r
el Land van
Heusden en
Allena, de Langstraat
en de Bommelerwaard.
EERSTE BLAD.
Tekorten
DE GEMBERPOT,
FEUILLETON.
I
Uitgever: L.. J. YEEEMAH, Heusden.
1445.
ZATERDAG 12 OCT.
1895.
TAN
FRANK R. STOCKTON.
k.
chynt W0iNÉ)AÖ 'ëi
Uit blad verschjjnt WOENSDAG én ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3.maanden l.OO.
Franco per post zonder prjjsve. boogmg. Afzonderlijke
unuintm 5 cent.
Advertentiën van 16 regels SO ct. Elke regel
meer *7. ct. Greote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën werden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
WB—W—WC—BW—we—B—W Wl 1— 'I l.w I I
AP
De jaarljjksche millioênen-spt^ch is ter
voldoening aan de aloude traditie weer af
gestoken Geen woorden; maar cijfers, cijfers
van ontvangst en uitgaaf, van verbooging
en verlagingde leden der Kamer zullen
wel duizelen als zij den minister willen
volgen. Gelukkig dat zij dié* cijfers nog
eens bedaard ter overdenking krijgen! Het
slot der rekening is een tekort, hoeveel?
Och, dat geeft weinig, daar volgens den
minister vrjjwat zal overschieten op de
aangevraagde uitgaven, terwijl de ontvang
sten zeker zullen medevallen. En dan spreekt
men nog van een gekleurde begrooting,
van optimisme; dat klopt niet, evenmin als
de ontvangsten en uitgaven zullen kloppen,
zelfs bjj de gelukkigste uitkomst. Het samen
stellen der begrooting is zeker een hoogst
moeieljjk werk. Men is verplicht velen te
leur te stellen in hun verwachtingen en
plannen, men moet hier verminderen en
daar schrappen en moet men nu in weer
wil van alle inspanning nog erkennen, dat
de eindejjfers van ontvangst en uitgaaf niet
sluiten, dat er een tekort is, dan erkent
men daardoor dat de zaak niet in orde is.
Een land toch heeft maar zelden een bui
tenkansje zooals een gewoon burger wel
eens kan hebbende Staat heeft veel meer
kans op buitengewone uitgaven, en dus
kan een staacsbegrooting alleen goed ge
noemd worden, als men nog een flinke som
voor ongedachte uitgaven kan uittrekken.
Hoeveel rampen kunnen in één jaar een
lund treffen, die groote uitgaven vorderen
waarop niet gerekend is bij het opmaken
der begrooting; de onderscheiding van ge
wone en buitengewone uitgaven baat der
belastingschuldigen al zeer weinig; zjj moe
ten betaald worden en daarvoor moet geld
wezener moet dus in een gezonden toe
stand op een batig saldo, niet op de tekor
ten kunnen gewezen wordende minister is
tevreden met de gedachte dat het groote
tekort bij het einde des jaars wel minder
zal zijnMogen de afgevaardigden zich bjj
die hoop rustig neerleggen? Mag men de
begrooting goedkeuren met de gedachte:
»Als de tekorten ons te machtig worden,
dan zal de zaak voor eenigen tijd geregeld
Een grappig verhaal
(44
Deze kleine gebeurtenis deed ons allen
aan, en Mevr. Aleshine deelde me later mee,
dat ze geen droog oog in haar hoofd had
gehad.
Mr. Dusante gaf daarna de pot aan
Mevr. Aleshine, die er dadelijk mee naar
Ruth en Lucille ging.
»Gjj, de twee jongste,sprak ze, >moogt
deze pot nemen, en uwe handen zullen de
eerste zjjn, die 't papier met de vischhaken
er af en 't geld er uit nemen, dat ge dan
onder onze goede vrienden, de matrozen,
verdeelen kunt.«
Ruth en Lucille hurkten op den grond
van de veranda neer, de een schudde 't geld
in de schoot der andere, en 't was weldra
in drie gelijke deelcn verdeeld, waarvan elke
matroos er één kreeg.
De drie c-annen stonden zonder beweging,
elk zijn deel in de open hand, en toen ving
de bootsman aan: »'t Is nijjn zaak niet, en
ook niet die van Jim of Bill om één woord
te spreken over 't geen gij voor recht houdt.
