M 1734. FEUILLETON.- Uitgever: L- J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 5 OCT. 1898. EEN SLACHTOFFER h£T LAND VAN ALTENA-- VOOR Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/» et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond ingewacht. In de dagen toen we ons opmaakten ▼oor het feest der huldiging en zooveel om ons heen te doen hadden dat er voor stemmen van buiten geen gehoor te verkrijgen was, is in Rusland een woord gesproken, dat nog lang na het einde dezer eeuw zal her dacht worden. Was dat zoo nieuw? O neen, het is honderde malen voor dezen gezegd en nu is 't in 't algemeen wel waar dat 't er niet op aankomt wie een goede gedachte uit spreekt, in het onderhavige geval is dit van 't grootste gewicht. Ziet of wjj, gewone menschenkinderen onder elkaar op vergaderingen of clubs, in onze bladen en tijdschriften, in onze ▼redebonden en meetings al uitmaken met plechtig handgebaar dat de oorlog een schandvlek der natiën is, ja al is daar drie kwart van 't beschaafde menschdom ten volle zeker van dan nog legt dat alle maal tegenover den oorlog heel weinig gewicht in de schaal. Zeker, 't zal door werken en na eenige eeuwen zal ook 't laatste kwart overtnigd zjjn maar hoe veel rampen kannen voor 't zoover is de nienwerwetsche oorlogswerkiuigen nog uit richten LHet lot van 't menschdom ligt in de anden van slechts een klein getal monar chen, wier grootste vermaak is: militair vertoon, zwaardgekletter en kanonnen- donder; hun mooiste pak kleeren is de krjjgsrok en hun eerste en voornaamste ang: militair bevelhebber. Uitzonderingen jjn er, maar zoo is de regel, zoo wil het de radii ie. Maar 't is niet louter spel, want sedert euwen zorgen de Enropeesche monarchen dkaar steeds vliegen aftevangen op krjjgs- kundig gebied. Daarbij lonken ze elkaar toe en geven elkaar de hand, wat zooveel beteekent als: »wees volstrekt niet ongerust, 't is niet tegen u,« doch heimelijk zinnen ze dag en nacht op verbeteringen in den wapenhandel. Koning George uit Vorsten school is een echte type van een Europeescb ïonarch uit deze eeuw. Wat nog bedenkelijker is, in de laatste >0 jaar is daar nog een iraze bjjgekomen, die luidt: »om de vrede te bewaren, bereil u ten oorlog Dez lfde Alexander van Rusland, naar wiens stem thans zoovelen DOOR GEORGES OH NET. (5 Hp hield zich aan dit besluit. Er ver liepen zes weken, en Bernard had de jonge vrouw weer geheel en al vergeten, toen hp, op zekeren dag dat hp wandelde in zjjn eigen bosch van Varenne, op den inval kwam den straatweg te volgen. Hp stapte flink door en was onbemerkt gekomen tot bp de heining welke een gedeelte der gronden van Lefraryois omsloot. Op dat oogenblik zag bp het hek i penen en een ouden man, in wien bp een tuinman meende te her kennen, glimlachend op hem toekomen. Wenscht gjj iets, vrie&d?« luidde zjjn vraag. >Ik niet, mpnheer; maar een dame, daar ginds, wilde n spreken.* Hoogst verbaasd volgde de jonge man hem binnen de omheining en bespeurde al spoedig Florence, die vlak bp een broeikas stond en met de fijne vingeren haar rozen verzorgde. Zjj zag hetu rustig en glimlachend aan en zeide: »Er scbjjnt al heel wat staatkunde toe &oodig te zjjn om n over te halen mjj goeden dag te komen zeggen.* Hp wierp haar een blik toe. Nooit was zp mooier geweest. Een lichtblauwe japon ieed haar fraaie gestalte op het voordeeligst uitkomen, en zjj droeg bovendien een grooten met ontzag luisteren, heeft eenmaal gezegd »Wie den oorlog begint, hjj zal onraiddeljjk mjj tot vjjand hebben.