Het Land van Heusden en Allena, de L,«straal en de Bomnieleroaard.
lei sociaal-democraat over eis lui
M 1585.
FEUILLETON»
voos
Uitgever: L. J. VEERMAN, Neusden.
WOENSDAG 28 APRIL.
1897.
land van alteN^-
De oorlog in het Oosten.
O
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f 1.00.
franco per post zonder prijsver hooging. Afzonderlijke
Dimmers 5 cent.
Advertentiën van 1(5 regels SO ct. Elke regel
meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdapavchd
ingewacht,
't Is een onloochenbaar feit dat de vroeger
zoo gevreesde, rumoerige sociaaldemocraten,
<üe schimpten op koning en vaderland en
schoten op de bewaarders der orde, zoo
s&chtkens aan zjjn begonnen wat beleef.!e
manieren aan te wennen, de harde kanten
af te sljjpen en zich te gedragen, z5oals
onder fatsoenlpke menschen gebruikelijk is.
Met geweld de maatschappij omverwerpen,
dat hebben ze gevoeld is on loenbaar
en nu slaan ze, zooals elke andere partjj
in den staat, den eenigen weg in, welke
hun openstaat, den parlementairen, tot be
reiking van hun ideaal.
Nu ze zoover gekomen xjjn, worden
hunne oogen geopend en zien ze dat er in
Nederland ook nog iets goeds gevonden
wordt. Ja, een hunner woordvoerders, een
der voornaamaten in de gelederen, de socia
list Liebknecht, lid van den Duitscben Iijjks-
dag, beeft eenige dagen geleden zooveel
goeds over Nederland geschreven, dat hg
zyu partggenooten voor altjjd den grooten
«tok uit de hand slaat, waarmee dezen
gewoon xjjn te schermen tegen de kapita
listen en voor de proletariërs. Zóóveel goeds,
dat ze er op afdingen en dat ook wjj
geneigd zjjn hier en daar een vraagteeken
te plaatsen.
Men weet, dat Liebknecht den afgeloopen
winter voordrachten over het socialisme
gehouden heeft in Delft, Leiden, Utrecht,
Amsterdam en Groningen met het doel
voornamelijk heeren studenten in te wjjdep
in de geheimen der socialistische staatsleer.
De ontvangst in die plaatsen, het feit dat
zjjn lezingen ongestoord konden gehouden
en aangehoord worden, is voor Liebknecht
•en ongewone gebeurtenis.
•Verbééldt u eens« schrjjft by in de
•Neue Zeit.,« »dat ik aan een Dnitscbe
universiteit een voorlezing over socialisme
aankondigde. Wat zon er gebeuren? Indien
de politie niet tusscbenbeide trad, zou de
senaat haar niet toestaan of wat hetzelfde
is, den studenten verlof weigeren ze bjj te
wonen. En gebeurde dit niet, dan zou toch
geen enkele professor komen hooren en
Tan de studenten alleen wat lawaaimakers.
Hier in Holland agiteerde men niet tegen
my, maar kwamen professoren èn studenten
naar mjjn toespraak booren. Ik scbat bet
geheele aantal op ongeveer duizend. Ik
weet dat onder dezen maar weinig sociaal
democraten waren, maar men luisterde met
5)'
De doctor had reeds verscheidene aren
gearbeid, toen de zieke eindeljjk uit zijnen
verkwikkenden slaap ontwaakte en verbaasd
om zich heen zag, alsof by niet begrijpen
kon, hoe hjj hier gekomen was. De bruine
oogen van den knaap ontmoetten eindelyk
met de uitdrukking der oprechtste dank
baarheid den blik zjjus verzorgers, die,
verheugd over de gunstige uitwerking, welke
zjjne zorg bjj den ljjder bad teweeggebracht,
hem vriendelijk vroeg:
>Hos gaat het thans, kleine? bevindt
gjj n wat beter
>Ik ben geheel beter, hernam deze >ik
keb gedroomd, dat ik daar buiten in de
konda sneeuw lag, dat ik was ingeslapen,
en dat een vriendeljjke engel mjj op zjjne
tchouders naar eene warme kamer droeg
tn mjj daar te eten gaf. De vriendeljjke
•ngel zjjt gjj mynheer! God loone u zulks
duizendmaal.*
•Vanwaar komt gjj, myn jongste?*
vroeg Herman verder, terwjjl hy hem zjjn
aandeel aan het ontbjjt gaf.
