Land van lleusdcn en
anmlraal
en ile Bonimelenvaard.
AANSTALTEN.
FEUILLETON.
Uitgever: U. J. YEESMAÏÏ, Heusden.
M 1584.
ZATERDAG 24 APRIL.
189T.
r:tt uno van altena-
De oorlog in het Oosten,
stSfea»
VOOB
O
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco par post zonder prjjsve*kooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent,
■ZEm 'li i
Advertontiën van 1regels 50 ct. Elke regel
meer 7*/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertantiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
AHerwege in den lande worden aanstalten
gemaakt den eersten^ kiesdag ondsr de nieuwe
wet te vieren mét-csn enorme opkomst. Er
is kanB dat dit pogen slaagt. Nieuwe kiezers
*jjn in den regel hartige menschen, ze wanr-
deeron het voorrecht hun geschonken en
aouden 't een schande achten van de st »m-
ibus weg te bljjven. Is eenmaal het nieuwtje
•er af, dan bekoelen ook zjj. Dan heet het:
onze kandidaat komt er wel zonder mij,
of: onze man haalt het toch niet, en zjj
big ven thuis.
Nu echter is dat niet te vreezen. Nu is
ieder kiesdistrict een schoon papieruit de
richting van den aftredenden afgevaardigde
is volstrekt niet op te maken waar het dus
heen zal gaande nieuwe elementen onder
*t kiezerkorps kunnen een heel anderen
koers uitsturen. Iedereen zal thans een hand
helpen toesteken en men kan verzekerd
zjjn dat de stembus van 1897 groote ver
rassingen te zien zal geven.
Om die verrassing in eigen voordeel te
doen uitvallen, stelt zich thans elke partjj
iu postuur.
Daar is b.v. de katholieke partjj, die
»ls altijd een nauw aaneengesloten geheel
uitmaakt en een voorbeeld is van eensge
zindheid. Toch mogen we niet verzwjjgen
dat de volgzaamheid dier partg ons beden
kelijk voorkomt. Regel is dat de partg een
programma ontwerpt en daarnaar hare
mannen kiest. De katholieke partg echter
heeft door hare tegenwoordige afgevaar
digden een program laten ontwerpen en
daarmede heeft zjj ingestemd. Precies dus
omgekeerd als een gezonde verhouding wil.
Maar één is ze, als geen enkele.
De antirevolutionaire partg heeft ook baar
program, met overleg opgemaakt, zóó over
legd, dat in districten waar ze, op zichzelf
staande, niet zeker van de overwinning is,
een verbond met de katholieke party kan
aangegaan werden.
Wel is deze partg inwendig verdeeld
tengevolge van den persoonlijken strijd tus-
schen de redacteuren van den Standaard*
en de antirev. »Ned«rlander,« doch die strjjd
is niet van dien aard dat daardoor bjj de
stembus scheuring tnsschon de broederen
ontstaan zal.
Volgt de liberale party. Als altijd maakt
die op 't stuk van eenheid een droevig
figuur. In plaats van zich aan te gorden
tegen den aanval der twee groote tegen-
4)
Ia dit lusthuis had de vader van Her-
n au zgne schoonste jongelingsjaren door
gebracht, en nog op lateren leeftjjd had
hjj het gemis daarvan smartelijker gevoeld,
dan al de materieele verliezen welke hem
hadden getroffen. Zooals wjj hierboven reeds
opmerkten, de smaak der vaders is zelden
die der zonen; en boe lief en uangenaam
deze plaats ook aan Herman's vader en
grootvader geweest moge zjjn, zoo weinig
voldeed dezelve aan den smaak zjjner ooms
en neven. De tegenwoordige bezitter verge
noegde zich hier, gedurende den zomer,
eenige feesten te geven, en den overigen
tjjd van het jaar huisde daar slechts een
onde bediende en eenige bonden.
