and van Heusdea en tllena, dc Langstraat en de nelerwaard, FEUILLETON DE SLEUTEL. 1897. Uitgever#L.. J. VEER MAM, M 1578. ZATERDAG 3 APRIL. LAND VAN ALTENA- yoob "O Jit ilatl verBchjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. A bonnementsprjjs: per 3 maanden f 1.00. franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderljjke nummers 5 cent. i ^cisdsn. Advertentiën van 1o regels SO ct. Elke regel i meer lljt ct. Groote letters naar plaatsmimie, Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavcnd ingewacht. Brieven uit Amsterdam. De politiereglementen van zeker wel alle plaatsen in ons land bepalen een vast uur waarop publieke gelegenheden, als herbergen, café's, bierhuizen enz. gesloten worden. In sommige wordt daaraan de hand gehouden, heel gemoedelijk veelal. Tk zie hern nog, onzen ouden veldwachter, kwart over tienen de gelagkamer binnen stappen. »Kom j >n- gens, 'tis tjjd hoor Naar moeder de vrouw En dan stond er steeds in een hoek op de toonbank een boordevol klaartje, schijnbaar achteloos daar tot nader order neergezet. Maar onze oude veldwachter had het al tjjd terstond in de gaten, greep het, terwjjl hij zjjn redevoering afstak, tusschen duim en wijsvinger en goot het daarna met een wip naar binnen, waarbjj hjj nooit verzuimde den kastelein een knipoogje te geven, dat zooveel zeggen wilde alstwee joden weten wat een bril kost! En daarna ging hjj heen en liet zitten wat zat, als men de deur maar achter hem op slot deed. Zoo gaat het echter niet in de stad, waar •enige honderden agenten staan onder de bevelen van brigadiers, inspecteurs, com missarissen, hoofdcommissaris en burge meester en vooral niet wanneer die hoofd commissaris een streng man en de burge meester een niet minder streng man is. Neen, dan gaat het er anders op los, dan trekt wanneer het sluitingsuur geslagen is, een detachement uit onder bevel van een in specteur, klopt aan, moet opengedaan wor den, zegt proces-verbaal aan en verwijdert de stoel .'aste klanten. Zoo is het hier eenigen tjjd aldoor ge gaan, nadat de autoriteiten met, schjjnbare ljjdzaamheid toegezien hadden hoe de po litieverordening overtreden werd. «Ze hebbes vele vonden gezocht* zegt de Prediker; de houders van bierhuizen en z.g. bierhuizen was dat sluiten te twaalf uur een doorn in 't oog en daarom hadden ze er dit op gevondenZe verhieven hun localiteit tot sociëteit, maakten statuten en ledenlijsten op, stelden een bestuur samen en lachten in hun vuistje; nu was dat fameuss artikel, dat spreekt van sluiten te middernacht, niet op hun instelling toe- passeljjk. Deze vond was echter zulk een doorzichtige bedriegerjj, dat de rechter herhaaldelijk deze pseudo-societeithouder8 veroordeeld heeft. De anderen echter gingen voort na 12 unr te tappen aan hun vaste klanten, die op dit uur binnen waren. De deur werd gesloten voor den scbjjn, men kon in Novelle van ERNEST JOUBERT. Men sprak over het spel op de jongste receptie van hertogin Hélène, de vreemde linge, die in haar salon alles vereenigt wat er aan Parjjschen esprit* wordt gevonden. Iedereen had iets te vertellen. >En u, dokter, houdt u van het spel?* zei hertogin Hélène tot een jongen man, die aanstonds als marine-chirurg kon wor den herkend. «Ik heb er van gehonden, mevrouw,* antwoordde dr. Robert de Riondel. >Is het onbescheiden u te vragen waarom v niet meer speelt?* «Volstrekt niet mevrouw!* Een aardig, klein en fijn geciseleerd sleu teltje toonende, voegde hg er toe; «Ziedaar mijn talisman. Wanneer ik lnst krjjg om te gaan spelen, raak ik even aan df-zen sleutel en de herinneringen, die hjj opwekt, ontnemen mg aanstonds den lust om een kaart aan te raken.* >Inderdaad!