et Lam! van (leasden en Aliens, de
en de Domnielerwaard.
Brieven uit Amsterdam.
M 1522c
aVOENSDAG 16 SEPT.
1896.
700E
4fu«
V
^4C
HET LAND VAN ALTENA.
Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
ï&ranco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Uitgever: U, J. VEERMAN, Heusden.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Wanneer een geheel volk, na eeuwen
lang in beschaving te zijn toegenomen, op
zijn christelijke feesten nog zeer merkbare
sporen vertoont van heidenscbe gebruiken,
dan is bet 't Amsterdamsche publiek wel
niet kwalijk te nemen dat 't in de September
maand aanvechting gevoelt tot uitgaan, tot
het nemen van een daagje plezier.
Ieder weet hoe vast de kermis wortel ge
schoten heeft in het hart van onze en andere
natiën. Onuitroeibaar schijnt ze, die uit een
kerkelijk feest vergroeide bachanalie der
19de eeuw. Wanneer over afschaffing der
kermis gesproken wordt, is 't of men den
Nederlander aan 't dierbaarste raakt, wat
bjj bezit. Om eens in 't jaar een draaimolen,
een paar kramen met oudbakken koeken
en bestoft speelgoed, een spul met vuile
acrobaatjes en een schouwburg van 't
mogen
wtrk is, heeft bet nieuwe, schooue naar het schavot stapte, stortte hij rjjkeljjk
Parkzicht naast het Vondelpark juist trauen.
zalen
ze lusten, maar op hun wjjze zjjn ken
ze clan ook niet karig met een stuivertje café
voor de gewone kunstverrichtingen der vier- zijn zalen ontsloten toen Renz zijn voor-Eindelijk zjjn er particuliere brieven ont-
voeters, by welke bijzonderheden da leden stellingen begon. Ik kam niet gelooven dat;vaHgen van ^8 geredde manschap der on-
en hunne introduced, benevens de vreemde- dit Parkzicht een toekomst tegemoet gaat, ]angg bij Kaap Sjantoeng vergane Duitsche
linger», niet zelden onbewogen toekijken en't staat daarvoor te dicht bjj het Amerikain- kanonneerboot litis. Volgons de raededee-
zonder over hnn portemonnai te gaan voort- j hotel, maar dat 't nu 'zijn collega op 't üngen jn die brieven gebenrde de schipbreak
stappen. Leidsche Plein menige vlieg afvangt, na 1 gedurende een zwaren sneeuwstorm (kracht
Het Panopticum sluit wel niet zooals j de stroom van Renz' bezoekers eorst langs 7an w;nj mV in den avnnd Wen plf
sluit wel niet zooals
Artis zijn deuren voor stadgenooten, maar j Parkzicht gaat, is ontegenzeggelijk.
uur.
i
deu wind: 10), in den avond tegen elf
tiet was vreesljjk donker. Na twee
verlaagt in deze maand het entree eveneens j Als ge na bezichtiging van al dat schoons 011tzettende stooten zat het schip op een
op 25 ct., voor let wel handwerks-nog last hebt in een wandeling door de rotsbank en in de volgende ininuut brak
lieden en dienstboden. Tot naricht vanstad, zult ge hier en daar onwillekeurig het, tusschen de machinekamer en het ruim
iedereen, die in deze maand soms A. mocht; de oogen ten hemel heffen en den aanplant manschap, in tweeën. De groote mast
bezoeken, deel ik mee dat noch 't Panopti- j van telefoonpalen bewonderen. We zouden
cum, noch Artis naar den stand der bezoekers
vraagt. Bij Artis legt ge eenvoudig uw 25 ct.
neer en in 't Panopticum uw entreekaart, hoofdzaak een
die ge vlak bjj in een kiosk koopen kunt.krijgen; du die
had Mr. Treab, nu nog Wetb. v. Pabl.
