Het Land van Heusden en \ltena, de Lanslraal en de Bommelenvaard. LEERPLICHT. FEUILLETON. Bet te eken der Vier Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden. M 1681. WOENSDAG 30 MAART 1898, VOOR üit blad verschjjHt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsreihooging. Afzonderlgke nnmmers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 77. ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjj dagavond ingewacht. Een wet op den leerplicht is ingediend en met gemengde gewaarwordingen ont vangen. Dat was te voorzien. Al wat ter- ordening en wet heet en op de school be trekking breft, doet naar de wapens grjjpen. Is dat schoolverzuim dan nu zóó enorm, dat daartoe strafbepalingen dienen in 't leven geroepen te worden? Dat doet ons denken aan «en kiespjjn- ljjder, die weksn lang geklaagd heeft en eindelgk besluit naar den deadist te gaan. En ziet, nog beeft hjj de schel in de baud en de pjjn is verdwenen Daar ligt de wet op den leerplicht, een wet, die zelfs de meest barbaarsche ouders met glacé handschoenen aanvat en nu hoort men dat 't wezenlijk niet zoo erg is als geklaagd wordt. En nog iets anders hoort men. Het kind behoort aan de ouders. De staat mag zich niet plaatsen tegenover de natuurlijke opvoeders en dezen dwingen, zelfs niut met zachten dwang hun kind be hoorlijk te laten onderwijzen. Het kind behoort aan de ouders. Zeker, dat is niet tegen te spreken. Zoolang de ouders jegens de kinderen hun schuldigen plicht vervullen, mag niemand zich tusschen hen plaatsen en zal in een beschaafd land de staat dit ook niet doen. Maar als er voorbeelden te over zjjn van onders die op dit pnnt schromelijk hua plicht verwaarloozen, ja, dien niet eens kennen, als we zien dat kinderen afgericht worden tot bedelen, door drankzuchtige vaders en luie moeders geëxploiteerd worden als kostwinners en dat in iedere stad en elk dorp ouders wonen, volkomen onver schillig of 't kind school gaat dan wel kwaaddoende, langs den weg slentert, al Welke ouders geen grein idee hebben van de verplichting die rust op eiken burger, dan weten we niet waarom de staat den vinger niet dreigend zon mogen opheffen tegen deze ouders. De staat is verplicht zich in de bres te ■tellen, voor de onmondigen, die bjj opvoe ding en onderwjjs groot belang hebben. Er zal toch wel niemand in Nederland gevondm worden, die onwetendheid stelt boven kennis en die onderwjjs «en kwaad noemt. Welnu, dan moet ook den stum- door A. Conan Doylb. (28 Doch spoedig bleek het dat de veiligheid ook daar veel te wenschen overliet. H«t ge- heele land geleek op een bjjenzwerm. Daar de Engelschen zich in kleine troepen kon den bjjeenvoegen, behielden zij juist zooveel als hunne geweren reikten. Oreral elders waren zjj hulpelooze vluchtelingen. Het was een gevecht van millioenen tegen honderden en het wreedste van de zaak was dat deze mannen die wjj bevochten met voetvolk, ruiterg en kanonnen, onze eigen opgerichte troepen waren, die wg onderwezen en afge richt hadden, en die thans onze eigen wapens gebruikten en onze eigen kogels op ons af schoten. Te Agra lagen het Se regiment Bengaalsche fusiliers, een afdeeling Sikhs, twee eskadrons ruiterg en een batterjj ar tillerie. Er had zich een korps vrg willigere, uit schrjjvers en kooplieden bestaande, ge vormd en daarbjj voegde ik ook mg, met mjjn houten been. In het begin van Juli trokken wg uit om de oproerlingen te Shah- gunge te ontmoeten en sloegen hen voor eenigen tjjd terug, doeh ons kruit raakte op en wg waren genoodzaakt op de stad terug te trekken. «Van alle zjjden vernamen wg het ergste, wat niet te verwenderen is, want als gjj op de kaart ziet zult gg zien, dat wij ons in het hart van bet oproer bevonden. Lucknow ligt meer dun honiierd rnjjleu verder oost- waai to en