Hel Land van üeusdcn en
llena, de Langstraat en de Soniinelenvaard.
FEUILLETONo
OP DE GALEIEN.
M 1517.
'^T Und van a-lten^-
UitgeverU. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 29 AUG.
1896.
i i- .'"I
voob
Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG,
ibonnemeiitspip: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prgsvevhooging. Afzonderljjke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 77. ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Buitenland.
Een bericht uit Brussel meldt, dat de
bekende kapitein Lothaire zoo spoedig mo
gelijk weer naar Afrika zal vertrekken, om
aan het hootd van een der colonnes op te
treden.
Een jongen van 15 jaren, Louis Brouck,
is wegeHs moord te Parijs veroordeeld. Den
14n Juli lag hjj op een stoep in de Rue
Harvey te slapeneen der bewoners van
*t huis, waarvoor hjj lag, stootte hem wak
ker. Driftig sprong hjj op: Morgen zal
ik je krjjgen«, riep hjj den heer Villars
(zoo heette de man) toe. Inderdaad wachtte
hjj den heer V. des anderen daags op, met
een mes in de hand «n zoodra hjj hem zag
aankomen, liep hg op hem toe en stak hem
het mes in de borst, met zoo groote felheid,
dat de aangevallene neerviel en binnen
weinige oogenblikken den geest gaf. Voor
de Rechtbank toonde hg veel berouw, maar
dit heeft niet gebaat; hg is voor zes jaren
naar een huis van verbetering opgezonden.
De daders van den aanslag op den hoofd
conducteur in den tunnel van Vierzon zjjn
gevat. De eerste die gepakt werd, een
slotemaker Gauthier, bekende en verklapte
zjjn mederlichtige Loray. Deze laatste, de
beramer van het plan, was los conducteur
geweest en wist hoe de dienst van de
stukken van waarde geregeld was.
Bij een botsing tusschen twee treinen
die troepen op Cuba vervoerden, zjjn 22
militairen gekwetst.
A dvocaat Morayta, voorzitter der Spaansch-
Philippjjn8ehe club te Madrid en een der
leiders van de vrijmetselaren, is te Puigeerda
in hechtenis genomen, in verband met de
separatistische samenzwering op de Phi-
lippijnen.
Volgens een bericht aan de »Köln. Ztg*.
uit Madrid, zou de Spaansche Regeering
voornemens zijn de vrijmetselaarsloges te
ontbinden, wegens revolutionaire en anti
godsdienstige handelingen en ter zake van
de ondersteuning van de separatistische
beweging op de Antillen en de Philippjjnen.
De gouverneur-generaal der Philippjjnscha
eilanden seint aan zjjne regeering dat hjj
bevelen gegeven heeft om de geheele gendar-
ontruimd200 personen zjjn te Brienz niets geroofd. Het oproertje was niet tegen
onder dak gebracht40 families hebben de bank gericht, maar had een politiek
alles verloren. (karakter en schjjnt het werk te zijn ge-
Ook de dorpen Sch wanden en Hoffstetten j weest van Armenische anarchisten,
verkeeren in gevaar.
Andrée's ballontocht is opgegeven. De
»Virgo« is Maandagmiddag te Tromsoë
aangekomen. Aan boord alles wel. Deballou-
merie saam te trekken te Manilla. Ter tocht naar de Noordpool is dus, voor dit
hoofdplaatse zjjn nog verscheidene personen jaar althans, opgegeven.
gearresteerd. De gouverneur verklaart in een; n"tyd Run!e bet
staat te zijn alle revolutionaire bewegingen u u i j
gerucht, dat koning Humbert zal aftreden.
te onderdrukken. Hit gerucht krachtig ^rdt
De prins van Monaco heeft aan de Aca-f tegengesproken, houdt de »Tribuna de juist-
demie van Wetenschappen te Parijs mede- heid daarvan vol. Volgens dit blad zal de
gedeeld, dat hjj een zandbank van 55 kilo- i koning van Italië in December, na het
meter lengte, gelegen op 90 kilometer ten* huweljjk van den prins van Napels, afstand
zuiden van de Azores, heeft ontdekt. Ze isdoen van den troon,
genoemd naar zjjn jacht »Prinses Alice*.
De zee moet daar zeer vischrjjk zjjn, wat
den eilandbewoners zeer aangenaam is.
De generaal-adjudant van den koning
van Servië, overste Tschirits, is plotseling
ontslagen en heeft bevel gekregen onmid-
delljjk Semendria te verlaten, waar de ko
ning zich thans bevindt. Het gerucht wil,
dat overste Tschirits deel moet jhebben ge
nomen aan een door Milan geleidde samen
zwering tegen koning Alexander. Het plan
was, dan koning te onttroonen en Milan
weer tot koning uit te roepen.
