Land van Heusden en Altena, de Lansrslraat en dc Bommelenvaard,
Uitgever: L., J. YEEBMAN, Heusden.
M 1610. ZA.TERDA.Q 24 JULT. 1897.
Kinderbescherming.
FEUILLETON»
land van alten
VOOR
Jit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.QÖ.
Franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertontiln van 1—»6 regal* 50 et. Elke regal
meer T1/# et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertontien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
II
Wanneer we het boekje van de door ons
genoemde schrijfster even willen doorloopen,
dan moeten we ons bepalen tot wat vooral
van belang is met het oog op onze toe
standen.
Voor zoover ons bekend is, bestaat er
slechts één Rijk, waar het aantal kinder
misdaden, dat anders overal, ook hij ons,
schrikbarend toeneemt, langzaam vermindert,
en dat is Engeland.
Is er een misdrijf door een kind gepleegd,
dan wordt langdurige gevangenschap hoe
langer zoo minder toegepast, en wanneer
een kind voor langer dan 10 dagen naar
de gevangenis wordt gezonden, dan kan de
rechter tevens voor bepaalden tijd de plaatsing
in een verbeterhuis gelasten. Dit laatste is
zeker niet navolgenswaardig en bjj ons be
hoeft een kind volstrekt niet in de gevan
genis te hebben gezeten om in een opvoe
dingsgesticht te worden opgenomen. Wjj
vermelden het feit dan ook alleen omdat,
zoowel in Engeland als ten onzent, krachtig
stemmen opgaan om te betoogen, dat men
een kind nooit gevangenisstraf moet opleggen.
Bij het kind, dat zich aan een misdrjjf
schuldig maakt, is de oorzaak van het
kwaad in de opvoeding gelegen, althans
heeft er veel aan die opvoeding ontbroken
en zjjn redding zal afhangen van wat er
met hem plaats heeft, zoo er nog te redden
valt, waartoe de gevangenis in elk geval
volkomen ongeschikt is.
Overal in Engeland bestaan verbeterhuizen
of opvoedingsgestichten, door den Staat ge
steund en gecontroleerd. Er zijn inrichtingen
van verschillenden aard, reformatories noemt
men ze, die voor kinderen beneden tien
jaren bestemd zjjn. Zij, die ouder dan tien
en jonger dan twaalf jaar zjjn, gaan naar
de Industrie-scholen.
Er is hier altijd sprake van veroordeelde
kinderenmaar de straf, die deze laatsten
volgens de wet verdiend hebben, wordt niet
uitgevoerd. Zij gaan dadelijk naar school,
en in die inrichting vinden ook de arme
stumpers plaats, die, openlijk of vermomd,
als lucifersventertjes of bloemenverkoop-
stertjes, worden afgericht tot het leven van
den bedelaar, kinderen, wier ouders in de
gevangenis zitten, die thuis onder slecht
toezicht staan of zwerven door de straten
der groote steden.
Ook hier is het vooral het particulier
streven, door den Staa| gesteund en be-
EEN NOVELLE VAN HET STRAND.
2)
»Hoera! hoera! nog eens! Ik zal mee
helpen!* hoorde zjj naast haar, en een
tweede jongen van geljjke grootte als Hen
drik, maar veel armeljjker gekleed, klapt
in de handen, en voert een soort krijgsdans
om de twee uit. Hendrik wischt met den
mouw van zjjn buis een paar bloeddruppels
weg, die hem uit zgn neus vloeien, en zegt
dan met lonkelende oogen»Gjj zijt eene
valscbe kat, Sina! Ik klop Jan af, omdat
hij u naar beneden stiet, en daarvoor slaat
gjj mg. Als gjj het met hem wilt houden,
dan mag hg ook voor u meeuweneieren
zoeken, en uwe duiven voederen. Gg zijt
eene roode heks, en Geertje had u in de
zee moeten laten liggen; gg behoort niet
bjj ons.*
Jan juicht bg deze toespraak, en eenige
andere kinderen wenkende, die wat verder
in het zand spelen, roept hij: «Komt hier,
komt spoedig hier. YVjj zullen de roode heks
weder in zee smgten, en zien of Geertje
haar nog eens haalt.
Sina weet bij ondervinding, dat zulke
grappen dikwijls zeer onaangenaam voor
haar aüoopen. Met Hendrik aan hare zjjde,
zou zij niet vreezen, maar Hendrik is nu
schermd, dat helpt en redt, en dan ook de
reddende hand uitstrekt, wanneer de kin
deren reeds de inrichting hebben verlaten,
wat de Staat niet doet en ook niet doen kan.