Cawnj.ore eT<-t>er naar het zuiden, perds, die opzettelijk in onwetendheid groot gebracht worden, hulp van den staat ge bracht worden. Is het vernederend dat ouders door de staatsmacht gedwongen worden hun kin deren te doen onderwijzen 't Is beschamend voor hen, die in hun plicht te kort schieten, maar zg, die zich in dit opzicht niets hebben te verwgten, gevoelen zich ook niet beleedigd door dit bevel. Wanneer daar aan den ingang van een park op een groot bord geschilderd staatverboden 't plantsoen te beschadigen op boete van zóó en zóóveel, dan hebben de fatsoenlijke wandelaars zich daaraan niet te atcoten. Wat daar geschreven is, geldt hun niet't Is alleen geschreven voor de schendende handen. En wanneer dus de wet verordineert: ouders, voogden en verzorgers zgn ver plicht de, bg hen of in de inrichting onder hun beheer inwonende kinderen van zes tot dertien jaar, geregeld een lagere school te doen bezoeken,c dan behoeven zg, die er nooit aan gedacht hebben hun kinderen van 't onderwjjs uit te sluiten, zich daaraan niet te ergeren. Dat artikel is alleen een bevel voor nalatigen en onverschilligen. Of is de vrijheidszin der Nederlanders zóó groot dat we ons de vrjjheid voor behouden onze kinderen verstoken te houden van onderwjjs? En dat een luie dronkaard mag zeggenbljjf af van mjjn jongens, ze moeten mjjn jenevercenten bedelen Doch niet waar, dat is geen vrjjheidszin Dat is misdaad. Onze aangeboren zin voor vrjjheid komt dus niet tegen de wet op den leerplicht op, maar onze richting? Ja, die zou een groot woord meespreken als de regeering een partjjdige wet in 't leven geroepen had, maar in dat opzicht laat ze niets te wenschen over. Met. «lager onderwjjs* uit het boven aangehaalde artikel 1 der wet wordt bedoeld onderwjjs, gegeven op openbare zoowel als bjjeondere scholen. Het doet er dus niet toe, waar het kind school gaat, als het maar school gaat. Een wet op den leerplicht is dan ook volstrekt geen uitvloeisel vau liberale wet geving beslist katholieke landen, als Oos tenrijk, zijn ons al lang voor. Ook in Italië en Frankrjjk bestaat leerplicht en in deze landen is ze evenmin impopulair als in Duitsehland. In elke richting heerschte niets dan marteling, moord en brandstichting. »Agra is een gioote stad, vol met dweep zieke en gevaarljjke duivelbanners van aller lei soort. Ons handrol volk ging bjjna ver loren in de nauwe, kronkelende straten. Daarom trok onze aanvoerder de rivier over en koos zgn stelling in het oule fort van Agra. Ik weet niet of een uwer ooit om trent dit oude fort gehoord of gelezen heeft. Het is het grootste dat ik ooit gezien heb. Ik denk dat de ruimte vele morgen land beslaat. Er is een nieuwer gedeelte, dat meer dan genoegzame ruimte aanbood voor ons gansche garnizoen, vrouweB, kinderen, pro visie en allerlei bjjbeboorende zaken. Maar dit gedeelte beteekent niets in vergelijking met den omvang van het oude, dat door niemand bezocht wordt en dat overgelaten is aan de schorpioenen en slangen. Het is vol groote, verlaten zalen, kronkelende gangen, en lange corridors, zoodat men er gemakkeljjk in verdwalen kan. Om deze reden ging er ook zelden iemand alleen heen, hoewel van tgd tot tgd een gezelschap met brandende toortsen op onderzoek uitging. «De rivier stroomt langs het oude fort en beschermt het, maar op zijde en aan den achterkant bevinden zich een menigte deuren en deze moesten zoowel in het oude als nieuwere gedeelte, dat door onze troepen be woond werd, bewaakt worden. Wjj kwamen handen te kort, met nauweljjks manschap pen genoeg om de hoeken van het gebouw te bezetten en de kanonnen te bedienen. Daardoor was het ons onmogeljjk om bjj ontelbare poorten genoegzame wachten te plaatsen. Deswege organiseerden wjj een centraal-wachthuis in het midden van het