- f§\ TMH He! Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Werkstaking. IN DE BAVARIA, FEUILLETON. Uitgever: R. J. VEERMAN, Heusden. M 1512. WOENSDAG 12 AUG. 1896. YOOE Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsveihooging. Afeonderljjke nummers 5 cent. Buitenland. 2) - av* v y j jki^i UNO VAN ALTEN^* A 5^ Advertentien van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentien worden tot Dinsdag- en Yrjjdagavond ingewacht. vallen geheel zijn overgegeven. Dat veroor zaakt een gevoel van wrevel, van ontevre denheid, van verbittering tegen do over macht van het kapitaal, dat zoo geheel ge wijzigde toestanden veroorzaakt en welks zegeningen, voor de maatschappij in 't al gemeen, de werkman moeilijk kan inzien. Daartoe is zjjne kennis onvoldoende. Verkeerd begrepen, maar niettemin zeer natuurljjk is het, dat de werkman niets gevoelt voor het doode kapitaal, dat ook niets voor hem kan gevoelen. Een per- •egelen Wat dankt u, lezers, geeft het geen hoog denkbeeld van den toestand, waarin de regeling van den arbeid verkeert? In het paleis van justitie te Parijs kregen soonljjke baud tusschen werkgevers en5 dezer dagen twee aanzienlijke advocaten, werklieden bestaat niet meer. De belang- <3 stelling in eikaars persoonlijk lot is ver dwenen en den werkman is bet er in hoofd- mrs. Chenu en Sylvy, na afloop der plei dooien een hoogloopenden twist. De beide, niet meer jonge heeren, maakten zich zoo zaak om te doen krachtig te streven naar j driftig, dat zij elkander weldra te Igf gingen lotsverbetering door loonsverhooging en j 80 in de advocatenkamer een formeele boks- door vermindering vanwerktjjd; terwijl de partij uitvoerden. Nadat zij elkander ver- belangen der fabriek een streven naar hetscheidene vuistslagen hadden toegebracht, waarbjj hun toga's het 't meest moesten tegenovergestelde ten gevolge hebben. Een derde oorzaak Maar wij zouden, ontgelden, bracht de opmerking van een I. E~n rjjk onderwerp, oud en toch altijd nieuw, en dat zelfs nog aan nieuwheid en belangwekkendheid schjjnt te winnen. Maar ook een onderwerp vol van leering, van ware studie; dat de aandacht der or ganen van de openbare meening niet mag ontgaan, en plichten oplegt aan allen, die het wèl meenen met de zedelijke en stoffe lijke belangen der maatschappij. Maastricht en Schiedam deden in den laatsten tijd de aandacht op zich vestigen. Het daar gebeurde doet ernstige vragen rjjzen, in wier beantwoording op zich zelf een schat van kennis verscholen ligt; wier beantwoording als van zelf den weg wijst om tot betere toestanden te geraken. Van waar toch, dat herhaaldeljjk voor komende verschijnsel eener werkstaking op groote schaal, met zijn treurigen nasleep van armoede en verbittering? De oorzaak daarvan is hoofdzakelijk te zoeken in de veranderde verhouding tusschen kapitaal en arbeid, tusschen werkgevers en werklieden. Het onderling vertrouwen is ge weken, er heerscht misverstand. De eerste aanleiding, reeds van ouden datum, ligt in de m erdore toepassing der machines, die schijnbaar veel handenarbeid overhodig maken. Dat dit inderdaad niets dan schjjn is en dat de grief der werklie den tegen de werktuigen op eene dwaling, op onvoldoende kennis, berust, hopen wij later in een afzonderlijk opstel aan te toonen. Eene tweede en veel meer beteekeneude aanleiding, ligt in de geheel veranderde wijze van arbeiden. Zeer groote werkplaatsen en eigenlijk gezegde fabrieken zijn verschijnselen van den lateren tijd. Daar zij ds krachten van den enkelen mensch veelal te boven gaan, worden zij opgericht door vereenigde krach ten, door groote kapitaalvorming en met behulp dus van vereenigingen en maatschap pijen. Dat zjjn vaak geduchte