Hel Land van
en Alle
Langstraat en de Bommclenvaard.
FEUILLETON,
ïïiisdadig uit liefde.
1 1
1 1 1
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1761.
ZATERDAG 7 JAN.
1899.
THUIS.
mntBtSriSKÊ^ *1
H I
IK?
1
VOO B
UND
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
In de geschiedenis lezen we telkens van
veldtochten, die in den laten herfst werden
afgebroken, omdat het leger zjjn winter
kwartieren betrekken moest.
Ook in het leven van eiken mensch heeft
er een soort van terugtrekken plaats, wan
neer de nevelen zich over het landschap
uitstrekken, wanneer klenren en geuren
verdwijnen en de kille luchtstroomen ons
tegenkomen.
Wanneer vader Borias zjjn oude deuntjes
in den schoorsteen begint te blazen, dan is
het oogenblik gekomen om daar plaats te
nemen. Het leven buiten, het leven met
open vensters neemt een einde; we zullen
een goed eindje met de nachtschuit moeten
meevaren. Wel, laten we het er ons zoo
gezellig mogelijk maken.
In obs boude noorden moeten de soms
barre wintermaanden wel een ware kwelling
zjjn geweest in oude tjjden, toen kunstlicht
en kunstwarmte nog in den kinderstaat
verkeerden; toen men de lange winter
avonduren werkeloos moest doorbrengen bij
het kwaljjk onderhouden licht van een paar
houtspanen, terwjjl de bulderende storm de
rookwolken terugwierp door den open schoor
steen.
Welke voorrechten zijn niet aan onzen
tijd verbondenBjj zooveel wat vooruitgang
en beschaving hebben gebracht, is ons leven
meer waarlijk leven geworden. Tot stilstand
en gedwongen werkloosheid zjjn we nie
meer gedoemd; veel eerder schijnen de
lange avonduren ons uit te noodigen om
de krachten, die de lieve zomer ons schonk,
niet ongebruikt te laten. Dan zal daartegen
over ook wel een volle maat van genot
worden gesteld, een ander genot voorzeker
dan dat van den blauwen hemel en de
lachende aarde, maar daarom niet minder
diep en waar.
In den wintertijd ontwikkelt zich het
familieleven. In den wintertijd vereenigen
we ons meer en leven meer met en voor
elkander. De huiskamer verzamelt allen en
alles, en werpt over alles een eigenaardig
waas van bekoorlijkheid. Daar vertoonen
we ons vun de beste zjjde; daar vinden we
de oude huisgoden weer en verdiepen we
ons in onze liefste herinneringen.
(12
•Ik kan toch niet begrjjpen waarom de
moordenaar een aanslag op uw leven be
proefd heeft l« merkte ik aan.
Beste vriend, gij zoudt een slecht po-
litie-beambte zjjn geworden 1 Ik meen dat
de reden zeer gemakkelijk te begrijpen is.
Ik ben voor den moordenaar een lastig
persoon geworden, hjj heeft mjjn onderzoek
ontdekt en wil mjj daarom uit den weg
ruimen. Ik heb reeds zoodanig mijne ge
volgtrekkingen gemaakt dat ik geloof op
het rechte spoor te zjjn en dat de moor
denaar vrees koesterde ontdekt te zullen
worden, c
>HÜ moet u derhalve kennen
•Natuurlijk, en daar ik van pijn niet heb
kunnen slapen heb ik mjjn tjjd gebruikt
om alle menschen, met wie ik hier reeds
kennis heb gemaakt, door mjjne gedachten
te laten gaan.*
»Gjj hebt dus reeds een bepaald ver
moeden?*
•Hierover spreken wjj laterIk heb
gisteren nog een tweede, zeer gewichtige
ontdekking gedaan. Wist ge wel dat die
sombere knaap in het turf huis de broeder
van Geertruide niet is?«
Verrast zag ik mjjn vriend aan ik
verstond hem niet recht.
•Hg is deugdeljjk haar broeder,* ver
zekerde ik toen.
Hg is het niet, ofschoon hg Geertruide
zuster noemt,* vervolgde Knaver. »Van den
beginne af wilde het niet bjj mjj opkomen
dat in dat lieve meisje hetzelfde bloed
Advertentiën van 16 regels SO ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrgdagavoad
ingewacht.
