Land van flensden en Altena, de langstraat en de Bommelerwaard. Brieven uit Amsterdam. Het kind van den haat. M 1701. FEUILLETON WOENSDAG 8 JUNI '•St land van alten^ Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. 1898. VOOB o Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 7Y» ct. Groote letters Daar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Verplaats u io den vroegen Maandag morgen op de Noordermarkt. Dat »Noorder- markt< eischt echter eenige toelichting. Aan de Prinsengracht zeer vooraan is een plein, waarop een eenvoudige kerk staat. Dat is de Noorderkerk, het plein de Noordermarkt. Van oudsher wordt op dit plein des Maan dags markt gehouden, in 't midden der week veiling van hout, van gesloopte haizea af komstig, terwjjl er de heele week een paar kraampjes een vaste standplaats hebben, op voorwaarde dat ze van Zaterdagavond tot Maandagmorgen verdwjjnen. Ze verstoppen zich dan in een oude schuit en nemen 't overschot bnnner oliekoeken en limonade van een cent 't glas met zich mede in 't duistere scheepshol. Men zegt dat dit ver- bi jjf van uitmuntenden invloed is vooral op de oliekoeken, die na 's Maandagsmorgens nog eens opgewarmd te zijn, goeden aftrek vinden. Wat is nu met die Noordermarkt ge schied? Precies als een mensch, die 't naar den vleeze gaat of als een stad, waar veel te verdienen valt, heeft ze zich uitgezet, al maar uitgezet, zoodat de marktplaats te klein werd en de kooplui de breede Westerstraat insloegen. Jaar op jaar trokken ze daarin verder; de gemeente kwam hun tegemoet door in 't midden een c. 6 M. breed trottoir aan te leggen en thans beslaan ze behalve de Noordermarkt, de heele Westerstraat, op een klein brokje na. Wanneer ge in den vroegen Maandag morgen deze marktplaats bezoekt, ziit ge daar allereerst de stadsreinigers te voor- scbjjn komen. Met reuzenbezemwagens, wordt zand en vuil op zjj geveegd, waarna het door de manschappen in hunne op wielen rjjdende vuilnisbakken wordt weggebracht. Vervolgens komen de spuitgasten, schroeven bun slang aan de Vechtwaterleiding en drenken de heele straat. Daarna dagen de eerstelingen op, meest kinderen Israëls, die uit het oosten der oude stad gaarne bandelen met hun Christenge meentenaren uit de Jordaan. Op handkarren vervoeren ze hun uitstalkraam, benevens het puikje hunner waren. Hoe er uit een arm vol onooglijke latten en een paar half ver gane planken een kraam kan opgezet werden, ij u duister, maar zjj lappen 't hem en zoo lang mjj heugt ik woon 17 jaar daar in de buurt hebben stormen noch aardbe- Een verhaal uit Oost-Friesland, van Emmy yon Dincklage. (6 Waarschjjnljjk maakte het kraken van den slagboom het antwoord onverstaanbaar, maar plotseling scheen het hek door eene onverwachte bindernis te worden tegenge houden. 't Was, of het tegen een zwaar voorwerp stuitte. De dienstmeid lichtte met de lantaarn bjj en zag eene vrouw op den grond liggen. Haar angstkreet deed ook de overige dienstboden uit het veilige duister te voorschjjn komen. Zjj schoten toe, om daarna onder allerlei uitroepen van vrees en schrik terug te deinzen. »Wat is er te doen? Wat ligt daar?« vroegen vrouw Katrien en de boer tegeljjk. Maar er volgde geen antwoord. Nu sprong de voerman, die bet meest in de nabjjheid van de groep was, van den wagen. Daarna steeg ook vrouw Katrien af en eindeljjk met veel moeite de boer. 