Het
van flensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Brieven uit Amst
FEUILLETON.
Uitgever
J.
YEEBMAH, Heusden.
1614.
ZA.TERD
AUG.
1897.
UND VAM ALTENA-
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjs: per 3 maanden f l.OQ.
Franco per post zonder prijsveihoogiiig. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Y
a..
*s<
Advertantiën ran 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. öroote letters naar plaatsruimte.
AdrertentiSn worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Hult, dat zou een leugen zjjn, een libe-
ralische langen, van welke men beweert dat
ze niet zeldzaam is in de journalistiek doch
waarmee ik rojjn geweten niet wil bezwaren.
Deze brief toch, hoewel van een Amster
dammer, komt niet uit de hoofdstad maar
oit de streek langs den Oosterspoorweg,
die 't Gooi met Bnssura en Hilversum be
nevens 't noorden van Utrecht met Buarn
en Soestdjjk omvat en die de buitenplaats
van Amsterdam kan genoemd worden.
Als ge c. 5 uur aan een tafeltje plaats
neemt op het eerste perron van 't centraal
station, zult ge verbaasd opzien van de
zwermen heeren, die, 't kantoor ontvlucht,
met een abonnement gewapend een plaatsje
zoeken in den langen gereedstaan den trein
en naar Bussum, Hilversum en Baarn sporen,
't Verlies aan menschen wordt echter ruim
schoots vergoed door scharen buitenlui, die
van elders naar Amsterdam stroomen en
zich storten in den maalstroom dor stads
genietingen. Laat ze oppassen, die buiten
lui. 't Is aireede uitgekomen zooals ik in
mjjn laatsten brief voorspeldezekere huizen,
die niet nader behoeven aangeduid, hebben
hun efiquet verwisseld met het meer fat
soenlijke hotel, maar zetten hun bedrijf heel
gewoon voort. Men zjj dus op zjjn hoede!
Wjj stadslui trekken naar buiten. Al die
mooie zaken, die den buitenman aanlokken,
hooge huizen, tramwagens, volgepropte uit
spanningen, van menschen wemelende stra
ten, museums, en de straks te openen
reclame-tentoon3telling kunnen ons niet be
koren, wanneer de zon brandt en onze zenu
wen van al dat moois het te kwaad krjjgen.
Alleen enkele spoedig afgedane doch drin
gende zaken, waarvoor ik b.v.b. morgen een
snoepreisje naar de stad zal maken, houdt
den band tusschen ons Amsterdammers en
de stad nog gesloten, overigens vergeten we
met graagte alles wat des hoofdstads is
En wat willen nu al die bleekgezichten
onder de gebruinde broeders? De lust naar
afwisseling verklaart niet genoeg deze volks
verhuizingen. Het is één enkel woord dat
het raadsel oplost, het is de natuur, tot
welke wjj terugkeeren. Niet wat de stad
bewoner natuur noemt, een tusschen hernel-
hooge muren verborgen stukje stadstuin;
niet de natuur der natuurljjke historie, waar
de bloemen geteekend en de dieren opgezet
zjjn, maar de werkelijke, ademende,
EEN NOVELLE VAN HET STRAND.
De kapitein lachte wat grimmig.
»Men wordt niet altijd gevraagd of men
gaarne stilzit. Het zou mg liever zjjn, als
ik nog goed mee kon, maar wie de vloed
heeft, die moet goed of kwaadschiks te huis
bljjven.*
»Ik versta u niet geheel,c antwoordde
Raad, »wat bedoelt gjj met den vloed
De kapitein haalde medelijdend de schou
ders op, en zag naar Hendrik niet te
weten wat de vloed was, dien elk kind op
het eiland kende toen zeide hg: »De
vloed begint gewoonljjk hier,« hjj sloeg zich
op zijn been, »en gaat door het lichaam.
Menigmaal zet hg zich op eene plaats vast,
dan wordt men lam of stgfstijgt hg in
het ljjf, dan is dat het teeken, dat de laatste
vaart niet ver meer is.«
»Wat gebruikt gij er tegen?* vroeg de
nieuwe huisgenoot.