« riep de kleine gravin d'Aur uit. «Kleeft er bloed aan uw sleutel en spreekt dat voorwerp van een Blauwbaard- geschiedenis en uit en gewacht op de dingen, die komen zouden. En die kwamen. Burgemeester en hoofd commissaris besloten daar nu eens een eind te maken. En toen is een poos lang de buurt om en bjj Warmoestraat en Nes op stellen gezet. Als 't sluitingsuur koud was, rukten ze uit-, onze s^helmdcn, in militairen pas, hielden halt voor de aangewezen bier huizen, maakten die schoon, bevalen te sluiten en dan ging het in gelederen voor waarts naar een volgend. Intusschen had al wat zich nog op straat bevond en veel zaaks is 't op dien tjjd niet aange sloten en werd deze reiniging der bierhuizen een volksvermaak voor nachtvlinders en lieden van allerlei allooi, die tnsschenbeide met den wapenstok moesten uiteengejaagd worden. En hielp het? Geen zier. Men werd vöör verdreven en kwam op zjj of achter weer binnen en den volgenden avond vond de politie 't gezelschap weer vergaderd. Nu moet ik u eerst opmerken, dat 't artikel der verordening den Burgemeester bevoegdheid verleent 't sluitingsuur te ver schuiven en alle nette café's, als Kras, de Pool, Mille Colonnes enz. mochten dan ook tot één uur openbljjven. En ten tweede dit: in een stad als de onze, zjju tal van menschen, die tot zeer laat aan den arbeid zjjn. Neem b.v. onze ar- tisten, die in touw blijven tot twaalf nur. Die en zoovele anderen mogen toch ook wel hun potteken drinken na harden arbeid 't Is wel een beetje streng om de Amster dammers, die gewoon zjjn een stuk van den nacht bjj den dag te voegen, over dezelfde kam te scheren als buitenlieden, die gewoon zjjn met de kippen naar stok te gaan en die jjzen, als ze hooren dat iemand om elf nur nog trek in een glas Pilsener of een kwast kan hebben. 't Zjj nu dat de autoriteiten dit laatste ingezien hebben, 't zjj ze de overtuiging op gedaan hebben dat ze 't aldus met geweld nooit gedaan zouden krjjgen er is plotseling een eind gekomen aan de ont ruiming en verbaliseeriüg en ze hebben allemaal permissie tot 2 uur gekregen. En nu is ieder in zjju schik? 't Mocht wat Nu komen de Jannen en nemen 't woord. Wat de burgemeester voor had, langzame inkrimping van den tjjd tot drinken gesteld, dat was naar hun hart. '8 Morgens 9 uur moeten ze present zjjn om schoon te maken, glazen te wasscben, te poetsen en 't lokaal presentabel te maken. Den heelen dag slenteren ze tot in den nacht en wezenljjk, als ze dan tot 2 uur is volstrekt niet vroolijk.* «Dokter, wij luisteren naar n,< hernam hertogin Hélène. Het gezelschap vormde zich tot een kring om Robert de Riondel, die zonder zich te laten bidden als volgt aanviDg. Het is in Senegal, te Saint-Louis, dat ik voor de laatste maal heb gespeeld. Op een avond van den vorigen zomer, in den «Cercle de France*, boden wjj den gouverneur, die den volgenden dag zon vertrekken, een afscheids-punch aan. Ik was er met al de officieren en eenige koop lieden van beteekenis. Een van deze laatsten, zekere D***, was mjj particulier bekend. Drie maanden tevoren had hg mg geroepen bjj zijne zieke vrouw. De schoone mevrouw D. was toen twintig jaar oud. Al onze officieren waren verliefd op haar prachtige oogen, onder groote bruine wenkbrauwen, en met eene tegeljjk Daïeve en ondeugende uitdrukking, op hare heerlgk blonde haren, haar lieht ge bleven teint: smetteloos, ondanks den tro pische zonnegloed. Op mjjn beurt werd ik door de bekoring van deze sirene aangegrepen. Ik vond haar te bed, een weinig koortsachtig en schooner dan ooit. Haar heldere stem, waarin toch zekere smart scheen door te trillen Wat zal ik u zeggen? ik werd betooverd door die oogen, door gansch haar wezen; 'k geloof, dat ik een weinig