Werken, straks hoogleeraar, gezegd in
ondergrondsehe geleiding
hebben we ook, maar be-
In de schouwburgzalen vieren de kermis- halve deze, kregen we een bovengrondsche
draken feest. Er hoeft voor deze gelegenheid leiding, die door de heele stad over gebouwen
niets in te zitten, als ze maar netjes voor f en palen loopt, renzenpalen die boven de
minste neen, van geen allooi to zien, 't front komen en de goedlachsche menigtehoogste gebouwen ea palen uitsteken en
wil hij vechten, glazen inwerpen, de kastop wat kwinkslagen en uien trakteeren. De]die zoozeer de bewondering opwekken, dat
ingaan desnoods. Welke gemeenten dan ook j Ned. Opera alleen is ernstig gebleven eniMr. Treub gevaar loopt in de geschiedenis
zwichten voor dezen drang van anderen, treedt het seizoen in naet een der schoonste
Amsterdam heeft reeds voor jaren den moed j voortbrengselen der nieuwe richting, met
gehad de ontevredenheid der groote menigte j Lohengrin, den Zwanenridder der sage. De
te tarten, het heeft de kermis afgeschaft enopvoering is goed verzorgd en doet den
vrij hebben nu al in een kwarteeuw geenDirecteur Van der Linden, die nu op eigen
kermispret gevierd. Toen ik verleden jaar beenen staat, eer aan.
een gezelschap Zeeuwen de tentoonstelling! Ging in 't begin van dit jaar het praatje
rondleidde en nog al eer behaalde met het reeds dat A. zou bezocht worden door het
toonen der belangrijkste uitstallingen en circus Renz, het grootste en meest bekende
der stad vereeuwigd te worden met den bij
naam palenpoterhem reads door een dag
blad toegedacht.
A., 14-9-96. J. L.
Ti i land.
stortte neer en verpletterde de brug, zoo
dat de kapitein op het dek werd neerge-
smakt, waar hij op zjjn voeten staande te
recht kwam. Toen de officieren en de man
schap den dood voor oogen zagen, hieven
zij een driewerf-hochop den Keizer aan,
en het lied »Stolz weht die Plagge sebwarz-
wvisz-roth,« tusschen den zang door don
derden de golven met volle kracht in de
gescheurde boot en vernielden het achter
schip geheel en al, terwjjl het voorschip
verder tegen de rotsen op gestooten en hoe
wel heel blijvende, hevig saamgedrukt werd.
Allen, die op het achterschip vertoefd hadden,
werden in de diepte neergesleept, op twee
man na. Deze beiden wisten zich door de
kokende branding heen drijvende te houden
De soldaat De Ruyter, die in dronken- -0p wrakstukken, en kwamen zoo aan land.
schap in de kazerne te Brussel in het wilde De negeQ mannen, die voor op het schip
,een aan^a' S(Jhoten loste, tengevolge waar- waren jpen het ongeluk gebeurde, doorleefden
vertooningen, meende ik groote oogen te van Europa, en beefden reeds de directies j van een gendarme werd gedood, is door den !een onbesehrjjfeljjken nacht. Stikdonker. Alle
zullen zien opzetten bij het binnengaan van van publieke vermakelijkheden, 'tis een krjjgsraad van Brabant ter dood veroordeeld, i licl>ten uitbegaan Telkens overstroomd door
de voor ons, Amsterdammers, geheel nieuwe zeer gevoelige slag voor hun kas, dat Renz; als schuldig bevonden aan moord, 14 moord-j^ende, schuimende baren. Zes en dertig
stoomcaroussel der Wed. Xhaflaire. Maar juist in de Septembermaand zgn opvoeringen laanslagen en weigering van gehoorzaamheid; uur bonder eten of drinken Toen zijn
de Zeeuwsche heeren lachten me uit: zoo'n begonnen is. Met meer dan 150 kostbare!er waren tachtig getuigen gehoord. Dejze (|oorChineesche kustwachters gered ge
ding zagen ze elk jaar op hun kermis en paarden, een personeel van eenige honderdenverdediger betoogde, dat de mau wegens"
wat voor mij splinternieuw was, was hun en een healen trein bagage heeft hij zgn tenten zjjn toestand niet toerekenbaar was.
een oude, goede bekende. opgeslagen in Arena, het nieuwe circus, waar-1 r,, m u
e r. 3 Te Cublac kreeg, naar uit lulle, ia het
naast verleden iaar de Tentoonstelling .ere--r, v
jrransch departement Correze wordt gemeld,
vrouw Lacoste twist met haar tante, een
Zoo kan men aehterljjk zgn, al woont
men in de hoofdstad.
En om daar nu toe te komen aan
gezien 't nu vroeger in September te Am
sterdam kermis was, zit dat uitgaan in deze
maand er nog zoo diep in, dat elkeen, die
't maar eenigszins missen kan, er aan mee
doet.
