Hel Land van Heusdcn en Aliens, de Langslraal en de Rommelerwaard. Dum-dum en nog wat. FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Neusden. M 1816. WOENSDAG 19 JULI 1899. Dukc FctiMkoi LAND VAN ALTEN^- VÜOE Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiè'n van 16 regels 50 et. Elke regel meer 71/» Groote letters naar plaatsruimte. Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond ingewacht. Toen in de laatste jarpn der vorige eeuw ons land door de Franschen begiftigd werd met de zegeningen der »Vrjjheid, Gelijk heid en Broederschap*, de edele gevers alom met blijdschap ontvangen werden, en toen op den Dam der hoofdstad de burgers en burgeressen, dronken van vreugde, om den vrjjheidshoed rondsprongen, liep daar een joodje, die zjjn waar op een kruiwagen rondventte onder den gestadigen uitroep van »kool, kool, allemaal kool!* Onwillekeurig schoot ons deze overleve ring in de gedachte, terwijl we dezer dagen van verkrachting van volksrechten van nieuw oorlogsmateriaal lazen en geruchten van oorlogen de rondte deden daarbp Biet vergetende dat nog altjjd in Den Haai de gezanten der mogendheden confereeren over terzijdestelling van den oorlog met al den aankleve van dien. Een der voornaamste leden der conferenti» is de afgevaardigde nit Frankrjjk, een in- ▼loedrjjk man, die de eer genoot door pre sident Loubet geroepen te worden tot het vormen van het tegenwoordige ministerie. En terwjjl deze nu in Den Haag metzjjr medeleden zint tot voorkoming van oorlog, wat geschiedt onderwijl in zjjn vaderland en wat doet zjjn superieur Loubet? De 14de Juli is aangebroken, de dag. dien Frankrjjk nooit zal vergeten, waarop tien jaren langer dan een eeuw geleden de Bastille door bet volk werd belegerd, ge nomen en geslecht. De Bastille was niet maar bloot een gevangenis, ze was het symbool van tirannie, van verkrachting der volksrechten, ze was een zwjjgend, steenen getuige van de verregaande willekeur der vorsteD. De verdwijning der Bastille wordt elk jaar gevierd met een groote wapenschouwing. Ook nu. President Loubet monsterde te Longehamps zjjn leger en thuis gekomen, nam bjj, de republikein, de superieur van den afgezant in Den Haag ter vredescon ferentie, de pen op en schreef een brief aan zjjn minister van Oorlog, vol lof over de houding der troepen. Dat is correct. Houdt men eenmaal een leger, dan m&<.' men ook eischen dat houding, geast en discipline niets te wenschen overlaten. Maar hoor nu hoe ernstig die Franschen 't meenen EMMY VON DINCKLAGE (Novelle uit OosUFrie&land). 15) Zeker was er iemand achter de jjzeren tralies, die naar deze avoudmuziek luisterde want er bewoog zich daar iets, als eene wenkende hand. >Haid windken weib,« zong bjj, die zich op den wal bevond en tegeljjk sloeg hjj ijverig met het staal op den vuursteen in de kleine koperen tondel doos, alsof hg voornemens was, zjjne pjjp aan te steken. »Cato zal u redden, Van diedelom dei Doch noem haar, uwe zuster, De rechter mag baar welt* En zoo zong de man door, tot de schild wacht om den hoek keek en hem verzocht, daar niet te zingen, waarop de vrooljjke zanger zich met den waggelenden tred eens bescbonkenen verwijderde. De gerechtszaal binnengevoerd, begreep Ivo Hertog met eenige moeite uit de breed voerige aanklacht, die daar in zgne tegen woordigheid werd voorgelezen, dat twee zee soldaten van de kanonneerboot Zaandam*, herhaaldelgk een verdacht smokkelschip in 't oog hadden gehouden, dat nu met turf, dan met zand of steen geladen, volgens voor geven, tusschen Papenburg en Emden voer, maar ook zee kon bouwen. L>e soldaten, leuterig naar de belooniugf die voor de ont- met inkrimping hunner legermacht: »voor de eerste maal konden wij de natie het nieuwe artillerie-materiaal toonen, het voor werp van de zorg van regeering en parle ment.