* Dat wil zeggende hedendaagsche mo narchen, voor het oogenblik niemand weet voor hoelang tot de vrede geneigd, gaan voort zich te wapenen tegen een mogeljjken oorlog en de volken zullen daaronder bezwjjken ten langenleste. Nu is dit het mooie, het hoopvolle, dat eindeljjk eens een monarch dit inziet en* uitspreekt en tracht paal en perk te stellen aan dien wedstrjjd in kanonnenaantal. »De geldeljjke lasten, die steeds honger klimmen, treffen de volkswelvaart in haar oorsprongde verstandelijke en lichamelijke krachten der volken, de arbeid en het kapitaal worden aan hun natuurljjke be stemming ontrukt en onnut verspild. Mil- lioenen bjj millioenen fjorden besteed aan de aanschaffing van gruweljjke vernielings werktuigen, die morgen alle waarde ver loren hebben omdat er op dit gebied iets nieuws is ontdekt.* Alexander III ziet het juist in en de grootste vjjand van den oorlog kon het niet nadrukkelijker zeggen. Zooals 't in onze dagen is, is 't eenvoudig verschrikkelijk. In ons kleine landje beslaan Oorlog en Marine 38 millioen, dat is nog meer dan één vierde deel van de heele begrooting! En nu hebben wjj niet angstvallig over de grenzen te zien naar een erfvjjand tegen wien we ons in positie te stellen hebben, zooals Duitschland en Frankrjjk dit elkaar over den Rjjn heen doen. We leven in vrede met onze buren en met alle volken op den aardbol op één na, en bjjzondere uitgaven tot bewaring van ons grondgebied hebben we niet, 't is heel gewoon, die 38 millioen, maar 't is te veel voor 5 millioen menschen Laat ons daarover confereeren heeft de Czaar aller Russen voorgesteld. Laten we bepalingen in 't leven roepen om een einde te maken aan die doorgaande stpging der legerkrachten, aan dien groei der kanonnen, kogels en pantserplaten enz. enz. Ze wassen ons straks boven 't hoofd en zullen ons verpletteren in plaats van be schermen. Men meene niet dat nu de wereldvrede op 't punt van komen is, nu Alexander aldus gezind is en Wilhelm II zjjn instem ming betuigd heeft. Er is nog zoo 't een en ander op te redderen vóór dit tjjdstip. Daar is b.v. die leeljjke trek in de Franschen ronden hoed, die een betooverende schaduw wierp over haar blonde lokken en prachtige oogen. Geheel overwonnen nam hij dan ook aan baar zijde plaats, en toen zjj hem een uar later voorstelde bij haar het tweede ontbjjt te gebruiken, had hjj reeds geen moed meer. haar uitnoodiging af te slaan, alge- voelde hjj zeer goed daarmede een dwaas heid te begaan, welke de ernstigste gevolgen kon hebben. VIERDE HOOFDSTÜX. Lefranijois hal zich ternauwernood op Fresqueville gevestigd, of hjj begon aan de hooding van de lieden der streek te be merken, dat zjjn politieke droomen nog zoo spoedig niet zonden worden vervuld. De geldwolf in hem kwam van den aanvang af in botsing met den socialistiscben geest der arbeiders van Favièreswant mocht hjj er niet tegen opzien groote sommen uit te geven tot het bereiken van zjjn doel, zoodra het er op aankwam zjjn kapitaal met anderen te moeten deelen, wilde bjj niets meer van dergeljjke begrippen hooren, iets wat niet weinig veroittering tegen hem opwekte; maar hij maakte zich daarover niet niter- mate ongerust; immers bij behield twee invloedrjjke mannen op zgn hand: Mal- voisin, een vroegeren apotheker en den herbergier Thiboré, de oeide orakals van Favières. Geen van twetè'n hield van Le- frau9ois, zjj beng Iden hem zelfsmaar zjj aanbaden in hem het gouden kalf, en waren bereid hem te dienen. De ex-woekeraar be loofde hnn van allerlei, indien zjj hem bjj de naderende verkiezingen wilden steunen, en hij dacht zich reeds zeker van de orer- om niet af te willen laten van Eisas en Lotharingen, van de Engelschen om met grjjpvingers rond te woelen in Afrika en Azie, van de Russen zelf, die graag zich in 