"W
ISel Lam! van
en
Langslraal
en ile Bominelerwaard.
Uitgeverlx. J. YEEHMAK, Heusden.
f* 1495.
ZATERDAG 13 JUNI.
1896.
r
j j&wv crj
Und van altena.
VOOR
Dit blad verschpnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsve* hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 1regels 50 ct. Elke regel
meer 7*/i et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
VERVOLG BUITENLAND.
In ons vorig nummer deelden wij mede,
welk pijnlijk voorval er op den feestmaal
tijd der Duitsche Club te Moscou heeft plaats
gehad. De voorzitter der Club heette prins
Hendrik van Pruisen, als vertegenwoordiger
van den Duitschen keizer, en zjjn gevolg,
welkom, waarop prins Lodewjjk vau Beieren
onmiddellijk ten antwoord gaf, dat hij tot
niemands gevolg behoorde, maar kroonprins
van Beieren was.
Tot nog toe is geen officieel bericht van
dit voorval ontvangen, ofschoon het, volgens
sommige bladen, wel niet zal uitblijven. Toch
zijn er enkele organen, die in hun kolom
men het incident bespreken. De »Vossische
Zeitungc spreekt van een ziekelijke gevoe
ligheid, indien nl. het feit zich werkeljjk
zóó heeft toegedragen als gemeld is. De
National Zeitung* hoopt dat het bericht
onjuist zal zjjn. »Want een optreden, zoo
als dat aan prins Lodewjjk van Beieren
wordt toegeschreven, zou in Duitschland
algemeen worden afgekeurd, zonder er op
te letten, dat men met een prins en een
toekomstigen bondsvorst te doen heeft. Geen
Duitscher, wie hjj ook moge zjjn, mag in
hst buitenland het tooneel van een politieken
strjjd tusschen Duitschers teweeg brengen
en daar den indruk te voorschijn roepen,
als zou de hechtheid van het Duitsche rijk
reeds weer door het particularisme vermin
derd zjjn. Door niets zou echter die indruk
op nadeeliger wjjze kunnen worden opge
wekt, dan wanneer een lid eener Duitsche
dynastie, met name de erfgenaam der Bei-
ersche kroon, in een vreemde hoofdstad
openljjk polemiek voert over den graad der
Bondsvorsten onder de keizerlijke macht.
De Russische keizer heeft, als aandenken
aan de kroningsfeesten, uit zjjn particuliere
kas 250.000 roebel aangewezen om als
liefdegiften te worden verdeeld.
Het laatste woord over de oorzaken tot
de ontzettende ramp te Moscou is nog niet
gesproken. Er zjjn bijzonderheden aan het
licht gekomen, die een schel licht werpen
op de ellendige toestanden in de Russische
administratie. Schandeljjke wiazucht is één
der grootste aanleidingen geweest tot een
voorval, waardoor meer dan drieduizend
men8chen het leven verloren. Geconstateerd
is, dat van de geschenken vele honderd
duizenden stuks ontbraken; in plaats van
400.000 waren er slechts 150.000 aan
wezig
Twee derden van de biertonnen waren
leeg opgesteld.
De catastrophe moest den schuldigen wel
kom wezen om de sporen van hun bedrog
uit te wisschen
Er is een aangroeiende verbittering tegen
den inrichter der feesten, zekeren Bar, waar
te nemen. Lentowski, die in 1883 de volks
feesten regelde, was een eerljjk man, toen
kon een ramp als deze niet gebeurd zjjn.
Nu werd er gespaard en geknoeid en 3000
menschen lieten het leven voor een pond
zoetigheid en harde worst!
De voortzetting der feesten na deze ramp
wordt thans vrjj algemeen afgekeurd. Dit
terecht. Maar hierbjj dient toch opgemerkt
te worden, dat de diplomatie het zoo eischte.
Als de troonopvolger gestorven ware, zou
dit voor den keizer geheim gehouden zjjjn
tot na de feesten. Niet geheel ongemoti
veerd, maar dit in aanmerking genomen,
eenig8zin8 te verschoonen is de klacht: Als
een vorst sterft, denkt men niet aan zulk
een voortzetting, nu drie duizend onderdanen
ellendig omkwamen, bljjft men fuiven.