Laten we niet treuren over het gemis
van den zomer, maar liever leven iu de
hoop, die slaande houdt, en, komt een
nieuwe lente ons nieuwe genoegens bieden,
aat ze dan welverdiend zijn. Zie, zonder
morren trekt de vroolijke kinderschaar zich
terug in het wurrae hoekji, dat de kleinen
«ieh o zoo knap hebban gekozen. Daar
zullen, avond aan avond, al de schatten
voor den dag komen en menig heldenstuk
worden vertoond. Daar zullen kasteelen
verrijzen en te pletter worden geschoten;
zeeslagen worden geleverd en steden ver
overd. Daar wordt de geheele vaderlandsche
geschiedenis afgespeeld, komt de poppen-
listorie te voorschijn en nemen handel en
njjverheid een wonderbaarlijke vlucht. Moe
der houdt een wakend oog en laat ze verder
maar tobben. Soms echter laat ze wel eens
weemoedig den blik vallen op het lieve
groepje en van daar naar het engelenkopje
aan den wand, dat goudblonde kopje, dat
ook nog meespeelde in het hoekje, toen,
de laatste maal, de witte sneeuw de aarde
jedekte.
En daarnevens ontwikkelt zich zoo menig
ander tafereeltje van geljjken of ongeveer
geljjken aard, elk op zich zelf een stukje
leven. Daar buigt zich de jonge, gelukkige
over het hagelwitte ljjnwaad, dat de vljjtige
hand in de stille avonduren zal bewerken,
om gereed te zjjn als de bigde Meimaand
een hoopvol paar het nieuwe leven zal doen
intreden. Ginds verdringt zich een kleine
schare van kleuters, in eerbiedige houding
toch, om het wiegje, waarin het toegezegde
broertje de eerste zwakke kreten doet hooren.
Daar weer is het de blijde, geheimzinnige
drukte voor den Sint Nicolaasavond. Nu
is het de tijd van verwachtingen en ver
rassingen voor het prettige feest. Nu eens
zjjn allen vervuld met den arbeid der liefde,
waarvoor het jaargetgde zich zoo bjj uitstek
leent, de arbeid die verzachting en troost
zal brengen, waar gestreden en geleden
wordt. Dan weer rjjzen de ernstige tonen
van het heerljjke kerstfeesthet vredewoord
komt opnieuw tot allen, die het hooren
willen en vrede is het, die allen vereenigt
aan den kerstavond. Hier het oudejaars-
avondfeest, vol van dank, van hoop en van
weemoedige herinnering en de ochtend,
daar, van het nieuwe leven, waarin het
alles goels* gaat van mond tot mond,
waarin de kleinen komen met hun brief
of hun versje, om pa den tol te laten be
talen, die de eerste bjjdrage voor den
nieuwen spaarpot zal vormen. Wakr wjj
het oog wenden, waar wjj de gedachten
laten gaan, 't zgn overal tooneeltjes, die
die ons treffen, van aangename gezelligheid,
van vrooljjke drukte; tooneeltjes, die ge
tuigen van innigheid en een bljjmoedigen
geesttooneelt jes, die ons het innerlijke
leven, het familieleven schetsen in zjjn een
voud, zjjn stil geluk, zjjn weemoedige her
inneringen en zjjn warme plichtsbetrachting.
O, hoe heerlijk is de wintertjjd voor ons
ook nu weer, als hjj ons stemt tot goede
gedachten en even goede voornemens; wan
neer we het reine en ware genot van het
hmseljjk leven boven alles stellen en onze
arbeid strekt om ook anderen in dien zegen
te doen deelen. Weest ons welkom, schoone
dagen, met al uwe herinneringen en uwe
uitzichten, trouwe getuigen van ons ver
leden en onze hoop. Ons zal ook uw storm
geluid een lied, uw duisternis een licht zgn
op den levensweg.
stroomde als in dien ongelikten beer zjj
is de dochter der zuster van den gestorven
turfboer. Die zuster was langen fjjd in den
vreemde geweest en had in haar huweljjk
weinig gelukkige dagen gehad. Toen kwam
ze eindeljjk met een kind, met Geertruide,
ziek en ellendig tot haar broeder terug en
is kort daarna bij hem gestorven. Dj oude
turfboer heeft het kind tot zich genomen
en het als zjjne eigene dochter opgevoed
Wie de vader van het meisje is weet ik
niet.*
Weet Glans dat Geertruide zjjne zuster
niet is?< vroeg ik.