't zuiden zouden uitbreiden zoowel in Europa als in Azie, van Spanje dat dol graag Engeland uit Gibraltar zou verdrjjven, en van nog zoovelen, die theoretisch geheel instemmen met den Ros, maar in de praktjjk nog behept zgn met. kleine, leeljjke boezem- zondetjes, die ze maar niet afleggen kunnen. Intuschen, dat ontneemt niets aan den luister van het keizerlijk voorstel. Dat de monarch van het Russische rjjk inziet, hoe het heil der volken beteugeling van 't oorlogsros eischt, en dat bjj, bjj vooral 't eerste woord spreekt om ter wille van de volken een stap in dezen te doen dat is een wereld gebeurtenis. 't Is nu van den troon erkend dat zoo'n vrede even nadeelig is als een oorlog en al mag nn de oproep van Alexander in de eerste jaren geen dadeljjk gevolg hebben, 't bljjft voor hem een on- nitwisehbare eer van boven af een stoot te hebben gegeven aan den onmenschelijken Alexanders woord zal big ven klinken tot in de volgende eeuw, 't zal aan de hoofden en harten big ven kloppen en niet afhouden vóór de gruwtljjkste aller kwalen getoomd en bedwongen is. En als dat op het laatste jaar van de volgende eeuw beklonken is, ook dan nog heeft de menseh- heid reden van dank aan Ruslands heerscher. Buitenlan cl. Mevrouw Carnot is Vrjjdagnacht plotse ling aan een slagaderbreuk gestorven. Zjj zon naar Amsterdam gaan om de Rembrandt- tentoonstelling te bezoeken, maar had haar reis al uitgesteld, omdat zjj zich niet wel gevoelde. De »Droit8 de '1 hommee zegt dat het onderzoek van Picquart ten duideljjkste be wees de authenticiteit van het petit blen* en de beschuldiging moreel is losgelaten door den officier van instructiemaar Picquart wordt eveneens vervolgd wegens verraad en complot tegen de veiligheid van den Staat en op een hoop documenten, welke het blad verzekerd dat door Henry zgn gemaakt ten aanzien waarvan het blad de tegenspraak tart. Hjj voegt er bjj dat het plan is van den gouverneur van Parjjs Picquart bjj gesloten deuren te doen terechtstaan, waartoe aan leiding zou zjjn door een serie samenspre- winning, toen zich plotseling een andere candidaat opwierp, die hpel wat meer kans van slagen scheen te hebben. Vader Binaul, zooals hjj in de wandeling genoem 1 werd, was eigenaar van een fabriek geweest en had zich als zoodanig onder scheiden door zgn onvermoeide zorgen voor het welzijn der arbeiders in het algemeen. Alle vrouwen en kinderen uit den omtrek kenden hem, en zelfs de ruwste werklieden wilden geen kwaad van hem hooren. Hjj bezat dus vele kansen om gekozen te wor den en dat nog des te meer toen ook Daniël zich op zjjn hand verklaarde. In zulk een kleine plaats kan men zich niet on- zjjdig houden, en hoe ongaarne dan ook, de priester had zich wel gedwongen gezien zgn voorkeur uit te spreken, al was zgn positie er slechts moeielgker door geworden. Lefran9oi8 was er nauweljjks in geslaagd zich tot burgemeester van Favières te laten benoemen, wat al spoedig op zgn komst in die streek volgde, of hjj besloot den armen geesteljjke duur te doen boeten voor hetgeen hjj diens vjjandige houding noemde. Het kerkhof diende Daniël tot tuin en hjj was gewoon aldaar zgn brevier te komen lezen. Op zekeren morgen dat hg daar wederom mede bezig was, zag hg Lelian^is naderen. Een lichte siddering greep hem hem aan, want hg gevoelde maar al te goed dat het tot een uitbarsting tasschen hen zou komen, en zgn hart werd van een diepe droefheid vervuld. Zgn bezoeker hield het hoofd voorover gebogen; zgn handen omklemden een stok waarmede üjj gewoon was al de honden, die hjj tegenkwam, te slaan. Eerst toen hjj vlak bjj den pastoor kingen van de regeering waarvan het resul taat aanstaande