Hel Land van flensden en Allena, de Langstraat en dc Roiiimelerwaard.
GOUDZOEKERS,
FEUILLETON,
JSI3Xr.A..
Uitgever: L.J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 2 OCTOBER.
1897.
VOOB
a
Dit blad verschjjEt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco par poet zonder prjjsvei hooging. Afzonderijjke
nummers 5 cent.
■M 1630.
Advertentiën van 16 regels 50 et. k;
meer 71/, ct. Groote letters naar pl?-^ :r
Advertentiën worden tot Dinsdag e 1 -
ingewacht.
>Een revolutie beweegt de menseheljjke
natuur, een koorts grjjpt ze aan, wanneer
het demonische gele metaal het doel ran
haar streven wordt* heeft Shakespeare ge
zegd. En bp heeft recht. Heeft niet voor
eeuige weken de mammoDskoor's weer een
het-le natie van 70 millioen zielen aange
tast? Nienwe goudvelden, de rjjksle, die tot
heden gevonden zjjn zoo heet het
zpn in hi.t verre, ijzige noordwesten van
Noord-Amerika ontdekt en reeds begint
een volksverhuizing te water en te land
naar de Klondyke.
Vóór onze lezers, door deze epidemie
aangetast, zich opmaken tot de reis, willen
ze wel 't een en ander hooren over deze
ontdekking en de kostbare stof, waar 't de
menschheid om te doen is.
De Klondyke is een zijrivier van de
Jukon, een stroom in West-Kanada en
Alaska, die in de Behringzee uitloopt. Van
uit Kanada kwamen in 't begin van Juli
j.l. de eerste goudgravers naar San Fran-
cisko; zjj brachten schatten mee, stofgoud,
goudkorrels en goudklompen, onder welke
laatste er waren van meer dan 300 dollars.
Dit berieht verbreidde zich in een omme
zien en de goudkoorts greep California en
de noordeljjke kuststaten aan. Tusschen
half Juli en 6 Augustus scheepten zich
alleen in San Francisco c. *2500 personen
in naar de goudstreek, een getal, dat nog
in geen vergelijking komt met de scharen,
die uit alle oorden der Vereenigde Staten
en Kanada wegijlden. Reeds vertellen En-
gelsche binden van hongersnood en andere
ellende onder de avonturiers. Ljjken op
lijken moeten opgestapeld liggen in een
bergpas, dis 3500 voet hoog en boven de
grens der eeuwige sneeuw, naar het be
loofde land leidt.
Het is niet de eerste maal dat men in
het stroomgebied van de Klondyke goud
vindt. In 1884 maakten zich drie avon
turiers uit Montana op naar deze streek.
Na een marsch van 8 weken had ten zjj
het dal der Jukon bereikt, waarin ze al
spoedig sporen van goud vonden. De
stoutste verwachtingen der drie werden
overtroffen, toen ze een klein meer ont
dekten, waarin de zonnestralen door een
met goud bedekten bodem werden terug
gekaatst. De mannen stonden stom van
verbazing en alle gevaar vergetend
EEN NOVELLE VAN HET STRAND.
Slot.
Met ijver sprak Jan tot Sina, die onbe
weeglijk daar stond op de zee ziende, waarop
ten tamelijk groote boot kruiste.
Door een onweerstaanbaar gevoel van
bezorgdheid voor Sina gedreven, sloop de
heer Raad nader en een dichte struik ver
borg hem voor hunne oogen.
»Laat die gekheid nu ten einde zpn,
meisje,* zeide Jan, die zorgvuldig vermeed,
naar die zjjde van de duinen te kijken, waar
Hendrik op dien morgen gelegen had. Ant
woord mjj op mjjn vraag, die toch duidelijk
g.-noeg is. Dat schip ginder voert ons snel
van hier, en mjj dunkt, niets kan u hier
meer binden.*
>Ga heen Jan!* antwoordde Sina met
moede toonlooze stem. »Ga dadeljjk been,
zoo snel als uw beenen u kunnen dragen
en uw roeier u naar het schip kan brengen.
Uw voeten hebben u dan nooit grooter
dienst bewezen en uw roeier is u nooit
noodiger geweest dan heden. Red u, Jan!*
»Redden? Waarvoor moet ik mp redden?*
riep Jan overmoedig uit, doch verbleekende.
