Het Land van Heusden en litem, de
Lamstraal
en de Bommelerwaard.
Brieven uit Amsterdam.
jij
w 1
BBS
j I
M 3589.
FEUILLETON*
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG. 12 MEI.
"V orgelding.
mm-j
VOOB
LAND VAN ALTERA-
O
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATEEDAG.
Abonnementsprijs: per 8 maanden l.OO.
Franco per post zonder prgsrexliooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1897.
Advertentiën van 16 regels SO et. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
VOLKSZANG.
Een van de meest populaire vereenigingen
te dezer stede is »de Vereeniging tot ver-
belering van den Volkszang.* Een kwart
eeuw geleden uit klein begin ontsproten,
is ze thans een omvansrjjko instelling ge
worden, die zich verheugt in de belang
stelling der autoriteiten. De vereeniging
heeft een bestuur, belast met het admini
stratief werk; begunstigers, die jaarlijks
een kleinere of grootere bjjdrage offeren;
werkende leden, wier werk zich bepaalt
tot het in een zwart pak paradeeren bjj
de jaarljjksche uitvoering, en ten Blotte
maar op hen komt eigenljjk de zaak te
rusten zes zangonderwjjzers aan de acht
zangscholen der vereeniging en een alge-
meenen directeur.
In September van elk jaar wordt aan de
Amsterdamsche jeugd, die de school ver
laten heeft of in de hoogste klasse der lagere
school zit, een oproep gericht en telkens
met zoo schitterenden uitslag, dat steeds
eenige honderden liefhebbers moeten afge
wezen worden uit gebrek aan fondsen.
Niets dan geldgebrek noodzaakt de vereeni
ging het getal harer scholen tot acht te
beperken. Over deze verdeelt zij de 600
aann<melingen en het w.-rk neemt een
aanvang. Elke week wordt 11/3 nur zang
les gegeven in een der schoollokalen, door
de gemeente gratis voor het goede doel
afgestaan. Vooraf wordt een programma
van de meest gezochte liederen opgesteld,
een twaalftal, en deze in een bundeltje
vereenigd, tegen den kostenden prijs aan
de leerlingen ter hand gesteld. Meer on
kosten hebben ze niet; het onderwjjs is
geheel gratis.
Vroeger werden die liederen op noten
ingestudeerd, volgens de oude, verwerpelijke
manier van voorzingen en nadoen, gelijk
nu nog op tal van scholen, zelfs van zang
scholen en op zangvereenigingen gevolgd
wordt. Men kent die: de zangers krjjgen
muziek in handen, soms heele moeilijke,
met kruiseD en mollen en zingen die op
de uitvoering. Zoo scbjjnt het althansde
waarheid is dat ze hun voorgezongen en
voorgespeeld werd, tot ze ze van buiten
kenden. De muziek blijft voor dezulken een
ondoorgrondelijk geheim, een mysterie. Ik
schrjjf daaraan voor een groot deel toe de
afneming der liefhebberij op zangvereni
gingen. De zangers zingen als automaten,
niet als zelfstandige menschenzonder lei-
9)
»Waarom heeft men u zoo mishandeld,
lieve jongen?* vroeg hem de dame op
vriendelgken toon.
Omdat ik de medicijnen niet betalen
kon, die ik voor mijn zieken vader hier
liet klaarmaken,* antwoordde de knaap
snikkende.
»Gjj hebt den apotheker dus geen reden
gegeven u zoo te mishandelen?* vroeg de
heer.
>Zoo ver ik weet, neen,* hernam de
knaap, »toen ik hem verzocht rug den
drank mede te geveD, daar ik het laatste
geld mjjner moeder verloren had, sloeg hij
mg en wierp tug de deur uit.*
>Gg znlt recht erlangen, mijn kleine!*
zeide de vreemde heer; >rgd naar huis,
lieve Valeria I* sprak hij tot zijne vrouw,
»de goede God geeft mg .gelegenheid, een
christenplicht te vervallen.*
»Gg voorkomt mgn wensch, Pierre*,
antwoordde de dame, en zjj gaf den knaap
eene zilver-roebel nit hare beurs. Haar man
echter riep een politie-beambte, die zich in
de nabgheid bevond, en trad met dezen en
den knaap de apotheek binnen.
»Hoe kwam n er toe dezen knaap zoo
te mishandelen?* vroeg hg den apotheker,
d' i_an het cezicht der nnlifie taSBtomi
ding, zonder han voorzanger kunnen ze
geen stap op eigen beenen doen.
