-WM1
I |||r
jjii pli
Het Land van Heusden en Allena. tie Langstraat
de
lunnnelenvaard.
Het reisverhaal van ür. Kansen.
FEUILLETON.
De Klippen van Kitty Hawk.
'MMp
Uitgever: L. J, YEERMAH, Heusden.
M 1549. ZATERÜA3 19 DECEMBER.
1898.
tV
voob
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
frov.ee per post ronder prjjsverhooging. Afzonderlijke
Hammers 5 cent.
Advertentiën van 1tï regels 50 ct. Elke regel
meer 71/. et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Dr. Nansen heeft zjjn Noordpoolreis be
schreven in eeuige artikelen, opgenomen in
de »Daily Chronicle*; hieraan ontleenen wij
het volgende:
Zooals men weet, werd bjj Nansen het
lan van den Noordpooltocht geboren door
^et voortdurend aandrijven van Siberisch
hout aan de oostkust van Groenland; het
vinden van een werpstok, die van de Es
kimo's aan de Behringstraat afkomstig
moest zjgn, op de Groenlandsche kust; de
aard van het gs tusschen Groenland en
Spitsbergen, grover en massiever dan ander
drjjfija, en dat dus veel langer onderweg
schgnt geweest te zjjneindeljjk en vooral
het microscopische metallische stof, dat vol
gens het oordeel van deskundigen hoogst
waarschijnlijk uit Siberië kwam, en van
bjjxondere diatomeën, microscopische plan
tjes, volgens prof. Cleve (o.a. de ontdekker
van het cleveïet) overeenkomend met dia
tomeën, enkel gevonden bjj de Behringstraat.
»Op mjjn tocht,* schrjjft Nansen, »vond
ik een heele wereld van diatomeeën en andere
microscopische organismen, dierljjke zoowel
als plantaardige, die in de waterbekkens op
het pooljjs leven en steeds op reis zjjn van
Siberië naar Groenland; een microkosmos,
die tot heden nagenoeg onbekend was, in
het pooljjs altjjd beschouwd als ?an alle
levende wezens ontbloot.*
Zóó kwam Nansen tot zjjn bekende theorie,
en door de sombere voorspellingen van des
kundigen zelfs als Greely, liet hjj zich geen
oogenblik ontmoedigen. De natunrlgkste
weg om de poolstreken te doorkruisen moest
zjjn, zeoals de koene reiziger het uitdrukt
»Een plaatsbiljet op het jjs te nemen.*
24 Jani 1893 lichtte de »Fram« in
Kristiania Fjord het anker, den 29en Juni
bereikte men Chabarowa. Hier namen wij,
zegt Nansen, 34 Siberische trekhonden aan
boord, die baron Toll van de Ostiaken ge
kocht hadhier moest ook de ketel schoon
gemaakt worden en andere dingen in ge
reedheid gebracht. Ook zou de »Urania<
ons hier een lading steenkolen brengen,
maar daar wjj veel kolen aan boord hadden,
en geen tjjd om te wachten, zond ik Chris-
toffersen, mjjn secretaris, aan wal (hjj moest
ons hier verlaten) en vertrokken.
Maar er kwam een zoo dikken mist op
dat wjj de punt van onzen boegspriet niet
konden zien, en op 't laatst was ik genood-
om
zawkt, zelf met nog één man in een petro-
am-l(iunch te gaan, voor de »Fram« uit,
ii^t vaarwater te verkennen, waar wjj
elk oogenblik aan den grond konden raken.
Den volgenden morge.n stoomden wij echter
behouden de gevreesde Kars-zee binnen, om
den 6den Augustus, vlak bjj het schiereiland
Jalmal, door het jjs tegengehouden te worden.
Wjj gingen aan wal om botanische en
geologische onderzoekingen te doen; ook
vonden wjj dat de kust op de kaarten een
hal ven graad te ver westeljjk geplaatst was.
Wjj spraken hier nog met Samojeden, de
laatste menschel jjke wezens die wjj vooreerst
zonden zien.
Langzaam ging de tocht verderhet bleek,
R«n te le?cren vóór Nieuwjaar.