fort en stelden wjj elke poort onder de be- We zullen later enkele artikelen eens napkizen, alvast willen we hier een paar punten aanhalen waaruit bljjkt dat de wet wezenljjk zeer meegaand is. Zoo b.v. geeft art. 3 vrjjheid kinderen van onderwjjs verstoken te laten, wanneer de ouders bezwaren hebben tegen de scholen, gelegen binnen 45 min. afstands van hnn woning. Wanneer die bezwaren zóó over wegend zgn dat ze liever hun kinderen niet aan die scholen toevertrouwen, mogen ze ze thuis houden. Dat is een uiterst vrijgevige maatregel. Zoo geeft art. 10 vrjjheid de kinderen jaarlijks zes weken, ongerekend de vacantia, schoolverzuim te doen plegen «ten behoeve van werkzaamheden in en voor de bedrjjven van landbouw, tuinbouw, boschbouw, vee houderij en veenderjj.* Een en ander moge dienen om te doen zien dat de wet met groote voorzichtigheid in elkaar gezet en dat er rekening ge houden is met gemoedsbezwaren en lokale omstandigheden. Buitenland. Het zal wellicht menigeen een troost zjjn, te weten, dat wjj de eenigen niet zjjn, die over guur, ongezond weder te klagen hebben. Ja, als men verneemt, hoe de grillige maand Maart de laatste dagen in het buitenland zjjn staart geroerd heeft, dan hebben wjj zelfs alle reden, ons al te dikwjjls verwensehte kikvorschenklimaat hoogelijk te waardeeren. In het zonnig Italië is het thans zelfs veel guurder dan bg ons. De geheele pro vincie Como is ondergesneeuwd, in de stad Como ligt de sneeuw zelfs 10 cM. hoog. In de provincie Novara werden de postwegen door geweldige lawinen beschadigd en on begaanbaar gemaakt. Een en ander ging vergezeld van zware stormen en een koude vau eenige graden beneden het vriespunt. In de Pyreneeën heeft het zoo sterk ge vroren, dat de meeste wjjngaarden als ver loren kunnen worden beschouwd. De vrucht- boomen, die in bloei staan, hebben het hard te verantwoorden. Uit Perpignan en Rivesaltes komen berichten, die voor mis gewas op het gebied van wjjnbouw en ooft- teelt doen vreezen. Hier en daar heerscht een koude van 3a C. Hetzelfde valt van een groot deel van Zuid-en Middel-Frankrijk te zeggen. Te Nancy woedde Zaterdagnacht waking van een blanke en twee of drie inboorlingen. Ik werd uitgekozen om ge durende eenige uren van den nacht de wacht te houden bjj een kleine afgelegen deur aan de zuid-westeljjke zjjde van het gebouw. Twee Sikhs werden onder mjjn bevel ge plaatst en mjjn instructie luidde om bjj het minste onraad mjjn geweer af te vuren, opdat men mjj uit de centraal-wacht on middellijk te hulp zoude komen. Daar mjjn wacht echter ruim twee honderd passen daarvan verwjjderd was, en de ruimte tus- schen ons doorsneden was met een doolhof van gangen en corridors, betwjjfelde ik het zeer of men bjj een overvalliug wel spoedig genoeg ter plaatse zoude kunnen zjjn. Welnu, ik was aardig trotscb op het mg gegeven commando, wgl ik slechts vrij williger, en nog wel met een houten been was. Reeds twee nachten hield ik de wacht met mjjne Punjaubees. Het waren slanke, flink uitziende kerels, Mahomed Singh en Abdullah Khan geheeten, beiden oude ge- dienden, die te Chilian Wallah de wapens tegen ons gedragen hadden. Zij spraken tameljjk goed Engelsch, maar ik kon weinig van hen gewaar worden. Zjj gaven er de voorkeur aan om den ganschen nacht bij elkander te staan en hun leeljjke Sikhsche taal te spreken. Wat mg betreft, ik was gewoon buiten het hek te gaan staan, en over de breede, voorbjjstroomende rivier naar de lichten van de groote stad te staren. Het roffelen van trommen, het ratelen der tom toms, en het geschreeuw der oproerlingen, dronken van opium en woede, waren vol doende om ons gedurende den gansehen nacht aan onze gevaarljjke buren aan gene zjjde van den stroom te herinneren. Om de twee uren was de officier van de wacht