Nu op meer dan 90 percent onzer scholen
volgens de cjjfcrmethode de zang wordt
onderwezen, laat de vereeniging hare lie
deren op ejjfers zetten en behaalt nu drie
groote voordeelen. Vooreerst weten de leer
lingen wat ze zingen en kunnen in hun
muzieklectuur zelf den weg vinden waar
door de belangstelling gewekt wordtten
tweede wordt de taak van den onderwjjzer
verlicht, 'die eu niet meer voortdurend heeft
voor te zingen, maar zich tot leiden bepalen
kan en ten derde wordt veel meer inge
studeerd dan ooit van noten of wat 't zelfde
is op 't gehoor, zou kunnen gesch'eden.
Ik ben van zeer nabij bekend met twee
dezer zangscholen, elk c. 70 leerlingen
tellende en 't heeft me ook weer dezen
winter verbaasd hoe gemakkelgk zco'n
koortje in tameljjk moeilijke muziek zelf
den weg vindt, wanneer de leider ze den
grondtoon heeft aangegeven. Dat gaat zoo
geleidelijk en verrassend eenvoudig dat
iemand, die nooit anders gehoord heeft dan
het getob en gewurm volgens de oude
wjjze. denkt dat hg bjj den neus genomen
wordt en men den leerlingen iets in handen
gegeven beeft, wat ze reeds vroeger ge
zongen hebben.
De hoeveelheid nut, die een vereeniging
als bovenstaande in die 25 jaren gesticht
heeft, is niet te berekenen. Wanneer men
het straatgezang aanhoort, is men wel eens
geneigd de schouders op te halen en van
boter aan de galg smeren te spreken. Men
vergete echter niet dat 600 kinderen op
de groote massa van c. een half millioen
inwoners een bedroefd beetje is en ook dit
nietdat men tusschen het straatgezang uit
tal van woningen bekende en geliefde rnelo-
diën hoort klinken en in den zomer niet
zelden groepjes in de straten vereenigd
vindt, die met de oude wjjzen der zang
scholen de heek buurt tot aandachtig ge
hoor dwingen. In elk geval: die 600 kin
deren krijgen in zoo'n winter een fonds
mee, waaruit ze nog tol op volwassen leef-
tjjd putten kunnen tot eigen genot en
vermaak van anderen.
Op dat nu niet deze leerlingen geheel
onbekend zouden blijven met het noten
schrift, zonderen de onderwijzers van elk
zanguur een deel af, om ze ook daarin thuis
te brengen en wederom is 't verrassend te
hooren hoe spoedig ze ook dat te pakken
krijgen, nu het. gebaseerd wordt op 't geen
ze geleerd hebben.
bleekte.
»Ik?.... ik ken dezen knaap volstrekt
niet,* antwoordde deze.
»Infame leugenaar!* riep de heer op
strengen toon, >ik kon u door getuigen
bewijzen, dat gij het waart, die dezen knaap
zoo geslagen hebt, niet waar ventje?*
«Ah zoo!* herinnerde zich de apotheker.
»Ja! ik heb den knaap geslagen, omdat
hij mij beloog; hij deed een drankje door
mg gereed maken, hetwelk hg mij ook
betaalde, doch spoedig kwam hij terug en
liet denzelfden drank nogmaals klaarmaken,
doch kon dat niet betalen, en gaf roor,
door een slede omvergereden te zijn en bij
dit ongeluk zjjn medicjjnfleschje gebroken
en zjjn geld verloren te hebben. Hg gaf
toen voor de zoon te zijn van een Duitsch
geneesheer, Oswald geheeten, zonder dat ik
in den staatsalmanak een doctor van dien
naam kon vinden.*
>Ja, ik werd ginder aan den hoek door
eene slede omvergeworpen en verloor toen
de laatste roebel, die moeder mij gegeven
had,* zeide de knaap, »ik heb mgnheer ook
de woning van mgn vader opgegeven, maar
hg wilde mg niet gelooven
»Gjj moest n schamen, een knaap, die
uwe taal spreekt, een geneesmiddel te wei
geren, dat slechts weinige kqpiks kost. Als
landsman had het n een heilige plicht moeten
zijn, het ljjden eens ongelukkigen te ver
zachten en het verwjjt te logenstraffen, dat
men u, Dnitschers doet, namelijk, dat ge
uwe behoeftige landslieden aan hun lot
Nu de vereeniging dit j iir haar 2ó-j irig
bestaan viert, hcstoE<l er reden tot het
geven van een feestelijke uitvoering. Met
het oog daarop waren dezen winter slechts
een zestal liederen verstrekt en werd de
overige tijd besteed aan 't in9tudeeren van
de kindercantate jLeiden^i Strijd en Zege
praal* van den bekenden cantate-componist
Lijsen van Middelburg. Mót de bekende
solisten Frita van Duinen en mevr. Olde-
boom, geaccompagneerd door orgel, piano
en orkest werd dit waarljjk schofÜne muziek
stuk naar den eisch uitgevoerd, tot genoegen
van een paar duizend belangstellende hoor
ders. Onze burgemeester vervolgt wat zijn
voorganger Van Tienhoven begonnen is,
n.l. op den avond der uitvoering de kinderen
trakteeren, doch tot teleurstelling èn van
de vereeniging èu 7an het publiek heeft
Mr. Veening Meinesz nog geen enkele uit
voering met zijn tegenwoordigheid vereerd.
