Hel Land van Ileusden en Altena, <le Langstraat en de Rommelerwaard.
De armen altijd bij ons.
iasr e«d getrouw
M 1746.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heueden.
WOENSDAG 16 NOT.
1898.
LAND VAN ALTENA-
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: psr 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prpvei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 1G regels 50 et. Elke regel
meer 7l/t et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Men kan een minister, die bij den aan
vang van em zittingjaar een belofte aflegt
of zjjn voornemen aankondigt dit of dat te
doen, niet altjjd bij 't woord houden. De tijd
gaat ook in de ministrieele bureaux snel
en er is zooveel te doen. Doch als in '97
een wetsverbetering in uitzicht gesteld wordt
en 't loopt op niets uit, terwijl in '98 er
geen woord meer over gesproken wordt,
gelijk dat met de aangekondigde herziening
der armenwet geschied is, dan is 't geen
wonder dat zij, die reikhalzend uitzien naar
een grondige herschepping dezer wet, zicb
een weinig teleurgesteld zien en naar de
pen grijpen om èn Regeering èn Vertegen
woordiging te herinneren dat met eik jaar
de onvolkomendheid onzer armenwet dui
delijker wordt. Zoo doet o.a. de heer Hora
Siccamn, die de armverzorging volgens een
geheel nieuw beginsel wil inrichten, zoo
doet cok het genootschap «Liefdadigheid
naar Vermogen* te Amsterdam, dat een
ontwerpndres heeft opgesteld, waarin zonder
het beginsel der wet aan te tasten, op een
betere toepassing wordt aangedrongen.
De grondwet verklaart het armbestuur
tot een voorwerp van aanhr udende zorg
der regeering, te regelen bij de wet. Dat
is geschil d bjj een wet van 1854, die dus
bijna een halve eeuw oud is. Het leidend
beginsel dier wet was voor die dagen niet
kwaad, steunende op historischen grond
slag. Van oudsher nl. is in de eerste plaats
de kerk als armenverzorger opgetreden. Dit
nu bestendigde de wet en beval dat eerst,
wanneer kerk en pbilantropie tekortschoten,
de gemeente en de staat zich het lot der
armen zonden aantrekken. Men verwachtte
van deze regeling goede uitkomst, doch de
prak lijk heeft deze verwachtig bitter teleur
gesteld. Deze nl. leert dat de partuculiere
armverzorging 12 pCt., de kerkelijke 45
pCt. tot haar aandeel nam, zoodat nog
ongeveer de helft voor rekening van de
gemeente komt. En wat het ergste is, daar
de wet op zoo groot een aandeel voor de
gemeente niet gerekend heeft en die alleen
als aanvulling dacht, heeft ze die geheel
or geregeld gelaten: een armverzorging dus,
die alle organisatie mist.
H. BERTRAND.
(7
Hij beurde Signe op zijn karriol en bracht
baar naar hnis.
Nu wist Signe, dat zjj den volgenden
Zondag de vrouw zou worden van Gunnar
den dronkaard, Margit's vriend. Dit laatste
was het leeljjkste.
Gunnar werd niet meer in de «Nord-
8tjernen gezien. Margit had gehoord, dat
bjj Signe had ingehaald en wat er het
gevolg van was razend van jalouzie
wentelde zjj zich in het stroo en beet de
droge sprietjes stuk wat was zij dom
geweest, wat was zjj domZjj baatte Signe
nog meer dan vrotgerzij had haar kunnen
worgen. Waarom bad Gunnar niet Signe
getroffen, inplaats van het paard? Als een
booze geest sloop zjj op zekeren nacht naar
Signe's hnis. Zou zjj slapen? Wat ging
bet baar eigenljjk ook aan. Zjj ging zitten
op een hoop spaanders. Een duivelachtige
gedachte kwam bjj haar op. Wat zoa die
mcoi brandenZjj stond op en liep tastend
voort. Daar stond een boom, maar die boom
bewoog zieb.
«Wat zoek jjj hier?*
«Gunnar!*
Margit viel aan zjjne voeten en huilde
als een gewond dier.
Gunnar trok baar op. Hjj had de wacht
gel inden uit angst, dat Signe zou vluchteD.