ge- een geweldige sneeuwstorm, zoodat 's mor gens de sneeuw in de stad en in de om streken 20 cM. hoog lag. Aan wegruimen viel voorloopig niet te denken, daar het Zaterdagmorgen onafgebroken bleef ioor- 8neeuwea. Brest werd geteisterd door hagel en sneeuwstormen. De zee stond zóó woest, dat verscheidene schepen in de haven een toevlucht moesten zoeken. De vlootmanoeuvre van het Noorder eskader, die iu het gezicht van Brest zou plaats hebben, moest worden uitgesteld. Ook in Noord- en West-Europa heeft het gespookt. Te Kopenhagen werd Vrijdag nacht en Zaterdag door sneeuwstormen een geheele serie scheepsongelukken veroorzaakt. Op Fttuen ontstonden ernstige storingen in het verkeer. Bjj Bornholm werden sinds Vrjjdagnacht 26 zalmvisscher8vaartuigen vermist. Te Flensburg, waar door den hoogen waterstand reeds zooveel schade werd ver oorzaakt, kwamen door het opsteken van een st^rm nit het noordoosten opnieuw over stroomingen voor. Verscheidene aanlegstei gers werden weggeslagen. De meeste scheep vaartondernemingen hebben den dienst ge staakt. Te Kiel eveneens overstroomingen, onder- geloopen woningen, verzakkingen in kaden en rivierdammen. Nabjj Propstei brak de Oostzee-djjk door, zoodat het plaatsje Staken- dorf onderliep en de bewoners landinwaarts de wijk moesten nemen naar Schönberg. Ook te Lübeck is de scheepvaart reeds eenige dagen gestremd. Aan de Engelsche kust heeft men niet minder geprofiteerd van stormen en sneeuw. Te Sheerness, te Dover en te North Shields is het kanaalverkeer gestaakt. In het gezicht van laatstgenoemde haren geraakte een geladen bark onklaar en strandde op de rotsen. Pogiegen zgn aangewend om de bemanning te redden. Een uittreksel uit het Maine-rapport, ge trokken uit het officiëele rapport, is gister openbaar gemaakt. De commissie van onder zoek is tot de conclusie gekomeu, dat de ontploffing eener mjjn, ie ontploffing van twee magazjjnen heeft ten gevolge gehad. Zg verklaart verder geen bewjjzen te kunnen vinden, waaruit kan bljjken, op wie de verantwoordelijkheid rust. woon de ronde te doen langs de posten, om zich te vergewissen dat alles in orde was. »De der le nacht van mjjn wacht was duister en mistig en er viel een lichte, doordringende regen. Het was ondoenljjk om bg zulk weder uren achtereen voor het hek te staan. Ik trachtte herhaaldelijk mjjne Sikhs aan het praten te krjjgen, doch zonder het gewenschte gevolg. Om twee uur iu den morgen kwam de ronde voorbjj, en bracht eenige afwisseling teweeg. Ziende dat mjjne metgezellen niet tot spreken te be wegen waren, nam ik mjjn pjjp en legde mgu geweer even af om een lucifer aan te strjjken. In hetzelfde oogenblik vlogen de twee Sikhs op mg aan. Een hunner richtte den loop van mjjn geladen geweer op mjja voorhoofd, terwjjl de ander een groot mes op mjjn keel zette en een eed deed, dat hg bjj de minste beweging die ik maakte zou toestooten. Mgu eerste gedachte was dat deze knapen in verbinding stonden met de oproerlingen en dat dit het begin van een aanval was. Indien de deur die wjj bewaakten in handen der Sepoy» viel, dan was de plaats verloren, en zouden de vrouwen en kinderen behan deld worden geljjk te Cawnpore. Gg zoudt kunnen denken, heeren, dat ik dit te uijjnen gunste vertel, doch ik verzeker u, dat ik, toen ik dit bedacht hoewel ik de punt van het mes op mjjn keel voelde mjjn mond opende met het voornemen om zoo luid mogeljjk alarm te schreeuwen, al moest het mjj dau ook het leven kosten. De man die mjj vasthield scheen mgn gedachte te raden; want toen ik mjjn adem ophaalde om het te doen, fluisterde hg: «Maak geen geraas. Het fort is veilig genoeg. Aan deze zjjde der rivier zjjn geen oproerige honden.