ie
van Keusden en
Ie Langstraat en de lioinmelerwaard.
Op Waltersburg.
FEUILLETON
M 1521.
Uitgever: L. J. YEERMM, Heusden.
ZATERDAG 12 SEPT.
1896.
kWiik i MÉi.
LAND VAN ALTENA
VOOR
f
Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke
uarm&rs 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
de hongesthool te Zurich in Zwitserland, j van prooten invloed op ons volksleven zijn heer speelt het
1 hebben omstandigheden a>-:n het licht ge-
maximum
I.
In verschillende plaatsen van ons land
worden dooi' vereenigingen, beoogende een
-zedeljjk doel, adressen gericht tot den ge
meenteraad, waarin zij verzoeken om eene
plaatselijke verordening tot meerdere be
perking van het drankgebruik, voorrd op
Zaterdag en Zondag.
Zulke adressen zijn voorzeker niets nieuws;
integendeel. Ook wat niet nieuw meer is,
kan intusscben wel van gewicht zijn. En
de strijd tegen het drankmisbruik is inder
daad zeer gewichtig. De vraag naar de be-
Toegdheid van den plaatselijken wetgever in
■deze zaak is van het hoogste belang.
Naar aanleiding van bedoelde adressen
willen wjj het drankverbruik, uit een oog
punt van Staatsbelang beschouwd en vooral
ook in betrekking tot de gemeentelijke huis
houding, eens van nabjj beschouwen.
De roeping van den Staat in deze aan
gelegenheid is eene vraag des tijds, ja van
den dag geworden. Betrekkelijk korten tjjd
geleden werd het nog ernstig betwist en
vrij algemeen betwjjfeld of de maatschap
pelijke samenleving als éénheid beschouwd,
tegenover dergeljjke bjjzonfere verschijn
selen, waardoor zij zich kenmerkt, wel eene
roeping heeft. Voor onzen tijd is het weg
gelegd, do overtuiging te vestigen, dat de
vraag naar het algemeen belang de alles
overheerschende moet zijn en dat juist daarom
de Staat, in naam van dat belang, behoort
voor te gaan en te leiden, overal waar par
ticuliere belangen, wenschen en gevoelens,
de algemeene dreigen te schaden.
Aandacht verdient vooral do omstandig
heid dat, terwijl voorheen particuliere per
sonen en vereenigingen zich ten 3trjjde toe
rustten om het misbruik van geestrijke
vochten tegen te gaan, in onzen tijd die
strijd vrij algemeen wordt gevoerd tegen het
gebruik.
En wij willen hier onmiddellijk bjj voegen,
dat men zich bg dit laatste op oneindig
beter standpunt stelt. Terwjjl de bestrijders
van het drankverbruik tot nog toe alleen
zouden optreden uit een oogpunt vau zede
lijkheid of uit godsdienstige overtuiging, is
het thans zonneklaar beWezeu, dat zjj zich,
zonder het zeiven te weten, plaatsen op den
zuiveren bodem der wetenschap.
De nasporingen van professor Gaule, van
I bracht omtrent de werking van den alcohol
jop het menscheljjk lichaam, welke van dien
aard zijn, dat men zelfs als geneesmiddel
:dit vocht reeds overbodig begint te achten,
en die aan den sterken drank de ware plaats
hebben asrgswezen, die hem toekomt, hem
gerangschikt hebben onder de bedwelmende
vergiften.
