let Land van Heusdcn en Allena, de Langstraat en de Eommelerwaard.
Arbeid en loon.
M 16 76.
FEUILLETON.
Bet teeken der Vier
I
Uitgever: L. J. VEERMAH, Heusden.
ZATERDAG 12 MAART
1898
land VAN alt^
VOOB
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prgs vei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Wat verschilt onze tjjd toch veel van
de dagen van een dertig jaren terug't Is
waar, iedere tjjd, verschilt van den vori-
gen, maar toch is het niet minder waar,
dat de veranderingen in de samenleving
sneller gaan dan voorheen. Er zijn altjjd
tijden van vooruitgang en ontwikkeling
geweestdoch in de laatste jaren ging dat
met korter sprongen.
Aan denkbeelden over Staatsbestuur en
maatschappelijke instellingen, deed, het
vierde eener eenw geleden, het volk, als
algemeenheid beschouwd, nog in het geheel
niet. Men las zeer weinig en besprak zeer
weinig. Die denkbeelden waren om zoo te
zeggen het particulier eigendom van de
zeer ontwikkelde en de hooggeplaatste per
sonen. Het volk in het algemeen lag zich
neer bjj de bestaande toestanden, het leefde
in kalme berusting, die dikwijls in groote
onknnde haar oorsprong vond en tot na
tuurlijk gevolg had, dat het van allen
invloed op den gang der zaken verstoken
bleef en niet medewerkte tot verbetering
van eigen toestand.
We willen nu niet treden in een onder
zoek naar de verschillende oorzaken, die
eene geheele omkeering hebben teweeg
gebracht. De omkeering is gekomen, met
vrij groote snelheid gekomen, en we moe
ten er rekening mee honden. De regeling
van het bestuur van land en gemeente, d»
regeling van bjjna alles wat op het maat
schappelijk leren betrekking heeft, is eeri
zaak des volks geworden. Andere stemmen
spreken mee, andere denkbeelden worden
gehoord en andere eischen gedaan. De
deelneming van het volk aan de regeering
is langzamerhand uitgebreid, het vereeni-
gingsleven bloeit zeer, onafhankelijke volks
partijen zijn ontstaan, en een tjjdperk is
aangebroken, waarin met alle kracht zal
worden gestuurd in de richting van groote
maatschappelijke hervormingen.
De wenecbeljjkheid en noodzakelijkheid
dier hervormingen, van andere instellingen
en verhoudingen, wordt bjjna niet meer
betwjjfeld. Er is, het moet dankbaar erkend
worden, meer gemeenschapsgevoel dan voor
heen. De behoeften der lagere en der minder
bedeelde volksklassen, worden beter gekend
en erkend, kare maatschappelijke waarde
wordt meer op prjjs gesteld.
Dit alles heeft zoowel zjjne licht- als
door A. Conan Doylb.
(23
»Zjj komen mjj wel wat zwak voor,* zeide
ik, >ik acht het waarecbjjnljjker dat bjj zjjne
zaken geregeld zal hebben alvorens hij op
zpne expeditie uitging.*
»Neen, dat denk ik niet. Deze schuil
plaats zon, in geval van nood, te veel
waarde vcor hem hebben, om haar van de
hand te doen, eer bjj zeker was dat bjj
baar niet meer nocdig had. Maar mjj trof
een tweede overweging. Jonathan Small, die
zeer slim is, moest begrepen hebben dat het
vreemdsoortig uiterljjk van zjjn medgezel,
hoedanig hg dit ook vermomd mocht
hebben, aanleiding kon geven tot t-
moedens met betrekking tot het draltïa te
Norwood. Hjj was scherpzinnig genoeg om
dit in te zien. Volgens de verklaring van
Smith's vrouw was het drie uur in den
morgen toen zjj in de boot gingen. Het zou
dus spoedig volkomen dag zjjn, en binnen
een uur of zoo zou er volk in den omtrek
komen. Deswege, redeneerde ik, zullen zjj
niet zeer ver weg zjjn gegaan. Zjj betaalden
Smith een flinke som om te zwjjgen, be
hielden zijn boot om er li ter mede te ont
vluchten en snelden naar hun logies met
den schat. Na een paar dagen, waarin zjj
tjjd hadden om te zien welke richting het
oordeel der Pers aannam, zouden zjj zich
Qnder bescherming der duisternis naar een
zjjua schaduwzijden. Waar de massa van
het volk dingen bespreekt en behandelt,
die het betrekkelijk korten tijd geleden
nog vreemd waren waar zjj nog zeer kort
in het genot is van moer staatkundige
rechten, en dit niet steeds in dezelfde mate
met algemeene ontwikkeling en kennis ge
paard gaat, daar springt de menigte wel
eens uit den band daar worden wel eens
leeringen verkondigd of gevolgd, dia ge
vaarlek zjjn voor de maatschappelijke orde
en de algemeene welvaart, die dns, bjj
toepassing, tot het tegenovergestelde leiden,
van hetgeen met de volksontwikkeling
wordt bedoeld.