Dit erbarmelijk hoopje zand is me te klein
om daar mpn leven op door te brengen,
anders wist ik niet wat mp hier nog kon
boeien. Dit leven is hier ook zoo beklagens
waardig, dat ik u daaruit wilde bevrijden.
Wat hebt gjj toch hier, Sina? Ik beloof u,
vijandelijke Indianen maakten den omtrek
onzeker wierpen ze hun geweren neer,
stortten zieh in 't water en zwommen naar
het midden, waar zich een eilandje bevond.
Ze grabbelden daar in 't goud, Terbleven er
14 dagen en verzamelden een schat van
10,000 pd. sterli ig. Toen werden ze door
Indianen overvallen, één hunner sneuvelde,
maar de andere twee bereikten na een rei*
vol tegenspoeden honger, kou, sneeuw,
ijs, koorts eindeljjk een menschelijke
woning. Tienduizend p 1. sterling aan goul
brachten ze uie le. Het volgende jaar trok
een hunner er weer heen, doch is niet'
teruggekeerd. Misschien vinden de Kiondyke-
trekkers deze verloren mpn weer terug.
Hoe rijk de voorraad van dit goud uit de
jjsstreken ook zpn mag, zoo is 't de vraag
of ze opweegt tegen de opbrengst van het
zwarte werelddeel. Afrika is het oudste
goudland der wereld. Reeds 400 jaren ge
leden brachten da Portugeezen stofgoud
van Kaap Bojador naar Europa. Het land
Ophir uit den bijbel, waaruit Salomo goud
en andere kostbaarheden halen liet, is waar
schijnlijk het tegenwoordige Maschonaland,
waar een reiziger in 1864 geweldige ruïnen
ontdekte, sporen van vroegere beschaving.
Bedoelde reiziger, Mauch, vond ook het
goudveld Tete aan de Zambesi, de eerste der
rpkste goudmijnen in Zuid-Afrika
In het jaar 1884 werd in Transvaal het
terrein ontdekt, waarop sinds de bekende
stad Johannesburg verrezen is. Eerst een
verzamelpunt van roover3 en spelers is het
thans de hoofdplaats van een uitgebreide
mijnindustrie geworden. Van hier uit is
een speculatie in goudaetiën begonnen, die
op de Europeescbe beurzen onder den naam
Kaffercircus* bekend is. Hun bedrag, in
1893 achttien mill, pond omvattende, steeg
in '94 tot 55, in 96 tot 300 millioenEa bp
de intrede van 97 was 't nog onzeker of de
geheele winst wel de som van 21/2 millioen
halen zou
Tot de ontdekking van de Californische
goudvelden in 1849 werden over de heele
wereld 72 mill, gulden aan goud gevonden-
In 1853 was die waarde tot 360 mill, ge
stegen. Daarna nam de productie weer af.
In de vijf jaar van 1890 tot 94 bedroeg de
goudproductie: 1890, 280 mill.; 1891, 300
mill.; 1892, 350 mill.; 1893, 380 mill.; en
1894, 430 mill, gulden. De producenten
zpn de Vereen. Staten, Australië, Zuid-
Afrika, Kanda, Zuid-Amerika en Rusland.
gij znlt het goed bjj mij hebben, en samen
zullen wjj naar uwe bloedverwanten, naar
uwe ouders zoeken. Geef mp daartoe het
recht.
»Zoudt gij niet weten waar mijn moeder
is?« vroeg zij hem opeens, hem eigenaardig
aanziende, dat hp een eind terugweek. »Ik
wil het u zeggen: Zestien jaren geleden
hebben uwe moeder en Geertje haar in de
golven teruggestooten, toen de zee, mede-
lpdender dan zij, ons op dit strand wierp.*
Jan dacht een oogen blik na en zeide toen
onbeschaamd: >Dat zpn dwaze sprookjes
van Geertje en gij slaat geloof aan de woor
den van een halve krankzinnige. Zij had
reeds lang zonderlinge denkbeelden. Wan
neer het dan ook zoo ware, dat uwe moeder
niet te redden was geweest en gij werkelijk
geen moeder meer had, dan weet ik toch
uw vader te vinden. Ik ken hem, hjj leeft,
en ik, slechts ik weet waar hp is. Kom
mede met mp 1 Sina, ik bemin om
uwentwil deins ik voor niets terug 1 Kom
tot mp, wees de mpne, ik wil u op de
handen dragen en wil u bp uwen vader
brengen en hem bewpzen, dat gjj zjjne
dochter zjjt.«
»Gij liegt!* riep Sina met haar vorige
klankvolle stem, en zich hoog oprichtende
zag zjj hem verachtelijk aan. »Het bewijs
dat mp voor jaren misschien reeds vader
land en bloedverwanten zou hebben ver
schaft, is mij door Geertje zelve nog gegeven.