Wol zeker, bjj was reeds tien jaren oud
toen het kind met hare moeder in huis
kwam.*
Verscheidene denkbeelden drongen zich
aan mjjn geest op. Het kwam mij voor alsof
op eer: s een sluier voor het karakter van
dien Clans werd getrokken. Hjj beminde
Geertruide, doch niet als broeder, want zjj
was zijne zuster niet. Zou hjj misschien
Bertram hebben doodgeschoten omdat hg
Geertruide beminde? Ik durfde deze ge
dachten niet uit te spreken.
•Zjjt gjj weder in het huis aan het veen
geweest?* vroeg ik.
•Ja, twee dugen geleden. De oude man
was reeds begraven, ik trof toevallig Geer
truide wederom alleen aan, doch slechts
kort, want toen kwam Claus. Het scheen
hem niet zeer aangenaam te zgn dat ik met
zjjne zuster alleen was geweest. Op tameijjk
ruwe wjjze zeide hjj mg dat bjj zgn grond
niet wilde verkoopen en deed mg zeer duf
deljjk bljjken dat ik in zgn huis niets meer
te maken had. Ik ben overtuigd dat hg
ontdekt heeft wie ik ben; wie hem dat kan
gezegd hebben kan ik mg waarljjk niet
voorstellen. Zgn plotselinge barschheid viel
mg op, ofschoon ik op dat oogenblik geen
doo Jveroordeelingen zal eirchen.
De strafkamer van het Hof van cassatie
te Parjjs heeft Esterhazy gedagvaard om
den 12en voor haar te versehjjnen.
Naar aanleiding van een bericht in de
Matin*, dat prins Victor Napoleon, die
sedert eenigen tjjd te Brussel vertoeft, het
oogenblik afwacht dat hg met kans op
succes een slag in Frankrjjk kan wagen,
heeft de »Petit Bleu* een zjjner redacteurs
op onderzoek uitgezonden. Deze trof den
prins echter niet aan, maar wel diens se
cretaris Blanc, die hem verklaarde dat hjj
niemand kon machtigen die berichten tegen
te spreken. De Belgische regeering is echter
op hare hoede en laat voortdurend ver
dachte personen over de grens zetten, ken-
neljjk uit vrees voor eene interpellatie in
de Kamer, of zij niet meent, maatregelen
te moeten nemen ter verhindering van eene
samenzwering tegen de Fransche republiek
op haar grondgebied.
Buitenland.
Donderdag 5 Januari was het vier jaren
geleden, dat kapitein Alfred Dreyfus op de
plaats der Ecole Militaire te Parjjs de
militaire degradatie onderging.
Het telegram, door de regeering op last
van het Hof van Cassatie naar Cayenne
gezonden en bevattende de tot Dreyfus te
richten vragen, omvatte in het geheel 2000
woorden en kostte 26,700 francs.
Gisteren stonden voor de jury te Parjjs
terecht dertig jongelieden tusschen 18 en
27 jaar, bekend onder den collectieven naam
van de bende van Neuilly. Hun zgn ten
laste gelegd zeven-en-zestig diefstallen, ver
scheidene met inbraak, een aantal nachte
lijke aanvallen, met mishandeling en moord
gepaard. Reeds meer dan een jaar maakten
deze booswichten, die in drie afdeelingen
op buit uitgingen, de omstreken en voor
steden van Parjjs onveilig. Het proces zal
gemimen tjjd duren. Men zegt, dat het
openbaar ministerie niet minder dan zes ter
verklaring daaraan geven kon. Nu meen
ik de redenen daarvoor gevonden te hebben.*
Knaver, gij houdt Claus voor den moor
denaar van Bertram!* riep ik, daar ik niet
langer kon verbergen wat er in mjj omging
Knaver lachte en zag nadenkend voor
zich.
•Vriend, spreek een weinig zachter, ant
woordde hij toen. Hoe komt gjj aan dat
vermoeden? Wat zou den knaap tot zulk
een lage daad hebben bewogen?*
Hg bemint Geertruide, gat ik op zjjne
vragen ten antwoord. Jaloezie heeft hem tot
die misdaad gedreven. Ik heb zgn angst
gezien toen Geertruide ziek was, ik weet
hoe bang hjj was haar te zullen verliezen.
