van
de
anffslraal en de Boninielmvaard,
Brieven uil Indië,
0!
Xiv,
Uitgever: U, J. VEERMAN, Heugden.
M 1580.
ZATERDAG 10 APRIL.
189T.
UNO VAN ALTEN*'
VOOE
Dit blad verschjjnt "WOENSDAG en ZATEEDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maandep 1,00.
Frnnca psr post zonder prgsyeihooging. AfsoEdprlgke
Sinters 5 cent,
Een assiatent-residdut wu uvefc verlof naar
Europa geweest on ward bjj terugkomst
als zoodanig weder geplaatst, Als assistent*
resident moest hg natuurljjk eon stand op
houden en xioh daarnaar inrichten, wat heel
wat geld kostte, doch maandeljjkv zou wor
den afgelost. Voor de Chinsezen was hij
streng, hg liet nauwkeurig toezien dat ze
piot zonder pas de stad verlieten en deden
ze dat, dan gingen ze ook onherroepelijk
de doos in. Op een goeden morgen stapt
een rjjke Chinees in den trein en de politie
agent is er dadeljjk bg om zjjn pas te vra
gen, welke hg niet had. Hjj moest uit
stappen en naar het residentiekantoor, waar
hg voor den assistent-resident werd gevoerd.
Hg vroeg dezen alleen te spreken en pre
senteerde hem de quitanlies van al wat de
man schuldig was met de bjjvoeging, dat
het hem zeer aangenaam zoude zijn als
mijnheer de assistent-resident zoude willen
voldoen, want hg had geld noodig. De as
sistent-resident was echter niet over te halen
en de Chinees moest 2 dagen brommen.
Met den resident zelve was hg het eens en
met den assistent moest hij ook gemeen»
zaak maken, wat het ook sou kosten. Hg
organiseert een groot feeat en inviteert daar
op ook den assistent en zijne familio, die
echter de uitnoodiging afslaan. Op een uur,
dat de assistent niet thuis is, gaat hg diens
familie opzoeken en vraagt of soms ook de
raden is, dat zij geene geschikte japonnen
hebben, hg zal dan wel eens heele nette en
haele goedkoope stalen zenden. Een paar
uur later, toen de assistent ook wear in
huis was, komt een stalenboek en dit ope
nend vinden ze op ieder blad (en er waren
•r 60) een bankbillet van f 1000. De assis
tent vliegt woedend met het boek naar den
resident en dL*nt zgn beklag in. Deze laat
den Chinees komen en vraagt hem wat dit
beteekent. De Chinees maakt eenvoudig zgn
excuus, neemt het boek weer terug, slaat
het open en zegt" met een zeer verwonderd
gezicht »maar mgnheer, waar zjjn de andere
f 60.000, die er in zaten, want op ieder
blaadje had ik 2 bankjes gelegd.* Ilct slot
was, dat de assistent het boek weer mee
nam, op het feest verscheen en in het ver
volg veel door de vingers liet gaan. Toen
hg naar eene andere plaats ging, maakte
hjj eene vendutie van f 25000, terwjjl het
geen hg verkocht misschien f 2500 waard
was. Dat was de dank der Chineezen en
tevens een wenk voor zgn opvolger.
Een Chinees doet al wat hg verricht goed.
Het is gebeurd, dat een resident des avonds
Op zjjne slaapkamer een gouden sigaren
koker vond, waann eene ton gouds aan
bankpapier. Een ander kreeg een portret
album thuis gestuurd en overal, waar een
pertret moest zitten, zat een bankbillet, ter
wgl eenige dagen later de Chinees kwam
vragen of bet album ontvangen was en of
het naar den zin was, in welk geval de
tweede aflevering spoedig zou volgen. Ziet,
waar zulke sommen worden disponibel ge
steld, daar wordt bet soms residenten zelfs
ta machtig en bezwijken ook die voor de
macht van het geld.
Die Chineezen nu hebben hunne eigene
nationale feestdagen en ze krjjgen vergun
ning om die op de nationale wjjze te vieren.
Een hunner groot# feestdagen is de Nieuw
jaarsdag, die dit jaar inviel op 2 Februari.
