Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de floMclerwaard.
FEUILLETON.
Misdadig uit liefde.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1759. ZATERDAG 31 DEC,
1898
land van altENA
VOOR
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke
nammers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/* et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiè'n morden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
as?
Buitenland-
In de ïPetite Republique* doet Jaurès
belangrijke ontbullingen omtrent de rol van
Von Scbwartzkoppen, dpn Duitsehen mili
tairen attacbë te Parjjs, en diens betrek
kingen tot Esterbszy. Von Schwartskoppen
kocbt geheime stokken van den majoor,
terwjjl bjj door de Fransehe ofBcieren als
kameraad behandeld werd. Esterhazy ver
nederde Schwartzkoppen door chantage en
dreigde alles bekend te maken, als hij een
woord uitte in het geval met het borderel.
Een dame, zoowel met Esterbazy als met
Schwartzkoppen bevriend, smeekte Emile
Zola baar toch vooral niet te compromit-
teeren en deelde hem mede, wat zjj wist.
James vernam van Zola, hoe deze tot zjjn
overtuiging van de schuld van Esterbazy
was gekomen en eindigde met de woorden
♦Ik ben er heel zeker van, want deze vrouw
is zelf bij mij gekomen en heeft mij alles
verteld. Wat een laagheden in dit drama
Om de germanisatie van Sleeswjjk te
verhaasten, wordt der Pruisische regeering
het voornemen toegedicht, den bewoners
dier provincie te verbieden, hun kinderen
naar Deensche scholen te zenden en huu de
verplichting op te leggen van een volkomen
Duitsch onderwijs. Men zou het despotisme
zoover drjjven, dat men de kinderen met
geweld van de Deensche scholen zal af
nemen en hen onder voogdij van den staar
zal plaatsen. In verband met de omstan
digheid, dat de meeste Deensche handels
huizen huu bestellingen niet meer in Duitsch-
land doch elders laten uitvoeren, worden
van verschillende zjjden verzoeken tot de
Pruisische regeering gericht, om een eind
te maken aan de voor de Duitsche industrie
noodlottige uitwijzingspolitieb.
Bijzonder goed heeft men ditmaal op de
sterrenwacht te Treptow nabjj Berlijn met
den reuzen-telescoop de maansverduistering
kunnen beschouwen. De directeur van het
observatorium aldaar, prof. Archenhold,
scbrjjft: Met den reuzenkijker is de maans
verduistering van 't begin tot het einde op
nauwkeurige wjjze kunnen gefotografeerd
worden. De maan was kort voor het begin
van de verduistering door een zwakken
kring omgeven. Reeds eenige minuten voor
het begin der eigenljjke verduistering, te
10.46 zag men op den oosteljjken rand
een zachte schaduw, zonder dat, zooals
(10
♦En welke reden wilt gj) voor uw be
zoek opgeven?* vroeg ik.
Dat weet ik nog niet, doch in zulke
zaken heb ik echter eenige ervaring opge
daan.*
Haar broeder zal u waarschijnlijk niet
zeer vriendelijk ontvangen, hjj is een ruwe
kerel,* zeide ik tot mjjn vriend.
»Ook met hem hoop ik klaar te komen,*
antwoordde Knaver, die zich door geen
hinderpaal liet afschrikken, als hij eenmaal
een besluit had genomen.
»Welnu, ik wensch u goed succes!* riep
ik hem toe. Morgen zult gij mg zeker
vertellen hoe gjj geslaagd zjjt.«
Ik reed voort, terwjjl Knaver haastig
over de heide liep, den weg op naar het
armoedige buisje aan het veen.
Den volgenden morgen trad Knaver mjjne
kamer binnen. Hg was vroolgker gestemd
dan ik hem sedert eenige dagen gezien had.
Gjj scfagnt over uw bezoek van gisteren
tevreden te zjjn?* vroeg ik hem.
Volkomenantwoordde hg. »Ik ben
verder gekomen dan ik verwacht had.*
♦Hebt gg Geertruide gezien?*
»Ja.«
Hoe bevalt zjj u?«
Ik ben er vtrrukt over, want ronduit
gezegd, ik bad gedacht dat uwe beschrij
ving overdreven was.*
vroeger vaak werd gezien, de halve schaduw
een blauwe tint aannam.