En zoo gaat dez9 vereeniging haar tweede
kwarteeuw tegemoet. Het is te wenschen
dat ze niet den weg opgaat van hare
zusterverenigingen die uit volwassen leden
bestaan. Wanneer die eenmaal een groot
muziekwerk hebben uitgevoerd, dan het
>steeds hooger* verkeerd opvattende, trek
ken ze den neus op voor kleine, wel
klinkende koren en dorsten ze naar »gro©te«
stukken. Volkszang heeft verleden jaar de
cantate »In den zomer nit* en na het Beleg
van Leiden* opgevoerd, maar den eigen
lijken ^Volkszang* heeft ze niet te zoeken
in dergelijke muziekwerken, maar in de
liederen en kleine koren van onze compo
nisten, die ieder op zichzelf een geheel
uitmaken.
Er is dezen winter op muzikaal gebied
hard gewerkt. Van der Linden en Mengel
berg zullen de Meimaand met genoegen
welkom heeten, waarin de winterdrukten
een eind nemen. De Ned. Opera heeft goede
zaken gemaakt "en daar zullen haar artisten
wel bij varen. Het orkest van Mengelberg,
een keurkorps ons door 't buitenland be
nijd, heeft zoo'n druk seizoen achter zich,
dat de mannen af zijn en snakken naar wat
rust. Dat zij er wel bg gevaren hebben, kan
ik niet zeggen. Hun salaris is vastgesteld
en of ze weinig of veel muziek maken,
't blijft 't zelfde. Voor extra-uitvoeringen
krjjgen ze geen duit meer, al komen die
ook drie, viermaal per week voor, wat
dezen winter meermalen het geval was. Nu
is Mengelberg op het goede idéé gekomen
de laatste zijner Beethoven-avonden te
droge hebt. En nu bovendien nog een arm
kind te mishandelen, dat niets misdreven
heeft.
Ik verzoek u, mgnheer,wendde hij zich
tot den politie-beambte, »doe nw plicht aan
dezen barbaar, ik sta u borg voor de waar
heid; ik ben de juwelier Lafranc.*
»Ik ken u reeds, mgnheer de Commercie-
raad,« sprak de politie-beambte »gij
volgt mg terstond, mgnheer apothekergij
hebt dezen knaap gekwetst en u tegen eene
Ukase van onzen allergenadigsten keizer
vergrepen, waarbg aan de apothekers gelast
wordt medicijnen, ten bedrage van zekere
som, aan behoeftigen te borgen.*
De heer Lafranc beval, dat men den
knaap de verlangde medicjjnea zonde geven
en wierp daarvoor eenen dukaat op de toen-
bank en gaf het terug ontvangene kleina
geld aan den knaap, die daarvoor vriendAyk
bedankte en zoo hard mogelijk naar huis
liep. De menschlievcnde Lafranc volgde hem
echter door onderscheidene straten en steegjes
tot aan een onaanzienlijk huis, waarin de
kleine verdween. Nu trad hg hetzelve ins-
geljjks binnen en vond, na lang in het
donker gezocht te hebben, een deur. Aar
zelend trad hij in het vertrek dat eer voor
een stal dan voor een ver big f van menschen
geschikt was, en uit welks deur hem eene
verpestende walm tegemoet kwam.
het wedertinden.