De Chineezen rekenen hunne maanden vol
gens de maan, zoodat bun jaar 10 a 11
dagen korter is dan het onze. Op 1 en 2
Februari mochten zjj, volgens Chineesch
gebruik, vuurwerk ontsteken en men zou,
die dagen de Chineesche wijk doorgaande,
heel goed kunnen denken dat men in eene
belegerde stad was. Eigenaardig alweder is
de wgze waarop de Chineezen den overgang
van oud tot nieuw vieren. Het nieuwe jaar
Advertontien van 16 regel3 50 ct. Elke regel
m86r ?7| ct, Groote letters naar plaateruimte.
Advaïtsntiên woydep tot Dinsdag- on Yrjjdsgavend
ingewacht.
begint, op het oogenblik dus, dat zon, aarde,een vuur gestookt en iedar Chinees, die schommelstoel zit, ze er gauw zal afkomen,
en maan in eene rechte Ijja staan, Een wilde, bracht daarvoor eenige brandstoffen \f0et as bijv. een boek hebben, dat op een
een Chineesche natnurljjk, most dit a--n, terwgl ook alweer doos het er in gooien i raeter afstand vau haar ligt, dan zal ze
oogenblik waarnemen ea gerft, door 'nat
oplaten van een vuurpijl, het teeken, dat
dat oogenblik dan? ia, dut dus het oude jaar
in den schoot der eeuwen is opgenomen.
Met dat juiste oogenblik wordt het nu zoo
heel nauw nist genomen en altjjd valt het
zoo, dat het in den nacht is, daar dit met
de gebruiken en ceremoniën die iu zwang
zgn, het beste past.
De eerste Februari was dus de Oudejaars
dag en in den namiddag was aan het schieten
hier en daar merkbaar, dat het oude jaar
ten einde liep. De eigenijjke viering begon
ten 5 uur. Voor ieder huis, waarin een
Chinees woonde werd een vuurtje gestookt,
geofferd, in welk vuurtje telkens voetzoekers,
zeven-klappers, donderbussen en dergeljjk
gesnor gegooid werd, wat dus een oorver-
doovend geraas maakte. De winkels werden
gesloten, doch de deuren der buizen werden
wagewyd open gezet en overal werd eene
tafel ia gereedheid gebracht, waarop enkele
lampen werden geplaatst en waarop allerlei
soort van spjjs en drank gazet werd, bg
do rjjken natuurljjk meer dan bg de minder
gegoeden, terwgl verder het geheele huis
van voor tot achter, verlicht. De Chineezen
hebben allen hunne best8 plunje aan en
scheppen er maar vcrmaik in om vuur
werk af te staken. Ze zitten wel om en
bg de tafels, doch er iets van aanraken
doen ze niet. We geven het den lezeressen
en lezers in tienen te raden, waarvoor dat
een en ander dient, want hot is ta begrijpen,
alles heeft eene beteekenis. Op Oudejaars
avond worden do geesten der afgestorvenen
in hunne huizen terug verwacht, die komen
een kgkja nomen eu dia moeten goed ont
haald worden, waarom dan ook de tafels
voor hen gedekt staan, terwgl het geheele
huis verlicht is, omdat verondersteld wordt
dat zjj in den donker den weg daardoor niet
zouden kunnen vinden. De geueele Chi
neesche familie bljjf't dien arond in of voor
het huis en heeft de Zondagsche plunje aan,
om die geesten, als ze komen, netjes te
kunnen ontvangen. De Europeescke en de
inlandsche bevolking gaan natuurlijk ter
ruste en laten het aan de Chineezen over
om zich te onderhouden met hunne geesten.
Ditmaal was bepaald dat het nieuwe jaar
zou aanvangen des nachts ten 2 uur eu op
dat uur was het zulk een hevig geschiet
en gebombnrdeer, dat de geheele stad ver
schrikt ontwaakte. Dit schieten hield zoo
wat een kwartier aan. Het oude jaar was
voorbg, de geesten der afgestorvenen waren
weer naar hunne Tsrbljjven terug en wat
ze van de verschillends tafels niet gebruikt
hadden, werd nu door de familie zelve
opgegeten, zoodat het nieuwe jaar feestelijk
werd ingezet, Genoegelijk bleef men bijeen
zitten, totdat ten 6 uur bet daglicht kwam
en daarmee ving direct hst elkander be
groeten aan. Te voet of in wagentjes ging
men elkan.der opzoeken en nieuwjaar wen-
8cken. Recht hartelijk en langdurig schudde
men elkander de hand ea het was aardig
te zien, hoe de Chineezen dit weer deden.