Dos komt het er op aan den stroom te
bonden binnen zijne bedding en te leiden
in de goede richting.
De geheele maatschappelijke beweging
van onzen tjjd draait om den wensch naar
verhoaging van de waarde van den arbeid,
dat wil bier zeggen van het werk van hen,
die van handenarbeid leven moeten. Men
wil betere belooniDg en een meer redeljjk
levensgenot, om daardoor meerdere gelijk
heid in de verdeeling van den maatschap-
peljjken rjjkdom te bekomen.
En in dien wensch is niets onbilljjks.
Wanneer wjj zien, dat velen door handen
arbeid slechts een trenrig bestaan voort
slepen, zonder eenig uitzicht om zich ooit
hooger te verheffen wanneer wij zien, dat
vrouwen aan dien arbeid moeten deelnemen
om zich het noodige te verschaffendat
allen lijden onder bet gemis van huiselijk
leven en behoorljjke verpleging, en hoe
die onnatuurlijke toestand allerlei ondeugden
en schadelijke gewoonten in de hand werkt,
dan dringt zich voor ieder, die men-
scheljjk denkt en wil handelen, met on
weerstaanbare kracht de vraag naar voren,
welke beantwoording eigenlijk de oplossing
van alle ai aatsch appel jjke vraagstukken
bevatdoor welke middelen allen tot een
voldoend peil van welstand kunnen worden
opgeheven
Ons doel is niet dit vraagstaak van Vet
maatschappelijk leven te trachten op te
lossen. Ons doel is, enkele grepen te doen
nit sommige stelsels, die tegenwoordig door
volksleiders worden aangeprezen, sommige
middelen, die men als geneesmiddelen voor
alle maatschappelijke kwalen wil voorstellen,
die onder het volk veel aanhang vinden
en die ook wel eens zeer schoon klinken
maar juist daarom eene ernstige beschou
wing en zoo noodig een waarschuwend
of ander schip te Gravesend of andere kust
plaats begeven, waar zjj ongetwijfeld reeds
passage ni'.ar Amerika of de Koloniën ge
nomen haüler.*
»Maar d». boot? Die konden zij toch niet
medegenomen hebben naar bun logies.*
»Juist. Ik redeneerde dat de boot, niet
tegenstaande hare onzichtbaarheid, niet zeer
ver af kon zjjn. Toen stelde ik mij in mjjne
verbeelding in de plaats van Small, en be
schouwde de zaak van zjjn standpunt en
met zjjne gegevens. Hij zou waarschijnlijk
overwegen dat, wanneer hij de boot terug
zou zenden, of haar op een of andere werf
brengen, dit eene vervolging gemakkelijk
zou maken, indien de politie hem op het
spoor mocht komen.
Op welke wjjze kon hg de boot dan ver
bergen en baar toch zoodra hjj haar noodig
mocht hebben, ter zijner beschikking heb
ben? Ik peinsde er over, wat ik zou doen,
ai. 'ik in zijne schoenen stond, en kon daar
voor slechts één uitweg vinden. Ik zou de
boot bjj een scheepstimmerman brengen, met
de opdracht er een kleine verandering in
aan te brengen. Daar zou zij dan op de
werf feiteljjk verborgen zijn, terwjjl ik haar
den volgenden nacht of wanneer ik wilde,
ter mgner beschikking kon hebben.*
»Dat schjjnt eenvoudig genoeg.*
>Jnist zulke kleinigheden worden het
meest uit het oog verloren. Ik besloot daar
om volgens dit idee te handelen. Ik stak
mjj onmiddellijk in dit zeemanskleed en in
formeerde op al de werven langs de rivier.
Op vjjftien kwam ik tevergeefs, maar op
de zestiende, die van Jacobson, vernam ik
dat de Aurora* twee aagea geleden daar
woord ten volle rechtvaardigen.
