Hel Land van ileusden en Allcna. de Langstraat en de Boniinelenvaard. Een Program. FEUILLETON. Uit gebrek aan bewijs alten*- Uitgever: Lu J. YKRRMAJM, Heusden. m 1453. ZATERDAG 18 JAN. VOOE Huitenland. IIEUWSB1AD UNO VAN Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO. Franco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke numPioro 5 cent. 18D6. Advertentiën van 16 regsls 60 ct. Elke regel meer 71/, ct. Greote letters naar plaatsruimte. Advertentiën werden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. king van het bouwen van gezonde woningengemeenten toch zjjn onwillig of onmachtig zjj volstrekt niet tot de liberale partjj evenals hervorming van hetonteigeningsrecht; maat- om te doen wat dringend noodig is om ons zoovele andere punten in het program, ter- Het bestuur der liberale Unie heeft den regeleD ter bevordering der volksgezondheid volksonderwijs aan zjjn doel te doen be- kiesvereenigingen, die zich bjj haar aange-en herziening der armenwet. Een aardig antwoorden, sloten hebben, een ontwerp toegezondenj W6 eischen, een werk voor jaren. Als ter overweging om daardoor te komen tot men nagaat hoe lang reeds het eerste punt: de vaststelling van een program der liberale partij, opdat men wete, wat zjj wil, en een maal hoopt tot stand te brengen. Een moeie- lijk werk om zoovele eischen tot één te brengen en de afgedwaalde schapen, zoowel ter rechter- als ter linkerzijde, tot ééne kudde te vereenigen. Niet minder toch dan bjj de andere partijen heerscht verdeeldheid bij de liberale partjj, en zal het nu mogelijk zijn door hier iets te geven, daar iets te nemen, allen te bevredigen? Men wil veel, en daar door kon wel eens veroorzaakt worden dat weinig of niets tot stand kwam. Op het gebied van het kiesrecht was wel niets anders te verwachten dan handhaving van het vroegere standpunt: een zoo ruiru mogelijke uitbreiding, opdat niemand worde buitengesloten, die geschikt is het kiesrecht uit te oefenen. Maar Tak was liberaal en Van Houten zal zich onder geen andere vlag scharen; wat beteekent dit dan? Ver- eenigt de geheele liberale partij zich daar mede, dan beteekent die formule weinig of niets. Wie worden geschikt geoordeeld, daar op komt alles aan. De gemeente-financiën wil het program bevrjjden van de banden, opdat gelegenheid zal bestaan hun die de lusten genieten ook in de lasten te laten bjjdragen, doch men wil die lasten verminderen door de gemeenten te .ontheffen van uitgaven haar in het be lang van het Rjjk opgelegd. Hoever zal dit moeten gaan? Het onder was is zeker een rijksbelang, de politie en de schutterjjen niet mindermoet de Staat een en ander bekostigen, dan zal de eene ontvanger zooveel meer moeten eischen als de ander minder kan vorderen, en daarmede zal men weinig vooruitgaan. Wjj hebben dus ook hier met woorden te doen. Gelijk te verwachten was nemen de sociale vraag stukken op dit program een voorname plaats in. In plaats van de persoonljjke vrjjheid, om over zijn tjjd en geld naar zin en wil te beschikken, te eerbiedigen, wil men: instelling van kamers van arbeid; regeling van het arbeidscontract en van het pachtcontractverzekering van een weke- lijkschen rustdag en beperking van over- matigen arbeidinvoering van een stelsel van verplichte verzekeringvergemakkelij- instelling van kamers van arbeid aan de orde is, dan kan men wel eenigszins nagaan wanneer die vraagstukken als wetten in het Staatsblad zullen prijken. wijl weder vele andere zaken zelfs bjj libe ralen afkeuring en bestrjjding zullen vinden. Maar wjj zjjn er nog niet; ar moet nog Alles komt toch, evenals bjj de kieswet, op meer geeischt worden van regeering en ver-j de details aan. Men wil