el Land van Hensden en Mtena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
De Zuiderzee.
Ket kind van den baat.
M 1702.
FEUILLETON»
Uitgever: L. J. YEERMiN, Heusden.
ZATERDAG 11 JUNI
1898.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 77. ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Wanneer in den Rotneinschen Senaat de
r. denaar Cato het woord nam, was de
heele Senaat één gehoor. Het einde zijner
redevoering bracht telkens een glimlach
op het gelaat zijner medeleden, want welk
onderwerp aan de orde wap, over welke
zaak bij het licht liet echjjnen, steeds waren
de laatste woorden »en dan, mijne hoorders,
laat ons niet vergeten dat in de eerste plaats
Carthago moet verwoest worden
Iets dergelijks hebben we in onzen Senaat
nooit hjjgewoond, maar 't zou ons niets ver
wonderen uit den mond van sommige leden
na een uitgebracht advies, b.v. over alge-
na eenen dienstplicht of leerplicht te hooren:
»maar, mijnheer de voorzitter, laten we in
de allereerste plaats de Zuiderzee dempen
Want dit moet gezegdde mannen, die
zich aangegord hebben, Nederland te over
tuigen van de belangen eener Zuiderzee^
demping, zitten niet stil. De bestbespraakten
hunner, hebben door 't gansche land ge
legenheid gezocht het geliefde plan te be
spreken en algemeen bekend te maken en
thans hebben ze een werk het licht doen
zien, dat alles samenvat wat er over te
zeggen valt en stellen dat voor een luttelen
prjjs te koop.
Als wjj de Zuiderzee eens afdamden
van dempen is geen sprake meer zouden
we niet iets doen, waarover de wereld zich
verbazen zou. De wereld weet wel, dat de
Nederlanders hun grond gedeeltelijk ont
woekerd hebben aan de baren't is iets
heel gewoons en dat we de Zuiderzee nog
niet onder handen genomen hebben, ligt
alleen daaraan dat 't nog volstrekt niet
zeker is dat met deze droogmaking iets te
verdienen zal zjjn en daaraan, dat veler be
langen zullen geschaad worden.
Wanneer 't onze landbouwers goed ging
en 't dus te voorzien was dat een nieuwe
provincie almede voldoende rente zou af
werpen, zon de Zuiderzee-rereeniging zeker
haar doel spoedig bereiken en van particuliere
zjjde de benoodigde gelden bjjeen brengen.
Maar hoewel gezegd is dat de drooglegging
uitsluitend een zaak is door bankiers voor
gestaan, de vereeniging merkt zeer ter snede
op dat in de Staatscommissie onder de
tegenstemmers juist de twee bankiers voor
kwamen, die zitting hebben.
De vereeniging laat dan ook alle hoop
varen geld te krjjgen van particulieren en
Een verhaal uit Oost-Friesland,
van Emmy von Dincklage.
(7
Zóó troosteloos, als bjj den dood zjjner
ouders, was bij intueschen dezen keer niet,
want nu wist hij, dat men, na een sterf
geval alleen achtergebleven, door een hu
welijk aan die eenzaamheid een einde kon
maken. Gelukkigerwijze behoefde de keuze
hem niet moeiljjk te vallen. Zjjn buurman
en peet, Lob, ook een der groote boeren
van het kerspel, had nameljjk eene stevige
erfdochter, Katrien, te vergeven. En zelfs
een kind moest het opvallen, dat hun beider
bezittingen als door de natuur waren voor
beschikt, om ééa geheel uit te maken. Alle
landerjjen toch waren zoo gunstig naast
elkaar gelegen, dat de grenssteen, die de
scheiding moest aanwjjzen, op vele plaatsen
een dwaas effect maakte.
Reeds bjj Geesjes begrafenis wensehte
men Katrien Loh geluk, met zulk een
welgestelden, kinderloozen weduwnaar als
Brinkhof, terwjjl zjj later met niemand zou
behoeven te deelen.
Katrien droeg het hoofd dan ook dadeljjk
een paar duim hooger dan vroeger. Huar
hait hing aan geld en goed en in gedachten
zag ze zich reeds, als eene der rjjkste
boerinnen, aan de zjjde van haar ouden,
doodgoeden man, in triomf naar de kerk
stappen. Dat hjj tweemaal zoo oud was als
beveelt aan, het werk te doen onlernemen
door den Staat, zonder daarom particuliere
hulp geheel af te te slaan.
