Hel Land van Neusden en Alfena, de Laiisslraat en de Duinmeier»aard. Het brievengeheim. M 1501. FEUILLETON. Als ze maar van elkaar houden Uitgever: U. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG -1 JULI. 1896. VOOR LAND VAN ALTENA Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO. franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderlgke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Zoo oud als de brieven zijn, is ook het brievengeheim, de klacht over schending daarvan en de oorzaak van die klacht. De nieuwsgierigheid is met den mensch te gelgk op de wereld gekomen en brieven zgn zeer oud. Het klinkt ongeloofelgk, maar er wer den reeds brieven gezonden vóór de schrijf kunst uitgevonden was. Bjj de Peruanen zjjn brieven gevonden, die bestonden uit touw waarin op verschillende afstanden knoopen gelegd waren en uit het oosten zjjn brieven bewaard met teekens beschreven, lang voor het letterschrift uitgevonden was. De eerste geheime* boodschap werd in Egypte geschreven. Egypte is het land der geheimen en het is niet onwaarsehgnljjk dat we in het land der mummies en pyramiden den oorsprong van het begrip brievengeheim te zoeken hebben. De oudste brief waarvan de geschiedenis gewaagt is die van een In- dischen koning aan de Assyrische koningin Semiramis, alzoo van een heer aan een dame. Een dame gold ook de ongelukkige brief ran koning David in Joab, den beruchten Uriasbrief. Vooral bjj dezen speelde het brievengeheim een groote rol en dat is zoo gebleven, nadat men op geëffende steenen, op vellen, op linnen, op bast der papyrus- plant, op tafels van esschenhout, op houten leitjes met was bestreken, op perkament, op Perzische zjjde, op moerbeibladeren en eindeljjk op lompenpapier brieven sehreef. 200 j. v. Chr. klaagde reeds een Grieksche geschiedschrijver dat sedert er brieven ge schreven werden, de bedriegergen toege nomen waren en een eeuw na Chr. komt een ander met klachten over de schending van 't brievengeheim. Het voornaamste kenmerk van een brief is de sluiting, waardoor de afzender te kennen geeft de daarin voorhan den boodschap aan onbevoegde oogen te willen onttrekken. Daarbjj komt de on schendbaarheid van den eigendom, een be grip ook reeds bij de beschaafde volken der oudheid gekoesterd. In een brief 't eigen dom van een ander erkennen en zich ont houden van kennismaking met den inhoud beide verplichtingen zjjn steeds erkend, maar niet altjjd nagekomen. «Zjjn brieven geen eigendom?* vraagt Maarten Luther in 1521 aan den hertog van Saksen, die er geen been in vond Lu thers brieven aan de Leipziger burgers open i. NATALY VON ESCHSTRUTH. (1 I. Het is de tjjd van 't Karneval. Een vroo- ljjke, ongelooflijk vrooljjke tjjd; de kreupelen werpen de krukken van zich en dansen, de gierigaards worden verkwisters en de ouden trekken de narrenkap over de grjjze haren en worden vjjftig jaren jonger. Geen machti ger tooverstaf, dan die van 't Karnevaldat weten vóór allen zij, die nog in de dagen der rozen leven, zjj, die in 't luchtige bal kleed of met klinkende, sierlyke sporen over den parketvloer zweven en gelgk de bladermn nog een laatsten stormachtigen rondedans maken in den herfstwind, eer de winter ze sneeuw op 't hoofd strooit, eer de Woensdag voor Paschen alle Karnevalspret met zjjn asch toedekt. «Kom naar beneden, o madonnaTherese,* klonk het op de galerjj, en mjjn bloedjonge vriend Rudolf boog zjjn gefriseerd hoofd voor mg, bood me den arm en vroeg op een toon, die mg wegens zjjn droevige klank hoogelgk verraste: «beveelt ge te dansen, genadige cousine?