ondernemingen, die veel arbeidskracht aanwenden en op ontzaggelijke wjjze tot de voortbrenging bjjdragen. De stelling van den werkman het moet eerljjk erkend worden, dat het nadeel hier geheel aan zijne zijde lag jhooger ligt, waar het volksbelang hem'betalen eener schadevergoeding van 6000 hebben zij stellig niet verbeterd. De persoon-I inderdaad ter harte mocht gaan, daar is pond sterling aan de bloedverwanten van ljjke omgang tusschen patroon en werklieden j nog in hooge mate onverstandig zjjne wijze Stokes kunnen overeen brengen met de het kapitaal kan toch niet renteloos blijven deze vrijspraak de zaak nog niet als ge- liggen, de fabriek moet werken. Andereeindigd kan worden beschouwd. werklieden kan nien toch niet krijgen en,I 1 T~j i Akelige bijzonderheden worden meege- a!s zo komen, dan zullen wij andere maat-i i j ja J f deeld omtrent het vinden van de toeristen repelen nemenMayer en Straffer uit Weenen, die onlangs op die wijze voortgaande, niet eindigen; toeschouwer, »dat zij die vuistslagen toch terwjjl ons bestek ons weinig ruimte ver-juist in rekening konden brengen* hen tot oorlooft. Wij zouden de aandacht kunnenbezinning. vestigen op veranderde inzichten en be- T ~Z i In de opbrengst der hransche belastingen grippen, deels een gevolg van onvolkomen 5 aaa wordt een vermindering van 4- 40.000.000 ontwikkeling, van halve beschavingop de francs tegemoet gezien. Dit zou de herhaling levenswijze, zoo hemelsbreed verschillend r van een vroeger feit zijn. Men schrijft dezen van die van vorige dagen, en die ook de achteruitgang toe aan het, verminderen der vrouw uit het huiselijk leven heeft gedrongen t (bevolking, naar fabriek en werkplaats en zoo naar het leven in het openbaar, naar het leven opDe Engelsche bladen kunnen zich nog straat en in de vergadering, onder den j niet vereenigen met de vriisprnak van den j invloed der volksleiders. jheer Lothaire. Zjj uiten in bij het afdalen van den Rax-alp te pletter vielen. Eerst nadat men verscheidene uren met levensgevaar van rots tot rots geklom men was, ontdekte men in een kloof van vele honderden meters diepte het eerste lijk, dat een huiveringwekkenden, zelfs de sterkste zenuwen aangrijpenden aanblik opleverde. Diep beneden het waarnemingspunt lag een onherkenbaar iets, een vormlooze klomp, waarboven een wolk van muggen en vliegen gonsde. Hoog in de lucht zweefde boven de noodlottige plek een roofvogel. Nog vreeselijker schouwspel leverde het tweede, op Zondag gevonden lijk op. De ongeluk kige had nog slechts de schoenen en eenige flarden van kousen aan de voeten, terwijl een stuk hemd aan de borst gekleefd zat overigens ontbrak alle kleeding. Van zijn reiscostuum was niets meer aan het geheel ontvleesde, uiteengescheurde lichaam te vin den. Het hoofd was zoo misvormd en het gelaat zoodanig verscheurd, dat men niet meer kon zien, wien men voor zich had. Het lijk lag op losse steenen die door het bloed roodgekleurd waren. Een blik op de TT (Jzaar JNicolaas 11 van Rusland heeft in omgeving deed onmiddellijk vermoaaen, hoe i 'ii i de aangelegenheid van de ramp op het het ongeluk gebeurd was. Koven d'>ze rol-1^. jDgodmskyveld te Moskou een beslissing ge steenen verheft zich de rotswand waaruit J J nomen en een oordeel over de oorzaken i hier en oaar stevige boomen en struikge- a verschillende j van net ongeluk geveld. De betreffende wassen te voorschpn komen. De toerist j van vertrek losgelaten. Te Erfurt speelden een drietal groote schooljongens een tijdlang »de laatste Mo- bicanen*. Zij hadden op een onbebouwd terrein, even buiten de stad, op Indiaansche wijze eenige wigwams* in den grond ge graven en deze o. a. ook van stookplaatsen voorzien, waarboven