Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Tweede Blad,
L. PETIT,
M 1849.
ZATERDAG 11 NOV.
1899.
Stationstraat, Tilburg.
Marmeren Schoorsteenmantels.
Qd A
land van alten&
Uitgever: L. J. VEEEMAK, Heusden.
voob
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prgsrerhooging. Afzonderljjke
Hammers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke r<
meer T1/» et. Groote letters naar plaatsruimte.
Adrertentien worden tot Dinsdag- en Vrjjdajpvoad
ingewacht.
BUITENLAND.
Lord Salisbury, Eagelands premier, ver
klaart, dat hg nooit op een toast der mi
nisters heeft moeten antwoorden onder
omstandigheden, welke zooveel sympathie
eifcben als in den tegenwoordigen ernstigen
stand der openbare aangelegenheden.
Lord Salisbury sprak op een banket bjj
den Lord Major van Londen over de over
eenkomst met Duitschland, welke voor beide
mogendheden even voordeelig was. De be
trekkingen tot Duitschland zjjn zóó als men
zich maar wenschen kaü.
De oorlog in Zuid-Afrika is niet te voor
schijn geroepen door de eischen der Engel-
schen, want toen het ultimatum werd ver
zonden, waren de eitchen der Engelschen
ingetrokken. De toekomst kan hjj niet voor
spellen, maar hjj heeft het volste vertrouwen
in de Engelsche soldaten onder Buller.
Engeland zoekt geen goudvelden, geen ge
bied, maar geljjk recht voor alle rassen.
Engeland zal geen tusschenkomst toelaten.
Behalve met de Transvaal en den Oranje-
Vrjjstaat verwekken de betrekkingen met
de andere staten geen bezorgdheid en twijfel
en hjj constateert dat het bestaan der
vriendschappelijke betrekkingen tusschen
Engeland en de Yereenigde Staten gunstig
gn.
>Maar gjj zult misschien denken,* ver
volgde de premier, »dat ik overdrjjf, wan
neer ik verklaar, dat wjj op het vasteland
van Europa geen vijandelijkheden te vreezen
hebben. Het is buiten twijfel, dat er een
zekere bitse taal gevoerd wordt in buiten-
landsche bladen; maar niettemin kan ik
met groot vertrouwen zeggen, dat deze taal
de vreemde volkeren niet raakt. Ik ben in
elk geval zeker, dat zjj niet de taal is van
hunne regeeringen.*
Hoewel zjjn sympathie uitdrukkende voor
de Vereenigde Staten, zei lord Salisbury:
>Ik heb het grootste vertrouwen, dat de
oude, belangwekkende Spaansche monarchie
zal voortgaan op den weg der beschaving.*
Omtrent Samoa verklaarde lord Salisbury
daLt Samoa belangrijk was, omdat het een
geschil vormde tusschen ons en een natie,
welker vriendschap wjj op hoogen prjjs
stellen. «Vjj zjjn zoo gelukkig geweest een
middel vinden, dat, zonder de rechten
en de v^leelen van Engeland te verkor
ten, ons gelegenheid geeft voldoening te
geven aan de Duitsche gevoelens.*
Omtrent 'e beschuldiging, dat er ge
brek aan acjviteit heeft bestaan bjj het
maken der oorogs-toebereidselen, zegt lord
SalisburyAls \7jj de maatregelen vroeger
Hadden genomen, zouden wjj hetzelfde re-
Raat hebben verkregen. Zoodra wjj het
vqornSinen hadden doen bljjken om onze
strijdkrachten op te roepen, zou het ulti
matum verzonden en de oorlog begonnen
z£r. Wg wisten, dat het begin van het
conflict zou gekenmerkt worden door bet
terugtrekken onzer trtepen.
Ik wil niet trachten (q toekomst te voor
spellen, maar mjjn vertrQwen in den En
gelschen soldaat is grenzeloos. Wij zoeken
geen goudmjjnen, wjj zoelqn geen grond
gebied. Wat wg wenschen, i geljjkheid van
rechten voor alle menschel Tan elk ras.