»Arme vader!* zuchtte Herman, »hoe
menigmaal hebt gjj met een vochtig oog
naar dit dak en deze nevengebouwen gezien,
waar gjj bg de spelen der jeugd de zalig
ste genoegens uwer kindsheid genoot. Welk
•en kommer zoude het u thans veroorzaakt
hebben, wanneer gg zaagt, hoe onverschillig
uwe broeders en neven met deze plaats om
gaan.*
Nog een weemoedigen blik wierp hg op
huis en tuin en klom toen den stgleu berg
verder op. Spoedig was hg boven; in het
onzekere licht van de flauwe maan, die hare
wolkensluier ter zjjde had geschoven, lag
standsters, waarbjj nog komt dien der radi*
calen en socinaUdemocraten, voert ze eau j
afmatlendea binuanlandschen oorlog, die j
dreigt uit te loopen op een nederlaag bjj
de stembus*
De Liberale Unie heeft reeds in Nov. '9S
een uitgebreid program ontworpente uit
gebreid naar veler meening, te radicaal
naar die van anderen. Vandaar dat ver
scheidene kiesvereenigingen zich van de
Unie hebben afgescheiden en thans op eigen
gelegenheid varenvan dat gevolg, dat in
hetzelfde district niet zelden twee stroo
mingen in de liberale party worden aan
getroffen, die het kandidaatstellen van twee
liberalen zullen tengevolge hebben, waar
door beiden de kans loopen den strjjd te
verliezen, tegen de verbonden tegenover
staande partijen.
Het is om dit lot te ontgaan dat een
groote tachiig ernstige, liberale mannen
een manifest gericht hebben tot aaneen
sluiting der partjjgenooten.
Dit manifest bevat een gedeelte dat als
program kan aangemerkt worden, ofschoon
het niet als zoodanig bedoeld is.
Men leest daarin: lo. onverzwakt op
de bres staan voor da handhaving der ver
kregen rechten en vryhedenj 2o. in ruime
mate gelegenheid bieden tot het verkrjjgen
van g09d en goedkoop onderwjjs, ook ter
bekwaming voor ambacht of beroep; 3o.
onverzettelijk blijven tegenover elke poging
tot aantasting van den vrijen handel en
zich aan de bevordering van den bloei van
landbouw en nij verheid ernstig gelegen
laten liggen; 4o. afdoende waarborgen in
het leven roepen tegen verkeerde of par-
tjjdige wetstoepassing door hooger en lager
bestuur; 5o. den plicht der medewerking
tot handhaving onzer onafhankelijkheid
voor allen gelijk te maken6o. bedaoht
zjjn op verdere billjjke verdoeling van dsn
belastingdruk 7o. in wetgeving en bestuur
de hervormingen tot stand brengen die een
nieuwe tijd en veranderde toestanden on
verbiddelijk eischen en die in de eerste
plaats bsoogenopruiming van stuitende
rechtstoestanden, vooral in betrekking tot
vrouwen en kinderen, en de zedeljjke ver
heffing en de verhooging der economische
onafhankeljjkheid van den werkmansstand.
De onderteekenaars bljjven hopen dat het
der liberale party gelukken mag de voor-
zichtigen en de vurigen te vereenigen
eerst de vereeniging dezer twee elementen
levert betrouwbare hervormers, rueenen ze.
Ze zeggen het met geen woord, doch onder
het landschap voor hemhet ruime dal,
tusschen de boschrjjke heuvels, in het mid
den de stad, aan de berghellingen vriendelijke
dorpen, die grauw en donker uit de om
ringende sneeuw te voorschijn traden, en
slechts hier en daar een vriendelijk licht
lieten flikkerende rivier met haren don
keren jjsspiegel en de zwarte, spookuchtige
boschjes aan beide oevers alles gezien
en bewonderd door het oog der liefde en
Godsvrucht, waarmede Herman den gan-
schen omtrek overzag.
Het schjjnsel van zooveel duizende lichten,
welke in de vaderstad flikkerden kwam onzen
Herman als een glorie, als een stralenkrans
voor, en troffen hem innig wanneer hjj aan
het scheiden dacht.
»Ja, ik voel bet!* riep hjj, »ik voel het
duideljjk, dat ik een ernstig besluit moet
nemen, wanneer ik van u scheiden zal, be-
koorljjk, liëfeljjk dal!
»Het zal mg bijna onmogelgk wezen,
maar ik weet thans, dat een scheiding nood
zakelijk is. Wil ik. eenen werkkring, een
ruim veld voor mjjnen jjver vinden, dan
moet ik mjjne geboorteplaats vaarwel zeg
gen, en vreemde oorden gaan bezoeken.