Artis, dat in andere maanden zjjn neus j 't voetlicht komen,
naast verleden jaar de Tentoonstelling ge
houden werd. In den aanvang liep het niet
druk. Om Mr. Jaques en Mad.u* Eva iu hun
weduwe Dumas. Een dochter van Lacoste
onovertroffen sprongen te paard te zien, loopt
f r wilde haar moeder verdedigen, nam een
het gros niet hard, maar nu Renz uit den Ir.
knuppel en sloeg daarmede vrouw Dumas
hoek komt met znn balletten, die een hooien I m
idood. Toen de 75-jarige schoonvader van
avond vullen en waarin artisten en paardeD, T
vrouw Lacoste tussehenbeide kwam, werd
clowns en acrobaten op hun beurt voor
waarin gedanst wordt
wat hoog optrekt voor een Amsterdammer en geschitterd met prachtvolle toiletten en
ordinaris, opent zijn hekkie zoo wijd moge- j schoone decoratiën, nn is hij op zijn dreef
lyk met een neerbuigend vriendelijk gelaat, j en komt het publiek in massa aanzetten,
ja, maar lacht in zgn vuistje bjj het stroomen i In deze soort van voorstellingen is Renz
der kwartjes. En de oppassers zouden nieteen specialiteit en 't staat te voorzien dat
gaarne dien toevloed van medemenschen uithet grootste deel van alle aan de oude
hun eigen kring missen, want wat lawaaikermistraditie geofferde en te offeren gelden
mogen ze meebrengen en een slokje te veel;in zgn kas zullen vloeien. Alsof't afgespro-
mHUfc'Tf&titBKvaQaz
worden. Die hadden de twea drjjvende man
nen al opgevischt en weggebracht naar den
nabjjzijnden lichttoren; de torenwachter was
toevallig een Duitscher, in Chineeschen
dienst.
Duitsche oorlogschepen zijn later uit
Tsjifoe naar de plaats der stranding geko
men en hebben daar, bij eb, op de rotsbank
de 75-jarige schoonvader van slechts een hoop vormelooaa wrakstukken
aangetroffen, waartusschen lijken dreven.
Deze zjjn opgevischt en op het land be
graven
Bjj de ramp der litis zjjn 72 Duitsche
ook kjj door zjjn schoondochter en klein
kind zoo geslagen, dat hij na eenige uren
stierf.
Yrouw Lacoste en haar dochter hebben fzeelieden en drie Chineezen omgekomen,
zich daarna in een schuur opgehangen.
Te
Reims zou de moordenaar Chapsuis
de doodstraf ondergaan. Toen men hem uit
gevangenis kwam halen, was hjj bezig kaart
te spelen, maar toen bjj van den wagen
»IIet is nog zoo,* antwoordde zjj.
»Ook vandaag, Emma?*
>Altjjd, het moet zoo bljjven.*
sNeen, neen, Emma, je hebt me hier be
scheiden en je bemint me zooals ik je lief
heb. Wjj hebben elkaar weergevonden en
niets kan noch zal ons voortaan meer schei
den, geen macht ter wereld! Wjj behooreu
nu aan elkaar, aan niemand anders
Zgn oogen straalden in hellen gloed, hij
nam haar in zijn armen en drukte ze aan
zgn borst. Haar wangen gloeiden zij
sidderde.
»Je behoort mjj Emma, o zeg het, zeg
het
»Mijn Ottokar!* fluisterde zij hartstoch
telijk.
Daarop werd zjj bleek als een lijk, zjj
beefde niet meer. Zjj rukte zich los en stiet
hem van zich. Een luide gil klonk van haar
lippen.
»Ik ben een eerlijke vrouw, ik wil het
blijven.* Een stroom van tranen vloeide
over de wangen.
Een oogen blik stond de ritmeester, de
krachtige man, de onverschrokken soldaat,
als van den donder geslagen. Hg herstelde
zich echter spoedig.
r j naricht van den ander ontvangen, ook
JC ff'V i j i I a I i f I j^j Q grooten, koude groeten door derden. Hun
3 harten klopten zoo warm voor elkaar en
^zii konden het niet uitspreken. Heden ein-j
T) 1 fleljjk konden ze dat. Maar mocht het
i o* »Het lot was onverbiddelijk tegen ons
beiden* had hij gezegd.
Een kwartier later was de ruiter met den
brief op weg naar de hoofdstad. Midder
nacht was voorbjj toen hij afreed.
Den dag, volgende op dezen middernacht,
toen op het slot het middagmaal afgeloopen
was en de heeren gereed stonden hun mid
dagpromenade te nonden, was de barones
niet te vinden; het heette, ze was het park
ingegaan, waarschijaljjk om met den hof
meester Baunhart een of ander te regelen.