't Had er allen scbjjn van, dat ze daar twee ljjken voor zich zagen. Het eene was dat van Marianne, met het lichaam van den kleinen Rolf vast aan hare borst geklemd. Onbeschrjjfeljjk was de verwarring, die nu volgde. De jammerende Katrien deed de wanhopigste pogingen, om de levensgeesten weer op te wekken in 't verstjjfde lichaam van haar kind. De meiden hadden intusschen ontdekt, dat hare meesteres niet dood was, maar alleen bewusteloos en vingen ooit een dezer bouwwerken ter aarde geworpen. Als ge ooit zoo'n markt bezocht hebt, dan zal 't u niet verwonderen, zoo ik me niet waag aan een volledige lijst van wat daar te koop gelegd wordt. De kraampjes staan netjes in 't gelid ter weerszjj van 't ver hoogde wandelpad en daar gaan uw oog achtereenvolgens voorbijkant, koek, schoe nen, haring, oude boeken, kachels, ledi kanten, hoelen, lappen zij, nieuwe Ijzer waren, oud jjzer, snoepgoed, karnemelk, speelgoed, pannen en potten, allerhande, molentjes, glaslgm, pepernauntolie, gemaakte kleeren, sigaren van de twaalf, schildergen, esn prikslee, een nest honden, garen en band, byoaterien, keukengerij, meubelen, papier, pennen en inkt, bloemen en veeren, knoopen en modefournituren, Leidsche en Friesche kaas, koppen en schotels, hand schoenen, sponsen, borstels, kammen, lepels, messen en vorken, jalouziën enz. enz. Tusschen deze uitstallingen beweegt zich een onafzienbare menschenmassa, meestal vrouwen en jonge meisjes, die voor een minimum aan geld een maximum kostbaar heden komen inslaan. En daar is kans op, want 't is verbazend zoo goedkoop als al de uitgestalde waren verkocht worden. Een groot deel behoort wel is waar tot de rubriek prullen, maar toch ligt hier en daar wel eenig bruikbaar goedje, afkomstig van ver- boopingen en voor een appel en een ei gekocht. Aan 't eind der Westerstraat, waar tot heden nog een stuk trottoir ongeëxploiteerd ligt, verschjjnt c. 9 uur, als de scholen de jeugd binnengevangen hebben, een tameljjk net gekleed man, sabbelende op een eindje sigaar, een toegeknoopten zakdoek in de hand dragende en minachtend neerziende op al het gedoe rónd hem. Hg is een oud militair, met een klein pensioentje uit den dienst gekomen. De nood dwong hem een broodwinning te zoeken en »met Gods hulp zooals hg dankbaar erkent, heeft hij die gevonden. In zjjn jeugd heeft hg goed leeron lezen en schrjjven en hoe vreemd het u voorkome dit heeft hem in staat gesteld op de Noordermarkt als artist te verschjjnen. Ten aanschouwe van de leesgrage omstan ders schrjjft hg daar psalmverzen en andere poëzie op de klinkersteenen met zand Mooi wit duinzand draagt hg in zijn zak doek mee, neemt telkens een handje vol en laat dit tusschen zgn vingers doorgljjden, letters en woorden vormende, tot het heele begonnen haar nu de slapen met azjjn te wrijven. Boer Brinkhof liep kamer in, kamer uit en vroeg en zocht overal naar zgn Leffert. De dienstboden, die zonder iets te doen, achter deuren of in donkere hoeken bjjeen- schoolden, deelden elkaar fluisterend hunne vermoedens mee, hoe hunne vrouw in dien jammerljjken toestand, met gescheurde klee deren en buiten kennis, zou gekomen zgn en kwamen eindeljjk tot de conclusie, dat een onbekende booswicht haar moest hebben aangerand. Nauwelijks sloeg Marianne de donkera oogen met een -angstig vragenden blik op, of de lompe figuur van den boer drong zich tusschen haar en het licht. >Waar is Leffert riep hjj met eene stem die heesch klonk door smart en onrust. »Waar is mjjn erfgenaam mjjn kind?« Marianne keerde haar gelaat van hem af. »Ik weet bet niet,< antwoordde ze mat, maar tegeljjk begon ze zich alles, wat er dien dag gebeurd was, weer te herinneren. »Zoek hem zoek hem den anderen vond ik in de Röthekuhle!« Men zocht haar nog verder uit te hooren, maar toen richtte ze zich eensklaps op, zag wild om zich heen en zeide lachend: »Wat was het ook weer, dat hg toen zoag? Alle waterstroomen, alle vlammen komen op mij aanstormen en slaan mg over 't hoofd! Juist, zoo was het,« en ze viel weer in de kussens terug. Allen allen zullen we verbranden, zoo eindigt het lied!