el Laud van lensden en Llleiia. de Langstraat en de Bommelerwaard.
FEUILLETON"
Uit gebrek aan bewijs
Uitgever: E. J. VEERMAN, Heusden,
M 1468.
WOENSDAG 11 MAART.
1896.
VOOR
Dit oiad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG.
A bonnementspriis: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prijsve. hooging. Afzonderlijke
nttmTïisrs 5 cent.
Advertentiën van 16 regels SO ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën werden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
l?nn mnn vrnv» linf nnl/r»nici tribune en zette zich kaltn neer,'t eene been 1 winnen, wanneer hij met land en bewoners is predikant geweest achtereenvolgens te
Ijv/Ia iiluÜ YüÜ Uolubiluuid. over 't andere werpende. Kjjk, hier is zijn kennis gemaakt bad; 8o. de gemeente, zou Belleville, Syrakus en Philadelphia, waarna
portret.*
Wat heb je daar liggen,* zei een vriend, i De verteller haalde nit zgn portefeuille
die ver*'gereisd had en veel vertellen kon, een photografie van Talmage, in uniform
terwijl hg de hand uitstak naar een afle- van veldprediker van 't 13 regiment: hoog
vering van preeken van Talmage, die op toegeknoopte jas, met schouderweeren en
bezi4mt gezonden, zwierven over de schrjjf-^ staande kraag, het hoofd gedekt met een
tafel. Voor die 't nog ni»t weet diene, dat slappen vilten hoed. Een schrander gezicht,
Talmage de meest geliefde prediker is van geestige oogopslag, flink ontwikkelde neus,
een vergoeding krijgen als nog nooit een hjj in 1869 een beroep aannam bij de Pres-
gemeente ten deel gevallen was. De be- byteriaansche gemeente te Brooklyn, die
roemdste predikanten van Amerika, waar- deze keus nooit berouwd heeft,
onder ook Moody, hadden toezegging gedaan
Buitenland.
zijn plaats om beurt in te nemen.
Laat ik hier maar terstond bjjvoegen, Volgens een telegram uit Kattowitz is
dat de reis toch nog vertraagd is door een in de rnjjn >Kleophas,« toebehoorende aan
onverwachte gebeurtenis. Het was de laatste de Erven Gische in den nacht van den 4en
Amerika, wiens leerredenen in alle talen der dunne, nauwsluitende lippen. Men kan het Zondag dat Talmage in dien tabernakeldezer een hevige brand uitgebroken. Hon-
wereld vertaald en verbreid zijn. j hem aanzien, die man kent geen vrees, die predikte. De zelfde week, 's nachts tusschen j derden arbeiders bevonden zich tijdens het
*Daar zgn kostelijke stukken onder,* ver- houwt er in met gezouten woorden, zich Zaterdag en Zondag ging hg in vlammen uitbreken van het vuur, dat veroorzaakt
volgde mgn vriend, »ook voor hen die met niet bekommerende of die woorden wel op. In een paar uren was hjj uitgebrand, werd door de stoombuizen der groote pomp-
Talmage in richting verschillen. Zjjn manier nauwkeurig naar de voorschriften der kan- Toen 's morgens de kerkgangers naderden machine, in de noodlottige mgn. Dikke en
roetzwarte rookwolken stegen uit de schacht j
op en sneden den ongel akkigen den weg tot
redding volkomen af.