«Laat uijj,« kreunde Margit, «laat rug of
ik zeg, dat ik je hier heb gevonden voor
Een eerste gevolg van dezen toestand
zegt het oniwerpadres van L. n. V. is
dit, dat tot op het huidige oogenblik de
aard, de omvang en de maatschappelijke
beteekenis van de armoede in Nederland,
aan Regeering en volk ten eenenmale onbe
kend zijn. De verslagen, die volgens art.
193 der Grondwet jaarljjks aan de Ver
tegenwoordiging worden overgelegd, be
helzen niets, wat dienaangaande eenige
wetenschap kan verschaffen. Van enkele
groote gemeenten is door de vereeniging
voor Staathuishoudkunde en Statistiek een
onderzoek ten einde gebracht, dat eenig
meerder licht brengt.
Hjj, de Staat, aan wien de aanhoudende
zorg voor de armen is opgedragen, dient
een juiste en volledige kennis te dragen
van aard en omvang der kwaal en van de
werkzaamheden door ieder ander op dit
gebied verricht. Die kennis ontbreekt;
Regeering en Volk zjjn niet op de hoogte
van de krachten, die ten nutte der armen
werkzaam zijn en van ieders deel in den
gemeensebappelijken arbeid.
Onder deze ongelukkige omstandigheden
is het niet te verwonderen dat er van
leiding van het geheel volstrekt geen sprake
is en dat het leger van hulpaanbrengenden
ordeloos en zonder onderling verband rond
doolt, wel zoekende goed te doen en leed
te verzachten, maar in dit zoeken hopeloos
belemmerd en verlamd, omdat niet volgens
een weloverwogen, gemeenschappelijk plan
gearbeid wordt.
Ja, dat is op 't stuk van armenzorg 't
grootste kwaad, dat er tusschen 't groote
getal instellingen niet 't minste verband
bestaat en er aan de eene zjjde te veel
gedaan en te onverstandig hulp geboden,
aan den anderen kant schromeljjk veel
verwaarloosd wordt. Wie zal hier ieders
plaats en werkkring aanwijzen, als 't niet
de Slaat is, aan wien de Grondwet de zorg
der armen heeft toebetrouwd
Hier loopen nu de wenschen van L. n. V.
en van den heer Siccama uiteen. De laatste
wil de armenzorg geheel en al tot Rjjkszaak
verheffen en alle middelen, waarover diako-
niën en particuliere vereenigingen be
schikken, in één groote kas doen vloeien,
om vervolgens daaruit volgens het bekende
Elberfelder stelsel, in het geheele land de
Signe's venster!*
«Ik zal je wel leeren zwjjgen,* knarste
Gunnar. «Zie je den Hönefoss?*
«Moordenaar!* gilde Margit.
Nu werd er een venster geopend en een
blond hoofd keek naar buiten.
Gnnnar en Margit worstelden met elkaar.
De gestalten naderden al vechtend den
Hönefoss.
«Help! Help!*
Toen was alles stil.
Signe had niets meer gehoord. Zij lag
voor haar bed op de knieën en streed een
zwaren strijd.
IV.
Het was de avond voor Signe's trouwdag
Maar hoe verschillend was die avond van
die anderen, hoe vrooljjk werd die avond
anders gevierd. Werd er anders bruiloft bij
de boeren gehouden, wat wisten zjj dan feest
te vieren, hoe luidruchtig, hoe vrooljjk, hoe
vrjj ging het dan toe!
Met bloemen werd het huis van de bruid
en van de buren versierd, vrienden en vrien
dinnen gingen, beladen met takken, kransen
en manden vol koeken van deur tot deur,
de bruidskroon werd bewonderd en een gast
maal aangericht. En dan eerst de trouwdag
zelfEn nu
De vroeg invallende schemering kroop
spookachtig donker in alle hoeken van het
eenvoudig kamertje, waar Signe alleen zat
en het vuur was uitgegaan. Het haar hing
haar los om de schouders en zjj had bare
daagsche kleeren aan.
Toch bad zjj voor den dag van morgen
gezorgd. Hare beste kleeren lagen geree i op
een stoel om ze morgen aan te kunnen
trekken. Een ruiker bloemen stond in een
glas water. Al haar bezittingen had zij in
een koffer gepakt om ze morgen in haar
armen te ondersteunen. We vreezen dat dit
plan stranden zal en geen enkele kerkelijke,
noch onkerkelijke instelling bereid zal be
vonden worden zijn gaven aan een staats
aroieninstituut over te geven. We vreezen
ook, dat bjj aldien ze daartoe besluiten
kondsn, die gaven voortdurend slinken en
de arm-n spoedig allen aan de Staatsruif
staan zonden.