beefde, toen bediend hebben, rrirfc een werkdag ran 17 uren achter den ru r, dan h»bben ze de rust dubbel en dwars verdiend. Nu zjju zij op 't oogenblik bezig zich te organiseeren en vergaderingen te belegeren. Ja, 's nachts half 3 convoceeren ze hun medekellners tot bespreking hnnner nooden en nn zullen ze trachten op de harten der patroons te werken, opdat die, trots de verdunning, het sluituur op 1 unr stellen. Hnn broeders in de werkmanswereld hebben al jaren tot eisch den 8-urigen werkdag met volle recht mogen zij dan aankloppen om althans 8 uren rust te genieten. Sedert eenige dagen heerscht er groote onrast onder een deel van 't personeel der lagere scholen le en 2e klasse. Aan die scholen wordt in de avonduren teekenles gegeven aan de jongens der twee 'hoogste klassen. Heel veel haalt dat onderwjjs niet uit, maar 't kost aan de gemeente per school f 400, over 120 scholen maakt dit 48000 pop. Nu is door B. en W. advies gevraagd omtrent hnn voornemen deze avondlessen op te heffen, en aangezien de hoofden dezen ballast, als leggende beslag op hun avond uren, gaarne over boord zullen werpen, vreezen de belanghebbenden 't ergste. Overigens maken we 't allen heel wel. Zeventien sterfgevallen op de duizend getuigt van goede gezondheid. A. 29-3-97. J. L. R nitenland. De Ville de Saint- Nazaire. Uitvoerige bjjzonderheden over de schip breuk worden allengs bekend, ten deele door de mededeelingen der enkele geredden die reeds in Europa, te Glasgow, zjjn aan gekomen, waarvan de Engelsche bladen bericht gaven, maar vooral door die van de New-Yorksche bladen. Den 6en Maart in den middag vertrok het schroefschip «Ville de Saint-Nazaire* van New-York, met bestemming naar Port Prince, Haïti. Reeds den volgenden dag werd het door storm en stortzeeën over vallen en des avonds stroomde het water de machinekamer binnende vuren werden gedoofd. Men had nauweljjks één water dicht beschot, terwjjl een schip van een type en een grootte als dit er minstens een half dozjjn behoort te hebben. Kapitein Jaquenean zag spoedig in dat zjjn vaartuig zinken moest en alleen aan redding der opvarenden kon gedacht worden. De avond was pikdonker. Men zag de zwarte figuren der zeelieden die alle krachten inspanden om de booten neer te laten en van het schip af te krijgen meer dan een boot sloeg i Met de grootste moeite verborg ik, onder een air van geleerde plechtigheid, den diepen indruk door deze vrouw op mjj gemaakt. Eindeljjk ging ik heen, ten prooi aan die verlegenheid van de eerste liefde, die zulk een heerljjk gevoel in uw gemoed wekt. Ik kwam dikwijls weder. Mevroaw D. bleek mg meer dan gewoon ontwikkeld te zjjn: ze was vol van geestdrift voor kunst en gevoelde zich aangetrokken tot al wat schoon en goed is. Aan hare zjjde heb ik de beste oren van mjjn leven door gebracht. Zjj genas, naar mjjn zin veel te snel. D. verborg nauweljjks zjjne jaloezie en ik moest mjjne bezoeken staken. Ik had haar nooit iets van mjjne gevoe lens voor haar doen blijken, maar zjj was te veel vrouw om er niets van te bemerken. Wat hare gevoelens jegens mg aangaat, daarvan wist ik toen niets. Maar aan de wjjze waarop zij haren echtgenoot somtijds aanzag, aan den toon waarmee zjj tot hem sprak, had ik meenen te bemerken, dat zjj voor hem zoo niet een nar levendigen hartstocht koesterde, dan aan hem gehecht was. Men vertelets? iderlinge din gen van dien D. Eenige ën tevoren met zjjn vrouw aangekomen d* zjju fortuin te maken, had hg in twee jaifen tg da inden ivoor- en goudhandel een flink vermogen weten te verwerven. Toe^-maakten zjj zich gereed om Saint-Louis ta verlaten, teneinde er aan s'nkk^n tegen hst schip. Weinige minuten nalat allen het hadden verlaten, zonk de «Ville de Saint-N '.zaire, hjj kaap Hatteras, op een afstand van 260 mijlen van New-York. Al de acht booten waren van boord gezet, maar vier waren door de golven tegen het .