Hot Land van lleusden en Allena, de Langstraat en de Bonimelenvaard.
EERSTE BLAD.
1
FEUILLETON.
Uitgever: Ll. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 14 DEC.
GEGRG BARON VAN OMPTEDA.
IUWIIUI
VOOR
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
M 1463,
1895,
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjj dagavond
ingewacht.
radenals de onderwaterzettingen behoorlijk
verricht zjjn en vooral als de stelling aan
de zjjde van de Noordzee tegen overrom-
m peling is verzekerd (en al deze voorwaarden
dCLVYb lig?en onder ons bereik) dan mag men
zeggen dat Amsterdam onneembaar is.
Hebben wjj Nederlanders een hoofdstad': Natuurlgk dat die onneembaarheid den
of niet? Die vraag moet zich wel opdringeB l&nde millioenen schata kost. Want een
aan elk die onze eigenaardige toestanden bodem als een volgezogen spons, zooals die
nagaat. Amsterdam, de grootste stad vanin de stelling Amsterdam, is zeer in ons
ons land, waar altjjd nog de overbljjfselenvoordeel wat betreft het aanleggen van
batterjjen door een vjjand, maar zeer in
het nadeel als men, zooals thans, bljjvende
versterkingen moet bouwen.
Maar dit offer zal het Nederlandsche volk
met liefde brengen. Men make onze hoofd
stad onneembaar, het kost wat het wil.
Doch laat men dan ook breken met h t
stelsel, dat in geen land ter wereld vertoond
is, van twee hoofdsteden.
Juist omdat men van Amsterdam onze
laatste toevlucht wil maken, is het zoo on
verstandig den Haag als zetel der regeering
te behouden. Om een enkel punt te noemen.
Als oorlogsgevaar ons land bedreigt of
over ons land gekomen is, zal men, dit
staat, nu reeds vast, den zetel van het al
gemeen bestuur naar Amsterdam verplaatsen.
Nu, op papier is dat heel gemakkeljjk
gedecreteerd. Dat gaat net zooals in de
ministeriëele gebouwen in den Haag. Daar
kan men op sommige kasten een gedrukt j
biljet geplakt zien met de woorden: »bjj
brand dit voorwerp in de eerste plaats,
redden.* Maar laat er maar eens midden:
in den nacht brand in zalk een gebouw I
uitbreken, en men zal eens zien hoe weinig
er terecht komt van die verstandige ge
drukte aanbevelingen.
En zoo zou het ook zjjn als ongeluk
kigerwijs een oorlog uitbrak en hals over
kop den Haag als zetel der regeering moest
ontruimd worden. Stelle men zich dat eens
voor. In vliegende haast (want de tegen
woordige oorlogen komen ook met haast!)
eventjes al de ministeries, den Raad van
State, in een woord al de besturende col-
leges met materiëel en personeel over te
brengen naar Amsterdam, terwjjl misschien
het gedonder van het geschut bij de Hol- j
landsche linies of in de Noordzee het hoofd i
doet verliezen.
Zulk een verhuizing in oorlogstjjd, ter-
wjjl alles moet gericht zjjn op de militaire
toestanden, is inderdaad een waagstuk van j
den eersten rang. Het moet intusschen, als j
men volhardt om den Haag de feiteljjke
hoofdstad te laten. De mogelgkheid toch hem stond, schoot toen nog eens zijn twee- mangatdeksel verbrjjzeld; hij stierf twee
van vroeger roemrijke dagen zjjn te vinden,
is feiteljjk hoofdstad van Nederland. Het
heeft ten minste een paleis, dat met recht
bekend staat als een bouwkundige merk
waardigheid, maar wat het ongeluk heeft,
niet voor paleis eens vorsten bestemd te zijn.
Wat evenwel sterker is: de grondwet erkent
Amsterdam als de hoofdstad en bepaalt dat
de kroning onzer vorsten daar zal plaats
hebben. In den regel vertoeft bet hoofd van
den staat enkele dagen in het voorjaar in
de hoofdstad. Onder het volk, dat alle
handelingen van zjjne vorsten gaarne ook
een duideljjk omschreven en nuchtere drijf
veer toeschrijft, vertelt men elkaar, dat de
koning dit bezoek brengt om zjjn traktement
te ontvangen.
