Hel Land van Neusden en Alfena, de Laiisslraat en de Duinmeier»aard.
Het brievengeheim.
M 1501.
FEUILLETON.
Als ze maar van elkaar houden
Uitgever: U. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG -1 JULI.
1896.
VOOR
LAND VAN ALTENA
Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderlgke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Zoo oud als de brieven zijn, is ook het
brievengeheim, de klacht over schending
daarvan en de oorzaak van die klacht. De
nieuwsgierigheid is met den mensch te gelgk
op de wereld gekomen en brieven zgn zeer
oud. Het klinkt ongeloofelgk, maar er wer
den reeds brieven gezonden vóór de schrijf
kunst uitgevonden was. Bjj de Peruanen
zjjn brieven gevonden, die bestonden uit
touw waarin op verschillende afstanden
knoopen gelegd waren en uit het oosten zjjn
brieven bewaard met teekens beschreven,
lang voor het letterschrift uitgevonden was.
De eerste geheime* boodschap werd in
Egypte geschreven. Egypte is het land der
geheimen en het is niet onwaarsehgnljjk dat
we in het land der mummies en pyramiden
den oorsprong van het begrip brievengeheim
te zoeken hebben. De oudste brief waarvan
de geschiedenis gewaagt is die van een In-
dischen koning aan de Assyrische koningin
Semiramis, alzoo van een heer aan een dame.
Een dame gold ook de ongelukkige brief
ran koning David in Joab, den beruchten
Uriasbrief. Vooral bjj dezen speelde het
brievengeheim een groote rol en dat is zoo
gebleven, nadat men op geëffende steenen,
op vellen, op linnen, op bast der papyrus-
plant, op tafels van esschenhout, op houten
leitjes met was bestreken, op perkament,
op Perzische zjjde, op moerbeibladeren en
eindeljjk op lompenpapier brieven sehreef.
200 j. v. Chr. klaagde reeds een Grieksche
geschiedschrijver dat sedert er brieven ge
schreven werden, de bedriegergen toege
nomen waren en een eeuw na Chr. komt een
ander met klachten over de schending van
't brievengeheim. Het voornaamste kenmerk
van een brief is de sluiting, waardoor de
afzender te kennen geeft de daarin voorhan
den boodschap aan onbevoegde oogen te
willen onttrekken. Daarbjj komt de on
schendbaarheid van den eigendom, een be
grip ook reeds bij de beschaafde volken der
oudheid gekoesterd. In een brief 't eigen
dom van een ander erkennen en zich ont
houden van kennismaking met den inhoud
beide verplichtingen zjjn steeds erkend,
maar niet altjjd nagekomen.
«Zjjn brieven geen eigendom?* vraagt
Maarten Luther in 1521 aan den hertog
van Saksen, die er geen been in vond Lu
thers brieven aan de Leipziger burgers open
i.
NATALY VON ESCHSTRUTH.
(1
I.
Het is de tjjd van 't Karneval. Een vroo-
ljjke, ongelooflijk vrooljjke tjjd; de kreupelen
werpen de krukken van zich en dansen, de
gierigaards worden verkwisters en de ouden
trekken de narrenkap over de grjjze haren
en worden vjjftig jaren jonger. Geen machti
ger tooverstaf, dan die van 't Karnevaldat
weten vóór allen zij, die nog in de dagen
der rozen leven, zjj, die in 't luchtige bal
kleed of met klinkende, sierlyke sporen over
den parketvloer zweven en gelgk de bladermn
nog een laatsten stormachtigen rondedans
maken in den herfstwind, eer de winter ze
sneeuw op 't hoofd strooit, eer de Woensdag
voor Paschen alle Karnevalspret met zjjn
asch toedekt.
«Kom naar beneden, o madonnaTherese,*
klonk het op de galerjj, en mjjn bloedjonge
vriend Rudolf boog zjjn gefriseerd hoofd
voor mg, bood me den arm en vroeg op
een toon, die mg wegens zjjn droevige klank
hoogelgk verraste: «beveelt ge te dansen,
genadige cousine?*
«Engageert men soms jonge dames om
te maken, «wanneer ik een koopman dui
zend gulden ontsteel niet alleen, maar daar
op poch en er hem mee tracht te ruïneeren,
hoe zou hem dat bevallen? Zjjn brieven
geen goederen en zijn er niet, aan welke
ons meer gelegen is dan aan duizend gulden
Dief is dief, hg zjj gelddief of brievendief
Deze uitspraak is uit den tjjd der roof
ridders en het vuistrecht en van nog vroe
ger tijduit 1040 nl. is ons bekend een
voorschrift van een Joodsche rabbi te Maintz,
die de schending van 't brievengeheim en
de echtbreuk onder zjjn geloofsgenooten
met dezelfde straf, den grooten ban, be
dreigde.
