Het Land van flensden en
de
Langstraat
en de lïoninielerwaard.
M 1624.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden."
v.
Und van ALTEN*-
ZATERDAG 11 SEPT.
1897.
Brieven uit een Visschersdorp,
VOOE
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prgs vei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
SM—■■■"■■ui r
Advertentiën van 1regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
UITVAART DER VACANTIE.
Wanneer dit artikel den lezers onder de
oogen komt, behooren de vacanties tot het
verledene. Die gelukkige dagen, zoo lang
met ongeduld verbeid, ze zjjn omgevlogen.
De tjjd van rustige rust, van ontspanning
naar lichaam en geest heeft een einde ge
nomen. De algemeene volksverplaatsing is
voorbij. D" stedeling begeeft zich weer in
de woelige massa van buizeD, menschon
en zaken, de buitenman zoekt eigen haard
weer op. Voor weinige weken zwermde al
wat vrjjaf kon krjjgen of kon nemen als
trekvogels heinde en veer. Nu loopt elk
weer in den tredmolen van dageljjksehe
slenr, bezigheid en omgeving. Toen een
zoeken naar rust en een bedrijvigheid van
reizen en trekken, heden een terugvinden
van deze in het gemakkeljjke leven van
zjjn gewonen doen.
Het leven van de scholieren is weer
nauw aan het schoolleven vei bonden; een
goddank meteen ontsnapt aan de lippen
der huismoeders. De hoogere burgers en
gymnasiasten knnnen zich minder dan ooit
vereenigen met de Haagsche uitspraak over
de veelheid banner vacantiedagen. De student
loopt weer college of vertoeft ten minste
weer in zjjn academiestad. Onderwijzer,
leeraar en professor beginnen weer hnn
zelfde hopeloosc werk en vooral kort
na de vacantie scbjjnt dat zoo dat toch
in 't eind niet hopeloos bljjkt te wezen.
En eindelijk gevoelt ieder huisvader, hetzjj
hjj vacantie krjjgt of neemt en of hjj ze
neemt als behoefte, als mode of onder den
drang zjjner huisgenooten, eindeljjk voelt
ieder aan zjjn bears, dat het genoeg is.
Als men het goed nagaat, haakt de mensch
naar zjjn graf. Ook hier weer wordt die uit
spraak bevestigd. Geen toestand is denk
baar, die men wil bestendigen. Verandering
en nog eens verandering is de eenige be
stendigheid in het leven.
En waar alles op den duur gaat vervelen,
doet rust het wel in de eerste plaats, hoe
hearljjk die ook schjjne. Vooruit* blijft ook
hier de leuze. De badplaats wordt men ein
delijk moe. De eerst altijd nieuwe, altijd
schoone zee met steeds afwisselende ver
gezichten, het wordt water en niets dan
water.* De frissche, heerljjke, landelijke
EEN NOVELLE VAN HET STRAND.
16)
Jan had op Sina gewacht hjj wou van
haar weten wat Geertje met haar gesproken
had maar reeds trad Hendrik, de gehate,
vóór hem het mei-je tegemoet, die hem om
helsde en hem toen naar een plaatsje tus-
schen de duinen voorttrok, waar eenige
balken een ruwe bank verbeelden. Met een
vloek keerde Jan zich om altjjd die Hen
drik! Wanneer die er niet was, dan lag zjjn
doel klaar voor hem, en zonder hinder
nissen. Nu zou ten minste Geertje hem
zeggen, wat zjj alleen met Sina te verhan
delen had gehad.
Wel een uur bleef hg in het huisje. De
doode had haar geheim mede in het graf
genomen. Woedend, teleurgesteld, en zjjn
eenige bloedverwante in den dood nog ver
vloekend, zocht hg overal naar papieren of
stukken van waarde, die hg bg xjjne tante
vermoedde. Hjj vond genoeg om zich te
overtuigen, dat Geertje de nieuwe uitlegging
van het strandrecht niet gehuldigd had,
maar indien zjj werkeljjk zaken van waarde
had gehad, zoo had zjj deze aan Sina ge
geven.
Als een onzinnige stoof hjj naar de dninen
terug, sleckts door blinde begeerigheid ge
dreven naar de bezittingen, die hg meende
dat in Sina's handen war<n.