Maar heusch, men merkt er anders niets
van dat Amsterdam de hoofdstad is. Zetel
der Regeering is het althans niet.
In ons oog is dat niet goed te verdedi
gen. De regeering weet zeer goed dat ook
in het buitenland Amsterdam wordt be
schouwd als het bolwerk van ons zelfstandig
bestaan. Een onzer scherpzinnigste staats
lieden schreef eenmaal: »Indië? De sleutels
van onze Oost liggen te Amsterdam. Zoo
lang de Hollandsche driekleur van de torens
van Amsterdam waait, is Indië niet ver
loren.*
In overeenstemming met deze meening
is ons geheele verdedigingsstelsel ingericht.
Geheel Holland, dat is te zeggen de twee
provincies van dien naam, vormen een
groote versterkte stelling. Wordt ons land
aangevallen, dan zullen de troepen des noodig
terugtrekken op de Hollandsche linies, doch
daarna, als deze geforceerd mochten worden,
op de stelling Amsterdam. Aan deze stelling
wordt nu dan ook sinds jaron gewerkt. In
wijden kring, rondom de groote stad, ver-
rjjst fort aan fort. Als al die sterkten in
gericht en bewapend zjjn zoo als het behoort
(het Ijjkt daarop thans nog niet bjj voeten
of vamen) en behoorlijk verdedigd, als de
stelling voorzien is van de noodige voor-
BWWiWB—BBB—
EEN VROOLIJKE GESCHIEDENIS,
Naar het Duiisch
VAN
(17-
»Heb je gezien wat mooie handen hg
heeft?* vroeg Fips. Clara knikte: »de mjjne
ook! En die kleine voeten!*
»De mjjne had luarzen aan, geheel ver
lakt, met een mooi verguld boord rondom.*
»De mjjne had ook mooie laarzen aaD,
spits toeloopend.*
Daar zo nu de uitdrukking »de mijne*
gevonden hadden, kwelden ze elkaar niet
meer met »mjjnheer Zundt*, wat altijd iets
stjjfs heeft en ze verhinderde rechtuit te
spreken. Maar »mjjn« en »de mijne* klonk
vrooljjk over en weer. Het klonk als een
kleine voorsmaak van bezit.
De heer Gernop had van de droomen der
radjjsjes evenmin iets ontdekt als zjjn vrouw.
Wel hadden ze een oogenblik gedacht dat
de heeren Zundt misschien zeer goed bjj de
tweelingen passen zouden, daar de twee
lingen, steeds vereenigd, dan in dezelfde
familie zouden komen, maar het heette, dat
Zandt en Zundertje naar rjjke vrouwen
omzagen, dewjjl ze niet overmatig met j
aardsche goederen gezegend waren.
»Ik zie nog geen land, August!* zei
big ft bestaan, dat aan de zeezjjde de linie loopsgeweer op haar af. Het gewonde beest
wordt verbroken en een vijand zich ter- sprong op den inlander en doodde hem
stond werpt op den Haag. Hetzelfde gevaar met een slag van haar klauw tegen zjjn
bestaat voor Delft, maar de regeering is hoofd. Na een tweede schot van majoor
dan ook zoo verstandig geweest om te Sandbach wierp de leeuwin zich op hem.
zorgen dat de geweerwinkel en pyrotech- Geen patroon meer op zjjn geweer hebbende,
nische werkplaatsen weldra binnen de Am- j dreef hjj het beest den loop in den strot,
sterdamsche linie zullen geplaatst zjjn. Maar de kaken van de leeuwin sloten zich
Het materiëel nadeel, als die werkplaatsen nog om zjjn arm, en terwjjl hg trachtte
in vjjandeljjke handen vielen, zou ernstig I haar muil open te sperren, werd hjj ook
zjjn, maar het is toch niet te vergeljjken in den anderen arm en hand gebeten. Ein-
met het nadeel in moreelen zin als de vjj- deljjk werd de leeuwin door inlanders met
and alle zetels der besturende colleges in speren afgemaakt. Tien dagen duurde de
beslag nam. j reis naar Aden, waar de gewonde een dok-
De verhuizing moet dus plaats hebben, ter moest vinden. Onderweg kwam het
maar de hemel weet hoe! En stel, zij ge- koudvuur in een arm; de arm moest afge-
schiedt, met barsten en stooten en onge- zet worden, en het eind Was de dood.