Bij 't begin der verduistering was het
beschaduwde deel van de maanoppervjakte
veel donkerder dan later; het donkere deel
had een loodgrauwe kleur.
Kort voor het begin der totale verduis
tering, te 11.45 u., werden de kleuren aan
den Oosteljjken rand van de maan helderder,
eerst donkerbruin met een gele tint, daarna
roodbruin en ten laatste begon een schoon
kleurenspel, tot aan den westrand, waar
schijnlijk een gevolg van de drijvende wol
ken nabij de aarde, waar de zonnestralen
den aardbol bijna aanraakten.
Zeer duideljjk was het helle licht, dat
ook na het intreden der totale verduistering
om den noordelijken en westelijken rand
van de maan speelde en dat zelfs nog tijdens
het midden van de totale verduistering nog
duideljjk zichtbaar was. De breedte van deze
zilverwitte liehtzoom bereikte te 12.25 u.
haar maximum. Door den reuzenkijker was
iedere phase der verduistering van de berg
toppen en kraters van de maan duidelijk
zichtbaar. De aardsehaduw schoof slechts
als een dun nevelscherm over de kraters en
zee-bekkens.
Tjjdens de totale verduistering was de
aanblik van den sterrenhemel geheel ver
anderd. Zooals in nachten zonder tnane-
sehjjn waren de zwakste sterren, zelfs in
de onmiddellijke nabijheid van de maan
zichtbaar. De roode tint van mars, uie traoy
de maan stond, was steeds intensiever als
de tint van de maan zelve. Eerst te twee
uur verdwenen de sterren in de omgeving
van de maan weder totaal en te 2 n. 36
min. toen de verduistering geè'indigd was,
herkreeg het nacht-uitspansel zijn gewoon
voorkomen. Slechts aan den uitersten wes
telijken rand zag men nog eenige minuten
de lantste lichte schaduwen.
Een authentiek bericht meldt, dat de
Russische minister van financiën het on-
mogeljjk acht, op de door de Amerikaansche
bankiers gestelde voorwaarden eene leening
aan te gaan. Hij wil het nu in Engeland
beproeven.
Het trekt eenige aandacht, dat Rusland
met een nieuwe leening verlegen zit en deze
niet schjjnt onder dak te kunnen brengen.
De laatste pogingen moeten in Engeland
en Noord-Amerika gedaan zjjn en daaruit
zou volgen, dat FraBkrjjk geweigerd zou
hebben zich met een zoodanige leening te
Hebt gij met haar gesproken
♦Slechts enkele woorden, daar de ziekte
van haar vader haar zeer bedroefd schijnt
te maken. Waarschijnlijk tref ik het heden
beter.*
Gij gaat dan wederom naar haar toe?*
Zeker, ik ben reeds op weg daarhenen
en kom alleen bjj u aan, omdat gjj zeer
nieuwsgierig schgnt te wezen.*
Zal het niet in het oog vallen als gjj
haar heden weder komt bezoek>*n?«
Zeker niet. Ik heb natuurlijk niet doen
blijken dat mjjn bezoek haar gold. Ik ben
met haar broeder in onderhandeling om
zjjn buis en de turfstekerjj te koopen.*
Knaver, wilt gjj die werkeljjk koopen
vroeg ik verrast.
Mjjn vriend lachte.
Wat zon ik daarmede doen?* zeida hij
teen. ♦Ik neem dit slechts tot voorwendsel
voor mjjn bezoek, en de knaap, die mij
overigens zeer slecht bevalt, nam mjjn voor
wendsel zelfs zeer goed op. Het schgnt hem
veel waard te zjjn zich van zjjne goederen
te ontdoen. Hg verwacht mg heden om de
onderhandelingen voort te zetten.*
♦En als hjj nu genoegen neemt in den
door u geboden prjjs en aandringt tot het
sluiten van den koop?* vroeg ik.
Beste vriend, gjj kent mg toeh zeer
weinig sluwheid toel Alsof er geene hon
derden redenen zjjn waarom men de onder
handelingen op de lange baan kan schuiven 1
Ik zal ze zoo lang weten te rekken totdat
ik gelegenheid heb gevonden vertrouwelgk
met Getrtruide te kunnen spreken.*
Heb gjj den zieke gezien?*
♦Ja. Ik versta niets van de geneeskunde,
belasten, waarschijnlijk moale om zjjn ka
pitalen ter beschikking te stellen van een
bondgenoot, dia het bij de Fashoda-quaestie
niet ondersteund hesft en een plan tot al-
gemeene ontwapening heeft gevormd, zon
der daar Frankrijk eerst van op de hoogte
te stellen.
