Hel Land
van Heusden en Altena, iie Langstraat en de
iommelenvaard.
ïï\w
m pils
WJWË
De Zonnebloem.
FEUILLETON
De Klippen van Kitty Hawk.
Uitgever: L. J. YEERMAN, Heusden.
M 1544. WOENSDAG 2 DECEMBER.
1896
PÏTÏVJ
VOOE
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke
nauiEiers 5 cent.
Advertentiën van 1d regels SO ct. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Onder Flora's kinderen bekleedt de Zonne
bloem geen voorname plaats. In sierlijk
aangelegde tuinen wordt ze niet geduld.
Waarom, is moeilijk te zeggen. Ze groeit
flink uit de kluiten, draagt een bloem, die
een reuzin in haar soort is en beslaat
desniettemin weinig plaats. Maar ze is
niet gewild. Misschien is ze niet fijn ge
noeg. De mode speelt ook haar rol in de
bloemenwereld. Hoe het zjj, de Zonnebloem
moet ge niet zoeken in de welaangelegde
tuinen der gegoeden, maar in de lapjes
grond achter de arbeiderswoningen. De ar
beiders en hunne kinderen hebben wel
smaak in die schoone, stralende zon, die
haar hoofd fier boven het hek of de heining
uitsteekt en haar hart voor hare zuster
aan 't firmament opent.
Eenige jaren geleden ging door de bladen
de raadgeving: kweek zonnebloemen, want
deze ververschen den atmosfeer; ze ont
nemen den bodem schadeljjke gassen en
maken dus den omtrek gezonder. Wat
daarvan is, meenen we te weten. De Zonne
bloem ontneemt aan den bodem een massa
water en geeft dit in dampvorm aan de
lucht af. Vrjj nauwkeurig onderzoek heeft
deze massa voor één bloem op 1.25 K.G.
per dag bepaald. Worden dus op vochtigen,
d. i. in den regel ongezonden bodem, zonne
bloemen geteeld, dan helpen deze met kracht
den grond meer geschikt te maken tot
bewoning, 't Is te begrjjpen dat een enkele
stengel daartoe niet veel bjjdragen kan.
Men zou, om het doel te bereiken, een
vochtigen grond uitsluitend met zonne
bloemen moeten bepoten om «enig resultaat
te zien; van proeven op groote schaal
hebben we intusschen niets vernomen.
Misschien doet daaraan de overweging
het hare toe, dat bedoelde plant overigens
een nutteloos gewas is, 't welk alleen door
zjjn kleur genot schenkt. Wel is het rjjk
aan zaden, maar tot heden is 't niet gelukt
deze tot eenig nuttig doel aan te wenden,
althans niet hier te lande.
In de Vragen van den dag* van de
vorige maand vinden we een en ander over
deze plant, dat waard is ter algemeene
kennis gebracht te worden, 't welk we bij
deze zoo vrjj zjjn te doen.
Daar lezen we dan, dat de Zonnebloem
in het groot gekweekt wordt in Midden-
Rusland, in de omstreken van Moskou en
Saratof. Aangestipt dient dat deze streken
't best. bevolkte deel vao Rusland uitmaken,
waar de industrie bloeit en een levendige
handel gedreven wordt. Men kau dus niet
zeggenO, maar in Rusland is de grond
te geef, daar kan men licht, zelfs met een
bjjna onbruikbaar gewas, nog eenige rente
van zijn geld maken. In bedoelde streken
is de grond prjjzig en zjjn de werkloonen
tamelijk hoog en als daar nu met de ver
bouwing van zonnebloemen voedsel gehaald
wordt, mag onze landbouwer voor 't minst
hiervan notitie nemen.
Laat ons eerst meedeelen dat de Russische
zonnebloem wezenlijk een reuzin is, verge
leken zelfs met de onze. Ze bereikt daar
een hoogte van 2,5 tot 3,5 M., de stengel
is een arm dik en de bloem geljjkt een
schotel, weegt tot 3,5 K.G. en is gevuld
met een massa groote oliehoudende zaden.
Uit deze zaden wordt olie geperst, die in
Rusland gebruikt wordt als bjj ons de slaolie,
die, zooals men weet, uit de alom bekende
olienootjes geslagen wordt. Behalve voor
inlandsch gebruik, voert Rusland nog voor
een waarde van 10 millioen gulden uit.
j Het overbljjfsel wordt als veevoeder in den
handel gebracht. Wat van de plant, aan
wortels, bladen en stengel overschiet en op
het land verbrand wordt, vindt als potasch
zjjn weg naar de zeepziederjjen.