Hjj bemint haar, want zjj is toch zgne zuster
niet, hjj hoopt haar eenmaal de zgne te
kunnen noemen?*
Claus knikte toestemmend met het hoofd
•Ja, zeide hg toen, ik had nauweljjks
kunnen denken dat gjj zoo'n scherpen blik
had, ik deel uw vermoeden. Claus is de
man dien wjj zoeken. De knaap is gevaarljjk,
want een menschenleven schjjnt voor hem
geen al te groote waarde te hebben, het
wordt derhalve tjjd dat hjj onschadeljjk ge
maakt wordt. Daar ik zonder gevaar het
bed kan verlaten, zal ik nog heden Claus
gevangen nemen.*
•Gjj zult dit toch niet alleen ondernemen
vroeg ik verschrikt.
•Neen, de knaap is mjj te woest. Ik
vermoed dat hjj hevigen tegenstand zal bie
den, daarom moet uwe polite mjj bjjstand
verleeaen.*
>Hjj zal de daad natuurljjk loochenen,
waardoor zult gjj bewjjzen dat hg schul
dig is?«
Ik hoop bjj hem de buks te vinden
waarin de groote kogels pas9en.«
•Kan ik bjj de arrestatie tegenwoordig
De Hamburg8che politie heeft een werk
plaats ontdekt voor het vervaardigen van
20-pfennig8tukken. Behalve allerlei gereed
schap voor het maken van valsch geld
werd er een groote hoeveelheid muntstukken
in beslag genomen. Een kantoorbediende
en een boekbindersknecht werden in de
werkplaats gevangeD genomen. Zjj bekenden
dat zij de gevonden stukken hadden ge
maakt, maar verklaarden dat het niet in
hun bedoeling lag ze uit te geven.
De Badensche zeepzieders hebben zich
met een verzoekschrift tot den Landdag ge
wend, waarin zg verlangen dat aan de
Britsche zeepfirma Lever Bros, te Port Sun-
ligt zal worden verboden te Rheinau, bjj
Mannheim, een filiaal van hare fabriek op
te richten. De firma heeft reeds 85.000
vierkante meter grond gekocht, maar de
Badensche zeepzieders wenschen dat deze
koop te niet gedaan zal worden, omdat de
mededinging der Britsche fabriek hun onder
gang zou zgn.
De regeerings-president te Sleeswjjk-Hol
stein, von Köller, gaat jjverig voort met
het uitzetten van Deenen en hjj gaat daarbj
te werk zonder aanzien des persoons. Zoo
zjjn? vroeg ik verder. Ik ben nieuwsgierig
hoe de knaap zich houden zal.*
Knaver antwoordde niet onraiddelljjk.
•Ik mag u dat verzoek niet weigeren,
antwoordde hjj toen. Ik maak u er intus-
scben opmerkzaam op, dat het karakter van
den knaap het ergst® vreezen doet. Hjj weet
wat er gaande is en zal het uiterste wagen
om zjjne vrjjheid en zjjn leven te redden.*
Ik was niet vreesachtig en besloot 1
de arrestatie tegenwoordig te zjjn. Binnen
weinige uren zouden wjj naar 't huis aan
het veen gaan. Ik verliet Knaver en be
loofde hem op den betaalden tjjd te komen
afhalen.
Ik was buitengewoon opgewonden ge
raakt. Geen t wjj fel aan de onschuld van
den knaap bestond meer bjj mjj en het
was mjj onmogeljjk eenig medeljjden met
hem te hebben. Toen dacht ik weder aan
Geertruide. Hoeveel had dat arme meisje
te ljjdenZjj scheen bewust te zijn van
de schuld van Claus; of zjj tegen hem
als getuige zou optreden als zjj zag, dat
hjj toch niet te redden was? Zjj kon on
mogeljjk alleen in dat eenzame huis bljjven.
Ik haalde Knaver af en wjj verlieten de
stad. Hg had reeds twee politie-beambten
vooruit gezonden, zij moesten het huis aan
de andere zjjde naderen. Ik kon mjjn on
rust niet verbergen, terwjjl Knaver vol
komen gerust bleef.
Hebt gjj geen wapen bjj n? vroeg ik.
Ik zou u gaarne mjjn revolver geleend
hebben.*
Hg toonde mjj een korte knots, die hjj in
den borstzak droeg.
Dit is het beste wapen, zeide hjj toen.