buitgemaakte tnusschea en zelfs een konijntje aan het spit gebraden werden. Verder pleegden de Uaatste Mohi- canen* diverse inbraken in enkele in de nabijheid gelegen kelders, waaruit zij bijlen stalen, welke als >tomabawks« dienst moes ten doan. Toen zij echter een kat, het lie velingsdier van een oude jongejuffrouw, slachtten en het afgestroopte vel evenals dat van het konijntje tot scalp lieten pro- moveeren, deed het noodlot in de primitieve wigwams zijn intrede. De door het lezen van Indianengeschiedenissen half verwilderde jongens werden uit hun holen gehaald en door de respectievelijke papa's eens geducht afgewigwamst. De »Leipziger Nachrichten* meenen te weten, dat de Duitsche Rijkskanselier zijn ontslag genomen heeft en naar Kassei ver trokken is. Aan het Pruisische ministerie van financiën zou ook een verandering op til zjjn. Alleen op de laatste willen wp nog mhatelijkheden aan het adres der Belgen hun Jukase zegt o. a.Nadat wil ons overtuigd j AT- 'moest direct van den rotswand afgestort' het bijzonder wijzen, op hen en op de ont- woede over de genomen beslissing. »Nie- 6 i hebben, dat de oorzaak van het ongeluk ij- j j- l i i u i j ?2yn, hij viel daarop tusschen de boomen,! zaglpke verantwoordelijkheid, die zp opmand, die bekend is met Belgie en den daarin te zoeken is, dat de autoriteiten van j Tjrr. -j I i i r, 'de takken verscheurden hem de kleederen en zich laden. Wie zpu die volksleiders, wier gedachtengang der Belgen, heeft ooit kunnenMoskou, die verplicht waren voor de orde j p.. .li,, i i. i i -.i i i net lichaam, doch lieten bem tengevolge van 1 verbitterde, heftige taal de uarten verhart,twpfelen aan den uitslag van het rechts- 1 x Jen veiligheid in de stad te waken, niet ter de door de ontzetttende hoogte verkregen j rechter tijd doeltreffende maatregelen hebben vaart door, zoodat hp op de steenen smakte. j genomen om de massa volk. welke naar het viel werd nem B het gemoed opwindt en het verstand be- geding. Majoor Lothaire was reeds vrijge' nevelt? Het zjjn meestal teleurgestelden in,sproken voor het geding begon.« den maatschappelijken levensstrijd, die al; Zóó luidt het oordeel van de Eveningj '°°r f6 ^00 lien wat voorspoed heeft verfoeien en het bezitStandard*. en het kapitaal een doodelijken haat toe- j Andere bladen wjjzen op het zonderlinge dragen. Het zijn eerzuchtigen, verblind door j verschijnsel, dat Lothaire is vrijgesproken, den glans van gedroomde grootheid, die zichmaar dat de Congostaat toch reeds schade- baan trachten te maken door een schitte- vergoeding heeft betaald aan de erfgenamen rende toekomst. j van Stokes. Het zal de moeite waard En zelfs, waar het zedelijk standpuntzjjn, zegt o. a. de Westminster Gazette*, den leider der volksvergaderingen om te zien hoe de Belgische bladen het van in de kleinere werkplaatsen, doet altoos een band ontstaan. Men kent elkaar, men gaat lang met elkaar om, men leert elkaar waar- deeren, op elkaar rekenen. Bp de groote werkinrichtingen van den nieuweren tjjd, zjjn de aandeelhouders de werkgevers; zij hebben met den arbeid niets te makenhet werk wordt volbracht onder de leiding van hoofden of directeuren, die zelf loontrekkende dienaren zjjn en aan wie zp in vele ge- de buik opengereten, aan verscheidene tak ken zag men deelen van ingewanden hangen. DOOK PAUL VON SCHöNTHAN. Kathi haastte zich den gevangene dit te berichtendaarna keerde zp nog treuriger dan gewoonljjk in 't hotel terug. Hoe Kohl- hoven den nacht doorbracht, zal vooral door hen begrepen worden, die de beperkte ruimte kennen. Daar hij den avond en den nacht zonder getuigen doorbracht, ziet de berichtgever zich van het genoegen beroofd, daarvan een beschrijving te