is. Betreffende Dreyfus zal Manan zijn requi sitoir den president Loew Woensdag op zgn laatst overhandigen. De" raadsheer-rapporteur zal tegen het einde der volgende week benoemd worden. De redactie van de Matin* heeft na weer een onderhoud gehad met Rowland Strong, den Parijsehen correspon lent van de »Ob- server*, wien Esterhazy verweten heeft dat dez3 hem door valsche voorwendsels heeft overgehaald naar Londm te verhuizen. Strong sprak dat tegen en vertoonde daarbjj een brief, dien hjj den 4 September uit Brussel had ontvangen. In dien brief, ge- teekend »Uwe De BéeourU, het pseudoniem van Esterhazy, schrijft de ma:oor *T' I f niet naar Londei n, daar ik we of gjj er nog zjji. Ssin mjj te Brussel, hotel de la Providenc te zeggen. Ik zon wel willen dat gjj a bt^j moeidet met mjju boek en dat gjj mjj kondet j helpen eenige j - 4 rdi te artikelen of interviews (zonder den »grooten bom* te gebruiken, dien ik voor een weinig later wcnsch te bewarengjj begrjjpt dat hjj daardoor slechts helangrjjker wordt.) Maar ik moet inmiddels in Engeland kaanan leven. Antwoord ommegaand Bljjkt hiernit dnideljjk dat Strong den majoor niet naar Londen gelokt heelt, ook j Esterhazy's bew»i> ne de' directrice van de "»Obs?rver«, op slinksche wjjze getracht heeft hem mededeelingen te 1 ontlokken kon Strong weerleggen door een j brief van Esterhazy, waarvau i J»ti zelfs eene reproductie levert. Daarin schrijft hjj»Ik herinner mij onze ontmoetingen en hoezeer ik uwe bemoeiingen heb te loven. Ook weet ik welke loyale hou ding de »Observer« steeds in zjjne talrijke artikelen over de zaak-Dreyfus heeft bewaard en hoe onpartjjdig dat blad steeds was. Vergun mjj thans, mjj tot u te wenden onder de volgende omstandigheden »Gjj kent alle beschuldigingen, die sedert lang tegen mg worden ingebracht. De ge hoorzaamheid aan de bevelen mjjner chefs, de eenige leiddraad voor mijn gedrag, in al wat gebeurd is, heeft mjj alleen weerhouden iets te zeggen, iets voor mjjne verdediging te doen. Ik meen den eerbied voor die ge hoorzaamheid, die misschien al te veel rnjjn regel is geweest gedurende die lange maan den, tot het aller uiterste te hebben ge was gekomeD, raakte hij even zjjn hoed aan en zeide hij, zonder dat zgn stroef gelaat zich een oogwenk ontrimpelde: •Gij zjjt dus bezig hier op en neer te wandelen. Deze graven hier znllen er menig een bevatten, die uw voorbeeld zon willen volgen.* »En toch zgn zjj gelukkiger dan de meesten dergenen, die nog op aarde rond dolen,* klonk het op zachten toon. »Ja, ik weet wel dat gjj geloovigen de aardsche vreugde als niets beschouwt; maar ik voor mjj zeg altjjd: men weet wat men heeft en niet wat men zal krjjgen. Wie van beiden geljjk heeft, komt er trouwens niet op aan. Ik wilde u over zaken spreken.* Zullen wjj daartoe naar de pastorie terngkeeren?* Neen, ik bigt liever bniten. Wjj zullen al pratende op en neer loopen. Ziet gjj, pastoor, ik ben nog slechts een nieuweling in dit oord, en aangezien ik van plan ben mjj voor goed in deze streek te vestigen, zon ik er willen rekenen op de medewer king en vriendschap van allen, wier invloed hier iets beteekent. Gjj znlt thans raden waartoe ik u opzocht.* •Ik vrees, mjjnheer, dat gjj n ten on rechte verbeeldt dat ik een man van ge wicht ben tegenover mijn parochianen. Ik ben in het geheel nie s anders dan Gods ootmoedige dienaar en hond mg enkel met behoeftigen en kranken bezig.* •Gekheid!