De czaar heeft dat begrepen, de czaar
heeft gezegd, toen hjj des avonds in de
balzaal van het Franscbe gezantschapsge-
bonw kwam tot den hertog van Montebello:
»Ik kom, omdat de diplomatie het verlangt,
als een tooneelspeler die op het tooneel
treden moet, ook als hem het hart bloedt!*
De »Times« ontving een telegram uit
Pretoria, dat gisteren verzonden werd en
als volgt luidt:
Er heerscht nog steeds een onrustige
stemming in regeeringskringen en de be
wegingen der Engelsche troepen in het
noorden worden met grooten argwaan gade
geslagen.
Er loopen zelfs geruchten dat een botsing
tusschen Boeren en Engelsche troepen heeft
plaats gehad. De dienstplichtige Boeren
hebben bevel gekregen om hunne districten
niet te verlaten.
De vier leiders der Hervormers hebben
op aandrang van lieden, die zjj meenden,
dat goed ingelicht waren, 40.000 pd. at.
aan de regeering aangeboden om voor wel
dadige doeleinden gebruikt te worden, in
ruil voor hunne invrijheidstelling.
Dit aanbod en de beweerde raadgeving
hebben aanleiding gegeven tot eenig mis
verstand in den Uitvoerenden Raad, het
welk de beslissing omtrent het lot der leiders
waarschijnlijk zal vertragen.
Te Barcelona hebben politie en militaire
macht huiszoekingen gedaan bij een vjjftal
anarchisten, bij wie anarchistische bladen,
pamfletten, wapenen, kruit, dynamiet, pa
tronen enz. werden gevonden. Ongeveer
honderd anarchisten bevinden zich thans in
hechtenis. De zwaarste vermoedens rusten
op een jongen mulat, Luis Lefant, die bjj
de ontploffing licht gewond werd.
Een openbare inschrijving is geopend ten
bate van de familie der slachtoffers.
Rusland en Frankrjjk hebben de Porte
den raad gegeven de oproerige beweging
op Kreta tegen te gaan door vreedzame
conc«ssiën. De afgezonden versterkingen,
merkten zij te recht op, waren toch lang
niet voldoende, als er een groote opstand
in het binnenland van Kreta uitbarstte.
Gedurende de op 8 Juni te Buda-Pesth
gehouden feesten hebben tal van ongelukken
plaats gehad. De Reddingsmaatschappij*
heeft 419 maal hulp moeten verleenen: bij
68 verwondingen in het gedrang, 62 zonne
steken en 119 ziektegevallen. Beenbreuken
kwamen 14 maal voor op straat en 2
bevallingen
De Londensche correspondent van de
»N. R. Ct.« schrijft omtrent de wijze van
terdoodveroordeeling aldaar van de laatste
dagen
De hangman, gelijk de Engelsche
volksmond den scherprechter hier te lande
eenvoudig en juist genoemd heeft, is deze
week jjseljjk aan den gang geweest. Gisteren
zjjn de drie moordenaars, Fowler, Milson
en Seaman door hem geljjktjjdig opgeknoopt,
en heden heeft hij zjjn afschuwelijke taak
op vrouw Dyer, de kindermoordenares van
Reading, volbracht. Het gebeurt gelukkig
slechts zelden, zelfs in Albion, waar de dood
straf nog jaarljjks toegepast wordt, dat de
beul in een week vier slachtoffers eischt, en
daarom baart het viervoudige drama in
Newgate eenige beroering in de volks- en
clubkringen. Want de bladen, vooral de
goedkoope volkspers, is er vol van. Zjj hebben
ons precies beschreven, hoe de vier gehange
nen er uitzagen toen zjj hun galgemaal
genoten; wat zjj zeiden toen zjj naar het
schavot geleid werdenhoe zij stiervenhoe
lang telkens de strop wasen waar de lp ken
begraven liggen, nadat zij door een bjjzondere
jury geschouwd zjjn. En toch werd geen
enkele verslaggever ondersteld tegenwoordig
te zjjn geweest bjj de terech'stellingen. Door
de sheriffs, die daarover te zeggen hebben,
werden zij geweerd, maar zjj interviewden
dokters, den gouverneur van Newgate, en
wie al niet. Op die manier kwamen zij al
de bijzonderheden te weten, en repten zich
dan die te laten drukken. Gistermorgen en
vanochtend waren duizende exemplaren der
halfstuiversbladen op straat te koop nauwe
lijks een uur na het voorgevallene, met de
portretten der terechtgestelden, hun levens
geschiedenis, biografieën van den beul (even
eens geïllustreerd), anekdoten van Newgate,
enz. enz.
