Hel Land van lleusden en Allena
de Lanfslraal en de Sun
h kijkje over de grenzen.
i
I
Uitgever: L. J. VEEEMAN, Heusden.
M 1576.
ZATERDA9 27 MAART.
1897.
ul
VOOB
O
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Wjj hebben onze kritieke ponten, onzen
•choolstrjjd, onze geplitste politieke partijen,
maar de binnenlandsche toestand ran ons
land is nog heilig bjj dien van onze buren,
onze vroegere landgenooten, de Belgen.
Sedert eeuwen strjjden die nu voor hun
landstaal, hun geliefkoosde scboone Vlaam
sche sprake. Ze hebben niet opgehouden
hun heeren en meesters te overtuigen van 't
goed recht hunner taal maar deze bleven
doof, het Fransch bleef de taal en het
Vlaamsch werd, als een geminacht dialect,
niet in aanmerking genomen.
Er is een Vlaamsche spreuk, die zegt:
»de Taal is gansch het volkc en wanneer
één volk dit bewezen hééft, dan is het het
Vlaamsche.
Het groot Privelloge, door Maria van
Bourgondië, dochter van Karei den Stoute,
tegen haar wil uitgevaardigd en dat men
als de grondwet der zuideljjke Nederlanden
kan beschouwen, schreef in een der art.
vooralle wetteljjke staatsstukken zullen in
de Nederlandsche taal gepubliceerd worden.
Desniettemin heeft het Fransch de lands
taal verdrongen, werden de wetten in de
Fransche taal afgekondigd, werd in het
Fransch recht gesproken en werden tot de
hooge betrekkingen bij voorkeur buiten
landers benoemd.
Aan den koning van Spanje, zoomede
aan dien van Frankrjjk zijn meermalen beden
gericht om althans in de kerk geestelijken
tot bisschop te benoemen, die niet vreemd
waren aan de Vlaamsche taal en zeden,
maar noch de een, noch de ander had ooren
voor de smeekingen van een volk, dat met
dsn ondergang bedreigd werd.
Nogtans is Vlaanderen Vlaamsch ge
bleven. Een paar eeuwen (15061715)
onder Spanje, een kleine eeuw (17151795)
onder Oostenrjjk, een periode (17951815)
onder Frankrjjk hebben de Vlaamscho taal
niet vermogen uit te roeien. Ze is bjj het
volk in gebruik gebleven en trots lang
durige vreemde overheersching heeft het
Vlaamsche volk zjjn nationaal karakter be
houden en zijn onuitroeibare gehechtheid
aan de taal zijner vaderen.
De kortstondige vereeniging met ons land
heeft den inv' ^ed der Eransch-gezinden niet
kunnen keeron en na de revolutie in 1830
werd het Vlaamsch geheel ter zjjde ge
schoven, alle wetten in het Fransch opge
steld, voor de rechtbank alleen deze taal
erkend en in de vertegenwoordiging uit
sluitend deze gebezigd. Nu schreeuwden de
Franshiljons victorie, doch als ze gemeend
hebben een groote zege te behalen, dan zjjn
ze deerljjk teleurgesteld geworden.
Met al de kracht hunner ziel kantten zich
de Vlaminganten tegen d«ze bevoorrechting
er verhief zich een oppositie, waaraan gansch
Noordeljjk België deelnam, tegen deze taai-
tirannie. Aan het hoofd stonden mannen
als Willems en Conscience. Zjj wendden het
oog op Noord-Nederland en sedert dien tjjd
heerscht er tusschen de letterkundigen hier
en ginds een broederlijke toegenegenheid,
die zich vooral uit op de gemeenschappeljjke
taal- en letterkundige congressen.
Tegen deze oppositie was de Fransche
invloed niet bestand. De stem des volks
eischte rechtspraak in de landstaal het
werd eindeljjk toegestaaneischte gelijkstel
ling der twee tulen in het parlement
ook dit werd verkregen. Stap voor stap
zjjn de onverschrokken Vlamingen voort
gegaan en wat ze den verloopen winter
verkregen hebben, zet de kroon op het werk.
Met op drie na algemeene stemmen is nl.
besloten de Nederlandsche taal naast de
Fransche tot officieele taal te verklaren. Alle
wetten worden voortaan in beide tegeljjk
opgesteld en afgekondigd en niet meer zoo
als vroeger in 't Fransch en daarna in 't
Deze wet vangt aldus aan: Art. I. De
wetten worden aangenomen, bekrachtigd,
afgekondigd en bekend gemaakt in de Ne
derlandsche taal. Art. II. De bekrachtiging
en afkondiging geschiedt op de volgende
wjjze: »Leopold II, Koning der BelgeD, aan
alle tegenwoordigen en toekomenden, heil!