« Reeds dadeljjk had er zich een knecht te paard geworpen om den dokter te halen en Katrien had nog altjjd hoop dat deze Rolf in 't leven terug zou kunnen roepen. Brinkhof bekommerde zich om ziekte couplet voor de verbaasde oogen des aan- scbouwers, goed leesbaar neergeschreven staat. In deu regel is zgn poërie van gewjjden aard, zoodat ik hem lang gehouien beb voor een straatprediker op zgn manier. Maar zjjD laatste vers heeft me beter geleerd. Dat vers was gedicht onder den invloed van de groote gebeurtenis, dij ons in September wacht. Aan 't slot stond: »dat Heere Zegen op u daaltc, waaruit ge bemerkt dat hij op ge spannen voet staat met onze Nederlandsehe taal en zgn Schriftkennis ook te wensc'aen overlaat maar 't ergerljjkste stond daar weer onder: »wascht bjj de Oranjefeesten uw goederen en kleederen met Maypole- zeep !c Een artist zich verlagende tot reclame- maken 1 Grooter val is niet denkbaar. Maar och, laat ik hem niet te hard vallen er gaan zooveel lezers leuk heen, zonder den schrij ver een kleine vereeriDg te gevenGeen wonder dat hg op een andere manier zgn kunst loonend tracht te maken. Hij moet toch leven ook 's Avonds 9 uur is de markt opgeruimd, 's nachts wordt ze met bezemen gekeerd en den volgenden dag heeft de Westerstraat weer haar gewone gedaante aangenomen. A. Juni 1898. J. L. P.S. In verband met uw bericht dat onze Burgemeester de Koninginnen een voorstel ling in den schouwburg zal aanbieden, meld ik u, dat, hoewel er in de N. kerk geen plaats voor een zangkoor zal overbljjven, de hooge bezoeksters toch niet onbezongen zullen vertrekken. De cantate van Nic. Beets en Bern. Zweers zal in het Concert gebouw worden uitgevoerd op Donderdag 8 Sept., 's middags 3 uur. De Koninginnen zullen deze uitvoering met haar tegenwoor digheid vereeren. Een deel van 't koor van Toonkunst en de Wagner vereeniging is uitgenoodigd onder den heer Mengelberg half Juli de repetitiën aan te vangen. Buitenland. Bjj gelegenheid van een muziekfeest te Koningsbergen is het tot schaudelgke too- neelen gekomen tusschen officieren en bur gers. Eenige officieren staken den draak met andere toehoorders, hetgeen aanleiding gaf tot een woordenwisseling. Ten slotte gaf een der burgers aan een officier zgn kaartje en verzocht dezen het zijne, maar als antwoord trok de officier zgn sabel en noch dood. Toen het bleek dat Marianne jjlde, stampte hij met zjjne voet op den grond, greep vervolgens met zjjn bevende hand een licht en haastte zich, aan den arm van den schaapherder, niettegenstaande de duisternis, met knikkende knieën naar de Röthekuhle. Vele weken lang bleef boer Brinkhof dag en nacht naar zgn erfgenaam zoeken. Vrouw noch kind, huis nech hof scheBen meer voor hem te bestaan, zoo geheel nam die eene gedachte, zgn Leffert weer te vinden hem in beslag. Midden in den oogst- tjjd werd de Röthekule met de grootste onkosten drooggelsgd. De velden en bos- schen werden stelselmatig afgejaagd, als gold het, een groot stuk wild op te drjjven. Alles, wat er zich op tien mjjlen in den omtrek, aan Zigeuners en laadloopers liet zien, werd opgepakt en vastgehouden. Maar de jongen bleef spoorloos verdwenen. Zgn groen mutsje werd in eene weide gevonden, dat was alles. Meer dan ooit te voren werd Marianne, na dit noodlottig voorval, het voorwerp ean eene algemeene, deelnemende belangstelling. Niemand dacht er aan, om er haar een verwjjt van te maken, dat zjj twee jongens van zeven jaar, die reeds mans genoeg waren, om boodschappen te doen of op het vee te passen, zonder op zicht bad gelaten. 