Eerst de hoogere ontwikkeling van het
postwezen, die in de 15de eeuw begon, be
vorderde ook de bescherming van 't brieven
geheim. Dat wil niet zeggen dat later nooit
meer brieven geopend zijn, doch sedert de
Staat het brievenvervoer op zich nam, heeft
de overtuiging meer veld gewonnen dat men
hiermee een misdaad pleegde. In de oor
logen der 17de eeuw b.v. wordt herhaaldeljjk
geklaagd over schending. Gustaaf Adolf
klaagde dat men een brief, door hem ver
zonden aan den vorst van Zevenburg, «tegen
alle volkenrecht an gewoonte in* verbroken
had. Maar wat hadden volkenrechten en
volkszeden in den dertigjarigen oorlog te
beteekenen? Toen werden alle banden ge
loosd en alle zegels verbroken, van handels-
en minnebrieven zoogoed als van Staats
stukken.
Het land, dat altjjd gold en nog geldt
te staan aan de spits der beschaving, had
te dier tjjd een vorst, die een aparte in
stelling in 't leven riep, tot kennismaking
met aan den Staat ter bezorging toever
trouwde brieven. Dat was het «zwarte ca
binet*, beheerd door Lodewjjk XIV en zijn
eersten minister. Daar werd de schending
stelselmatig beoefend. «Geef me zes regels
schrift en ik breng den schrjjver op 't scha
vot*, is van dien eersten minister afkomstig.
Met behulp van den chef der Parijsche po
litie werden in dit «cabinet noir* alle ver
dachte epistels onderzocht en de heeren
werden er zoo bedreven in, dat ze ze spoedig
konden lezen zonder ze te openen. Dit ver
schafte, naar Richelieu's eigen woorden, hun
«een koninklgk genoegen*. Ook de opvolgers
van Lodewjjk XIV dreven deze sport en
onder Lodewjjk XVI kostte dit cabinet
jaarljjks 300,000 lire. Eerst de revolutie
van 1789 heeft aan deze schande! ijke in
stelling een einde gemaakt: in 1790 bracht
toe te zien?*
«Niet alle, maar toch enkele!*
«Zeer vleiend Ik verbeeld me echter voor-
treffeljjk te dansen!*
«Allright! Ge danst goed, maar uit den
nood helpen kunt ge toch veel beter!*
Hoe klagelijk hij dat zeidel De booze
rimpel was plotseling van mjjn voorhoofd
verdwenen, een langgerekt »ah!« van innige
verstandhouding was het voorloopig ant
woord en na weinige oogenblikken zat ik
naast den jongen windmaker ter zijde op
den divan en zei, wat ik reeds meer in dit
seizoen tot hem gezegd had: «biecht op,
Rudolf!*
En Rudolf neigde een oogenblik nadenke-
ljjk het hoofd en liet mij tijd bem te be
wonderen. Schoon, beeldschoon! Gewoonljjk
noemt hjj mjj zijn «beschermvrouw,* waaruit
men bereids opmaken kan, dat ik zeer goed
over hem te spreken ben. Ik oefen echter
geen dwingelandjj uit, maar zeg hem steeds
waar 't op staat, zoodat mjjn bescherm-
vrouwschap hem een aanbeveling is. Ge-
lukkigerwjjs sta ik in deze verhouding tot
mjjn vrooljjken, kleinen dragonder niet ge
heel op mij zeiven, want mjjn vriend Rudolf
is «en lieveling der goden en menschen, het
bedorven kind der salons, het sieraad der
renplaats en de trots zijner kameraden, en
toen eens de strenge echtgenoote van den
minister de woorden uitsprak: «hot doet
iedereen goed aan 't hart, dezen vrooljjken
jongeling te zien,* sprak zjj daarmee een
groot en zeer waar woord gelaten uit.