Onder welke namen die stelsels en mid
delen bekend zijn, hoe de leiders en vol-
geliagen zich noemen, dit doet hier weinig
ter zake. Allen komen zjj daarin overeen,
dat hun doel niet is verbetering door ont
wikkeling en geleidelijke overgangen, maar
algeheele verandering, omkeering van het
bestaande desnoods, een vestigen van de
maatschappij en haar bestnur op andere
grondslagen. Onderling verschillen doen zij
in hoofdzaak slechts in de wjjze, waarop
zij hun doel wenschen te bereiken.
Wat vooral ook het streven dezer per
sonen en stelsels isde maatschappij voor
te stellen als bevattende een verzameling
van lieden, die er naar streven zooveel
geld mogelijk bijeen te verzamelen en het
na te laten aan hunne kinderen, een ver
zameling van dwaze instellingen en van
luie personen, die anderen voor zich laten
werken aan den eenen kant, en aan de
andere zijde van lieden, die hun tjjd en
hun kans vermorsen om die anderen te
onderhouden. Daarvoor in de plaats moet
komen een andere regeling van den arbeid,
waarbjj zooveel mogelijk gewonnen wordt
met zoo min mogelijk inspanningeen
maatschappij, waarin de strjjd om het be
staan overbodig is en waarin toch de wer
kende massa in ruimer mate alles kan krjjgen
wat voor lichaam en geest noodig is.
Waarljjk, het is een verleidelijk artikel,
dat deze lieden aanbieden. Wel jammer,
dat het bij nadere beschouwing telkens
blijkt, met welk broos speelgoed zjj zich
vermaken en welk dun klatergoud het edele
metaal is, dat zjj ons aanbieden.
Buitenland.
De antisemiet Ahlwardt heeft te Berljjn
in een vergadering van 400 personen bet
proces-Dreyfus besproken en natuurlijk ge
weldig uitgevaren tegen Zola en de Joden.
In het debat werd hij hevig bestreden door
zekeren Blankenberg, die ten slotte op
Ahlwardt toesprong en dezen in het gezicht
sloeg. Er ontstond groot tumult en Blan
kenberg werd uit de zaal gezet. Ahlwardt
was doodsbleek op een stoel gevallen.
Sedert Woensdag Ioopen er in Spanje
geruchten over een ministerieele crisis, en
dat de heer Castillo naar Madrid zon komen
tot het overnemen der portefeuille.
De heer Sagasta verklaart, dat deze ge
ruchten geen reden van bestaan hebben
was gebracht door een man met een houten
been, met een onbeduidende bestelling be
treffende het roer. »Er mankeert niets aan
bet roer,* zei de meesterknecht. »Daar ligt
ze, met die roode strepen.* Wie denkt ge
dat juist op dat oogenblik de werf op kwam?
Marc Smith, de vermiste eigenaar! Hij was
buitengewoon beschonken. Het spreekt van
zelf dat ik hem niet gekend zon hebben,
maar hij schreeuwde zelf zjjn naam en dien
van zijn boot.
»Ik heb haar van avond om acht uur
noodig,* riep hjj, precies om acht uur,
denk eromwant ik heb twee heeren die
niet zouden willen wachten.* Zjj hadden
hem bljjkbaar goed betaald, want hg was
zeer vrggevig en wierp een groot aantal
shillings onder de werklieden. Ik volgde
hem op eenigen afstand, doch hg verdween
in een wijnhuisdaarom keerde ik naar de
werf terug en toevallig een mgner jongens
onderweg ontmoetende, plaatste ik hem als
schildwacht tegenover de boot. Als zjj af
varen, moet hjj aan den waterkant staan,
en ons met zjjn zakdoek toewuiven. Wjj
zullen stroomafwaarts aanleggen, en het
moet al zeer vreemd loopen als wjj de man
nen met schat en al niet in handen krijgen.*
»Of zij de rechte lni zijn of niet, gjj hebt
het netjes overlegd,* zei Jones, »maar als
ik de zaak in handen had, zou ik een sterke
politiemacht op Jacobson's werf hebben, en
hen bjj hunne aankomst aldaar gevangen
nemen.*
»Wat nimmer gebeurd zou zjjn. Deze
Small is, zooals ik zeide, een zeer geslepen
kerel. Hg zal zeker een spion vooruit zenden
en als er iets verdachts op de werf mocht
dat het wel een onaangename taak is om
onder de tegenwoordige omstandigheden
aan het bewind te bljjven, maar dat alle
ministers het als hun plicht beschouwen,
om op hun post te blijven.