* Is 't niet of Loubet onze Grondwet nageschreven heeft, die onderwjjs een voor werp van de zorg der regeering noemt? Nieuw oorlogsmateriaal het voorwerp dier zorg? Is 't dan wonder dat ons bjj de verslagen der vredesconferentie, waarin Frankrjjk ook zjjn lied zingt, de uitroep van het koopmannetje te binnen schiet? Erger kool wordt verkocht aan de over zijde der Noordzee. Of Paul Kruger al water in zjjn wjjn doet en zich bukt, zoover als 't met de waardigheid van zjjn land en zijn waardigheid als mensch overeen te brengen is, 't helpt niet. De Engelsche minister Chamberlain wil hem op de knieën zien en is hg daartoe niet genegen, dan ontbrandt in Z.-Afriba de oorlog, althans indien Victoria en haar andere dienaren dezen Chamberlain niet tot de orde roepen. En breekt de oorlog uit, wee dan de Transvalere Toen Engeland enkele jaren geleden een opstand in Engelsch-Indië moest dempen, werden de soldaten voorzien van een nieuw model kogel, die daarin van de gewone ver schilt, dat hij een nikkelen hulsel om zich heeft. Die kogel voldeed niet in 't gebruik, hjj doodde niet snel genoeg. Wat deden nu de manschappen Ze slepen of vjjlden de nikkelen huid aan de punt af en verkregen nu een prachtig resultaat. Prachtig van soldaten-standpunt gezien. De kogel toch, in het lichaam dringende, zette daarin uit, maakte in vleesch en been ontzettende won den en bracht onder afgrjjseljjke smarten den dood. Het toeval heeft dit moordwerk tuig doen vinden, de vervaardiging werd opgedragen aan de fabriek Dum-dum te Calcutta en de Engelschen hebben aan de grenzen de verschrikkelijke uitwerking kun nen gadeslaan. Deze kogel, naar de fabriek dum-dum- kogel geheeten, is ter vredesconferentie ver oordeeld. Wat doet intnsschen Engeland? Het zendt kisten vol dom-dumkogels naar de Kaap om er de Boers op te trakteeren, zoo spoedig de oorlog uitbreekt. Doch omdat de dum-dum nu eenmaal in zoo'n kwaden reuk staat en 't gebruik er van veroordeeld is, heeft Engeland hem een nieuwen naam dekking van eene bewaarplaats van smok kelwaren was uitgeloofd, volgden het vaartuig en bespeurden, dat het nabij de Hertog-Plaats voor anker ging liggen. Daar de militairen geen recht hadden het onderzoek aan land voort te zetten, droegen ze dit als nauw gezette mannen op aan de daartoe bevoegde tolbeambten, en deze ontdekten dan ook werkeljjk in de steenbakkerij van boer Ivo Hertog, eene smokbelaarsbergplaats van koloniale waren, welke daar voor eene waarde van drie- tot vierhonderd Holland- sche guldens aanwezig waren. Toen men boer Ivo Hertog verzocht om het certificaat van herkomst der in beslaggenomen goederen, benevens het waagbriefje en het paspoort van 't kantoor der waterwegen te mogen zien, kon hjj geene enkele legimitatie ver- toonen, ja loochende zóó hardnekkig alle medeweten van en elke betrekking tot de verborgen waren, dat zgne gevangenneming onvermjjdelgk werd. Ivo Hertog, werd ver der gezag 1, stond thans voor de balie, om zich te rechtvaardigen of zich aao de rech terlijke straf te onderwerpen.