Wanneer men hiertegen protesteeren moet,
geschiedt het wezenlijk niet uit meewarigheid
voor de gehangenen. Fowler en Milson,
moordenaars van den ouden man Smith te
Muswell Hill, onder de wreede omstandig
heden die ik korteljjk vermeld heb, waren
ellendelingen, en niet minder Seaman, die
den dubbelen moord in de City pleegde op
een oude vrouw en man, ongeveer op dezelfde
manier en met hetzelfde doel als Fowler en
Milson, en die vergeefs probeerde om aan
de politie te ontsnappen, door van het dak
omlaag te springen, en verwondingen op
deed, welke nog niet genezen waren toen
hjj het schavot moest bestjjgen. Wat vrouw
Dyer betreft, zij was eenvoudig een monster,
dat wellicht een vjjftigtal moorden van zuige
lingen en meer opgewassen kleine kinderen
op haar geweten had, want niemand zal
ooit kunnen weten, hoelang zjj haar walge
lijk werk heeft voortgezet, alvorens de justitie
haar achterhaalde.
Geen dezer vier misdadigers verdiende zeker
het allerminste medelijder. Zij doodden rnede-
menschen voorbedachteljjk, zonder harts
tocht, zonder andere drijfveer dan'het be
machtigen van eenige, betrekkelijk kleine,
geldsommen.
Toch moeten verstandige burgers zich
thans wederom de vraag voorleggen, welk
zedelijk of ïnaatsehappeljjk nut 't dooden
dezer monsters gesticht heeft. Levenslange
tuchthuisstraf ware toch een oneindig scher
pere kastijding, met de kans op berouw en
bekeering.
De voorstanders van het behoud der
doodstraf hier te lande hoort méh tegen
woordig dat behoud slechts zeldzaam be
pleiten, dewijl zjj een afschrikkend voorbeeld
leveren zou. Dit is begrijpelijk. In welk
opzicht werkt de beul afschrikkend Toen
de terechtstellingen hier nog in het openbaar
voor den kerker in Newgate geschiedden,
boden zjj het vernederende schouwspel van
feestelijkheden, welke met nachteljjke or
gieën gevierd werden. Al de tapperpen in
de buurt van het schavot waren stikvol,
den avond en nacht welke aan de terecht
stellingen voorafgingen. Men dronk, men
toostte, men vocht om een plaats, teneinde
de terechtstelling ten volle te kunnen be
wonderen. Iets afschrikkende had zjj zeker
niet.
In 1868 zjjn openbare terechtstellingen
in Engeland afgeschaft, en zjj moeten nu
binnen de kerkerwallen worden volvoerd,
hetgeen Victor Hugo eenmaal welsprekend
schilderde. Zeker stond het besluit van het
parlement geljjk met de veroordeeling der
theorie, dat het schavot een afschrikwekkend
toestel is. Ja maar, zeide men, er wordt
toch een zwarte vlag geheschen, en dan
weet iedereeB, dat het recht haar loop ge
nomen heeft, en dat werkt afschrikwekkend.
Doch dit is even herstpschimmig als het
andere. De zwaite vlag wordt met gejoel
en gejuich begroet, en ofschoon het publiek
niet meer tegenwoordig mag zjjn bjj de
terechtstellingen, het koopt gretig de bladen
en blaadjes welke de bijzonderheden haar
klein mededeelen. Het is, als aanschouwden
zij het tooneel op het schavot, zoo uitvoerig
en grafisch wordt het beschreven. En ook
dat werkt niet afschrikkend, eerder andersom,
want ieder oogenblik wordt er hier ge
moord, en nooit nog heb ik gehoord van
een misdadiger die aan de galg dacht bjj
het plegen der misdaad.