* «Engageert men soms jonge dames om te maken, «wanneer ik een koopman dui zend gulden ontsteel niet alleen, maar daar op poch en er hem mee tracht te ruïneeren, hoe zou hem dat bevallen? Zjjn brieven geen goederen en zijn er niet, aan welke ons meer gelegen is dan aan duizend gulden Dief is dief, hg zjj gelddief of brievendief Deze uitspraak is uit den tjjd der roof ridders en het vuistrecht en van nog vroe ger tijduit 1040 nl. is ons bekend een voorschrift van een Joodsche rabbi te Maintz, die de schending van 't brievengeheim en de echtbreuk onder zjjn geloofsgenooten met dezelfde straf, den grooten ban, be dreigde. Eerst de hoogere ontwikkeling van het postwezen, die in de 15de eeuw begon, be vorderde ook de bescherming van 't brieven geheim. Dat wil niet zeggen dat later nooit meer brieven geopend zijn, doch sedert de Staat het brievenvervoer op zich nam, heeft de overtuiging meer veld gewonnen dat men hiermee een misdaad pleegde. In de oor logen der 17de eeuw b.v. wordt herhaaldeljjk geklaagd over schending. Gustaaf Adolf klaagde dat men een brief, door hem ver zonden aan den vorst van Zevenburg, «tegen alle volkenrecht an gewoonte in* verbroken had. Maar wat hadden volkenrechten en volkszeden in den dertigjarigen oorlog te beteekenen? Toen werden alle banden ge loosd en alle zegels verbroken, van handels- en minnebrieven zoogoed als van Staats stukken. Het land, dat altjjd gold en nog geldt te staan aan de spits der beschaving, had te dier tjjd een vorst, die een aparte in stelling in 't leven riep, tot kennismaking met aan den Staat ter bezorging toever trouwde brieven. Dat was het «zwarte ca binet*, beheerd door Lodewjjk XIV en zijn eersten minister. Daar werd de schending stelselmatig beoefend. «Geef me zes regels schrift en ik breng den schrjjver op 't scha vot*, is van dien eersten minister afkomstig. Met behulp van den chef der Parijsche po litie werden in dit «cabinet noir* alle ver dachte epistels onderzocht en de heeren werden er zoo bedreven in, dat ze ze spoedig konden lezen zonder ze te openen. Dit ver schafte, naar Richelieu's eigen woorden, hun «een koninklgk genoegen*. Ook de opvolgers van Lodewjjk XIV dreven deze sport en onder Lodewjjk XVI kostte dit cabinet jaarljjks 300,000 lire. Eerst de revolutie van 1789 heeft aan deze schande! ijke in stelling een einde gemaakt: in 1790 bracht toe te zien?* «Niet alle, maar toch enkele!* «Zeer vleiend Ik verbeeld me echter voor- treffeljjk te dansen!* «Allright! Ge danst goed, maar uit den nood helpen kunt ge toch veel beter!* Hoe klagelijk hij dat zeidel De booze rimpel was plotseling van mjjn voorhoofd verdwenen, een langgerekt »ah!« van innige verstandhouding was het voorloopig ant woord en na weinige oogenblikken zat ik naast den jongen windmaker ter zijde op den divan en zei, wat ik reeds meer in dit seizoen tot hem gezegd had: «biecht op, Rudolf!* En Rudolf neigde een oogenblik nadenke- ljjk het hoofd en liet mij tijd bem te be wonderen. Schoon, beeldschoon! Gewoonljjk noemt hjj mjj zijn «beschermvrouw,* waaruit men bereids opmaken kan, dat ik zeer goed over hem te spreken ben. Ik oefen echter geen dwingelandjj uit, maar zeg hem steeds waar 't op staat, zoodat mjjn bescherm- vrouwschap hem een aanbeveling is. Ge- lukkigerwjjs sta ik in deze verhouding tot mjjn vrooljjken, kleinen dragonder niet ge heel op mij zeiven, want mjjn vriend Rudolf is «en lieveling der goden en menschen, het bedorven kind der salons, het sieraad der renplaats en de trots zijner kameraden, en toen eens de strenge echtgenoote van den minister de woorden uitsprak: «hot doet iedereen goed aan 't hart, dezen vrooljjken jongeling te zien,* sprak zjj daarmee een groot en zeer waar woord gelaten uit. In een residentie