van Heiisden en A!(ena, tic Langstraat en de üommelenvaari llel Land FEUILLETON. INE. UitgeverL.. J. YEERMAH, Heusden. M 1647. WOENSDAG 1 DECEMBER. 1897. '!tï land VAN ALÏ^ voos Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regei meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrgdagavocd ingewacht. Brieven uit een Visschersdorp. IX. DE VAN SPEIJKSTOREN. ^No de dienst op den toren in ons vorig schrijven is afgehandeld, willen we eens meer speciaal op het gebouw gaan letteD. Het geheel staat op een soort duinterras dicht aan zee en is door een jjzeren bek omgeven. De aandacht wordt al dadelijk getrokken door het vrjj grootsch monu ment om en aan den voet van den vuur toren. Dit monument is vierkant met af metingen van ong. 17 M., terwjjl de hoogte misschien een meter of 4 zal wezen, en loopt op die hoogte naar het midden met een kleine hoek schuin toe, zoodat het bovenstuk een weinig de vorm van eene piramide heeft. De hoeken zijn door op slaande stukken eenigszins gemaskeerd en het geheel is van zandsteen opgetrokken, terwjjl rondom nog een breede vloer van dezelfde stof is. Boven den ingang staat op een voetstuk de in jjzer gegoten Nederlandsche leeuw, staande op 2 liggende kanonnen, terwjjl een vlaggestok en de een weinig gedra peerde vlag alles in metaal rechts tegen den leeuw rust. Dit standbeeld, meer dan levensgroot, versiert met het monument den toren zeer en breekt de steeds zoo een- toonige vorm, anders aan vuurtorens eigen. Verder naar boven op l/s van de hoogte tot den omloop bevindt zich een krans om 2 ankers en op den naam J. C. J. van Spejjk. Rechts en links van den ingang staan in steen gehouwen, de volgende regels »Jan Carel Josepbus van Spejjk, luite nant ter zee, met 's lands kanoneerboot no. 2 op de Schelde voor Antwerpen door oproerige Belgen overweldigd, heeft, de eer der Nederlandsche vlag boven het leven stellende, den brand in het kruit gestoken en zich zeiven den dood, maar ook eene onverwelkeljjke kroone des roems bereid V Februari MDCCCXXXI.c En vervolgens aan de andere zjjde: »Koning Willem I heeft dezen vuurtoren door vrjjwillige giften van het collegie Zeemanshoop en andere bewonderaars des jeugdigen helds, tot een nationaal gedenk- teeken hervormd en ingericht, den naam geschonken van Jan van Spejjkstoren ingewjjd in den jare MDCCCXL.* Daar deze woorden in zaadsteen zijn gebeiteld heeft de tands des tjjds reeds vele (5 Zesde Hoofdstuk. Des avonds was zjj gewoonljjk thuis. Zjj ging niet naar bals en schouwburgen; de aristocratie van Venetië kwam bjj haar. Des avonds zagen Adrianis, noch Damer haar alleenslechts enkele soirees werden door hen bjjgewoond, en dikwjjls als zjj zich even op een divan had neergezet knoopte Damer, over den rng geleund een gesprek met haar aan, zjj waren echter steeds door anderen omringd, doch over dag, op het kleine eilandje, kon de eene of andere soms eenige minuten in haar nabjjheid doorbrengen zon der een luisteraar naast zich te hebben. Zulke oogenblikken zocht Adrianis. Da mer scheen er nooit moeite voor te doen. Bjj was dikwjjls op het eiland en in het paleis, doch scheen zulks alleen te doen, omdat Adrianis het deed. Niemand kon zeggen, of hij er genoegen in schepte. Adrianis verwonderde er zich over, dat zoo lang bleef, en dacht bjj zich zelf: »Hjj moest den tienden Mei in Gothenburg zjjn en nu is 't reeds de twintigste.