Za sluiten de rechter en de linkerhand tegen
elkander aan, krengen die vooruit en maken
nu met beide handen tegelijk voortdurend
eene beweging op en neer, terwgl de andore
dit ook doet. Zg raken dus alleen hunne
eigsn handen aan en nooit die van een
ander. Dit nieuwjaarwenschen duurt den
geheelen dag door, terwgl ook dien dag
alle Chineesche winkels gesloten zgn. De
hoofden der Chineezen geven dien dag be
paald receptie en daar komen ook wel
Europeanen om hun compliment af te steken.
Om 5 uur 's namiddags werd algemeen
gebed gehouden om den zegen des aller
hoogsten voor bet nieuw« jaar af te smeeken.
De Chineesche kerk staat midden in de
wjjk en om die kerk is een uroot
van allerlei soort vuurwerk het noodige deQ jongen roepen, die misschien op dat
lawaai niet ontbrak. VVaarto» nu dient dat oogenblik in een geheel ander gedeelte van
lawaai, zonder welk een offer niets is?
Da Chineezan kennen een God, die goed
wil, en daarnaast een duivel, die slecht wil
en als God nu iets goed wil doen, dan
zit de duivel er dadelijk tusschen om dat
te beletten, zoodat het taak is om dien
op eene fatsoenlijke distantie te houden.
Nu moet dat heer schrikkelijk hekel hebben
aan lawaai, hij gaat liever op stille donkere
wegen en daarom wordt bg offeren juist
zooveel lawaai mogelijk gemaakt, hoe har
der de voetzoekers en donderbussen klappen
des te beter, want op dss te grooter afstand
bljjft de duivel.
De levenswijze, zoo van Europeanen als
van inlanders, verschilt, uit den aard der
zaak, enorm veel bjj de Hollandsche. De
zon gaat alhier altgd nagenoeg te 6 uur op
en als die opkomt hebben allen reeds hunne
legerstede verlaten, daar het vroege morgen
uur een der aangenaamste is van den ge
heelen dag. Een van de eerste bezigheden
's morgens is baden, mandien genoemd.
Men begeeft zich echter hier niet in het
water, doch in de badkamers zgn groote
gemetselde waterbakken, waaruit men met
een emmertje water pnt en dit giet men
over zich uit. In den beginne is deze manier
van baden erg vreemd, doch ia men er een
maal aan gewend, dan prefereert men ze
boven de Hollandsche. Alvorens te gaan
ontbijten is het heerljjk een eindje te wan
delen, vooral daar men zich nog niet behoeft
te kleeden en rustig en negligé over de
straat kan gaan. Ja, we spraken hier ook
van straat, wat eigenlijk geheel verkeerd is.
Bestraat is hier geen enkele weg, doch de
wegen worden alle begrind en die grint
wordt er door de bevolking flink ingestampt.
Hiertoe is de bevolking verplicht, het zijn
de z. g. heerendiensten. Overal langs de
wegen staan prachtige, schaduwrjjke boomen,
zoodat het daarop, vóór het zonnetje al te
hoog komt, heerlgk wandelen is, vooral ook,
daar men er zeker op kan gaan, dat het
's morgens vroeg mooi weer is, terwgl het
in den west-mousson des namiddags nog al
eens wil regenen, ten minste dat behoort
zoo, dcch dit jaar schjjnt er geen west-
mousson te zullen komen. De heeren gaan
daarna naar hun werk of hunne kantoren,
de kinderen gaan naar school en da vrouwen
gaan zich niet met het huishouden bezig
houden. De kantoren duren van 's morgens
7 uur tot 's middags 3 en de scholen van
71/,uur, daarna zgn èn onderwijzers
èa kinderen verder den heelen dag vrij. De
vrouwen big ven dus alleen achter en die
kunnen nu een praatje gaan maken bij eene
buurvrouw, als ze die hebben, of wel een
romannetje gaan lezen of wat correspon
dentie gaan voeren met betrekkingen in
Europa of (en dit komt verbazend dikwjjls
voor, vooral bg jonge vrouwtjes die pas
hier zijn gearriveerd) zich gaan vervelen
en heimwee krggen. Het ontbjjt opruimen,
de slaapkamers in orde maken, zorgen dat
de tafel weer gedekt komt voor de rijsttafel,
dat doet alles de huisjongen; voor het eten
zorgt de kokkie, die krjjgt geld om naar
de markt te gaan, die koopt in en die kiest
wat dien dag gegeten zal worden; voor
wasch- en naaiwerk zorgt de baboe, die
zich ook met niets anders bemoeit en de
kindertjes worden overgelaten aan de hoede
der kinderbaboe, terwgl een kebon, een
duivelstoejager er nog is om boodschappen
en dergelijke dingen te doen.