•Ik kom van We«nen, mynheer!* her
nam deze, reeds sedert zes winters had ik
en mjjne kleine Annette, mjjn aapje, Frank-
Vu iM iiS ii
ingespannen aandacht, en ook bij beschou
wingen, die met de opvattingen van een
groot deel der toehoorders beslist in strjjd
waren, bemerkte ik geen enkel gebaar van
afkenring, laat staan vaa on verdraag -
aam en haRt.«
ȕn Duitschland zou zoo iets eenvoudig
ondenkbaar wezen,* voegt bjj er aan toe
en voor zoover we 't nog niet weten, kunnen
we uit zijn artikel leeren dat het begrip
vrijheid in ons land een geheel andere be-
teekenis heeft dan in Dnitschland. Inderdaad
is de vrjjheid, die de broeders aan gindsche
zjjde van den Rjjn genieten, van zeer ver
dacht allooi. >Das militair* heerscht er in
volle glorie, het vrjje woord wordt alleen
in zoover geduld als het niet in botsing
komt met gevestigde toestanden. De Duit-
scher kent de waro vrijheid niet en gunt
ze vandaar ook niet aan een ander. >In
politieken zin* zegt L. staan we nog op
het standpunt der onrjjpe jeugd, die ieder,
welk^ 't niet met haar eens is, voor geestelijk
en zedelijk defect houdt,
Verder heeft Liebknecht een loflied ge
zongen op onze arbeidende klassen en den
toestand, waarin deze verkeeren. Dat hjj
daarmee zjjn partggenooten ontstemd heeft,
is reeds gebleken j van verschillende zjjden
is er reeds tegen geappelleerd. Het zou ook
wat schoons worden voor de party, wan
neer hun voorstelling, als zou de arbeidende
stand een slavenstand zjjn, geheel onder
worpen aan de kapitalisten, door den voor
naamste hunner woordvoerders werd ge
logenstraft
Toch kunnen we zoo maar het oordeel
van Liebkneoht niet wegcijferen, Liebknecht
kent den toestand in Duitschland op zjjn
duimpje, ook. dien in Engeland, waar hg
gewoond heeft tjjdens de jaren zjjner bal
lingschap. Bljjkbaar heeft hy zjjn oogen
hier te lan le goed den kost gegeven, terwjjl
hjj verkeerde in een kring van werklieden.
Waar men komt,* schrjjft hjj, vindt
men sporen van welgesteldheid. Niet, dat
ik beweer, dat in Holland iedereen welge
steld is (dat is bjj de tegenwoordige in
richting der maatschappij onmogelijk) maar
de gemiddelde levensstandaard is booger
dan in Duitschland, ook, geloof ik, dan in
Engeland. Ik heb informaties ingewonnen
naar de voedings- en woningtoestanden van
de lagere standen, vooral der werklieden en
doorgaans bevonden dat wel niet de woning
zelf, maar de voeding en de inrichting der
woning bepauld boven het pul staat van
wat men in Duitschland vindt. In de nede-
ken; ik had veel geld, tachtig daalders,
bespaard en wjj waren rjjk, my'ne kleine
Annette en ik, want Annette had een nieuw
scharlaken rokje met gouden randen en een
hoedje met veeren en ik zelf had kleederen
voor den Zondag en twee nieuwe hemden
en een paar niexwe schoenennu wilde ik
naar mjjne schoone bergen terugkeeren en
met mjjne ouders mynen rjjkdom deelen,
zoodat zjj eene koe en eenige geiten konden
koopenAnnette zou ik aan myn jongeren
broeder geschonken hebben, zoodat ook hjj
met baar had kunnen rondreizen, en ik
wilde mjj nu eeue lier koopen of bjj myn
oom het zegellak leeren uiuken, dan ware
ik weder op reis gegaan om ryk te worden,
maar thans is alles weg. Eenige dagen ge
leden, Weenen verlatende, kwam ik op
zekeren avond bjj een groot vaur op bet
veld daar waren Heidenen, die kookten
en braaddenzy veroorloofden dat ik mjj
aan hun vuur verwarmde, myn stuk brood
bjj hen nuttigde en van hun water gebruikte;
ik bleef bjj hen, om de onkosten van een
nachtverbljjf te besparenmaar des nachts
toeH ik op een hoop takken sliep, hebben
zjj mjj alles ontnomen. Alles, mjjne hemden
en myn geld, mjjne nieuwe en oude schoe
nen, myn mooien hoed en het nieuwe rokje
van Annette. Toen ik des moigens ontwaakte
waren zjj allen verdwenen en ik was arm
en hongerig. Mjjne Annette alleen was nog
bjj mjj, zjj zat op mjjn schouder en was
zoo treurig als ik dat zy haar warm rokje
had verloren.