geven. De ge beurtenissen in deze periode zullen wel voor altpd in 't duister gehuld bljjven. Met ongeduld zag Kohlhoven den morgen tegemoet. Gelijk de lichtgestalte eens engels dmkte plotseling uit den donkeren afgrond Kathi voor hem op; het goeiie kind had het ontbjjt meegebracht. Zp onthulde een koffiekannetje en breidde het servet over den kleinen bunk uit. Kohlhoven zag ze Het werd openlijk gezegdvolharden, want van handelen. Hjj treedt op, overal en altijd, algeheele vrjjspraak vau Lothaire. geroepen of ongeroepen, kiest altijd partjj De »Pall Mall Gazette*: Het is een aan den éénen kant, alsof aan die zjjde alleen treurig schouwspel, vooral na het betalen alle waarheid en wpsheid gelegen ware! der schadevergoeding van 6000 pond aan Men zie de feiten te Schiedamde jongste de bloedverwanten van Stokes. Dat is alles van alle. Op grond van dsn steun der wat er van gezegd kan worden, leiders durfde men het ontslag eischen van De Duitsche pers is al even hard in haar een ambtenaar, dien de werkgever in vrije oordeel. De »Kölnisehe Zeitung* spreekt keuze volgens zijn recht had aangesteld, van een juridische comedie, terwjjl de »Neu- este Nachrichten* vau oordeel zijn, dat na meer gewenscht. Ge zjjt kennelijk een phlegmatiek mensch, vrij van zorgen en van een vrooljjk humeur. Dat moet anders worden. Ge moet u ergeren b.v. over uw vermoedelijk levenslange gevangen schap in het hoofd der Bavaria. Dat mag een proces zjjn van langen duur, want de ergernis verteert den mensch niet spoedig, maar wie weet of ge in werkelpkheid niet vroeger >0 God,* kreunde de patient, nu goed verstaan hebbende wat de docter bedoelde. >Nog beter ware het, wanneer ge u eens geducht boos maakte, b.v. daarover dat ge zoo dom geweest zjjt met uw middellpu hierin te kruipen!* De beklagenswaarde Kohlhovon, wiens gelaat in gewone gevallen toch al niet een van de geestigste was nu, voor zjjn ge laat kau niemand instaan zag er thans nog veel meeronbevangen uit. Zjjn positie was fataal. Hjj kon het zichzelven verwpten dat hp het waagstuk ondernomen had de Bavaria te bestijgen maar hoe hjj de zaak ook bekeek, woedend worden was hem niet mogelpk. De dokter trok voor de tweede maal zjj a zwaar gouden horloge te voorschpn en ver hief zich. »Probeer het dus met drift en goedig lachend aan; zjjn ongeluk ging het kind aan 't hart, dat was duidelpk; het kwam hem voor, als ware ze niet meer on tevreden op hem en hare tevreden heid ging bp hem alles te boven. Te tien uren kwam de docter. Kohlhoven deelde hem de geschiedenis die overigens zonder woorden klaar te zien was nog eenmaal mede. De geleerde man draaide bedachtzaam aan de einden van zjjn knevel, terwpl hjj den blik langs den Kohlhovenschen vetklomp liet gljjden en zeide: »Ge moet maar vlijtig beweging nemen naar Mariënbad, dat zal het beste zpn Kohlhoven dacht, deze arts steekt den draak met me en laehte: »ja, als ik er een maal nit was!* »Zeker, ja, ja!« verbeterde de arts zijn opmerking; »het heele geval heeft echter minder met de artsenpkunde dan met de chirugie te maken »Wat, u wilt me toch niet opereeren laten?* stamelde Kohlhoven; de gedachte aan een operatie dreigde zjjn gelukkig kalme natuur ernstig uit het evenwicht te brengen. De arts schudde het hoofd. »Üe omstan digheden zijn voor invloed op de physio- 1 o g i e van uw organisme niet gunstig ik houd een pbjchiachen invloed hier Chodinskyveld toestroomde, te keeren, en nadat wij het hoofd der politie te Moskou ,T li- j j 7 zonder zijn verzoek geheel uit den dienst Het Ijjk verkeerde in vergevorderden staat] w t j v, hebben ontslagen, bevelen, wjj den ministers van ontbinding, zooaat men aanvankelpk: B v ..,,i i j i van het keizerlijk