* »Hebt gjj van uwe benoeming afgezien ?c vroeg hjj eens. Damer antwoordde slechts met >neen«; doch gaf geen verklaring hjj bleef in Venetië, ofschoon hjj van de mooie kamers van zjjn vriend verhuisde naar een huis op de Fon- damenti Nuoviwaar hjj twee apartementen letters doen verdwijnen. Om den toren loopt in dit monument een donkere gang, waarvan eens een snug gere vreemdeling vroeg of die naar de andere vuurtoren leidde (nota bene naar heel den anderen kant van het dorp). De man daeht zeker aan een kasteel uit den riddert jjd. De toren staat los in het monument met eene ruimte van ODgeveer 1 a/9 d.M. Dit is gedaan om bjj schudding als het stormt meer speling te geven en dus meerdere veerkracht. In tegenstelling van de vuur torens te IJmuiden, Scheveningen, in 't kort van alle nieuwere, is deze nog van steen gebouwd. De muur is beneden meer dan een meter dik, terwjjl de dikte boven aan nog rnim een halve M. bedraagt. Wanneer we de deur van het monument zijn binnengetreden, komen we aan die van den foren zelve. Gelijkvloersch is hier de bewaarplaats van de 5 petroleumbussen, de brandstol voor het lieht. Rechts komen we aan de trap. De trappen zjjn smal en steil en geheel van jjzer. De le trap voert ons naar eene verdieping, waarop zich niets bevindt dan een collectebus voor gebrekkige zeelieden. De vloer is, als de andere, van tegels, anders gezegd, plavuizen. Op de 2e verdieping treft men een kast aanop de 3e vindt men 2 kooien of bedsteden boven elkander en op de 4e 3 ook boven elkaar. Iedere verdieping is rond en heeft naar zeezjjde een klein rond venster, terwijl de grootte naar boven telkens een weinig minder wordt. Zooals we reeds in de vorige brief meldden is de 5e verdieping tot kamertje ingericht en heeft dientengevolge een trapkast, zoodat het dus gesloten kan worden voor tocht en anderszins. Vervol gens komen we na de 6e trap te hebben beklommen op het belangrjjkste gedeelte van den toren, waar zich het lichttoestel bevindt en waar een deur toegang tot den omloop verschaft. Deze trap heeft slechts 13 treden, de overige hebben er 18 terwjjl de 7e en laatste niet meer is dan een klein laddertje, dat voert in de half glazen kap, aan de landzjjde van plaatjjzer. Van hier heeft men een eenig mooi gezicht op duin en zee door de roodgekleurde glazen. Wie voor het eerst de lamp van een vuur toren ziet, is ten zeerste verbaasd over de geringe grootte van de pit. Deze lamp is van de 3e grootte die in IJmuiden, Huisduinen, aan de Waterweg e. a. zjjn had gehuurd omdat hjj daar beter kon stndeeren. Het huis, dat hjj gekozen had, was don ker en onbehaagljjk. »Wat doet gij daar?* had Veronica Za- ranegra hem willen vragendoch zjj deed het nooit; zjj voelde zich beangst, evenals de vrouwen der middeleeuwen bang waren voor de toovenaars. Ofschoon de oogen van minnaars scherp zjjn, scheen Adrianis blind te zijn voor den hartstocht, welke zich ook had meester ge maakt van Damer. Doch diens zelfbeheer- echiag, diens gereserveerdheid bewaarden zjjn geheim. Bovendien achtte Adrianis door den trots van zjjn ras, waarmede hjj was geboren en grootgebracht, het onmogeljjk een mededinger te zien in hem, die gees- teljjk zjjn meerdere, in maatschappelijke positie verre de mindere was van hem en van haar, die hjj beminde. Wanneer iemand hem had gewaarschuwd, zou hjj zelfs har- teljjk gelachen hebben. Het was al te dwaas dat een soort schoolmeester zjjn oogen durfde op te slaan naar Veronica Zaranegra. Nooit bemerkte hjj het vuur dat in de groote koude oogen van zjjn vriend kon gloeien. Nooit had hjj bemerkt, hoe Damer hen be spiedde en beluisterde en zich altjjd in het gesprek mengde, wanneer hnn woorden uiting zouden geven aan wat zjj gevoelden. Hjj zelf telde den tfjd slechts bjj uren, welke hjj in haar nabjjheid op het water, op het eiland, of in het paleis doorbracht. Hjj regelde waterfeestjes en