Volgens de »Italia« is op het Vaticaan
l een telegram uit Dzjiboeti ontvangen, waarin
Menelik zegt uit eerbied voor den Paus
een aantal Italiaansche gevangenen in vrjj-
heid te zullen stellen.
De ontslagenen zjjn dan ook allen per
sonen uit den voormaligen Kerkeljjken Staat
herkomstig.
Ernstige Armenische onlusten zjjn in
Konstantinopel, uitgebroken. Veertig man
met revolvers gewapend en van bommen
voorzien hebben de Ottomaansche bank be
stormd en ingenomen. Zjj schoten uit de
vensters en het dak op de politie, aan wie
het nog niet mocht gelukken hen uit hot
Het Zwitserschs dorp Kienholz wordt
»overstroomd« door sljjk. De herberg »Wil-
helm Tell* is een honderd Meter vooruit-1 gebouw te verdrjjven.
geschoven, zonder belangrjjk beschadigd te) Een bom, die buiten de barakken ge
worden. worpen werd, doodde verscheidene soldaten.
De brandweercorpsen uit de naburige j Ook op andere punten van de stad ha lden
plaatsen zjjn druk in de weer om verschil- j ongeregeldheden plaats.
Langzaam stierven in de verte de doffe
klokketonen weg, die aan de weinige wa
kenden aankondigden, dat de nacht weldra
ten einde spoedde. Nog heerschte er rust
in het woelige Parijs, zelfs in de zoo be
volkte straten van de voorstad van den
Tempel; ook hier deed zich de onverbid-
deljjke natuurwet geldenstilte na bedrjj-
vigheid.
Aan het uiteinde van de straat zwenkte
juist een reusachtig, onaanzienlgk voertuig
den hoek om. Een jonkman heeft het pein
zend nagestaard en nog verroert hjj zich
niet, ofschoon reeds het geluid der wielen
geheel is verdoofd door den afstand.
't Is een jongmensch met ernstige, man-
neljjke gelaatstrekken, waarop zelfs een
plooi van somberheid niet is te miskennen.
Een blauw boezeroen omgeeft zjjn goed ont
wikkelde gestalte. Hg is een letterzetter, die
nachtdienst heeft gedaan op de drukkerjj
van een ochtendblad en zich nu naar huis
begeeft. Zjjn moeder zit hem, ondanks het
vroege uur, met een vrooljjk gelaat, aan
de koffietafel te wachten.
Niet als gewoonljjk komt hg onbezorgd
binnen, onder het neuriën van een liedje,
of met een opgeruimd:
•Hoe gaat het oudje goed geslapen
van nacht?*
Hjj is kenneljjk afgetrokken en de scherpe
moederblik bemerkt dat spoedig.
»Wat scheelt er aan, mjjn jongen Is er
iets onaangenaams voorgevallen?*
»Och neen, moeder!*
>Maar hoe ben je dan zoo stil, zoo ge
heel anders dan gewoonljjk?*
»Om geen bepaalde reden, moedertje. Ik
weet niet, een somberen indruk, maar
't is niets 't is alweer over!*
En om zjjn moeder gerust te stellen,
trachtte hg te glimlachen, doch de oude
vrouw wilde meer weten en vervolgde:
>Is zoo iets dan in staat om je treurig
te stemmen En dat alles om een akeligen
indruk, zeg je?«
>Ja moeder, anders nLts. 't Is nu reeds
lende goederen, hooi en veldvruchten, in
veiligheid te brengen. Het verkeer is ge
stremd.
Kienholz is door de bewoners geheel
de derde maal, sedert ik 's nachts werk, dat
ik bjj mjjn thuiskomst die kar ontmoet,
met het vreeseljjk opschrift: veroordeelden
van de galeien* De moeder sprong op,
alsof een adder haar gestoken had. Zjj hield
zich echter in, en luisterde met inspanning
naar haar zoon, die doorpraatte»En telkens
als ik dien wagen zie, gruw ik er van.*
Nog hoor ik de ruwe taal dier veroor
deelden, nog sidder ik, als ik dien ver-
wenscht6n gevangenbewaarder met zjjn stok
zie beuken op de lichamen dier ongeluk-
kigen, roepende: >Stil vee, of ik sla er de
brokken af!« En dan dat vreeseljjke gillen!