De intus8chen ingeval en duisternis be
gunstigde hem, zoodat hg zóó dicht in de
- -gUiy - ju—JL-"mmmmhmmmmÊÊMm
omgeving, verandert in >gras <.n nog eens
gras, met modderige slooten en ideotekoeien.*
De schoonste omgeving zelfs blijft het oog
niet immer boeien. Het reizen en trekken
mat af, nieuwe indrukken volgen elkander
te snel op en vermoeien den leest. De
eigenaardige bekoorlijkheid van Baedeker
nazien, kaartjes nemen en hotels uitkiezen
wordt ten laatste een drukkende last.
De vacantie heeft uitgediend.
Ze was hoogst wenscheljjk, was nood
zakelijk, was onmisbaar. Maar za heeft hat
verbroken evenwicht hersteld en we laten
haar gaan onder dankzegging voor hare
diensten - een vaarwel met een tot weerziens.
Menig oude van dagen kan zich maar
weinig met vacanties vereenigen. »Vroeger
hoorde men er zoo niet van.* Zeer waar,
beste grootvader, maar was zjj toen ook
zoo noodig? IJadt gjj, waarde voorouders,
die hjj uw zaken uw Gouwenaar niet uit
liet gaan, die reisde in de roef van de trek
schuit, die leerde zonder examens en leefde
zonder stoom en electriciteit, hadt gjj toen
zooveel behoefte aan vacantie Hadt gij aan
uw avonden iu den kring uwer familie en
uw Zondagen in kerk en huisgezin geen
vacantie genoeg?
Wjj hebben onze examens, daarmee
gaat samen blokken en repeteeren, werken
en ploeteren* op 't eind tot laat in den
nacht; wjj hebben ons snel vervoer, snelle
beweegkracht, snelle fabrikatie en een gevolg
daarvan sneller handelen, grooter concu-
rentie, hooger inspanning. Maar als de last
te zwaar is geworden, hebben we onze
vacanties, die het evenwicht herstellen.
De vacantie is geëindigd. Met nieuwen
moed en versche kracht hervatten we den
arbeid. Frisch zjjn onze hersenen, onze
spieren. Nienw bloed doorstroomt onze
aderen. We zjjn uitgerust.
UitgerustHelaas, dat niet ieder het kan
zeggen. Het kind der achterbuurten eener
groote stad heeft ook eenige weken vrij van
school. Maar heeft het ook vacantie? Wordt
ook zijn lichaam gesterkt, zijn geest ver-
frischt Ademt het ook met vollo teugen
versche lucht in aan het sterkende zeestrand
of in heerljjke boschstreek? Vergast diens
oog zich ook aan de schoone natuur Het
dompige schoollokaal is voor hen frisch.
't Is thnis nog dompiger. Teere, ziekeljjke
wezentjes, spichtige kasplantjes, maar niet
verzorgd als deze, voor u is het nooit
enkele woorden van hun gesprek te ver
staan. Slechts van tjjd tot tjjd bruiste de
zee sterker en gierde de wind luider, als
klaagde hg over iets, als betreurde hg, wat
hg toch niet kon verhinderen. Zware wolken
dreven omhoog, langzaam langs de huizen
waren zjj maar sneller gekomen, had de
wind maar gestormd en de golven gebruischt
in dezen nacht voor allen, dat geen le7end
wezen veilig had kannen big ven. Had toch
dezen nacht voor allen geen beschutting
voor weer en wind aangeboden Maar slechts
langzaam stegen de wolkengevaarten hooger
en zoo vreedzaam scheen de maan op aarde,
alsof er enkel vrede en gerechtigheid op
aarde heerschte.
Teeder en zacht liefkoosde 't windje de
wangen der verliefden en streek van daar
over het verhitte aangezicht van hem, die
hen beluisterde en het zachte murmelen der
golven vertelde niets van hetgeen er in het
treurige gemoed van den man omging en
hem overstelpte.
Wanneer deze steenen mg werkeljjk rjjk
maakten,* zeide Sina, »dan zou uw vader
zgne toestemming wel geven. Ik zal hem
zoo liefhebben, als ware hg mjjn eigen vader
ik heb toch geen andere gekend. Hg is
toch altjjd zoo goed voor mg geweest, als
wjj hem beiden smeekten en hem dit toonden
zie slechts, hoe die steenen schitteren.*
Zjj liet het maanlicht op het kruis vallen.
Jan zag de steenen blinken en flonkeren
dat was dus een gedeelte der schatten, die
Geertje hem o&ttrokken had en daarmede
moest Hendrik gelukkig zgn? Nooit! Hg
knarste op de tanden deze rjjkdom zal
nimmer in Hendrik's handen vallen, die
hem na niet alleen het schoone meisje maar
Jlll, WW MllSV
vacantie.