Ik wil niet vragen door wifce middelen
deze resultaten kunnen worde, verkregen.
Het uur om ze te verkrjjgen ht^ nog Djet
geslagen.*
Omtrent het vermoeden eener i^euging
van buitenlandsche mogendheden, volaarde
Lord Salisbury: Wg zullen dit con:ct tot
het einde voortzetten een inmenging,
ook, zal geen resultaat hebben, in de v.8^0
plaats, omdat wg zulk een inmenging
zouden accepteeren; in de tweede pla^
omdat wjj overtuigd zjjn, dat zulk e
denkbeeld in den geest van geen enke
natie is opgekomen.
De internationale wet geeft niet den
naties het recht om tusschenbeide te komen;
wjj zulhn rekening houden met de groote
belangen, die op ons rusten. Te rade gaande
met de gematigdheid en het gevoel van
gelrjkrecht voor alle rassen, twjjfel ik er
niet aan, of wg zullen den afloop van het
conflict voorbereiden ter instelling eener
goede regeering, wg zullen den vrede en
de beschaving herstellen in dit deel der
wereld.
Het heet thans, dat het Britsche ministerie
van oorlog voornemens is nog twee leger
corpsen, alzoo de gansche beschikbare strijd
macht van het Vereenigd Koninkrijk, op
voet van oorlog te brengen. Van de 73.000
man Engelsche troepen, welke het Indische
leger telt, zjjn er reeds een 10.000 man
naar Zuid-Afrika gezonden; verder durft
de regeering niet gaan. Ook de 30.000
man, die in Ierland in garnizoen liggen,
kunnen niet, zonder gevaar voor de open
bare orde, daarvandaan worden gehaald.
Van het staande leger big ven dus slechts
224.000 man beschikbaar, van wie er reeds
een derde in of naar Zuid-Afrika is. De
beide nieuw te vormen legercorpsen gaan
niet terstond daarheen, maar naar het kamp
van Aldershof om te worden geoefend.
Toch zal het noodig zjjn, ten spoedigste
10.000 der best geoefenden ter beschikking
van Buller te stellen. Het gevolg van een
en ander zal zjjn, dat het reeds toegestane
crediet van 10 millioen ponden sterling bg
lange na niet voldoende is en zeker ver
dubbeld zal moeten worden.
Naar gemeld wordt is de vjjand die
Kimberley insluit versterkt met 2000 man,
zoodat de totale sterkte der Boeren rond
die stad nu ongeveer 6000 bedraagt.
Zg bljjven voortgaan met het berooven
der farms en hebben zich reeds meester
gemaakt van eene waarde geschat op 5400
pond sterling, toebehoorende aan kooplieden
te Kimberley.
Betreffende een oplossing van de Trans-
vaal-kwestie, heeft de heer Leroy Beaulieu,
in het >Jonrnal des Debats*, groote ver
wachtingen door Johannesburg politiek te
onttrekken aan Transvaal, door aan dit
district een autonomie te schenken, met
een politiemacht, gerecruteerd door de neu
trale staten.
Het district zou beschikking hebben over
al zjjn belastingen en hulpbronnen, behalre
een jaarlgksche gedeelte voor Transvaal.
Leroy Beaulieu hoopt, dat Engeland, na
eenige ernstige overwinningen, een dergeljjk
voorstel zal aannemen. Frankrjjken Duitsch
land, die op het oogenblik meer geïnteres
seerd zjjn dau Engeland bjj Transvaal,
zullen deze oplossing toejuichen.
Dq >Politische Correspondenz* (Oosten
rijk) vbrueemt uit Lissabon, dat de Portu-
geesche regiering officieel heeft doen weten,
dat er geen enkele conventie met Engeland
bestaat, waarbjj tUt land het recht wordt
verleend troepen te ontschepen aan de
Delagoa-Baai.