* Hiermede eindigde de gebrilde voorlezer. Ivo Hertog, die als een groot verdoold kind om zich heen zag, moest zich thans verdedigen. Nooit had hjj, tot nn toe, iets andBrs hooren lezen, dan vrome bespiege lingen en nadat hg nu in aandachtige hou ding, zjjn best bad gedaan om de lange Hollandsche aanklacht, waarin bovendien nog vele Latgnscbe woorden voorkwamen, zoo goed mogeljjk te begrgpen, moest hjj, de arme Ivo, die vreemdeling in de wereld, zich verdedigen. De beide zeesoldaten van de kanonneer boot >Zaandam<, die de schaamtelooze aan klacht tegen hem hadden ingebracht, de uitgedacht en kogel no. 4 genoemd. Hjj is ook eenigszins anders geconstrueerd maar de uitwerking is zoo niet erger dan ten minste niet minder verschrikkelijk. Prof. Burns te Tubergen heeft er tal van proeven mee genomen op lijken en dooie dieren. Hjj heeft bevonden dat de wond, in den aanvaDg slechts 7 m.M. groot, zich verwijdt tot een breedte van 2040 c.M., terwijl het gebeente, waartegen hjj stuit, tot splinters wordt geslagen. In zjjn uitwerking evenaart hij de ontplofbare kogels. De minister, in bet parlement ondervraagd, heeft al zjjn welsprekendheid moeten aan wenden om te voorkomen dat men in kogel no. 4 den veroordeelden dum-dum herkende. Maar niettemin hebben de Iersche parle mentsleden den vinger op de wonde gelegd, toen ze er tegen opkwamen dat de veroor deelde kogel toch in Afrika bjj millioenen wordt ingevoerd. Is dat nu kool of niet, dat de groote mogendheden een menschonteerend oorlogs werktuig verbieden, terwjjl Engeland dood gewoon kisten vol verzendt om bjj gelegen heid te dienen? Buitenland. Toen de werklieden van het Orleans- station te Parjjs Donderdag eenige waggons der 2e klasse wilden schoonmaken, bemerk ten zjj, tot hun verwondering, dat in een der coupés een net gekleede dame zat, die stevig sliep. Het koste veel moeite de dame te wekken, die uit een aangenamen droom scheen te ontwaken. Zoodra zjj weder geheel wakker was, stond de werkelijkheid al te wreed voor haar. Uit een taschje miste zjj 70.000 francs in haar geld en waardepapieren. De beroofde, de echtgenoote van een wijnhandelaar uit Bordeaux, deelde mede, dat in de nabjjheid van Limoges een heer ingestegen was, die in 't uniform van een ljjn-inspecteur was gekleed. Hjj had haar gevraagd haar kaartje te zien en toen zjj 't hem overreikte, had hjj haar een fleschje onder den neus gehouden. Wat er verder gebeurd was, wist zjj niet. Dadeljjk werd naar alle stations tusschsn Limoges en Parijs om inlichtingen en op sporing geseind, zonder resultaat echter. De man, die in Frankrjjk 't meest over tuigd is van de schuld van kapitein Dreyfus, rechter met den hoornen bril en de slim- uitzieude schrgvers, hadden voorzeker geen maatregel van voorzorg verzuimd, geen strik vergeten te spannen, om zich in deze slechte tjjden van de veelbelovende vangst te ver zekeren. Op Ivo stuitten al deze kunst grepen af! Daar hjj de oogen van de aanwezigen vol verwachting op zich gevestigd zag, be greep hjj, dat men een antwoord van hem verwachtte en verklaarde daarom met kal- men ernst: «Wat ik eens gezegd heb, daar bljjf ik bjj, ik weet van niets Maar terwjjl hij nog sprak, stond bet geheele schrjjversvolkje op, als had hjj geen mond open gedaan, want er trad een won derschoon, voornaam man in eene fraaie uniform binnen, wien een onzichtbare wolk, die de welriekendste geuren om zich ver spreidde, scheen te omzweven. Ivo dacht, dat moest wel Keizer Napoleon zelf of Koning Lodewjjk of ten minste een Prins zjjn. 't Was intusschen niemand anders dan de Commissaris-Rapporteur, die de andere heeren genadig toeknikte, den aangeklaagde doordringend aanzag en toen vroeg, of er zich ook getuigen ten gunste van dezen hadden aangemeld. »Ja twee, de scheepssoldaat Jans van de Pétrel en Katharina Hertog, de zaster van den gevangene.