lukken, maar zjj geschiedt. Is dan in Am- De ,Prinzipia*^ShïeTds naar New-
sterdam alles klaar om al dat personeel en York ig ten noordeQ yaQ Kaap Wrfttk in
al dat materiëel behoorlgk onder dak te brand geraakt> Men pQOgde toen koer„ te
brengen? Men kan toch met de boel op zetten naar de Faroër.eilariden, maar het
een hoop in een pakhuis werpen? jschip stootfce Qp een rots 0n zonk> Van de
Dit is maar een enkel punt, maar het 2? opvarenden werd er skchts één gered>
is van groot belang, zouden wjj denken, j
Er zjjn er evenwel meer en daarop hopen j Een ho°gst ernstif? ongeluk heeft dezer
wjj later te wjjzen. dagen in de suikerfabriek te Boussu plaats
Buitenland.
gehad. Eenige dagen geleden was de cam
pagne in deze belangrjjke fabriek geëindigd
en werden door de werklieden de voor-
In de Zee van Azóf zjjn negentien lich- 1 naamste machiües en ZHiyertoestellen uit
ters, met honderdvjjftig mensehen in 't «s elkander genomen om gereinigd te worden,
bljjven steken. Vier lichters zjjn losgemaakt, Gedarende dit werk had de ramp plaats>
maar van het lot van de overige is nogjTwee machinisteri5 Jules en Abraham Lau-
niets naders bekend. j rent, waren onder leiding van een opzichter
Zondag en Maandag heeft het in Bul- j bezig, de verschillende centrifuges te onder-
garjje zoo hard gesneeuwd, dat de meeste zoeken en verschillende deelen der toestellen
post- en telegraafverbindingen werden ge- j los te schroeven, toen plotseling bjj de
stoord. Op de Balkan ligt de sneeuw vijfopening van een mangat eene ontzettende
meter hoog. j ontploffing plaats had, waardoor het mangat
deksel met geweldige kracht naar buiten
vloog en het geheele toestel uit elkander
sloeg. Do drie mannen werden tegen den
grond geslingerd, de buizen in de nabjjheid
sloegen uit elkander en zelfs het dak werd
gedeelteljjk stukgeslagen. Het gas, dat zich
nog in de centrifuge bevond, was in aan
raking gekomen met een brandende lamp,
die Jules Laurent droeg en ontplofte daar
door. Twee der ongelukkigen vielen doo-
deljjk gewond neder, de derde, Abraham
Laurent, wankelde de trap af en snelde
naar buiten. Jules Laurent en de opzichter
Louis waren vreeseljjk verminkt; de een
Vjjfhonderd mjjnwerkers zjjn door het
vallen van een der manden, in een mjjn
in Derbyshire opgesloten. Bijzonderheden
ontbreken.
Uit Petersburg wordt aan de »Frankf.
Ztg.« gemeld dat een afdeeling zeesoldaten
uit Kronstadt en de hoofdstad naar Odessa
gezonden wordt, om de Russische strjjd-
macht in de Zwarte Zee te versterken.
mevrouw en haar man antwoordde spottend
»Columbus zag 't ook niet en vond toch
Amerika.
»Maar nu geen flauwe aardigheden
August, de toekomst onzer dochters is een
te gewichtig punt. Ik kan niet inzien dat
het bal ons van nut geweest is en ik be-
grjjp niet, wat het worden moet.*
Gernop streek zich over den grjjzen baard
en zweeg, dewjjl hij wist zijn vrouw daar
mee te ergeren. En ergeren wilde hjj za
vandaag, doordat het heden de derde dag
was, dat hjj zijn grijze huisjas niet naar
genoegen sluiten kon, omdat ze verzuimd
had een knoop aan te zetten of te laten
aanzetten.
Waarom antwoordt ge niet?» vroeg ze.
»Ik denk na.«
Waarover dan?*
»Over het lot onzer kinderen.*
»Daar vroeg ik je juist naar.*
»Ik kan toch niet antwoorden als een
pistool, dat op een gegeven oogenblik af
geschoten wordt! Laat me toch even na
denken!* merkte hjj boos op.
Ze bleef een poos voor hem staan. »Uw
nadenken duurt van daag lang,* zei ze
scherp.