>Men kan er niets tegen doen*, ant
woordde de kapitein schouderophalend. De
lieve God heeft er geen middel tegen gegeven.*
»Maar beste man! Uw vloed is eerst
rhumatiek en later jicht. Daar tegen is zeer
veel te doenen al is er voor den dood j en Hendrik was jong en gezond, nauweijjks
geen kruid gewassen, zoo is toch de men- had zgn hoofd het kussen aangeraakt, of
scheljjke wetenschap in staat, om het kwaad de slaap drukte zyne oogen toe, en droomen
in het begin te beteugelen, de smarten te j voerden hem aan de zjjde zijner sehoone
lovende natuur, nrenwjjd, hemelhoojr,
voor onze voeten, boven onze boofdeD,
met de handen te grjjpen, met de longen
in te ademen, hemel en wolken, zon en
sterren, vuur, water, lucht en aarde, de
lang ontbeerde, goddeljjke, onvergelijkelijke
natuur
De eersten, die deze weldoenster al dade
lijk op de rechte wijze annspreken, zjjn
alweer de kinderen. Opmerkelgk hoe snel
zij begrgpen welke weldaad in haar hun
aangeboden wordt, zoo spoedig 't veld aan
hun voeten ligt en 't woud zieh voor hen
opdoemt, zonder dat een vervelende mees er
zich gereedmaakt hun de verdeeling der
planten in te stampen en de pooten der
vlinders voor te tellen. Ach 't is of ze nu
pas ter wereld komen. Dat loopt en draaft,
dat slaat de vleugels uit en vliegt heuvel
op, heuvel af. Het is dan ook een nieuwe
wereld, die zich voor hen ontsluit, een
wereld van struiken en boomen, bergen en
dalen, eekhorens en hazrjn, bloemen en
bramen.
Eu wij ouden wandelen met bedacht*
zamen tred achterop en richten een waar
schuwend woord tot de roekeloozs boom
klimmers en in boschjes wegkruipende
deerntjes. Hoe het verscbrompte hart zieh
uitzet, hoe de longen zich te goed doen,
de oogen weer zien en de ooren weer hooren
leeren te midden der parelende grashalmen,
wuivende takken, murmelende stroomen.
Hoe die arme, lichtschuwe, luchtbehosftige,
gevangen stadsmenschen zich het stof van
de ziel laten blazen, ambt en zaak vergeten,
getallen en boeken den rug toekeeren, hoe
ze daar liggen op 't mostapeet en schom
melen in hun hangmat!
En daarbjj geen convocatiebiljetten, geen
lastige bezoekers, vader rekent niet, moeder
kookt niet, de kinderen hebben de boeken
thuisgelatenlaatst hadden we tezamen
allen vergeten hoe ons dienstmeisje heet,
wat naar men zegt de hoogste graad van
buitengenot is.
Zoo is nu het leven van stadmenschen
op het land. Zoudt ge willen gelooven dat
er onuer zijn, die ook deze enkele weken
niet genoeg aan zichzelf, aan elkaar en aan
de sehoone natuur hebben? Die geen oog
hebben voor de laatste, maar 't stadsleven
voortzetten onder 't lommer der boomen en
de leesbibliotheken plunderen en zich bjj
hun thuiskomst beroemen dat ze een dozjjn
en meer moderne romans hebben verslonden?
Dat zjjn dezulken, wier kwaal te ver ge-
1m
verlangde einde te verschuiven.
Dé kapitein geloofde er niets van, en de
vreemdeling ging ijverig voort, nadat hij
met een snellen blik had gezien, dat Hendrik
stilzwjjgend verdwenen was, om den kapitein
goeden raad te geven. Hjj beval matten op
den vloer aan, het vermijden van vochtige
avondlucht, dan warme baden, en toen
Hendrik nog altijd niet terug kwam, ver
diepte bij zich zelfs in het nut van het be
zoek aan warme bronnen, en zette den
verbaasd luisterenden kapitein uiteen, het
en hoe inrichten van dampbaden en hoe
die gebruikt moesten worden. Maar al zijne
welsprekendheid hielp niet, de kapitein be
merkte eindeljjk Hendrik's afwezigheid en
zond eea donderenden roep naar zgn zoon,
die deze van Sina's zjjde haalde, en waarvan
de heer Raad zeer schrikte. Tegelgk kwam
een schipper met een koffer op zijn breede
schouders, welke de boot voor de tweede
maal van de sloep had gebracht, en ver
langde Hendrik's hulp.