die regelingen, tegenwoordiging. Herziening van het per- j zeker, maar hoe? De verdeeldheid in de sonenrecht en het erfrecht, misschien wel geen erfenissen in zijliniën; bestrjjding van het drankmisbruik moet meer dan nu de Wil men te veel regelen, dan brengt men zaak der regearing worden; het vrjjhandel- weinig tot stand. Ook met minder voor- i stelsel moet krachtig gehandhaafd worden, schrijven en reglementeeren kan de maat. als of niet vele liberalen daarvoor vrij wat schappij in stand blijven. Houdt ieder zjjn minder gevoelen dan in een vroeger tijdperk. belang iD het oog, dan geven vele wetten dikwjjls meer nadeel dan voordeel, maar zeker zullen alle liberalen met die eischen niet mede gaan en, verzet men zich niet, dan zal men zich eenvoudig troosten met de gedachte: wjj zjjn zoo ver nog niet, verzet is tjjdig genoeg als eenmaal de wets ontwerpen, tot regeling dier zaken, ingediend zijn in deze eeuw valt daarop niet meer te rekenen. Maar wat beteekent dan zulk een adhaesie, wat beteekent de eenheid eener party, als zjj bij het minste ruk- De protectionisten begrjjpen zeer goed, dat de aanhouder wint, zjj worden ook door de tijdsomstandigheden geholpen, en o zoo gaarne zouden velen een handje helpen, ook onder de liberalen om free-trade in faer-trade te veranderen en zoo het vrijhandelstelsel een stootje te geven. Willen anderen de kastanjes uit het vuur halen, men zal zich niet verzetten, ook al heeft men op een kies- vereeniging met dien eisch genoegen ge nomen. Dan wil men persoonljjke vervulling van windje uit elkander waait De kieswet van j den dienstplicht. Hoeveel woorden zjjn daar- Tak is door een amendement van liberale j over reeds gewisseld, hoe weinig is men zijde van de baan geschoven, heeft het aan-nog gevorderdHet is er mede als met de vereenvoudiging van het procesrecht. Ieder weet, dat procedeeren kostbaar en tjjd- roovend is, de klachten daarover zjjn reeds oud, maar verbetering laat zich wachten en DOOR CHARLOTTE BRAEME. hangige kies-ontwerp iets anders te wachten Toen kwam het van rechts, na zal het van links komen. Ook op het gebied van het onderwijs stelt men te hooge eischen, die daardoor het program der liberale unie zal daarin van zelf voor geen uitvoering vatbaar zjjn, geen verandering brengen. Op het terrein alweder woorden, niets dan woordender financiën en der koloniale politiek heeft Invoering van leerplicht, maar hoe wil men ook met woorden te doenhet beginsel men daartoe komen? Reeds nu is er gebrek van belasting naar draagkracht moet allengs aan onderwjjzers, reeds nu worden de ge- j meer tot zjjn recht komen, maar welke partjj meente-financiën door die onderwjjzers-uit- durft zeggen dat zjj dit niet wil? Allen zjjn gaven in de war gestuurd, hoe zal het dan het daarover eens, alleen is versehil in de zjjn? Jaren geleden stond de leerplicht eens j toepassing van het beginsel. Had men ge in de troonrede, doch verder zjjn wjj nietschrevenDe hoofdbelasting moet een ryks- gekomen, en welk ministerie zal ons verder inkomstenbelasting zjjn en daarvan heffen de brengen? [gemeentebesturen opcenten voor hun be- Yak-, ambachts- en landbouw-onderwjjs, hoef ten, dan had men iets tastbaars; nu alles goed en welzorg voor de verwaar- bljjft het een raadsel, en men kan ja en loosde kinderen, zeker een noodig iets, maar amen zeggen, maar daardoor komt men niet wel wat voorbarig, als men nagaat, hoeveel verder. nog ontbreekt aan het onderwjjs der niet- De koloniale staatkunde wordt al even verwaarloosde kinderen, als men eenigszins vaag omsehreven. Door een milde vooruit- bekend is met de moeite die het niet zelden ziende politiek moet de vrjje ontwikkeling kost om die zaken