't Was reads meer dan voldoende, dat zjj een geheelen dag naar hen gezocht had, terwjjl bovendien de vreeselgke waarheid haar gestel zoodanig had geschokt, dat ze eene week het bed had moeten houden, en gaf zjja tegenstander een slag op het hoofd, zoodat hij hevig bloedende naar het gast huis moest worden gebracht. Een ander burger greep den officier aan, wierp hem op dsn grond en brak zgn sabel in tweeën. De officieren namen daarop de wijk in een restaurant, waar nog eenige sabel- en stok slagen werden gewisseld, maar al spoedig mengden zich zooveel burgers in den strjjd, dat de officieren de vlucht namen naar een naburigen wachtpost, waar zjj de soldaten bevel gaven op hunne achtervolgers te vuren. Gelukkig verscheen toen juist de commissaris van politie, die door zjja bezadigd optreden een bloedbad wist te voorkomeD. Onder ge leide der soldaten konden de officieren naar hunne woning gaan, terwijl de menigte zich verspreidde. De plaatselijke bladen deelen de namen der betrokken officiereu mede en eischen hunne bestraffing. De gemeenteraad van Petersburg heeft besloten, de 25,000 roebels, welke president Faure tijdens zgn bezoek aan die hoofdstad voor de armen heeft geschonken, te be stemmen tot stichting van een nachtverblijf voor dakloozen. De PrawitelstwenDy Westnik (Rusland) meldt: Den 17en (29en) Mei riep de in- landsche dweper Is Chan te Margljau in Toerkestau den heiligen oorlog uit, en overrompeld» den 18en (30en) met een groote bende twee Russische compagnieën, waarvan 22 soldaten sneuvelden en 16 gekwetst werden. De compagnieën sloegen de opstandelingen met 11 dooden en 8 ge wonden terug en joegen ze op de vlucht. De belhamels zgn gepakt. De militaire be velhebber van het district Fergana is afgezet. Zaterdagnacht heeft in de omstreken van Athene een hevige aardbeving plaats gehad. Vele huizen zgn beschadigd, eenige zoo danig dat zjj onbewoonbaar zgn. Er is echter niemand gewond of omgekomen. De Keizer van China deelt in een manifest aan zgn volk den jammerlijken toestand des rjjks mede en kondigt aan, dat hierin verandering zal worden gebracht. De gezagvoerder van het te Malaga aan gekomen stoomschip »Sevilla« heeft be- riehten medegebracht van een verschrik kelijke slachting onder de Riff-piraten. Tjjdens een feest, naar aanleiding der be lofte van de Bocoya Kabylen om 20,000 er haar drie verschillende geneesmiddelen waren voorgeschreven, die ze intusschen stilletjes had laten staan. Op den achtsten dag stond zj zonder veel omslag op, kleedde zich aan en sloeg dea weg naar het den nenbosch in. Was het om daar haar zoontje te zoeken 't Had er al den schjjn van, want toen de postbode, die in zgn ambt eiken dag een afstand van acht uur moest afleggen, haar op haar terugweg voorbjjkwam, hoorde hij haar, als om het zich goed in 't geheugen te prenten, onop houdelijk bjj zich zelf herhalen »Een doode jongen, de moeder leeftUit de woorden: »de moder levet!< die de postbode zich gehaast had, overal te verspreiden, maakte men op, dat Marianne het voornemen koesterde, om op gewelddadige wijze een einde aan haar leven ,te makeD. Men zocht haar daarom in huis zooveel mogeljjk te ontzien, waardoor zich aldaar de plotselinge rast, die op het verdwjjnen van den on- handelbaren Leffert gevolgd was, nog dui delijker deed gevoelen. Zoo weinig Marianne zich vroeger om de huiseljjke bezigheden had bekommerd, zoo vljjtig, ja onvermoeid was ze thans. Zelfs de zorg voor het zieke lijke kindje nam ze geheel voor hare reke ning en met de meeste nauwgezetheid kweet ze zich van dien plichtmaar geen vleiend woordje, geene liefkozing viel ooit aan het stumpertje ten deel. Toen na maanden nog steeds alle na sporingen zonder gevolg bleven, begon de boer zich te schamen, nog langer met zulk een groot gevolg den omtrek te doorkruisen. Rusteloos bleef intusschen zelf zjjne onderzoekingstochten voortzetten, door met dollars te betalen, klonk em horensignaal en op hetzelfde oogenblik wierpen de