Bg den gekant-consul geniaal van den
Oranje-Vrgstaat, 3».. Muller, is ambtelgk
bericht ingekomen
lo. dat de Britsche ^^eering de hulp
van het »Etoode Kruis* nie». yer}angt, aan
gezien hare eigen inrichtingt, voor het
verplegen van gewonden voldoen^ zgn
2o. dat de Duitsche ambulance, ?e]gk-
tjjdig met de Nederlandsche vertrou,eDj
evenals de laatste bestemd is voor de bej0
oorlogvoerende gemeenebesten. Diensrolgens1
zal zg bg aankomst te Lorenzo Marques
door den Duitschen consul aldaar bg de
beide republieken aanvragen, *-aar het
meest hulp noodig is, en zich dan ciaarheen
begeven.
In het Fransche samenzwering-iroces
heeft het Hooggerechtshof Donderdag zgn
eerste zitting gehouden. De beschuldigden
Buffel, Chevilly, Frechencourt, Godefroy,
Beaumont, Deroulède, Baullier, Baltiéres,
Guérin enz. waren allen opgekomen. De
griffier deed voorlezing van de dagvaarding.
Een heftig incident deed zich voor bg het
begin van de zitting bjj den aankomst van
Rochefort.
De getuigen die tegenwoordig waren
brachten hem een ovatie roepende: Leve
Rochefort, leve Deroulède, daarfejj kreten
uitende vjjandig tegen het Hooggerechtshof.
De prefect kon de orde niet herstellen en
deed een beroep op den militairen comman
dant van den Senaat die de getuigenzaal
deed omringen door een cordon van de
Republikeinsche Garde.
Advocaat Labori verzekert, dat het Par
lement binnen 14 dagen over een amnestie
wet zal hebben te stemmen, die betrekking
heeft op alle processen, rakende de Dreyfus-
zaak.
Nu Esterhazy wegens oplichting tot 3
jaren gevangenisstraf is veroordeeld, ver
zekert men dat de Engelsche justitie zjjne
uitlevering niet zal weigeren, wanneer die
door de Fransehe regeering gevraagd wordt.
Toch zal hg dan niet kunnen gedwongen
worden om als getuige in een der met de
Dreyfus-zaak in verband staande processen
op te treden.
De door de overstroomingen van Sep
tember in Beieren aangerichte schade is
thans officieel op 12.2 millioen mark vast
gesteld, waarvan rnim 8 millioen aan par
ticulier eigendom.
Op het oogenblik liggen te Oporto 51
pestljjders in het hospitaal.
Woensdag zgn te Manilla 2000 man
ingescheept naar het noorden van het eiland
Lu$on, ten einde het daarheen teruggetrok
ken leger van Aguinalde tusschen twee
vuren te nemen. Gemakkelijk zal dat echter
niet vallen, want de Philippjjners hebben
de kust in staat van verdediging gebracht
en de monding der Dagoupan-rivier ver
sperd.
In de provincie Padua zgn dit jaar 700
miliciens, voor zg werden opgeroepen, ge
deserteerd en grootendeels de grenzen over
getrokken.
De Italiaansche minister van marine moet
in den jongsten ministerraad hebben voor
gesteld, een groote leening aan te gaan
ten behoeve der noodzakelijke bespoediging
van den bouw vau oorlogsschepen.
Het weerkundig bureau te Weenen heeft
verklaard, dat het abnormale, zoele weder
der laatste dagen waarschjjnljjk nog ge-
ruimen tjjd zal aanhouden. De oorzaak er
van is de sterke neerslag in September.
Waarschjjnljjk zal de geheele winter zacht
en zoel zgn.
Daar de pogingen, om verbetering te
krjjgen van de zeer drukkende belasting
bepalingen voor vreemde handelsreizigers
in Rusland, zonder gevolg zgn gebleven,
hebben thans de rsgeeringen van Duitsch
land, België, Fraukrjjk en Oostenrjjk-Hon-
garjje een gemeenschappeljjken stap in die
richting gedaan bjj den Russischen minister
van financiën. Politieke beteekenis heeft dat
optreden niet, getuige de medewerking van
Frankrjjk.