Gernop was echter in 't geheel niet boos
maar amuseerde zich in 't geniep, nu hjj
haar boos zag worden. Hij wist dat dit
haar zwak was, in den regel verstonden ze
elkaar zeer goed. Daarom stelde hjj zich
zeer vertwijfeld aan, trok zijn jas recht en
sprak »hoe z«l men iets overleggen kunnen,
als men zich niet eens fatsoenlijk kleeden
kun.*
Een Engelsch artillerieofficier, majoor
Sandbach, heeft op de leeuwenjacht in
Somaliland een avontuur gehad, dat hem
het leven heeft gekost. Eene leeuwin was
door drjjvers uit het struikgewas opgejaagd
en werd door een schot van majoor Sand
bach getroffen. Een inlander, die naast
Waarom kunt ge tt niet fatsoonljjk
kleeden
Omdat ge die knoop niet aanzet.*
Scherp keek ze hem van terzjjde aan.
»Ik heb genoeg in huis te doen, August.
Wie zeven kinders groot gebracht heeft,
want de drie oudste heb ik toch moeten
overnemen en ik heb ze verzorgd als mjjn
eigene, die
Hij kende die tirade, zette een ernstig ge
zicht en viel haar in de rede»ik weet
zeer goed, Emilie, dat ge goed voor de kin
deren geweest zjjt
Daar werd de heer Pellbeck aangediend.
»Laat mjjnheer binnen komen.*
»Ontvang hem liever alleen,* zei mevrouw
toen de dienaar verdwenen was, »ik kom
misschien later August! Wanneer hjj in 't
geheim verloofd is, interesseert hjj ons toch
eigenljjk niet meer, vind ik, niet meer dan
onze andere buren. En waarom in 't ge
heim? Wat zou dat beteekenen? Daar steekt
zeker iets achter! Ik bljjf toch maar!*
De heer Pellbeck trad binnen en werd
verwelkomd. Al spoedig vroeg hjj naar de
jonge dames, zich verwonderende er geen
enkel te zien.
»Ik geloof, mjjn dochters zijn in den tuin,
maar die is zoo groot, dat zoeken hoogst
moeiljjk is,antwoordde mevrouw.
»Mjjn tuin is ook ontzagljjk groot te
Röhnsdorf* zei Pellbeck, »maar zeer slecht
onderhouden. Het heele landgoed is slecht
verzorgd.*
»Zeg me toch eens, mjjnheer Pellbeck,
wat heeft u toch gedreven dat lardgoed te
koopen?* wierp Gernop er tusscheti en zag
uur later. De toestand van den opzichter
Louis, een braaf man van 70 jaar, een der
oudste arbeiders der fabriek, is hopeloos.
Abraham Laurent kon ondanks zjjne ver
wondingen zjjne woning nog bereiken. Door
den ingenieur van het mg nwazen is een
onderzoek ingesteld.
Woensdagmorgen omstreeks tien uur is
iu het chemisch laboratorium der univer
siteit te Göttingen in Hannover een glazen
gazometer ontploft. Een groot aantal stu
denten bevond zich in de zaal. Professor
Walack werd ernstig aan het rechteroor
gekwetst door een met kracht weggeslin
gerde glasscherf. Tien studenten bekwamen
ernstige verwondingen, terwjjl de overigen,
waaronder zich een dame bevond, minder
ernstig werden gekwetst. De schade, door
de ontploffing veroorzaakt, is zeer aanzienljjk.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet
bekend en de politie, die onmiddelljjk een
onderzoek instelde, heeft het laboratorium
doen sluiten.
De Italianen schjjnen hun Lombok te
hebben. Zjj meenden meester te zjjn in hun
Afrikaansche bezittingen en hun werd een
hinderlaag gelegd, die volgens sommige be
richten de vernietiging van het grootste
deel der kolonne-Toselli ten gevolge heeft
gehad.
Deze kolonne bestond uit 120Ó inboor
lingen, 20 ltaliaansche officieren en 40 Ita-
liaansche onder-officieren, benevens een
batterjj berggeschut. Van majoor Toselli,
17 officieren en 900 Askaris heeft men nog
niets vernomen. Het gevecht heeft vjjf uur
geduurd. Merkwaardig is het, dat Ras Ma-
konnen bij zjjn aanval tegen de Italianen
dezelfde batterjj gebruikt, die hjj bjj zjjn
bezoek aan Italië, vjjf jaar geleden, van
den koning ten geschenke heeft gekregen.