De dames hebben het hier das zeer ge
makkelijk en als ze eenmaal de heimwee-
periode hebben doorgemaakt, als ze met de
itaal en de gewoonten eenmaal overweg
kunnen, dan schikken ze er zich zeer gaarne
ezeres. geloof niet, dat als eene In-
het huis is om het haar aan te geven, doch
zelf even opstaan, daaraan denkt ze niet.
Vraagt men haar nu of ze niet gaarne naar
Holland terng zouden willen, dan willen ze
bijna allen dolgaame, maar als ze daar een
maal zijn, let er maar eens op, dan ver
langen ze weer even hard naar lndiè' terug,
juist het tegenovergestelde van de heeren,
die gaarne in Holland bljjven, want in Hol
land staan geen jongens en geen baboes
klaar om mevrouw of de nonna op haar
wenken te bedienen en de Hollandsche dienst
boden zijn daar niet van thuis. Nu, de kin
deren eten bjj de kinderbaboe en daar
mijnheer in den regel zijne rijsttafel op het
kantoor gebruikt, blijft dus mevrouw alleen
daaraan over. Na de rijsttafel volgt de siesta
en is die uit, dan komt mijnheer thuis, dan
wordt een kop thee gebruikt, wederom ge
baad en kleedt men zich (getrouwde dames
mogen tot 's avonds toe in ochtendtoilet
loopen) hetzjj om een toertje te gaan rijden
of om visite te maken of te ontvangen of
mjjnheer gaat naar de sociëteit en mevrouw
mag thuis blgven. Visites maken is hier
ook een bezwarend iets. Wil men iemand
gaan bezoeken, dan vraagt men eerst belet
en kan men ontvangen worden dan trekt
de knecht het rechtsgabouw en vlak daar»
voor schoot hjj aiok dood,
In de Alpen valt wser sneeuw eu sadert
eenige dagen vriest hat er vrjj sterk.
In Bettlacli, een dorp bjj Grenchen in
Zwitserland, zjjn Dinsdagnacht een moeder
met haar vier kinderen door kolendamp
gestikt. De vader was nog niet dood, doch
men vreest ook voor zgn leven. Het bleek,
dat de ouders te zamen een grooten bak
met gloeiende kolen in het slaapvertrek
hadden gezet, om zich zelf en hun kinderen
om het leven te brengen.
In een der vuurwerkfabrieken bg Lissabon
zjjn door een ontploffing 20 personen ge
dood en velen gewond.
Van onder het puin der fabriek zgn reeds
6 ljjken te voorschjjn gehaald. Op verschil
lende plekken in den omtrek werden ge
deelten van menscheljjke lichamen gevonden.
Uit Miskolch, Hongarjje, komt het vol
gende bericht. De politie heeft zeven vrouwen
in hechtenis genomen, welke deel uitmaakten
van een bende giftmengsters.
Aan de gevangen genomen vrouwen wor
den 23 moorden ten laste gelegd.
President Mc. Kinley zal een boodgehap
zenden aan het Congres, waarin hjj onder
steuning vraagt voor de slachtoffers bjj de
overstrooming der Missisippi. De overstroo-
ming beslaat een oppervlakte van 300 mijlen
men zijn zwarte jasje aan (dit moet de ont- lengte en 4 tot 40 mjjlen breedte; 60.000
vangsr der visite ook doen) en zorgt des
avonds ten 7 uur present te zgn en het
zou onbeleefd heeten als men op stond voor
kwartier over achten, zoodat men per dag
maar ééne visite kan maken, terwjjl men
er nog één dag mede kwijt is, wanneer n.l.
de contra-visite gebracht wordt.
Buitenland.
Alle Vlaacnsche vereenigingen in België
hebben tegen den 25sten April een alge
meen Vlaamsch congres te Antwerpen bij
eengeroepen. Het doel is een beweging in
't leven te roepen voor de gelijkstelling der
Vlaamsch® taal met de Fransche en de op
richting van een Vlaamsche rijksuniversiteit.