Allen zijn gedurende den geherlen
bet vroolijk gezelschap aanstalten maakte bespiegelingen werden weerlegd door dr.
tocht om op te breken. Een der heeren vroeg Bertillon, Re betoogde, dat juist het aantal
volkomen wèl gebleven en waren't er over 0m de rekening, die weldra door den kellner 0p de hoedanigheid invloed had; dat Duitsch-
ens, dat de poolzee een ze<-r gezonde gebracht werd. Zjj bedroeg niet minder danland, vóór vjjftig jaar met Frankrijk in
plaats is, vooral als men een zoo uitnemend 152 francs. Terwjjl de kellner in welsprekend j bevolking bjjna geljjkstaande, dit land thans
sanatorium tot zij n beschikking heeft als de gtilzwjjgen een afwachtende houding aan-'14 millioen zielen vooruit was; dat, als
»Fram«. nam, haalde een der jongelui een aantal het zoo voortging, Dnitschland over veertig
I,
jaar tweemaal zooveel inwoners tellen zon
als Frankrjjk, en de Fransche natie ten
ondergang gedoemd zou zjjn; hg eindigde
1 met aan te dringen op zwaarder belastingen
Het electrisch licht werd door den wind--bankbiljetten uit zjjn portefeuille te voor
molen voortgebracht, en onze goede ver- schjjn. De tweede wilde niet, dat de eerste
wachtingen zijn ook in dit opzicht vervuld,de rekening zou betalen, en haalde op zijn
maar er was niet altjjd wind genoeg om beurt zijn welgevulde portefeuille voor den
ons in staat te stellen voortdurend over dag. Op hetzelfde oogenblik legde no. 3 0p kinderlooze echtelieden,
electrisch licht te kunnen beschikkendaneen aantal bankbiljetten op tafel, waartegen
vergenoegden wjj ons met gewone petroleum-no. 4 zich verzette, zoodat op een gegeven
lampen. Over bet geheel ging de tjjd zoo'oogenblik een wedstrjjd ontstond, wie er
prettig voorbjj als in zulke omstandigheden voor het gelag in zon mogen springen. Er
dat de kaarten veel te wenschen overlieten m0gej^ was< \\rjj »Hen leefden in de beste ontstond nn een komisch intermezzo, waaraan
en verbetering eischten. Door het zware jjs jyjarQj0n{e en jerjer deed zijn plicht met hechter een eind diende te worden gemaakt,
verhinderd, was het niet mogeljjk verder j0pg,ewe^tJieid. Natnurljjk werd er voor ge-Een der heeren, die het meest opgewonden
oostwaarts door te dringen dan tot 77° 44 r^d dat er altijd bezigheid was, maar ook scheen, stelde daarom dit plan voor: de
waarom in een noordwesteljjke richting werd-zQn^er zou de tjjd ons niet te lang kellner zou zich laten blinddoeken, men zou
doorgestevend tot 78 50 en 133 37 waar j gevajjen want er werd gespeeld, muziek een oogenblik «blindemannetje* spelen en
September de >bram« aan eenj gemaak^ enz^ en hadden een goede de eerste de beste, dien de bediende te
den 22ö September de >Fram« aan
r s KBiiiHitKi, eiiz., en wy unuuexi eeu gueue
jjsberg werd vastgemaakt en aan den gang hjbliotheek tot onze beschikking. j pakken kreeg, had de rekening te betalen,
van het jjs werd overgelaten. j ^ej00£ dat een onzer erg beklemd De kellner, die uit dit zaakje een goede
Aanvankeljjk met tegenwind te kampen, ^ewee8j; jg eentonigheid van het leven, fooi meende te kunnen slaan, liet zich
waarover in alle pool-expedities zoozeer ge- - glimlachend een servet voor de oogen binden
klaagd is. Wat onszelf betreft, die heten nadat men hem een oogenblikje als een
^9j wetenschappelijke werk te bezorgen hadden,tol in het rond had gedraaid, begon hij te
[wjj kwamen tjjd te kort. De »Fram« was grijpen. Hg greep echter te laat, want de
kreeg men den
en dreef men naar
De gspersingen
»Fram« weerstond
8en November zuidenwind;
de pool.
waren sterk, maar
de persingen.