* Men is na dit bericht echter nog geen stap nader gekomen tot de oplossing der vraag, of er oorlog zal komen tusschen de Vereenigde Staten en Spanje, of dat de vrede zal big ven gehandhaafd. Een oorlog worlt als mogeljjk beschouwd; de mogeljjkbeil, dat het vrede bljjft, wordt niet ontkend. De president der Vereenigde Staten is niet voor oorlogernstige bladen, zooals de «Tribune* en de «Herald*, hopen nog steeds, dat de vrede bewaard bljjft; het laatste blad beweert zelfs, dat ook de meer derheid van het Congres den vrede gunstig gezind is, iu elk geval groote neiging toont om de politiek van den heer Mc. Kinley in alles te volgen. Toch kan ook de «Herald* niet ont kennen, dat het gevaar voor oorlog elk uur toeneemt, ofschoon feiteljjk niemand eenige geldige reden kan opgeven, waarom de Vereenigde Staten zich in een oorlog met Spanje moeten wikkelen. Iedereen ziet der halve met groote belangstelling op naar den president, die aan den toestand van onze kerheid een einde kan maken. Mc Kinley heeft zich, zooals de New-Yorker corres pondent der «Times* opmerkt, tot nog toe een uitstekend staatsman getoond en waarom zou men nu van hem onderstellen, dat hjj plotseling den demagoog zal spelen? Niemand weet beter dan hjj zelf, dat hjj meester is van den toestand en dat zgn meening den doorslag zal geven. Verklaart hjj den oorlog onvermjjdeljjk, dan komt er oorlog en dan zullen ongetwijfeld ook zjj zwjjgen, die thans nog met alle kracht aan dringen op het handhaven van den vrede. Zeker is het, dat in den laatsten tgd op den president een groote verantwoordeljjk- heid rust. Tot nog toe heeft hjj bewjjzen gegeven, dat hjj deze weet te dragenmen mag vertrouwen, dat hjj ook verder niet dan na ernstig met zich zelf overlegd te hebben, zal handelen. De Spanjaarden moeten evenwel, evenals de Amerikanen, rekening houden met de mogeljjkheid, dat de Maine-quaestie tot een botsing kan voeren. Alle krachten werden derhalve ingespannen om de vloot in goeden staat te brengen; en de regeering onder vindt hierbjj kraehtigen steun van het volk zelf en van de vroegere koloniën. Een Span jaard in Mexico bjjvoorbeeld heeft aan de regeering 100,000 peseta's geschonkende bisschop van Madrid houdt inzamelingen Er klonk waarheid uit zjjn stem, en ik wist, dat als ik mgn stem verhief, ik onmiddellijk sterven moest. Dat las ik in zjjne oogeu. Ik wachtte daarom in stilte om te zien wat zjj van mij verlangden. «Luister naar mjj, Sahib,* zei de slankste en sterkste van het paar, die Abdullah Khau genoemd werd, «gg moet het thans met ous eens zgn of voor altjjd tot zwjjgen worden gebracht. De zaak is voor ons van te groot belang om een oogenblik te aarzelen. Of gjj verbindt u aan ons met hart en ziel onder eede op het kruis der Christenen, of uw ljjk zal hedennacht in den stroom ge worpen worden en wjj loopen tot de op standelingen over. Er bestaat geen midden weg. Wat kiest gjjdood of leven? Wjj kunnen u slechts drie minuten beden ktjjd toestaan, want de tjjd gaat om en alles moet geschied zgn eer de volgende ronde komt.* «Hoe kan ik een besluit nemen?* vroeg ik, «gg hebt mjj niet gezegd wat gjj van mg verlangt. Maar dat zeg ik u nu reeds, dat ik, indien het iets is dat in strjjd is met de veiligheid van het fort, er niets mede te maken wil hebben; dus kunt gjj in dit geval gerust toesteken.* «Het is niets tegen het fort,* zeide hjj, «wg vragen u slechts datgene te doen, waarvoor uwe landgenooten naar dit land komen. Wjj vragen van u om rjjk te worden. Indien gg hedennacht een der onzen wilt wezen, dan willen wjj u op het ontbloote zwaard, en met den drievoudigen eed die nog nimmer door een Sikh geschonden werd, bezweren, dat gg uw eerljjk deel van de waarde zult ontvangen. Een vierde van den schat zal het uwe zgn. Beter kunnen wjj niet spreken.* WorcU vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1898 | | pagina 1