Van het oogenblik af, dat dit wetenschap
pelijk onderzoek tot volle rijpheid was ge
komen, en men met volkomen zekerheid
wist te zeggen op welke wijze de alcohol
op het menscheljjk lichaam inwerkt, in welke
orde de verschillende deelen achtereenvolgens
worden aangetast, in één woord, hoe de ge
heele loop is van het zoogenaamde vergif
tigingsproces, is een einde gemaakt aan alle
voorwendsels, waarmede men tot nog toe
poogde aan te toonen, dat een matig ge
bruik van geestrijke vochten zijn nut kon
hebben. Tegen beweringen, die zich uitslui
tend bewegen op zedelijk-godsdienstigen
grondslag, kan men desnoods nog redeneeren
zij treffen in elk geval den matigen drinker
niet, of althans zeer weinig; maar tegen de
machtige bewijzen der wetenschap kan men
niet op. Wanneer, om een enkel voorbeeld
te noemen, gewezen wordt op de opwekkende
kracht van een glaasje, en professor Gaule
ons aantoont, dat deze zoogenaamde opwek
king inderdaad niets anders is dan een begin
vau verlamming, in de fijnere zenuwdeeleü brutale spelen, dat men aldaar in
door vergift veroorzaakt, dan baat alle rede- besloten club van de Kurzaal doet
geweest. Verder zegt de correspondent dat de
Maar de hooge vlucht van den Minister vrouwen het hevigste spelen te Ostende,
ging de Tweede Kamer te hoogmet andere vooral de Engelscbe en de Duitscbe. Ook
woorden, zijn krasse ingrijpende maatre- de demi-monde levert een groot getal speel-
gelen gingen haar te ver. Er kwam eene sters. De groote Russische spelers komen
wet tot stand, die wel den kleinhandel in!in September. De zalen worden te klein;
sterken drank regelde, maar de groote; vele spelers vinden geen plaats om te zitten, langer dan 48 unr per week te werken en
volkszonde niet in het hart aantastte. Eerst
twintig jaren zou de wet hare volle
De Londensche brievenbestellers hebben
een verlanglijstje opgemaakt. Ze vragen o. a.
een strooien hoed voor den zomer en een
leeren helm voor den winter. Ze zouden
gaarne een minimum-loon van een pond
sterling, een maximura-loon van twee pond
per week verdienen. Voorts weigeren ze
na
toepassing erlangen; men was o zoo be
vreesd, verkregen rechten aan te tasten en
in te grijp n in de particuliere vrijheid.
En thans, nu die twintig jaren bjjna ver-
loopen zjjn? Het antwoord is ons allen
bekend. De openbare dronkenschap moge
iets verminderd zjjn, bet algemeen drank
verbruik is het niet; de proefwet houdt
nog altijl ongewijzigd stand; hara zwakke
bepalingen worden van lieverlede door
slappe toepassing geheel krachteloosoveral
wordt ontdokenoveral bestaan vergun
ningen in strijd met de wet, en wanneer
werkelijk de twintig jaren zullen verloopen
zjjn, en de volle toepassing der wetteljjke
bepalingen niet langer kan worden ver
schoven, dan zullen wjj naar alle waar
schijnlijkheid feitelijk geen stap verder zjjn
dan in 1881.
Buitenland.
Een correspondent van Ostende schrjjft
aan het Journal de Liége een artikel over
de
neering niets. Wij kunnen ons desnoods
opzettelijk vergiftigen, maar wjj kunnen
niet meer ontkennen dat we het doen.
Waren deze wetenschappelijke nasporin
gen het vierde eener eeuw tot stand gebracht,
d9 strjjd tegen het drankverbruik zou bjj
ons waarschjjnlgk reeds lang een anderen
loop genomen hebben.
Een ontdekking van het hoogste gewicht,
welke vermoedelijk zal kunnen leiden tot
het vinden van een geneesmiddel tegen
kanker, is gedaan te Berljjn.
Een jonge vrouw van 22 en een man van
63 jaar, beiden ljjdende aan maagkanker,
werden in het vorige voorjaar naar het hos
pitaal van professor Van Leyden gebracht.
In beide gevallen werd de verzamelde vloei
stof afgetapt en onderzocht onder de micros
coop en werden tot nog toe onbekende
levende organismen ontdekt.
Professor Waldeyer, aan wien de prepa
raten werden vertoond, gaf den raad, ze op
te zenden aan dr. Sehaudinn, assistent aan
het Zoölogisch Instituut der Berljjnsche
universiteit. Deze herhaalde het onderzoek
op 19 Juli en ontdekte, dat in elk der twee
gevallen de vloeistof een parasiet bevatte,
welke hjj den naam gaf van>Leydania
gemnipara Sehaudinn.*
Hjj constateerde, dat het was een patho-
genisch
Leyden bewaren
er
pakjes te dragen.
Van Madagaskar komen slechte tjjdingen;
de Fahavalo's bljjven de geheele provincie
Iraerina onveilig maken en de blanken
durven nergens heentrekken. Op de westkust
moeten 10,000 geweren, voor de rebellen
bestemd, ontscheept zjjn.