Des avonds te elf uur reeds, had men een
brandlucht waargenomen en op hetzelfde
van prediken wgkt af van die aan welke sT welsprekendheid gekozen zijn. vonden ze een puinhoop. Binnen korten
wij gewoon zijn hij heeft als Spurgeon zijn Talmage nam met scherpen blik de tijd verrees hij echter weer uit zijn asch,
J'gze van optreden. Men moet ze echter menigte op en gaf daarop een teeken. Op schooner en grooter dan te voren en Talmage
eigen mond hooreu. Vier jaar get het podium naast het klavier verscheen een was zoo geroerd door de offervaardigheid
[heb ik dat getroffen man met een cornet a piston, die de schare zijner gemeente, dat hij van de reis voor-
hebt ge hem gehoord[tot het zingen uituoodigd^. Orgel en cornet loopig afzag. oogenblik weerklonk het brandalarm. Intus-
in '91. Wanneer ge er belang in istemden voortreffelijk en frisch klonk de? Na de bekendmakingen kwam dan ein- schen hadden een aantal mgnwerkers het
wil ik jiat wel eens vertellen.schoone melodie door de groote ruimte. delijk de predikatie, Ezechiël 12 vrs. 27, gevaar ingezien en verscheidenen waren
toén vertelde hij en nam ik steelsge- Daarna verhief zich de gevierde redenaar dat slechts tot opschrift moest dienen voor het, na eerst alle pogingen te hebben aan-
en potlood om enkele aanteekeningentot het voorlezen der tien geboden. Dat is dit onderwerp: »zal de a. s. weréldtentoon- gewend om het vuur af te dammen, door
en. geen gewoonte, maar Talmage vond het dien stelling van 1892 voor het Amerikaansche zijschachten, 2000 meter van de hoofd
bas een natte Oetobermorgen dat ik morgen nooJig zijn hoorders de tien geboden volk een vloek of een zegen zijn?* schacht gelegen, ontweken. De geheele be-
me opmaakte Talmage's tabernakel te be- nog eens te herinneren. Hij deed dat op Men moest toen Amerika doorreisd hebben volking van dat mjjnstadje was op de been
zoeken. Ik logeerde te New-York en die zijn manier; tusschenbeide iets verklarend om te gevoelen, dat de redenaar daarmee en verzamelde zich rond de door pektoortsen
kerk staat te Brooklyn. Juist dien dag bad of ophelderend. Zoo herinner ik me dat hij een onderwerp aanroerde van ongemeen naargeestig verlichte hoofdschacht, waar
het rootste dagblad van New-York 300 bij het 4de gebod de opmerking voegde belang, een brandende vraag des tjjds. Zijn j hartverscheurende tooneelen werden afge-
reporters uitgezonden om het getal kerk- »let wel op: ge zult den Sabbath heiligen, rede waR tot het einde toe pakkend, vol speeld, toen de eerste verkoolde of gestikte
slachtoffers naar boven werden
ga^igérs zoo na mogelijk te bepalen, 's Maan
dags' puoliceerde het 't resultaat en hoewel
Hit èe*n getal opleverde dat driemaal de voor
handen kerkplaatsen bedroeg die Berlijn in
al zgn kerken bezit (Berlgn is ongeveer zoo
groot als Nf w-York) verontschuldigde het
blad dit geringe cijfer door te wijzen op 't
natte, koude weer van den vorigen dag.
In Brooklyr aangekomen, behoefde ik niet
naar den weg te vragen, ik had eenvoudig
den stroom - te volgen. Het was een een
voudig gebouw, practisch ingericht. Trots
het slechte eer bleef geen plaatsje onbezet
het aantal -gedroeg tusschen 5 en 6000.
Ik kreeg een plaatsje vóór de tribune van
den spreker. Daarop stond ook het klavier
van het orgel, een schoon stuk dat een ton
gouds gekost had en door waterkracht in
werking gesteld werd. De zitplaatsen der
hoorders liepen amphitheatersgewijs op.
Groote ramen met geschilderde ruiten gaven
maar ook ge zult zes dagen eerljjk en trouw schoone gedachten en geestige uitdrukkin- slachtoffers naar boven werden gebracht,
arbeiden. De rust van den Sabbath is alleen gen, maar voor mij van minder belang. Dit gebeurde 's morgens te 4 uur en on-
weggelegd voor hem, die op zes in 't zweet j Talmage beweegt- zich vrjj op de tribune, ophoudeljjk werd het aantal ljjken grooter.
zijns aanschijns doorgebrachte dagen terug-Een preekstoel is in Amerika een zeld- Des middags te 1 uur had men 31 dooden
zien kan. Lediggang en dagdieverjj staan zaamheid. De predikant spreekt van een de oppervlakte gebracht, terwijl men
als helsche geesten voor de poort en wei- platform en staat achter een tafel of les-nog ruim 50 mgnwerkers vermiste. De brand,
geren den toegang tot het paradijs van den senaar. Talmage echter kan ook deze hin- die weinig materiëele schade aanrichtte, was
dag des Heeren.*
Hierop volgde een gebed en toen enkele
dernissen niet uitstaan. Hg wil onbeperkte Dn* den namiddag geheel gebluscht, zoodat
ruimte voor zgn ronde woorden en levendige het onderzoek met kracht kon worden voort
gezet.
lederen keer, dat de reddingsmanschappen
Een student in de medicjjnen te Lyon,
Monod, was in een donkere kamer met
photographieplaten bezig en verzocht zgn
moeder wat drinken. Deze bracht een glas
en zette het op tafel neerin de duisternis
mistastende, dronk de jongeling potassium-
cyaankali en viel dood neer.