Het geraas van het tegen de wanden jn(jerdaa(j een prachtig observatorium voor j vier «heeren* waren op de teenen de trap
scharende jjs was soms zoo geweldig allerlei wetenschappelijke onderzoekingen,j afgeslopen en hadden zich reeds door straten
wjj elkaar niet kouden verstaan als wij j eQ jg dan 00k niet t« verwonderen daten stegen, gierend van pret, uit de voeten
in den salon zaten. Dat was bjjzonder on-Z0Q overvioe(Jig en kostbaar materieel gemaakt, als de oanoozele kellner eindelijk
aangenaam voor de kaartspelers, die nau- hebben medegebracht als weinig expeditiën een klein tipje van zjjn blinddoek oplichtte,
weljjfcs spelen konden. 'vóór ons. Luitenant Sieuard Scot Hansen
Eerst kwam het volk aan dek ooi naar jhad de meteologische, magnetische en astro-
het belangwekkende schouwspel van het op- jnomische waarnemingen te doen, die, durf
schuivende jjs te zien, maar weldra raakte
men er zoo aan gewoon, dat men er niet
meer op lette. Wjj gevoelden ons even veilig
volledig zjjn.
de botanische
waar-
en
zeggen, zeldzaam
Dr. Blessing nam
nemingen, die van het noorderlicht
al» in 88n vesting en de Fram was een ge- j natnurljjk ook d, phy,,iologi.che en medische
aellig, warm nest, waar niet. gevoeld werd j groolMdeeU I00r zjjB rekening; ook deze
van de strengheid van den poolwinter. De j laalste waran we, allermill,t onWangrijk.
temperatuur daalde intnsschen veer sterk, j Daarenbo,en werden aan boord ïo5los,iscbe
en het kwiksilver bleef weken lang bevroren. j onderzoskinsea inge,teH, peilingen gedaan,
De laagste stand van den thermometer was U en het zouteebalte van het
1 zeewater opgenomen, waarnemingen gedaan
In weerwil daarvan en ofschoon die lage oyer de alm08fer;!ch8 eleetrieiteit, enz. enz.
temperatuur dikwjjls van hevigen wind Wordt vervolgd.
vergezeld ging, konden wij het ons zeer
om een eind aan dit spel te maken. Den
bedrogen restauratiehouder bleef niets anders
over, dan een klacht in te dienen bjj den
commissaris van politie.
Dinsdagmiddag om zes uur is te Aschaf-
tenburg de fabriek van ontplofbare stoffen
van Ludwig Kromer ia de lucht gevlogen.
De knal was zóó hevig dat de vensters,
zelfs van de verst verwjjderde stadswjjken,
kletterend stuksprongen, terwjjl in de op
korten afstand staande verffabriek van dr.
Grosz de gasvlammen gedoofd en alle ven
sters vernield werden.
Er zjjn helaas bjj deze ramp vele men-
schenlevens te betreuren. In de vulkamer,
waar de ontploffing ontstond, waren veertien
meisjes bezig met het vullen van patronen,
waarbjj knalzilver het hoofdbestanddeel uit
maakt.
Deze veertien meisjes werden allen onder
de neerstortende muren begraven. Dadeljjk
na de ontploffing kwamen de werklieden
van de naburige fabrieken, de brandweer
en de politie toeloopen, die de eerste hulp
verleenden. Dat ging eerst in het donker
van den avond zeer moeiljjk. Men hoorde
't gegil en het hulpgeroep van de arme
menschen onder de puinhoopen en men kon
ze niet zien. Later kwamen er fakkels en
toen vorderde het werk gemakkeljjker.
ging, konden wg uou uu> aooi
behageljjk maken, bjj onze excursies in de
open lucht, in onze goede wollen kleeren en
met een overjas die
Buitenland.
De arme slachtoffers zagen er verschrik-
Te Parjjs is een tweede congres geopend keljjk uitzwart gebrand, de kleederen in
»ter bescherming en vermeerdering van de flarden, overdekt met afschuwelijke wonden,
bevolking,* op touw gezet door de Franschel hoofdzakelijk aan hoofd e* handen. Er
afdeeling der «Alliance van geleerden en waren vele dokters op de plaats des onheils
menschenvrienden aller landen,* in 1892gekomen, zoodat vrjj spoedig geneeskundige
gesticht, en welke zich ten doel stelt t hulp kon worden verleend.
's menschen leven beter en zedeljjker te! Tot acht uur was men bezig, toen waren
maken. De Minister van Onderwjjs, Ram-j alle gekwetsten in partienli*»»® ui"
band, die de openingsrede zou gehouden hospitalen opgenomen. 2 s i,v
hebben, was door ongesteldheid verhinderd, j bloei van de jeugd en de steun harer ouders
j Onder de sprekers was ook de onvermjjde- waren do>d; acht meestal - -r zwaar ver»
ljjke Robin, van Ohempnis, de apostel der wond, wt par d«. - m^ar
ROMAN
TA*
FRIEDRICH ZIMMERMANN.