Men kent thans te Barcelona de geheele
geschiedenis van het anarchisten-complot,
waarop de dynamietaanslag bg de Hemel-
vaartsprocessie in de Nuevos Cambosstraat
gevolgd is. De hoofddader is een 27-jarige
Marseillaan, Ascheri-Jesati, een zeer ont
wikkeld persoon, die verscheidene talen
spreekt. Hjj heeft 70 medeplichtigen. Ascheri
heeft onder de anarchisten ran Barcelona
een inzameling gehouden, die 750 peseta's
opbracht, waarvoor ontplofbare stoffen ge
kocht en bommen gemaakt zijn. Op den
bewusten Zondag stond Ascheri op den hoek
van de Cambosstraat; toen de monstrans
passeerde, stak Ascheri, meenende dat de
organisme, maai' bjj en professor j autoriteiten ook voorbjjgingen, de lont met
nog het stilzwjjgen over zjjn sigaar aan en wierp de
de vraag, welk verband er kan bestaan i lucht. Alle medeplichtigen
tusschen dit organisme en de kanker, of- waaronder Molas, Noques en
schoon zjj erkennen dat zulk een verband
werkeljjk moet bestaan.
»Te Monte-Carlo is de hoogste inzet 9
Napoleons op het nummer der roulette. Hier
gaat men tot 300 franks, en msn heeft] Een groote wapenschouwing wordt te
uitgerekend, dat één enkele coup ongeveer Kotne bÜ gelegenheid van het huweljjk van
200,000 fr. winst kan opbrengen. den Prins van Napels voorbereid. Men trekt
»Op de trente et quarante is het maximum bee^ Italië troepen er voor samen.
12,000 fr., maar meestal laten de croupiers
een bjjvoegsel toe van 6000 fr., en dikwjjls
Onder degenen, die maar al te goed]gaat men tot 25,000 fr. te wagen op éénen
dat het schromelijk toenemend
inzagen,
coup.
drankverbruik eon gevaar opleverde voor l >Men moet er bjjvoegen dat
den staat, vooral omdat het bljjkbaar deMonte-Carlo speelt met goud; te
men te
Ostende
voornaamste oorzaak was van bet toenemend neemt men jetons aan, wier waarde 6000 fr. e
aantal misdrnven. behoorde onze vroeef Kf>lnnr>f wofe-ore n»r«nn«n hn He Ranlri jaer
aantal misdrjjven, behoorde onze vroegbeloopt, en zekere personen, bjj de Bank,
ontslapen Minister van Justitie, Mr. A. E. bekend, hebben nog een bijna onbeperkt
J. Modderman, de ernstige staatsman, dien j krediet.
het zedeljjk volksbelang zoo zeer ter harte] »Ik herinner mg gezien te hebben dat
ging. Een drankwet; dat was een zjjnerjvier spelers tegeljjk het maximum van
idealen, en, had men de door hem gedane 12000 fr. op eiken coup zetten, terwjjl te
voorstellen in haren vollen omvang willen Monte-Carlo al de spelers der roulette zouden
goed keuren, de vrucht van zjjn arbeid zou jzjjn opgestaan en geroepen hebben: »Een
e
(4
»Emma,< zei de tante op zekeren dag,
»wil je hem tot levensgezellin worden? Kun
je mjj en hem dit offer brengen?*
>Ik kan u elk offer brengen, lieve tante,
want u dank ik alles. Maar Adalbert is
een stil, bescheiden jonkman met een goed
hart en ik breng geen offer, wanneer ik
zjjn gade en uw dochter word.*
Tante omarmde haar nicht en toekomstige
schoondochter: »ik hoop dat hg u ook
dierbaar worden zal, Emma!*
»Ik zal hem liefhebben.*
Ik zal hem liefhebben Het achttienjarig
meisje had het beloofd en was bezield met
den besten wil haar belofte te houden. Daar
bracht de generaal op zekeren dag zjjn
tweeden zoon Ottokar met verlof mee naar
huis. Hjj was officier, jong luitenant in het
regiment zjjns vaders, van schoone, welge
bouwde gestalte, vurig temperament, rjjk
met geestesgaven toegerust.
Zoo zag Emma hem voor het eerst en
bemerkte terstond het contrast tusschen hem
en zjjn broeders, en Ottokar W altershamsen
kon in het verstandige, zich nooit opdrin
gende schoone meisje slechts een offer zien,
dat gebracht werd aan een weliswaar wel
gemeende, maar te kwader ure afgelegde
belofte.