Ter ondersteuning van de noodlijdenden
in de door hongersnood geteisterde Russi
sche gouvernementen, organiseert het »Roode
Krnis* collecte's die tot nog toe 1,000,000
roebels opbrachten, waarvan 800,000 roebels
zjjn uitgegeven. In zeven dorpen in het
gouvernement Ssamara is de voeding van
1500 kinderen verzekerd tot Juli a.s., doch
dat is slechts het vjjfde gedeelte der nood
lijdende kinderen in dat gouvernement. De
boeren bereiden hun brood uit gierst, eikels
en wat roggemeel, maar het voornaamste
voedsel wordt gevormd door eikels en het
gevolg van die onvoldoende en ongezonde
voeding is, dat overal ziekten uitbreken en
de sterfte onrustbarend toeneemt.
Van Creta (Canea) wordt gemeld, dat
het aantal internationale troepen, dat daar
in garnizoen big ven zal, vastgesteld is op
een bataillon van 800 man voor iedere
mogendheid.
Drie Italiaansche, twee Fransehe, drie
Engelsche en een Russisch bataillon zjjn ge
reed om het eiland te verlaten. Einde Maart
zal het rena.trieeren varu^e troepen, die het
eiland moeten verlaten, atgm
Een Kongo-legertje van 125 man heeft
den stam van de Boendja's, die vier Belgen
hadden vermoord en missehien opgegeten,
geheel verslagen. De inboorlingen waren
drieduizend man sterk en lieten na afloop
van den strijd twaalfhond rd schilden en
achthonderd lansen achter, de Kongo-troepen
hadden zes dooien en vier gewonden.
Uit Madrid wordt nu opnieuw weer ver
zekerd dat alle beriehten over Carlistische
beroeringen of manifestatiën, die in ver
schillende deelen van Spanje zon hebben
plaats gehad, onwaar zjjn en slechts in de
wereld gezonden door Carlistan in het bui
tenland, alleen met de bedoeling om de
Europeesche pers op een dwaalspoor te
brengen, opdat deze aan bet Carlisme een
belang en een levenskracht toeschrijven,
welke het ten eenenmale mist. Overal
heerscht volkomen rust. Juist deze laatste
bewering doet aan de vertrouwbaarheid van
doch toch geloof ik dat uw kunst hier
falen zal. Naar mjjn inzien zal hjj de zon
niet dikwjjls meer zien opgaan.*
Ik koesterde dezelfde gedachten, ofschoon
ik ze niet had uitgesproken.
Knaver ging naar het huis van het veen.
Een uur later reed ook ik uit om een
zieke te bezoeken. Op de heide ontmoette
ik Clans: zijn voorkomen scheen mjj min
der onaangenaam toe.
Hjj trad op mjj toe en vertelde mjj dat
zjju vader dien nacht gestorven was en dat
hjj naar de stad ging om de noodige maat
regelen voor de begrafenis tö nemen. De
dood van den ouden taan scheen hem niet
zeer getroffen te hebben.
Ik verwachtte het wel* antwoordde ik.
Reeds gisteren was hjj stervende, ik mocht
het echter uwe zuster niet zeggen. Zjj zal
wel diep bedroefd zjjn?«
Ja* gaf bjj ten antwoord. ♦Het gaat
haar zeer na aan het harte en toch, zjj
moet zich in het onvermjjdeljjke schikken
Ik had ook gaarne gewenscht dat de oude
man nog eenige jaren in bet leven ware
gebleven. Wjj staan nu gansch alleen en
in hnis wordt het steeds eentooniger en
stiller
Had hjj Knaver niet ontmoet? Had hg
hem bjj zjjne zuster achtergelaten Die
vragen drongen zich aan mg op en toch
mocht ik ze niet doen, daar ik niet wist
of ik daardoor de belangen van mjjn vriend
zou benadeelen.
♦Uwe zuster is thans alleen bjj den doode?*
vroeg ik derhalve.
♦Ja. Er was niets anders aan te doen,
binnen weinige uren zal ik iniusschen uit
de gansche tegensprauk zeker geen goed.