Waarschjjnljjk zullen generaal Arimondi
en generaal Baratieri zich reeds met elkaar
hebben vereenigd. Beiden beschikken dan
over ongeveer zevenduizend man. Verder
wordt bericht, dat de kolonne van Ras Ma-
konnen slechts de voorhoede is van het
leger van koning Menelik, die met veertig
duizend man oprukt.
Te Warwick werd Sarah Eden, een
vroedvrouw, wegens het verrichten van een
ongeoorloofde operatie, die den dood van
was inwendig gekneusd en verbrandde het
haar patiente veroorzaakte, veroordeeld tot
gelaat en de handen, de andere was ont- a>
de strafte des doods,
zettend verbrand en zjjn borst was door het
zjjn vrouw veelbeteekenend aan, want nu
zou 't toch komen.
»Ik begrjjp ten volle uw verwondering,*
antwoordde de nieuwe buur. »Van 't stand
punt eens landheers kan Röhnsdorf geen
goede koop heeten. Ik ben echter geen land
huishoudkundige, ik heb eenvoudig mjjn
broeder opgedragen voor me te koopen een
landgoed met een lief woanhuis, een slotje
of iets dergeljjks, niet te groot, met een
goede jacht en groot park, want ik ben
een hartstochtelgk jager. Het mocht niet
te ver van 't spoor zjjn, in de nabijheid van
een stad of garnizoen, opdat ik verkeer viude
met stedelingen met uw verlof heer
Gernop, ik herhaal, ik ben geen landhuis
houdkundige. Onder dezulken verkeereude,
zou ik mezelven een witte raaf gevoelen en
niet meepraten kunnen.*
»En uw broeder, de ritmeester?* vroeg
mevrouw.
»Mjjn broeder jawel, mevrouw, d<> rit
meester, ik heb er maar één; mjjn broeder
raadde mij Röhnsdorf aan, daar 't alles bezat,
wat ik zoek. Bovendien, wat ook een voor
deel was, 't was goedkoop
Meer liet hjj niet los en van de geheime
verloving kreeg het echtpaar niets te hooren,
doch daar hg hun goed beviel, stelden zij
zich gerust en mevrouw riep zelfs hnar
dochters binnen, die, trots haar voorspelling
in een paar minuten bjjeengeroepen waren.
»Bah, bij den dag is hij nog leelijkerD
fluisterde 't eene radjjsje 't ander toe, dat
fluisterend antwoordde: dan zien de onzen
er toch beter uit.*
De heer Pellbeck maakte 't eerst kennis
met Marie, daar die naast hem kwam te
zitten, terwjjl de leeljjke Bertha zoover
mogelijk van hem een plaats gekozen had,
zoodat ze na de eerste begroeting geen woord
met elkaar wisselden.
Daar klonk plotseling trompetgeschal en
in een oogenblik waren de meisjes opge
sprongen. Da radjjsjes liepen den tuin in,
in de hoop de Zundts te zien, Liesbet ze na
en de dikke Ada in wat gematigder tempo
Egon en Joachim konden er bjj zijn. Mis
schien was het graaf Wester brant, die zjjn
escadron opzetteljjk hier langs voerde. Marie
verdween in de keuken, waut wanneer de
huzaren halt maakten, kwamen de officieren
binnen en moest bun iets gepresenteerd
worden, al was 't maar een beschuit met
een glas wjju. De overigen traden met den
heer Pellbeck op 't balkon, maar toen de
huzaren onder trompetgeschal Groot-Schie-
mig binnenrukten, liep alles ze tegemoet,
want de heer Gernop en zijn echtgenoote
dienden toch de honneurs waar te nemen.
Alleen Pellbeck en Bertha bleven over.
Houdt u ook niet van muziek, juffrouw?*
vroeg Pellbeck.
»Ik blijf even graag hier,* antwoordde zjj.
»Sehept ge er geen vermaak in?« drong
bij verder.
»0 ja, we hooren ze hier ook, 'c klinkt
luid genoeg.*
»En die mooie, bonte uniformen?*
Zjj schudde het hoofd. »Een jonge dame,*
vervolgde hij verwonderd, »op wie huzaren
geen indruk maken? Ik meende dat die
nergens te vinden was.*
tt wr*tlg4i:!