Zonderlinge kracht, welke mg nog aan dit
plekje gronds boeit, waar geen inniger,
nauwer band mg terug houdt. Is het wel
licht de geest mjjner dierbare ouders, die
mg nog aan deze plaats bindt, of is het
slechts zwakte, besluiteloosheid?*
Sprakeloos en met betraande oogen stond
hjj nog eeno wjjl, toen hg eensklaps het
gekerm van een mensch in zgne nabjjneid
meende te hooren. Hg luisterde met ge-
de vurigen sehjjnen sa de radicaal-getinte
mannen te bedoelen der Liberale Unie en
onder da voorsichtigen zjj, die met de Unie
niet verkiezen mee te ga in.
Ze balden er ook wel,kunnen bijvoegen,
de hand in eigen boezem stekende: »on
ziet eens op de tegenpartjj, hoe die zich
organiseert, onder de aankomende kiezers
werkt en deze vareenigt in bonden, om
straks versterkt ter stembus te gaan. Wat
doen wij liberalen? Wjj kibbelen over art.
dit en paragffcaf dat't een gaat den een
te ver en 't ander den ander niet ver
genoeg, van organiseeren hebben wjj geen
flanw begrip, we zijn te liberaal om de lui
op te trommelen en in één bond te vangen.
We willen vrjj bljjven, ook in onze on
gebondenheid.*
Wanneer die 80 heeren zich nu in de
plaats hunner inwoning een aanhang zoch
ten te verwerven, een nieuwen, algemeenen
bond van kiezers trachtten te vormen en
dan met allo macht aan 't maken van
propagando togen, dan maar ze moeten
zich haasten zou 't onderling gekibbel
wellicht verstommen en eenheid geboren
worden,
Uit de openbaarmaking van dit manifest
op zichzelf zien we weinig heil.
Amsterdammers vindt men er niet onder
genoemd. Daar hebben zich Burgerplicht*
en >Amstels burgerjj* opgelost in negen
kiesvereenigingen Vooruitgang,* die een ge-
meenschappeljjkjjrqgraui ontworpen hebben.
Dit program houdt in
Handhaving van het vrijhandelstelsel.
Verbetering van verkeerswegen en op
heffing van belemmeringen als middel tot
bevordering van handel, scheepvaart, land
bouw en njj verheid enz. en op sociaal
gebied deze puntenregeling der verhouding
tusschen werkgever en arbeider; invoering
van kamers van arbeidbestrjjding Tan
pauperisme; bevordering der volksgezond
heid; invoering van leerplicht; verbetering
van den rechtstoestand der gehuwde vrouw
bescherming van verwaarloosde kinderen.
Uit een en ander big kt dat toch ook in
de liberale partg aan organisatie gedaeht
wordt. Wanneer ze niet een scbromeljjke
nederlaag wil te gemoet gaan, dan dient
ze wel haar particuliere wenschen en wensch-
jes apart te zetten, zich te verstaan op de
groote punten en alle stroomingen tol één
vloed te vereenigen. Doet ze dit niet, dan
delft ze aan de stembus van 1897 haar
eigen graf.
^Buitenland»
spannen aandacht, totdat de klaagtonen zich
herhaalden en hem de richting gaven, waar
de lgdende liggen moest. Het was een niet
zeer aangenaam gevoel, zich niet alleen te
weten in het nackteljjk donker van het bosch,
op eenen weinig bezochten zijweg en op
eenen tijd, waarop, tengevolge van veeljarige
oorlogen, eene menigte slecht volk, in weer
wil van de strengste politiemaatregelen, de
persoonljjke veiligheid in gevaar brachten;
de jonge geneesheer echter dacht in dit
oogenblik aan geen gevaar, maar alleen aan
de redding van den ongelukkige en begaf
zich naar den kant, vanwaar hg de klaag
tonen had vernomen. Tusschen kale hazel
nootstruiken lag in de diepe sneeuw eene
menscheljjke gedaante in elkander gedoken
en jammerende van koude.
Slechts weinige lompen bedekten, voor
zoover men znlks bjj het flauwe maanlicht
zien kon, den ongelukkige.
»Wat doet gjj daar, goede vriend?* vroeg
de doctor deelnemend, terwjjl hg zich over
den ongelukkige heen boog.
»Helpt mg was het kermende antwoord.
>Wie zjjtgjj? Wat deert u?« vroeg Her
man in het* FranscH en greep den onge
lukkige onder de schouders, hetgeen hem
na eenige krachtiuspanning gelakte.
»Een arme Savoyaardl* luidde het ant
woord van den bgkans van koade ver
kleumde, die klappertandde en ternauwer
nood kon big ven staan.