Toen het oog des binnentredende zichaan
het schemerlicht eener walmende traanlamp
apsp-'sa-'-ilia,jh#jau;*~
gaven geheel ten voordeele van het korps
en om 't publiek nu eens te do?n smullen
heeft hij drie der schoonste toonseheppingen
van den meester voor deze uitvoering be
waard, die heden avond zal gegeven worden,
lig heeft zich van de medewerking ver
zekerd van een 300 zangers en zangeressen
van Toonkunst om de hymrae aan >die
Frende* te zingen in de overschoone 9de
Symphonie en met de dames Roddingias,
De Haan en de heeren Rogmans en Orclio
hopen we hedenavond een goedgevoelde
tasch voor de heeren orkestleden te ver
dienen. En dat zal wel gaan, daar er gisteren
reeds 1800 plaatsen a f 1,50 besproken
waren.
Amsterdam, 9 Mei '97. J. L.
Buitenland.
Omtrent de ramp te Parjjs wordt gemeld
Werd eenige dagen geleden het aantal
dooden op 117 geschat, thans blijkt dat dit
getal nog overschreden wordt. Er zjjn 111
ljjken door de familiën herkend en mee
genomen, zes zjjn totaal onherkenbaar, zoo
dat hun identiteit niet is vast te stellen,
bovendien zjjn nog enkele gekwetste per
sonen aan hun wonden overleden, maar
en ziedaar al weer een schokkende bizon
heid het geheel aantal vermisten bedroeg
147, zoodat van verscheidene ljjken zelfs
geen ledematen of dergeljjke overblijfselen
meer gevonden zjjn.
Nader is gebleken, dat van de 147 als
vermist aangegeven personen nog ver
scheidene later teruggekomen zijn, doch in
de eerste oogenblikken van de ramp niet
in staat waren, zich naar huis te begeven
en hier of daar werden opgenomen; ook
vermoedde men sommige menschen in de
bazaar, die zich niet daarheen begeven
hadden.
Telkens worden bg het wegruimen van
de laatste planken en puin van het ge
bouw nog meDschelijke overblijfselen ge
vonden en telkens wordt het getal der
slachtoffers nog vermeerderd door het be
richt van overlijden van zwaar gekwetsten.
Van de 6 nog niet herkende ljjken is een
thans, na een langdurig onderzoek, ver
klaard, als vermoedeljjk dat van een 15 jarig
meisje.
Het gebouw van den bazaar was tegen
brand verzekerd voor frs. 325.000; men
betaalde een premie, die tienmaal hooger
was dan de gewone, juist met het oog op
het groote brandgevaar. Toch waren alle
voorzorgsmaatregelen vergeten.
reel der onnitsprekeljjkste ellende.
De lage door roet en rook zwart ge-
wordene zolder, vergunde den langen man
niet in een recht opstaande houding te big ven.
Om de vlam van het licht hadden zich de
dampen in den vorm eens nevels samenge
trokken; van de salpeterige muren droop
het water, waarin de nederslaande damp
was veranderd, en vermeerderde nog de
koude in dit kleine verbljjf, hetwelk het
weinige vuur in de overgroote kachel on
mogelijk kon verwarmen. Een oude koffer,
eenige voetbankjes, eenig keukengereedschap
en eenige ellendige stroozakken, vormden
het meublement van dit vertrek. Dicht bg
de kachel lag op een stroozak, slechts spaar
zaam met eenige lompen bedekt, eene men
schel ij ke gedaante, aan welker hoofdeneind
twee vrouwen zaten, eene oudere in welke
de moeder, eene jongere in welke de dochter
niet te miskennen was. In den schoot der
moeder verborg nog een jonger meisje de
schreiende oogenvan de lippen der oudste
dochter vloeide een halt luid gesproken gebed,
hetwelk, verbonden met het gesteun der
zieke en het gesnik der moeder en dochter,
het eenige geluid was, hetwelk men in het
kamertje vernam.
Bjj het binnentreden van den knaap ver
hief de moeder het onder den last des
des kommers gebogen hoofd, en vroeg hem
op berispenden toon, waarom hg zoo lang
wegbleef, waarop het kind het geheele
voorval verhaalde en den klinkenden inhoud
zjjner zakken in zijns moeders schoot stortte.