En eer ik u volgde, eer ik uwe hand, niet
nit vriendschap, neen, slechts zonder vijand
schap, zonder afschuw aanraakte, wierp ik
mij liever bp mpne moeder in de golven.
Steeds heb ik u gevreesd; nu weet ik
Ongeveer 48 mill, weri nog in andere
landen gevonden.
Men bedenke wel dat deze getallen niet
de zuivere winst voorstellen, louter ie bruto-
ophrengst. Trekt men er de ongehoorde
sommen af voor rente, onkosten machines,
loon enz., dan is de winst z *er g-ring.
Eén voorbeeld: Engeland trok in 1895
uit Kaapstad aan ongemunt goul voor
een waarde van 7,420,000 pd. st., doch
moest 5,270,000 pd. a*n gouden munt
naar de Kaap zeulen.
De goudvellen van Ballarat, de rijkste
van Australië, werden in 1851 ontdekt.
Voor hem, die lust mocht gevoelen naar
een dezer paradjjzen den tocht te aan
vaarden, schrjjven we iets at uit de erva
ringen van een goudzoeker, die te Ballarat
gewoond heeft.
Ik heb mij aan veel moeten gewennen
schrijft hij dat me voorheen onbekend
was, aan zandvlooien en muskieten, aan
water, dat bemodderd was en aan vleesch,
dat voor driekwart uit maden bestond. Aan
slangen, die ons te bed bezochten en haaien,
die op ons loerden wanneer we een bad in
de golf namen. Aan hitte en kou en zelfs
aan goud, dat in emmers uit de groeve
werd gehaald, dech veel meer gewende ik
me aan emmers, die met aarde, maar zonder
goud uit die diepte oprezen.
Wat voor menschen heb ik in het kamp
ontmoet en wat een scèoes beleefd 1 Doctoren
en onderwjjzers, advocaten en geestelpken,
lieden zonder beroep, gravend, hakkend,
zweetend, vloekend en rookendna moeite
vollen arbeid van uren en dagen diep onder
de aarde een klompje goud uit het zand
woelend en dit ia de bovenwereld in weinige
oogenblikken met kaartspel weer verliezend.
En die vrouwen, hoe ze elkaar verdron
gen voor het telegraafkantoor, dorstende
naar bericht van een gelukkige vondst des
echtgenoots en dien vergetende, wanneer
het bericht haar bereikte.
En de mannen, eveneens in gelukkige
uren alles vergetend, vrouw en kind, zoowel
als het doel van hun arbeid, hoe zich de
bestofte banden met champagne reinigden
en de pjjp met banknoten aanstaken, terwjjl
ze in waanzinnige vreugde door driuken en
spelen den mammon niet spoedig genoeg
kwjjt konden worden.
Het leven in zoo'n kamp is een koorts,
een oproer, een weg ter helle. De wilde,
zenuwachtige drukte eindigt nooit, ze wordt
waarom.*
>Sina, wees op uwe hoede. Terg mp niet
langer, maak mp niet razend!* riep Jan,
terwijl hjj alle voorzichtigheid, die hp tot
heden in acht had genomen, uit het oog
verloor. »Gij moet mede gaan met mpgjj
moet de mijne wordengoedschiks of kwaad
schiks. Ik heb alles voorbereid.* Hij floot,
en de boot die voor de bocht lag, beproefde
nader te kooien, doch de wind, die in tegen
gestelde richting woei, was te sterk, en men
kon zien, hoe de linden zich te vergeefs af
werkten. De zee werd onrustiger eu zware
regendruppelen vielen neder.
>Gjj wilt mij dwingen, vuige, ellendige
moordenaar!* schreeuwde Sina met vlam
mende oogen en snel eenige schreden terug
tredende. »Ja, dat is een daad uwer waar
dig 1 Een weerloos meisje te overvallen of
een niets kwaads vermoedenden man stil
van achteren aan te vallen en te verslaan
dat zpn uwe daden. Gjj waagt mp van
liefde te spreken en hebt de geliefde mjjns
levens voor mpne oogen vermoord! Als
niemand het weet, ik ik weet het, waar
de slag viel, die den besten, trouwsten
mensch deed neervallen. Van dit duin af
heb ik u gezien, ja en nu, stoot toe,
dat is het eenige waarom ik u smeek, maak
aan mpn jammer en ellende een einde.*
Zjj trok den halsdoek af en haar blanke
hals blonk den woedende tegen en daaraan
hing aan een gouden ketting het wit en
groene kruis.
