el Land van Heusden en Allena. de Langstraat en de Bomnielerwaard.
TWEEDE IILAD.
Boekdrukkerij.
Voeder- en Mestingkakelea,
Tand a jt t 39
L. PETIT,
Uitgever: L.. J. Vfifi&MAM, Heusden.
1443
SATERDAG 5 OCT.
I8M5,
A, van der Mooren Zonen,
Stationstraat, Tilb
Marmerwerkea,
VOOR
C* O
hoek Wijksohe straat,
HEUSLH1.N.
Schiedamsche Singel 3, RoU rdam.
STEENHOUWERIJ
VLOER-, MUURTEGEl. JES, erts.
O
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f 1.00.
franco per post zonder prjjsve.hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7V. ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en 7rpdagavond
ingewacht.
VERVOLG BUITENLAND.
Het lijk van Pasteur is te Garches, in
|enwoordigheid van de familie, gekist, en
irop naar Parijs vervoerd, naar het »In-
it-Pasteur*, waar het voor het publiek
Rouwkamer wordt tentoongesteld. Tal-
■telegrammen van rouwbeklag worden
.WT de familie uit alle landen, van vor-
iteljjke personen en ministers, van geleerden
>n vereenigingen ontvangen.
In de Académie des Sciences bracht de
voorzitter hulde aan den grooten doode.
President Paure zal de begrafenis bjj-
wonen.
Een vereerder van Bismarck heeft uit
gerekend dat op den 80en verjaardag van
den grooten man 660 kilogram briefkaarten
met gelukwenschcn naar Friedrichsruh zjjn
gezonden, d.i. 218.000 stuks, die op elkaar
gelegd een toren van 54 meter zouden
vormen, en naast elkaar een lengte van
3000 kilometer zouden hebben, een afstand
als van Petersburg naar Madrid.
De dagbladen te Havanna verhalen, dat
een kapitein der Spaansche vrjjwilligers op
Cuba, zekere Ceruino, in een gevecht met
de opstandelingen tegenover zijnen zoon
kwam te staan, die zich bij de rebellen had
aangesloten. De zoon schoot den vader met
zjjn revolver dood en zette met ware woede
den strjjd voort.
Volgens een bericht aan de Times* uit
Odessa is Rusland druk bezig met het be
vestigen van zjjn bezittingen in het verre
oosten en het versterken van zjjn strjjd-
kiachten in die streken. In het voorjaar
^^ilen in het district Wladiwostok 90,000
man liggen.
De bekende Engelsche actrice, mevrouw
Langtry, heeft bjj den rechter een eisch
ingesteld tegen de Union Bank* tot be
taling van f 500.000, de waarde der juweelen,
die zij bjj de Bank deponeerde, maar welke
door een tot dusver onbekend gebleven per
soon werden afgehaald. De zaak zal weldra
worden behandeld. Van den man, die de
juweelen afhaalde, is nog geen spoor ontdekt.
Wat de Engelsche vloot bjj de Dardanellen
komt doen, is nog niet gebleken.
De Engelsche bladen bewaren daarover
i het stilzwjjgen. Alleen de Daily Graphic*
beweert te weten, dat Lord Salisbury vol
strekt geen booze bedoelingen jegens den
Sultan beeft, maar zegt het blad
indien de Porte bljjft weigeren, onze eischen
in te willigen, dan zal bij, evenals de keizer
van China, binnen 24 uren tot toegeven
worden gedwongen door de macht der
Engelsche vloot.
4 Gedurende de eerste dagen is eene der-
geljjke demonstratie nog niet te wachten.
BIjj kens een telegram uit Konstantinopel zal
geen beslissing worden genomen over de
houding, welke de Fransche, Engelsche en
iRRussische gezanten tegenover den Sultan
I ralDn aannemen, voordat hun daar uit
I Tarjjs, Londen en St. Petersburg nadere
I instructies zjjn gezonden.
Een Britsch-Indisch officier met verlof,
I jluit. Vanderzee, was met een vriend en een
aantal Kaffers op de leeuwenjacht in Portu-
.geesch Oost-Afrika. Op een dag zag men
f drie leeuwen. Begeerig den eersten leeuw te
schieten, vuurde luit. Vanderzee op een der
beesten, toen het nog op ruim 350 M. af
stand was. Hjj trof het in den achterpoot.