De door de regeering genomen maatregelen
en de gestreng gehandhaafde censunr op
de dagbladpers bewijzen maar al te zeer
dat er onweer in de luebt zit.
Een telegram uit Washington te Berljjn
ontvangen, hondt in het bericht, dat de
regeering een oorlogsschip naar de Canarische
eilanden zou willen zenden om te waken,
dat deze niet zonder toestemming van de
Vereenigde Staten in vreemde handen over
gaan zullen.
De Hamburger Correspondent, die over
dit bericht spreekt, zegt, dat het aankoopen
van deze eilandengroep nog zeer onzeker
is en zelfs onwaarschijnljjk.
Reeds meer dan een week geleden heeft
de Spaansche regeering gezegd aan de be
vriende mogendheden, dat zjj de afstand
van een van deze eilanden aan de Ver.
Staten had geweigerd, omdat dan alle,
zoowel politieke als economische, waarde
aan den archipel ontnomen wordt.
Volgens een te Kaapstad loopend gerucht,
heeft de Indische pest zich vertoond aan de
Delagoabaai en neemt de Transvaalsche
regeering alle mogeljjke maatregelen om
den invoer der besmetting tegen te gaan.
Behalve de polemiek in de bladen, die
zeer heftig is, is alles te Johannesburg
(Transvaal) rustig. De »Rand Post*, het
i - 'jri i n het vooruit
zicht van een oorlog rnei. rju»rmuu,
oppert het plan om na het uitbreken van
de vjjandeljjkheden, de vrouwen en kinderen
een etmaal tijd te geven om de stad te
verlaten, en dan Johannesburg met den
grond gelijk te maken, en het dan, met
uitzondering van de Afrikaander wjj ken,
te veranderen in een reusachtigen vuilnis
hoop als een grafteeken voor de bedrijvers
van monsterachtige daden.
Ook uit Londen schrijft men dat uit
telegrammen nit Transvaal blijkt, dat de
opgewondenheid aldaar toeneemt.
De Johannesburger correspondent van
de »Cape Times* seint, dat de uitlanders
weer zoo opgewonden zjjn, dat zjj op het
punt staan, stappen te doen om hun aan
spraken op gerechtigheid te laten gelden.
Andere telegrammen uit Johannesburg
deelen echter in die opvatting niet.
President Kruger heeft zjjne besliste af
keuring over het heftige artikel van de
de stad terug zjjn.*
Tracht haar te troosten en laat verder
haar verdriet zjjn vrijen loop* zeide ik ♦Ik
zal u daarin bjjstaan zooveel iu mjjn ver
mogen is; in de eerstvolgende dagen zal
het mjj evenwel onmogeljjk zjjn, daar ik
druk bezet ben. Als de smart uwer zuster
een weinig verminderd is moet gjj haar
verstrooiing zoeken te verschaffen. De een
zaamheid is niet zeer geschikt om het ge
beurde spoedig te doon vergeten.*
♦Ik zal het doen* verzekerde Claus mjj.
Bovendien zal er spoedig verandering
komen, die mjj zulks gemakkelijk zal maken.*
Met een vriendeljjken groet liep hij toen
naar de stad toe.
Onwillekeurig wendden mjjne gedachten
zich naar het eenzame huis. Ik zag in mjjne
verbeelding Geertruide in de armoedige
kamer aan het bed zitten waarin de doode
lag. Ik zag hoe ze troosteloos voor zich
staarde. Hoeveel had het arme meisje in
den laatsten tjjd niet geledenhaar beminde
was vermoord, nu was haar ook haar vader
ontnomen!
Ik reed sneller voort om die treurige ge
dachten van rug ta zetten.
's Avonds vond ik Knaver in de gelag
kamer der herberg alwaar hg zijn intrek
had genomen. Hjj nain mij ter zjjde en
wjj zetten ons aan een afzonderlijke tafel.
♦Ik heb het meisje heden alleen gezien*
zeide hg. ♦De oude man was gestorven en
haar broeder was naar de stad gegaan om
voor de begrafenis te zorgen; hg heeft hier
uaar mg gevraagd.*
♦Geertruide was zeker innig bedroefd?*
vroeg ik.
Rand Post uitgesproken.