L. n. V. wenscht een anderen weg in te
slaan en een band te vormen tus9chen alle
instellingen van liefdadigheid, onder opperste
leiding van de regeering. Dan zal niet meer
sooals nu vaak plaats vindt, de een dubbele
ondersteuning ontvangen, terwjjl de ander
niets ontvangtdan zal de sterke arm van
den staat het mogelijk maken arme ver
waarloosde vrouwen en kinderen te onder
steunen, die nu door de luiheid en drank
zucht van den echtgenoot van hulp verstoken
bljjven; dan kan men komen tot de op
richting van een algemeenen armenraad,
saamgesteld uit alle bestaande vereenigingen
en tot een nauwkeurig overzicht van het
groote arbeidsveld.
Buitenland.
Te Luik is een anarchist aangehouden,
in wiens woning een menigte modellen van
bommen en gereedschap tot het slaan van
valsche munt gevonden werden.
Op de Schelde te Antwerpen is de stoom
boot «Yille d'Alost* gesprongen, met het
gevolg dat de machinist en een knecht, als
mede de eigenaar van een in de nabijheid
liggend lichterschip, zekere Paul van Rich,
gedood werdende beide andere knechts der
boot, die gezonken is, wisten zich op het
lichterschip to redden.
Uit Parijs wordt gemeld dat op den
rechter van instructie Bungy een moord
aanslag gepleegd is. Toen hij den Boulevard
du Palais overging, loste een vrouw twee
revolverschoten op hem. De rechter werd
in het hoofd getroffen, zjjn toestand is
ernstig. De moordenares, een juffrouw
Hunq, is in hechtenis genomen. De aan
leiding tot den aanslag schjjnt een per-
soonljjke veete te zjjn.
De heer Joseph Reinach doet in de
«Siècle* een roerend verhaal aangaande het
nieuw tehuis te kunnen laten brengen. Nie
mand had haar bloemen gezonden. Wie zou
de verachte bruid van den steeds dieper
zinkenden dronkaard ook bloemen geven
Haar gedachten keerden telkens en telkens
weer, terwjjl zjj daar zat, terng tot den tjjd,
waarop zjj Gunnar voor het eerst had ge
zien enliefgehad.
Uren lang zat zjj daar en droomdealle
tegenstand bij haar was gebroken zjj schikte
zich met doffa onverschilligheid in haar lot.
Het was een koude en gure nacht. Zuchtend
stond zij eindeljjk op om de deur te gren
delen. Het kwam haar voor, alsof zjj iemand
hoorde naderen. Zjj stond stil en luisterde.
Zjj was na alles wat zjj ondervonden had
zenuwachtig en schrikachtig geworden.
«Ik ben het, Signe, ik, AstridLaat mjj
binnen, ik ben doornat!*
«Astrid,* zeide Signe vermoeid en koel,
«wat wil je van mjj, laat mjj met rust
«Ik moet je spreken
Signe opende de deur slechts half weegs,
maar het lenige meisje wrong zich door de
spleet.
«Mjj, de bruid van Gunnar Mjj, de ver
achte?* vroeg Signe spottend. «Ben je dien
middag in het bosch vergeten? Weet je niet
meer dat wij beiden geheel met elkaar af
gerekend hebben?*
Astrid wierp haar van den regen door
weekten omslagdoek achter haar op het bed
en knielde half op een stoel, langzaam heen
en weer wiegelend.
«Jawel, Signe, dat is nu eenmaal waar,
maar zie je, ik kan het niet laten jij
üebt mjj eens een grooten dienst bewezen
en daarom ben ik nu hier bjj jou gekomen.
Goed is het misschien niet, maar
«Is dat de reden, waarom ja hier komt?*
vroeg Signe kortaf.
«Neen,* fluisterde Astrid, «daarom niet
lot van Dreyfus en de geringe verwachting,
welke de vrienden van den gevangene van
het Duivelseiland van de tegenwoordige
regeering mogen koesteren.