Waarde lezer: Ik mag mgn artikel niet
eindigen zonder een lans te breken voor
vacantiekoloniën. Het is heden 20 jaar ge
leden, dat de edele kindervriend dr. Bion in
Zwitserland voor het eerst den stoot gaf
tot het oprichten van »de metst populaire
van alle weldadigheidsinrichtingen van al
gemeen nut.* Dit laatste, een gezegde van
dr. Goep<d nit Frankfurt s/J. Oder, is vcor
Nederland nog niet waar. Wel wordt er
gewerkt in de goede richting. Reeds enkele,
maar nog veel te weinig steden hebben
hunne gezondheidskolonië», zjj het ook op
bescheiden schaal. Rotterdam heeft UI ven
hout en Oost-Voorne; Amsterdam Zand-
voort, Wijk aan Zee en Egmond aan Zee
Delft, Den Haag, Groningen, Leeuwarden
en Middelburg hebben hunne koloniën, maar
de inkomsten zgn nog weinig, de belang
stelling, vooral van officiëele zjjde, nog
gering.
Yeel zjjn we ten achter bij andere landen,
vooral bjj Zwitserland, Duitschland, Dene
marken, België en Frankrjjk. Maar het
daghet in het oosten. Welnu, dat ieder
medewerke om gezondheid, krachten levens
last te geven aan die arme kleine, die het
zoo zeer behoeven. Mocht het huldebljjk der
natie aan hare beminde, jonge Koningin in
het kroningsjaar, kunnen bestaan uit een
monumentaal gebouw, ingericht naar de
eischen van gemak en hygiëne voor ge
zondheidskoloniën, opdat den jeugdigen ver
pleegden daardoor reeds vroeg de liefde
tot ons vorstenhuis worde ingeprent en
met recht de spes patria heeten zou.
A. C. B.
Buitenland.
De »Gaulois« maakt een interview met
Bismarck openbaar, over het Franscb-Rus-
sisch verbond. Volgens Bismarck zou te
Peterhof voomameljjk over Engeland ge
sproken zjjn. Wel is 't oogenblik gunstig
om te eischen dat Engeland Egypte verlaat,
maar in Frankrjjk voelt men daar te weinig
voor. Wat de Duitsehers betreft, meent
Bismarck dat men in 't buitenland misschien
gelijk heeft als men wacht tot zjj nog dieper
dan thans door hun beginvelloosheid ten
aanzien van de buitenlandsche staatkunde
in de klem raken.
Daarentegen bevat de Soleil een artikel
ontroofde. Hjj alleen stond tusschen hem
en de bevrediging van al zijne hartstochten.
»Jaren geleden heb ik dat kruis reeds
eenmaal bg Geertje gezien,* begon Sina
weder. »Maar moest ik toen niet voor haar
en Eitje vieezen? En dat was mogelijk, zoo
konden die verschrikkeljjke vrouwen han
delen met een andere vrouw, een onschul
dige om hulp 8meekende.« Zjj verborg haar
gelaat en snikte, terwjjl Hendrik haar be
moedigend toesprak.
»Morgen vroeg zal ik er dan met mgn
vader over spreken,* hoorde Jan hem na
eene poos zeggen.
»Hoe boos bg heden ook was, hjj heeft
mg toch lief en wil slechts mijn geluk. De
heer Raad zal ons ook wel helpen, hjj was
nu reeds op mjjne hand en zeide vader op
eene ernstige wjjze zgne meening. En, lief
meisje,* zjj stonden op en kwamen nader
»zal vader niettegenstaande dat onver
murwbaar big ven, dan gaan wij heen. De
wereld is groot en wjj kunnen ov«ral ge
lukkig zgn, wanneer wjj slechts bg elkander
bljjven. Een ander nemen kan ik niet, én
u zien en niet beminnen kan ik ook niet.*
Sina legde haar hand op Hendriks schou
ders, teeder omvatte hjj haar en kaste haar
op den mond, terwjjl zjj hem met de reinste
toewjjding en met het innigste vertrouwen
in de goede trouwe oogen zag.