pleiziertochtjes, om haar te vermaken. Dikwjjls glimlachte zjj hem toe, met al de bekoorlijkheid der jeugddoch plotseling verdween soms die glimlach, wanneer haar oog in de verte den van de le grootte. De pit is als die van e9n ouder we tsche petroleuuibranderbier echter zijn 2 pitten in elkaar. De lichtsterkte is dan ook op zich zdf zeer gering. De glazen prisma's echter vergrootea het licht honderdvoud en meer en doen het ziehtbaar wezen tot op bjjna 6 uur van de kust. De lamp is omgeven door een glazen omhulsel van ong. een paar M. hoogte, in de vorm van een bjjenkorf. De petroleum wordt uit eeu koperen cilinder regelmatig naar de pit gevoerd. Het omhulsil wordt gevormd door evenwjjdige prisma's van geslepen glas met een lens op de hoogte van het licht. Deze lens is maar naar 2 zijden rondgeslepen en dus langwerpig, omgeeft het licht, dat ze zeer vergroot, en is er de oorzaak van, dat de vuurtoren diebt bjj zoo weinig lieht geeft, doch op grooten afstand, als men de lamp door het brandpunt ziet, deze nog zoo duidelijk zichtbaar is. Het lichttoestel met bjjbehoorende is in het jaar 1879 geljjk met dat van de nu op nonactiviteit gestelde andere toren vernieuwd. Deze toestellen zjjn gelijk met die in de torens te IJmuiden nit Birmingham (Eng.) aangekomen. Het zijn vooral de talrjjke prisma's voor de lichtkaatsing, die het licht kostbaar maken. Volgens hooren zeggen kostte lamp met toe- behooren de somma van f 30,000. De Van Spejjkstoren die toen echter dezen naam nog niet droeg is in 1834 in gebruik genomen. Of bjj de onthulling van het monument Koning Willem I is tegenwoordig geweest, kan ik niet met zekerheid zeggen. Wel echter, dat de laatste vorsteljjke bezoeker Prins Hendrik was, die bjj gelegenheid van het openen der Prins- Hendrikstichting deze toren tot de le ver dieping heeft beklommen. Op den omloop, waarheen een zware jjzeren deur ons toegang verschaft, vinden we, behalve het reeds genoemde glazen wachthokje, nog 2 groote vlaggestokken, de een voor de nationale, de andere voor de seinvlaggen. Aan de eerste wapperden met Koninginne-verjaardag de vlaggen van bjjna alle nationaliteiten onder elkander met de oude driekleur in top, wat een interessant gezicht opleverde. (Slot.) Buitenland. Het Oostenrjjksche ministerie heeft col lectief zjjn ontslag aangeboden, 't geen ook direkt aangenomen werd. Deze oplossing blik van Damer ontmoette. Alles wat Adrianis haar kon aanbieden, was even schoon het welkom zijner moeder, zjjn zuideljjk klimaat, zjjn oneindige liefde, zijn groote teederheid en zachtheid van tem perament, zijn greote lichamelijk schoon heid. Zij verlangde er naar, dat zjjn armen om haar hals werden geslagen, dat. haar wang rustte tegen de zijne. En toch aarzelde zjj. Zij las verachting in de oogen van den ander, dien zjj haatte en vreesde. Zjj kon niet zeggen waarom. Waarom bleef hjj evenwel ook hier, die koude, stjjve, onbegrijpelijke man! Verliest gjj geen tijd?* vroeg zjj hem eens; »wjj zijn zoo onwetend, zoo geheel anders dan gij.* »Ik verlies nooit tjjd,« antwoordde Damer. »Een amoeba in een poel is genoeg gezel schap voor mjj.