't Is afschuweljjk moeder, ik kan 't niet
helpen, maar als ik de gevangenis voorbjjga,
dan denk ik wel eens: »Hier worden de
menschen gestraft, maar toch niet zóó mis
handeld.*
Zelfs de guillotine doet mjj nog denken
aan menscheljjke barmhartigheid, als ik haar
vergeljjk met dien wagen op weg naar de
galeien van Toulon 10, 't is maar mjjn
God, moeder, wat deert u
Inderdaad zjj was doodsbleek gewerden,
maar met ongemeene zelf beheersching stond
zjj op en zeide:
>Ik sliep van nacht niet al te wel en
uw verhaal heeft mjj wat zenuwachtig ge
maakt. Daar 't is alweer over. Ik ga naar
de groenmarkt ga jjj nu maar slapen,
want je zult wel vermoeid zijn.*
Met koortsigen haast snelde zjj de deur
uit, en rustte niet, vóór zjj de naastbjjzjjnde
kerk bereikt had. Daar wierp zjj zich neder
en snikkend stamelde zjj
>0 God! Laat mjjn kind nooit weten,
wat zjjn vader misdeed. Heer in den hemel,
die kar, die vreeseljjke galeiwagen een
onbestemd gevoel zegt het mg, dat die hem
eenmaal een verschrikkelijke waarheid zal
openbaren
Alfred heeft zjjn vader nooit gekend. Hg
wist niet beter, dan dat hjj de eenige zoon
eener weduwe was, voor wie hg te zorgen
had. Die bewustheid heeft zjjn geestkracht
boven zjjn leeftjjd gesterkt, en hem de
ernstige uitdrukking geschonken, die wjj in
hem opmerken.
De tjjd, waarin onze schets ons verplaatst,
is het begin dezer eeuw. Er is sedert ge
lukkig veel veranderd. Ook het barbaarsche
Dank zij de energieke en spoedige tus-
schenkomst van den Sultan, zjjn de inci
denten geëindigd. Onder het personeel der
bank is geen enkel slachtofferook is er
gebruik, om de tot de galeien veroordeelden
op een groote, openbare kar de lange en
moeielijke reis naar Toulon te laten doen.
Die reis alleen was reeds een zware straf.
De ongelukkigen lagen daar opeen gestapeld,
als slachtvee blootgesteld aan de ruwheid
van elkanders gezelschap, ten prooi aan de
mishandelingen hunner bewakers. Menigeen
bezweek dan ook onderweg, menigeen werd
door een benauw en dood aan een ver
nederend leven ontrukt.
Het jaar 1830 bekleedt een zeer voor
name plaats in de Fransehe geschiedenis.
Menig jongeling werd toen opgeroepen, hetzjj
om de inwendige rust te bewaren, of om
den overmoed der Algerijnen te straffen.
Ook de schrandere letterzetter Delourme
moest de wapenen opvatten en de expeditie
naar Algiers uiedemaken.
Dat hg de eenigj zoon eener weduwe
was, daarop werd niet gelet. Gelukkig had
hij nog eenige spaarduitjes, die zjjne moeder
tegen dadeljjk gebrek beveiligden.
De krjjgsverrichtingen op Afrika's noord
kust duurden kort en bestonden hoofdzake
lijk in bloedige schermutselingen.
Gedurig werden de legerplaatsen der Fran-
schen overrompeld door benden Bedouïnen,
die zich verlustigden in de vlammen der
aangestoken tenten. Wonderen van dapper
heid werden van beider zjjde verricht, en
Alfred was met hart en ziel soldaat ge
worden, sinds de sergeantsstrepen zjjn rok
versierden.
Bij een verkenningstocht had zjjn com
pagnie het ongeluk in een hinderlaag te
vallen. Vóór zjj den tijd had geregeld vuur
te geven, waren reeds de commandeerende
officier en de helft der manschappen door
de kogels geveld.
Met opgeheven sabel en vlammend oog
snelde de kloeke sergeant vooruit. Zjjn moed
en zjjn beleid wakkerden allén aan tot
buitengewone krachtsinspanning en onder
zjjne aanvoering ontkwam het overschot
een anders wissen ondergang. Als belooning
werd Delourme tot officier benoemd, met de
bepaling, dat hij na het einde der expeditie
in zjjn rang zou worden gehandhaafd.