Te Alvaston, bij Derby, heeft een meisje
van 13 jaren, Mary Elisabeth Bukin, doch
tertje van een gas werker, zich verdronken,
omdat de dorpsagent van politie haar »naam«
had opgeschreven wegens een ruzie en vecht
partij met een ander kind. Liever dan de
schande van een proces verkoos de kleine
den dood 1
Bjj de behandeling van de begrooting
van de Engelsche marine sprak de heer
Go«chen de hoop nit, dat men niet zou
bljjven aandringen op nadere inlichtingen
dan reeds gegeven zijn, nn de wolken steeds
somborder wordenen dat het Huis ver
trouwen hebbe in de admiraliteit, welke
zorgvuldig de noodige plannen heeft voor
bereid.
Betreffende de ter beschikking zijnde
kruisers ter bescherming van de handels
wegen, ontkent hij, dat de bemanning dezer
schepen op zee onvoldoende is. En hij sprak
tevens de hoop uit, dat de vertragingen in
den aanbouw der schepen, ten gevolge van
de laatste werkstaking, spoedig zullen zjjn
overwonnen.
Het plan omtrent den aanbouw voor het
nieuwe financieele jaar is uitgewerkt, na
een zorgvuldig onderzoek van hetgeen andere
mogendheden doen.
De spreker eindigt met een welsprekend
woord van lof over den geest, welke op de
vloot heerscht en geeft zjjn vertrouwen te
kennen, dat, wanneer de vrede bljjft bestaan,
wat God geve, het een vrede zal zgn met
eereen mocht er oorlog komen, wat God
verhoede, het een oorlog zal zijn, die ge
kroond worde met een overwinning.
De Engelsche Koningin, van wier ge
zondheid de laatste dagen onheilspellende
berichten werden gehoord, moet thans weer
geheel hersteld zgnware 't weer minder
guur, dan zou zij zelfs haar rjjtochtje kunnen
makenevenwel zal zij zich toch binnen
kort voor eenigen tijd naar het vasteland
begeven.
Uit Hongkong wordt aan de Daily Mail*
gemeld, dat een nieuwe opstand op de
Philippijnsche eilanden uitgebroken is53
Spaansche soldaten zouden daar binnenkort
gedood zgn, en ten noordwesten van Ma-
zjjn, wel een reden voor uitstel bedenken.*
Maar gij zoudt Marc Smith in het oog
hebben kunnen houden, en op deze wjjze
hnn schuilplaats ontdekt hebben,* zeide ik.
»In dat geval zou ik mijn dag verspild
hebben. Ik denk dat het honderd tegen één
is, dat Smith weet waar zjj wonen. Waartoe
zou hjj vragen doen, zoolang hij drinken
kan en goed betaald wordt? Zij laten hem
weten wat hjj doen moet. Neen, ik heb de
zaak van alle zjj den beschouwd, en deze weg
is de beste.*
Terwijl dit gesprek gevoerd werd, waren
wij de groote menigte bruggen, die de Theems
overspannen, doorgevaren. Toen wij de city
passeerden, verguldden de stralen der onder
gaande zon het kruis op den top van den
St. Paul, en nog voor wjj den Tower be
reikten was de schemering ingevallen.
»Dat is Jacobson's werf,* zei Holmes op
een woud van masten wijzende. Kruis hier
langzaam op en neer achter deze lichters.*
Hij nam een paar nachtglazen uit zijn zak
en staarde eenigen tjjd naar den horizon.
>Ik zie mjjn schildwacht op zgn post,*
vervolgde hg, »docb geen bewijs van een
zakdoek.*
»Indi<sn wjj eens een kort eind stroom
afwaarts voeren en aanlegden om hea op
te wachten?* vroeg Jones gejaagd.
Wjj waren thans allen opgewonden, tot
zelfs de politie-beambten en stokers, die
slechts een vaag idee hadden van hetgeen
er moest gebeuren.
»Wjj mogen niets als zeker aannemen,*
antwoordde Holmes, »het is gewis tien tegen
één, dat zjj stroom-afwaarts gaan, maar
zeker kunnen wjj dit niet zeggen. Yan
nilla is de telegrafische gemeenschap ge
stoord.