Van dat oogen blik af ben ik armer en
rigste woningen vindt men vloerkleeden en
massieve hier aal L- wel de plank mis
slaan mahoniehouten meubelen.*
Zoover Liebknecht, Dat hq hier de plank
misslaat gelooven we nift. Wij Hollanders,
zjjn een huiseljjk volk, ook bjj da geringsten
onder de werklieden is de zucht groot naar
huiselgkan welstand, naar 't toonbaar
maken dvr huiskamer en geen verwjjzing
naar de arbeiders-enquête geljjk L's partg
genooten hem voor de voeten werpen,
wïscht het feit uit dat in onze groote steden
de werkman beter woont dan in Londen,
Parjjs, Brussel en Berljjn.
Zooals we reeds opmerkten, zyu Lieb-
knechts partjjgenooten tegen zjjn beweringen
opgekomen. Hij stelt nu, zeggen ze, het
buitenland boven het Duitsche vaderland
en prjjst den Hollandschen werkmantoestand
boven dien in Duitschland. Integendeel is
bet peil, waarop de werkman in Duitschland
staat, in de laatste jaren gerezen.
Deze onderlinge wisseling van woorden is
zeer leerzaam. De sociaal-democraten scbjj-
nen tot de overtuiging te komen, dat ook
onder de huidige maatschappelijke mis
standen nog verheffing van den arbeidenden
stand mogelyk is en dat bjj al hun ge
schetter omtrent het internationale der de
mocratische beweging nog liefde tot het
vaderland bestaanbaar is.
Liebknecht zelf constateert, dat die liefde
groeide tjjdens zjjn gedwongen verbljjf in
in het buitenland.
Buitenland.
Nabjj Grevenmachern, een Luxemburgsch
plaatsje, beeft een grensincident plaats ge-
bad. Een twintigtal Duitsche soldaten, ker-
misgangers, kwamen de grens over en mo
lesteerden de voorbjjgangers. Ten slotte
liep 't op klappen uit en moest de Luxem-
burgsehe gendarmerie zelfs van de revolvers
gebruik maken. Enkelen der soldaten wer
den gewond.
Er is een onderzoek ingesteld.
De Belgische Znidpool-expeditie zal 25
Juli uit de haven van Antwerpen vertrekken.
Men zegt, dat voorn de komst van Faure
door de politie te St. Nazaire vier anar
chisten gevangen genomen werden en hun
woningen doorzoekt; papieren van belang
werden in beslag genomen; o. a. het ont
werp van een nieuw soort bom.
In de Duitsche pers verwekt het bjjeen-
trakken van het Engelsche eskader in da
geven ons niets'omdat wij hunne taal niet
spreken en zjj ons voor Heidenen aanzien.
Zjj hebben groote honden die aan lange
kettingen rondom het huis loopen en nie
mand toelatentoen ik nu op zekeren dag
een huis wilde nadere», ora een stukje brood
te vragen, schoot de leeljjke hond uit en
greep mjjne arme Annette en beet haar in
den nek, dat het bloed er uit stroomde. In
mynen angst naui ik eèn groote steen op
en sloeg den hond daarmede op zijnen nog
van bloed druipenden bek, zoodat hy niet
meer blaffen of bjjten kon, maar de boer
en zjjne knecht schoten toe, sloegen mjj
erbarmelyk en brachten mijne arme Annette
om het leven. Nu was ik tot volslagene
armoede gebracht en bezat niets meer; nu
men mjjne arme Annette had doodgeslagen,
gaf mjj niemand iets, maar men sloeg mjj
en liet mjj verhongerenmen schold mg
uit en wees mg de deur, ik meende van
honger en koude te zullen omkomen. In ds
steden sloten zjj my in de gevangenis, om
dat ik om brood vroeg, en in de dorpen
joegen zjj de honden op mjj af; het was
zoo koud en ik had geene schoenen, geen
hoed en geen hemd meer. Mjjne voeten
gingen stuk door het jjs, mjjne knieën
zwollen op door bet vele gaan; ik werd
ziek en viel op den weg nedertoen namen
zjj mjj op en brachten mjj in een groot
huis, dat zjj eeu Lazareth noemdendaar
verbonden zjj mijne voeten en legden mjj
in; maar de oppassers sloegen mg en de
anderen ontstalen mij mjjn brood, wanneer
ik sliepen toen ik nu op mjjne beurt een
1 1 1 Unfr-TAllr Ui-1