In het park was ze en Baunhart was ook
daar, maar slechts toevallig had hij haar
daar aangetroffen en wel in gezelschap. Zij
had hem niet gezien en hjj was na een
barden strijd in zgn binnenste naar het
slot teruggekeerd. Op die terugreis was het,
dat baron Adalbert en baron Koert hem
ontmoetten, terwijl hjj vergeefsche moeite
aanwendde ze van het grijze paviljoen af
te houden, want daarheen had de Barones
den ritmeester gebracht.
Deze twee liepen, elkaar omarmd hou
dende, door het stille groote bosch, waarin
zjj waanden aileen te zgn. Hun harten had
den zich voor elkander geopend. Ze hadden
elkaar in een reeks van jaren niet gezien
en siech'.s noot ueimn Uud de een eenig
»Emma, vergeef mij!«
Nooitriep zjj, »u niet, mjjzelven niet!«
»Emma, mijn geliefde, dierbare Emma!«
»Ottokar!« viel zg hem in dereden. Zjj
was kalm geworden; haar gelaat was nog
bleek, maar een vastberaden trek lag om
haren mond en vast en klaar sprak ze: »wjj
hebben een zwaar oogenblik achter ons; wij
hebben gezegevierd en het zal als een eeuwige
scheidsmuur tusschen ons staan. Geef me
daar uw hand op!«
Zjj stak hem haar hand toe en hjj legde
de zijne er in; hg kon er slechts aarzelend
toe komen. Zij blikte hem vast met haar
heldere oogen aan en hij moest schuw zijn
blik terzijde afwenden. Zij trok rustig de
hand uit de zjjne terug. >Gaan we naar
het slot*, zei ze.
Zjj sloeg den weg naar 't slot in, zjj bleek,
hij bewogen en met gloeiend gelaat. Zjj
spraken geen woord met elkander. Het was
een interessant gezicht, dat schoone paar.
Zwggend en kond liepen ze naast elkaar,
geen blik wisselend, gelijk twee menschen,
die elkaar volkomen vreemd zijn. En de
liefde brandde in hun harten. Het paard des
ritmeesters volgde hen, getrouw als een lam,
zgn verstandige oogen gericht op het twee
tal, alsof het alles begreep.
II. Een vergadering der boeren.
In de herberg van Waltershausen was de
volwassen mannelijke bevolking van het
dorp verzameld. De ruime gelagkamer had
nauwelgks de helft der toestroomenden
De meerderheid der parlementaire com
missie tot herziening der strafwet in Noor
wegen heeft zich voor de afschaffing der
doodstraf verklaard, omdat deze straf, mis
schien gerechtvaardigd wanneer zjj het leven
der burger* beter tegen moordaanslagen
zou beschermen, met 't oog op de landen
waar de doodstraf niet bestaat, geheel doel
loos bljjkt.
De »N. F. Pre38e« deelt het volgende
mede, ten bewjjze, dat de voorzorgen voor
de veiligheid van den Czaar op reis niet
overbodig zijn. Naast het steudenhuis te
Breslau, waar de Czaar en de Czarina zgn
afgestapt, woont een adelljjke dame, bjj wie
een paar dagen vóór de aankomst der hooge
gasten een heer kwam, om een kamer te
huren. Hij bood zelfs tot 500 M. per dag,
doch slaagde niet. Toen hij weg was, be
dacht de dame opeens, dat het wel een
nihilist kon zjjn en zjj riep hein terug en
zei, bjj nader inzien zgu laatste bod maar
aan te nemen. Inmiddels had zij echter de
politie doen waarschuwen, doch de ver
meende nihilist scheen lont te ruiken, en
was verdwenen, vóór de politie kwam. Uit
da haar voorgelegde portretten herkende de
dame den bezoeker: één der meest gevreesde
nihilisten.
Uit Pest wordt bericht, dat op een der
gewichtigste punten van do IJzeren Poort
door onbekende daders 15 kisten, elk met
25 pond dynamiet ontvreemd zjjn. Hst geval
haeft groote ontsteltenis teweeggebracht.
Met toestemming der groote mogendheden
is do hoer Georgi Pacha Beroviteh benoemd
tot gouvorueur van Creta, voor den tijd van
vjjf jaar.