Men kent het plan. Er zal in 't noorden
een afsluitdam gelegd worden over 't eiland
Wieriagen. De kosten hiervan bedragen
40 millioen. Hierdoor wordt de Zuiderzee
tot een binnenmeer gedegradeerd, waarvan
dan verder de beste brokken zullen inge
dijkt en drooggemalen worden, te z&men
145,000 H.A.
Voor het leggen van dezen dijk wordt
9 jaar geraamd. Door een samenstel van
sluizen, gezamenlijk ter breedte van 300 M.
zal voor waterloozing en in tjjd van nood
voor inundatie gezorgd worden.
Natuurljjk heeft de vereeniging gezorgd
volkomeE op de hoogte te zjjn van de
grondsoorten, op den boJetn van het bin
nenmeer, IJselmeer geheeten, aanwezig. Het
grootste deel daarvan is klei en wanneer
nu haar plan gevolgd wordt, zullen vier
stukken worden ingedgkt, bijna geheel uit
kleigrond bestaande, terwjjl het middendeel,
grootendeels zand, meer blijft, waarop dan
de IJsel, 't Zwarte water en de Eem af
wateren.
Door deze regeling is echter geen sprake
meer van 't veroveren eener nieuwe pro
vincie waaraan vroeger gedacht werd en
waarvan ook de vereeniging nog droomt.
4t Eerst droog te leggen stuk, groot
21,700 H.A. ligt tnsschen Wieringen en
Medemblik. Daarvoor wordt 5 jaren gere
kend en de kosten op 12 millioen geraamd.
Dan komt aan de beurt het zuid-oosteljjk
deel, ten noorden van de Yeluwe, groot
100,000 H.A., geraamd op 64 millioen.
Tjjd van inpoldering 13 jaar.
Vervolgens het Z.-W.deel, beoosten Mon
nikendam, groot 30,000 H.A., kostende 22
millioen, verdeeld over 8 jaren.
Ten slotte het oosteljjke, Schokland en
Urk omvatttende, 50,000 H.A. groot, dem-
pingskosten 32 millioen.
Alles en alles zal deze verovering van
grondgebied, waarbij n.l. nog defensie- en
visscherjjbelangen eenige millioenen vor
deren, de som van 189 millioen gulden
kosten, waarvoor dan 194410 H.A. vrucht
baren grond verkregen worden. De uitvoe
ring van 't geheel zal 33 jaar vorderen.
Om een punt van vergelijking te hebben
zjj bier bijgevoegd dat de provincie Zeeland
een oppervlakte van 17700 H.A. heeft en
een landbouwendo bevolking van ruim 210
duizend inwoners brood verschaft.
zij, daarom was bjj in hare oogen niet
minder, want, zoo dacht ze bjj zich zelf:
»Hoe ouder, hoe beter om den vinger te
winden Kortom, dit zaakje rolde, of het
gesmeerd was, tot er plotseling iets gebeurde,
dat wel niemand had kunnen voorzien.
Brinkhof zag Kattien's pleegzuster, Mari
anne, of liever hg merkte haar op en
werd op haar verliefd.
Dat Marianne in deze zuinige en arbeid
zame familie wa3 opgenomea, had zjj te
danken gehad aan een ernstig voetongemak
van boerin Loh. In haar angst, dat haar
voet zou moeten worden afgezet, had deze
zich, indien ze herstelde, verbonden, niet
alleen tot eene bedevaart naar Telgte, maar
ook om een wees als kind aan te nemen.
De voet genas en hielp baar den tocht naar
Telgte volbrengen. Met de aanneming van
een kind ging het intnsschen minder vlug
in zjjn werk. Wel waren er weezen genoeg
te vinden, maar arm en ellendig als ze er
uitzagen, wilden ze der boerin maar niet
recht aanstaan. Eindeljjk deed er zich een
stevig, gezond kind op, het dochtertje van een
scheepskapitein. Dat zjj hare opvoeding met
tweehonderd Hollandsche guldens zou kun
nen bestrijden, maakte aan alle aarzeling
een einde. De goede daad werd nu voor-
deelig en bleef niettemin even Gode welge
vallig. Haar voogd, de oude stuurman Tobbis,
kwam bet kleine meisje brengen. Zonderling
toegetakeld zag het kind er uit, mei hare
bonte kleederen, met de groote ringen in
de ooren en om den bals de overige sieraden
harer moeder, wier ljjk onder de rouwvlag
van het schip was afgelaten. Deze voor een
kind zoo onvoegzame opschik gaf Marianne
We kunnen hier Ier plaatse niet in den
breede nitwjjden over de zegenrijke ge
volgen, die dit reuzenwerk voor ons volk
hebben zou. Die de belangrijke stadie van
de Zuiderzee-vereeniging voor 50 cf. koopt,
komt daarvan geheel op de hoogte.