Maar nu kwam de leeuw met groote sprongen
op hem aan. Luit. Vanderzee hield zjjne
tegenwoordigheid van geesten wist den leeuw
^og twee kogels in het Ijjf te boren. Voor
L
bij zijn geweer echter weer geladen had,
had de leeuw hem besprongen en hem tegen
deD grond geworpen. Het razende beest beet
hem iD armen en beenen, maar de kogels
hadden goed getroffen en eenige ooge»-
blikken later rolde de leeuw dood op den
verminkten jager. Met een gebroken arm en
diepe wonden aan armen en dijen werd deze
opgenomen.
Te Tyldesley, in de nabjjheid van Man
chester, heeft eene ontploffing plaats gehad
in de Wellington-mijn. Er bevonden zich
107 werklieden in de mjjn, maar de meesten
konden zich nog redden. Toch verloren ook
bjj deze ramp weer vjjf mijnwerkers het
leven.
VERVOLG BINNENLAND.
De onderwerping van Atjeh.
Een inzender, die zich M. teekent, geeft
naar aanleiding van een anderen schrjjver
over bovengenoemd onderwerp eenige be
schouwingen in het Haagsche Dagblad*
ten beste. M. bestrjjdt vooral het door den
vorige schrjjver geopperde denkbeeld om
ingeval van nood militiepliehtigen naar Indië
te zenden. Een genoegzaam aantal vrjjwil
ligers zal meent M. zonder bezwaar
bjj een te brengen zjjn. Waarom dan dwang
toegepast
In December 1892 aldus memoreert
M. bedroeg de sterkte van het Indische
leger aan combattanten (volgens het Kolo
niaal Verslag van 1893)
Europeanen 13012 man
Amboineezen 2252
Inlanders 16588
Totaal 31853 man.
De tegenwoordige sterkte aan Europeanen
is, na de aanvullingen in 1894 en '95, zeer
zeker niet onbelangrjjk grooter.
Dat de inlandsche soldaten van weinig
waarde en weinig betrouwbaar zouden zjjn,
is bjj herhaling, zoowel in Atjeh als op
Lombok, door de ervaring gelogengestraft.
Neen, waar het ons in Indië aan ont
breekt, het is: aan de ervaring omtrent
een doorgezet strategisch offensief en aan
de kennis omtrent de middelen, noodig om
dit offensief te voeren. In dat opzicht kun
nen wjj bjj Engeland, Frankrjjk, zelfs bjj
Portugal en bjj den Congostaat nog zeer
veel leeren! Bestudeert de veldtochten in
Abessinië, Ashantie, Dahomey, Birma, in
het Congogebied, op Madagascar enz. en
vergeljjkt ze met onze Indische oorlogen
van den laatsten tjjd. En na die vergeljjking
zal de eerlijke, onbevooroordeelde Neder
lander moeten erkennen, dat wjj, niet wat
betreft den moed onzer troepen en de geld
middelen, waarover we beschikken kunnen,
maar wat aangaat den geest der oorlog
voering in Indië, verre ten achter zjjn bjj
andere natiën.
De vraag: hoe Atjeh te onderwerpen?
praedomineert voor den schr. boven alle
quaesties, die ons vaderland raken. Reeds
vroeger heeft hjj aangedrongen op een
krachtig offensief, niet om het gevaar dat
ons in Atjeh bedreigt, doch om de schande
die het rekken van den oorlog ons oplevert.
Hoe eer die schande wordt uitgewischt, des
te beter.
Als middel om aan den Atjeh-oorlog een
eind te maken kan het zenden van militie
pliehtigen naar Indië niet dienen. Dit middel
zal, en niet ten onrechte, nimmer door de
meerderheid van ons volk worden goedge
keurd. Door op dit aanbeeld te hameren
werkt men dus in de richting, die gewenscht
wordt door hen, die de zaken maar op haar
beloop wenschen te laten.