Aan het uiinisierie van koloniën is een
brief ontvangen, welken Dreyfus den 24
Sep'ember jl. schreef aan den gouverneur
van Guyana, waarin hjj herinnert, maanden
achtereen aan den President der Republiek
en aan generaal de Boisdeffre te hebben ge
smeekt om de herziening van zijn vonnis
aanhangig te maken, maar steeds zonder
eenig autvvoord daarop te ontvangen. Voor
de laatste maal zal hij dan ook aan den
President en aan den generaal schrjjven,
om hun de w>aak van zijne nagedachtenis,
vau de eer van zjjn naam en van die zjjner
vrouw en kinderen na te laten. Zdfs aan
zjjne familie zal hjj ni-ff meer schrijven.
Die brief werd Donderdag door een amb
tenaar van het ministerie van koloniën
overhandigd aan mevr. Dreyfus, die daarop
gevraagd heeft of er dan door d; tegen
woordige regeering geen gevolg was ge
geven aan de belofte van den vorigen
minister-president Brisson, dat aan haar
man mededeeling zou worden gezonden
zoodra het Hof van Cassatie eene beslissing
had genomen. De ongelukkige vrouw kreeg
een ontkennend antwoord en zjj smeekte
toen, zelf aan haar man te mogen telegra-
feeren, maar dat werd haar geweigerd,
evenals het verzoek dat de regeering zelve
hem dan ten minste eenig bericht zou zenden.
De heer Reinach is daarop naar het ka
binet van den minister-president Dnpuy
gegaan om dezen namens mevr. Dreyfus dat
verzoek te herhalen, maar ook deze liet hem
door zjj u broeder een weigerend antwoord
geven.
Volgens een gelegenheids-correspondentie,
die wjj onder reserve overbrengen, werd aan
mevr. Dreyfus het verzoek geweigerd warme
kleeding aan Dreyfus te zendes.
Uit Parijs wordt 15 dezer gemeld
Het 'Hof van cassatie, totnogtoe van
oordeel dat er geen wjjziging moest worden
gebracht in de straf welke Dreyfus onder
gaat, heeft thans ter kennis van den mi
nister van koloniën gebracht, dat het een
beschikking heeft genomen, waarbjj het Hof
beslist, dat Dreyfus langs telegrafischea weg
alleen. Ik heb de laatste nachten niet kannen
slapen door het denkbeeld, dat ik ook schuld
aan je ongeluk had. De eene dienst is de
andere waard. Begrjjp je me nu?«
«Neen, volstrekt niet!* zeide Signe ver
wonderd, terwijl zij het lampje aanstak en
het licht vol op Astrid's gelaat liet vallen.
«Jjj hebt in dien zomernacht voor mjjn
plezier John drie uur ver weggebracht, jjj
hebt zjjn vlncht mogeljjk gemaakt
Bjj deze woorden zuchtte Signe.
«Nu ben ik gekomen om jon te helpen
vluchten
Signe sprong bijna wild van den stoel
op, waarop zjj was neergevallen.
«Nog is het tjjd vervolgde Astrid.
«Mjjn wagen staat beneden. Het regent,
dat het giet; niemand waagt zich nu bui
tenshuis, niemand zal ons zien. Om Gods
wil, ga met mjj mede, vlucht, denk aan
de ellende, die je wacht!*
«Stil, stil, Astrid!*
«Als ik je heden op het slechte gedrag
van Gunnar wijs, zal je begrjjpen, dat ik
het doe tot je bestwil. Hjj drinkt, hij is
slecht en hjj is wreedKom met mjj mede,
Signe, Signe, er is niets wat je terughoudt.
Je bent zelfstandig, niemand zal je vinden,
niemand zal naar je zoeken, als je je zelf
een beter leven tracht te verschaffen in een
andere stad als je slechts wilt, kan je
vrjj zjjn!«
Signe liet het hoofd op de borst zakken.
Zg scheen met zichzelve te strjjden.
«Jjj bent trotsch en je wilt je eens ge
geven woord aan Gunnar niet breken. Signe,
ik weet het welmaar hjj heeft je door
zjjne handelwjjze je woord reeds meer dan
eens teruggegeven. Gedenk eens, hoe schan-
deljjk hjj tegenover je heeft gehandeld!
Kom, Signe! Denk aan Margit!*
Signe staarde met brandende oogen in
SEW
in kennis zal worden gesteld met de ont-
vankeljjkverklaring van het revisie-verzoek
en zal worden uitgenoodigd om zijn ver-
dedigingsmildelen in te dienen.