De correspondent van de »Daily Mail*
te Kaapstad verneemt, dat president Kruger
den voor^estelden Jameson-daw zal ver
bieden. De Engelschen te Pretoria voor
spellen, dat er anders bloed zal vloeien.
De vredesconferentie zal definitief op 1
Mei beginnen.
De ♦Herald* ontving het volgende bericht
uit Paramaribo:
Naar het heet is Drpyfus van het Dui
velseiland naar Cayenne overgebracht, van
waar hij den 4en dezer de reis naar
Frankrjjk aanvaardde. Bijzonderheden ont
breken.
Deibier, de benl van Frankrjjk. die thans
76 jaar telt, waarvan de laatste 20 in zjjn
tegenwoordig ambt, zal het eerstdaags neer
leggen en door zjjn zoon worden opgevolgd.
Deibier genoot eene jaarwedde van 6000
francs, benevens 10,000 francs voor onder
hond en bewaring der guillotine, terwjjl
hem bovendien jaarlijks circa 60,000 francs
voor reis- en transportkosten vergoed werd.
Gedurende zjjn 20 dienstjaren heeft hjj 52
doodvonnissen voltrokken, het eerste in April
1882.
De marine-begrooting van Frankrjjk voor
1899 wijst een bedrag van ruim 394 millioen
francs aan. In den loop van 1899 zullen
91 nieuwe schepen worden aangebouwd.
BïhnënTaïrar"*"
Over het huweljjk onzer Koningin hebben
het telkens weer verschillende bnitenland-
sche bladen en met eene beslistheid die zou
doen denken als men niet beter wist -
dat zij er alles van weten. Nu is het weer
het ♦Berliner Tageblatt* dat nit Amsterdam
bericht heet ontvangen te hebben, dat er
slechts twee ernstige mededingers kannen
zjjn naar de band onzer jonge Koningin,
namelijk prins Bernhard van Saksen Weimar
en prins Wilhelm von Wied daar ♦natunr-
ljjk« de toekomstige gemaal iemand moet
zijn, die zoo nauw mogelijk met het Huis
van Oranje in betrekking staat.
Te Giesen was Zondagav@nd een sterk
beschonken man door de politie in arrest
genomen. Den volgenden ochtend werd hjj,
onkenbaar verbrand, in de cel terugge
vonden. De stevige muren hadden een voort-
schrjjding van den brand tegengegaan.
Knaver boog bevestigend het hoofd.
♦Ik vond haar bjjna in een wanhopigen
toestand* vervolgde hij toen. ♦Ik trachtte
haar te troosten, doch slaagde slecht hierin.*
Het speet mg dat arme meisje in hare
droefheid nog aan eene andere smarteljjke
gebeurtenis te moeten herinneren, aan den
moord van haren geliefde, en toch mocht
ik het gunstige oogenblik niet ongebruikt
voorbjj laten gaan. Wie weet wanneer het
mij weder vergund zon geweest zjjn haar
alleen te ontmoeten. Voorzichtig en zonder
dat zjj mijne bedoeling raden kon bracht
ik het gesprek op Bertram. Het meisje is
onbeschrjjfeljjk ongelukkig, want zjj heeft
den dood van haren geliefde nog niet ver
geten. Ik vertelde haar dat de huishoud
ster mjj hare geheime verloving met Bertram
had medegedeeld, en zjj verklaarde mjj dat
zjj hem oneindig had lief gehad. In het
voorjaar zonden zjj gehuwd zjjn. Nog nooit
is de smart van een mensch mjj zoo aan
het hart gegaan. Zij scheen slechts één
wensch te hebben, namöljjk dat de dood
zich spoedig over haar ontfermen zou.
Met angst zag zjj de toekomst tegemoet.
Terloops vroeg ik haar of zjj niet eenig
vermoeden had wie Bertram zou kunnen
vermoord hebbenDie vraag scheen
haar te verschrikken. Zjj zag mjj een
oogenblik strak aan, al het bloed was aan
haar gelaat ontvloden, haar hart scheen
opgebonden te hebben met kloppen. Toen
zeide zjj haastig: ♦Neen! Neen!* en stond
op, daar zjj er van bewust was hare aan
doening niet langer te kannen verbergen.
NIEUWSBLAD
taaaagearwflMBti 11 WK/» iwu1 Matron
Wordt vervolgd.