>Tf.n «l bpaft n d« vreemda A-me
Het bestuur vau dsn weldadigheidsbazaar
heeft van een onbekenden gever 937,438
franken ontvangep, die met de 45,000
franken van den eersten dag, de som vormen
die verleden jaar door den bazaar werd
opgebracht.
Het bediag van de inschrijvingen, door
de >Fignro< openbaar gemaakt, is reeds
tot 750.567 frs. gestegen. Gisteren alleen
was 168.500 frs. ingekomen, waarvan om
streeks 15.000 frs. uitdrukkelijk ten behoeve
van de redders geschonken werden, en ook
eenige giften (maar geen aanzienlijke) voor
de enkele personen die tengevolge van de
rarnp behoeftig achterbljjven.
De assurantie-maatschappijen weigeren
het verzekerde bedrag uit te keeren, daar
de inrichting van den bazaar te slecht was,
en daarenboven gevaarljjke toestellen waren
aangebracht zonder voorkennis van de
maatschappijen.
De Tentoonstelling te Brussel werd Maan
dagmiddag om 2 uur, in tegenwoordigheid
ran de ministers, de gezanten en talrgke
genoodigden, geopend. De heeren Njjssens,
minister van njjverheid en openbare werken,
en De Mot, voorzitter voor het uitvoerend
comité, hielden redevoeringen.
Wegens den rouw der Koninklijke familie,
kwam de Koning eerst na de uitvoering
der cantate. Z. M. verklaarde de tentoon
stelling geopend en deed een wandeling
door de galerjjen.
Ö9 nieuwe gouverneur van Warschau,
prins Imeretinsky, weet zich onder de Polen
populair te maken. Hg heeft thans alle ge
vangenissen nauwkeurig laten onderzoeken,
met het gevolg, dat een vjjftigtal personen
in vrjjheid zjjn gesteld, die zonder vonnis,
sommige zelfs zonder ooit verhoord te zjjn,
daar korter of langer tjjd gevangen waren
gehouden, enkelen bjjna zes jaren. Men
kan zich de bljjdschap hunner bloedver
wanten voorstellen, toen die hen plotseling
zagen terugkeeren, nadat zjj zoolang niets
van hen gehoord hadden en niet wisten,
of zjj nog leefden, dan wel naar Siberië ver
zonden waren.
In Karinthië ligt de sneeuw op sommige
plaatsen een voet hoog. De Don is buiten
haar oevers getreden.
Te Rostow is een schuitje omgeslagen,
waarbg 12 van de opvarenden, werklieden,
zjjn verdronken.
Nansen vertrekt in October naar Amerika.
Sverdrup zal weer een poolreis ondernemen
gegeven?* vroeg de moeder angstig en op
ongeloovigen toon..
Zeker, moederlief! dit alles gaf zij mg,
en de goede heer zou mg misschien nog
meer gegeven hebben, ware ik niet zoo
snel weggeloopen.*
>Zeg de waarheid, lieve Gustaaf!* ver
volgde de vrouw, >hebt gjj inderdaad dit
geld op geene onrechtmatige wijze verkregen?
Hebt gij het gevonden?*
»Stel u gerust, goede vrouw!* zeide de
vreemde, binnentredende; >gg verdenkt dit
kind ten onrechte; ik heb hem die kleinig
heid gegeven en volgde hem op den voet,
om te zien waaraan hg dit geld zoude uit
geven. Nu ik mg echter overtuigd heb, hoe
nattig hg het heeft besteed, acht ik het des
te meer mjjn plicht, ouders, die een kind
eene zoo goede opvoeding geven, uit onver
diende armoede te redden. Sta mg toe ma
dame u mijnen bijstand aan te bieden.*
»Ik neem uw vriendelgk aanbod met de
meeste dankbaarheid aan, edele man,* ant
woordde da vrouw, »maar geenszins om
mijnentwille, maar alleen ten gunste-van
mgn armen, ongelukkigen man, dien de
hardste slagen des noodlots reeds jaren lang
vervolgen en die in onverdiende ellende ter
nauwernood de nooddruftigste levensbehoef
ten voor den gezonden, laat staan dan voor
zjjn tegen woordigen allerbeklagenswa&r-
digen toestand, heeft. De goede God moge
het u vergelden, wat gjj aan hem doet, die
voorzeker uw medeljjden ten volle verdient.*
Wordt vervolgd.
..VJ
ganaw»BBM—tur— iHIHii
VAr- varloai:gnnrl'ii. r.a nm. ).^r\..fop1.