De Kamers hebben aangenomen en wjj
bekrachtigen hetgeen volgt: (tekst van de
wet). Kondigen de tegenwoordige wet af,
bevelen dat zjj met 's lands zegel bekleed
en door het Staatsblad bekend gemaakt
worde.
Dat is een schoone overwinning, te
schooner, daar z* met vredige middelen be
vochten is. Nog echter is de tjjd van rusten
op behaalde lauweren niet aangebroken.
De Vlamingen slaan na het oog op de on
derwijstoestanden en vragen met recht een
hoogeschool, waaraan onderwjjs in de Ne
derlandsche taal gegeven wordt. Volkomen
gelijkstelling op alle punten is hun leus.
Wij, Noord-Nederlanders, die binnen onze
landspalen zulk een strijd nooit gekend
hebben, verheugen ons harteljjk in de zege
door onze stamgenooten behaald en we
wensehen hun succes toe op hun verder
streven.
Buitenland.
Dat de Turksche vloot niet tot de beste
van Europa behoort bewjjst voldoende een
telegram, waarin melding wordt gemaakt
van het uitvaren van de le divisie van het
Turksche smaldeel. Een gedeelte van dit
telegram luidt
Eergisteravond verliet de eerste divisie
van het Turksche smaldeel onder bevel van
vice-admiraal Hassan Remj pasja den Gou
den Hoorn. Van 's ochtends af waren de
beide oevers, de oude en de nieuwe brug
door vele duizenden nieuwsgierigen bezet.
Over de brugleuningen hingen vooral veel
Turksche vrouwen. Om half vjjf begon het
wonder. Niemand had gedacht dat die half-
vermolmde, halfverroeste vloot zieh nog in
beweging kon zetten, en nu kan men zeggen:
«En toch beweegt ze!« Muziek schalde, ge-
jaich en handgeklap weerklonk, toen eerst
de dichtbevlagde driemaster «Mesoedié*,
het admiraalschip, langzaam door de geo
pende bruggen voer. Dit schip was trou
wens het eenige wat den naam oorlogsschip
verdiende. Het meet negenduizend ton, is in
Engeland gebouwd, en aan boord moeten
vjjftien kanonnen zjjn. Op het stoomschip
«Mesoedié* volgde de kleinere «Hanidié*
eerst flink, maar plotseling hokte ze, begon
te draaien en dreigde, in plaats van door
de brugopening, rechtstreeks op de samen
gepakte menigte in te varen. Snel kwamen
twee sleepbooten de onhandelbare kast te
hulp en trokken ze recht.
Onder het publiek was intusschen angst
en verwarring ontstaan. Honderden gingen
op den loop en vielen over elkaar heen. In
Galata zag men de menschen loepen, en
sloot oniniddelljjk alle winkels en veel men
schen vluchtten hoogerop naar Pera. Daar
weer dezelfde afgrgseljjke paniek. Weldra
ging het als een loopend vuurtje rond dat de
Ottomansche Bank weer bestormd werd, en
dat er gemoord werd. Het duurde een heele
poos voordat bereden politieagenten de
menigte haddsn ingelicht en gerustgesteld.
>In Stauabóel liepen onderwjjl kalm de
overige schepen uit. Er volgden nog de
«Azizié (6400 ton) met tien kanonnen zegt
men; de even groote «Osmanié*, de «Nedzj-
im-sjefkeU, een schip van slechts 2000 ton,
en vier torpedobooten. Het geheel maakte
den indruk van een met moeite bjjeenge-
scharrelde parade.
Over den werkeljjken toestand in het
Oosten valt nog altjjd weinig te zeggen.
Het Grieksche volk wil nu eenmaal den
oorlog, en door den nood gedwongen moet
de koning toegeven, al ziet hjj daardoor
Advertentiënj
meer 71/, ct.
Advertentiën'
ingewacht.
kroonde hoofden in Europa verbinden, ver
broken.
Algemeen is men dan ook van oordeel,
dat de toestaud allengs moeilijker wordt en
dat het gevaar schier onaf wendbaar nadert.
De Grieksche schatkist moet goed gevuld
zijn, en ook is 't geen geheim meer, dat
de Grieksche broeders in het buitenland even
als de Puilleensche genootschappen, reeds
millioenen geofferd hebben; van de andere
zjjde beschouwd, moet erkend worden, dat
het land ook groote offers moet brengen,
want om het leger, hetwelk men thans op
75000 man schat, en dat zich aan de gren
zen bevindt, op voet van oorlog te houden,
kost een handje vol geld, men zegt van
anderhalve ton per dag.