Neen, de Regeering pakke den stier bjj
de horens, zjj zende een korps vrijwilligers
naar Atjeh, dat, in vereeniging met onze
Indische strjjdkracbten, de Atjehers ten
[onder brengen zal. Wil men weten, hoe de
enorme bezwaren, aan groote expedities ver
bonden (over veel uitgestrekter gebied dan
Atjehworden overwonnen, men leze nu
wat bjj voorbeeld de Franschen in Dahomey
en op Madagascar deden en doen, «n hoe
zij met hun Lefebvre-materieel de tactique
des ravitaillements in toepassing brengen.
De belangen van onze natie en die van het
Indische leger zijn solidair. De eer van dat
leger is haar eer, zijn schande is haar
schande. Is zjj daarvan doordrongen, dan
zal er spoedig geen Atjeh-quaestie meer zjjn.
Wil generaal Vetter, de nieuwe leger
commandant niet weldra zijn roem over
leven, dan moet hjj besluit de schr.
zoo spoedig mogeljjk de reeds zoo lang ge
volgde tactiek van inactie verlaten.
Kort na den moord te Oseh, in 1893
gepleegd op den wachtmeester der 2e divisie
koninklijke marechaussee Hoekman, werd
door zjjn wapenbroeders besloten een bljj vend
gedenkteeken op zjjn graf te plaatsen.
In tegenwoordigheid van de officieren dier
divisie en van deputaties uit de districten,
ieder bestaande uit 1 wachtmeester, 1 briga
dier en 1 marechaussee, zal dat gedenkteeken
den lOen dezer op het graf van Hoekman
geplaatst worden.
De Dinsdag j.l. te Winschoten gearres
teerde Harm N., beschuldigd van dietstal
van schapen uit de weide, heeft zich W oens
dag in de kazerne der marechaussee door
middel van een scheermes van het leven
beroofd. De brigadier, die hem bad gearres
teerd, verzuimde N. te fouilleeren.
Naar men aan de »N. R. Ct.« mededeelt,
heeft het hoofdbestuur van het N. O. G.,
dat van verschillende zjjden de uitnoodiging
ontving, zich in te laten met de zaak der
onderwjjzers te Den Helder, die met ontslag
bedreigd worden, den leden bericht, dat het
zich met deze quaestie reeds onledig heeft
gehouden, voordat de dagbladen haar wereld
kundig hadden gemaakt.
Het hoofdbestuur zal ernstig trachten het
dreigende ontslag te voorkomen, door zoo
mogeljjk bemiddelend op te treden en, indien
dit niet baten mocht, in ee.-i bezadigd adres
bjj den gemeenteraad de belangen der onder
wjjzers bepleiten.
Te Barneveld had de arbeider T. v. B.
eenige dagen geleden het ongeluk, zijn hand
te stooten. Toen het wondje begon te zweren
volgde bjj den hem gegeven raad op, om
ereen pruim tabak op te leggen
Dientengevolge ontstond bloedvergiftiging
en kreeg de man een arm zoo dik als zijn
been. Waarschjjnljjk zal de arm moeten
afgezet worden.
Te Amsterdam heeft zich een commissie
gevormd om de overbrugging van het Y
te bevorderen.
Flammarion deelt mede, dat sedert 1689
dus gedurende ruim 2 eeuwen geen Sep
tembermaand zoo warm en zoo droog is
geweest als September 1895.
Na ons eerste bericht, omtrent den brand
te Boskoop, meldt men aan het »D. N.«
nog het volgende:
Het is de eerste triestige dag na vele
dagen van zonneglans en na-zomervreugde.
Een loodlucht hangt dreigend, waar lang
een lachend blauw zich welfde.
Droef is de grijze morgen gekomen na
een nacht van verschrikking over bet mooie
dorp Boskoop, 't Ligt daar anders zoo aardig,
zoo lachend van welvaart aan de lange
trekvaarten, waar de beurtschepen kalm
doorvaren, en aan de aardig-Hollandsche
rivier de Gouwe. In lange rjjen staan de
vrooljjke kleine huizen naast elkaar, waar
de bruin-grjjze cude toren hoog uit opstak.