Delagoa-Baai groot wantrouwen; de bladen
beginnen een steeds scherper toon tegen
Engeland aan te nemen, dat zich naar het
schjjnt voor den oorlog tegen de Zuid-
Afrikaansche Republiek toerust en zioh in
bet geheim met Portugal tracht te verstaan
over Delagoa-Baai. Iu do politieke kringen
daarentegen vat men de zaak heel wat
kalmer op. Transvaal en Oranje-Vrjjstnat
worden beschouwd als op militair gebied
krachtig genoeg om met goeden uitslag
zich zelf te verdedigen. En Portugal i3
voldoende gewaarschuwd dat Frankrjjk en
Duitschland bjj een overdracht van Dela
goa-Baai aan Engeland een ernstig woord
mede zouden^ spreken. Bovendien, Portugal
loochent geüeel dat er eene geheime over
eenkomst met Engeland zou bestaan. En
Eageland weet, dat de Duitsche politiek
zich alleen dan wegens de Transvaalscha
aangelegenheid inmengt, als er Duitsche
belangen of internationale verdragen recht
streeks bjj betrokken zjjn,
Tet welke uitersten het geven van hypno
tische séances als >amusement< leiden kan,
is te Simcoe, Ontario, gebleken. Daar werd
Dinsdag in een tingeltangel een man ge
hypnotiseerd, vervolgens gekist en eindelyk
goed en wel begraven. Vrjjdag werd de kist
opgegraven, naar den schouwburg gebracht
en geop;nd. De hypnotiseur bracht zjjn
slachtoffer bjj, doch deze geraakte in een
aanval van delirium, sloeg alles kort en
klein en verwondde een aantal personen-
Vjjf man moesten hem vasthouden tot hjj
weder kalm geworden was.
Het aantal zelfmoorden in Europa be
draagt, voorzoover men kan nagaan, onge
veer 60000 per jaar. Onder deze 60000
zelfmoordenaars bevinden zich 2000 knapen
en meisjes, die de kinderschoenen nog niet
ontwassen zjjn.
In de laatste dagen zjjn in Polen 58
handelaars in meisjes door de politie gevan
gen genomen. De bende verkocht de meisjes
naar Brazilië en Argentinië.
In Alabama is een trein op de Louisville
en Nashville-baan door roovers aangevallen
de drie personen doodden. De rails waren
opgebroken en hindernissen er dwars over
gelegd, zoodat de trein ontspoorde.
Reeds meer dan eens hebben wij gewezen
op de onbetrouwbaarheid der telegrammen,
welke van Grieksche zjjde afkomstig waren.
bad afgenomen, noemden zij mjj een dief,
stopten mjj in eene g-evangenis en sloegen
mjj met stokkenop zekeren morgen echter,
toen een der zieken-oppassers mij zien wilde,
ontsnapte ik achter zjjnea rug en ontkwam.
Sedert dien tjjd ben ik al door geloopen,
ver, ze?r ver, vjjf dagen lang, opdat zjj injj
niet weder inhalen en slaan zouden.
De boeren lieten my in hunne stallen
slapen en gaven mjj melk, brood en aardap
pelen; maar mjjne voeten werden al erger
en erger en gisteren kon ik zelfs niet eens
meer staan en daarom legde ik mij in de
sneeuw neder en bad God, dat Hy my toch
niet in een vreemd land, ver van mjjne
ouders, broeders en zusters zoude laten
omkomen. Ach, ik wilde nog eens naar de
schoone bergen van myn vaderland terug
keeren, naar het kleinste huisje aan den
heuvel, waar mjjne moeder woont en mjjne
zusters, mjjne geiten en Dragon, de trouwe
huishond, en de lieve God verhoorde myn
gebed en zond in u myn engel.*
Innig aangedaan beschouwde de docter
deu armen knaap, die met eene uitdrukking
van godsdienstige geestdrift de gevouwen
handen op de borst drnkte en nu eens naar
den hemel, dan weder naar zjjnen redder
zag. Het ongeluk van den knaap trof hem
byzonder, door d« gelatenheid waarmede
hjj zjjn ongeluk verhaalde, even alsof het
niet anders had mogen gebeuren.
Hoe heet gij, kleine?* vroeg Herman
verder, »en hoe heeten uwe ouders, waar
wonen zjj?«
•Ik heet Pierre,* hernam de knaap, >en
hij werkt in de
Set duidelijkst bewjjs voor die onbetrouw
baarheid is thans gegeven.