Was bet wedder, d;.t beidep elkaar lief
kregen, en te inniger liefhadden nu ze hun lman?«
gevoel moesten beheersehen? Was het wonder j »Ze zouden hun woede koelen en wraak
dat eindelijk een gelukkig en toch zoo on-nemen!*
gelukkig uur sloeg, waarop hunne harten; Maar, Heiman, de boeren zjjn volkomen
elkaar vonden? Wel scheidden ze zich toen 1 rustig
met een eed eeuwig te beminnen, maar
elkaar nimmer weer te zien. Dien «ed hielden
zeze zagen elkaar in vele jaren niet, doch
hun liefde was niet gedoofd, ze was tot een
stil, hartstochteljjk verlangen aangegroeid.
Daar werd ook Waltersburg met een
dier boerenoproeren bedreigd, die toenmaals
als een verschrikkelijke volksepidemie door
geheel Duitschland trokken, die met hun
gewelddaden en plunderingen nog heden
ten dage in de herinnering van velen voort
leven. De rentmeester, de eerste dienaar van
het slot, begaf zich tot zjjn gebieder.
»Heer Baron, overal in het land verheffen
de boeren zich tegen de landbezitters, ze
overvallen de sloten, plunderen ze en steken
er den brand in en eischen
>Ja, dat leest men in de couranten,* viel
de Baron in, »maar onze boeren hebben
zich altjjd kalm gedragen.*
»Niets steekt meer aan, Uw Genade, dan
de geest van oproer. Er zullen toch voor
zichtigheidsmaatregelen genomen moeten
worden.*
»Ik denk dat we hier veilig zitten,* zei
de Baron, »het slot is sterk, daar het aan
alle zjjden door een hek omgeven is.«
»We rerkeeren toch in een gevaarljjke
positie, Uw Genade, het hek zal bjj den
eersten aanval vernield worden en dan zjjn
deuren en ramen aan de verwoesting der
dolle menigte prjjsgegeven.*
»Wat zouden ze daaraan hebben, Hei-
Uiterlijk, heer Baron, de door zjjn op
hitsing beruchte boerenadvokaat werkt reeds
drie dagen onder hen.*
Heiman,* zei de Baron, »laat dien on
ruststoker arresteeren. Geef den schout
daartoe bevel!*
^Genadige Heer, daardoor zou 't oproer
terstond in laaie vlam uitbarsten.*
»Wat vangen we dan aan?*
>Zoo ik me veroorloven mag Uw Genade
een raad te geven, zou ik ouderdanig in
overweging geven tot verzekering van het
slot aan de regeering militaire bezetting te
vragen.*
Ha, rnjjn broeder Ottokar*, riep de Baron.
De rentmeester hield deze gedachte vast;
hij had daarmee een anker voor zjjn doel
gewonnen.
Inderdaad!* zei hjj, wanneer Uw Ge
nade mjj daartoe bevel geeft, kan ik nog
heden afreizen, den kommandant om be
zetting vragen en tevens verzoeken deze
onder 't bevel van Baron Ottokar te stellen.*
»Doe dat, Heiman.*
»Mag ik er nog een verzoek aan toe
voegen?*
Spreek op!«
»Geen derde mag hiervan iets te weten
komenwe zouden gevaar loopen dat 't
uitlekt en zoo het oproer bespoedigd werd.*
»Zeer goed, Heiman. Geen woord zal over
mjjn lippen komen, zelfs niet aan Koert.
Zal ik het ook voor mjjn vrouw verzwijgen?*
bom in de
van Ascheri,
Callis, die
de commissie voor den aankoop van bommen
vormden, hebben bekend.
De Poolreiziger Nansen is onder oorver-
doovend gejubel te Christiania aangekomen.
