Hel Land van lleusden en Aliens, de Langstraat en de Itommelerwaard.
M 1811.
FEUILLETON.
Ouie PatriareheH
ZATERDAG 1 JULI
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Hoe toit ira tot Oitiapii en Vrede?
11 Lano VAN ALTEN&'
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 8 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1899.
Advertentiè'n van 1—6 regels 60 ct. Elke regel
meer *7. ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Een heel aardig voorstel, in verband
m°t de tegenwoordig aan de orde zijnde
vredesbeweging, wordt door een Duitse1
generaal gedaan. Iedereen heeft het, en da'
is natourljjk, tegenwoordig over de Haag-
sche Conferentie en hare mogelijke gevolgen.
De een twijfelt en de ander horpt. De
laatsten zjjn in de minderheid. Maar aan
gezien het wel meer gebeurd is, dat d'
minderheid tegenover de meerderheid gelijk
kreeg, is er nog niets van te zeggen en
moeten wjj maar afwachten, wat de heeren
in het klassieke »Huis ten Bosch dal
zich nu, te midden van htt frissche groen,
zeker op zijn mooist vertoont, van de hun
opgelegde tank weten te recht te brengen.
Verbeeld u eens, g-oede lezer, dat zij het
eenparige besluit namen, om, evenals mei
dat ten tjjde van den laatsten keizer in
Frankrijk deed en geljjk men dat in Zwit
seriand nog doet, er een referendum vai
te maken, een volksstemming, en aldus aan
alle meerderjarige inwoners van Europeeschi
landen wat Siam, Perzië, China enz. er
over dachten, ging ons minder aan de
vraag voorlegden:
»Zjjt gjj voor oorlog of voor vrede?*
Ik twjjfel niet of het antwoord zou zjjn
vrede. Goed!
«Zijt gjj voor of tegen ontwapening?*
Weer zou het antwoord zijn: voor. Best!
Nu nog één vraag: >Waar wilt gjj met
al die soldaten heen van hoogeren en la-
geren rang?
Geen antwoord, denk ik. Want niemand
weet het. Sturen wjj die allen als werk-
loozen de wjjde wereld in, dan is er geen
raad voor de gremzenlooze verwarring.
«Langzaam uitsterven* zegt de koele be-
rekenaar, tot eindelijk de laatste soldaat
als een merkwaardigheid vertoond wordt,
geljjk wjj nu bjjna doen met de oudstrjjders
van 1830.
Maar daar komt nu de Duitsche generaal
Gossler met een ander voorstel: de Mogend
heden, klein en groot, in vredesconferentie
vergaderd, gaan de volgende overeenkomst
aan.
«Er zal geen oorlog, maar vrede zjjn
gedurende 10, 15 of 20 jaren, al naar men
het tgdperk wil bepalen. In den loop der
aangenomen jaren is alle oorlog verboden.*
In die vredesperioden, die de generaal
EMMY VON DINCKLAGE
Novelle uit Oost-Friesland10)
«Ivo!* riep Cato verwjjtend.
Sch oomvallig en beschaamd zag Ivo zjjne
verloofde aau. Alarich trok de ruige wenk
brauwen samen en sprak berispend tot het
jonge meisje: «Ivo zal gezegend worden,
omdat hjj gehoor gaf aan mjjne oproeping
«Uw Heiland ontbiedt u tot zjjn maal, dat
u door zjjn Ijjden en sterven werd gekocht
haast u om aan zjjne uitnoodiging te vol
doen Zonder zich een oogenblik te be
denken, ging de jongen naar de opkamer,
waar het kleed, dat hjj bjj de bevestiging
had gedrageD, het nieuwe gezangboek en
de ham voor den predikant reeds voor ruim
acht dagen door zjjne moeder waren gereed
gelegd, en kleedde zich aan.
Regina sliep nog altjjd met de handen
krampachtig geklemd aan het dekbed van
haar zoon. 't Gehuil van den wind, die om
de daken gierde, mocht haar na al die sla-
pelooze ellende zoo vast in slaap wiegen.
De tweede worsteling met haar werd mjj
door Gods goedheid gespaard.
Waartoe zou het dienen, u te verhalen,
hoe vier van onze mannen uren en uren
in water en slyk naar overgangen en wegen
zochten? De boot was geheel onnutop het
land bleef ze vastzitten en in dieper vaar
water stiet ze tegen de harde jjsschotsen.