Eenige jaren verliepen. Alfred's moeder
leidde door de zorg van haar zoon, die in
middels kapitein was geworden, een onbe
kommerd leven. Zonderling spel van het
Men meldt uit Rosetta een onmenscheljjke
gruweldaad. Een volksmenigte heeft twee
negers en twee negerinnen, die (ten onrechte
nog wel) verdacht werden een blanke te
hebben vermoord, op ergerlijke wjjze mis
handeld. Alle vier werden geteerd, in veeren
gerold en vervolgens gegeeseldde mannen
werden daarop aan een boom gehangen,
met messen gemarteld en eindeljjk met
kogels doorboord, de vrouwen eveneens op
gehangen, met de hoofden naar beneden
en op even wreedaardige wjjze gepjjnigd.
In een te Glasgow gehouden vergadering
van werklieden van de machine-fabrieken
aan de Clyde is besloten, een algemeene
werkstaking aan de Clyde, te Belfast en in
de fabrieken van Neord-Engeland uit te
schrjjven, wanneer de thans stakende werk
lieden der firma Dunsmir Jackson niet
allen weder in dienst worden genomen.
Aan het Engelsche Parlement is nu een
verzameling van meer dan 500 depêches
en rapporten over Armenië aangeboden zij
loopen van Dec. 1893 tot Sept. 1896 en
bevestigen in vele opzichten de verhalen van
de gruwelen, die in de pers zijn gedaan.
Het is nu gebleken, dat in het jongste
gevecht tusschen de Turken en opstande
lingen op Kreta, op Vrijdag jl. 80 Turken
gedood en 47 gewond zijn.
In de papierfabriek van Günther te Greiz
ontplofte dezer dagen de cylinder van de
groote drjjfmachine. Door den uitstroomen
den stoom verbrandden 4 werklieden 12
anderen bekwamen door de weggeslingerde
stukken staal ernstige verwondingen.
Kooplieden, die te Suakim uit het binnen-
laad zjjn aangekomen, melden, dat de Der-
wischen in geheel Soedan troepen ver
zamelen.
Aan de Daily Telegraph* wordt uit
Pretoria berieht, dat de runderpest zich over
heel de Zuid-Afrikaansche Republiek ver
toont.
Uit Lorenzo Marquez verneemt de «Daily
Telegraph dd. 25 dezer, dat op een stoom-
barkas waarop zich een gezelschap uit Trans
vaal bevond, gevuurd is van uit het mari
tieme station. Een der passagiers, mevrouw
Landsberg, bekwam een schot door de lon
gen en men vreest, dat zjj er niet van zal
opkomen. De Transvaalsche consul heeft
een onderzoek geëischt.
Uit Zanzibar wordt d.d. 25 Aug. gemeld
De Sultan is heden plotseling overleden.
Onmiddelljjk na den dood heeft zjjn oom
Said Khalifa bezit genomen van het paleis
en zich zelf tot Sultan geproclameerd. Het
paleis is nu versterkt met 700 gewapende
Askar i.
Men verneemt, dat in welingelichte krin
gen geloofd wordt, dat wjjlen de Sultan van
Zanzibar vermoord is, waarschijnljjk ver
giftigd.
De avondbladen melden, dat de Britsche
Regeering aan de consul te Zanzibar ge
seind heeft, den overweldiger niet te er
kennen, en dat deze onmiddelljjk zal afge
zet worden als hij tegenstand biedt.
De Engelsche oorlogschepen »Rhilomel«,
Thrush* en »Sparrow« hebben troepen aan
land gezet bjj het tolkantoor, en wachten
nu orders van de Engelsche regeering.
27 Aug. Nadat Said Khalifa geweigerd
heeft zjjn vlag te strijken, zijn de Engelsche
schepen hedenmorgen met het bombarde
ment begonnen, hetwelk 50 minuten aan
hield. De oorlogsbodems Racoon, Thrush en
Sparrow onderhielden een hevig vuur. De
noodlotde man, die als jongeling zoozeereerlijken naam. Ja kapitein, ik was arm,
had gepeinsd over het afschuwelijke der maar Mathilda had mjj liefen wat wenschte
galeistraf, werd thans aangesteld tot kom-pk meer? Ik heb de veldslagen in Egypte
mandant van de vesting Toulon, en tevens en in Italië onder Napoleon mede ge-
belast met het opzicht over die strafge- j maakt sapristiedat was een goede tjjd
vangenis. Hjj berustte in deze aanstelling. Maar later toen de kleine korporaal naar
Allereerst uit plichtsbesef en vervolgens in St. Helena geraakt was, moesten zjjn sol
de hoop, dat hij misschien iets zou kunnen - daten maar zian dat ze aan den kost kwamen.
do«n om het lot der ongelukkige veroor
deelden te verzachten.