Zeventig overvolle stoombooten gingen de
»Fram« te gemoet, die, door twintig schepen
geëscorteerd, den Christiania-fjord binnen
voer. De »Fram« ging op het Piyervike
voor anker, waar zjj omringd was door
oorlogsschepen, pleizierraartuigen en stoom
booten voor particulieren, en met geschut-
j salvo's en muziek begroet werd. Tusschen
rjjen zeilbooten roeide d« bemanning
>Fram« naar land. Toen Nansen voet
niet zoo gemakkelijk te vervullen waren,
b v aan wal zette, steeg er een gejubel van
waarop de Armeniërs voorloopig als offerande -r, w
r i v 1 geestdrift op. Nadat hg met ongedekten
hoofde een psalm had aangehoord en een
De »Frankfurter Zeitung* bevat het vol
gende bericht uit KonstantinopelGroot
opzien wekt een gebeurtenis, Zondag voor
gevallen in het Grieksche patriarchaat.
Een troep Armeniërs wilde tot den Griek-
[schen godsdienst overgaan. De patriarch j £wee
een groote kist met waskaarsen achterlieten.
Toen de kist later geopend werd, vond men
bovenaan twee lagen waskaarsen, maar
daaronder dynamiet. De patriarch heeft de
kist onmiddelljjk doen bezorgen bjj de politie.
patriottisch lied mede had gezongen, begon
hjj den rit naar het koninkljjk kasteel, die
een ware zegetocht was. Voor het universi
teitsgebouw aangekomen, werd de ontdekker
»Het zou baar Genade slechts onnoodig
verontrusten.*
»Ja, ja!«
»Ik kan alzoo terstond afreizen?*
»Ja, en kom zoo spoedig doenljjk terug!*
De rentmeester reisde onverwjjld naar de
hoofdstad der provincie af eu had daar
eerst een mondgesprek met ritmeester Ot
tokar von Waltershausen, wiens regiment
in de hoofdstad lag en vond hem tot de
expeditie bereid. Vervolgens begaf hjj zich
naar den gouverneur der provincie en ont
ving van dezen de verlangde toestemming.
Met deze boodschap kwam hjj in den nacht
weer op Waltersburg terug. Hier had de
brave man, de vertrouwde in alle geheimen
van het slot, een moeilgken plicht te ver
vullen. Hg zag nog licht in de kamer der
Barones, liet zich door de oude kamervrouw
aandienen en werd toegelaten.
»Ik kom uit de stad, Uw Genade.*
»Ik weet het.*
»U had het gehoord?*
»Ik raadde het.* Een zucht, een treurige
lach vergezelde haar woorden.
»Ge wildet hulp vragen tegen een mo-
geljjken overval? Hebt ge toezegging?*
>Men gaf mjj die.*
»En ge wilt me naricht brengen omtrent
den officier, die het kommando voeren zal?*
»De heer Baron Ottodar.*
»Dat verwachtte ik. Wanneer zal mijn
zwager arriveeren
Morgen tegen den avond.*
»Heb je mjjn man de tjjding reeds mee
gedeeld?*
>Bjj den heer Baron zag ik geen licht
meer.*
>En bg mjj zaagt ge het nog? Hebt ge
nog een of andere bjjzondere mededeeling
voor me?*
»Neen, Uwe Genade,*
»Zoo, dan heb ik nog een verzoek aan u.«
Beveel slechts, Uwe Genade.*
»Ik moet met mjjn zwager, alvorens hjj
in 't slot komt, een kort onderhoud hebben.
GeheimNiemand mag daarvan weten. Kunt
ge daarvoor zorgen?*
»U kent mjjn trouw en stilzwggendheid,*
zei de dienaar, beveel slechts.*
Welaan, doe mjjn man uw boodschap,
maak dan dat over een kwartier een man
te paard gereed is den weg naar de stad te
nemen en keer dan hier terug.*
»Tot uw dienst, Uw Genade!*
De rentmeester begaf zich naar den Baron,
dien hjj, geljjk afgesproken was, terstond
wekken moest.
Hjj deelde dezen het gevolg zjjner zending
mede en de Baron wreef zich vergenoegd
de handen.
>Dat is heerljjk, Heiman! Na mogen de
boeren komen. Neem de noodige maatregelen
voor de opneming der huzaren. De aparte-
menten voor mjjn broeder zjjn toch gereed?*
»Tot uw dienst, heer Baron
De Baron legde zich weer ter roste. De
rentmeester bestelde den bode, keerde tot
de Barones terug en ontving uit hare hand
een verzegelden brief zonder adres.
»Steek dezen in een leeg couvert en schrjjf
daarop het adres mjjns zwagers!*
Wordt vervolgd.)
3
i J beduidde hun echter, dat de formaliteiten!,