Op het eiland gaat men zeer tijdig naar
bed. Wat zou men ook 's avonds in h-üt
don li er doen, den volgenden morgen toch
kon men het veel beter. De heer Raad
geloofde, vader en zoon zouden nog opblij
ven en vertellen maar de kapitein door
den vloed niet verontrust, sliep dubbeld zoo
goed als anders, in het gevoel, Hendrik,
zgn eenigen, ook de eenige dien hjj op de
wereld lief iiad, morgen weer te hebben;
2000
de »Fédération
Deze bond, die
vorderd is, om ooit op genezing te hopen.
Het buitenleven is hun niets dan een aan
leiding om geld te verteren en afwisseling
te brengen in hun emotiezoekend bestaan.
Baahnschb bosch, 26 Juli '97. J. L.
Bnitw'antl.
De groote werkstaking in de Belgische
mijnen is weggekwijnd zonder eenig ander
spoor achter te laten dan uitputting, ellende
en ontmoediging.
Geen enkele van de hervormingen, die
de socialistische leider? der beweging hun
volgers hadden voorspeld, is tot stand ge
komen.
Reeds Dinsdag haddon weer een
arbeiders bet werk hervat.
Tegenover dit feit liet
boraine den moed zinken.
4 dagen geleden nog met groote meerder
heid tot het voortzetten van de staking
besloten had, nam thans een besluit, waarin
verklaard werd, dat alle pogingen vruchte
loos gebleven waren en het voortzetten van
de staking dus nutteloos zou zgn.
Men erkent, dat de ellende, waarin de
werklieden verkeeren, te groot geworden is
om thans nog het, voortzetten van den
strijd te kunnen eischen.
Inmiddels blijven de patroons weigeren
de aanvoerders van de werkstaking weer in
dienst te nemen in weerwil van de pogingen,
aangewend tot het doen veranderen van
hun meening.
Maar er zijn nog meer treurige gevolgen
van de werkstaking te constateeren, feiten,
die bjjna altjjd bij werkstakingen gepleegd
worden. Er is inbreuk gemaakt op de vrjj-
heid van arbeid, er is gedreigd, er is geweld
gepleegd en mishandeld. Natuurljjk zgn de
processen, die deswegen gevoerd worden,
nog niet geëindigd en nog minder de straffen,
die de bedrijvers ondergaan zullen.
De gevolgen dezer groote werkstaking
zullen dus nog zeer langen tjjd en zeer
hevig in tal van gezinnen gevoeld worden.
De instructie naar de verantwoordelijkheid
voor den brand in den Bazar de laCharité*,
te Parjjs, is afgeloopen. De rechter van
instructie heeft de beide beambten van den
cinematograaf, Bellac en Bagraschoff, en den
heer De Mackau als verantwoordelijk lid
van het comité voor den bazaar naar den
correctioneelen rechter verwezen.
Verleden jaar vond men te Lyon een
journalist, Henry Martin, 33 jaar oud, in
een gevoel had doen ontwaken, dat de
droom in sehoone beelden veranderde.
Sina kan den slaap "og niet vatten. Dat
Hendrik veranderd is, dat hg geen knaap,
maar een sehoone flinke man is, zjj ziet het
nauwelijks. Zij gevoelt dat hij haar zoo lief
heeft als vroeger neen anders, zooals zij
voor hem gevoeltwant zij heeft hem steeds
bemind met al de kracht van haar rein,
groot hart.
Met een tooverslag is verlatenheid, angst
en verlangen verdwenen, de wereld schijnt
te eng om haar geluk ta bevatten. Ja, de
kapitein had geljjk gehad, h ire zorgen, hare
tranen waren allen dwaas geweest, zjj moest
maar vast aan haar geluk geloven, dan hield
zjj het ook vast in de hand.
Morgen zou hg er weer zijn, zou aan
hare zjjde vertoeven, hare handen vasthou
den, o, het werd te warm in het kleine
kamertje, heet en onstuimig stroomde haar
het bloed als vuur door de aderen.
Zjj schoof het raampje ver open en bukte
er uit in de koele verkwikkende nachtlucht
daarbij bleef haar linnen gewaad aan de
haak van het venster vastzitten, eri een kort
oogenblik schenen de flonkerende sterren
op de blanke, sehoone borst, streek de voch
tige avondwind langs den hevig kloppenden
boezem. Verschrikt trok Sina haar kleed
dicht, en liet het raampje neder, hoewel ook
niemand haar zien kon, haar kuisch gevoel
was verontrust.