De luisteraar stiet eene verwensching in
zich zeiven uit, maar waagde het niet zich
te verroeren doch wat er nu in hem
omging, trad hem als een vast besluit voor
den geest, en hg sidderde niet daarbjj, zgn
hart schrikte er niet voor terug hij over
legde slechts bg zich zei ven hoe hg zich
van Sina kon meester maken.
waarin verzekerd wordt dat het nieuwe ver
bond in 't minst niet tegen Engeland ge
richt is. Het verbond verschilt in dit opzicht
van het Drievoudig verbond, datreed3 zoodra
een der bondgenooten aangevallen wordt,
de ander moet bjjepringen, terwjjl dit laatste
bg het Drievoudig verbond alleen dan het
geval is, wanneer een «er bondgenooten
door twee vjjanden tegeljjk wordt aange
vallen.
Een gevolg van het Tweevoudig verbond
zon dus zjjn dat bjj het uitbreken van een
oorlog, deze algemeen zou worden. Alleen
in het geval dat de oorlogsverklaring niet
van een der drie midden-Enropeesche mo
gendheden uitging, zou dit niet behoeven
te gebeuren, maar de schrjjver van het ar
tikel wijst er op hoe gemakkeljjk het is,
een oorlogsverklaring uit te lokken.
Noch de Oostenrijksch-Hongaarsche, noch
de Duitsche regeering hebben in Petersburg
om opheldering gevraagd over het verbond
tusschen Frankrjjk en Rusland. Men kan
aannemen, zegt de »Neuazet,« dat de Duit
sche Keizer bjj zjjn bezoek in Rusland in
vertrouwen is ingelicht omtrent den inhoud
van het verdrag, zoodat ook de andere
vorsten die tot het Drievoudig verbond be
hooren, vernamen dat Frankrjjk zoowel als
Rusland bg het onderteekenen van het
verdrag geenerlei vijandige bedoelingen
tegen andere mogendheden had. De re
geeringen van het Drievoudig verbond zijn,
wat dat betreft, volkomen gerust.
De Secoio* te Milaan is een heftige
campagne begonnen tegen het Drievoudig
verbond, waarvan zjj het vernieuwen wil
verhinderen. Het blad beweert, dat Italië
sedert het bestaan van het verbond 149
millioen per jaar meer heeft uitgegeven
dan vóór dien tjjd. Het is het Drievoudig
verbond, dat den afgevaardigden belet, een
vermindering van militaire uitgaven te
vragenen daarbg wordt er aan herinnerd,
dat de heer Prinetti zelf heeft verklaard,
dat het gewicht van het Drievoudig ver
bond gaat boven de krachten van Italië.
De onderhandelingen over den vrede tus
schen Turkjje en Griekenland scbjjnen een
kleine pauze ondergaan te hebben tenge
volge van de ontmoetingen te St. Petersburg
en te Homburg, welke aan de diplomaten
te veel tjjd hebben gekost voor het lezen
djjken terneer stort, en al het goede, schoone,
dat daar achter ligt, vernietigr, zoo brak
die vloed, donker, vol hateljjk gevoel en
gedachte, over Jan los, en verdelgde nog
het greintje ware, reine lief le, dat bij hem
voor Sina over was gebleven. Voorzichtig
sloop hjj achter hen heen.
Nog wist Jan niet hoe hij zijn plan ten
uitvoer zou brengenhjj wachtte, plaatste
zich aan het venster van Raad, toen Hen
drik na een teeder afscheid van Sina te
hebben genomen bjj dezen binnentrad. Daar
door ontging het hem, dat Sina zich niet
in het huis er naast aan begaf, maar regel
recht naar de zee terug ijlde, teneinde langs
het strand nog eens naar het kievitsduin
te gaan, baar toevluchtsoord bjj al hare
bekommernissen. Zjj had heden te veel
doorleefd, om nu reeds rust te kunuen
vinden. Zjj dacht alles nog eeus terug
eerst de schrikkelijke bejegening van Jau
toen aan den redier van Raad, den trouwen
zoo hartelgk geliefden vaderljjken vriend,
toen aan Geertje's dood, o vreeseljjke beelden,
die zich na aan haar weder opdrongen.
Aan haar moeders boezem gedrukt, door
de trouwe zelfs tot in den dood met ver
moeide armen vastgehouden, zoo was zjj in
gruwzame handen'gevallen, wreeder dan de
zee, meedoogenloozer dan de storm
Moederliefde had haar getracht te redden
en met haar laatste zwakke adem haar
eenig erfdeel misschien als herkenningstee-
ken vermaakt, welke Geertjes hebzucht prik
kelde en aandreef. O, hoort gjj het golven
Luistert gjj windl Verkondigt het wjjd over
de geheele wereld zooiets ontzettends is
hier geschied!