(17
»Hoe weet ge dat zoo zeker?*
Eerstens zjjn hnnne toebereidselen te
zorgvuldig*, legde de sergeant nit, »dan
nemen ze te veel netten mee en wat 't
voornaamste is, ik heb geen zweem van het
imokkelschip kunnen bemerken.* Hjj reikte
Frank den kjjker toe. >Overtuig u zelf!*
Frank onderzocht nauwkeurig den horizon.
Geen schip was te zien, dan een bark, die
met volle zeilen naar 't noorden stevende
en Kitty Hawk reeds gepasseerd was.
>Het schip, dat ik voor verdacht hond*
ging Meyers voort, »is een brik, die op
gezette tjjden uit het zuiden komt, steeds
'•nachts dicht aan de kast komt, geen
vlag of signaalmasten roert en den vol
genden morgen spoorloos verdwenen is.<
>Zoo, zoo,* zei Frank verstrooid, zjjn
opmerkzaamheid nitslnitend wjjdende aan
de drukte op strand. De visschers hadden in
tnsschen een aantal booten van de duinen
in zee gebraeht en sleepten nette*, boeien,
touwen en ankers daarin.
>Het schgnt dat 't gansche dorp daaraan
deelneemt. Zouden de mannen alle* uit
vier elegant gekleede jongelieden, die vvrjje liefde,* die betoogde, dat bescherming
wind-proof* was. De bljjkbaar vuit* waren en de beste voor- en vermeerdering van de bevolking tegen-
Frame was zoo goed tegen de koude be- nemens schenen te hebben om veel geld te strjjdige begrippen waren; dat men het niet
schermd, dat wjj zelfs bjj zoo lage tempe- verteren, soupeerden dezer dagen in eenop de talrjjkheid, maar op de hoedanigheid
ratuur geen vuur in den salon behoefden nachtcafé te Parjjs. Het was zeer laat, toen
der menschen moest toeleggen enz. Zjjn
varsn vroeg hg. i iet* dergelgks.* dat mjjn voorganger, de arme Butler, van
»Niet allen. Ik tel acht booten en op elk j >Onzin!< lachte Frank, >zoudt ge denken juist zulk een expeditie nooit terugge
komen drie man, een die roeit en twee die;dat ik me tegenover de autoriteiten van^keerd is?<
de netten uitwerpen dat maakt vieren- Nagshead in den rok zo* vertoonen?* i »Goed, Meyers, en juist daarom heeft
twintig man nit. Een half dozjjn bljjft nogMeyers kreeg het gevraagde. >Luister,
thuis, want meer dan dertig m&nneljjke sergeant. Zoo spoedig de booten in zee zjjn
bewoners telt Nagshead niet, met uitzon
dering van hen die op zee zjjn.
>Een half dozjjn alzoo,* herhaalde Frank,
»dan is 't gevaar voor ontmoeting gering,*
en zich plotseling wendende tot Meyers
>kom eens mee op mjjn kamer, sergeant!*
Toen beiden alleen waren, liep Frank
eenige malen zwjjgend heen en weer. In
zjjn hoofd broedde iets, dat merkte de ser
geant wel, doch hg paste wel op zjjn kom-
mandant door vragen of opmerkingen te
storen.
»Bezit ga burgerkleeren vroeg Frank,
terwjjl hg voor Meyers staan bieef.
>Neen,« antwoordde deze verwonderd,
>hier in Nagtshead leggen we geen bezoeken
af, hebben dus geen civiel noodig.*
>Dat is fataal, uiterst fataal. De uniform
maakt me op duizend pas afstand kenbaar
als een bonten hond. Bezit ge volstrekt
niets, wat tot civielkleeding dienen kan?*
»Niets dun een oliejas, zooals de visschers
dragen en een zuidwester, tegen regen en
storm.*
Uitstekend!* riep Frank verrast. >Dat
is juist wat ik noodig heb. Spoedig voor
den dag, d. w. z. sergeant, ik verzoek u
vriendelgk mjj dat pak te leenen.*
>Met het grootste genoegen, lnitenant.
Had ik geweten dat ge dit gebraiken kon,
maar ik dacht aan een frak, een rok ofi
en de schemering begint dat is over een
paar uren wil ik probeeren onder be
schutting der duisternis en met behulp dezer
kleedjj «enigszins dieper in de geheimen der
brave lui, daar beneden, door te dringen.
Voor alle» echter moet ik de herberg nog
een bezoek brengen.*
»Onmogeljjk, luitenant, neem me niet
kwaljjk, maar ongemerkt zult ge daar niet
komen
>Is er nog een andere weg?*
»Neen, slechts een.*
>Dan zal ik door het woud gaan.*
»Dat is nog minder uitvoerbaar.*
Frank stampte onwillig met den voet.