Op zekeren avond, een dag na zjjn aan-
Ik kende geen ambacht. Ik verdiende eenige
stuivers op straat en als Mathilda soms zeide:
»Man, ik heb niets meer!* dan floot ik een
soldatenliedje en voelde geen honger. Aldus
komst te Toulon, stond hg aan het strand j had ik twee jaar met mjjn vrouwtje geleefd,
der Middellandsche zee. De schitterende toen de tjjd kwam, dat ik voor drie den
schjjf der zon naderde meer en meer den; kost moest zoeken. Ik voelde mg zoo ge-
horizon, alles stemde tot vrede. Het oog van jlukkig Maar ik was arm, en 't was
den kapitein rustte op een oud man, in deI koud nu mannetje, zeide ik, je zult in
kleeding der veroordeelden, wien de groene j't leven big ven. Dat de vader honger heeft,
muts deed kennen als voor levenslang der
waarts gezonden. Het oog van dien oude
staarde weemoedig langs den waterspiegel
met zooveel heimwee, dat de kapitein aan
stonds besloot hem eens nadar te leeren
kennen. Hjj wenkte hem tot zich. Zeg eens
dat kan, maar de moeder en 't kind, kijk
dat is wat anders. Maar 't ging zoo ge-
makkeljjk niet, en de nood drong. Ik dacht,
als het kind geen verzorging heeft, dan
sterft het: als ik niets voor hem heb, dan
ben ik den moordenaar van mjjn eigen
hoe heet je en waar kom je vandaan jongen. Gjj begrijpt kapi;ein, ik was arm,
»Hoe ik heet, kapitein?* en een pijnlijke rik kon niets verdienen, kortom de jury zou
trek vloog over het gelaat van den oude. j me wel vrijspreken, ik deed het alleen om
»Och, ik bid u, vraag mij dat niet: No. 214 j mgn kind te redden en ik werd een
levenslang, dat is mjjn 'naam, mgn beroep, j dief liever dan een moordenaar. Ik weet
mgn toekomst, allesGod geve, dat plaats het, ik beging een misdaadmaar mgn
No. 214 spoedig open moge vallenGod, kapitein, mjjn vroow en kind had-
Waarljjk, ik vraag je dat niet uit nieuws- den geen brood. Ik werd gearresteerd, schul-
gierigheid. Ik heb innig deernis met je en S dig verklaard aan diefstal met inbraak
ik geloof, dat er iets meer in je huist, dan 'k had een ruit stuk geslagen voor 7
in de dierljjke wezens, die thans en voor
altjjd je makkers zjjn. Niet waar jjj bent
ook eenmaal 'n ander mensch geweest en
hebt het geluk der onschuld gekend?*
jaar naar de gevangenis, 'k Had mgn kind
nog niet gezien, 'k wist niet eens of 't
leefde.
Naarmate de oude zjjn ongekunsteld ver-
»Geluk! Ja waarachtig, kapitein, ik was haal vervolgde, werd zijn oog meer ea meer
gelukkig, met mjjn lieve vrouw en mgn i vochtig. De herinnering aan zgn kind, dat
aardigen kleinen jongtnMocht ik ze hij niet wist of 't nog leefde, deed den grjjze
nog eenmaal terug zien en dan sterven.
Sedert de 35 jaar, die ik nu hier op de
galeien ben, is er nog geen dag voorbjj ge
nu nog tranen storten. Hg vermande zich
evenwel en vervolgde: »Zeven jaar in de
gevangenis, zonder mgn jongen gezien te
gaan, waarop ik niet de namen van Mathilda hebben, die ik al lief had reeds voor hij er
en van onzen zoon Alfred heb gezegend
was. Kjjk, kapitein, men zou geen mensch
En toch is het om hen, dat ik een boef werd.* 1 moeten wezen om zoo iets te kunnen uit-
Een nevel schoot voor de oogen van den houden. Neen, dat ging nietik moest er
officier. »Ga voort,* sprak hg hjjgend, »ga uit en wilde mgn vrouw en kind omhelzen,
voort, vertel mij alles!* j Maar ik was niet gelukkig, kapitein! Pas
Vroeger was No. 214 een Parijzenaar,was ik uitgebroken, of ik werd achterhaald,
thans behoort hij aan de galeien. Vroeger Ik had ongelijk met weg te loopen, maar
was hg arm, maar hg had ten minste een ik was toch vader, niet waarIk verdedigde
O
«n tt /winnn r»/>r» n lA tk. d n r\ r\ rrrn n U tt It riinltrtin tv> Jkn n/Ml .nrtrt v» «viAyinnn