Wij hebben naast u gestaan en uw bevelen
gevolgd, sinds we bij u op 't eiland zijn
gekomen, en dat zullen we verder doen,
worden door het sluiten van een leening
na ons moge de zondvloed komen, overal
doet men zoo, waarom zouden wij anders
handelen
»Wel zijn nieuwe uitgaven te dachten
voor Atjeh, wel zal de regeling der ge
meente-financiën van den Staat offers vragen,
maar wat baat ongerustheid? Wij hebben
een goeden financier, die moge zien hoe hjj
rondkomt
Kan men dit een goed financieel beleid
noemenkan men met gerustheid dia voort
durende uitbreiding der uitgaven goedkeuren,
nu reeds vrij algemeen over de verhoogde
belastingen wordt geklaagd
De begrootingen zullen zeker nuuwkeurig
in de afd. onderzocht worden; bij de alge-
meene beraadslagingen zal zeker gewezen
worden op den minder rooskleurigen toe
stand; men zal misschien hier of daar een
post verminderen of schrappen en zoo eenige
duizenden sparen, maar daarmede zal de
begrooting niet sluitend gemaakt worden
daarvoor is het schrappen van eenige mil-
lioenen noodig, en is dat mogelijk? Waar
de wil is, is ook de weg, zegt de Engolsch-
man; ook op de begrootingen kan vrjj wat
bezuinigd worden, als men slechts van do
noodzakelijkheid ernstig overtuigd is. Wjj
willen op den voorgrond stellen dat de
ministers niets op de begrooting zullen ge
plaatst hebben wat niet dringend noodig
is, of wat zjj ten minste dringend noodig
oordeelenmaar zal dat oordeel door de
meerderheid onderschreven worden? Vele
uitgaven worden door de overlevering ge
vorderd, het prestige van den Staat eischt
allerlei luxe-uitgaven, die niet direct noodig
zijn, maar die nu eenmaal tot de uitgaven
behooren. Die uitgaven moeten bij een
goede huishouding vervallen als de uitgaven
door de ontvangsten overtroffen worden.
Zoo handelt een goed huisvader, zoo moet
men ook in de huishouding van den Staat
handelen. Hoeveel moet men zich niet in
een gewoon gezin ontzeggen, waarmede
men zoo gaarne de huisgenooten zou ver-
bigden
Men zou zoo gaarne den kinderen een
uitstapje gunnen, verandering van lucht zou,
vooral op het kleinste, van invloed zjjn, de
schoollucht moest in bosch en hei er eens
afwaaien, maar Vrouwlief heeft reeds
lang verlangd naar nieuwe meubelen, de
tegenwoordige, voor een groot deel nog uit
het ouderljjke huis afkomstig, hebben hun
besten tjjd gehad, gaarne zou men eens iets
niet waar, Jim en Bill
»Ja, ja, Mjjnheer,* antwoordden Jitn en
Bill harteljjk maar wat schor.
»Maar, al zijn we ook bereid alle bevelen
op te volgen,ging de bootsman voort,
»zoo hebben we toch, toen we hoorden wat
er te doen was, afgesproken, scherp op één
ding te letten, en we hebben daar gestaan
en scherp opgeletmaar dat eene ding
hebben we niet gehoord, n.l. wat we met
dat geld doen moeten. En daar we 't niet
gehoord en dus geen bevel ontvangen hebben,
hoe we 't besteden moeten, nemen we 't geld
aan en bedanken u allen hartelijk. Niet
waar, Jim en Bill
»Ja, j<i, Mjjnheer,* zeiden Jim en Bill.
En 't geld verdween in de zakken der
matrozen.