Te Fives, bjj Rjjsel, heeft men een jongske
van elf jaar, dat joodkalium moest innemen,
bjj vergissing dezelfde giftstof toegediend en
het kind bleef onmiddelljjk dood. De dader,
een oom van het kind, apotheker te Rgsel,
is wanhopighij beweert door een verkeerd
etiket misleid te zgn. Men vreest dat de
moeder van den jongen krankzinnig zal
worden.
Wat denkt vorst Nikola van Montenegro
van de verzoening tusschen Rusland en
Bulgarjje? Zgn spreekbuis, het eenige blad
van het vorstendom, »Glas Tsrnogortsac
(de Stem van den Montenegrin) vertelt het
ons. De »Glas< wjjdt een lang artikel aan
de gebeurtenis en schrjjft daarin onder
anderen: »Montenegro begroet met blijd
schap het aanbreken van het nieuwe tjjdperk
op den Balkan, onder de bescherming van
het Slavisch Rusland, waarmee ook Turkjje
nu in nauwe vriendschap samengaat. De
Bulgaren zgn met de Serviërs (de Montene-
grjjnen zgn Serviërs) zoo nauw verwant, dat
de bestemming in de geschiedenis die ons
in de toekomst toelonkt, ze tot broederen
maakt. Montenegro, Servië en Bulgarge,
onder de hoede van het machtig Rusland,
zullen aan den invloed van vreemdelingen
den toegang tot de Balkan-statenganschelgk
ontzeggen. Een betere toekomst wacht thans
de Balkan-volken, want de Russische staat
kunde viert zegepraal op zegepraal.*
bekendmakingen. De eerste hiervan was het gebaren. Als 't pas geeft, laat hij zich niet
onverwacht en verrassend bericht, dat deweerhouden een lach te ontlokken; ook
spreker over 14 dagen een reis van 5 niet om namen te noemen; onverschillig
maanden zou ondernemen naar Palestina.of de genoemde daardoor gestreeld of ge-
Nota bene, hij was pas van een driemaan- j kwetst wordt. Gelijk in een parlement vindt
delijksch uitstapje teruggekeerd. Zjjn mid-;i men in zijn kerk stenographen. Op dien
delen trouwens veroorloven hem zulke uit-j morgen zaten er tien aan vier tafels, ijverig
spanningen. Aan vast salaris trekt hjj J te schrijven. Den volgenden dag hebben alle weegschaal hadden gesteld om den onge-
f 48000, nu zeker wel meer en, wat hjj voorname bladen een grooter of kleiner Akkigen hulp te bieden. Den geheelen
daarbenevens nog verdient gaat het inkomen j verslag. Ik las eens 's Maandagsmorgens te daarop volgenden nacht werd doorgewerkt
van den rjjkst bezoldigden predikant uit ons San-Fraucisco een heele kolom lang uit
in de mgn afdaalden en naar boven kwamen,
groeide het aantal ljjken aan en vermeer
derde de algemeeue verslagenheid. Des avonds
te 7 uren waren 51 ljjken geborgen, waar
onder vier van de mannen, die hun leven in
land te boven. Hjj verontschuldigde die treksel der preek, door Talmage den vorigen
't licht toegang-, op dien donkeren dag echterreislust voor zgn verraste hoorders met drie dag in het 3000 K.M. verwjjderde Brooklyn
moest het electrisch licht bijspringen. redenen: lo. elk predikant dient het H. gehouden.
Terwijl de gemeente toestroomde, gaf de Land te kennen en niemand zou van hem Thomas de WittTalmage is in 1832
organist een proefje zjjner kunst door 'tj vorderen dat hjj die reis uitstelde tot zjjn in den staat New-York geboren. Van af-
eene orgelconcertstuk na het andere te spelen.
Onderwjjl kwam ook Talmage binnen, in
zwarte jas gekleed, Heel gewoon, beklom de
zomer-vaeantie, daar 't dan ginds te heet s komst een lid der Hollandsch-gereformeerde
was2o. daar hjj 't plan had een leven van kerk, heeft hjj in het seminarium dezer kerk
Jezus te schrijven, zouden de lezers er bjj te Nieuw-Brunswjjk zgn studiën voltooid,
CHARLOTTE BRAEME.