Het behoud van de doodstraf valt dus
niet meer te bepleiten als een afschrik
kend strafmiddel. Het kan enkel zijn ver
dedigers vinden onder hen, die van oordeel
zjjn, dat do maatschappij niet alleen straffen,
maar ook wreken moet.
De eisch van den advocaat-generaal tegen
den Italiaanschen generaal Baratieri is
veroordeeling tot tien jaren vestingstraf en
bijkomende straffen.
Te Accrington heeft een 15-jarige schrjjn-
werkers-leerling de echtgenoote van zjjn baas
met een zakmes van het leven beroofd. De
joDgen had voorgegeven, dat de 63-jarige
vrouw vermoord was door een vreemdeling
die diefstal poogde te plegen, dat hjj te
hulp was gekomen en in een worsteling
met den dader, die ontvluchtte, wonden
aan een der armen bekomen had. Hjj had
inderdaad niet minder dan achttien wondjes
aan een arm, doch dit bleken krabbels te
zpn, den jongen door zjjn slachtoffer toe
gebracht. De motieven van den moord liggen
in het duister.
Men vermoedt, dat de vrouw den jongen
op kleine diefstallen had betrapt en dat hjj
haar uit wraak gedood heeft, gebruik ma
kende van de afwezigheid van zjjn baas.
De heer Chamberlain, voorzitter bjj een
feestmaaltijd, gehouden door de afgevaar
digden der Engelsche Kamers van koop
handel, heeft Woensdagavond in een rede
o.a. gezegdDe toekomst van Engeland
hangt hoofdzakeljjk af van de Engelsche
bevolking, die aan gene zijde der zee leeft.
Onze landgenooten verlaten ons steeds meer
in grooten getale, om zich naar ver ver-
wjjderde landen te begeven. Wij hopen dat
de streken, waarheen zjj zich begeven, even
Engelsch zjjn, als die welke zjj verlaten en
dat zjj zelf onze gemeenschappeljjke aspi-
ratiën bewaren voor de grootheid van het
Britsche volk.
De ontroering, veroorzaakt door den aan
slag te Barcelona, is nauwelijks geweken,
of een nieuwe dynamietontploffing heeft
plaats gehad in het dorp Also bjj St. Sebas-
tiaan vóór de woning van den schoolmeester.
De schade aan het gebouw toegebracht, is
aanzienlek, doch niemand is gekwetst. Voorts
wordt uit Cadiz gemeld, dat de anarchisten
zich daar duchtig roeren en een aantal
anarchistische geschriften in omloop brengen.
Een Fransche en een Armenische dame
zpn bij de minerale baden van Kouri, niet
ver van de Serail-punt en van de zee van
Marmora, door Turksche bandieten opge
licht, die een losgeld van 25.000 Turksche
ponden eischen.
Uit Aden komt het bericht, dat de Negus
een proclamatie heeft uitgevaardigd, waarin
hjj zich bereid verklaart, de Italiaansche
krjjgsgevangenen uit te leveren tegen schrif-
teljjke erkenning zijner onafhaukeljjkheid.
VERVOLG BINNENLAND.
Maandagavond laat werd te Groningen,
onder het escorte van een massa menschen,
door eenige burgers een man naar de wacht
gebracht, die, naar men zeide, zpn twee
jarig dochtertje, dat hem vergezelde, had
willen verdrinken. Gelukkig bleek ook hier
weer, dat men wat gefabeld had en van
verdrinken in geen geval sprake was.
Het geval was aldus. Een kleermaker
ging, met goedvinden van zpn vrouw, met
zjjn dochtertje van een paar jaar, een
straatje om, omdat het weer zoo mooi was
en hjj de kleine een pop wilde koopen.
Onderweg ging hjj met de kleine in een
tapperij, dronk te veel borrels en vervolgde
toen zjjn wandeling, om een pop te koopen.