Een en ander zou reeds genoeg zjjn om
aan te sporen een proef in 't groot te nemen
met. den aanplant der zonnebloem, doch
we zjjn nog niet aan 't eind.
De armdikke stengel bevat n.l., als de
takken van den vlierboom merg, 't welk
een van de lichtste der vaste stoffen is, die
bekend zijn. Tot heden ging ook dit merg
met den stengel op 't land in vlammen op
om potasch te verkrjjgen, maar na genomen
proeven is men thans bezig reddingstoestellen
met dit merg te vullen. Een kub. dM. kurk,
't welk daartoe veelal gebezigd wordt, weegt
c. 0,2 K.G., rendierhaar 0,1 K.G., maar
zonnebloemenmerg nog geen 0.03 K.G.
Het draagt dus in water 7 maal zooveel
als kurk en 3 maal zooveel als rendi:rhaar.
Anders gezegdmen heeft om b.v. een
mensch in 't water drijvend te houden 1600
gram kurk noodig (zonder omhulsel) en
van merg slechts 230 gram.
o
ROMAN
VAK
FRIEDRICH ZIMMERMANN.
(12
»Uncle Sams kleine keffer zal leven
zei Bill.
>En ons zoo mogeljjk van 't ljjf bljjven,*
voegde John er bjj.
>Is Maggy niet thuis?* vroeg de eerste.
»Ik weet niet, waar het meisje uithangt.
Waarschjjnljjk zit ze bjj Konks.*
»Ja, die is gek met ze en zjj met hem,
alsof er geen jongens genoeg waren om
haar den tjjd te verdrjjven.*
Raffles wierp den «preker een spottenden
blik toe.
»Dat tjjdverdrjjf zal wel niet naar haar
smaak zjjn! En ook niet naar de mjjne. Ik
zou wel eens willen zien, wie het wagen
durft gekheid met haar te maken!*
»Zacht wat John, bjj jou gaan altjjd de
bramstengen over boord. Het was eerljjk
gemeendik dacht dat Maggy oud genoeg
was om zich een maE te kiezen.*
»En ze is verstandig genoeg ook. Als je
er dus een kent, kun je hem den raad geven
aan het goede adres aan te kloppen.*
Bill begreep den steek, die in Raffles
woorden lag, zeer goed, Hjj voelde zich
zjjn we nog niet. Voor eenige jaren stond
in vakbladen een bericht van een kostuum
uit kurkstof samengesteld, dat den drager
in 't water tot onder de arm*n boven hield,
een waar redmiddel dus voor allen die gevaar
loopen met 't natte element in aanraking
te komen, maar de praktjjk schjjnt er niet
veel mee opgehad te hebben, althans men
hoort er niets meer van.
Nu onze landbouw met de handen in 't
haar zit en niet weet wat ze, met het oog
op geldelgk voordeel, zaaien zal, ware 't
gewenscht dat een der vereenigingen een
proef nam met den teelt van zonnebloemen
uit Russisch zaad en uit den oogst olie
liet slaan. Misschien behoefde de Delftsche
oliefabriek dan niet meer naar West-Indië
om oliehoudende zaden op te doen.
JUP tveiwwiKm»
Buitenland.
Omtrent de nieuwe wet op de Belgische
schutterjjen deelt het >Hbl. van Antw.«
mede, dat de voornaamste bepalingen zijn
De burgerwacht zal per gemeente of per
gemeenten, volgens aanduiding van het
gouvernement, ingericht worden.
Zjj zal twee bans bevatten, de eerste van
21 tot 32 jaar; de tweede van 33 tot 40
jaar; in de twee bans zullen vrjjwilligers
worden aangenomen.
Tien opperkommandanten zullen voor heel
het land worden aangewezen.
De verschillende wapensinfanterie, ar
tillerie, jagers te voet el) jagers te paard
zullen, zooveel mogeljjk, geljjk het leger
worden ingericht.
De hoofd-officieren worden door den
Koning benoemd de compagnies-komman
danten, na afgelegd examen en op voor
dracht van een groep schutters, door de
schutters zei ven.