(16
»Hester,« zei hij, »begrijpt gjj niet, dat
als ik deze cel zoo verlaat, ik alle hoop
nijjrs levens achterlaat? O Hester, gelooft
gij niet, dat ik u liever van bier meeneem
als mgn vrouw, dan ik een koningin zou
neutra van haar troon
»Ik waardeer uw goedheid,zeide zjj,
terwijl tranen hare oogen ontsprongen,
imaar er kan nooit sprake zjjn van liefde
tusschen u en mg. Ik haat en verafschuw
liet woord liefde, het is voor mg biets dan
j romer en ellende. En het is niets dan
bittere spot, tot mij van liefde of huwelgk
te spreker, nu ik alleen den dood voor injj
heb.
Dat kan niet waar zjjn, Hester; on-
schuluigen werden altijd vrjjgesproken. Het
is een schriklgke onrechtvaardigheid dat
zulk een aanklacht tegen u is ingediend,
maar ik moet zeggen dat het alleen de schuld
is van dien ongelukkigen Angus. Hoe kon
£.,11^ wr» 'de woorden tot u zeggen
T "ui weet ik niet. Misschien omdat bjj
het geloofde. Het is u niet onbekend, dat
wjj niet gelukkig waren samen.*
Op dit oogenblik klopte iemand aan de
deur en de stem der hoofd bewaarster riep:
»De tijd is verstreken, mijnbeer.*
Kapitein Douglas stond op. »De zitting
is op den 26en,« zei hjj. »Ik zal daar zjjn
en zoo dicht mogelijk in uwe nabjjheid en
dus weet ge dat er iemand is, die u zijn
geheele hart schenkt en dat kan u steun
geven.*
»Dat zal het, gjj zjjt een edel man, kapi
tein Douglas.*
»Hoe ook de uitspraak zij,* hernam hij,
hare hand vattende, »ik zal u bezoeken en j
dan, lieveling, kom ik nog eens smeeken.* j
En nog lang nadat Lij was heengegaan j
bleef zij snikkend nadenken over hetgeen er
gebeurd was. Het verraste haar zeer, dat
een man dien zjj bijna niet gekend had, j
thans zjjn lev?.-n aan haar voeten kwam j
een engel uit den Hemel gekomen ware om
haar te bevrjjden.
XV.
De dag was aangebroken waarop Hester
Blair haar vonnis vernemen zou. Een prachtige
Junimorgen met zonneschijn en bloemen en
vogelenzang. In gedachten zag z;-j hoe de
zon opging over Oolde Feil. hoe de groene
boomeu hun bladerendak onder het gouden
licht, zouden uitspreiden. O, lieflijke streek,
die zij wellicht nimmer meer zou aan
schouwen
De afstand was niet groot tusschen
Altuole, de plaats barer gevangenschap en
Adrossun waar het gerechtshof zitting hield.
Zjj durfde er niet aan denken, wat het
beslissen zou. Dudley Ross had onvermoeid
leggen. Zjj kon hem echter niet liefhebbei: voor haar gewerkt en slap.looze nachten
en naar alle waarschjinlgkheid, zoo dacht j
zjj met bitterheid,, zim stjj spoedig dood zijn.
Toch had het bezoek haur eenigen troost en
wat geluk gegeven. Het bewees, uat de- ge
heele wereld nog niet tegen baar was; zy
had ten minste nog één trouwe vriend.
En nu had zjj nog slechts weinige u en
te wachten en t.aar lot zou zijn beslist. Hoe
die uren beter door te brengen dan in bet
gebed? Zou de Hemel doof zgn of die ge
beden verhooren? Zg bad z<<o r-erend, dat
het haar niet verwonderd zou hebben indien i<
en Donderdagavond was het aantal opge
haalde lijken tot 104 gestegen.
Deze ramp is het grootste mjjnongeluk,
dat ooit in Opper-Silezië is voorgekomen.
De begrafenis der 104 slachtoffers heeft
Zaterdag plaats gehad. Alle autoriteiten en
een talrijke menigte woonden de plechtig
heid bjj. In het dorp Zalenze zal ter herinne
ring aan de ramp een kerk worden gesticht.
Bjj het instorten van een in aanbouw zjjnd
huis te Hamburg zgn, volgens officieele op
gaven, 7 personen gedood, en 5 levensge-
vaarljjk, en nog vele andere lichter gekwetst.
De verongelukten waren alle metselaars. In
het geheel waren 60 man aan het gebouw
i werkzaam, 10 van hen werden onder het
puin begraven.