Wjj zouden niet gaarne onze Rijksop
voedingsgestichten, nog voor korten tijd
met het groote gesticht te Avereest ver
meerderd, veroordeelen. Maar bet helpt niet,
wanneer slechts enkele veroordeelde kinderen
of althans kinderen, die een vonnis verdiend
hadden, kinderen, die zich reeds schuldig
hebben gemaakt, er in worden opgenomen.
Afdoende redding is eerst mogelijk, waar
particuliere instellingen, die veel meer ver
mogen dan de S^aat, algemeen worden
aangetroffen, waar zij steunen op de wet
en staan onder Rjjkstoezicht ea door den
Staat geldelijk worden gesteund.
Hoe rijk het veld is, wordt wel door
Engeland bewezen, waar allerlei instellin
gen worden aangetroffen, zooals ook de
luilakkenseholen, eigenljjk scholen voor
kleine leegloopertjes, en dag-mdustrie-
scholen. Toch gaan ook daar nog niet alle
kinderen school, maar sinds het verplicht
onderwjjs is ingevoerd weten er niet velen
meer aau het waakzaam oog van den In
specteur te ontsnappen.
Trouwens, wanneer b. v. de Onderwijzer
bemerkt, dat de ouders het kind op een
bepaalden leeftjjd geen onderwjjs laten
geven, dan kan er een klacht worden in
gediend en kan de rechter het schoolgaan
bevelen, en élk kind, dat de school ver
zuimt, ban naar de dag-industrieschool
worden gezonden, waar het niet alleen
hert, maar den geheelen dag verblijft en
gevoed wordt.
Ons trof de aardige beschrijving, die miss
Tuckwell geeft van de bekende Jongens
school te Highbury (1), met zijn voortref
felijk ingericht ruim schoolvertrek, zjjn
frissche slaapzalen en zgn vroolijke zieken
zaal met platen. »Het is bjjna ongeloofelijk,
zegt zij, zoo'n kleine vagebond, dien we
op straat in vodden zagen, met ongekamde
haren en vuil gezicht, hier schoon en netjes
terug te vinden. Het interesseerde mij bjj-
zonder de kamers te zien, waar die ver
andering tot stand wordt gebracht. Er is
een aparte ingang en trap voor de nieuwe
lingen en boven aan de trap is een ont
vangkamer. Daar worden de vuile kleeren
uitgetrokken en het haar, dat dikwijls vol
ongedierte zit, afgeknipt. Nadat hoofd en
lichaam met zorg gereinigd zijn, krijgt de
jongen zijn schooluniform aan en de vuile
ook tegen haar. Zich uit de handen van Jan
los makende, vermijdt zij door een omweg
de andere kinderen, die schreeuwend naderen,
en loopt naar het dorp.
Toen zjj nog eens omziet, volgt haar nie
mand, er is een nieuwe strijd begonnen. In
weerwil daarvan snelt zjj verder, overtuigd,
dat alle partgen zich dadeljjk tegen haar
zullen keeren.
De wind drjjft haar rokje als een zeil voor
haar uit, en waait de krullende haren, om
haar, door het loopen gloeiend gezichtje,
waaruit de grjjze oogen donker en toornig
schitteren.
Tot dicht bg het dorp vervolgt haar de
wind, dan houdt hij plotseling op en laat
alleen nog de rook dwarrelen, die uit de
lage schoorsteenen opstjjgt. Vóór de huis
deuren staan enkele vrouwen, met huiseljjken
arbeid bezig, en zien het meisje afkeurend
na, dat, zoo snel als zjj kan, hen voorbij
gaat. Sina behoort niet bg hen, zjj is een
onbegeerd, onwelkom geschenk van de zee,
door een toornige golf op het zandige strand
geworpen. Was zjj een kist of een baal ge
weest, gaarne en bigde had men baar op
genomen in de duinen waren geheime en
zekere schuilhoeken.
Vroeger maar men durfde niet meer
spreken van den tjjd, toen een schipbreuk
in de nabjjheid van het eiland als een goede
oogst werd beschouwdSina bracht
niets in.