^Vacho volgde ons wadend. Hjj scheen zeer
nng echt militair étapes of halten noemt,
krimpt langzamerhand de groote militaire
uitbreiding in, de militaire studieëa, als in
die perioden zonder nut, raken op den
achtergrond, de overeenkomst kon, als de
bepaalde tij-1 om was, telkens hernieuwd
worden en zoo kwam men onwillekeurig
als van zelf tot de veiwrzenljjkirg van het
schoone droombeeld «Vrede op aarde.*
Ik moet eerljjk bekennen, dat ik van een
generaal, en vooral van een 1 uitsch gene
raal, zulk een voorstel niet had verwacht,
en dat er van zjjn kant veel zelfverlooche
ning en vooral veel moed toe noodig is
oreweest om er mee voor den dag te komen.
Men zoa, in onzen tjjd van naamlooze ven
nootschappen, zoo iets eer verwacht hebben
van een zoogenaamden «man van zaken*,
omdat het ljjkt op wat men, zonder eenig
kwaad oog op de beoefenaars van het vak
te hebben, pleegt aan te duiden met den
naam van «kruideniers-politiek*. Want dat
is het. De oorlog zou iets krijgen van een
handelsovereenkomst. En hoe mooi het ljjkt,
en hoe ook de goede generaal overigens
onze sympathie heeft, hjj heeft bjj zjjn
voorstel twee dingen vergeten:
De oorlog breekt uit plotseling, onver-
we.cht, als in 1870. En niemand houdt
hem tegen.
En als binnen de bepaalde étape een
mogendheid oorlog begint waar is dan
de veldwachter, die het haar verbieden zal
en dreigen met proces-ver baal?
Tengevolge van de rumo?rigeKamerzitting
in België is het Woensdag- en Donderdag
avond door geheel Brussel onrustig geweest.
Tien protestmeetings tegen de verkiezings-
voorstellen der regeeriDg waren druk be
zocht; de socialistische en liberale redenaars
werden luide toegejuicht.
Het comité der «Félération bruxelloise*
van de werklieden-partij, dat in geheime
zitting vargaderde, besloot met bjjna alge-
meene stemmen tot een algemeene werk
staking der Brnsselsche arbeiders, ten einde
de agitatie tegen het kieswet-ontwerp der
regeering te doen toenemen. De aanvang der
werkstaking zal samenvallen met het begin
der behandeling van het ontwerp in de
Kamer 5 Juli. De sprekers spraken de hoop
uit, dat de werklieden op het platteland zich
bij de beweging zouden aansluiten.
goed te begrjjpen, wat we voor hadden en
nu en dan, als ladders en touwen te kort
bleken, stak hjj de kop op en huilde. We
waren tot aan 't groote kanaal gekomen.
De ijsschotsen hadden daar nog grooter
omvang en waren er sterker dan in de
andere vaarten, 't Gelukte ons van twee
aaneengebonden ladders een soort van brug
samen te stellen, tussehen onzen oever en
eene der sehotseD. «Mijn zoon,* zeide ik,
«ons volwassenen kan het jjs niet dragen,
u, die lichter zjjt, misschien wel. Ge moet
de ladders aanhalen en ze dan naar den
anderen oever werpen, zjjt ge aan gene
zjjde, dan hebt ge 't gewonnen. Ontvang
mjjn zegen Ik zegende hem, hing den
ham over zjjn schender en hij betrad de
ladders. Terwijl hjj zoo tnsschen leven en
dood voortschreed, hieven wij den vijftigsten
psalm aan en toen wjj aan het vers kwamen
Verzamelt mjj najjne gunstgenooten, die mjjn
verbond maken met offerande! had de jon
gen de jjsschots bereikt en zij droeg hem.
Behoedzaam haalde hjj de ladders naar zich
toe en schoof ze toen voor zich uit, zooals
ik hem toeriep, opdat het gewicht zich
eenig8zins mocht verdeelen. Zoodra de brug
tussehen hem en ons was afgebroken, hief
de oude bond Wacho een jammerljjk gehuil
aan, sprong in het water en zwom naar de
schots. Üe kanten brokkelden af en 't arme
dier spande zich tevergeefs in. Wjj riepen,
maar het sloeg er geen acht op. Toen hjj
Bteeds heftiger spartelde, om op de schots
te komen, b. gon bet jjseiland te wankelen
en scheurde hier en daar. De toestand van
den jongen was uiterst gevaarljjk. «In Gods
naam,* riep Ko, en slingerde zjjn langen
piekstok roet zooveel kracht op den kop van
Met het oog op eventue-Ie troebelen zjjn
♦r ppendetachemen'en geconsigneerd.