Sina drukte haar vlakke hand tegen het
■UÜ- bonzende hart; daar raakte zjj het
der dagbladen, dan dat zjj zich aan hun
besprekingen konden wjjden.
Eerst heeft Dnitschland bezwaar gemaakt
tegen de ontruimiug van Thessalië, voordat
het toezicht op de Grieksohe geldmiddelen,
niet alleen ten behoeve van de oorlogsschat
ting, maar ook ten bate van de oudere
schuldeischers van Griekenland zon zgn ge
regeld.
Thans vraagt Engeland het tegendeel, en
dringt aan op een spoedige ontruiming van
Thessalië, voordat het toezicht op de Griek
sohe geldmiddelen, niet alleen ten behoeve
van de oorlogsschatting, maar ook ten bate
van de oudere schaldöiseher3 van Grieken
land zon zjjn geregeld.
Thans vraagt Engeland het tegendeel, en
dringt aan op een spoedige ontruiming van
Thessalië, behoudens een waarborg, welke
de mogendheden zonden regelen voor de
betaling der oorlogsschatting aan Turkjje.
Zoo draaien wjj rond in denzelfden cirkel.
Dit spelletje kan nog jaren duren, maar
hoe langer het duurt, hoe moeiljjker de ont
ruiming zal bljjkea te zijn, en hoe zwaarder
de oorlogslasten zullen drukken op Grieken
land.
Engeland heeft bljjkbaar een ea ander af
te rekenen met den Sultan over diens zij-
delingsehen steun aan den opstand tegen
de Eugelsohen aan de grenzen van Afgha
nistan, en doet daarom al het mogeljjke,
om Duitschland's welwillende houding tegen
over Turkjje tegen te werken. Maar de
Grieken, die de armsten zjjn, worden ten
slotte het kind van de rekening. Zjj hebben
hulpmiddelen genoeg, om hun financiëelen
toestand op degeljjken grondslag te her
stellen, maar hoe langer het tegenwoordige
overgangstjjdperk dnurt, hoe grooter de
bezwaren en de achterstand worden.
De Grieksche regeering heeft behalve de
zegelbelasting, als waarborg voor een leening
beschikbaar gesteldhet uitvoerrecht op
krenten, dat op vjjgen, de havenrechten van
Laurinm, de havengelden en bakengelden.
Bg elkaar leveren deze onbelaste bronnen
van inkomsten gemiddeld 10x/3 millioen
drachmen op. Ten aanzien van de zegel
belasting maakt de Grieksche regeering de
opmerking, dat ze slechts als bjjkomende
waarborg van de leening van 1884 be
schouwd kan worden.
kruis aan, dat zjj om den hals bevestigd
had. Met door tranen benevelde blikken
keek zij opwaarts naar den hemel.
»0, mjjne moeder! Gjj zjjt meermalen in
mjjne nabjjheid geweest, hebt mg behoed
en mjjne schreden geleid, gjj zult ook nu voor
mjj zorgen dat alles zich ten goede keert.*
Zjj stond op de kleine hoogte van het
kievitsduin. Nog scheen de maan en tal-
looze kleine golfjes waren met schitterende
zilveren puntea gekroond. Terugrollend lieten
zij breede streepen van glinsterende zilveren
vonken op het strand achter. Zoo fonkelde
ook het kruis, de groet harer moeder, het
onderpand harer vereeniging met Hendrik.
De heer Raad kon geen rust vinden en
verheugde zich, toen Hendrik's verzoek om
binnen te mogen komen, hem zijn eenzaam
heid en zgn heen en weer slingerende ge
dachten ontnam. Hjj had zich de onhoud
baarheid zjjner zoo snel ontstane hoop
nogmaals voorgesteld; hg had zich Hendrik's
uitdrukking herinnerd en nu zich eiudeljjk
voorgenomen, met niemand dau slechts met
Sina te spreken en voorzichtig te weten te
komen, of er mogelijkheid bestond, dat Sina
zijne dochter kon wezen. Tegen Hendrik
wilde hjj er niets van zeggen. Hjj begon
daarom aanstonds, toen Hendrik binnen
gekomen was, hem te vertellen dat zjjn
woorden bg den kapitein niets uitgericht
hadden, en dat hg, in 't algemeen genomen,
geen uitweg zag, dan door weder te ver
trekken, om de zaak niet tot het uiterste
te drjjven.
Wordt vervolgd.