Vermelden we ttn s'otte nog dat de
vereeniging hoopt, dat de natie juist dit
jaar 1898 besluiten moge, een aanvang
nut het werk te maken, als een herinnering
aan een grootsch verleden en profetie van
»nog grootschere toekomst.*
Buitenland.
De moordenaar Pegcez, van wiens af
schuwelijk misdrgf, te Charenton in Frank-
rjjk begaan, wij Woensdag verhaalden, is
gearresteerd. De twee dagen na den moor!
bracht hjj met zjjn minnares door, die hem
eindelgk op zjjn aansporen verliet en, ge
vangen genomen, de politie op het spoor
bracht. Toen hjj haar Donderdagochtend
aan haar woning wilde komen bezoeken,
vond bij daar politie-agenten. Er volgde
een wilde jacht, waarbij Pegnez een revolver
op de agenten afschoot, zonder een hunner
te raken, en eindeljjk zichzelf een schot in
den mond gaf. Maar de kogel bleef in het
gehemelte zitten en kon er, nadat de moor
denaar geboeid naar de gevangenis was ge
bracht, geraakkeljjk uitgehaald worden.
In een Eugelsche gevangenis is dezer da
gen Alfred Selim Attailah overleden. Hjj
was een Egyptenaar van vorsteljjke bloede;
studeerde te Parijs en elders, en werd een
bekwaam linguist. Te Parjjs raakte hg aan
het dobbelen en verloor daarmede een deel
van zjjn vermogen. Hjj verloofde zich op
het eind van verleden jaar met de dochter
van een Fransch edelman, en bestelde voor
haar bjj een Londensche firma ju weolen. Een
man kwam met de kostbaarheden in een
hotel te Brighton, waar Attailah verbljjf
hield. Deze bad intusschen het overbljjfsel
van zjjn vermogen verspeeld, en in een
dolle bui viel bjj den man met een ponjaard
aan. Wegens poging tot moord werd hjj
in December 11. tot zeven jaar dwangarbeid
veroordeeld. Hij is aan tering gestorven.
De ex-koning Milan schjjnt, door een
slecht geweten geplaagd, zich in Belgrado
niet langer veilig te gevoelen. Daarom is hjj
voornemens, den zetel van het leger-opper-
bevel te verplaatsen naar Nisch, waarheen
de Skoupehtina hem dan zou moeten volgen
intusschen een zeker aanzien onder de lieden,
en ofschoon men haar nog lang niet met
eene boerendochter gelijkstelde, mocht ze
zich toch vrij wat meer achten dan de doch
ters van de gewone daglooners, ja zelfs dan
de dienstboden, 't Gevolg was, dat zjj te
laag stond, om zich met Katrien, de erf
gename, te meten en toch weer te hoog,
om niet ijverzuchtig te zijn op hare gezellin,
die minder schoon en minder handig was
dan zij. Aan dit gevoel gaf ze in tallooze
plagerjjen en kleine speldeprikken lucht,
waartegen Katrien, die geheel van vernuft
misdeeld was, zich iu hare linksche hulpe
loosheid niet anders wist te verdedigen, dan
door steeds weer hare toevlucht te nemen
tot haar domrnen trots, het eenige wapen,
dat ze wist te gebruiken en tegeljjk haar
grootste troost.
Naar gewoonte, was Brinkhof over zjjn
tweede huweljjk met buurmans Katrien, den
dorpskleermaker gaan raadplegen. Zelf moest
hg toch erkennen, dat hg in alle3, wat de
vrjjerjj betrof, niet de minste ondervin
ding had.
Van de andere zjjde bad men intusschen
den kleermaker reeds gemachtigd, om de
meestbeloveade uitzichten te openen, waar
van de ver wezenljj king alleen nog maar
afhing van eenige punten in het huwelijks
contract. Katrien's ouders wisten maar al
te goed, dat Brinkhof dikwjjls een onbuig-
zamen kop had en de toekomstige schoon
zoon moest in elk geval worden overgehaald,
om alles wat hg bezat, aan Katrien te ver
maken, ook indien dit huweljjk weer kin
derloos mocht big ven.