« En Damer bleef. Hij las in het hart van Adrianis als in een opengeslagen boek en wist, dat het geheel met het beeld van Veronica vervuld was. Hjj had nooit van Adrianis gehoudenhjj was ongevoelig voor jeugd en lichamelijke schoonheid, evenals voor vriendeljjkheid en eenvoud van karakter. Hjj had het leven van Adrianis gered, omdat het geval hem belang inboezemde en hem beloond hadhjj had een jaar met den jongen man gereisd, omdat dit beter nitkwam met zjjn financiëndoch hjj hield niet van hemhjj bleef ongevoelig voor de vele edelmoedige daden van zjjn vriend hjj benjjdde hem soms. En waar jaloezie op den drempel komt, kloppen goedheid en vriendeljjkheid en vertrouwen tevergeefs aan de deur. Op zekeren dag verzocht Veronica Damer, was trouwens de eenige, nadat voldoende bewezen was, dat het aanblijven slechts schadelijk voor Oostenrijk zou geweest zijn. Zaterdag is 't nog eens weer schandelijk toegegaan in de Kamer. De president werd bjj het binnentreden om halfelf ontvangen met gefluit, geschreeuw, getrompet en met proppen papier. De afgevaardigde Wolf drong de vergaderzaal binnen, van waar de wachten hem verwjj- derden. Nadat de zitting weer eenigen tjjd ge schorst was geweest, hief de vice-president Kramarz de zitting op, met de mededeeling, dat schriftelijk bekend zon worden gemaakt, wanneer de eerstvolgende zitting zou worden gehouden. Wolf sloeg met zjjn stok de politieagenten, waarop hjj naar een politiepost werd ge bracht. Hjj zal voor dit feit voor de cor- rectioneele rechtbank terechtstaan. Hjj moet getracht hebben, met een valseben baard de vergaderzaal binnen te dringen. Eerst werd Wolf gevangen gehouden in de spreek kamer van den premier, daarna werd hjj op bevel van minister Gleispach wegens openbaar geweld, in een rijtuig naar het gerechtsgebouw gebracht. Wolf zal zelf een aanklacht indienen wegens geweldpleging tegen zjjn persoon, waardoor hjj verhinderd werd zjjn mandaat als afgevaardigde te ver vullen, evenals de sociaal-democratische leider Daszynski, die toen hjj Zaterdag op de schouders der studenten omhoog werd geheven vóór het parlement, bjjna overreden werd door de politie. Terwjjl Vrijdag bjj de manifestation op den openbaren weg 51 personen werden gearresteerd, van wie er 13 wegens ver storing der orde en overtreding van wet- teljjke voorschriften zullen vervolgd worden, één persoon wegens openbaar geweld zal moeten bloeden en vele anderen er met geldboeten zullen afkomen, is 't Zaterdag nog veel ernstiger geweest. Op het o ogenblik, dat Wolf gearresteerd werd, vielen verscheiden afgevaardigden de politie aan. De politie moest Wolf met ge weld plaats doen nemen in een rjjtuig, dat door politie te paard werd geëscorteerd. De politie moest herhaalde malen charges ma ken op de volksverzamelingen vóór de uni versiteit, waar met flesschen en stoelen uit de vensters werd geworpen. De soldaten te Graz werden door troepen werklieden met stokken en steenen aange- eens naar een der oude bedienden van de Zaranegra's te gaan zien, die zeer ziek in het hospitaal lag, waarheen hjj op zjjn ver zoek was gebraeht. Damer ging hem be zoeken hjj von 1 den man op den drempel des doods, ljjdende aan kanker. Wanneer hjj niet geopereerd wordt, is hjj binnen een week dood,* zei de En gel schai an. Geen der geneesheeren durfde de operatie te wagen. »Ik zal de operatie doen; als gjj het goed vindt.* De geneesheeren stemden toe. »Zal Biancon herstellen?* vroeg Veronica, toen hjj terugkeerde eu haar den stand van zaken uitlegde. »Zóó kan hjj geen week langer leven.* >Wenscht hjj geopereerd te worden?* Daarover kan hjj niet oordeelen.* »Doch zal hjj herstellen?* Zeker is het, dat de man sterft als hjj zoo bljjft liggen.* Den volgenden dag ondernam hjj de operatie; de man stierf. Toen zjj hoorde dat de oude man dood was, barstte Veronica in snikken nit. Waarom, waarom hebt ge hem in zjjn laatste oogenblikken nog gemarteld, wanneer gjj wist, dat hjj dood moest?* »Ik heb hem een kans gegeven,* ant woordde hij onverschillig. »In allen gevalle zou hjj de operatie nooit langer dan eenige weken hebben overleefd!* Waarom hebt gjj hem dan nog ge marteld?