»Hebt gjj mp verraden en in een val
strik gelokt?* schreeuwde Jan, die den
kapitein en den heer Raad naar hem toe
zag snellen en op het gezicht van den eerste
nog aangewakkerd door esn oceaan vaa
vergiftigde spiritualiën. Vier dagen der week
behooren den arbeid, da amLre aau de
wildste en dolste uitspattingen. Den echten
goudzoeker is het onmogelijk tot het gewone
leven terug t8 keerennadat hjj het rood
flanellen hemd, de hooge laarzen en den
Panamahoed gedragen heeft, is het dolle
leven hem een behoefte geworden. Is hij
daar- ntegen een speculant eu geen arbeider,
dan blijft hij in de bovenwereld, opant een
winkel of een kroeg en keert na korten
tijd in de beschaafde wereld terug als een
rjjk en aanzienlijk heer.
De Chineezen zijn de eenige lieden, die
door eerlpken arbeid in de mjjnen geld
verdienen en sparenzjj roeren geen drank
aan, ze zijn onvermoeid vlijtig en steeds
bedacht op elke, ook de kleinste, gunstige
gelegenheid. En dat is het ware geheim
van het succes, ia de mjjnen en overal in
de wereld.
Buitenland.
De Engelschen te Brussel hielden eene
vergadering o n te protesteeren tegen hun
mogeljjke inljjving bjj de burgerwacht. Er
werden verschillende redevoeringen uitge
sproken, en ten slotte werd een dagorder
gestemd, bepalende, dat er bjj de Engelsche
Regeering pogingen zouden aangewend
worden ten einde te beletten dat art. 8 der
wet op de Engelschen toegepast worde.
Uit Warschau wordt bericht, 'dat bp het
laatste bezoek van den czaar een aanslag
op diens leven beraamd is. De Nowiswiat-
straat zou van uit een bierlokaal ondermpnd
zjjn. De daad werd toegeschreven aan Duit-
sche socialisten, ook zouden er vier Duitsche
officieren bjj betrokken zjjn (dit klinkt erg
onwaarsehjjnljjk), terwjjl Poolsche metse
laars het complot uitgebracht hebbeD. In 't
geheel zouden 120 personen aangehouden
zjjn, waaronder ook bedoelde Duitsche of
ficieren
Het Spaansche ministerie heeft collectief
ontslag gevraagd.
Nader wordt bericht
De Regentes heeft het ontslag van het
kabinet aangenomen. Het wordt bevestigd
dat Sagasta een nieuw, liberaal, kabinet zal
vormen. In dat geval zou generaal Weyler
teruggeroepen worden van Cuba, welk
eiland autonomie zou verkrjjgen op de door
las hjj, dat deze Sina's woorden gehoord had
»Het kruis! Stella's kruis! Mpne doch
ter!* riep de heer Raad en snelde op Sina toe.
»Neem dat dan, valsehe deerne!* siste
Jan tusschen de op elkaar gedrukte tanden,
en haar een slag gevende die wel is waar
lan^s het kruis afgleed, maar haar in den
heer Raad zjjn armen wierp, sprong hjj met
een vreeseljjken vloek van de wal af om
snel de boot te bereiken.
Doch niet spoedig genoeg. Weliswaar was
Jan jong, vlug en sterk, maar de kapitein
werd door d^n dorst naar wraak voortge
dreven. Hendriks moordenaar moest en
mocht niet ontkomen. Zpn eenigen weasch,
den moordenaar zjjns zoons te kennen, was
nu vervuld. Hoewel de vloed steeg, kon de
boot tegen den wind niet gauw genoeg op
roeien vóórdat hjj op een roep afstands ge
naderd was, worstelden de beide mannen
met elkander op leven en dood. Jan weerde
zich vertwpfelend en drong immer verder
de zee in, om de boot naderbp te komen.
Hjj hoopte in het water zich aan den
jjzeren arm des kapiteins te ontwringen,
maar de oude man hield hem vast omklemd.
Reeds stonden zjj tot üun midden in het
water en de golven spatten boven hun
hoofd.