De gouverneur der Philippjjuen seint uit
Manila aan de Spaansche regeering
De toestand is zeer ernstig. Aguinaldo is
er in geslaagd het land tot opstand te
brengen. De telegraaf!jjnen zjjn afgesneden,
de spoorwegen opgebroken. Ik ben van alle
verkeer met al da provincies verstoken. De
provincie Cavite is in eens geheel en al
tot opstand gekomen. Steden ea dorpen zjjn
beschoten en door talrijke gewapende benden
bezet.
Een kolonne onzer troepen verdedigt de
ljjn van Zapote, om den vjjand te verhin
deren in de provincie Manila door te drin
gen, maar daar hij ook van de kanten van
Balayan, Laguna en Moran komt, zal de
provincie omsingeld raken en zoowel van
den land- als van den zeekant worden
aangevallen. Ik tracht den moed der be
volking op te wekken en zal alle middelen
gebruiken om weerstand te biedendoch
ik stel geen vertrouwen in de inboorlingen
en de vrgwilligers, want het aantal desertiën
is groot. Bacoor en Imus zijn reeds in de
macht van den vijand. De opstand is ge
weldig en indien ik niet op den stenn van
het land kan rekenen, zullen de krachten
waarover ik beschik onvoldoende zjjn o m
den vjjand weerstand te bieden.
Het begint er voor do Spanjaarden minder
goed uit te zien. In de eerste plaats de
Filippjjnscbe eilanden, waar de opstande
lingen zoowel van het noorden als van het
zuiden (waar zij door de Amerikaansehe
oorlogsschepen gesteund worden) Manila
bedreigen, en dat die troep halve wilden
erger huis zou houden dan de Amerikanen,
kan men reeds opmaken uit het door Dewey
uitgevaardigde verbod om de rivier ten
zuiden van Manila over te trekken. Maar
ook op Cuba. De vergelijking van de tele
grammen over het bombardement van Maan
dagmiddag schjjnt wel te bewjjzen dat de
forten bjj Santiago geducht geleden hebben,
niet alleen fort Morro (waar de mannen
van de Merrimac opgesloten zitten) en La
Socapa, aan den ingang van de baai, maar
ook de batterjj van kaap Estrella en het
fort Santa Catalina, verderop langs het
kanaal. Nu de Spanjaarden erkennen dat
een van hun forten beschadigd is, moet het
wel heel erg zjjn. Indien de verdedigings
werken aan den ingang van de baai voor-
loopig buiten gevecht gesteld zijn, zal dit
als eerste gevolg hebben dat de Ameri
kaansehe schepen de baai nauw genoeg
De diplomatische kleermaker liet zjjn leer-
ling-vrjjor niet onduideljjk merken, dat er
zich, wel is waar geen medeminnaar met
hem of liever met zjjne Plaats* zou kunnen
meten, maar dat er toch waren, die ook geen
te versmaden partjj zouden zjjn.
Op raad van den kleermaker deed Brink
hof dus den eersten officieelen stap, door op
een Zondagnamiddag, met de brandende pjjp
in den mond, naar zjjn buurman Loh over
te steken en zich te laten bepraten, om tegen
vespertijd de koffie met hen te gebruiken.
Het - gesprek, dat door de oudelui werd
gaande gehouden, liep hoofdzakeljjk over
de graan- en veeprjjzen. Met de grootste
gelatenheid sloeg Brinkhof zjjne tien kopjes
koffie naar binnen en waagde slechts nu en
dan een loerenden blik naar dien hoek van
de tafel, waar Katrien en Marianne gezeten
waren.
De tweede toenadering bestond hierin,
dat Brinkhof van de veemarkt, twee ver
bazend groote honigkoeken, »hijlikmakers»
genaamd, meegebracht, die hg uit zjjn naam,
als een vereerend geschenk, aan de beide
meisjes liet overhandigen.
Het ergerde Katrien, dat ook Marianne
beschonken werd en zjj trachtte zich hier
over te wreken, door al de heerlijkheden
op te so&imen, die zij door haar huwelgk
deelachtig zou worden.
»Ik zou hem niet willen hebben, al was
hg in goud beslagen», zei de andere spottend.