* >Laat ze voorkomen*, zeide de voorname man in gebroken liollandsch en gaf tegeljjk een wenk, dat men Ivo, die van vreugde bloosde dat zgne Kaatje hier was, moest wegleiden. Eerst daarbuiten was het hem, of de groote heer van zgne zuster had ge sproken. Jans werd eerst alleen verhoord en daarna trad C&to Hertog de gerechtszaal binnen. is zeker wel de heer Qaesnay de Beanrepaire, die door den krjjusraad te Rennes als ge tuige zal gehoord worden. In de »Echo de Paris* verzekert de ex-magistraat nogmaals, dat hjj de meest overtuigende bewjjzen voor de schuld van Dreyfus heeft. >In 't begin van deze maand,* zegt de heer Q. de B., »heeft een man, omtrent wien ik slechts goede informaties heb ge kregen, mjj medegedeeld, dat lang voor 1894 Dreyfus voor rekening van een vreemde mogendheid spionnage bedreef en dat hjj terzelfder tjjd in relatie stond met spionnen van een andere mogendheid. Hjj was ooggetuige geweest, en zjjn mede- deelingen waren nauwkeurig omschreven. Daar ik de feiten niet kende, ben ik wan trouwig gebleven, hoewel de getuige zeer op zijn verscbjjning voor den krjjgsraad aandrong. Ik heb een geschreven verklaring geëiseht, waaraan gemakkeljjk te contro leeren feiten moesten zjjn toegevoegd. Weinige dagen later heeft de getuige mjj het gevraagde stuk gezonden. Dit stuk is onderschept geworden, ik heb het nooit ontvangen. Hij heeft mjj later door een boodschapper een tweede stuk doen toekomen. Dat berust op een veilige plaats.* Een zestigtal vrouwen uit alle standen hebben Zaterdag mevrouw Dreyfus te Rennes opgewaeht toen zjj de gevangenis verliet, om haar te begroeten. Mevrouw Dreyfus heeft zich aan deze, voor haar vriendelijke betooging onttrokken door in een rjjtaig weg te rjjden. Zoodra de heer Loubet door het congres tot president der Fransche Republiek was gekozen, heeft hjj een aanzienljjk deel van zijn hem door den Staat toegekende dotatie bestemd om aan het dienstpersoneel van het pr esidentschap, deurwaarders, koetsiers, ka merdien aars enz., ongeveer honderdvjjftig personen, een pensioen te verschaffen. Een delegatie uit dit personeel, bestaande uit acht der oudste bedienden van het Elysée, heeft Zaterdag verzocht om toegelaten te worden tot den president, ten einde dezen namens het geheele personeel hun dank te betuigen. Volgens een bericht van de Figaro*, had bjj de ontmoeting te Bergen de »Ho- henzollern* aan den fokkemast de Fransche vlag in top. De >Berliner Neueste Nach- Met de haar aangeboren stoutmoedigheid verklaarde ze flinkweg, dat Ivo op den avond, die door de matrozen van de Zaan dam* was opgegeven, en op het genoemde uur niet gesmokkeld kon hebben. Toen hadden zich toch de beide gezinnen Hertog, zonder dat er één lid had ontbroken, ver- eenigd, om zich gezamenljjk tot de heilige Avondmaalsviering van den volgenden dag voor te bereiden. En deze voorbereiding had door de bgzondere boetgebeden, ten aanzien van de moeiljjke tijdsomstandigheden, tot middernacht geduurd, volgens het gebod: Waakt en bidt* Al de bewoners der beide Plaatsen, zouden hierop dadeljjk ia persoon een eed kunnen afleggen. Zjj zag er allerliefst uit in haar ijver en de oogen van den co umissaris, die onaf gewend op haar gevestigd waren, zeiden duideljjk genoeg, dat hjj hare schoonheid wist te waardeeren. Cato was verbluft dat hare zegevierende verdediging over 't geheel zoo weinig indruk scheen te maken. De commissaris merkte aan, dat er nog veel onverklaarbaars over bleef en dat men broeder en zaster moest confronteeren. Dus werd ook Ivo nu weer binnengeleid. Cato snikte luid, toen ze Ivo's boeien zag, maar de commissaris gaf, terwjjl hjj beleefd voor haar boog bevel, dat men den aangeklaagde de boeien zou afnemen. Verdere bewjjzen van teederheid werden er niet gewisseld, het boerenfatsoen verbood dit. Eene opeenvolging van strikvragen werden door de Hertogs als uit één mond beantwoord en 't verhoor eindigde met het vooruitzicht van binnen eenige dagen, na een vernieuwd onderzoek op de plaats zelf, weer