Toen nam Mr. Dusante de gemberpot op
en trad naar Mevr. Lecks. »Ik hoop,
Mevrouw,* zei hij, »dat, nu de reden van
ons verschil met de pot verwijderd is, gjj
haar van mjj wilt aannemen als een kleine
herinnering aan de eenigszins merkwaardige
gebeurtenis, die we met haar hebben beleefd.*
Aannemen, Mr. Dusante?* antwoordde
zjj. »Dat zou 'k denken, en ik ben er erg
big mee. Zoolang ik leef, zal ze op den
schoorsteenmantel in mijn woonkamer staan,
en als ik sterf, zullen mjjn erfgenamen haar
hebben, zoolang ze heel bljjtt.*
Nu was elke reden van onpleizierigheid
uit ons klein gezelschap verbannen, en we
richtten ons genoegelyk in. Zelfs Mr. Enton-
ton, die in een kast op zijn kamer een
aantal in leer gebonden boeken had ge
vonden, scheen volkomen tevreden. Voor
nieuws aanschaffen, maar Een dienst
bare was nog zeer noodig, met boodschappen
doen, met. het verzorgen der kleintjes en
met andere zaken gaat zooveel tjjd verloren,
dat het noodigste werk dikwijls ongedaan
blijft; nog een dienstmeisje en alles kon ge
schikt worden, maar
Datmaar slnit alles inalles
acht men noodig, maar de middelen ont
breken, men wil het jaar niet met een te
kort of met onbetaalde rekeningen sluiten
en daarom onthoudt men zich, als men als
een verstandig huisvader handelt. Worden
in de huishouding van den Staat niet tal
van zaken gevonden, die noodig geacht
worden, maar waarvan men zich moet ont
houden, als de middelen ontbreken? Hoe
staat het bjjv. met het groot aantal ambte
naren, zou het werk niet even goed en
misschien beter gedaan worden als men op
de bureaux eens een flinke opruiming hield
Heeft men geen gebrek aan geld, dan
kan men naar hartelust bouwen en men
behoeft niet op eenige meerdere uitgaven te
zien tot het aanbrengen van versieringen,
maar moet alles zuinig berekend worden,
dan laat men op de goedkooptste wjjze
bouwen en onthoudt zich van alle nuttelooze
uitgaven. Het moge dan niet zoo fraai zjjn;
als het gebouw aan zjjn bestemming kan
beantwoorden, is het voldoende.
Maar waartoe meer op te noemen? Leger
en vloot vorderen veel, maar daarover is
zwjjgen het best; bezuiniging schjjnt niet
mogeljjk, zelfs de buitengewone begrootin
gen worden zuchtende goedgekeurd, on is
er meer uitgegeven dan toegestaan is, ook
daarvoor is bjj oorlog raad
Er moet bezuinigd worden
Als de vertegenwoordigers dit ernstig
willen, dan zal dit mogeljjk bljjken. En
waarom zouden zjj niet? Bezuinigen toch
kan geschieden zonder dat daarbjj partjj-
quaesties betrokken zjjn, bezuinigen is in
het belang der groote gemeenten zoowel als
in dat van het platteland. Wordt eens be
slist, dat men de begrooting sluitend wil
maken, dan behoeft zich geen der ministers
persoonljjk daartegen te verzettenhet zou
een algemeene maatregel zjjn, en de vraag
zou alleen zjjnis dat geld noodig in het
belang des lands, en is het antwoord op
die vraag ontkennend, dan moet de pen er
doorHet is zeker aangenaam voor den
Minister van Buitenlandsche Zaken, dat hjj
den vreemden gezanten een keurig onthaal
kan aanbieden, maar is dat noodig, moet
de Dusantes was 't verbljjf in deze lande-
ljjke streek in den frisschen herfst een nog
ongekend genoegen. De scherpe, krachtige
lucht, de nevelen en kleurenpracht, de weke
zonneschjjn en zelfs de menigte takken en
twjjgen die reeds van bladeren beroofd een
fijn netwerk voor den helder blauwen hemel
weefden, hadden een frissche behoorlijkheid
voor hen, die hun gansche leven in tropische
gewesten onder eeuwig groen hadden door
gebracht, en de vreugde van 't Amerikaan-
sche landleven niet kenden. Nadat ze Mevr.
Lecks gastvrijheid lang hadden genoten,
sloegen ze de verstandige vrouw voor tot
het begin van den winter als kostganger
daar te bljjven, en ze nam dezen voorslag
zonder eenige gemaaktheid aan, waarbjj ze
de hoop uitsprak, dat de winter nog lang
op zich zou laten wachten.
Ruth en ik troffen eenzelfde overeenkomst
met Mevr. Aleshine. Mijn reis naar Japan
had ten doel gehad me voor geruimen tjjd
van mijn beroepsbezigheden los te maken,
en ik kon me geen plaats voorstellen, die
mjjn jonge vrouw en mij beter bevallen kon
dan deze, waar we onder lieve vrienden
konden uitrusten.