huis en van binnenlandsche twpfelde, of men den gezochte wel gevonden j j t zaken, dat zij de andere ambtenaren, die had, daar een paar dagen te v ?ren een derde i r» i i izich aan plichtverzuim hebben schuldig ge- toerist was verongelukt. De plaats waar r 6 maakt, andere door ons aangegeven straffen, men het Ipk vond, paste ecuter zoo vol-B u-j ïti- t I overeenkomstig hun schuld, zullen opleggen, komen ik het door beide ongelukkige toe-j B1 risten gevolgde reisplan, dat deze twijfel, Uit officieële bron wordt uit Petersburg onmiddelljjk werd opgeheven. over de reis van den Keizer en de Keizerin De uitgever vau het .Norste Lande-*emeld <lat eeiat keizer Pf"D8 W bladetv, die zich naar Spitsbergen opmuakte, i zul'en bezoeken te Weenen, eu vervolgens deelt telegraisch mede, dat de Noordpool-ike!zer Willjelra te BerlÖn' de ÜMMolw reiziger Andrée zgu ballon inpakken en k<"»"kI«k« Kopenhagen, koningin zon poolreis tot bet volgende iaat uitstellen rViotorU Balmoral, den President van de zal, wanneer de wind niet spoedig gunstigerPranïche R"P»bHek te Parp en den Groot- wordt. De vulling vau den ballon was den i herto« 'an Hessen ,0 De raiB SOen Juli reeds voltooid. Andrée had toen i8Moble<1' deels over Iand en 'ie®!® te water- drie postduiven op het Beren-eiland, drie te!" zal "**m wek" dnren- Ue Keizer komt Borasund (Spitsbergen) en 15 op de plaatseind Tan September te Parjs. ergernis; overmorgen kom ik terug,* zei hjj en nam afscheid. Kathi gedroeg zich in dezen boozen tjjd als een brave dochter; trouw verzorgde zp haar vader en maakte dezen de verbanning drsgeljjk. Dit was echter tegen de verorde ning toen de Dr. terugkwam, toonde de meting een toeneming van zes centimeters, aldus een verslimmering van den toestand aan. »Ge ziet in,« begon de arts met een don keren, niet veel goeds voorspellenden blik, >dat het geval door de toeneming in omtrek nog gevaarlijker wordt. Ge moet ook niet lachen en dit meisje liefkozen, dat gaat niet, ge moet woeden, schuimbekken van kwaadheid. Indien ge mijn voorschrift niet volgt, sta ik voor niets in. De man der wetenschap verliet den armen gevangene, die twijfelloos zjjn dochter aan staarde, als zocht hij bjj naar raad en hulp. Zjj rukte zich plotseling los, stormde de trap af en jjide naar het telegraafkantoor. In den grootsten haast wierp zij de volgende woor den op een formulier: »Koui terstond naar München, hotel »Vier Jaargetpden.* Ik heb een vorsteljjk idee. Uw.Kathi.* De architect Muller want hjj was de geadresseerde liet niet op zich wachten. Reeds den volgenden morgen wandelde Kathi aan zijn arm dwars over de Theresia- weidehjj droeg het in een servet gevouwen ontbjjt voor papa Kohlhoven en wie die beiden zoo wandelen zag, moest wel zeggen een gelukkig paar 1 Eén echter was 't met deze opvatting niet eens en dat was Kathi's vader, die als naar gewoonte door Bavaria's lokken naar buiten tuurde eu zijn verstand meende te verliezen, toen hjj zjjn dochter aau de zijde van dien »vent« zag. »Hoe komt die schavuit in München nou wacht maar ach, kou ik maar naar beneen, dan zou 'k hem helpenDas gemeen, terwpl ik nu hier opgesloten zit o, o!« Terwpl Kohlhoven in steeds stijgende op winding deze woorden hortend uitstiet, kwa men beiden nader en eindeljjk verscheen Kathi met het ontbjjt boven. Zp scheen zich niet te storen aan de minder vriendelpke ont vangst, die haar te beurt viel ea met het vergenoegdste gezicht van de wereld riep ze adieu papa!* »Wat, nu al weer voort? Bljjf hier!* Maar papa, Poldi wacht bene ten op me »Wat, Poldi noem je dien knul? Kom hier en zet je daar neer! Ik beveel het jeI« (Slot volgt.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1896 | | pagina 1