te krjjgen, die door de der particuliere njjverheid worden bevorderd, onder krachtdadige bescherming van de rechten der inlanders. Wie zal daarmede niet instemmen Zal dat niet gaarne onder- wet voorgeschreven zjjn. Wil men beginnen met het begin en geen nieuwe lappen zetten op een oud kleed, dan moet men eischen party is zeker te betreuren, maar door dit program zal die niet opgeheven worden. Had men zich eenvoudig bepaald tot het eerste, op dit oogenblik verreweg het voor naamste, tot de regeling van het kiesrecht, had men een formule kunnen vinden, waar mede allen, die tot de liberale party willen gerekend worden, zich zouden kunnen ver eenigen, had men daardoor de oorzaak van veel verdeeldheid weggenomen, doch had men misschien iets goeds tot stand helpen brengen. Van dit program, met zjjn vele eischen in vage onduideljjke woorden uit gebracht, is geen vereeniging te wachten. Veel meer, grootere verdeeldheid. De kies verenigingen kunnen het ontwerp bespreken, maar verder zal men wel niet komen, daar voor is het te vaag en te overladen. In de jaarljjksche vergadering der mjjn- werkers-fcderatie in Engeland (waar afge vaardigden byeenwaren van 160.000 mjjn- werkers) zeide de pres., dat de conservatieven, bjj de algemeene verkiezingen, den werklieden wel van allerlei hadden toegezegd maar dat na die verkiezingen alle beloften waren ontkend door de Raadsleden der tegenwoor dige Regeering. Men besloot bjj de Regee ring aan te dringen op invoering van den werkdag van acht uren. De zes oorlogsschepen voor een Engelsch vliegend eskader twee linieschepen, twee le-klasse kruisers en twee 2e-klasse kruisers benevens 12 torpedojagers, zjjn gisteren te Portsmouth, Devonport en Chatham ge heel in gereedheid gebracht, bemand en van proviand en steenkolen voorzien. Schout- fa jj-nacht Dale heeft zjjn vlag geheschen op de Revenge. Van de torpedojagers zjjn er eenige bestemd voor het Kanaal-eskader, dat ook spoedig in staat zal zjjn, zee te kiezen. De Zwitsersche Regeering zal bjj de Bondsvergadering een voorstel indienen tot verplichte verzekering van werklieden tegen ziekte en ongelukken, met aanzienljjke gel- Het vertrouweljjk verslag over de moorden op Armeniërs in Trebizonde, Siwas, Mamoe- ret-oel-Aziz, Diarbekr, Bitlis en Erzeroem, ziet er weinig vertrouwbaar uit, en misschien is het wel een verzinsel. Als men nagaat dat er waarschynlyk in geheel Klein-Azië zoowat een millioen Ar meniërs woonden, en dan leest dat er honderdduizend gedood, tachtigduizend ge zinnen, dus ten minste 320.000 menschen in de bergen en bosschen zjjn gevlucht, twintigduizend gezinnen, dus ten minste 80.000 bekeerd en dertigduizend, dus op zjjn minst 120.000 naar de groote steden (waar nota bene het meest gemoord is) de wjjk hebben genomen, dan zouden er vol gens het >vertrouwelyk verslag* zoowat vierhonderdduizend overbljjven die niet ge dood, niet bekeerd en niet gevlucht zjjn. Te Laibach is gisterennacht een aard- trilling van twee seconden waargenomen; zjj heeft geen ongerustheid veroorzaakt. Uit Sydney wordt bericht, dat tengevolge van de groote hitte een aantal personen door zonnesteek zjjn gedood. De tempera tuur was nimmer tevoren zóó hoog. Volgens een telegram aan »De Standard* zou Rusland een aanzienlyke troepenmacht aan de Koreaansche grens bjj een brengen, om op alle gebeurtenissen voorbereid te zjjn. Een vloot van vyftien kruisers heeft het anker laten vallen in Kyanchao-baai. De gebeurtenissen waarop hier gedoeld wordt zjjn revolutionaire bewegingen, die blykbaar op touw worden gezet. In Japan is de anti-Russische geest stjjgende; de censuur moet waken tegen de oorlogszuchtige uitingen der toongevende bladen. De