Terwjjl de Grieken steeds hebban beweerd,
dafc de Turken aan de grens van Thessalië
öf waren tegengehou len, öf waren terug
geworpen, kooit thans plotseling het be*
richt, dat Larissa, het hoofdkwartier van
den kroonprins, is ontruimd.
•Larissa is geheel verlaten. De troepen
vernagelden de kanonnen, voor zjj aftrok
ken,* seinde Renter Zondagnacht. Dat het
Grieksche leger zjjn kanonnen en ammu
nitie heeft kunnon meevoeren, vermindert
de nederlaag der Grieken in geen enkel
opzicht.
Het ontruimen van Larissa is een on-
middelljjk gevolg van den uitslag der ge
vechten rondom Tirnaro en Mati; na den
ongunstigen uitslag van het gevecht bjj
laatstgenoemde plaats werd den Turken de
weg naar Larissa geopendeen gevechc
met het Turksehe leger heeft het Grieksche
leger waarschynlgk niet vóór deze plaats
durven wagen, doordat bet dan, met het
oog op de overmacht der Turken, geheel
zou zjjn vernietigd.
De kroonprins heeft zich aan zulk een
catastrophe niet willen blootstellen en dien
tengevolge zjjn kwartier verlegd naar Pher*
sala, even ten zuiden van den spoorweg,
die loopt van Kalabaka naar Yolo.
Met grooten ophef is bekend gemaakt,
dat de kroonprins naar de grenzen oprukte;
dat de kroonprins de leiding der troepen
op zich zou nemendat de kroonprins zich
op het slagveld had vertoond. Maar het
feiteljjk opperbevel der troepen berustte niet
bjj den kroonprins aan wien slechts de
eer werd gegund maar bjj generaal Ma
oris. Zoodat ook nipt de kroonprins verant-
woordeljjk wordt gesteld voor de geleden
nederlagen, maar generaal Maoris, die thans
het commando heeft neergelegd.
Generaal Macromichaelis is zjjn opvolger.
Een Grieksch Koninklyk besluit beveelt
de vorming van twee bataljons infanterie
uit de gendarmes en veldwachters, elk ba
taljon sterk 1000 man. Het is niet zonder
gevaar, het land aldus te ontblooten van
politietoezicht, en het gevolg is dan ook,
dat op verschillende plaatsen gevangenen
een poging hebben gedaan uit de gevan
genis te breken, tot dusver echter zonder
succes.
Uit Athene wordt geseind, dat het Griek
sche leger gedwongen werd zich terug te
trekken van Tirnavos en Larissa, en zich
de slunzout-groeven te Moatiers. My'ne moe
der echter heet Blanche en woont in een
groot dal, eene dagreize van Montiers ver-
wjjderd, men noemt het slechts het Val de
Doron, omdat de rivier welke onder aan
den voet van ons huis, voorbjj vloeit, ook
Doron heet. Op den eersten Zondag van
elke maand komt myn vader met Francois
en Louis, mjjne broeders, van Montiers, ons
bezoeken, zjj komen des morgens voor de
eerste mis, en brengen ons zout, vleesch en
wol, om te spinnen, en 's avonds na het
Ave Maria klokje vertrekken zjj weder, en
nemen eieren en kaas en wollengarens mede,
dat moeder en mjjne zusters gesponnen heb
ben. Dan vergezellen wjj hen telkens tot aan
Pont de Doron, en zien hen zoolang na,
totdat zjj in het gebergte niet meer te zisn
zjjn. Des winters" echter kunnen zjj niet
arbeiden te Montiers en dan bljjven zjj bjj
ons en snjjden lepels en borden, of vlechten
matten van riet, hetwelk de kinderen in
den zomer verzamelen, en manden van teenen
die op onze weiden groeien: maar met
Pinksteren gaan zjj weder weg en komen
eerst terug, wanneer wjj Allerheiligen
vieren.*
Hoe ond zjjt gjj dan, Pierre?* vroeg
Herman verder.
•Ik ben een jaar jonger dan Clande, en
Claude is een jaar jonger dan MononMo-
non echter is een jaar jonger dan Sarotte,
die een jaar jonger is dan Francis en
Louis, welke tweelingen zjjn. De overigen
zjjn allen jonger dan ik, en zullen ook wel
niet meer te huis zjjn.*
Wordt vervolgd.
DE KLEINE SAVOYAARD.
«umwiiwii ubiujwbkjmidwbihbmwmwbbimwwwwmmii iw —ir—'ïmwi