Nu is daar in één nacht een groote ver
andering gekomen voor langen tjjd. Nu ligt
daar, in de kom van het dorp een rookende
ruïne, breed uit tusschen de geblakerde
huizen, en van den toren steken nog maar
de magere muren op.
Dinsdagnamiddag, 't was zoo ongeveer
half vjjf, ging bliksemsnel van huis tot huis,
door de straten de tjjdingEr is brand uit
gebroken bjj Torke. Al wat thuis was,
vloog de straat op en ging de boodschap
overbrengen naar ginds, waar in de boom-
en bloemkweekerjjen aan de vaart de mannen
aan het werk waren.
Een prikkelende zwarte rook wolkte door
de straten, luider reeds klonk 't brandge-
roep toen de spuiten uit de huisjes waren
gehaald, 't Huis van Torke stond dra in
lichtelaaie vlam.
Torke is de timmerman van Boskoop. In
zijn werkplaats staat een petroleum-motor,
waarmee de zaag- en schaafmachine in be
weging wordt gebracht. Met vertrouwt in
't dorp die dingen niet en al lang geleden
was een ongeluk voorspeld. Een jongen van
Torke, aldus wordt verteld, wilde boven de
motor zijn pjjp aansteken, er is toen vuur
gevallen in een hoop krullen die op den
vloer lagen. Alles om de motor is gedrenkt
van petroleum en in een oogwenk dus, steeg
de vlam hoog in de werkplaats. Met moeite
wisten de twee jongens, die daar waren,
veilig weg te komen. De vlam sloeg over
naar de andere vertrekken, naar boven.
De drie spuiten van Boskoop stonden heel
gauw voor de deur, maar 't duurde geruimen
tjjd eer er uit de Gouwe genoeg opgepompt
was om water in 't vuur te gooien.
Heel Boskoop was op de been en de
mannen, die niet bezig waren aan de spuiten,
hielpen goederen wegdragen uit de aan
grenzende huizen.
Eerst werden uit den kruidenierswinkel
van Koster twintig vaten petroleum weg
gerold, de Dorpstraat uit. Meubelen werden
uitgedragen en opgestapeld in de binnen
ruimte van de kerk die recht tegenover het
huis van Torkestond want men zag
wel dat het vuur niet bepekt zou blijven
tot Torke's huis. Even voor half zes, vloog
ook het huis van Koster in brand en, daar
nieuw voedsel vindend, stegen de vlammen
hooger op.
De bewoners van de naburige dorpen
kwamen toeloopen hun brandspuiten mee
brengend. Achtereenvolgens kwamen om de
drie Boskoopsche spuiten te versterken, drie
spuiten van Alphen a/d. Rijn, twee van Wad-
dinxveen en één van Hazerswoude. Alle
werden zjj in werking gesteld. Groote massa's
water werden in 't vuur geworpen, vooral
de brandspuit van Hazerswoude weerde zich,
maar 't vuur leefde voort, leefde steeds krach
tiger. Het huis van de Wed. Van Milligen,
lang geblakerd, vloog in brand en tegelijk
daar gebeurde iets ontzettends. Een vreese-
ljjke angstkreet klonk door de rjj van de
vele honderden, die daar stonden, angstig
wachtend hoe dit af zou loopen, alle oogen
keken naar omhoogdaar sloeg uit
den hoogen toren een wilde roode vlam
uit, uitschietend in den feilen wind. Vonken
vuur waren de lucht ingevlogen en neerge
komen achter de wijzerplaat, waar de uit
droogde houten balken bet torenbovenstuk
houden.
»De toren staat in brandgilden mannen
en vrouwen en kinderen. »Nu is gansch
Boskoop verloren!*
Andere huizen, naast de brandende, werden
aangetast, het huis van Boer, den boom-
kweeker het eerst.
Zoo snel breidde zelden een vuur zich uit.
Vjjf huizen en de toren stonden twee uren,
bij het uitbreken van den brand, in vuur.
Het was een tafereel, prachtig van ver
schrikkelijkheid. Als een reusachtig gloeiende
draak met honderden heftig bewegende aruien
stond het ontzagljjke vuur tegen den zwarten
avondhemel.