De marine moet nog daarbjj gerekend,
welke geschat wordt op ongeveer een half
millioentje.
Er melden zich dageljjks vele vrg willigere
aan, grootendeels Grieken, die zich in het
buitenland bevinden.
Italië heeft een verbod uitgevaardigd, dat
Italiaansche burgers als vrjjwilligers niet bij
het Griekscht leger in dienit mogen treden
en met dit oogmerk het land verlaten.
De Grieksche regeering harerzjjds houdt
eveneens een wakend oog op de emigratie,
en ook zijn de hier gevestigde agentschappen
van buitenlandsche stoomvaartljjaen zeer
voorzichtig, om geene landverhuizers van
Grieksche nationaliteit te vervoeren.
De Grieksche regeering heeft besloten om
zich tot de mogendheden te wenden met
een nota, waarin wordt geprotesteerd tegen
het blokkeeren van Kreta, terwjjl zjj zich
van hare verantwoordelijkheid voor de ge
volgen, die daaruit kunnen voortkomen,
ontslaat.
Uit Chanié wordt gemeld dat de opstan
delingen van Akrotiri het voorstel van zelf
bestuur onder suzereiniteit van de Porta aan
de meening der hoofden in het binnenland
hebben onderworpendeze zouden echter
weer verklaard hebben, dat er maar twee
oplossingen mogelijk zijnannexatie bij
Griekenland of doodvechten.
Te Athene alleen moeten zich nu reeds
130 correspondenten van buitenlandsche
bladen bevinden.
De berichtgever van de Times* aan de
Grieksch-Turksche grens vat zjjn indrukken
als volgt samen: «Overal is het vol soldaten,
maar klaarbljjkeljjk is alles nog niet gereed.
Het zal nog wel eenigen tjjd duren voor
de regeering een beslissenden stap kan doen,
indien de schjjn niet zeer bedriegt.*
De «Efimeris*, die in betrekking staat
tot het hof, verzekert nog eens dat de Sultan
gaarne een onderhandsche overeenkomst had
willen sluiten met de Grieksche regeering,
om, onder zjjn suzereiniteit, Kreta aan Grie
kenland over te dragende Turksche troepen
zouden dan van het eiland teruggetrokken
zjjn, en Griekenland had een j&arlijksche
schatting betaald aan de Porte. Het tot
stand komen van zulk een overeenkomst
werd echter door de mogendheden verhin
derd, vooral door Duitschland en Oosten-
rjjk, verzekert de «Efimeris*.
De «Standard* verneemt uit Konstanti-
nopel, dat aan de gezanten van Turkije
in den vreemde een aausehrjjving is gezon
den, om oniniddelljjk onderhandelingen te
openen over den aankoop van drie nieuwe
pantserschepen, kant en klaar te leveren.
Volgens een bericht uit Braila aan de
Daily Mail* heeft de Russische vrjjwillige
vloot bevel gekregen op te stoomen naar
de havens van de Zwarte Zee die het dichtste
bjj Konstantinopel liggen, en is een deel
van de legerkorpsen in Bessarabië naar
Odessa gazonden.
In den avond toen basloten werd door
het personeel van de Zwitsersche Noord-
O PI werk te dag
staken, had de telegrafist aan het station-
telegraafkantoor te Zurich het verbazend
druk met het overseinen van het dreigement
aan alle mogaljjke beambten van de maat
schappij: «als gij morgenochtend niet stipt
op tjjd op uw post zjjt, wordt gij ontsla-
gen.« Om drie minuten voor twaalven kwam
de president zelf op het kantoor, met een
nieuw pak oDtslag-dreigementen. «Deze te
legrammen moeten zoo spoedig mogelijk
worden overgebracht* zei hjj tot den
beambte. Deze legde de dépêches gelaten
voor zich neer, begon te tikken met den
drukknop, en toen de directeur juist weg
wilde gaan, stond de telegrafist plotseling
van zijn toestel op: «Meneer zei hij
het is klokke twaalf. De werkstaking be
gint, ik kan dus niet verder seinen.* Daarop
trok hjj zijn jas aan, en verdween.
De vrouw van een dokbeambte te Chat
ham hesffc het leven geschonken aan een
vierling, drie jongens en een meisje.
Men berekent dat de begrafenis van de
Keizerin-weduwe van Japan, te Kyoto,
f 1.680.000 heeft gekost.