«chip verpletterd en de daarin aanwezigen verdronken: in de andere vier waren 29. 29, 8 en 7 personen, dat is 73 van de 82 opvarenden. Tjjd om levens middelen mee te ne nen was er niet geweest. Een poging van de booten om bij elkaar te blijven mislukte; in het akelig dui ter zocht ieder zoo goed mogeljjk zijn weg. Van drie, stellig van twee booten weten wjj nn iets. Een van 29 personen is aan getroffen door de Amerikaansche schoener «Hilda,* kapitein Rines, Zondag 15 dezer, das nadat zjj acht dagen machteloos had rondgedobberd. De andere boot van 29 personen is den 12en ontmoet door de «Yanariva,* des morgens 6,40 op 31° 25' N. B. en 61° 22' W. L. Te New-York zijn door de «Hilda* vier levenden aangebracht: Berri, inspecteur-generaal van de Fransche ljjn, de tweede arts dr. Maire, de derde machinist Sants en een passagier Juan de Dios Tejada; door de «Yanariva,* kapitein Weston, te Glasgow zestien geredden, name lijk drie officiereu, een passa ier en twaalf matrozen. Daarenboven heeft de «Maroa,* die kaap Lizard is gepasseerd den kapitein, den eersten machinist, den tweeden timmer man en den stoker van het vergane schip aan boord. Tesamen 24 geredden. Hoe het met de vierde boot is gegaan, is nog niet bekend. Kapitein Weston heeft, na de red ding der zestien, vergeefs uitgezien naar de andere booten, en de schipbreukelingen verhaalden hem dat zjj sedert het verdwjjnen van de «Ville de Saint-Nazaire* van de drie andere booten niets meer bemerkt hadden. De heer Berri verhaalde, na zjjn aan komst te New-York: «ik nam het bevel over de boot op rag, en allen werkten wjj hard om haar tegen de golven op te hou den, maar spoedig begon het vreeselijke lijden. Onze eenige hoop was in westelijke richting te komen, en we meenden slechts een vjjftig mijlen van de kust te zgu. Was de wind gunstig en stevig geweest, dan hadden wjj in een paar dagen de kust kunnen bereiken; maar de wind bleef wanhopig tegen en wjj vorderden haast niet. Dagen lang hield ik zelf de riemen, tot ik uitgeput was. Eenigen waren al dood, sommigen krankzinnig geworden en over boord ge sprongen. Ontzettend was het ljjden van vóór hun vertrek kwam D. tehuis, bleek en weenend als een gek. Hjj had gespeeld en tot zjjn laatsten louis verloren. Wat gebeurde er tusschen de beide echt- genooten? Daaromtrent is niets bekend. Zjj schonk hem zeker vergiffenis; hjj toog weer aan den arbeid, en, daar hjj flink en jjverig was lachte het succes hem weer toe. Sinds dien ongelnkkigen dag zette hij geen voet meer in den «Oercle de France. Groot was dus mjjne verrassing, toen ik hem op de afscheidspartij zag. Hg voor kwam mjjne vragen. «Ik ben gekomen,* zeide hg, mg de hand drukkende, «om den gouverneur mijn respect aan te bieden. Ik ga vroeg naar huis. Ik heb 't gezworen ik heb 't ge zworen,* herhaalde hjj, met kracht, veel meer naar 't scheen om zichzelf te versterken dan om eene opmerking, die ik trouwens ni^t maakte, te beantwoorden. Ik zal u de bjjzonderheden van dat feestje besparen, de toosten, de speeches, dergelijke soirees geljjken op elkaar als twee druppels water. Te elf uur trok de gouverneur zich terug, en kwamen de speel tafels voor den dag. Nieuwsgierig zag ik naar D.'s gelaat. «Gaat u niet heen?