onderhandelingen over het handels- en scheep vaartverdrag tusschen China en Japan vorderen zeer langzaam. Aan de Chineesche zjjde wordt getalmd. Uit Rio Janeiro wordt bericht, dat de Regeering besloten heeft 100.000 landver huizers met uitsluiting van Italianen naar Brazilië te trekken. Het onderwijs moet rijkszaak wordende j schreven worden door velen, ook al behooren deljjke van ^eQ Staat. zonderlinge tegenstelling met die kale, troos- telooze celmuren. Het was een onderwerp voor een schil derij, die kleine, vierkante cel, verlicht door een smal venster en met het schamele meubilair en dan het schoone gelaat van het meisje, dat juist door een zonnestraal verwarmd en verlicht werd; een schilderjj, dat ieder moest bekoren. In dit kleine, arm zalige vertrek leek zjj een schoon juweel in donkere zetting. Zjj had geen bezigheid, haar gevouwen handen lagen als sneeuw vlokken op haar zwart kleed. Gevouwen thaDS, straks weer in wanhoop opgeheven, maar nimmer ineengesloten tot een gebed. De aandacht van geheel Engeland en Schotland was op dit jonge, schoone meisje gevestigd. De dagbladen deelden tal van bjjzonderheden mede over haar vroeger en tegenwoordig leven, elke bijzonderheid om trent de zaak, die den naam gekregen had van »Het geheim van Colde Feil.* Het werd meer besproken dan eenige zaak ooit te voren en het vreemdste was, dat hoe meer men er over sprak, hoe raadselachtiger men het vond. Want het meisje dat daar zoo troosteloos en wanhopend in de enge cel zat, was Hester Blair, die beschuldigd werd, dat zjj haar echtgenoot, Angus Gra- I. IN EEN GEVANGENISCEL. (1. Een lange, breede gaDg, goed verlicht, met een reeks cellen ter weerzjjde. Elke cel even groot, dezelfde deuren, hetzelfde kleine tralievenster, waardoor de gevangene door den bewaarder kan worden bespiedelke cel draagt haar eigen nummer, elke deur zorgvuldig gesloten. L)e diepste stilte heerschte in de gang, geen geluid werd gehoord. Welke stormen ook mochten woeden in de harten van hen, die daarbinnen waren, buiten was alles kalm als de dood. Zelfs geen voetstap van een bewaarder weerklonk. Wat was achter die gesloten deuren ver borgen Wat al schaamte, kommer, ellende en te laat berouw Uitwendig was niets merkwaardigs aan de cel ue. 21, maar daarbinnen zat een W^Ê gevangene, op wie de aandacht van geheel1 ham Blair van Colde Feil zou hebben ver- Tlngeland gevestigd waseen jonge schoone giftigd. De algemeene aandacht was on- vrouw, al was haar gelaat thaus marmer-I middelljjk door deze gebeurtenis getrokken, van den een en de gevangenneming der j Elf uur! Als ik nu op Colde Fell was, zou andere had meer sensatie gemaakt dan i ik onder de ceders zitten te lezen, of bij eenige gebeurtenis in jaren. het meer. En nu sta ik hier, met het schavot De gevangenisklok sloeg elf uur. Hester j vóór myO, God, heb mededoogenZjj 1 Blair telde de slagenslechts elf en het j mogen my niet ophangen. Ik ben jong en was haar of zij reeds dagen lang in dien 130oals gezegd wordt, schoon. Ik ben een zonnestraal gezeten had; slechts elf; en j vrouw. Wie heeft ooit gehoord dat een vrouw hoevele uren moest zjj nog doorleven eeropgehangen werd? De menschen zouden het nacht was. aiedeljjden met my hebben en my bevrjjden. Elf uur op een helderen Junimorgen. 