Prof. Schweninger is te Friedrichsruh
aangekomen, wijl Bismarck weder zwaar
lijdt aan aangezichtspijn.
De pjjnen beletten Bismarck bjjna den
mond te openen.
»'t Is mjjn verdiende loon* moet hjj
dezer dagen gezegd hebben «want met
den mond heb ik het meest gezondigd in
mijn leven, met eten, drinken en vooral
metpraten.*
Om verlichting aan te brengen baten
slechts twee middelenblazen van caout
chouc met warm water of een alcoholische
drank.
«Een cognac of een grog heeft 't meeste
effect,* zegt Bismarck, «maar Schweninger
wil dit niet te veel toestaan.*
Bij een geweldigen storm in Georgië is
te Arlington (Vereenigde Staten) een school
ingestort, met het gevolg, dat acht kinderen
gedood en vijftien personen ernstig gekwetst
werden.
De politie te Barcelona heeft twee van de
Spaansche «schatgravers* opgepakt, die ook
in ons land wel eens dupes trachtten te
maken. De heeren hielden volledige boek
houding; zjj maakten ongeveer 7000 gld.
per jaar.
Uit New-York wordt gemeld, dat barones
Hirsch 1,800,000 dollars beschikbaar zal
stellen voor Israëlitische instellingen van
liefdadigheid in die stad.
Een Londensch blad heeft uitgekend, dat
het verhuren van plaatsen op den doortocht
van den stoet, bjj het diamanten kroon-
jubilee der Koningin, zal opbrengen
tweehonderd millioen guldens.
Uit zeer goed ingelichte bron verneem ik,
aldus de Londensche correspondent van het
Berliner Tageblatt, dat in de betrekkingen
tusschen Engeland en de Zuid-Afrikaansche
Republiek in de laatste 24 uur zulk een on
gunstige wending is gekomen, dat besloten
is tot het zenden van 15000 man troepen
naar de Kaapkolonie.
Bin nenland.
De Groothertogin van Saksen-Wei mar,
geboren Prinses van Oranje-Nassau, was,
zooals men weet, de naaste troonopvolgster,
krachtens art. a4 onzer Grondwet. In haar
plaats treedt met haar overljjden thans,
volgens datzelfde artikel, de oudste zoon
van haar vooroverleden oudsten zoon, Erf-
groothertog Wilhelm Ernst, geboren 10 Juni
1876, thans luitenant bjj de Pruisische garde
te Potsdam, die alzoo voorloopig de Neder-
landsehe troonopvolger is.
Reuter seint uit Weimar dat het stoffel jjk
overschot van de groothertogin Sophie Mann-
29 dezer in den vorsteljjken grafkelder
blI
aal
da
Cel
y{
lat
is
vai
pa
oni
ove
in
Woensdag werd aan het postkantoor te
Amsterdam ter betaling aangeboden een
postwissel groot f 5, uit Leiden afgezonden.
De juffrouw aan het loket, die het juist
erg druk had, betaalde het bedrag uit. Later
bleek dat de wissel valsch was en de stempels
met een afgebranden lucifer waren nage
bootst. Dadelijk werd bjj de politie aan de
Pietershal aangifte gedaan. Een streng on
derzoek werd ingesteld en het gelukte Don
derdag den afzender van den postwissel,
zekeren Bogaars, alias Hermens, te arres
teeren. Hjj had uit Leiden den wissel aan
zichzelf te Amsterdam gezonden, zonder na
tuurlijk te Leiden het bedrag te hebben
gestort.
Dezelfde persoen heeft ook te Haarlem
zieh aan een dergel jjk feit schuldig gemaakt.
Men meldt toch uit Haarlem het volgende:
Donderdagochtend is aan het postkantoor
alhier aangeboden en uitbetaald een post
wissel groot f 90, die later gebleken is valsch
te zjjn, kenbaar aan het ontbreken van het
wisselnummer en aan de poststempels daarop
voorkomende die geteekend en niet gedrukt
zjjn. De verdachte persoon is reeds een paar
uren later te Amsterdam aangehouden, waar
hjj een geljjk misdrjjf had gepleegd.
Hjj is genaamd Nicolaas Bogaars, oud
24 jaren, van beroep bakker.
Bjj het verbouwen van een winkelhuis
te 's Her togen boseh, dat ongeveer 70 jaren
in denzelfden toestand bleef, werd dezer
dagen eenversteends kat gevonden,
die geheel gaaf gebleven was; zelfs snor
en tanden zjjn nog aanwezig.
hui
4
nu