Uit Odessa wordt bericht, dat tie Rus
sische krniver >Cheraon* den 13den Maart
met meer dan 2000 man, geschat, ammunitie
en levensvoorraad naar Oost-Azië zal ver
trekken.
Het verschepen der troepen geschiedt met
znlk een haast, zegt de »Times«, dat de
kruisers der vrijwillige vloot niet meer toe
reikend zgn en daarom Fransche stoom
schepen zijn gehuurd. Het eerste Fransche
stoomschip gaat over 14 dagen met 2000
man vertrekken.
De Russische regeering is thans met de
plannen voor het groote scheepvaartkanaal
van de Oostzee naar de Zwarte Zee gereed.
Het kanaal zal een breedte hebben van 65 M.
aan de oppervlakte en 35 M. op den bodem
en een diepte van 8Y8 M. Het zal bjj Riga
beginnen en den bovenloop van de Düna
gebruiken tot Dünabnrgdan gaat het door
een kanaal tot de stad Lepel en valt dan
in de Beresina, volgt deze tot waar zjj zich
met den Dnjepr vereenigt en gaat dan door
deze laatstgenoemde rivier tot Cnerson aan
de Zwarte Zee. In het geheel moeten 200
K.M. van deze rivieren door kunst bevaar
baar gemaakt worden; 1400 K.M. van de
natuurlijke bedding kunnen gebrnikt worden.
Buiten Riga en Cherson zullen er nog 15
plaatsen van belang aan dit kanaal liggen.
Ieder dezer steden zal, na de voltooiing van
het kanaal, als het ware zeehaven worden,
waarin de grootste schepen ligplaats zullen
kunnen vinden. De geheele kosten worden
op ongeveer 400 millioen Mark geraamd.
Het werk moet in vijf jaren gereed zgn.
De Russische Regeering onderhandelt over
den bouw van 30 torpedobooten.
De Amerikaansehe bladen toonenzich zeer
ingenomen met het crediet van 50,000,000
dollars, hetwelk der regeering voor de na
tionale verdediging is toegestaan. Het toe
staan van dat crediet wordt door sommigen
evenwel niet beschouwd als een oorlogs
zuchtige uiting, slechts als een bewgs, boe
ook de regeering der Vereenigde Staten
begrjjpt, dat het land beter moet worden
verdedigd.
»In tjjd van vrede moet men zich voor
bereiden op den oorlog*, merkt de »New-
Yoft Herald* op, >en deze theorie is door
elke natie gevolgd, behalve door de Ver
eenigde Staten en door China. Het is on-
hier kannen wij den toegang tot de werf
zien, terwijl men ons van daar niet kan
waarnemen. Het zal een heldere avond en
volop licht zijn. Wjj moeten dus bljjven
waar wjj zgn. Zie hoe de lieden ginds in
den schijn van het gaslicht dooreen krioelen.*
»Zjj komen van hun werk op de werf.*
Plotseling riep Holuaes, overeindspring6ud:
»Zie ik daar geen zakdoek? Ik zie ginder
iets wits fladderen.*
»Ja,« zei ik, »het is uw knaap. Ik zie
hem duideljjk.*
»En daar is de »Aurora«,» vervolyrde
Holmes»ea zij loopt als de duivelFull
speed, machinist! Zet gindsche boot raat
dat gele licht achterna. Bij den hemel, ik
zal het mjj nimmer vergeren als zij ons te
vlug af is.« Zij was ongemerkt de inham
van de werf uitgevaren en maalde met halve
kracht achteruit, zoodat zjj, alvorens wjj
haar gewaar werden, gedraaid had en fall-
speed liep. En nu vloog zij stroom-afwaarts,
dicht langs de kast in vliegende vaart voor
waarts. Jones keek haar met bezorgd gelaat
na, en schudde het hoofd.
»Zij is zeer snel,* zeide hjj, »ik betwijfel
het of wjj haar wel zullen kunnen inhalen.*
»Wjj moeten haar inhalen!* riep Holmes
tandenknarsend. »VVerp de ovens vol, sto
kers! Laat haar doen al wat zjj kan! Al
moet de boot verbranden, wjj moeten hen
hebben!*
Wjj waren een heel eind achter. De ovens
snorden, en de cylinders suisden en klopten
als een reusachtig metalen hart. De scherpe,
puntige boeg doorkliefde ien rustigen stroom
en stuwde twee wanden van schuim langs
onze boorden omhoog. Wordt vervolgd.
O
■iniwiwiwMi iiMimuwEa—.1 fcr