Ik heb nooit een ander en volstrekt geen
revolver. De uitwerking van een kogel is
niet te berekenen, deze kan gemakkeljjk
dooden waar het voldoende is iemand voor
zjjn alle Deensche bedienden van het lid
van den Pruisischen Landdag Hanssen uit
gezet en eveneens da hoofd-amhtenaar van
den burgerljjken stand in het district Apen-
rade, alleen omdat hjj bjj de jongste ver
kiezingen voor Hanssen gesterad heeft.
De gansche pers bjjna keurt thans die
barbaarsche maatregelen af, welke zjj een
beschaafden staat onwaardig acht.
De Hongaar, die verleden week te Weenen
een vrouw van verdachte zeden worgde en
daarna met een mes verminkte, is niet de
bedrjjver van een dergeljjken moord, een
week vroeger ontdekt. Hg heeft zgn alibi
kunnen bewjjzen.
Te Niecemi, in de provincie Caltanisetta,
(Italië) zjjn ernstige ongeregeldheden uit
gebroken. Ongeveer 3000 boeren kwamen
bjjeen op het marktplein, onder het geroep
van*Leve de KoningWeg met de be
lasting op de levensmiddelen!* Voorafge
gaan door een geïmproviseerd vaandel trok
ken zjj naar het plein voor het stadhuis,
waar de belastingkantoren met petroleum
werden overgoten en in brand gestoken.
De carabiniers waren te gering in aantal,
om handelend te kunnen optreden.
Over een groot deel van Zwitserland heeft
een geweldige storm gewoed, vergezeld van
hevigen donder en wolkbreuken, die eerst
in hagelslag, toen in sneeuwstormen over
gingen. Er is zeer veel materieele schade
aangericht. Tal van bergwegen zgn door
de sneeuw versperd, en het verkeer met het
buitenland, ook per post en per telegraaf,
is ten deele verbroken.
Ook nit Daitschland komen berichten
van zware stormen. Maandag wierp de storm
een personentrein bjj Kesselsdorf in Saks m
om, tengevolge waarvan vjjf menschen ge
wond zgn. Op de Oostzee was het ook boos
weer. De storm dreef groote massa's water
in de stad Lübeck, die verschillende wjjken
overstroomden.
Tevens worden uit verschillende deelen
van .Frankrjjk overstroomingen en sneeuw
stormen gemeld. Te Cherbourg staan de
lager gelegen stadswjjken blank, te Lisseux
staat het goederenstation ouder water. Te
Diepe is de stoomboot Anger gestrand. Vier
man in de machinekamer verdronken. Bjj
het oogenblik onschadeljjk te maken.*
Wat zeide de officier van jastitie van
uwe ontdekking en van uw voornemen?*
Zeer weinig, hg schjjnt het sterk in
twjjfel te trekken of Claus de misdadiger
is, en ik ben stellig overtuigd, dat hg in
stilte hoopt, dat ik mjj vergist heb. Hg was
overigens bijzonder voorkomend tegenover
mjj en ik heb geen recht om meer te
verlangen.*
Toen wjj nabjj het hnis aan het veen
kwamen zagen wjj de beide voornitgezon-
den politie-beambten, die zich achter eenig
kreupelhout verscholen hielden. Knaver be
val hua daar bedaard te bljjven en ona
eerst te volgen wanneer wjj het huis waren
binnengetreden.
Hebt gjj Claus reeds gezien? vroeg hjj.
»Ja«, luidde het antwoord. »Voor een
kwartier ongeveer kwam hjj de heide over
en ging het hnis binnen. Hjj heeft het
sedert niet meer verlaten.*
Dokter, kom mede eer de vogel weg
vliegt!* zeide Knaver toen en liep haastig
door.
Het hart begon mjj luider te kloppen,
terwjjl mjjn vriend mg zeide:
Dokter, wees nu zooveel mogelgk be
daard! Tegenover den knaap is er een
wapen, dat bjjna altjjd tot de overwinning
leidt, nameljjk tegenwoordigheid van geest.
Ik ben overigens nieuwsgierig hoe Claus
ons ontvangen zal. Als hg denkt mg in
den verloopen nacht te hebben doodge
schoten en hjj moet dit geboren, daar ik
als een boom ter aarde viel, zal hjj zeer
verwonderd staan te zien, als ik plotseling
gezond en wel voor hem sta. Hg zal den
ken dat ik kogelvrjj ben.*.
Wordt vervolgd.
V^Jr i. -
Mr".
-■