't Doen en laten van Mevr. Aleshine en
haar drie matrozen was voor ons een on
uitputbare bron van genoegen. Deze flinke
mannen wijdden zich met lijf en ziel aan
den dienst van deze vrouw; en daar 't on-
mogelgk was aan de bloembollenteelt iets te
beginnen voor 't land daartoe aangekocht
was en de lente intrad, was 't werk, waar
mee de bootsman en de twee sterke matrozen
Bill en Jim zich onledig hielden van ver-
de goede verstandhouding met de andere
mogendheden met een fijn diner en een glas
wjjn gekocht worden? De f 4000 daarvoor,
bestemd, konden zonder bezwaar van de
begrooting verdwjjnen, en er zullen zeker
weinig hoofdstakken der begrooting zjjn,
waarop niet verschillende posten voorkomen,
die, zonder eenig bezwaar voor het welzjjn
des lands, konden vervallen, die nog over-
bljjfselen zjjn van vroegere toestanden, maar
thans geen reden van bestaan meer hebben.
Wordt de begrooting onderzocht met het
oog op het tekort en niet met de optimis
tische gedachte Alles zal wel terecht komen
en er is, zoo noodig, nog crediet genoeg
om een leening te sluiten,* dan zullen zeker
alle ontwerpen met aanzienljjk lagere cjjfers
tot wet verheven worden. Zal men die in-
grjjpende veranderingen aan de kamer der
toekomst overlaten? Het is te vreezen, reeds
zoo vele jaren sakkelt men met tekorten
voort!
Buitenland.
Volgens de Belgische bladen zjjn bjj de
ramp te Ottignies 20 personen om het leven
gekomen. Van 55 gekwetsten worden boven
dien de namen opgegeven, maar er zjjn er
veel meer, waaronder wier toestand hope
loos is.
Het bljjkt, dat de gedoode machinist Sohet,
van de losse machine, te vroeg is vertrok
ken. Zjjn locomotief was een zoogenaamde
reserve-machine, die 's avonds naar de loods
te Baulers terugrjjden moest om eventueel
onbruikbaar geworden machines te ver
vangen.
Intusschen is de onder-chef De Wez, een
man met meer dan 34 jaren dienst, geschorst,
in afwachting van het onderzoek, dat om
trent de oorzaak is ingesteld.
De bladen bevatten overigens verhalen
van reizigers, die allen hierop neerkomen,
dat 't wonder is, dat niet meer menschen
zjjn omgekomen en dat 't tooneel van ver
woesting hartverscheurend was, om nooit
te vergeten. Wjj besparen den lezer al deze
akeligheden.
Het gerechteljjk onderzoek is nog niet
geëindigd. Toch wordt het reeds zeker be
schouwd, dat het ongeluk hoofdzakeljjk
moet worden geweten aan gebrek aan toe
zicht wegens den Zondagdienst. Vandaar,
dat de »Inuépendance Beige* zeer heftig te
velde trekt tegen het spoorweg-bestuur, het
welk beambten, die onmisbaar zjjn, vrjjaf
geeft zonder dat op voldoende wjjze in hun
schillende aard.
De prachtig geverfde huisdeur, waarover
de goede vrouw eerst zoo boos was geweest,
begon haar hoe langer hoe meer te bevallen,
en toen de drie matrozen alles wat ze konden
i doen in den tuin, op 't veld, in schuren en
stallen hadden verricht, gaf ze hun verlof
verschillende deelen van haar bezitting te
verven, waarbjj ze de teekening en de kleur
aan hun eigen smaak overliet. En of ze de
koeien molken, hout kloofden, of de muren
verfden, ze werkten steeds als flinke kerels
en in hun zeemanspak. Ze wreven het voor
dek, zooals ze den vloer der veranda noemden,
met puimsteen tot het bjjna zonde was er
den voet op te zetten, en toen 't huis en het
tuinhek geverfd waren, nam hun phantasie
«en stoute vlocht bjj 't verven van de kleinere
gebouwtjes op de hofstede. Eén van hen
had een kaart, waarop alle kleuren voor
kwamen, die door de verschillende stoom-
bootmaatschappjjen der geheele wereld waren
aangenomen, en nu werden 't rookhok, de
korenschuur, 't kippenhok, tot zelfs de pomp
zwengel en de palen waaraan 't vee werd
gebonden afgewisseld met blauw, rood,
zwart en wit gepenseeld, tot de beschouwer
meenen moest dat er een gansche handels
vloot op Mevr. Aleshines erf was gestrand.
Maar 't grootste kunststuk had de rood-
baardige bootsman aan zich zelf gehouden.