* zei ik. Hg aarzelde een oogenblik, antwoordde daarna een weinig beschaamd: «Dadelgk, even niijn sigaar uitrooken«. Hij was bleek. Hg had zjjn krachten den armen Tejada, die zijn vier kindereu, een voor een, bezwijken zag en toen zijn vrouw: haar lijk hield hjj in zijn armen, en hij zat stil zoo, starende in de verte. Er waren er die ijlden en spraken van marmeren gangen in mooie tuinen, van paleizen schitterende van licht «Onmogelijk*, zei dr. Maire, «oui de afschnwelijkhe len van die zeven dngen in een open boot te beschrijven. Eiken mor gen bjj het krieken van den dag zochten wij aan den horizon naar een zeil, en a's de avon 1 .«aaide zaten wjj neer in wanhoop. In de duisternis van den nacht was het een huiveringwekkende sensatie naast ons ljjken te voelen die wjj over boord hadden te zettenen we scheidden er van als van ons eigen leven. Hadden wjj maar water gehad; die zeewater dronken, tegen den raad van Berri in, stierven een 'elleadigen dood. Wjj waren, geloof ik, allen buiten kennis toen de «Hilda* ons oppikte*. Sauts, de vierde machinist, deelde mee «allen waren we nat tot op ons hemd telkens sloegen de golven over boord, en er zjjn verscheidene», die zich niet vastklem den aan hun zitplaats, over boord geslagen die golven bedreigden ons steeds, loerden onophoudeljjk op ons, ook als de wind bedaarde en de regen ophield. Het weinige scheepsbeschuit dat we hadden, werd den eersten dag al nat en oneetbaar. Nooit in mjjn leven zal ik vergeten hoe de vier lieve kinderen van Tejada, een voor een, stierven en hoe we de ljjkjes moesten geven aan de golven: Tejada aanziende, vergaten we ons eigen ljjden. Ten laatste zijn we, geloof ik, allen in slaap geraakt, vol angst nog dat we weggesleurd zouden worden door de zee, maar toch ons overgevende aan dat gevoel van uitgeput zjjn.« Sauts vertelde ook met hoeveel moeite hjj uit de ondergeloopen machinekamer van het schip zich gered had: »wjj hadden eerst geen hoop dat bjj zoo'n hevigen storm een boot neer te laten zou zjjn, maar allen gedroegen zich goed, officieren en manschappen; ik herinner mjj niet één berispeljjke daad.* Toen de mannen van de Hilda de boot met de vier nog levenden vonden, waren dezen zoo hulpeloos als kleine kinderen met veel moeite en overleg zijn ze aan boord van de Hilda gebracht en daar met de grootste zorg verpleegd. De Ville de Saint Nazaire werd geschat op een waarde van 300,000 dollar; baar lading op 60,000 dollar. Volgens verkla ring van den agent der Compagnie générale transatlantique te New York, Auguste Forget, was het schip niet verzekerd. Het Op dit oogenblik gevoelde hjj zjjn harts tocht weer opkomen. Dat geluid van kaarten bracht hem buiten zich zelf. Hij kon het niet meer uithouien en naderde de écarté- tafel, waaraan ik gezeten was. Ik won, wat anders niet dikwjjls het geval was: mjjn partner had weldra alles verloren wat hij bjj zich had en stond op.- D. ging zonder een woord te zeggen zitten. Hg bood mij een «cinq secs* aan. De inzet bedroeg, om te beginnen, een louis, Niet zonder een weinig tegenzin zag ik dien man, gezond naar geest en lichaam, door den blooten aanblik van een kaart ontrouw worden aan zijne liefde, aan zijn woord. Deze gedachten gingen mjj door het hoofd, maar ik toefde er niet lang bjj. Ik hield ook van het spel, zooals wij er allen van houden daar ginds, waar, bjj afwezig heid van salons en schouwburgen, alle hartstochten vrjj spel hebben en zich ver eenigen in dien eenen: het spel. Ik zag slechts een speler tegenover mjj en ik nam D.'s aanbod aan. Ik won. Hij verdubbelde zjjü inzet. Ik won. Hg verdobbeld weer, ik won steeds. Die aanhoudende «déveine* prikkelde hem slechts heviger. Behalve de kaarten hoorde en zag hij niets. Gansch zjjn leven was geconcentreerd in zjjne vin gers. Hg sprak slechts de enkele woorden, op het spel betrekking hebbende 5-4 n i IA L„«. IMWW!MWB*iTrMitmnil'ifiiwwwiirnrifi 'nrrm-rrr -i -r f» /.S'Zrtf uoLit. t

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1