Russische couranten deelen mede, dat in
het gouvernement Pskow geheele dorpen,
ja zelfs landstreken zich tot den winterslaap,
>lozka< voorbereiden. In de omstreken
yh Pskow, waar mislukte oogsten als het
wart chronisch voorkomen, heerscht een
eeuwig hongersnood. De boeren hebben
er zich -jan 0ok sedert jaren aan gewend
den winte. slapende door te brengen. Het
geheele gezL gaat daartoe op den hoogen
oven liggen, die in elk huis gevonden wordt,
en staan slechts eenmaal per dag op om
een stuk hard brood te eten, dat in den
herfst gebakken is, en om wat water te
drinken. Dan gaan zij weer liggen en slapen
zooveel mogelijk door. Eiken dag staat een
der slapers op om het vuur te onderhouden,
waarbjj hij echter zorgt zich zoo weinig
mogeljjk te bewegen om geen honger op
te wekken. In dezen toestand van de >lozka<
dwingen de menschen zich niet te denken
en het resultaat ervan is, volgens de Rus
sische bladen, dat ze het maanden lang
met een minimum voedsel kunnen stellen.
In den loop van den winter hoort men in
de hutten der boeren geen ander menscheljjk
leven dan het snorken van hen, die in een
vasten slaap zgn gezonken.
We hebben reeds zoo dikwjjls hooren
beweren, dat het vraagstuk der luchtscheep
vaart met de oplossing waarvan men zich
reeds een eeuw bezighoudt, zou zgn opgelost,
dat we niet dan met de noodige reserve voor
haar aannemen, wat daaromtrent van Zwit
serland en van Amerika uit, weer wordt
bericht. In eerstgenoemd land moet men
namelijk bezig zjjn met de vervaardiging
van een reusachtige machine, een luchtschip
van 150 meter lengte, dat een gewicht zal
kunnen dragen van 2000 kilogram, en zich,
gedurende een volle week achtereen, met
een snelheid van 10 meter in de seconde
in de lucht zal kunnen verplaatsen. De
uitvinder ervan wordt gezegd een comman
ditaire vennootschap ta hebben opgericht
om zjjn machine in exploitatie te brengen.
Wat de nieuwe Amerikaanscbe uitvinding
betreft, deelt de uitvinder mede, dat het een
volkomen bestuurbaar reusschtig luchtschip
wea^n zal, dat den Atlantischen Oceaan iu
dertig uren zal kunnen oversteken. Hg stelt
zich voor er een geregelden dienst mede te
organiseeren tusschen Amerika en de Pa-
rjj8che tentoonstelling van 1900.
Zooals gezegd, dergelijke berichten kunnen
niet, dan met de noodige reserve worden
geloofd, maar dat het moeieljjke probleem
der luchtscheepvaart steeds dichter bg zgn
oplossing komt, valt niet te ontkennen.
Hoeveel geleerden hebben er zich, na de
gebroeders Montgolfiar, niet mede bezig ge
houden Zeker zal het een van de schit
terendste overwinningen van het menscheljjk
genie kunnen genoemd worden, als men
zich ook boven de aarde zal kunnen ver
plaatsen naar elke gewenschte richting.
Misschien is dit voor de twintigste eeuw
weggelegd.
BINNENLAND.
Engelsche waardeering van Nederlandsche
ontwikkeling is, vooral gedurende deze dagen
van spanning, een te opvallend verschjjnsel
om er niet de aandacht op te vestigen.
Het bjj duizenden exemplaren verschij
nende en door geheel Europa verspreide
Engelsche tuinbou w-weekblad »the Garde
ner's Chronincle* geeft, in het nummer dat
Zaterdag verscheen, een kort bericht over
een bezoek, dat dezen zomer door land
bouwers uit Essex aan ons land gebracht
werd.
Eerst wordt met veel lof melding ge
maakt van de harteljjke ontvangst, die hen
allerwege ten deel viel. Daarna volgen enkele
mededeelingen over het goede dat zjj bg
ons zagen, (of meenden gezien te hebben),
om ten slotte te eindigen met de opmerking,
dat de Nederlanders de Engelschen verre
vooruit zgn, zoowel wat hun algemeene
ontwikkeling als hun bg zonder e vakkennis
betreft.