In Oostenrijk-Hongarge is ontzaglijk veel
sneeuw gevallen. Bjj Fiume is door de
sneeuwstormen het spoorwegverkeer voor
onbepaalden tyd gestremd. De scholen zyn
gesloten evenals de schouwburgen. Op de
straten ondervindt het verkeer ook belem
mering; zelfs de scheepvaart lydt er onder.
Er gebeuren vele ongelukken; tal van per
sonen werden zwaar gewond. In Oldenburg,
Temesvar, Hermannstadt en Triest kwamen
ook vreeseljjke sneeuwstormen voor.
voor haar doorgebracht. Hjj had een zeer
uitvoerige verdediging opgesteld, het volste
vertrouwen in hrar onschuld eu toch wan
hoopte hjj aan den uitslag. Alles was tegen
haar, niets in haar voordeelAls ooit de om-
s aruiighedeu tegen iemand geweest zjjn, dan
wiireu zij 't thans tegen haar. Herhaaldelijk
had hg met haar gesproken. Sir Alan Fletcher
had met veel moeite verlof gekregen haar
ie J»-zot ken, zg hadd n op allerlei wjjzen
poo- d He, raadsel op *e lossen, maar hoe
O.v,er zg ei over spraken, hoe moeielgker
het werd.
»Ik houd het voor een misdrjjf zonder
doel of nut,* had Sir Alan tegen den advo
caat gezegd.
»De twee grootste motieven,* antwoordde
deze, »zjjn het feit, dat Blair met zjjn vrouw
een ongelukkig huweljjksleven had en dat
hjj zelf haar beschuldigd heeft. Dit zgn
feiten waarop elke jury een vonnis zal
vellen.*
Dat zijn zjj inderdaad,* hernam Sir
Alan droevig. Hij was een vriendelijk man,
die met leedwezen het gemis aan overeen
stemming had waargenomen, tusschen dien
man en vrouiv, welke bjj beiden achtte en
liefhad. In zjjn hart was hij dan ook over
tuigd van Hesters onschuld. Toen hjj den
avond voor de terechtzitting de woning van
den advocaat verliet was hij zeer ontroerd.
»Zeg nijj openhartig,* zei hjj, »hoe denkt
gjj, dat het zal afloopen.*
»Slecht, vrees ik, lk ben van haar on
schuld overtuigd evenals ij, maar wjj zgn
de twee eenige menschen op de we ei i die
zoo denken. Toch zal ik mgu best doen.*
>Moge de Hemel u bijstaan om een on
schuldig leven te redden,* hernam Sir Alan,
toen hij met een handdruk van den advo
caat aLcheid nam.
Nog nouit was zulk eau talrijke menigte
naar Ardrossan saamgestroomd. Duizenden
verdrongen zich iu de stratenhouderden
waren opgepakt in de rechtzaal en nog meer
honderden waren tel-urgesteid teruggewezen.
De rechtzaal, een der grootste in Schot
land, was indrukwekkend, met groote ven
sters van gekleurd glas, goed geventileerd
en fraaie zoldering, benevens breede galerjjen.
!Op dezen Junimorgen bood de zaal een
schilderachtigen aanblik. De gouden zonne
stralen tooverden de meest verscheiden
j kleuren door de vensterruiten. De vrooljjke
kleedjes der dames, de sombere kLeding der
f rechters, de uniformen der beambten, zjj
allen werden er door beschenen.
Het was doodelijk stil, toen de schoone,
ljeugdige beklaagde haar sluier opsloeg. Zjj
stond juist tegenover het venster waar op
1 de ruiten de wapens van Engeland, Schot-
i land en Ierland geschilderd waren. E«n zacht
rood licht scheen over haar bekoorljjk ge
laat ea zwarte kleeding. Een lief, beangst,
ontroerd meisje was zjj, zooals zjj daar stocid.
Het Hof werd gepresideerd door Mr. Biau-
"oire, een der bekwaamste rechtsgeleerden van
Engeland. Het Openbaar Ministerie werd
waargenomen door Sir Barton .'airnes en
Mr. Gerald, terwjjl Mr. Dudley Ross, bjjge-
staan door Mr. Williams in de bank der
verdedigers had plaats genomen. Te raidden
eener plechtige stilte werd d.- dagvaarding
gelezen en toen deed de president de vraag,
uie zoovele harten had doen kloppen. En
nog stiller werd het toen een hellere jeug
dige stem antwoordde:
*Ik ben onschuldig, My lord.*
fj
DOOR
DE TERECHTZITTING.
j
Wordt vervolgd.)