Hg had het in zjjn eigen hoofd uitgebroeid
en zjjn eigen handen hadden 't uitgevoerd,
't Was niets minder dan de tateëering van
den koestal. Op al de wanden van dit ge
bouw, die reeds de klenr hadden van een
door de zon gebruinde menschenhnid, maalde
plaatsen is voorzien.
Een onderzoek is ingesteld naar het
laatste spoorwegongeluk in België en de
ambtenaren, die het geleid hebben, hebben
eenparig vastgesteld
»lo. dat de agent, die in dienst was aan
den wissel, Zondagavond, sedert vele jaren
dienzelfden dienst verrichte, telkens wanneer
de wachter door een of andere reden af
wezig wasdat hjj altjjd den dienst op
onberispelijke wjjze deed en dat hg eene
volledige kennis had van de beteekenis der
signalen en der bewegingen, welke hjj op
zjjn post had te volbrengen;
»2o. dat, belast met het onderzoek of
de inrichting van den dienst verleden Zondag
eeenigen invloed op het ongeluk heeft kunnen
hebben, 't zij, wat betreft de bekwaamheid
der agenten, 't zjj den duur van den op-
gelegden dienst, de commissie heeft vast
gesteld, dat de ramp aan persoonljjke dwa
lingen is te wjjten, die in dezelfde omstan
digheden op een dag der week zou hebben
kunnen voorvallen;
3o. dat bovendien de agenten, zonder
onderscheid, een normalen dienst hebben
gehad, en dus niet oververmoeid waren;
»dat ten slotte de bepalingen, betreffende
de rust, stipt waren opgevolgd.*
Zekere Etienne, werkman aan het station
te Charleroi, geraakte 's avonds met den
voet tussehen de rails beklemd en kon zich
niet losmaken een trein kwam aangestoomd,
Etienne poogde te roepen, maar het geluid
der machine verdoofde zjjn stem en toen de
machinist hem bemerkte, was het te laat.
Wel sloot hg de remtoestellen, doch de trein
liep nog eenige meters door en Etienne werd
letterljjk vermorseld.
De Fransche ministerraad heeft een dépêche
ontvangen uit Majung (Madagascas) geda
teerd 10 Oct., waarin wordt medegedeeld,
dat Antananarivo, na een schitterend treffen,
30 September is bezet.
Den len October werd over den vrede
onderhandeld, welke onderhandelingen des
avonds ten einde werden gebracht, onder
voorbehoud, dat zjj door de regeering der
republiek moeten worden goedgekeurd.
Generaal Metzinger is benoemd tot gou
verneur van Antananarivo,
i De regeering heeft een gelnkwensch ge
zonden aan generaal Duchesne en zjjn
troepen.
de bootsman met blauwe stippen, die een
tatoeëring moesten voorstellen, een onge
hoord lang en zwaar ankertouw, dat eenige
malen om den stal rondging, een zeeslang,
bjjna zoo lang als dat ankertouw, acht
ankers, twee schepen en een monsterkaart
van vlaggen en kanonnen, die alle nog open
'gebleven ruimten aanvulden. De uitvoering
I van dit kunststuk nam heel wat tjjd in
beslag, en nog eer 't half klaar was, was zjjn
roem reeds in den ganschen omtrek verbreid.
De opsiering van haar eigendom gaf Mevr.
Aleshine grooten schik. »Ze hebben wat te
doen,* zei ze, »tot de bollentjjd komt, en
't maakt hen gelukkig, en nu de bladeren
en bloemen alle weg zgn, zie ik graag, dat
de plaats weer opbloeit, net of 't een winter-
tain was.*
's Avonds dansten de matrozen in de
groote keuken hun zeemansdansen en bielden
lange gesprekken bjj 't vuur over goede en
slechte avonturen op zee. Mevr. Aleshine
zat altjjd, wjj anderen dikwijls, bij 't vuur
en hadden schik in deze zeemansverhalen.
Omdat ik zelf eens in de heete lucht
streek gewoond heb,* zei ze eens, kooit
veel van wat ze vertellen me heel natuurljjk
voor. En ik moet veel doen om hen er vrede
mee te doen hebben, dat ze als gewone
christenmenschen op 't droge land leven, in
plaats van op den golvenden oceaan rond
te dolen en met andere schepen in aanvaring
to komen en l«k te worden; en dan nog
zonder uitzicht van op ieder punt, waar een
schip te gronde kan gaan, een gemeubileerd
eiland te vinden.*
Wordt vervolgd^