In een residentie zjjn in den regel drie'
soorten van luitenants. No. 1 mag de hof
de Nationale vergadering, na een gloeiende een gegeven oogenblik had tegelijkertijd
rede van Mirabeau, een votum uit, waarbij de arrestatie der een en twintig en huis
de onschendbaarheid van het brievengeheim zoeking in hun verschillende verblijven
gewaarborgd werd. - plaats. Daarbij werden de meest volmaakte
Weinig beter was het elders. Die schoone stellen loopers, valsche sleutels, breekijzers
instelling, 't zwarte cabinet, werd in Daitsch- en andere instrumenten gevonden. Een had
land, Rusland en andere staten nageaapt een operateurskistje waarmede hij gewoon
en zelfs Engeland is er niet aan ontsnapt, over de straat wandeldemen zag hem
De koetsier en de bediende werden ge
dwongen van den bok te komen, en toen
laatstgenoemde zich verzetten wilde, mis
handeld. De beide Zapta's kozen onmiddel
lijk het hazenpad.
Mevronw Branzeau en het jonge meisje
werd verzocht uit bet rijtuig te komen. Men
Het de moeder in het rjjtuig, daar deze
Althans Jonathan Swift klaagt aan zijn.dan voor een dokter aan, maar het kistjelljjdende was en dus deu roovers lastig zou
vriend Pope dat zjjn correspondentie geregeld was vol kunstige inbrekerswerktuigen. Een
ander had een bepaalde studie van brand-
I
ontzegeld werd.
Toen Napoleon in Europa de wet stelde,kast-sloten gemaakt; geen slot, beweerde
was geen brief veilig. Yan den generaal-1 hij, hoe kunstig ook of hg zou het binnen
intendant des keizers, Vignon, is bekend dat j drie uren openmaken. Bovendien werd een
hg te Berljjn dageljjks meer dan 2000 t heele garderobe van de meest verschillende
brieven opende. Ja, in menige kleine Dnitsche kleedingstukken, benevens valsche baarden,
pruiken, snorren gevonden, waarmee de
staat heeft dit euvel stand gehouden tot
voor een kwarteeuw. In Hanover b.v. werd
de regeering bjj de inlijving door Pruisen
in 18G6, in bezit gevonden van een tot het
openen van brieven ingerichte machine,
waarmee jaarljjks diuzenden particuliere
epistels geopend werden. En dat niettegen
staande sedert 1690 straffen tegen dit kwaud
bestonden
We mogen aannemen dat in onze dagen
het brievengeheim beter geëerbiedigd wordt.
Bjj ons in Pruisen, heeft de geniale Stephan
gezegd, «is een brief op de post zoo heilig
als de bjjbel op 't altaar*, en dat kunnen
wij ook zeggen. De overtuiging is diep in
gedrongen, dat de postery een zaak is in 't
belang van land eu volk en daaraan danken
we, dat art. 201 van ons Wetboek van Straf
recht, w.'»arbjj schending van ter post be
zorgde brieven met hoogstens een jaar ge
vangenisstraf bedreigd wordt, nog niet is
behoeven toegepast te worden sedert de
jongste herziening.
Buitenland.
De Parjjsehe politie heeft een bende van
21 dieven gepakt, die meer dan 200 dief
stallen hadden gepleegd. Van de opbrengst
van de diefstallen leefden zjj lekkertjes
meer dan een jaar. Een hunner had zelfs
grond aangekocht, waarop hg een villa
liet bouwen
Nader meldt men hierover
De politie te Parijs heeft een prachtige
vangst gedaan. Een bende van 21 dieven
en inbrekers is door haar gearresteerd.
Reeds sedert een jaar was men de hoofden
der bende op het spoor en werden zij door
eenige rechercheurs, telkens in andere ver
mommingen, gevolgd. Zoo kwam men de
adressen van vele anderen te weten en op
gebruik
dames groeten en ontvangt een groet terug,
engageert ze en krijgt een dans. No. 2 groet
de hofdames en krijgt een groet 3 terug,
engageert ze, en ontvangt geen dans. No. 3
groet wel de dames van 't hof, maar alleen
de kortzichtigen en engageert geen enkele,
daar dit een hopeloos pogen zou zjjn.
Rudolf behoort natuurlijk tot no. 1. Zjjn
sabel onderscheidt zich door bijzondere kost
baarheid, «Hans* noemt hij hem, hjj is een
geschenk van een bevrienden prinsboven
dien bezit een baronnie, de noodige
schulden, vier paarden en de schoonste
donkere oogeu, die men zich voorstellen kan.