Uit Hoogeveen wordt aan de »Ass. Ct.«
geschreven:
In de Zondagavond gehouden godsdienst
oefening in de Ned. Herv. Kerk, hebben
wederom ergeljjke tooneelen plaats gehad.
Eyervnla toer Ap
Douwes uit Zuidwol le voor een
schare optrad, werd hg ook nu W)|
predikatie belemmerd door eenigen uit het
publiek doo r praten, lachen, slaan met deuren,
op en neer loopen in het kerkgebouw enz.
Zelfs waren er eenige jongens, die met ge-
dekten hoofden stonden te rooken.
Het spreekt vanzelf, dat deze verregaande
onhebbelijkheden storend werkten, zoowel
voor den voorganger als de menschen, die
waren samengekomen om eon stichtend
woord te hooren.
De voorganger was dan ook verplicht
zgn prediking te staken, getuigenis afleg
gende, dat iets dergeljjks hem, waar hjj
ook was opgetreden, nooit was overkomen.
Wat te denken van dergeljjke toestanden
Zgn deze uitvloeisels vau de verdraagzaam
heid, welke de godsdienst predikt?
Eerst bg het verschjjnen van den heer
kantonrechter maar toen ook onmid
dellijk was het met de wanorde gedaan.
Een bewijs duo, dat hier wel degeljjk >boos
opzet in 't spel was.
»De Voorzorg* Populair Orgaan voor
Levensverzekering, Philantropie en alles wat
daarmee iu verband staat, gaat voort met
het vermelden van uitspraken van ver
schillende personen op kerkelijk gebied over
de levensverzekering van een godsdienstig
standpunt.
Dr. J. H. Gunning te Arnhem schrjjft:
»Mjj dunkt, dat ook de levensverzekering,
geljjk trouwens alle andere maatregel, tot
zorgeloosheid en ongeloof misbruikt kan
worden. Maar op ziehzelve acht ik levens
verzekering heilzaam en volkomen geoor
loofd. Zg is niets anders dan een pogen
om zekere lasten gemeenschappelijk te dra
gen en daarin is toch niets, dat tegen het
geloofsleven strjjdt.*
Namens mgr. Bottemanne ontving de
redactie bezoek van een priester, die haar
meedeelde, dat ook Z. D. H. volstrekt geen
bezwaar ziet in verzekering en het sluiten
ervan ten zeerste aanbeveelt.
Dr. J. Th. de Visser te Amsterdam schrijft:
>Door gedurige afwezigheid is het tot
mjjn leedwezen mg tot heden niet mogeljjk
geweest, u te antwoorden. Te meer, omdat
ik er ernstig over moest nadenken, wat ik
u antwoorden zou. Wilde ik aan uw ver
zoek voldoen, dan zou ik een uitvoerig be
toog moeten leveren, want in een paar
zinnen laat zich de tegenzin vau vele chris
tenen tegen het verzekeringswezen niet uit
den weg ruimen. Toch vond ik het aan
den anderen kant onaangenaam, u kortweg
te schrjjven, dat ik niet aan uw wensch
kou voldoen. Vandaar bjj mg eene aarzeling,
die versterkt werd door het vele, andere
werk, dat mg verhinderde, rustig over de
zaak na te denken. Gjj zult dit kunnen be-
grjjpen en billjjken.
Zonder zooals ik reeds zeide te
vervallen in een uitvoerig betoog, wil ik u
echter kort en zakeljjk dit zeggen: >De
uitvinding van het verzekeringswezen is eene
gave der menschheid geschonken onder de
leiding der Goddeljjke Voorzienigheid. De
erkenning hier ran geeft de zekerheid, dat
degeen, die eene verzekering sluit, geen eigen
wil in de plaats schuift van den wil van God.
ADVERTENTIEN.
Magazjjn van
ATELIER
r