Askaris zich op de zeerooTers, van wie er een aantal afgemaakt werden. Van 25 slachtoffers werden de hoofden afgesneden, die men in een mand aan den Sultan van Marokko wille zenden. Het Keizerlijke stoomschip weigerde ze echter mede te nemen, maar nam wel een aantal gewonde of verminkte gevangenen aan boord. Men vreest thans een geduchte wraakneming van de zgde der zeeroovers. Nog altjjd is er weinig nieuw3 van het oorlogstooneel, en 't weinige dat nog mede gedeeld wordt, vindt dadelgk van andere zijde tegenspraak, zoodat alles onder voor behoud aangenomen dient te worden. Admiraal Sampson moet toegegeven heb ben, dat hij zelfs met de tbans vereenigde eerbiedwaardige strjjdmacht, bestaande bjjna uit zooveel slagschepen als de Spaansche vloot kruisers in het vuur kan brengen, en zoooveel pantserkruisers als deze torpedo booten bezit, niet te Santiago binnen kan komen. De nu gevolgde taktiek zooals hg zelf ze omschrijft leidt er toe aan te nemen, dat zgn opinie zóó luidt. Hg heeft afgezien van pogingen om den havendoorgang te forceeren, maar bljjkens een bijzonder telegram gedagteekent van 3 Juni in het gezicht van Santiago de Cuba, de Spaansche vloot geheel machteloos gemaakt. Deze ia n.l. in de haven opge sloten, doordat de »Merrimac« dwars in de doorvaart is gezonken en het dus on- mogeljjk is, de haven binnen te gaan of te verlaten. Daarmede heeft hjj ook definitief onmo- geljjk gemaakt de haven van Santiago te foreeeren. Het besluit om de »Merrimac« te doen zinken, was door admiraal Sampson reeds eenige dagen geleden genomen. Hjj vroeg vrijwilligers tot deze gevaarljjke onder neming. Luitenant Hobson en zeven man boden hun diensten aan en Donderdagavond ging de »Merrimacc bjj de »New-York« liggen. De romp van het vaartuig werd omringd met torpedo's, die zoo gelegd waren, dat men ze van de brug kon laten springen. Vrjjdagoehtend 3 uur ging het schip langzaam vooruit naar het land. Weldra verloor men het uit het gezicht. Korten tjjd later waarschuwde een schot van fort Morro de Amerikanen, dat da de hardnekkigheid vaa een kind, steeds weer opnieuw, in boschjes, achter wallen en hegeren, tusschen poelen en kuilen naar zgn Leffert rond te speuren. Dit alles had ten gevolge, dat hjj bjj den dag afviel en verouderde. Veel verstand had boer Brinkhof nooit gehad, maar zgn verdriet deed het weinigje, waarop hg zich tot nu toe had mogen be roemen, tot een minimum ineenkrimpjn, tot eindeljjk zelfs dat verdriet niets meer was dan een idea fixe, waaraan hjj, dag op dag, in dezelfde woorden uitdrukking gaf. Daar hjj nooit recht jeugdig was geweest, was die snelle overgang tot den ouderdom bjj Brinkhof minder in 't oogvallend. Slechts eene merkwaardige daad had hjj in zjja leven verricht, nameljjk deze, dat hjj zjjnen ouders eerst geboren werd, nadat ban echt twintig jaar lang kinderloos was gebleven. Hierbjj had hjj het dan ook eens voor al gelaten. Reeds toen hjj nog in de lange kleeren was, begon hg zgn ouden vader zooveel mogelgk in al diens doen en latea na te apen en nadat zjjne beide oaders van hem warea weggenomen, was er geen huis met hem te houden. Schreeuwend als een schooljongen, dwong hg om vader en uaoeder en eerst toen welmeenende familie leden hem aan eene vrouw hadden geholpen, kwam hg tot rust. Nu ging alles als van een leien dakje en zonder verdere stoornis zou hjj wel zgn einde bereikt hebben, ware de onverbiddelijke dood niet tusschenbeide gekomen, door zjjne Geesje van zjjne zgde weg te rukken, juist toen hjj, na twintig jaar getrouwd te zjju geweest, op een erf genaam mocht hopen. Wordt vervolgd. Franco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke in 't hunebed.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1898 | | pagina 1