Na eea warm dankgebed tot Hem, die
die den vriend barer jeugd gelukkig terug
gevoerd had, zocht zij haar leger op.
zijn kamer opgehangen aau eea touw en
een hondenhalsband. Een VerzekeriDgmaat-
schappjj weigerde het op 's mans leven
verzekerd bedrag uit te betalen, op grond,
dat hg blijkbaar zelfmoord had gepleegd.
De erfgenamen echter hielden staande, dat
Martin gestorven was ten gevolge vau een
ongeluk. Hjj wa9, zeiden zij, denkende over
een werk betreffende den zelfmoord en om
te beter de gewaarwordingen eens zelf
moordenaars te kunnen beschrijven, had hjj
zich voor de leus willen verhangen, maar
zjjns ondanks was de proef wat te ver
gegaan. De Rechtbank heeft zich met daze
opvatting niet vereenigd en den vernuftigen
erfgenamen hun eisch ontzegd.
Men heeft thans de zekerheid verkregen
dat 't yacht »Pring« dezer dagen in de mist
op het Kanaal, op weg van Duinkerken naar
Leith, is gezonken en dat de eigenaar, dr.
Bullae, van Arras, met de equipage vau vjjf
man, is omgekomen.
De schade door de jongste orerstroomingen
veroorzaakt, wordt in Saksen alleen op min
stens 60 millioen mark geschateen leening
zal noodig worden om de slachtoffers te hulp
te komen.
Overal in Duitschland worden commissiën
gevormd om voor de slachtoffers der over
stroomingen eenige schadeloosstelling bijeen
te brengen. Ook de vorsten en de oflScieele
lichamen blijven niet achter. De Berlijnsche
magistraat zal heden beslissen over het
voorstel, om een half miljoen mark naar de
geteisterde plaatsen te zendenhet zal zeker
aangenomen worden.
Nu men zoo bjj benadering de rekening
kan opmaken van de schade, door de over
stroomingen veroorzaakt, komt men tot
schrikwekkende cjjfers. In Silezië wordt de
schade geschat, op minstens 20 millioen
mark; in het district Hirschberg alleen op
5 millioen.
En nog moet geld ingezameld worden
voor de slachtoflers van den hagelstorm,
die in het begin van Juli een gedeelte van
Baden en Wurtemberg geteisterd heeft. De
storm heeft toen wel geen bjjzonder uit
gestrekte landstreken bezocht, vergeleken
bjj vroegere rampen van dien aard, maar
nooit, voor zoover men zich herinnert, is
de verwoesting zoo volkomen geweest. Niet
alleen is oreral het te veld staande gewas
platgeslagen, maar in 42 gemeenten zijn de
wjjn8tokken tot den wortel toe vernield, de
Naar niet de stille zwjjgende sterren alleen
hadden Sina gezien twee gloeiende oogen
vol begeerte hadden het zin begoochelende
beeld aanschouwd, en een hevigen gloed
doen ontstaan.
Jan was ook terug, maar hjj ging langs
heimeljjke nachteljjke wegen, die in weerwil
van de dikwijls zonderlinge meeningen op
het eiland over recht en onrecht, toch nu
door de eilandbewoners niet goed werden
gekeurd.
Er ankerden dikwjjls groote schepen in
de nabjjheid van het eiland, die 's nachts
groote booten afzonden, die naar het land
voeren, die stil en heimeljjk landden en
kisten en balen losten.
Van tjjd tot tjjd waren vreemde matrozen
bjj Jan gezien, en kapitein Cassen had luid
zgn afkeuring over de handelingen van Jan
uitgesproken. Zoo was het gebeurd, dat Jan
de vroegere speelgenoote slechts vluchtig
had gezien. Toen hjj het huis vau Cassen
voorbijging, dacht hg aan den vreemdeling,
die daar gekomen was, en overlag of deze
ook van invloed kon zgn op zgne wegen
een kwaad geweten is altijd achterdochtig
en toen juist ging het raampje open en zag
hg Sina ongekleed voor zgne oogen
Nog lang, nadat het raampje gesloten was,
stond hjj op de zelfde plaats en zag naar
boven en zgne phantasie teekende hem de
verschijning nog altjjd voor. Waar had hjj
zgne oogen gehad, dat hg haar niet vroeger
had gezien; waar zijne gedachten, dat hjj
den tjjd vóór dat Hendrik tehuis kwam,
ongebruikt voorbjj liet gaanNu eerst was
het der moeite waard om geld te verdienen,
Vm pirrcnl Kir
boomen van hun bast beroofd, enz.