1 Ik behoef niet bevreesd te zjjn.c Haar gedachten gingen terug naar Colde Zoo sprak zjj snel achtereen, terwjjl zjj Feil, naar het schitterend zonlicht op het I de enge cel op en neer liep. En haar hals wit en hadden hare oogen een angstigen, ^ejaagden blik. Daar zij nog in voorloopige hechtenis was, droeg zjj niet de gewone i^evangeniskleeding en haar gewaad, van ryke, zwarte zyde en fluweel, maakte een' want Angus Graham Blair was een zeer bekend man en zjjne vrouw als een schoone, bevallige gastvrouw algemeen bewonderd. Zij waren rjjk en verkeerden in de groote wereld. De onverwachte en tragische dood meer, naar de groene boomen en roode j rozen, de witte leliën en het gezang der vogelsdingen die haar nog voor enkele weken zoo gewoon waren, maar die zjj nu hoogstwaarschjjnljjk nimmer meer zou zien of hooren. Zjj wist nauwkeurig hoe de zwanen over het meer dreven en de blauwe duiven door de lucht dwarrelden. Duizenden malen had zij het gezien, maar de waar- schjjnljjkheid bestond, dat zjj ket nooit meer zien zou. Zjj stond op en schoof den stoel driftig weg. »Als ik maar ruimte had om mij te be wegen, als ik maar op en neer kon loopen, lucht had en vrijheid!* Driemalen liep zjj de kleine cel op en neer en strekte haar fraaie armen uit, als om de ruimte te meten. »Een ademtoehtje, slechts een, vaD het zachte briesje dat over Colde Feil strjjkt. Ik zou dit beter kunnen verdragen als ik lucht had om in te ademen, ruimte om mij in te bewegen. Deze vier enge muren houden mijn ziel beklemd. Ik kan niet eens denken betastende, riep zjj met een wilden lach »Hier heb ik parelen en diamanten ge dragen Wie zal het wagen dien hals te kwetsen met een touw? Ja, ook Anna Boleyns teedere hals vermocht haar niet te redden. Maar als zjj my naar het schavot willen brengen, zal ik dood neervallen en de menschen zullen het uitroepen, dat ik onschuldig was en de Hemel mjj tot zich genomen heeft.* Daar hoorde zjj gerucht buiten, stil werd de deur geopend «n de hoofdbewaarster Uit Birmingham is aan »Pall Mali* ge meld, dat bjj de wapenfabrikanten daar be langrijke bestellingen worden gedaan voor Kaapstad. De Trans vaalsche Volksraad kwam Maan dag samen, maar ging na een korte verga dering uiteen, daar tengevolge van de op- der jongste maar bekwaamste rechtsgeleerden van Sehotland. Hjj had de grootste praktjjk in Ardrossan en de verdediging van d© schoone maar rampzalige Hester Blair op zich genomen. Zjj zag hem scherp aan en zei onmiddelljjk »Gy zjjt in de frissche buitenlucht en in den zonneschjjn geweest. Hads gjj niet iets daarvan voor mjj kunnen medebrengen?* »Er is maar weinig zonneschjjn op deze droevige plek,* antwoordde bjj. Goeden morgen, mevrouw Blair, ik heb mjj gehaast om bjj u te komen. De terechtzitting is be paald op den 24en. Wjj hebben geen tjjd te verliezen.* »De terechtzitting!* riep zjj, terwjjl haar lippen bleek werden. »Ik kan het maar niet gelooven, mjjnheer Ross, het ljjkt mjj een schrikljjke droom, een nachtmerrie. Wilt gjj beweren, dat ik, Hester Blair, voor een ge rechtshof zal moeten terecht staan, be schuldigd van moord?* *Zoo is 't ongelukkig. Bedenk echter, dat ook wel beschuldigden worden vrjjgesproken. juffrouw Grant, een knappe flinke vrouw j Maar ga zitten, mevrouw, en laten wjj dade- met heldere ©ogen en vastberaden lippen, Ijjk onze zaken behandelen. Ik moet zoo trad binnen. j spoedig mogeljjk uwe verdediging samen- »Numero 21,* zeide zij, uw advocaat is stellen.* hier en wenscht u te spreken.* »Hoe kan ik een verdediging noodig »Goddank dat ik een menschelijk gelaat Lebben, als ik onschuldig ben?* mag zien en een mer.seheljjke stem mag »lk zal uw onschuld hebben aan te toonen,* hooren!* riep de jonge vrouw. Het is mjjantwoordde hjj rustig, >en daarom zul ik of deze cel vol geesten is, die spreken willen die van uwe eigen lippen bet beste kunnen over het verleden en de toekomst.* j hooren.* »Een kwaad geweten,* dacht de be-; waarster, maar zjj zeide niets en liet den advocaat binnen. Het was Dudley Ross, een 'i Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1896 | | pagina 1