In Engeland bedraagt de waarde van
weggeworpen eindjes sigaar en sigaretten
per jaar het aardige sommetje van dertien
millioen gulden. Hicks Bench zelf moet dat
uitgerekend hebben.
Sommige bladen, Engelsche vooral, maken
melding va» het gerucht, dat de mogend
heden het afzetten van den Sultan ernstig
in overweging genomen hebben.
Volgens >On8 Land* waren er de vorige
maand in Zuid-Afrika 6000 man meer
Engelsche troepen dan in het begin van
het jaar. Volgeus den Kaapschon corres
pondent van »de Volksstem* 6300 meur.
j De grootseke ontvangst van Nausea te
v Kristiania heeft volgens ontvangen berichten
tegeljjkertijd het karakter gekregen van een
zekere politieke betooging tegen Koning
Oskar. Terwjjl Nansen met buitengewoon
gejubel werd ontvangen, heeft men bjj. de
aankomst van den Koning nauweljjks acht
op dezen geslagen, en daar de pers niet
officieel genoodigd waa aan het feestmaal,
kunnen opnemen; men had zich daarom
naar de kegelbaan begeven, die onmiddellijk
achter de herberg lag. De boeren van Wal
tershausen behoorden tot de gegoedste» van
de sireek; de akkers om het dorp leverden
alle soorten van kosteljjk graan en de voor
treffelijke toestand der bossehen verzekerde
hun een handel in werk- en brandhout,
waardoor het dorp tot over de grenzen van
't land beroemd was. De lasten der boeren
waren gering. Behalve de algemeene staats
lasten hadden zjj slechts aan den heer van 't
dorp op den Waltersburg een matige be
lasting op te brengen en aan den predikant,
ieder naar zgn believen, een bgdrage te
betalen. Sedert menschenheugenis hadden
zjj goede dagen gehad, zjj hadden 't dank
baar erkend, waren tevreden geweest en
hadden zich nooit verzet noch tegen den
dorpsheer, noch tegen den herder. ,Tot on
tevredenheid jegens een dezer hadden ze ook
nooit reden gehad. De oude generaal Von
Waltershausen was wel een ruw soldaat,
die menigmaal opbruisen kon, maar hij was
niettemin een man van ongekrenkte eer-
ljjkheid, die geen mensch onrecht kon aan
doen. Zgn zoon Adalbert, beperkt van ver
mogens, lamlendig van aard als hij was,
had het vrjjgevigste hart van de wereld en
wat den dorpspredikant betrof, deze was
de vader der armen, de trooster der onge-
lukkigen, de bewaarder der vrede in de
gansche gemeente. »Wjj zullen voor onzen
leeraar door het vuur gaan*, zeiden de
lieden ronduit en voor zijn blseke, onge
K *K5austsilk* SKiAUtML KAMI
lukkige dochter hadden zjj een grooten
eerbied, als voor een heilige, ofschoon ze
de oorzaak vau haar ongeluk niet kenden,
misschien juist doordat ze die niet kenden.
Aan de goede dagen, althans de tevreden
dagen der boeren in Waltershansen zou met
één slag een einde komen.
Een revolutionaire geest was over het
Duitsche volk gekomen. Eeuwen lang had
het den druk gedeeld, de ketenen gedragen,
in politieke onmondigheid berust. Thans
geraakte het tot bewustzjjn zjjner waardig
heid, wentelde den druk van zich, verbrak
de ketenen. Wanneer een stroom, ingedamd
en in zgn loop belemmerd, eindelgk zgn
dammen doorbreekt, dan stort hg met geweld
verderzjjn wateren slaan neer wat hem in
den weg staat, overstroomea akkers en
weiden, vernielen bossehen, dorpen en steden.
Zjj kannen niet anders, daar is niets tegen
uit te richten 't is een natuurwet.
De boerenstand was vele en lange jaren een
gedrukte stand, ook in de Duitsche stateu, ja
daar vooral, en boerenkrijg en boerenoproer
maken groote espiodeu uit in de Duitsche
geschiedenis. Zjj vormen de gruweljjkste,
de treurigste phasen dier historie. De boe-
renoproeren gingen in den tjjd, van welken
wjj verhalen hij ligt drie menschenlevens
achter ons als een ontzettende epidemie
door de landenzjj verbreidde* zich van
dorp tot dorp, van kring tot kring, van
gewest tot gewest. Zjj waren in de eerste
plaats tegen de heeren gericht, in de tweede
tegen de geestelgken. Wordt vervolgd.)