»Hjj zou bet ook niet in zjjn hoofd krjjgen,
om over je te denken!* luidde bet bescha
mend antwoord. »Een man als Brinkhof,
zal wel oppassen, om de eerste de beste
kale deern te trouwen, die niets dan hare
knnnen inslniten om Cervera te beleHen,
te ontkomen, al gelakt het de Spanjaarden,
het wrak van de Merrimac op t? ruimen.
Naar men verneemt, worden de schepen
met troepen voor Cnba misschien te Key
West opgehoadeö, aangezien volgens een
gerncht Spaansche oorlogsschepen op de
Noordkust van Cuba zijn verschenen. Be
richten van het Amerikaansehe eskader
voor Santiago melden, dat de einden van
de afgesneden telegraafkabels aan boeien
zjjn bevestigd, zoodat admiraal Sampson
spoedig zich rechtstreeks met Washington
in verbinding zal kunnen stellen. Naar
men meldt hebben Dinsdag de opstandelingen
aan den aanval op Camamera medegedaan.
De Amerikanen denken er over hier hun
hoofdkwartier te vestigen. Naar het schjjnt
heerscht er te Santiago bijna hongersnood.
Op alle voedsel is voor leger en vloot be
slag gelegd.
Het »R. N schrjjft:
Kennis nemende van het beslist ongunstige
nieuws omtrent den staat van zaken bij
Santiago voor Spanje, zooals dat de wereld
wordt ingezonden over Cap Haytien, over
New-York en over Londen, dus nit Ame
rikaansehe bron gehoor verleenend aan de
voor Spanje heel wat minder ongunstige,
doch in elk geval niet zeer geruststellende
mededeelingen van Havanna en Madrid uit,
dus van Spaansche zjjde ter openbare kennis
gebrachtoverwegende het verpletterende
nieuws van generaal Augusti, den gou-
»vernenr-generaal der Filippjjnsche eilanden,
»over de jongste gebeurtenissen aldaar (lat
is dus de officieele Spaansche lezing)
komt men tot de gevolgtrekking »dat we
»aan 't begin van het einde zjjn gekomen;
»dat Spanje's besliste, zjj 't al niet eerlooze,
»scbandelgke nederlaag aanstaande is; dat
»dus de vrede op korten termjjn is te
wachten...* tenzjj er een wonder mocht
gebeuren, dat de ongeljjke kansen van het
Iberische schiereiland keeren deed ten on
gunste van den zooveel malen sterkeren
overweldiger
Het gevoelen wint ook in Duitschland
meer en meer veld, dat de overgave van
Manila en de spoedig te verwachten ver
overing van Santiago het begin van het
einde zal wezen en aanleiding geven tot
een hernieuwd optreden van de mogend
heden, die Spanje vriendschappelijk gezind
booze tong mêe ten huweljjk brengt!*
Marianne wierp het hoofd in den nek,
8U met een energieken zwaai de hark op
haar schouder nemend, ging ze naar buiten,
het veld in. Zeer toevallig, was Brinkhof
met zjjn volk juist in de nabjjheid aan
't werk en nu stapte Marianne, die ook wel
de kapteinsdochter genoemd werd, dwars
over het veld, bleef in eene vastberaden
houding vlak voor den boer staan en zeide:
»Gjj hebt ons beiden, de erfdochter van
Loh en mg, ieder een hglikmaker vereerd.
Dat komt niet te pas, want een man, die
uit vrjjen gaat, moet zich bjj één meisje
houden en daarmee uit! Als het n geen
mseaens is, dan gooi ik uw koek in de
goot, voor de honden, want ik acht mjj te
goed, om door Katrien bespotte worden!*
Brinkhof zag het meisje verwonderd aan.
Hg wist niet, wat te zeggen, maar gevoelde
zich toch ook gevleid. Zoo had hem nog
geene vrouw toegesprokenEn mooi was
die kapiteinsdochter, verduiveld mooi, zoo
toornig, als ze daar voor hem stond, terwjjl
toch de guitigheid haar de bruine oogen
uitkeek
Brinkhof geloofde haar onvoorwaardelijk,
hoewel zij den koek reeds lang met de
dienstmeisjes had opgeknabbeld.
»Nu, nu!« zeide bjj meesmuilend, »eene
kleine belooning had ik toch wel van je
verdiend!* en hg vond zich zelf buitenge
woon grappig.
Belooning welke dan?* vroeg ze
verlegen, terwjjl een zeker voorgevoel haar
de oogen deed neerslaan. »Ik ben arm,
zooals ge zeer goed weet, rjjke boer!*
Wordt vervolgd.