Yan dat laatste bezit is hg zich ten zeerste
bewust, want hg maakt er onvermoeid
van.
Mgn buurman op den divan draait aan
den eleganttn, nog zeer zuchten, kleinen
knevel ec zit daar nadenkend en ernstig,
gelgk nog nooit in zijn laven. Zoo zwaar
schijnt hem het biechten wel nimmer ge
vallen te zyn. Ik moet helpen. Op een
tanteachtig weiwillenden toon vraag ik over
den rand van mgn heen en weer ruischenden
waaier: «je wil me een geschiedenis ver
tellen, neefje, nu? Is er weer wat erg by-
zonders voorgevallen?*
«VerschrikkelgkIk verzeker u ver
schrikkelijk Alle haren ryzen mij te berge
Daarvan bemerkte ik echter niets; zgn
donkere haren lokten even onweerstaanbaar
als gewoonlgk over het voorhoofd, maar de
roodzgden zakdoek, precies van dezelfde
kleur als de uniformopslagen, werd in zgn
zenuwachtig bevende banden tot een slang
gewrongen. «De zaak is ditmaal kolossaal
dieven zich onkenbaar maakten.
Men meent in hen de daders van min
stens 200 diefstallen, in de laatste jaren
gepleegd, ontdekt te hebben. Alleen in 1893
maakten zij een waarde van frs. 338,000
aan geld en kostbaarheden buit. Zy waren
medeplichtig aan den bekenden diefstal by
Cordewener te Brussel.
Een rjjtuig vol byouterieën, kerkversie-
ringen, kostbare stoffen, goud en zilver
werken, is door de politie naar het hoofd
bureau overgebracht.
Men vreest dat de bende internationaal
is en men er slechts een onderafdeeling
van te pakken heeft. Het centraalbureau,
vermoedt men, bevindt zich in Amerika;
«en eminente dief moet er het hoofd van
zgn. De leden der bende leefden er goed
van een had een villa laten bouwen, waar
het vaak lustig toeging.
zgn.
De beide andere dames werden echter
medegenomen en van dat oogenblik af be
gon voor haar een ellendig leven, dat twaalf
dagen duurde. Zg moesten dag en nacht
marcheeren en rustten slechts enkele uren
per etmaal op de meest ontoegankelyke
plaatsenzjj voedden zich met droog brood,
in de zon hard geworden of doorweekt door
den regen. Zjj hadden gedurende al dien
tgd geen gelegenheid zich van haar kleeren
of schoeisel te ontdoen.
Ze leidden ongeveer hetzelfde leven als
indertjjd de reizigers, die door den bandiet
Athanasius gevangen genomen waren.
Op zeker oogenblik meenden de schurken,
dat soldaten hen achtervolgden. Er ontstond
een groote beweging en de vrouwen dach
ten, dat haar laatste uur gekomen was. Ge
lukkig bleek het slechts een valsch alarm
te zijn en de aanvoerder van de bende,
zekere Giorgi, maakte zoo beleefd mogelyk
zgn exuses aan de dames, wegens den schrik,
dien zg doorgestaan hadden.
Zgn houding tegenover haar liet trouwens
niets te wenschen en hg zorgde er ook voor,
dat zgn ondergeschikten niets onbetamelyks
ondernamen. Daar dezen een groot ontzag
voor hun chef bleken te koesteren, ging dit
zonder bezwaar.
Na een dag, waarop de troep een grooten
De Europeeschea wijk van Constantinopel
spreekt in deze dagen over niets anders dan
over de avonturen van de dames Branzeau
en Paragheminioss, die eenigen tgd geleden j weg afgelegd had onder een voortdurenden
door roovers gevangen genomen werden in
de nabyheid van de badplaats Jalova. Me
vrouw Branzeau is een Fransehe dame van
energiek karakter; zjj bekleedt een betrek
king aan het hof.
Haar gezellin is een jong Armenisch
meisje van 18 jaar, nicht van een drogman
aan het Servisch gezantschap. De beide
dames maaktan in gezelschap van de moeder
van de jonge Armenische een rytoer. Op
den bok bevonden zich een bediende en de
koetsier, achter het rijtuig reden twee «Zap
ta's* te paard. Op eenigen afstand van
Jelova kwamen plotseling elf mannen in
Grieksche of Albaneesche kleeding te voor-
schyn en hielden het rgtuig tegen.
ernstig, indien ge met uw bekende toe
gevendheid den dans opofferen wilt, vertel
ik u op welke vertwyfelende wijze de godin
nen van het noodlot mg in den steek hebben
gelaten.