Zjj verkleinde de reeds zoo geringe kost,
en de vrouwen van het eiland waren niet
afgedankte kleeren worden in een stoom
ketel ontsmet en wanneer %e gezuiverd zgn,
worden ze in een kamer daarnaast in een
kast gesloten. Eerst wanneer het kind de
inrichting verlaat, krjjgt hij zijn kleeren
terug. De school heeft goede werkplaatsen,
waar slöjd (hontvljji) oRderwezen wordt.
In de kleermakerswinkel, in waschhuis en
smederjj, zijn de jongens flink aan het
werk. De ontbrekende kleelingstukken wor
den later aangevuld, zqodat de jongen
netjes en helder da inrichting verlaat. Ge
woonlijk brengt de schooltucht en het ge
regelde leven na ééne maand al een groote
verandering in de kinderen. Meestal is één
verblijf voldoende. Zjj behouden de ge
woonten in drie maanden gekregen en be
hoeven geen twee le keer terug te komen.
Het gebeurt zelfs dat jongens, die de in
richting verlaten hebben, aan den Directeur
schoenen komen vragen, om het geregeld
schoolgaan niet te verleeren door een ver
ontschuldiging (van geen schoeisel te heb
ben), die zoo dikwjjls wordt aangewend.*
Bg het lezen van een en ander herin
neren we ons, dat er in Nederland ook
nog zeventien duizend kinderen zgn, van
onderwjjs verstoken, luilakken of verwaar
loosde vagebonden en dat de wet ze nog
altjjd laat wentelen in sljjk en ledigheid.
lUiiterrlarid:.
De stakende mijnwerkers in de Borinage
(België) beginnen er genoeg van te krjjgen.
Donderdag is het werk in de mjjnen in
het noorden en het zuiden gedselteljjk hervat
en sommige putten zjjn thans volledig be
mand. De toestand verbeterd dus gaandeweg.
Alleen de arbeiders iu het centrum van het
kolenbekken houden vol en schijnen den
strjjd tot het eind te zullen voortzetteh.
Zjj verwachten ondersteuning uit Engeland
en Frankrijk, vanwaar afgevaardigden zjjn
vertrokken.
Te Konstantinopel gaat het gerucht dat
de ministers de grensregeling, door de
mogendheden voorgesteld, goedgekeurd heb
ben en dat de sultan dit besluit zal bekrach
tigen. Ook vertelt men dat Edhem Pasja
aan den arm gewond is bij het openen van
een aan hem geadresseerd pakje, waarin
een helsche machine verborgen was.
Een afschuwelijke ontdekking werd te
Deptford, Engeland, gedaan. Ia een zeker
huis hadden de bewoners sedert eenigen
tijd last gehad van een onaangenamen reuk.
zeer weekhartig en brachten de algemeene
menscbenliefde slechts hij man en kinderen
in toepassing; honger en nood i-naken de
harten eng, en ia den voortdurenden strjjd
om het leven zelf, verleeren de handen te
liefkozen, vergeten de lippen teodere woor
den te spreken. Tegen eigen kinderen hard
en streng, konden zjj voor een vreemd kind,
dat bovendien van de hunnen zooveel ver
schilde, niet anders zjjn.
Geene vrouw echter was zoo hard en
liefdeloos tegen Siua als Geertje Selting, wier
handen haar aan de golven hadden ont
rukt. Geertje kon het Sina noch zich zelf
vergeven, dat zjj het eiland dezen last had
opgelegd, en de kleine kende de kracht der
knokkelige handen van hare redster precies.
Toen zjj nu Geertjes hut naderde, werden
hare stappen kleiner en aarzelender. Van
het dorp door een strook moeras gescheiden,
stond de hut eenzaam naast eenig laag hout
alsof de andere hutten evenzeer deze
schuwden, als de menschen Geertje, over wie
allerlei vreemde dingen werden gefluisterd.
Met een kloppend hart sloop Sina, zoo
zacht als zjj kon, voorbjj het raam, maar
bjj de half geopende huisdeur bleef zij plot
seling als vastgenageld staan.
Naast de open kaard zat Geertje op een
laag bankje en liet de flikkerende vlaai op
iets schitterends in hare hand vallen, wat
Sina aan het fonkelen der zonnestralen op
de zee herinnerde. Nu hield Geertje het
schitterende ding omhoog, en hare rimpelige
bruine hand scheen nog bruiner, de geheele
Men ging aan bet zoeken naar de oorzaak
daarvan en vond toen in een kast een
champagne-kist, waarnit een vreeseljjke
stank opsteeg. Toen men de kist opende
bevonden er zich drie kinderlijkjes in, die
bjjna tot- mammies geworden en in ruw
zaklinnen gewikkeld waren. Men weet nog
niet hoe het komt, dat de lijkjes daar op
geborgen zjjn. Een vrouw is gearresteerd.