hervat te worden. De commissaris verzekerde hoffelgk, dat Katharina Hertog richten* merkt op dat dit »een beleefdheid is, die zeer veel verder gaat dan het inter nationale vlaggenreglement*. Overal in Duitschland hebben Zondag ongewoon zware onweders plaats gehad, die erge verwoestingen hebben aangericht. Zoo in Hanover, bjj Bremen, in Silezië enz. Bjj Pirna sloeg de bliksem in een rjjdenden spoortrein, wat een vreeseljjke paniek ten gevolge had onder de talrjjke Zondagsrei zigers. Te Berljjn sloeg de bliksem vjjf menscben op straat neer, een van hen was dadeljjk dood. De Duitsche regeering heeft den invoer van versch vleesch nit België verboden. De Belgische regeering heeft onlangs toegestaan, dat Amerikaansch vee mocht worden inge voerd, doch bjj de landing moest worden geslacht. Door den invoer van dit vleesch bestaat er volgens de Dnitsche regeering gevaar voor bet overbrengen van de Texas- koorts; doch er wordt van andere zijde beweerd, dat het verbod alleen is uitgevaar digd om de Agrariërs te believen. Uit Belgrado wordt gemeld, dat zekere Kantschorowitscb, die in hechtenis was ge* - nomen als beschuldigd deel te hebben gehqft aan den aanslag tegen Koning Milan, in de gevangenis krankzinnig is geworden. Verscheiden voorname leden van de radi cale partjj moeten zich onder bescherming van de bnitenlandsche vertegenwoordigers hebben geplaatst. Uit Bern komt het volgende bericht: De internationale Yredes- en Vrjjheidsliga bereidt een oproeping aan de volken voor om, in verband met de vredesconferentie in Den Haag, een algemeen manifest nit te vaardigen ten gunste van de invoering van internationale arbitrage. Het aantal werkstakers te Bilbao is reeds tot 10.000 gestegen. De straten worden door troepen bezet. Bilbao geldt voor een gevaarljjk Carlistisch wespenest en de ra- geering wil met krachtige maatregelen zoo veel mogeljjk elkeongeregeldheid voorkomen. De »National-Zeitung«, een der hoofd bladen van Duitschland, schrgft: »Niette- genstaande de moeilijkheden, die er tusschen Engeland en Transvaal bestaan, houdt men er hier (te Berljjn) in welonderrichte kringen aan vast, dat er, onverwachte voorvallen onbezorgd kon zjjn en dat hjj alles zon doen, wat hg vermocht, om haar van dienst te wezen. Haar broeder zou zoo goed mogeljjk verzorgd worden en hjj de commissaris zou niet nalaten, zich persoonlijk van den welstand van mademoiselle Katharine te komen overtuigen. Ivo moest, terwjjl hjj werd weggeleid, dit afzonderlijk gesprek nog gehoord hebben, maar hjj wendde het hoofd niet om. Het duizelde Cato en ze wist zelf niet hoe ze op straat gekomen was, waar ze zich door Jans hoorde toevoegen»Ge hebt mjjnheer den commissaris geheel ingepakt, het staat maar aan n, om Ivo en de Plaats te redden 1* >Als hjj mg aanraakt, sla ik hem in 't gezicht!* Met deze woorden stond de jonge vronw, die met haastige schreden den weg naar hare herberg was ingeslagen, plotse ling stil. >Als gjj hem slaat, veroordeelt hg Ivo tot betaling van twintigmaal de waarde der smokkelgoederen,* antwoordde Jans. »Zelf kunt ge berekenen, wat er daarna van uwe Plaats zal overblijven. Ook is 't wel mogeljjk dat het hem zelfs den kraag kost, want de wetten zjjn rekbaar als droge touwen.* Even later voegde hg er bjj>'t Is immers duideljjk, dat ook Ivo zich zelf en zjjn ver mogen wil redden. Hg sprak toch geen enkel woord, om de dwaling te doen op houden, toen er sprake was van zjjne zustpr.* »Ze hebben het hem niet gevraagd,* zei Cato trotseerend. >Nu, we zallen eens zien, als 't er toe komt,* werd er op hoonenden toon geant woord. KIEIWUI DOOR {Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1899 | | pagina 1