Tot twee uur dunrden Donderdagnacht
de onlusten.
Het heftigste incident van den avond
was efn aanval op de tram van de Beurs
op de Place Stephanie.
Het blad van den wagen werd door drie
kogels doorboord, de conducteur werd door
twee kogels getroffen, het paard kreeg er
een in den schouder.
De wagen wprd omver geworpen en het
paard moest worden afgemaakt.
Volgens de «Gazette* bedraaht het aantal
gekwetsten wel honderd, waaronder zeven
of acht zeer zwaar.
Mevr. Dreyfus is Woensdagavond 7 uur
te Rennes aangekomen, waar eene talrjjke
menigte nieuwsgierigen haar aan het station
opwachtte. De meeste mannen ontblootten
het hoofd. Vergezel 1 van haar familieleden
begaf de moedige vrouw zich te voet naar
de woning van mevr. Godard, die nog ge-
ruimen tjjd door de menigte werd aange
gaapt. Zes gendarmes hielden de wacht in
de straat, maar zjj behoefden niets te doen.
Er werd een mand met bloemen voor mevr.
Dreylus gebracht en de menigte applau
disseerde.
Omtrent het oogenblik der aankomst van
kapitein Dreyfus, valt nog niets met zeker
heid te zeggen.
De speciale berichtgever van de Matin*,
die zich te Rennes bevindt en daar geduldig
wacht op de aankomst van Dreyfus, seinde
Woensdag het volgende verhaal aan zjjn
blad:
Naar aanleiding van verschillende onjuiste
berichten omtrent de aankomst van de
«Sfax*, heb ik den afgeloopen nacht op
zee doorgebracht op de «Sainte-Madeleine.*
Tegen middernacht verschenen plotseling
lichten aan stuurboordzjjde en de gezag
voerder der bark riep uit: «Ik wed, dat
het de >Gonfalonia« is! Ik had haar niet
vóór morgen verwacht.*
«Wat zou die hier komen doen?* vroeg
een matroos.
«Dat zullen wij spoedig zien.*
En men stuurde recht af op de beide
roode en groene lichten. De gezagvoerder
had zich niet bedrogenin het doffe licht
van den nacht teekenden zich allengs de
vormen af ran een stoomschip met twee
schoorsteenen.
den hond, dat de ijzeren punt dezen diep
in het oog drong en de getrouwe, die zoo
lange jaren voor mjjne deur de wacht had
gehouden, luidkeels huilde en toen in de
diepte wegzonk. Tegen dqn avond, toen 't
water verscheidene voeten gevallen was,
kwam het Ijjk dicht bjj de Plaats aandrijven.
Op dat oogenblik echter gevoelde ik niets
dan den angstkreet injjner ziel om mijn
geliefd kind. Met eiken stap konden immers
de ladders, die hjj met inspanning naar de
andere zjjde had overgebracht, van het ys
of den oever afgljjden. Ware het water nog
maar open geweest! Maar schots lag op
schots en ze schuurden en stieten tegen
elkaar, als de boonen in de kookpot, daar
het water van de landzjjde aanstroomde ea
van den stroomkant werd teruggestuwd. In
die oogenblikken leden we den last van
jaren. Het schemerde mjj voor de oogen.
Ik greep Ko bjj den schouder en schreeuwde
hem toe«Zeg het maar, verheel 't mg
maar niet, het kind is verdronken 1*
«Neen, neen!* gaf hjj ten antwoord, «hjj
is aan den overkant, daar loopt hjj, de kerk
klok luidt reeds!* Tegelijk zag ik dat Ko
de tranen langs de wangen liepen. «Reginal*
sprak ik vermanend en we vingen den
moeiljjken terugtocht aan, om haar te
troosten.
Zoo wit als een gepleisterde muur en met
loshangende, fladderende baren stond ze in
de deur, maar ze vroeg niets en zeide niets.
Sedert dien dag bleef ze ernstig en ziekeljjk
en verlangde steeds om met Ivo het nieuwe
huis te betrekken. Zelfs toen ze doodziek
was kon ze mg nog niet vergeven, dat ik
God meer gehoorzaamd had dan haar!*
*Dat was een groote zonde!* sprak do-
«Signalen, aanroepsn, herkenning, om-
mando's, vergezeld van flait-signalenvjjf
minuten later bevinden wjj ons op de
«Gonfalonia*, een mooi schip, op mijn
woord, en dat men voor zjjn genoegen op
den Oceaan onder zich voelt 1 De kapitein,
John Bradshaw, is ongesteld, maar de eerste
officier ontvangt ons.