Nimmer zijn wjj gevoeliger voor het leed
van anderen, dan wanneer wij zeiven terdege
van het deerniswaardige van onze eigen
toestand zijn doordrongende arme is
Van htt oorlogstooneel is niet veel nieuws
te vertellen, wanneer wij voor de waarheid
er van ia moeten staan. Wel schjjnt de
algemeene indruk, dat de Mogendheden de
vechtenden rustig hun gang zullen laten
gaan, en dat Turkjje de sterkste der twee
partgen is en tot nog toe de meeste voor-
deelen behaalde, ofschoon de door hen ge
nomen posities van ondergeschikt be
lang zjjn.
De tucht onder de Turken is uitstekend
en dat Griekenland ook de laatste weerbare
mannen en de politie in 't veld brengt, komt
ook nog ten nadeele van dit laatste rjjk.
Da Turken waren Dinsdag reeds tot de
vlakte bjj Larissa genaderd, (het hoofd
kwartier van den kroonprins) waar de Grie
ken nog slechts enkele posten bezet houden.
Van andere zgde wordt echter gemeld,
dat de Grieken elders de Turksche grens
overschreden hebben, en dat hun toestand
veel minder gevaarljjk is dan gedacht wordt.
Het oordeel der Pers over den oorlog
tusschen Griekenland en Turkjje is zeer
uiteenloopendda sympathie voor de Grie
ken is er in 't algemeen niet op verbeterd;
weinigen zjjn echter geheel onpartjjdig in
hun oordeeldoch de grootste schuld wordt
aan de mogendheden geweten, die eerst
door hun dralen en thans door hun niet
tussehenbeide komen ds schuld van het uit
breken van den oorlog en de gevolgen hier
van dragen.
Toch worden de mogendheden niet ver
dacht in deze zaak eigen voordeel te zoeken,
maar wat dan wel de oorzaak van hunne
houding is, ligt vooralsnog in 't duister.
Uit Larissa is te Athene een dringend
verzoek om versterkingen gekomen. Het
Atheensche garnizoen, sterk 2500 man, is
zoo spoedig moggljjk naar Volo gezonden.
De paleiswacht, sterk 250 man, zal waar-
schjjnljjk spoedig volgen.
Edhem Pacha heeft 40,000 man verster
king gevraagd. De reserve van Salonika
is in aller haast naar de grenzen verzonden.
Turkjje zal overgaan tot de mobilisatie
van 40 nieuwe bataillons.
De »Temp3« ontvangt uit Turksche bron
bericht, dat groote troepenmachten Thes-
salië binnengedrongen zjjn langs de vallei
der Xeraghis en de pas van Meluna Dins
dagmiddag 2 uur de vereeniging te Tirnavo
hebben bewerkstelligd.
bovendien inedeljjdender en bereidvaardiger
om hulp te verleenen, zonder op zjjn eigen
hulpeloosheid te letten.
Voor Herman was het genoeg te weten,
dat hg een evenmensch voor zich had, wiens
treurigen toestand dringend hulp vereischte.
Hjj sloeg zjjn mantel om de bijna naakte
schouders van den armen jongen, drukte
hem de warme bontmuts op hït hoofd en
bekleedde zjjüe bloote voeten met de vilte
schoenen welke hjj over de laarzen droeg,
nam hem daarop bjj den arm en bielp hem
zoodoende in zjjnen moeielijken gang.
»Wat deert u, mjjn jongen?* vroeg hjj
na een poos aan den knaap, »waar hebt
gfl Pijn?*
In plaats van antwoord wees de knaap
naar zjjn voeten en steunde jatnmerljjk; na
ongeveer twintig passen dreigde hg neer te
vallen en werd alleen door Herman's arm
overeind gehouden. Het scheen hem on
mogelgk verder te gaan en Herman wist
geen anderen raad, dan den ongelukkige
op zjjnen rug te nemen en zoodoende voort
te dragen.
Dit zonderlinge transportmiddel was
echter te vermoeiend voor den jongen
docter en nij kon zjjnen last slechts tot aan
het lusthuis van zjjnen oom brengen, waar
hjj met veel moeite voor geld en goede
woorden een kleine slede leende, op welke
hij den armen Savoyaard tot aan zijne
woning bracht.