Een hevig onweer barstte Wo^nsdag-
mihdag los over Londende regen viel bij
stroomen neer, van tijd tot tijd afgewisseld
door een zwaren hagelslag, waardoor zelfs
net verkeer een oogenblik heeft stil gestaan.
Em reporter van het >Evening News*
meldt, dat het onweer vooral woedde nabjj
Clissold Park, waar het water in sommige
huizen drie voet hoog stond. De straten
stonden blank; alles wat het water op zijn
weg tegen kwam, planken, voertuigen enz.
werd meegesleurd en het water kwam zoo
snel opzetten, dat het zelfs tot aan de treden
der tramwagens stond, die daardoor niet
rjjden konden. Toen het water weggeloopen
was, waren de straten letterljjk opgebroken.
De gevallen hagelsteenen hadden de
grootte van een hazelnoot, en sommigen
waren in het park drie duim en meer in
den grond geslagen.
Uit Udine wordt bericht, dat school
jongens, met een hunner kameraadjes twist
krijgend, hem met steenen wierpen. Een
steen raakte het voorhoofd en de knaap
viel bewusteloos neer. Meenend dat hjj dood
was, begroeven de anderen hem, om hun
misdrijf te verbergen. De zaak lekte uit
en een paar uren later werd het slacht
offer opgegraven. Hjj haalde nog zwakjes
adem, maar stierf toen hjj naar het hospi
taal was overgebracht.
Het is niet voor de eerste maal, dat een
j*ugdig echtpaar in Amerika, het va Ierland
der malle dingen, een huweljjksreis per
luchtballon maakt.
Dezer dagen gebeurde het weer, maar
thans had er nog iets bjjzonders plaats bjj
de nog altjjd niet veel voorkomende
gelegenheid. Zoodra de heer William Ro
bertson in Tennesse met mejuffrouw Cynthia
Kenna in den echt verbonden waren en de
geesteljjke het laatste woord van zjjn toe
spraak geëindigd had, riep de bruidegom,
die zich met zjjne wederhelft al in den
mand bevond, Alles los* en steeg de ballon.
Zjj kwam echter niet zeer hoog en dreef op
korten afstand boven de mier, waardoor de
bruid angstig werd en in het water sprong.
kamer nog donkerder en zwarter, toen het
vuur, opvlammende, een lange gouden ket
ting bescheen, waaraan een groot kruis van
witte eu groene schitterende steenen hing
toen stond Geertje op. Of zjj de kleine
nog gezien had, dat wist deze niet, met een
sprong was zjj van de deur weg en zocht,
zooals de konjjntjes, bescherming in de
duinen. Achter een boschje bleef zjj staan
en zag angstig om zich heen. Geertje stond
voor de huisdeur en haar groote grjjze
mantel waaide om haar heen, als reusachtige
vleugels. Sina geloofde de booze oogen op
zich gericht te zien, zjj voelde reeds hoe de
handen in heur haar grepen, en met onbe-
schrjjfeljjk angstig gevoel, zooals zjj dit nog
nooit had gehad, liep zjj verder. Verder,
altjjd verder over de duinen heen, door stille
warme dalen, waarin geele bloempjes en de
duinroos hare stekelige, groenachtige bladen
uitspreidde en de weide een tapjjt had gelegd
altjjd verder tot zjj het laatste dal van
den geheelen heuvelketen bereikte en daar
ademloos onder een boompje neerzonk.
O, hoe stil en warm was het hier! De
wind streek over het kleine dal en drukte
de zandhaver op de duinen neer, die zjjne
slanke stengels diep boog, als onderdanig
aan den meester.
Groen hout, fris che kruiden, lang zacht
gras en zelfs bonte bloemen omgaven een
waterbekken, dat aan de zand- en moeras
vogels een welkom asyl bood. Schreeuwend
en sjilpend gingen de gevederde kleine eiland
bewoners angstig heen en weder, de kievie-
Gelukkig voor haar waren daar juist eenige
visschers in de nabjjheid, die haar onder
groot gelach op het droge brachten.