Tevergeefs riep de beer Raad den kapitein
toe en bezwoer hem zieh te matigen, doch
het bruisen der golven maakte zjjne woorden
onverstaanbaar.
Den kapitein was niets meer aan het
leven gelegen, maar hjj wilde Jan ook mede-
nemen naar het rjjk des doods en der ver
gelding.
Toen de boot hen eindelpk bereikte, sloten
Sagasta vroeger aangei-even grond lagen
Bij Falmouth zjjn 2 Engelsche torpedo,
jagers door den mist gestrand; de eene G
reeds midden door gebroken, terwij! de
andere hetzelfde lot dreigt te ondergaan.
Alle ljjken van de met de torpedoboot
»S 26* verongelukte manschappen zjju op
één na geborgen. Ze zjjn plechtig naar de
kazerne te Cuxhaven overgebracht.
Reuter seint uit Bombay, dat de pest
zich weer bedenkelijk uitbreidt. Te Bombay
zpn er in de vorige week zestig aan ge
storven. Ook te Karachi heeft de ziekte zich
opnieuw vertoond.
Perzië heeft bjj Tnrkjje voldoening ge
vraagd voor de invallen, door Armeniërs
op Perzisch grondgebied gedaan en waarbjj
negen dorpen geplunderd en een groot aan
tal menschen, vrouwen en kinderen, ver.
moord zjjn.
Binnenlanrl.
Van socialistische zjjde circuleert te Sneek
een adres aan de Tweede Kamer van den
volgenden inhoud:
Ondergeteekenden, aller van
't Koninkrjjk der Nederl» d otv. bp
dezen Uwe aandacht vestigen op -des
betreurenswaardig feit, 'i Wr.k die
een hurt van medegevoel b ritten, d et
treffen.
Het is nl. 't vonnis ovr<- de geheo
ders Wiebreu, Marten en K ?c
huis, allen te Beetgum, uifcg sro1 't
de gemoederen des volks i weg
gebracht en waarvoor uwe ondaciit
vragen.
Deze jonge mannen to< allen zee p
gunstig bekend staande ingezet-men
werden veroordeeld tot 1 en u vr.
gevangenisstraf, wegens het zoo berucht
geraakt feit van inbraak bi au
onder Britsum, gepleegd d Sen Dec 1895.
Het kan noch de regeering, noch d leden
uwer Kamer onbekend z n, hoe ?oor dit
vonnis de gemoederen des volks in bew ging
bracht, omdat de overtaking t u
een vasten vorm heeft v i, /es'- ,nd
op tal van feiten, in 't openhaar, de pers
zoowel als voor de ambtenaren der justitip
medegedeeld, die 't bewji leveren, dat deze
drie jonge mannen gehu onsehtbó.^ fijn
veroordeeld.
Ondergeteekenden, verder overwegende,
de golven zich reeds ov do plaats, wiu.r
beiden neergezonken warende kapitein
doodeljjk door het mes van Tan wond,
maar met den krampachtigon gr
stervende den moordena r o temmend
hem met zich mede naar do dh te voerend.
Een bloedstroom verfde het water <i*
naaste golven wierpen bloedklenag schuim
naar het strand toen was alles voorbjj
De vloed droeg de twee in de verstpving
des doods vast omklemde vijanden, op het
eiland.
Als een kleine grauwe vlek ligt daar het
eiland in het machtige, wjjde water, dat
zpn laatsten vochtigen groet het paar zond
dat zich nog eenmaal naar hetzelve om
keerde.
Leunende tegen den heer Raad, door zijn
arm ondersteund staat Sina en wenkt een
vaarwel met de hand. Zjj neemt afscheid
van alles wat tot heden haar leven aan
vulde. Beiden gaan een nieuw leven tege
moet, vol nieuwe plichten, en met het ver
leden slechts door den band van scnartelpke
herinneringen verbonden.
Of hen nog vele, dan wel weinige jaren
des samenzjjns beschoren zpn zjj weten
het niet, zjj weten, zjj gevoelen, dat hun
beiden een vergoeding geschonken is voor
groote zware teleurstellingen, en evenals zp
eerst h?t eiland, dan de zee uit het oog
verliezen, zoo zal ook langzamerhand de
tpd alles uitwisschen tot de smartelpke her
inneringen hun prikkel verloren hebben, en
de gestalten uit dien verwijderden tpd ver
heerlijkt verschpnen voor hunne oogen.
land van altena.