In het warm gestookte kamertje, bjj het
licht der lamp beschouwde hg thans den
van het doodvriezen geredde.
Het was een knaap van omstreeks yeer-
Dinsdagavond werd Larissa bezet, na een
gevecht aan d6 rivier Salambrias, welke
het Noordelijk kwar'Ier der stad bespoelt.
Prins Constantjjn moet de stad niet ver.
dedigd hebben, dooh teruggetrokken zjja
in de richting van de bergen van Pharsalus,
30 kilometer ten zniden van Larissa.
Het is niet mogelijk de juiafchid van dit
telegrafisch bericht, hetwelk door den cor
respondent onder reserve wordt medegedeeld
na te gaan.
Geen enkele der militaire attache's te
Konstantiaopel bevindt zich op het oorlogs
terrein. In de regeeringskringen der Turk
sche hoofdstad heerscht een zekere onrust,
zegt de Frankfurter Zeitung*, waaruit men
de gevolgtrekking zou kannen maken, dat
bjj het Turksche leger niet alles in orde is.
Uit goede bron wordt verklaard, dat het
uitbarsten van dan oorlog geen verandering
zal brengen in den toestand op Kreta. Daar
de Mogendheden eenmaal aan de Muzel-
mansehe bevolking veiligheid hebben ge
waarborgd, zullen zjj voortgaan met hun
pogen om den vrede te herstellen op het
eiland en het een autonomen regeeringsvorm
te verschaffen.
Te St. Petersburg loopt het gerucht, dat
de Zwarte-Zae-vloot gereed is om naar de
Dardanellen te vertrekken.
In een circulaire van Rusland aan de
Mogendheden wordt aangedrongen op hand
having van de genomen besluite», voorname-
ljjk om den overwinnaar niet toe te staan
voordeel uit zjjn overwinningen te trekken,
verder wordt verzocht geen tusschenkomst
te verleenen indiea niet een der oorlogvoe
renden er om vraagt en dan in geen geval
door een der Mogendheden afzonderlijk. Alle
stappen in deze richtingen dienen te ge
schieden 'gezameljjk en na gemeen overleg.
Alle Mogendheden stemmen met deze
voorstellen in, uitgezonderd Engeland, dat
eenige bezwaren oppert.
Uit Weenen wordt bericht, dat dank zjj
het gemeenschappeljjk handelen van de mo
gendheden, de overtuiging versterkt is, dat
er onder haar geenerlei oneenigheil is, noch
eenige gedachte aan oorlog, en dat de vrede
tusschen haar als verzekerd kan worden be
schouwd, zelfs al zou de krjjg ook in den
Balkan worden uitgestreden.
Te Athene wordt elk uur een opstand
verwacht onder de bevolking der eilanden
Chios, Samos en Mithylene.
tien jaren, 7an een aangenaam uiterljjk,
tameljjk groot van bouw, maar door de
koude en het gebrek bgkans tot een ge
raamte vervallen. Herman ontdeed den arme
van de weinige lompen, welke hem slechts
ternauwernood bedekten, gaf hem schoon
linnengoed, en deed hem te bed gaan. Eene
krachtige soep en een weinig warme wijn
verdreven de doodeljjke koude uit het uitge
teerde lichaam, en deden hem spoedig in
een gerustea slaap vallen, gedurende welken
de medeljjdend® doctor de beenen van den
ongelukkige onderzocht.
De voeten waren stuk geloopen en vol
zweren, en de beenen op eene schrikbarende
wjjze opgezwollen, zoodat oene zorgvuldige
en langdurige behandeling noodwendig
scheen en geen het minste beweging ge
doogde. Arme jongen,* zeide Herman, »hoe
oneindig ongelukkiger dan ik, zjjt gjj, ik
wil daarom ook niet weder morren, maar
geduldig wachten, totdat er zich voor mg
eene betere toekomst opent, want van u
kan ik leeren wat ongeluk en ljjdzaatnheid
zjjn. Het was een geluk, dat ik dezen een
zamen weg bezocht; anders had u niets
van den dood kunnen redden. Ik wil u
echter ook geheel redden, zoover dit in mjjn
vermogen is.«
Tevreden met zich zei ven en in nat be-
wustzjjn eene goede daad verricht te hebben,
legde hg zich op zgne harde sofa neder,
en sliep boter dan ooit; beter dan zgne
rijke neven op hnnne bedden van zwanen
dons.
Wordt vervolgd.