Ik vouwde mgn waaier met nadruk samen
en staarde hem ernstig aan. «Je weet, dat
ik letterkundige van beroep ben,* vroeg ik
nadrukkeljjk, «en dat ik ten bate van mgn
arbeid verraderes wordt van mgn beste
vrienden?*
Hg lachte, draaide zijn snorretje naalddun
uit en sprak hoog tragisch«mgn jjdelheid
dorst naar drukinkt!*
«Zoo nu dan! Tu Vas vouluGeorge
Mgn vriend maakte zich meester van
mgn waaier, sloeg de sierlgk verlakte laar
zen over elkander en stak de voeten rechtuit
de balzaal in. Na diep adem gehaald te
hebben, begon hjj.
«Vooreerst komt de inleiding, ten deele
kent ge die reeds maar 'k zal van den
aanvang af in 't gelid opmarcheeren. Den
vorigen zomer was ik in 't Noordzeebad
Helgoland. Je kent het toch 1*
Ik drukte slechts in stomme verrukking
de handen op de borst en knikte.
«O ja, ge dweept er mee,* ging hjj voort,
«dat knoopte de eerste banden onzer vriend
schap. Je bent vol geestdrift voor de onver-
gelgkelgke toover macht der noordsche
natuur, voor de rood-bloeiende heide, sehil-
derachtige rotspartijen, voor de geweldige,
bruisende, stormende zee, maar dat dient
ge van een luitenant van mgn kaliber niet te
verwachten, ofschoon ik op mgn woord,
ook een reusachtig gevoelsmensch ben. Doch
stortregen, waren de gevangenen zoo uit
geput, dat men ter wille van haar eenigen
tgd halt moest maken. Ieder droogde toen
zijn kleeren, en ook de bagage, die door
paarden gedragen werd, zag men na. Hier
onder behoorde een groote kist met medi
cijnen, die Giorgi ronddeelde aan hen, die
er behoefte aan hadden.
De elf mannen waren met zekeren Oos-
terschen smaak gekleed en zagen er allen
flink uit. Zjj waren uitstekend van wapenen
en munitie voorzien en spraken Turksch,
Grieksch of Albaneesch.
In weerwil van de orde en regelmaat
waarmede alles geschiedde, waren de dames
toch allesbehalve op haar gemak elk oogen-
ziet ge, wat me speciaal zoo fameus op
Helgoland beviel, dat was het vlotte, jolige
badleven, het interessante gezelschap, de
charmante jonge damesAltjjd wat te doen
Reunions, concerten, bals, ideale uitstapjes
om bloemen te plukken, de duivel weet
welke, en de eene verloving na de andere!*
Ik lachte, «Ook gy, mgn zoon Brutus?*
Hg sloeg met de roos, die hg naast zich
op den divan gevonden had, in het rond,
dat er de bladeren afstoven. «Neen, de
zoon Brutus nam geheel solo, zeer bekla
genswaardig, vernietigd door het noodlot,
den terugweg aan, zonder bruid maar
ook zonder hart!*
«O wee!*
«Een ongelakkige liefde, hoe vind je dat?*
«In mgn positie van schrgfster zeer in
teressant. Ik bid u om 't vervolg.*
Hg zag mg grimmig aan om deze beuzel
praat. «Wacht maar, ik zag nog nooit iemaad
vroolyk eindigen, die elk jaar naar Helgo-
laad reist. Of gelukkig 5f ongelukkig, daar
wordt van de badgasten het hart als schade-
oosstelling geëischt.*
«En wie vorderde het nwe?<
«Ik moet u dringend om wat meer stem
ming verzoeken. Hoe kan ik voortgaan,
wanneer je me permanent uitlacht? Hg
zuchtte diep en vervolgde met gedempte
stem«ik zag op Helgoland de kleine gravin
Tosca voor den eersten keer.*
Ha, de schoone PoolseheDe nicht van
uw regimentscommandant, nu wordt de zaak
vreeselgk ernstig!*
Wordt vervolgd.)
urn
DOOR