De eerste ban is verplicht tot 30 exerci
ties per jaar (na afgelegd examen tot 12)
en, in de eerste drie jaren, tot een oefening
van 10 dagen achtereen, op onbepaalde
punten des lands. De tweede ban is verplicht
tot 3 exercities per jaar. De eerste ban kan
gemobiliseerd worden en is dan aan de
krjjgswetten onderworpen.
Schutters, die 28 jaren oud zjjn, in den
eersten ban dienende, bjj het in werking
tographiën van Tom Mann, een der woord
voerders van de Engelsche arbeiderspartij,
uitgereikt, om hem te zekerder op te sporen.
Tegen zijn uitzetting zal een petitie aan
den Senaat worden ingediend. Men schijnt
daar op zjjn aanwezigheid dus niet bjj-
zonder gesteld.
Tegen Maandag waren bjj 100.000 strooi
biljetten tal van meetings bijeen geroepen.
Aan de werkstaking nemen 11000 mandeel;
6000 sjouwers, 3000 slepers, 500 kaaiwer
kers, 400 scheeps- en 600 ketelreinigers,
300 ververs, 40 kraanvoerders en ruim 400
matrozen. Men zegt, dat 1700 werklieden
uit de leigroeven van Zehbenick naar Ham
burg komen; de werkkrachten uit Genua
bleven weg, omdat men botsing ducht als
ze komen.
De werkstaking breidt zich intusschen nog
steeds uit. De werklieden van sleep- en ex
peditie-ondernemingen, van cargadoors en
dergeljjken beginnen ook 't hoofd op te
steken en aan de stedeljjke waterleiding en
gasfabrieken stelt men eischen, die op een
werkstaking zullen uitloopen. Een dag of
drie zou Hamburg nog verlicht kunnen
worden, maar als 't langer duurde zou men
in donker zitten.
De berichtgever knoopt hieraan een korte 'treden der wet, worden van verderen dienst
opsomming vast van de voordeden, die van j yrjjgesteld. Gehuwde schutters, boven 24
dit merg zouden te trekken zjjn voor red- jaren, behoeven aan de 10-daagsche oefe-
dingsbooten van waterdicht dubbel linnen ningen niet deel te nemen,
met deze stof opgevuld, van kostuums geheel j
uit merg vervaardigd, enz., maar zoover
Aan de Duitsche politie waren 1000 pho-
«ag&HKTfffiM M
echter niet tegen Raffles opgewassen, die den i komtHjj he«ft in zoo lang niet geschreven,
vrjjer gewoon uitlachte. Gelukkig tradende jongen en al de kousen zjjn stuk!* Zoo
twee vreemden de kamer binnen, waardoor klaagde zjj en liep weer naar de bank terug,
het gesprek een andere wending kreeg,
Een van deze was een mager man met
een haviksneus en een echt vossengezicht.
Hjj onderscheidde zich van zjjn metgezd
door een meer steedsche kleederdracht. De
andere, een jonge man van twintig jaren,
was ia de gewone visschersdracht.
»Alle duivels, meester Twysten* riep Bill,
»je komt juist van pas. We stonden op 't
punt een stoomjacht te buren om je goed
nieuws te brengen.*
Twysten lette niet op deze familiare toe
spraak en gaf Raffles de hand.
De oude vrouw scheen op dat oogenblik
uit haar dommel te ontwaken. Zjj verhief
zich en strompelde de binnenkomenden te
gemoet.
»He, he,« zei ze, Twysten aan den ja«
trekkende, >heb je Dan meegebracht, Dan,
mjjn jongen?*
»Neen, moeder Gritty,* zei de aange
sprokene, >hy is nog niet van zjjn reis
terug. Je moet geduld hebben.*
De oude schudde het grjjze hoofd.
»Heb je niets van hem gehoord. Hjj blijft
lang weg, mjjn Dan, en geschreven heeft
hij ook niet. Heb je niets van hem ge
hoord?*
Zeker, moedertje, hjj is vroeljjk en ge
zond en kat je groeten. Spoedig komt hjj
zelf, je moet nog een poosje geduld hebben.*
»'t Is niet waar, 't is niet waar,* kermde
de oude, »je wilt me voor den gek houden.
waar ze haar breiwerk opnam. »Ze zjjn zeker
stuk, die ik hem meegegeven heb, maar hjj
zal nieuwe hebben, warme nieuwe, :1e goede
Dan.* Zoo mompelde ze voort, zonder verder
acht te geven op 't geen om haar heen
gesproken werd.