Doör zjjn onzeKerën gang ten gevolge
van de gebruikte borrels trok de man
met het kind de attentie der voorbij
gangers; een paar volgden hem, het paar
groeide aan en toen de man, op den terug
weg een oploop achter zich kreeg, zette
hp het op een loopen, wat de zaak in de
oogen van het publiek nog bedenkelijker
maakte. Er volgde een jacht en de man
werd door eenige burgers gegrepen, die hem
naar het politiebureau brachten, waar de
werkeljjke toedracht spoedig bekend was.
Woensdagavond bracht een meisje haar
vrjjer, een koloniaal, die naar de Oost ging,
naar den trein aan het Staatsspoorstation te
's Gravenhage. Zjj was zóó onder den indruk
van het vertrek en zoo verbouwereerd*
dat zjj, toen de trein reeds in beweging
was, het portiersraampje, waarachter
haar geliefde haar ten afscheid wuifde, stuk
sloeg om hem toch nog maar eens de hand
te kunnen drukken.
Een bloedende polswond was 't gevolg,
terwjjl zjj nog buitendien de kosten van de
gebroken ruit moest vergoeden.
Het lijk van den 15-jarigen jongeling
J. J. v. R., die Zondag op den Bergschen
plas verdronk, is Donderdag met een drjjfnet
opgevischt.
Een verslaggever van het Handelsblad*
heeft den nieuwen leider van het Leger des
Heils in Nederland, commissioner Booth-
Clibborn, geïntervieuwd. Het blad deelt daar
omtrent het volgende mede
De heer Clibborn is de schoonzoon vas
den generaal-stichter van het Heilsleger.
Toen hjj de oudste dochter van generaal
Booth huwde, nam hjj volgens het gebruik
in het Leger den naam zjjner gade aan en
noemde zich dus Booth-Clibborn.
Hjj is Ier van geboorte en werd reeds jong
door zjjne ouders naar Zwitserland gezonden
om zjjue opvoeding te voltooien, waardoor
hjj naast het Engelsch vloeiend Fransch en
Duitsch leerde spreken. Na zijn leerjaren
kwam hij bij bloedverwanten in betrekking
op een groote linnenfabriek te Bessbrook in
Ierland, een fabriek waar 40$0 arbeiders
werkzaam zpn, en had hjj het vooruitzicht
spoedig een der directeuren dezer instelling
te worden.
Doch de jonge man voelde meer roeping
voor godsdienstigen en philanthropischen
arbeid dan voor den arbeid in een fabriek
en toen hp met het doel en het werk van
het Leger des Heils bekend was geworden,
sloot bjj er zich, vjjftien jaar geleden, bij
aan en werd door den »generaal« naar
Zwitserland gezonden. In Frankrjjk had
de oudste dochter des »generaals« de lei
ding over de werkzaamheden des Legers
en zjj huwde ongeveer acht jaar geleden den
heer Clibbornsamen zetten zjj toen hun
arbeid in Zwitserland en Frankrjjk voort.
Heeft u veel voorspoed op dat werk
gezien?* vroegen wij den heer Clibborn.
>0 ja«, luidde het antwoord, »wij
hebben gezegend gearbeid. Wjj stichtten
200 korpsen in verschillende steden van
Frankrjjk en Zwitserland met ongeveer 500
officieren en beschikken er over drie pers
organen.*
»In den aanvang hadt u, naar wel
eens is vermeld, met veel tegenwerking te
kampen.*
»Ja, in katholieke landen hebben wjj
altjjd meer moeite gehad om de vooroor-
deelen tegen het Leger te overwinnen dan
in protestantsche, doch als men ons leert
kennen, veroudert de tegenwerking.
In Zwitserland vooral was die tegen
werking groot. In den aanvang ging de
politie onze samenkomsten tegen en ik zelf
heb tot driemalen toe kennis moeten maken
met de gevangenis, omdat ik oefeningen
in de open lucht leidde, doch sedert eenige
jaren is dat alles veranderd. Men heeft ons
nu beter leeren kennen.*
Wordt ook het sociaal werk van het
Leger gewaardeerd
Zeker, wjj beschikken in Frankrijk nu
over zeven groote stichtingen voor arme
zwervers, en een onzer vrienden heeft ons
in het zuiden van Frankrjjk een groot land
goed geschonken voor onze landkolonie.*
j