De Turksche vloot, die vroeger niet de
de Dardanellen uit durfde uit vrees voor
de Griekaehe oorlogschepen, is nu aan het
kruisen door den Archipel en de Mogend
heden zjjn bang, dat zij een minder ge-
wenscht bezoek zal brengen aan Kreta. Met
bet oog daarop zjjn de Europeescbe oor
logschepen op verschillende punten der kust
geposteerd. Op die manier 'n botsing uit te
lokken met de Mogendheden zou niet in 't
belang der Purte zijn.
Volgens de laatste berichten nit Kon»
stantinopel is de voorloopige Grieksch-
Turksche vrode nu geheel in orde op één,
of eigenljjk twee punten na. De Mogend
heden zouden gaarne zien, dat Turkije na
de onderteekening van den vrede Thessalië
ontruimt tot aan de Peneus, dus bjjna de
geheele provincie. Turkjje maakt bezwaar
en wil de linie zuideljjker nemen, zoodat
ook Volo ingesloten is. Te Volo wordt
nameljjk nogal wat verdiend met de in
komende rechten. Betaalt Griekenland de
oorlogskosten, dan geschiedt natuurljjk de
ontruiming onmiddellijk. Maar in die be
taling wordt overal veel bezwaar gezien.
Zelfs de eerste termjjn wordt door de
Mogendheden voor Griekenland een on-
mogeljjkheid geacht en bjj de Porte aan
gedrongen op uitstel. En kan men de Porte
kwalijk nemen, dat zjj de ontruiming van
Thessalië vastbindt aan de betaling? De
Grieken betalen liefst met beloften, maar
die tjjd is voorbjj.
De te Madrid verschijnende >Heraldoc
verzekert, dat de Vereenigde Staten aan
Spanje een termjjn van vier maanden hebben
toegestaan voor het herstellen der orde op
Cuba. Na dien tjjd znllen de opstandelingen
door Amerika in bescherming worden ge
nomen.
De Engelsche iGlobec vestigt de aan
dacht op het toenemend aantal jeugdige
misdadigers, speciaal in Engeland, ook onder
kinderen van fatsoenlijke oudera, die ge
regel! onderwjjs ontvangen. Het blijkt dat
de zedeljjke opvoeding door de ouders te
veel aan de school wordt overgelaten en
omgekeerd zoodat er ten slotte in 't
geheel geen zorg aan besteed wordt.
De Petersburgsche Nowoja Wremja voor
spelt Engeland groote moeiljjkheden, daar
de van Kaboel uit beraamde opstand der
bergvolken zeer gemakkeljjk het geheele
werkte, en zjjne plannen kregen op eens
een vasten achtergrond, waarop Sina's beeld
hem tegenstraalde.
De frissche morgenlucht deed de golven
krullen, die langzaam en zwaarmoedig het
vlakke strand opliepen, en zich verwonder
den over de twee stomme menschenkinderen,
die hand in hand, oog in oog aan het strand
stonden. Sina had geloofd, dat zij alles aan
Hendrik had kunnen zeggen, wat zjj ge
durende zjjne afwezigheid had ondervonden,
wat zjj bjj zgne terugkomst had geroeid, en
hoe vol en warm haar hart nu voor hem
sloeg; maar toen zij zgn blik ontmoette,
die een hartstochtelijke taal sprak, welke
haar hart wel verstond, maar waarop hare
lippen niet konden antwoordentoen sloeg
zjj blozend en verward de oogen neder, en
zjj liet het zacht tegenstrevende toe, dat
zgne armen haar nader tot zich trokken
en aan zgn hart drukten. Zgn mond sprak
zacht stamelende woorden maar waar
voor waren woorden noodig, ook zonder
deze verscheen voor hun in dit stille zalige
oogenblik een geheele wereld vol licht en
glans.
De wind speelde om hun heen, en dreef
de bovenste laag van het door den vloed
zooeven verlaten zand zacht ruischend voor
zich uit, als om huu te vermanen, dat de
tjjd voorbjjging en zulke oogenblikken van
stille, reine zaligheid hier op aarde slechts
kort konden zjjn. De golven van het leven
dringen en drgven als de golven van de
zee voorwaarts, altjjd voorwaarts.
RHWSBIAD
hfP
k/ vjv.
4 II JMMB'
Wordt vervolgd./