Waarom niet? Erger me na niet sergeant,
met uw eeuwige tegenwerpingen.*
>Ik houd het voor mjjn plicht, luitenant,
u de gevaren van zulk een onderneming
voor oogen te stellen,* antwoordde Meyers,
eenigszins gekrenkt. »U weet, dat achter
de duinen een lung smal moeras ligt, waar
de weg door loopt; wanneer ge dien mist,
zjjt ge verloren.*
»lk zal de oogen open houden. Voor
't overige moet men zjjn goed gest-ernte toch
ook wat overlaten. En nu geen woord meer,
sergeant, de zaak is afgesproken en besloten.*
Meyers ging naar de deur, doch wendde
zich, eer hjj de kamer verliet, nog eenmaal om.
•Mag ik u daaraan herinneren, luitenant,
men mij hier gezonden, opdat ik het beter
treffe en terugkeere.*
Frank legde zich een poos ter ruste neer
en intnsschen staken de booten zee in. Toen
de schemering intrad wekte de sergeant
hemhjj trok den geelbruinen rok van grof
linnen over de uniform en zette den zuid
wester op.
Dat zal me toch op een afstand wel
onkenbaar maken, niet?* vroeg hjj.
Meyers trok de schouders ophjj was met
het plan niets ingenomen.
Opdat ge me niet voor al te lichtzinnig
zon houden, sergeant,* zei Frank lachend,
ziehier wat ik tot mijn beschutting mee
neem. Het is alleen voor de uiterste nood-
zakeljjkheid, want het ding maakt meer
spectakel, dan het nut doet.* Dit zeggende
nam hjj een revolver uit zjjn koffertje en
stak hem in den zak.
En nu, tot weerziens, sergeant, houd de
oogen goed op zee gericht, het zou toch
mogeljjk kunnen zjjn dat de smokkelaar
juist heden in de nabjjheid was.*
Frank verliet het station. Het was intns
schen donker geworden; langzaam werkte
hjj zich door het mulle duinzand heen. In
den grjjzen schemer, die over de witte vlak
ten der duinhellingen lag, maakte het woeste
zandgebergte een aangenamen indruk. Daar
voor was Frank echter ongevoelig; des te
scherper speurde hjj in het rond en lnisterde
zjjn oor naar elkjjgeruisch. Niet de ver
het hos
pitaal gebracht. Van haar zjjn er re«ds des
avonds vier geste;ren.
Op het oogenblik der ontploffing stond
een vrachtwagen van den gserhandelsar
Jakob vóór de fabriek. De paarden giagen
schrikkingen der natunr, de menschen waren
het, die hjj te rreezen had.
Na een korte, vermoeiende wandeling was
hjj de dninenrjj door. Het dorp lag nu aan
zjjn rechterhand en nn kwam net er op aan
te onderzoeken of het moeras hem veroor
loven zen tusschenbeide door te loopen te*
einde den dam te bereiken, zonder te dicht
langs de huizen te komen. Een eind liep
hg recht door, tot zjjn voet in den veen-
achten bodem inzonkdaarna liep hjj voot-
zichtig langs den rand, steeds de huizen aan
zjjn rechterhand houdend).
De weg scheen hem oneindig lang. Dan
was hg in gevaar weg te zinken, dan weer,
moest hjj, door de* *ood gedrongen, de
huizen zoo dicht naderen, dat hjj bestendig
in gevaar verkeerde uit een dezer gezien te
worden. Eindeljjk daar begon de dam.
Frank bukte zich tot den grond en luis
terde. Geen menschenstem geen voetstap
wa» te hooren. Met gevleugelden voet door
schreed hjj den gevaarljjken weg.
Na lag het moeüjjkste deel van den toeht
achter den rug; hjj had het woud bereikt,
door niemand opgemerkt. Thans had hjj
weer drogen grond onder de voeten en de
eenige zwarigheid bestond nog daarin zich
niet te ver van den gebaanden smallen
weg te verwjjderen en aldus te verdwalen.
Hjj liep vjjftig pas rechts van den weg
het lage geboomte in, en schreed daar zoo
snel als de duisternis en het gelnkkig slechts
spaarzame geboomte toelieten, op John
Raffles herberg toe.
(Wordt vervolgd.)
LAND VAN ALTEH^'
i r\ "HT 1 1 i t