Ik verneem,* vervolgt de correspondent,
«dat de «Gonfalonia*, een Amerikaansch
stoomschip, acht-en-twintig dagen geleden
vertrokken is van Rio Janeiro. Ik hoor de
bjjzonderheden omtrent de lading aan, welke
gedeeltelijk bestond uit wilde beesten. Eens
klaps wordt de naam «Sfax* uitgesproken.
»Ja,« zegt Harry Brebion, de eerste offi
cier, «wij hebben haar Zondag ontmoet op
19 a 20 mjjien van Kaap Vert. Wjj hebben
haar ontmoet op den twintigsten breedte
graad. Een oogenblik dachten wjj zelfs, dat
h et schip averjj aan de machine had, omdat
het zoo langzaam liep, drie of vier knoopen
per unr, hoogstens.
Na het salnut en de gebruikelijke sig
nalen wilde kapitein Bradshaw het schip
naderen; hij heeft zieh zelfs het genoegen
gegund er om heen te varen 1 Dreyfus stond
voorop en was gekleed in een bruin boe
zeroen, zonder metalen knoopen, noch met
galons, een wollen muts op het hoofd; het
lijden stond op zjjn gelaat geteekend. Op
eenige passen van hem stonden twee offi
cieren, die hem bewaakten. De officier van
de wacht scheen weinig op den kapitein te
lettenCollinieres, de commandant van de
«Sfax*, evenmin.*
«Maar Dreyfns ziet er toch zeker uit als
grjjsaard
«Dat nu jnist niet. Als iemand die de
veertig heeft. Maar,* vervolgde Harry Bre
bion, «de arme drommel scheen erg ziek te
zjjn 1 Hjj hield zich met beide handen aan
de verschansing vast, gebroken, met krom
men rug, vergrjjsd. Ik heb hem gezien
zooals ik u zie, met mjjn verrekjjker. Vol
gens zijn gestalte kon hjj echter wel zestig
jaar zjjn.*
«Hebt gij kapitein Dreyfus langen tjjd
gadegeslagen
«Een kwartier ongeveer. Toen men de
vlaggen ging bjjschen, heeft hjj tweemaal
de Fransche vlag gesalueerd en daarna de
onze Maar werkelijk, het deed iemand
pijn zulks aan te zien.*
«Wanneer denkt gij, dat de «Sfax* te
Brest zal aankomen?*
minée hoofdschuddend. «Maar u, Ivo, zal
't vergolden worden tot in 't derde en vierde
geslacht, dat gij uw leven hebt gewaagd,
om tot het Avondmaal des Heilands te
komen
Er ontstond een panze, waarin het was,
of de oude kast een ontevreden geknars
deed hooren. Ivo keek onrustig naar Cato,
die de oogen hield neergeslagen, terwjjl de
frissche volle lippen eenigszins verachteljjk
waren opgetrokken. Toch zag ze zeer goed het
mooie, ondeugende en lachende gezicht vau
Jans en begreep ze, dat hjj zich zoo stil
en bescheiden hield, omdat hjj er zeker van
was dat het verhaal van den boer bjj haar
geheel andere aandoeningen dan die van
deelnemende bewondering had opgewekt.
Inderdaad, in plaats van door het voorbeeld
gesticht te zjjn, was het haar of ze in een
dwangbuis werd gesnoerd, en Jans, die niets
waardige, slimme schelm, wist dat en lachte
er om in zjjn vuistje.
«Ivo heeft in die dagen vele heete tranen
om den hond Wacho geschreid,* merkte
Ko bescheiden aan. «Hg kon de gedachte
niet verdragen, dat zjjn oude speelmakker
wegens trouw aan hem deü dood had ge
vonden.*
«Ja, jal* sprak dominéé zalvend, «Ivo
is gehoorzaam een tweede Izaak, maar
toch ontbreekt het hem nog aan berusting.
Toen de Heer zjjne moeder, Regina, tot zich
had geroepen, was er geen vreugde in hem,
maar viel hg zoo zichtbaar af, dat zjjn
vader vreesde, dat hjj de eene of andere
kwaal of eene ernstige ziekte ouder de leden
had. Hjj was toen niet als eene jonge leeuw,
maar als een lam voor den slachter.*
«Ivo's oogen schoten vol tranen, Donker-
«Als zjj niet sneller gaat loopen, dan
misschien eerst over een paar maanden.