zjjn in den regel drie' soorten van luitenants. No. 1 mag de hof de Nationale vergadering, na een gloeiende een gegeven oogenblik had tegelijkertijd rede van Mirabeau, een votum uit, waarbij de arrestatie der een en twintig en huis de onschendbaarheid van het brievengeheim zoeking in hun verschillende verblijven gewaarborgd werd. - plaats. Daarbij werden de meest volmaakte Weinig beter was het elders. Die schoone stellen loopers, valsche sleutels, breekijzers instelling, 't zwarte cabinet, werd in Daitsch- en andere instrumenten gevonden. Een had land, Rusland en andere staten nageaapt een operateurskistje waarmede hij gewoon en zelfs Engeland is er niet aan ontsnapt, over de straat wandeldemen zag hem De koetsier en de bediende werden ge dwongen van den bok te komen, en toen laatstgenoemde zich verzetten wilde, mis handeld. De beide Zapta's kozen onmiddel lijk het hazenpad. Mevronw Branzeau en het jonge meisje werd verzocht uit bet rijtuig te komen. Men Het de moeder in het rjjtuig, daar deze Althans Jonathan Swift klaagt aan zijn.dan voor een dokter aan, maar het kistjelljjdende was en dus deu roovers lastig zou vriend Pope dat zjjn correspondentie geregeld was vol kunstige inbrekerswerktuigen. Een ander had een bepaalde studie van brand- I ontzegeld werd. Toen Napoleon in Europa de wet stelde,kast-sloten gemaakt; geen slot, beweerde was geen brief veilig. Yan den generaal-1 hij, hoe kunstig ook of hg zou het binnen intendant des keizers, Vignon, is bekend dat j drie uren openmaken. Bovendien werd een hg te Berljjn dageljjks meer dan 2000 t heele garderobe van de meest verschillende brieven opende. Ja, in menige kleine Dnitsche kleedingstukken, benevens valsche baarden, pruiken, snorren gevonden, waarmee de staat heeft dit euvel stand gehouden tot voor een kwarteeuw. In Hanover b.v. werd de regeering bjj de inlijving door Pruisen in 18G6, in bezit gevonden van een tot het openen van brieven ingerichte machine, waarmee jaarljjks diuzenden particuliere epistels geopend werden. En dat niettegen staande sedert 1690 straffen tegen dit kwaud bestonden We mogen aannemen dat in onze dagen het brievengeheim beter geëerbiedigd wordt. Bjj ons in Pruisen, heeft de geniale Stephan gezegd, «is een brief op de post zoo heilig als de bjjbel op 't altaar*, en dat kunnen wij ook zeggen. De overtuiging is diep in gedrongen, dat de postery een zaak is in 't belang van land eu volk en daaraan danken we, dat art. 201 van ons Wetboek van Straf recht, w.'»arbjj schending van ter post be zorgde brieven met hoogstens een jaar ge vangenisstraf bedreigd wordt, nog niet is behoeven toegepast te worden sedert de jongste herziening. Buitenland. De Parjjsehe politie heeft een bende van 21 dieven gepakt, die meer dan 200 dief stallen hadden gepleegd. Van de opbrengst van de diefstallen leefden zjj lekkertjes meer dan een jaar. Een hunner had zelfs grond aangekocht, waarop hg een villa liet bouwen Nader meldt men hierover De politie te Parijs heeft een prachtige vangst gedaan. Een bende van 21 dieven en inbrekers is door haar gearresteerd. Reeds sedert een jaar was men de hoofden der bende op het spoor en werden zij door eenige rechercheurs, telkens in andere ver mommingen, gevolgd. Zoo kwam men de adressen van vele anderen te weten en op gebruik dames groeten en ontvangt een groet terug, engageert ze en krijgt een dans. No. 2 groet de hofdames en krijgt een groet 3 terug, engageert ze, en ontvangt geen dans. No. 3 groet wel de dames van 't hof, maar alleen de kortzichtigen en engageert geen enkele, daar dit een hopeloos pogen zou zjjn. Rudolf behoort natuurlijk tot no. 1. Zjjn sabel onderscheidt