De anderen, gewoon aan dergeljjke «cènes
met de krankzinnige vrouw, dronken hun
wisky en vertelden Twysten het groote
nieuws.
»Zoo,« zei deze, »ik vind dat Konks geljjk
heeft. We moeten voorzichtig zjjn. Als de
regeering maar niet te weten gekomen is
dat de Hagedis* smokkelwaar bergt en
nu de kanonneerboot er op afstuurt op haar
te loeren.*
>Onmogeljjk« zei Raffles, »in Nagshead
is geen verrader.*
»Neen, maar een nest vol spionnen. Sedert
ons dat station op den neus zit, zjjn we geen
oogenblik zeker. Die blauwe schoften staan
dag en nacht met den kjjker klaar.*
Laten we nu tot de zaak komen,*
drong Raffles. Wanneer kan de Hagedis*
terug zjjn?«
»Over aoht dagen, misschien ook vroeger.
Hou de oogen goed open en bespionneer
dien luitenant. Als de Hagedis overvallen
wordt, ben ik een geruineerd man. Hoeveel
balen heb je nog in den kelder, Raffles?*
>Ik weet het niet, maar kan het dadeljjk
onderzoeken.*
Hjj stond op en begaf zich naar de neven-
'Wacht maar, jullie booswichten, als Dan} kamer, gevolgd door de anderendoor een
Een nieuwe werkstaking dreigt in Enge
land, nl. van spoorwegbeambten. Het syn
dicaat heeft aan de directiën van alle lijnen
een eisch gesteld tot vermindering van de
werkuren en tot verschillende wjjzigingen
in den dienst. Ingeval de Maatschappijen
tot geen enkele concessie bereid zijn, zou
een groot gedeelte den dienst staken.
De Engelsche staats-secretaris voor bin-
nenlandsche zaken, heeft naar aanleiding
van het bjj hem ingediende geneeskundige
rapport, bevel gegeven tot het in vrijheid
stellen van dr. Jameson.
De toestand van den gevangene is echter
van dien aard, dat zjjn overbrenging niet
mogelijk is.
Uit Fort Salisbury wordt aan de Times*
gemeld, dat de Matabelen bjj den jongsten
opstand 8000 manschappen hebben verloren.
Duizenden geiten en schapen zjjn buit ge
maakt en honderden kraals zjjn verbrand.
De opstand is thans beslist gedempt.
De orkaan die Athene en den Piraeus
Donderdag geteisterd heeft, was ongekend
hevig en langdurig. Aan de nadere berichten
over de verwoestingen, door den storm aan
gericht, ontleenen wjj het volgende over-
valluik daalden de mannen in den kelder
af, waarin de waren lagen opgestapeld tot
de gelegenheid schoon was ze over den Sond
naar Osceola over te brengen. Na dit onder
zoek keerden Twysten en zjjn metgezel met
de roeiboot naar hun woonplaats terug.
Den volgenden morgen, na afloop van
het ontbjjt, wenkte Frank den sergeant
hem te volgen.
vSergeant* zei hjj, toen ze buiten ston
den, »ik ga naar omlaag naar den sheriff,
misschien nog verder naar John Raffles of
naar Osceola. Ik elk geval verzoek ik u
om mjj niet bezorgd te zjjn in 't geval dat
ik van avond uitbljjf.*
»Wat, de luitenant waagt zich in het
hol des tijgers? Bell Konks huist nl. een
zaam als «en bejaard roofdier. Niemand
komt bjj hem, buiten zjjn nicht of oud-
nicht, ik ken den graad van verwantschap
niet nauwkeurig, het is de dochter van
John Raffles, overigens het eenige perso
nage, met wie de moeite waard is kennis
te maken.*
»Om deze kennismaking is 't mjj minder
te doen,* antwoordde Frank, vmaar ik kan
er niet buiten den oude op te zoeken en
hem eens aan den tand te voelen. Het
komt er nu op aan hier eindelijk eens
rust te krjjgen en het station tegen verdere
aanvallen te vrjjwaren. Ge weet wel dat de
Bondsregeering niet zoo doortasten kan
als wenscheijjk was. Nagshead behoort tot
Noord-Carolina en de regeering der repu-
zicht
De Ilisso8, die het grootste deel van het
jaar nagenoeg droog ligt, rees op eens tot
een hoogte van 20 voet, zoodat de naburige
voorsteden onder water gezet, en gedeelte
lijk verwoest werden. Ook werden eenige
schokken van aardbeving tijdens den storm
gevoeld. Alle bruggen over de Ilissos, op
twee na, werden weggeslagen. Vooral da
buitenwjjk Batrachonisi, die door het arme
volk bewoond wordt, had zwaar t« ljjden,
vele huizen zijn daar geheel ingestort.