* viel de burgemeester hem in de rede. »Ik laat mg niets op de mouw spelden. Gjj zjjt een heilige, dat wil ik gaarne aannemen; maar daardoor jnist wordt gjj des te meer door uw kudde geacht of ge dreven. Men moest mjj beschermen, maar men heeft mjj aan mjjn lot overgelaten en ik geloof dat ik thans volkomen in mijn recht ben om mjj te verdedigen. Zoolang ik militair was, beb ik niets gezegd. Thans ben ik alleen aan mjjzelven rekenschap verschuldigd voor wat ik meen te moeten doen. Ik heb alles achtergesteld bjj d^ bevelen, die mjj gegeven waren. Ik was ten minste gerechtigd, te gelooven dat men mjj tot het einde zon hebben gesteund. Maar niets daarvanmen heeft het ge schikter gevonden mjj op te offeren, zooals men een last afwerpt. Toen ik, in een voornaam belang, te hooger plaatse- de waarheid wilde mede- deelen, die men daar niet kende, legde men mjj het zwjjgen op en heeft men mjj be dreigd, toen men mjj minstens had moeten aanbooren. Ik zon u wel met luider stem al die dingen en de middelen die men tegen aap gebruikt, willen verklaren. •Zeg mjj, ik smeek u, of ;k in een ge geven geval kan rekenen op de medewerking, van de »Observer,< •Ingesloten bet adres, waaraan ik n ver zoek atjj te antwoorden.* Strong verklaart, dat ra et de groote bom« het borderel bedoeld is, dat door Esterhazy is vervaardigd. Strong, de correspondent van de •Obser- ve?«, deelt in de Matin* d$g$»oigende be kentenissen mede, die Estefrbazy hem gedaan zou hebben. Ik ben zoo zou deze gezegd hebben de maker van het borderel. De beslissing van den rechter van instructie Bertuius nopens de telegrammen aan Pieqard met Speranza en üianoue volkomen jnist. Zjj waren vervaardigd door Du Paty de Clam, met medeplichtigheid van de hooge militaire autoriteit, om Picquart ten verderve te brengen. Du Paty de Clam ontsnapte Bertulns alleen door ministreri- eelen invloed. Hg was het die aan Ester hazy de noodige inlichtingen verschafte, opdat deze, toen bjj voor dea krjjgsraad verscheen, zgn antwoorden zoo zou kunnen inrichten dat zjj met de andere getuigenisen overeenstemden. Cavaignac was besloten Esterhazy moreel te vernietigen. Cavaignac was met den waren toestand echter niet vol komen bekend. Strong eindigt met te ver klaren dat Esterhazy zgn bekentenis, dat hjj het borderel had gemaakt, had willen bewa ren tot na het tweede Dreyfus-proces, om een groot schandaal te verwekken, als Drey- vreesd. De geloovigen luisteren naar uw meening en volgen drze op. Ik zou er dan ook bjjzonder aan hechten n op mjjn hand te hebben, en ik kom u rondnit vragen wat ik daarvoor moet doen.* Doe wel,* antwoordde de geesteljjke met gesmoorde stem. Wel, ik doe niets anders mjjn leven lang,* riep Lefran9ois ait. »Maar men mis kent mjjik heb met zooveel ondank te doen gehad, dat dit mg verbitterde. Wilt gjj mjj echter de behulpzame hand reiken, dan zult gjj n persoonlijk daarover niet beklagen.* Voor mjj komt het er niet op aan, mjjn heer. Het is slechts om anderen dat ik mjj bekommer.* »Maak mg zulke dingen toch niet wjjs,* spotte Lefran9ois. >Ik ben goedhartig, maar daarom nog geen ezel. Sedert den dood van mevrouw de Fresqueville bevindt gjj u in zware geldzorgen. Gjj kant de rekeningen die men u voorlegt niet met preeken be talen »God zal daarin voorzien.* Lefranjois wierp den priester een door dringenden blik toe en hernam jjskoud: Luister, pastoor, ik geloof in God; me op het oogenblik zou ik meer vertrouwen in een bankier stellen. Hoeveel hebt gjj noodig Wjj zgn ongeveer twee en twintig duizend gulden schuldig,* sprak Daniel met een flauwen glimlach. Wilt gjj ze hebben?* •Indien gjj die som ter mjjner beschik king stelt, zal ik voortaan ochtend en avond nw geluk afsmeeken.* Wordt vervolgd. ItlRllWSMAft Hel Lam! van Heusdcn en Allena, de Lanjslraal en (le lommelenvaard. i

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1898 | | pagina 1