* »Het was een zeldzame, bjjna eenige gelegenheid. Ik heb daardoor een twjjïel opgelost, die nog nooit opgelost was en vallen. De soldaten gaven vuurer vielen een doode en een gewonde, terwijl ook eenige gendarmen werden gekwetst. Vele werklieden bekwamen bajonetsteken. Na het verschjjnen der avondbladen met het verslag van de zitting, liepen te Graz duizenden in de Herrengasse te hoop. Men zong het Duitsche volkslied en andere nationale liederen. Te Brussel bestaat het plan de boven stad met de benedenstad te verbinden door een brug van staal, die 80 meter lang wordt en van den Boulevarl Central over de haizen der benedenstad naar de Place du Palais, tegenover het Park, zal loopen. Zij zal tevens door een electrische tram worden beredeD, die den afstand in 4 mi nuten aflegt. Aan het eene uiteinde daalt men dan in een lift, door de brugpeilers, in één minuut neder; Fichefet, de ont werper, neemt aan die brug in drie jareu gereed te hebben. De Koning steunt het plan krachtig. De zaak-Dreyfus maakt hoe langer hoe meer den indruk, van ten opzichte van den luidruchtigen v t te zullen uitloopen op niemendal, ten minste voorshands. Later zal zeker wel een n'euwe poging volgen tot agitatie. Er wordt ver zekerd dat generaal Pellienx geen reden heeft gevonden Graaf Esterhazy gerechtelijk te doen vervolgen, voor hetgeen Dreyfus is ten laste gelegd heeft na zich geslee De gezondheidsto< 1 r sche leger in Thessa is gunst'' Minstens elke week e-- t zieken, van circa 300 man, r .t van Volo naar Constaniinop'l plaats. Een transport is zeer ongelukkig nfge- loopen. Eene boot vertrok van Volo met deze bestemming de zee was woest en onstuimig en dicht bjj het eiland Lemnos (Turksch) aangekomen, was het niet mo gelijk de haven te bereiken en dit deed den kapitein het besluit nemen naar Volo terug te keeren. De zieken hadden veel te verduren, met den noodlottigen afloop, dat 120 mau aan boord stierven, en, volgens zeemans gebruik, over boord gezet, hun graf in da golven vonden. Ook het hospitaal te Lamia is vol en 150 zieke soldaten wachten om opgenomen nooit opgelost zou kunnen worden zonder een menscheljjk sujat.* Vol afschuw wendde zjj zich rillend van hem af. »Ga heen! Ga heen! Gjj hebt geen hart en geen geweten.* Damer glimlachte. »Ik heb een wetenschappeljjk geweten; dat is even goed als een moreel geweten en het doet beter werk.* >Waarom hebt gjj dien man naar Venetië gebracht?* vroeg zjj Adrianis eenige uren later. Hij heeft mjjn armen Biancon ver moord en bekommert zich daar in het ge heel niet om.« Waarom ontvangt gjj hem?* was het antwoord. »Verban hem uit uw nabjjheid.* Zjj zou hem zoo gaarne willen verbannen, doch zij had er den moed nie toe. Zjj trachtte weerstand te bieden aan zjjn invloed en zjj geraakte er steeds meer aan onder worpen. Het was de invloed van den hypno tiseur op het medium; een invloedbaar- tegen echtgenoot, minnaar, kinderen, alle natuurljjke banden te vergeefs worstelen. Het is geen liefdehet heeft niets met liefde te maken, maar is dikwjjls veel sterker dan liefde en werpt hulpeloos den gevleugelden God ter neer. »Pierres de malheur! Pierres de malheur!* zuchtte zjj toen zij des avonds haar hals snoer bekeek. Waarom hebt gjj dien man op mjjn levensweg geplaatst?* Zjj had hem kunnen verbannen, maar zjj had er den moed niet toe; Damer had haar in zjjn macht; hjj had haar gehypnotiseerd. Zjj trachtte zich te verzetten; maar haar wil werd door den zjjne verlamd. mil IIMIlin WIT III <1111 I IU WIIIIBIIIWHHI 'II I— H II Ml IIIIMI H II «HUI IITWII M l" -y. vrxatvmyon: s>. Wordt vervolgd,!

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1