kostgeld, natuurljjk
Daarna stond ze op en ging met hoog
t opgericht hoofd in de naaste kamer.
»Het is heel mooi en goed, Mjjnh. Dusante,*
zei Mevr. Aleshine, »dat ge tracht te doen,
wat gjj voor goed houdtmaar wjj hebben
ook onze inzichten over wat onze plicht is
en gjj hebt thans aau uw plicht voldaan en
uw geweten is gerust. Goeden nacht
En ze volgde haar vriendin.
Mjjnh. Dusante keek verrast en bekom
merd en wendde zich tot mjj.
>Mijn waarde heer,* sprak ik, »deze beide
goede vrouwen zjjn zeer fijngevoelig in
't geen recht en billjjk is, en ik geloof dat
het beste is de zaak te laten rusten. Wat mjjn
vrouw en mjj betreft, wjj kunnen geen geld
aannemen, dat door Mevr. Lecks in de pot
is gelegd in de vooronderstelling dat het
alleen door u er uit zou genomen worden.*
»Heel goed, Mjjnh. Oraig,* antwoordde
Mjjnh. Dusante, »ik wil de zaak voor 't oogen
blik laten rusten. Maar vergun me te zeggen,
dat ook ik zeer fijngevoelig ben wat recht
en billjjkheid betreft.*
Den volgenden morgen vroeg kwam de
man, dien we naar 't station gestuurd
hadden, terug met de tjjding, dat we spoedig
met een rijtuig met vier paarden zouden af
gehaald worden. Ook bracht hjj een brief
van Mjjnh. Enderton aau Ruth mee. Hjj
schreef zjjn dochter, dat hjj zich over het
ongemak, dat ze in de reiswagen had uit
gestaan, ongerust had gemaakt, maar zich
met de hoop getroost had, dat de sneeuw,
die zijn terugkeer met hulp had verhinderd,
op de hooge plaats, waar wij gebleven waren,
gerekend, dat Mjjnh. Craig er wel aan ge- en spoedig ontdekte ik, dat ze veel werk van
dacht zou hebben ergens in de nabjjheid karakterstudie maakte. Dit bleek vooral ten
van den wagen vuur aan te maken, waar- opzichte van Mevr. Lecks en Mevr. Ales-
aan zjjn dochter zich kon warmen, en dat hine, die ze blijkbaar voor twee buitenge-
de levensmiddelen, waarvan wjj, zooals hjj wone vrouwen hield. Gevoelde ze voor haar
wist, een aanzienlijken voorraad bjj ons bewondering, die meening werd niet met ge-
hadden, goed bereid en haar te rechter tjjd ljjke munt betaald, want Mevr. Lecks en
gegeven zouden worden. Deze zorg, schreef
hjj, had zjjn eigen ongerustheid zeer ver
meerderd; want hjj was door den koetsier
vreeselijk uitgescholden en afgezet, ja deze
ware stellig tot handtastelijkheden overge
gaan als de omstanders 't niet verhinderd
hadden en hjj zich niet in zjjn kamer had
opgesloten. Hjj was nu echter door 't vertrek
van gezegden koetsier en door de tjjding,
dat zjjn dochter in veiligheid was, weer
gerust gesteld, en begreep dat het gevaar
niet zoo heel groot was geweest, daar 't op
evn gewonen straatweg was voorgevallen.
Terwjjl wjj op de komst van den wagen
wachtten, vertelden we heel uitvoerig aan
Dusante, Mevr. Lecks, Mevr. Aleshine's en
mjjn avontuur sinds ons vertrek uit Amerika
en ook wat met Ruth en haar vader was
gebeurd, nadat ze China hadden verlaten,
een verhaal dat Dusantes hoogste belang
stelling trok en veel vragen uitlokte.
Mevr. Dusante, die door een goede nacht
rust van haar zenuwachtige zwakte weer
bekomen was en verklaarde dat ze, hoewel
nog een weinig stjjf en in de war, toch weer
volkomen wel was, toonde een beminnens
waardige dame van omstreeks vjjf-en-vjjftig
jaar te zjjn. Ze was een rustige vrouw,
maar spraak en houding bewezen, dat ze
een geringe
na aftrek van onzen arbeid. Goeden nacht!* maar dun zou gevallen zijn; hjj had er op'vroeger veel in groote kringen had verkeerd
Mevr. Aleshine hadden slechts
meening van haar.
»Er zjjn schoonmoeders en stiefmoeders
en rechte moeders en grootmoeders en soms
levende overgrootmoeders,* zei Mevr. Lecks
me in stilte, »en wat Mjjnh. Dusante betreft,
hjj mag 'Lgoed meenen daaraan twijfel
ik niet en de moed hebben ik heb
geen grond om dat niet te gelooven om
zjjn geheele plicht jegens zjjn medemenschen
te doen, maar dit moet ik toch zeggen, het
recht om een nieuwe soort moeders te maken
heeft hjj niet. Kinderen kan een man nog
aannemen: maar in afdalende linie, zooals
hier, dat gaat niet; dat loopt tegen de
natuur en 't evangelie in.«
»De Franschen,* meende Mevr. Aleshine,
»die hier bij stond, kunnen wel modes
hebben, waarvan wij niets weten, denk ik,
en daarvoor mogen we wel dankbaar zjjn.
Fransche hakken en Fransehe kopergroene
boonen heb ik nooit kunnen uitstaan en hier
te lande zullen we eerst dan moeders aan
nemen als Paschen en Pinkster op één dag
komen.*
»Ik begrjjp niet,* antwoordde ik, waarom
ge toch de familie Dusante voor Franschen
houdt.*