De jonge man had evenwel geen zin zóó
spoedig zgn huweljjksreis te eindigen en
besloot haar alleen voort te zetten. Hjj liet
de ballon stjjgen en toen hij er genoeg van
had, daalde hjj per parachute op sierljjke
wjjze tot de aarde en zjjn jeugdige vrouw
terug. Deze had inmiddels haar natte bruids
japon voor andere kleederen verwisseld en
ontviDg met vreugde haar echtgenoot.
Engelschen en Amerikanen winden elkaar
nog steeds op over de robben-quaestie, na
het bekend worden van het schrjjven des
heeren Sherman. Het woord »oorlog« is
zelfs reeds door sommige leiders van poli
tieke hoofdorganen uitgesprokenwelk
woord des te zonderlinger klinkt uit den
mond van mannen, behoorende tot naties,
welke nog kort geleden pogingen hebben
gedaan om onderlinge geschillen te doen
beslissen door een scheidsgerecht.
Engelschen en Amerikanen zullen na-
tuurljjk te verstandig zgn om ter wille van
een paar robben oorlogsschepen op elkaar
af te zendendoch als men de prikkelbaar
heid bemerkt, welke door die robben aan
beide zjjden van den Oceaan is ontstaan,
dringt toch de meening wel eens naar
voren, dat de liefde voor eene scheids
rechterlijke beslissing bij geen hunner ooit
diep heeft gezeten.
Zoo schrijft o. a. de »Morning Post*
»Lord Salisbury zou ons land en Amerika
totaal verkeerd begrijpen, wanneer bij zich
ging verbeelden, dat de quaestie zou kunnen
worden opgelost door bedeesdheid of door
hoogmoedigheid. Deze gelegenheid eischt
een kalme, maar besliste weigering, verge
zeld gaande van de meest spoedig» en
degeljjke voorbereiding tot den oorlog.
In een conflict met de Vereenigde Staten
kunnen de Britsche eilanden geen oogenblik
dralen met een voldoende maritieme be
scherming tegen mogeljjke Enropeesche
vjjanden. Tevens zou het noodzakeljjk zijn
om tegenover de Amerilcaansche marine een
macht van overweldigende meerderheid te
stellen en honderden kruisers in dienst te
stellen voor de blokkade eener uitgestrekte
kustlijn en nog honderden ter bescherming
der handelswegen tegen vele kruisers.*
En niet onduideljjk doet het blad uit
komen, dat de Amerikanen twist willen
zoeken en anders niet, waar het de vraag
stelt: Wanneer de Amerikaansche re
geering werkeljjk niet anders beoogt dan
ten waarschuwden, de langsnavelige vogels
fladderden op, de strandloopers schreeuwden,
allen vlogen op, of kropen onder de straiken
toen verstomde het geschreeuw en ge
rustgesteld keerden zjj terug. Langbee-
nige muggen en blauwachtige vliegen ston
den in het zonlicht en hoog boven in de
lacht zweefden de meeuwen.
Het was de kievietsduin, van de zee door
een lage wal gescheiden. Bg eb ligt aan de
andere zgde van een kleinen wal eene aan
beide zjjden door de duinen begrensde breede
drooge inham, waarover men ook van het
strand dit duin kan bereikenstijgt echter
de vloed, dan wordt het zand in de bocht
vochtig, en voor dat de eerste golf aan den
wal komt, is het zeewater van beneden in
gedrongen en geljjkt een spiegel.
Nog is het water niet geheel ^eggeloopen,
maar Sina had reeds aan het strand kannen
zgn, als zij niet de kinderen had gevreesd,
vooral Jan Jan is de neef van Geertje,
hg woont bij haar, omdat zjjne moeder dood
is, en diep in haar klein hart denkt Sina
dat niemand haar zoo haat als Geertje en
Jan. Als Hendrik bij haar is, kent zij geen
vrees, maar nu is zij alleen anders had
Hendrik haar dikwjjls bij het kievietsdnin
gezocht, nuNeenj dat was nu alles
voorbij, en het moest ook voorbjj zjjn. Hjj
had haar een vulsche kat, en toen eene
roode heks genoemd dat kon zij hem
nooit vergeven.
V
'aaMWMMMMMMBtWMIIIi «IIIHH.MiH l»l lilItWKU'HMk.n
Door den Londenscken schoolraad gesticht en nog
niet lang bestaande.
(Wordt vervolgd.)
Wordt vervolgd.