Men kon het niet meer bestrjjden, het
moest overwinnen. Nu bleef den brandweer
mannen niets over dan de huizen nat te
houden, die gevaar liepen ook aangetast te
worden. Een groot woonhuis met rieten
dak werd onder water gez?t, groote brand
zeilen werden over de licht-brandbare bekap
ping gelegd. Dat huis bleef behouden. Eu
het huis van de Boskoopsche bank, dat al
dien tjjd in het vuur stond, tusschen de
brandende woonhuizen en den brandenden
toren in, bleef ook behouden.
De vlammen bleven immer laaiend op
slaan, hooger en hooger, maar zjj breidden
zich niet meer uit naar de zjjden. Van alle
richtingen kwamen mensehen toeloopen,
altjjd meer. Het was een ontzettende op
schudding. De arme lieden, die uit hunne
huizen verdreven waren, vonden bjj familie
en kennissen een onderdak.
Om kwart vóór zevenen stortte met don
derend geweld het binnenstuk van den toren
naar heneden, hoog-op spatten kolommen
vonken. In het neerslaan op de halkan g ven
de klokken een voltrillend geluid, hun doods
kreet.
Nu werd de kerk ook augetast. Weer
nieuw opgevend vuur, weer u t-
steltenis
Eerst om twaalf uur, ruim an- :a
het ontstaan, terwijl al dien woi ie
gestreden was, kon het gevaar *0 v >r en
geweken te zijn. Maar 't was no di.5
de spuiten werken Dieven.
Om half twee kwam een bode
kapelle boodschappen, dat ook da r id
was uitgebroken tn dat er beho-f;j «.s aan
blnschmiddelen. De burgemeester, de neer
E. G. Corns, de Groot van Eoi m, die
met de andere autoriteiten voortdurend op
het terrein was geweest, gaf de spuit van
Hazerswoude vergunning in te rukken. Met
groote tus8chenpoozen konden achtereen
volgens ook de andere spuiten gaan. ue
laatste vreemde spuit reed Woensdagmorgen
om halt zeven weg. Toen was het vuur
overwonnen en een dikke, witte walm steeg
op uit de zwarte ruïne. Nog Woensdag
morgen om 1 uur, toen onze verslaggever
te Boskoop kwam, waren de spuiten van
't dorp in werking, want telkens sloeg nog
hier en daar een kleine vlam uit een hoop
steenen op. 't Weer was den gasten mee.
Krachtig sloegen regenbuien neer op de puin
hopen.
Van de kerk zjjn alleen vier zwaarge-
scheurde muren over, daarbinnen liggen
tusschen de geblakerde steenen hoopen ascn,
dat is van het statige kerk-interieur, dat
van 1781 dateert, overgebleven. Alles wat
in oogenblikken van radeloosheid daar ge
borgen werd, is ook tot asch verteerd.
Alles was geassureerd. De schade wordt
geraamd op f 150.000. De kerk was ver
zekerd voor f 6000, de toren met het ïdok-
kenwerk voor f 13.000.
De scheepvaart op de Gouwe moest, omdat
de brandspuiten op de brug stonden, tydeiyk
gestremd worden. Een paar malen in dezen
nacht liet de burgemeester de spuiten even
daar afnemen en de brug opendaaien, om
de schepen door te laten.
ADV ERTENT1EN.
t
Voorradig alle soorten van
tot de meest concurreerende prijzen.
Wederverkoopers genieten rabat.
WoW,
Te Consulteeren: iederen Maandag an
io-a uur, Hotel »Moreiis«, Arkel-
poort, Gorcurn.
Door het «aanschaffen eener Snel
pers, van het nieuwste systeem, en
eener uitgebreide collectie
lettersoorten, die sierlijken vorm
aan duideljjken druk paren, ben ik in staat
alle drukwerk in den kortst mogeljjken tjjd
en tegen den meest billjjken prjjs kemig
uit te voeren.
In spoedeischende gevallen, als hjj be
stelling van rouwbrieven en rouwkaarten,
kan op het bestelde gewacht worden.
Men neme de proef en zende zijné orders
in aan
Li. .1.
Atelier van
Sehoorsteenm