De minister van koloniën heeft een tele
gram ontvangen, behelzende dat Dreyfus
zich in goeden gezondheids welstand bevindt.
Een langdurig onderhoud tusschen den
heer Loew, president van de Strafkamer
van het Hof van Cassatie en de heeren
Mornard, Labori en Demange over de mede
deeling van de stukken, waarin de ver
klaringen der generalen zijn opgenomen,
heeft plaats gehad. Volgens de wet hebben
de advocaten eerst na afloop van het onder
zoek recht op de inzage dezer stukken. In
't belang van een spoediger afwikkeling
der zaak is, zegt de Matin,* fcbter be
sloten dat aan de advocaten Mornard,
Labori en Demange, onmiddelljjk nadat de
generaals Znrlinde en Cbanoine hun ge
tuigenis hebben afgelegd, mededeeling van
die verklaringen zal worden gedaan.
De «Rappel* heeft .-ene inschrjjving ge
opend om kolonel Picquart een eeresabel aan
te bieden, zeker een waardiger hulde dan de
oprichting van een gedenkteeken voor den
falsaris-zelfmoordenaar Henry.
Te Catania (Italië) is Donderdag de ge-
vaarljjke anarchist Nicotra gevangen ge
nomen. Hij kwam van Alexandrië en bood
heftigen weerstand. In zjjn laars werd een
scherpe dolk gevonden, geljjkend op die van
Luccheni.
Uit Tarragone (Noordooskust van Spanje)
wordt gemeld, dat Calafeli geteisterd is door
een cycloon. Een groot aantal hmizen zjjn
beschadigd visschersschuiten werden opge
nomen en tegen de rotsen verpletterd.
Er wordt niet gemeld, of er menschen
zijn omgekomen; wel hebben tal valü per
sonen verwondingen bekomen.
Aan de «New-York Herald* wordt uit
Petersburg geseind dat de Sultan, ziende dat
zjjn verzet tegen de besluiten van de vier
mogendheden hem toch niet helpt, Kreta
aan den Tsaar heeft aangeboden, ter ver
vanging van de nog achterstallige oorlogs
schatting.
De krachtige maatregelen die de commissie
in Rusland tegen de builenpest in Samarkand
het sehjjnsel van de lamp. Daarna keek
zjj nadenkend naar haar koffer. Astrid pakte
haar zacht, maar stevig bjj hare beide
armen en duwde haar naar de deur.
«Kom, je moetje haasten, Signe! Geloof
mjj, als ik je zeg, dat het leven aan Gunnar's
zijde erger voor je zal zjjn dan de dood
Je hebt dapper volgehouden tot het laatste,
je hebt veel geleden. Nu is de maat ook vol.*
«En Gunnar?* vroeg Signe zacht.
«Laat hpm vallen,* mompelde Astrid
somber.
Zjj sloeg een doek om Signe's hoofd en
zocht, zelve bevend, haar eigen doek.
»Nu?« vroeg zjj, «waar is je koffer? Wjj
kannen hem wel samen dragen. Pak aan
Signe kwam een schrede naderbjj.
«O God, alles is verloren, als je niet
voortmaakt! Wjj hebben nog zoo weinig
tjjd. Kom dan toch mjjn hemel, wat
doe je nu?«
Signe ging naar het venster, opende het
en voelde of het nog regende.
Zjj bleef een oogenblik onbeweeglijk staan,
tot groote vertwjjfeling van Astrid, en zeide
toen kalm het venster sluitend:
«Ik dank je, Astrid, voor je goede be
doelingen, maar ik ga niet mede. Ik ben
van plan met Gnnnar Larssen te trouwen.*
Astrid slaakte een kreet. «Bedenk toch
wie en wat hjj is riep zjj buiten zich
zelve van verontwaardiging uit.
Signe lachte vreemd en keek haar vroegere
vriendin met een uitdrukking in haar oogen
aan, die deze deed verstommen. Alles was
gezegd. Astrid verlangde geen antwoord
meer. Zjj verliet het vertrek, trok de deur
achter zich toe en Signe hoorde een oogen
blik daarna den wagen in den regen weg
rollen.
Wordt vervolgd.
IIEIIWIIMjAV
DOOR