Maar dat is niet mogelijk. Het had den
sehjjn, alsof de «Sfax* iets verwachtte
bevelen misschien. Als zij goed loopt, dan
dan kan zij Donderdag of Vrjjdag aan
komen*.
De berichten over de ongeregeldheden in
verschillende deelen van Spanje luiden zeer
ongunstig. In tal van plaatsen hebben de
winkeliers hun winkels gesloten, overeen
komstig den raad van de Kamers van Koop
handel. Te Valencia duurden de troebelen
Woensdag tot laat in den avond, en de
gendarmes waren gedwongen, een aanval
te doen, waarbij twee mensehen gewond
werden. Te Mureia werden eenige huizen
in brand gestoken ook hier werd geschoten
en het paleis van den gouverneur wordt
streng bewaakt. Op verscheidene andere
plaatsen moeten de onlusten weinig minder
ernstig geweest zjjn, maar de overheid schijnt
niet alle berichten door te laten.
Het ernstigst is er gevochten, naar de
regeeriDg zelf erkent, te Saragossa, en dat
is een ding van gewicht omdat die stad
altjjd een brandpunt van de Carlistische
woelingen geweest is. De prefect van Sara
gossa heeft over de troebelen van Woensdag
het volgende telegram gezonden aan de
regeeringTengevolge van betoogingen,
tegen de maatregelen door de regeering ten
aanzien van de begrooting voorgesteld, heb
ben hier ernstige wanordeljjkheden plaats
gehad. Overeenkomstig uw instructies heb
ik dadeljjk stappen gedaan om de rust te
herstellen. Donderdagochtend om half elf
verzamelden zich talrjjke groepen, die een
zeer dreigende bonding aannamen, voor de
prefectuur, en onder het uiten van oproerige
kreten begon men steenen door de ramen
t© werpen en de deuren te rammeien. Ik
ging met een afdeeling politie naar buiten,
maar werd met steenworpen ontvangen,
iemand schoot een revolver op mjj af en
een ander trachtte mg met een mes aan
te vallen. Er werden verscheiden agenten
en een inspecteur gekwetst. Toen heb ik
de uitvoerende macht aan den kapitein-
generaal overgedragen, en nadat vele per
sonen in hechtenis waren genomen, is de
orde hersteld.*
In de streken van Rusland, die door hon
gersnood worden geteisterd, woedt thans
eene ziekte, die alle kenteekenen van pest
rood van schaamte over deze berisping in
tegenwoordigheid van Cato, zat hjj daar
hulpeloos als een kind.
Nu kon Jans zich niet meer inhouden:
«Ivo,* zeide hjj, «beter u, en beloof dominéé,
met ons als getuigen, dat ge bij zjjn dood
zult zjjn, als een jonge leeuw!*
Met zw jjgende verachting stond dominee op.
Toen Cato's vader met de trekschuit aan
kwam, om de bruiloft bjj te wonen, vond
hg zjjne dochter zeer veranderdbleek, stil
en bits. «Ware 't niet om Ivo, geen uur
langer bleef ik in dit afschuwelijke land,
maar Ivo sterft, als ik hem verlaat!*
Wat zjjn dat voor kinderachtige grillen
riep de vader. Als ze zjjne plannen maar
niet in de war brachten, had hg steeds een
welgevallig glimlachje voor de dwaasheden
zijner kinderenI 't Was Cato echter vol
komen ernst en zjj had er n»g kunnen
bjj voegen «En ik kan ook niet meer zonder
hem leven, ofschoon ik soms een gevoel
heb, als zou ik hem wel met gloeiende
tangen willen njjpenl* En 'twas waar;
menigmaal maakte zich een hevige, gloeiende
hartstocht voor den verloofde van haar
meester, en als hjj daar dan zoo schuw en
onhandig zat, haar aanstaarde en nauweljjks
met de vingertoppen durfde aanraken, als
al hare naïeve behaagzucht hem geen teeder
woordje, geen enkelen kus vermocht te ont
lokken, dan keerde ze hem plotseling den
rug toe en noemde hem hoorbaar genoeg
«slaapmuts.* Ea hg verdroeg dit, terwjjl
hg treurig zeide: «Ik wist immers, dat ik
niet goed genoeg voor u ben!*
Wordt vervolgd.
NIEUWSBLAD
DOOR
Buitenland.
VJMaBWBWPWWBWUW—*08*0*88—WCNIIIWUiil Wil in 'W»
Sc