zich door bijzondere kost baarheid, «Hans* noemt hij hem, hjj is een geschenk van een bevrienden prinsboven dien bezit een baronnie, de noodige schulden, vier paarden en de schoonste donkere oogeu, die men zich voorstellen kan. Yan dat laatste bezit is hg zich ten zeerste bewust, want hg maakt er onvermoeid van. Mgn buurman op den divan draait aan den eleganttn, nog zeer zuchten, kleinen knevel ec zit daar nadenkend en ernstig, gelgk nog nooit in zijn laven. Zoo zwaar schijnt hem het biechten wel nimmer ge vallen te zyn. Ik moet helpen. Op een tanteachtig weiwillenden toon vraag ik over den rand van mgn heen en weer ruischenden waaier: «je wil me een geschiedenis ver tellen, neefje, nu? Is er weer wat erg by- zonders voorgevallen?* «VerschrikkelgkIk verzeker u ver schrikkelijk Alle haren ryzen mij te berge Daarvan bemerkte ik echter niets; zgn donkere haren lokten even onweerstaanbaar als gewoonlgk over het voorhoofd, maar de roodzgden zakdoek, precies van dezelfde kleur als de uniformopslagen, werd in zgn zenuwachtig bevende banden tot een slang gewrongen. «De zaak is ditmaal kolossaal dieven zich onkenbaar maakten. Men meent in hen de daders van min stens 200 diefstallen, in de laatste jaren gepleegd, ontdekt te hebben. Alleen in 1893 maakten zij een waarde van frs. 338,000 aan geld en kostbaarheden buit. Zy waren medeplichtig aan den bekenden diefstal by Cordewener te Brussel. Een rjjtuig vol byouterieën, kerkversie- ringen, kostbare stoffen, goud en zilver werken, is door de politie naar het hoofd bureau overgebracht. Men vreest dat de bende internationaal is en men er slechts een onderafdeeling van te pakken heeft. Het centraalbureau, vermoedt men, bevindt zich in Amerika; «en eminente dief moet er het hoofd van zgn. De leden der bende leefden er goed van een had een villa laten bouwen, waar het vaak lustig toeging. zgn. De beide andere dames werden echter medegenomen en van dat oogenblik af be gon voor haar een ellendig leven, dat twaalf dagen duurde. Zg moesten dag en nacht marcheeren en rustten slechts enkele uren per etmaal op de meest ontoegankelyke plaatsenzjj voedden zich met droog brood, in de zon hard geworden of doorweekt door den regen. Zjj hadden gedurende al dien tgd geen gelegenheid zich van haar kleeren of schoeisel te ontdoen. Ze leidden ongeveer hetzelfde leven als indertjjd de reizigers, die door den bandiet Athanasius gevangen genomen waren. Op zeker oogenblik meenden de schurken, dat soldaten hen achtervolgden. Er ontstond een groote beweging en de vrouwen dach ten, dat haar laatste uur gekomen was. Ge lukkig bleek het slechts een valsch alarm te zijn en de aanvoerder van de bende, zekere Giorgi, maakte zoo beleefd mogelyk zgn exuses aan de dames, wegens den schrik, dien zg doorgestaan hadden. Zgn houding tegenover haar liet trouwens niets te wenschen en hg zorgde er ook voor, dat zgn ondergeschikten niets onbetamelyks ondernamen. Daar dezen een groot ontzag voor hun chef bleken te koesteren, ging dit zonder bezwaar. Na een dag, waarop de troep een grooten De Europeeschea wijk van Constantinopel spreekt in deze dagen over niets anders dan over de avonturen van de dames Branzeau en Paragheminioss, die eenigen tgd geleden j weg afgelegd had onder een voortdurenden door roovers gevangen genomen werden in de nabyheid van de badplaats Jalova. Me vrouw Branzeau is een Fransehe dame van energiek karakter; zjj bekleedt een betrek king aan het hof. Haar gezellin is een jong Armenisch meisje van 18 jaar, nicht van een drogman aan het Servisch gezantschap. De beide dames maaktan in gezelschap van de moeder van de jonge Armenische een rytoer. Op den bok