Dr. Von Stephan, Staatssecretaris voor
postergen en tolegraphie in Duitschland, is
eergisteren op 66-jarigen leeftjjd overleden.
Hjj maakte zich wereldberoemd door het
sluiten van verdragen met alle Europeesche
hoven, door het inrichten van den veldpost
in den Fransch-Duitschen oorlog, en dooi
de oprichting van het wereldpostverkeer.
Zjjne verdiensten reiken dus tot ver over
de Duitsche grenzen.
Da vermoedens tegen den man, die in
Genève gevat werd, verdacht van den moord
op don postconducteur Ang&t, zgn zeer sterk.
Hjj is den nacht van den moord niet thuis
geweest; hjj noemde verschillende herbergen
op, waar hg zou gezeten hebben, doch do
kelners daar houden allen vol, dat zjj hem
dien nacht niet gezien hebben. Ook werden
in de voering van zgn jas twee biljetten
van 100 frank verborgen gevonden, en uit
den postwagen worden twee van die bil
jetten vermist. De arrestant gaf op, die
papieren daar reeds een paar jaar bewaard
te hebben. Na het laatste verhoor houdt
hjj zich, alsof hg versuft is van wanhoop
door de verdenking, die op hem rust.
In den afgeloopen winter had een poe
liersknecht in Bazel met een hakmaGhine
vier zjjner vingers afgehakt. De man eisebte
van zgn patroon 5000 frs. schadevergoeding
en toen deze weigerde te betalen, daagde
de bediende hem voor het gerecht. Uit het
onderzoek bleek echter dat hg zich zelf
daze verminking had toegebracht, om zoo
in het bezit van een flinke schadevergoeding
te komen. De rechter ontzegde hem dus
personen hebben hun eigGndom verloren
50 steden en dorpen staan onder water.
De electricns professor Forbes, juist van
Wadi-Halfa teruggekeerd, heeft groot® plan
nen om de katarakten van den Nijl voor
electrische drijfkracht te gebruiken. Hjj acht
de watervallen sterk genoeg om het tieele
jaar door de treinen op den spoorweg, katoen
spinnerijen, suikerfabrieken, irrigatie-machi
nes enz. te drjjven. Hjj maakt zich sterk
die drijfkracht verscheidene hondurden mij
len ver te leiden. Professor Forbes vertrekt
eerstdaags naar Engeland en in September
zal hjj de Egyptische regeering uitvoerige
bestekken voorleggen.
Door den sultan vau Zanzibar is een de
creet uitgevaardigd, waarbjj de slavernij
in Zanzibar wordt afgeschaft. Vooraf waren
de Arabieren met het besluit in kennis ge
steld.
Dit besluit bepaalt, dat rechten op de
haremvrouwen worden gehandhaafd, doch
dat deze zullen worden beschouwd als wet
tige vrouwen.
De regeering van Zanzibar zal een schade
vergoeding geven aan hen, die volgens de
wet slaven mogen houden en dezen thans
in vrjjheid moeten stellen.
Aanvankeljjk vreesde men dat men bjj da
Arabieren bjj dit besluit op heftigen tegen
stand zouden stuiten. Dit blijkt niet het
geval te zullen zgn. De Arabieren hebben
reeds bg het laatste bombardement diepen
eerbied gekregen voor de Engelsche kanon
nen bovendien worden zjj met den genomen
maatregel eenigszins verzoend, door de be
loofde schadeloosstelling en door de bepaling,
dat geen inbreuk op de harem-rechten zal
worden gedaan.
In sommige streken van Klein-Azië moet
hongersnood heerschen; eiken dag sterven
er eenige menschen van honger.
Volgens de officieele opgaven zgn in de
week, eindigende 2 April, te Bombay 1099
sterfgevallen aangegeven, waarvan bg 481
pest als doodsoorzaak werd genoemd.
Aan de Daily Mail* wordt uit Kaapstad
geseind, dat de knoeierjjen in Transvaalsche
8taatsobligatiën, die in Europa ontdekt
heeten te zgn, al grooter afmetingen aan
nemen. Er z^u vo^r een b. v*n «en
kwart miilioen pond sterling aan staats-
Wordt vervolgd.
i11 iiTTi'irv riwi s'fniiHwiJW.WBWWMBBMypjuB iww.ugwt.'aysNgrfge» trap—nrtrBrnw*r"*wwngV"
ojklio, wAi»rlriinf-Aii<1 ffnn