In den Piraeus was de verwoesting nog
erger. Het lager liggende deel der stad,
waar veel fabrieken staan, werd overstroomd,
hier en daar 5 tot 6 voet hoog. Tal van
menschen werden onder de puiahoopen der
instortende gebouwen begraven. De gas
fabriek kon niet in werking bljjven, zoodat
's avonds alles in duister was gehuld. Men
vreest dat ook vele dorpen van Attica zwaar
geteisterd zjjn, o.a. is het kampement der
Armeensche vluchtelingen te Kolonos over
stroomd. De meeste verbindingen met het
binnenland zjjn gestoord. Donderdagavond
waren reeds 28 Ijjken gevonden langs de
oevers van de Ilissos en de Kephisos, en 18
in den Piraeus en Phalernum. Alleen aan
de fabrieken van den Piraeus moet 2 mil
lioen dr. schade toegebracht zjjn. De koning
heeft dadeljjk 3000 dr. gezonden aan het
hulp-comité.
Nader meldt men dat de ramp aan 70
menschen het leven heeft gekost.
Majoor Nerazzini is den 7en November
met 26 Italiaansche krjjgsge van genen uit
Adis Abeba vertrokken generaal Albertone
blijft nog om het vertrek der gevangenen
te regelen. Een tweede troep zal in het
begin van Junuari gereed zjjn. Een Itali-
aansch dokter is reeds naar Harrar ver
trokken om de vrjjgelatenen tegemoet te
gaan.
Mil———»
President Kruger hield verleden week
een redevoering op een openbaar feestmaal.
Hjj sprak zjjn afkeuring uit over de valsche
geruchten, dat Transvaal voornemens zou
zjjn met geweld de Londensche conventie
te verbrekendsrgeljjke geruchten konden
slechts kwaad doen. Hjj verklaarde, dat d«
jj conventie aan de Zuid-Afrikaansche Repu
bliek alle noodige waarborgen van onaf
hankelijkheid geeft; indien er een veran
dering in de conventie gewenscht werd, zou
die op constitutioneele wjjze worden tot stand
gebracht. Transvaal's motto was, geen con-
bliek kan niet met uitzicht on goed gevok
de zaak ter hand nemen, voor haar eenigen
der deugnieten bekend zjjn en bewjjzen
hunner schuld kunnen overlegd worden.
Het doel mjjner nding u !jik,
de hoofdschuldigen uit te vinden en ie aan
het gerecht te Baleiah uit te leveren. Nu is
vóór alles de sheriff de aangewezen mau
me daarin te sten
>Neem me niet kwaljjk luitenant, maar
daar heb ik niet de minste verwachting van.*
»Ik evenmin, doek voor de
ik hem er in te kennen. Kan en wil hjj
me niet helpen, dan moet ik op eigen ge
legenheid handelet.*
»Nu dan, veel geluk!* zei de sergeant,
»Bell Konks bewo> grootste huis
't dorp, ge kunt niet missen. En wanneer
ge van middag nie ag f
»Dan behoeft ge nog mee ongerust te
zjjn. Ik ben op mijn hoede.*
Met deze woorden verwjjderde hjj zich en
daalde de duinen af. Het dorp zag er nog
uit als voor 26 jaren. Voor de huizen
stonden pratend en rookend de handen in
den zak, eenige visschers, die den officier
een vijandige blik toewierpen. Meyers
heeft geljjk* dacht Frank, »de lui hier
zijn luiaards en dagdieven. Trots de zicht
bare verwaarloozing van hunne woningen
staan ze luierend tegen een deurpost, alsof
hun handen niets te doen hadden.*
Bell Konks' huis was spoedig gevonden.
Toen Frank aanklopte, riep een harde,
scherpe stem binnen* en in 't volgend
oogenblik stond hjj tegenover den bewoner.
'iET land van altena-
i,iW i
Wordt vervolgd.)