bevonden zich een bediende en de koetsier, achter het rijtuig reden twee «Zap ta's* te paard. Op eenigen afstand van Jelova kwamen plotseling elf mannen in Grieksche of Albaneesche kleeding te voor- schyn en hielden het rgtuig tegen. ernstig, indien ge met uw bekende toe gevendheid den dans opofferen wilt, vertel ik u op welke vertwyfelende wijze de godin nen van het noodlot mg in den steek hebben gelaten. Ik vouwde mgn waaier met nadruk samen en staarde hem ernstig aan. «Je weet, dat ik letterkundige van beroep ben,* vroeg ik nadrukkeljjk, «en dat ik ten bate van mgn arbeid verraderes wordt van mgn beste vrienden?* Hg lachte, draaide zijn snorretje naalddun uit en sprak hoog tragisch«mgn jjdelheid dorst naar drukinkt!* «Zoo nu dan! Tu Vas vouluGeorge Mgn vriend maakte zich meester van mgn waaier, sloeg de sierlgk verlakte laar zen over elkander en stak de voeten rechtuit de balzaal in. Na diep adem gehaald te hebben, begon hjj. «Vooreerst komt de inleiding, ten deele kent ge die reeds maar 'k zal van den aanvang af in 't gelid opmarcheeren. Den vorigen zomer was ik in 't Noordzeebad Helgoland. Je kent het toch 1* Ik drukte slechts in stomme verrukking de handen op de borst en knikte. «O ja, ge dweept er mee,* ging hjj voort, «dat knoopte de eerste banden onzer vriend schap. Je bent vol geestdrift voor de onver- gelgkelgke toover macht der noordsche natuur, voor de rood-bloeiende heide, sehil- derachtige rotspartijen, voor de geweldige, bruisende, stormende zee, maar dat dient ge van een luitenant van mgn kaliber niet te verwachten, ofschoon ik op mgn woord, ook een reusachtig gevoelsmensch ben. Doch stortregen, waren de gevangenen zoo uit geput, dat men ter wille van haar eenigen tgd halt moest maken. Ieder droogde toen zijn kleeren, en ook de bagage, die door paarden gedragen werd, zag men na. Hier onder behoorde een groote kist met medi cijnen, die Giorgi ronddeelde aan hen, die er behoefte aan hadden. De elf mannen waren met zekeren Oos- terschen smaak gekleed en zagen er allen flink uit. Zjj waren uitstekend van wapenen en munitie voorzien en spraken Turksch, Grieksch of Albaneesch. In weerwil van de orde en regelmaat waarmede alles geschiedde, waren de dames toch allesbehalve op haar gemak elk oogen- ziet ge, wat me speciaal zoo fameus op Helgoland beviel, dat was het vlotte, jolige badleven, het interessante gezelschap, de charmante jonge damesAltjjd wat te doen Reunions, concerten, bals, ideale uitstapjes om bloemen te plukken, de duivel weet welke, en de eene verloving na de andere!* Ik lachte, «Ook gy, mgn zoon Brutus?* Hg sloeg met de roos, die hg naast zich op den divan gevonden had, in het rond, dat er de bladeren afstoven. «Neen, de zoon Brutus nam geheel solo, zeer bekla genswaardig, vernietigd door het noodlot, den terugweg aan, zonder bruid maar ook zonder hart!* «O wee!* «Een ongelakkige liefde, hoe vind je dat?* «In mgn positie van schrgfster zeer in teressant. Ik bid u om 't vervolg.* Hg zag mg grimmig aan om deze beuzel praat. «Wacht maar, ik zag nog nooit iemaad vroolyk eindigen, die elk jaar naar Helgo- laad reist. Of gelukkig 5f ongelukkig, daar wordt van de badgasten het hart als schade- oosstelling geëischt.* «En wie vorderde het nwe?< «Ik moet u dringend om wat meer stem ming verzoeken. Hoe kan ik voortgaan, wanneer je me permanent uitlacht? Hg zuchtte diep en vervolgde met gedempte stem«ik zag op Helgoland de kleine gravin Tosca voor den eersten keer.* Ha, de schoone PoolseheDe nicht van uw regimentscommandant, nu wordt de zaak vreeselgk ernstig!* Wordt vervolgd.) urn DOOR

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1896 | | pagina 1