Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelervvaard. Op! voor Transvaal. FEUILLETON. Uitgever: lx. J. VEERMAN, Heusden. M 1862. WOENSDAG 27 DEC. 1899. ,H-£T LAND VAN ALTEN^ YOOB Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 8 maanden f l.OO. franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regele 50 et. Elke regel meer V/t ct. Groote lettere naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Mjjn oproep van 7 dezer, hoewel door sommigen beschouwd als in strjjd te zijn met de neutraliteit waartoe ons land verplicht is, moeht allerwege in alle rangen en stan den van Nederlanders weerklank viaden. En niet alleen van binnen de grenzen doch ook van daar buiten, uit verschillende streken van Europa, ontving ik bewjjzen van sympathie en toezeggingen van gelde- ljjken steun als het Fonds tot daadwerke lijken steun tot stand komt. Heerljjk komt het gevoel van fierheid uit in vele brieven, die tot mg kwamen, daar mede bewgzeade dat het Nederlandsche volk nog niet ontaard is tot een natie louter uit woeker» ars en schacheraars bestaande, zoo- als wel wordt beweerd. Honderde brieven, waarvan vele met tien tallen handteekeningen, gewerden mg, doch uit slechts enkele wensch ik een brokstuk weer te geven, ©m aan te toonen, hoe Nederland thans denkt, hoe Nederland thans voelt I Een student aan een onzer universiteiten schrijft: «Eindelijk is dan toch gekomen de op roeping die ik zoolang verwachtte; het eenige protest dat in kracht gelijk stond met de verfoeieljjkheid van den Chamberlain- oorlog. Ik heb het gevoeld en velen met mg voorzeker dat bet geven ran geld ter leniging der nooden na den oorlog niet be vredigt min of meer wrevelig maakt zelfs over eigen onmacht. Wie iemand in het water ziet liggen, zal die niet eon soort van «elfverwjjt geveelen als 't eenige wat hjj doet is droge kleeren halen voor den drenkeling, als deze er zich uitgewerkt zal hebben Het is mijn heilige overtuiging, dat de eenige manier, waarop het Nederlandsche volk zjjn schu 14 aan de inenschheid in 't alge meen en aan de stam- en taalverwante repu blieken in 't bijzonder, kan afdoen, is, door gehoor te geven aan dezen oprosp. Al het andere moge goed zjjn, maar eerlijk beoor deeld is het toch maar belachelijk armzalig droge kleeren halen voor een verdrinkende. Ik ben student, 21 jaar oud, wel is waar onbekend met don wapenhandel, maar dit EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD. Uit het Engelsch. (28 «Een plotselinge bekeering «Ja, ze zei, dat de dood van die vrouw haar zoo had aangegrepen, dat zjj onverwijld dienst in het leger wilde nemen, om haar godsdienst wat opgeknapt te krjjgen.c «Zeker onder den indrnk van vrees,* zei Calton kalm. «Ik heb meer voorbeelden gezien van zulk een plotselinge bekeering, maar gewoonlijk is het van korten duur het is er mee als met den duivel die ziek is en dan monnik wil worden. Zag zjj er goed uit?* «Zoo zoo, geloof ik,« antwoordde Kilsip de schouders ophalend. «Erg domze kon lezen, noch schrjjven.* Dat klopt met het feit, dat zjj niet naar Fitzgerald vroeg, toen zg op de Club kwam,zg zal waarschijnlijk niet ge weten hebben, voor wien zjj gestuurd werd. Ik verwacht, dat het zal uitloopen op een kwestie van herkenning. Komaan, als de politie haar niet kan uitvinden, dan zullen wjj e-n advertentie in de couranten moeten plaatsen, waarbjj een belooning wordt uit geloofd en biljetten van dezelfde strekking verspreiden. Zjj moet gevonden worden Het leven van Brian hangt aan een zjjden draadje en dat draadje is Sal Rawlins.* «Ja,* stemde Kilsip toe, zjjn handen ineen wrjjrende. «Zelfs al bekent mjjnheer kan geen bezwaar wezen. Ten eerste laat zich alles leeren en bovendien, welken dienst kunnen we de Boeren niet bewjjzen door 't bewaken van gevangenen, politiewacht houden of als ordonnanceu. Dan kunnen 8r meer onovertroffen scherpschutters naar het front.* Fragment uit een brief van een werkman «Met innerljjke tevredenheid heb ik heden uw ingezonden stuk gelezen, en daarmede zou ik beginnen te hopen dat mjjne wen- schen om onze broeders in Zuid-Afrika met de daad te kunnen helpen, in vervulling zouden kunnen komen. Menigen slapeloozen nacht heb ik door gebracht en mijn hoofd gepijnigd met het idee: hoe zou ik in Transvaal kunnen komen, om aan de zij le van onze dappere broeders te mogen vechten en desnoods te mogen sneven Dit schrijf ik nu niet omdat ik broode loos ben, verre vau dat, want ik bsn werk zaam aan en verdien een tameljjk goed loon, maar het is om mijn krachten en desnoods mjjn leven te geven voor de goede zaak onzer broeders. Mjjnheer, ik geloof dat ik gek zou wor den, indien mijn wen-ch niet vervuld werd. Ik pjjnig mjjn hoofd maar steeds met de gedachte hoe zou ik er toch kunnen komen en daarom, mijnheer, smeek ik U, help mjj toch.* Beu uiifctti Hollaudsube hoogleerareu schrjjft «Naar aanleiding van Uw ingezonden stuk heb ik de eer U mede te dealen, dat ik gaarne voor «daadwerkelijken steun* de som van duizend gulden beschikbaar stel, indien kan worden aangetoond, dat de uit te zenden personen werkeljjk de Trans vaal kunnen bereiken en a Een schrjjven van een hoofdambtenaar «In las ik uw >Opl voor Transvaal. Dat is nu het eerste verstandige voorstel, dat ik hoor. Per postwissel zend ik LJ eene bjjdrage.* Van een godsdienstonderwijzer «Ons Nederlandsche volk betuigt zjjn sympathie door de verschillende kleine en groote gaven, die de Zuid-Afr. Yereeaigiog en het Roode Kruis ontvangt; en deze zjjn gelukkig niet gering. Fitzgerald, dat hg dien nacht in quaestie bjj moeder Gootsnip geweest is, zal zjj dat moeten getuigen, daar niemand anders hem gezien heeft.* «Zjjt gjj daar zeker van?* «Zoo zeker als men in een dergel ijk geval wezen kan. Het was laat toen hjj kwam, en het bljjkt, dat een ieder geslapen he*ft, uitgezonderd de stervende vrouw en Sal Daar de eerste dood is, is Sal de eenige persoon, die kan bevestigen, dat hjj daar was op het oogenblik, dat de moord gepleegd werd.* «En moeder Gootsnip?* «Was dronken, zooals zjj gisterenavond bekende. Zg daoht, dat als iemand daar was, het die andere moet geweest zjjn.* «De andere?* vroeg Calton verbaasd. Welke andere?* «Olivier Why tel* Calton stond, met een uitdrukking van de uiterste verbazing op zgn gelaat, van zgn stoel op. «Olivier Whyte,* zei hg, zoodra hjj een weinig bekomen was. «Kwam die dan wel daar?* Kilsip dook als een kat in zjjn stoel terug en zgn hoofd vooruit stekend, zoodat zgn neus veel op den snavel van een roofvogel geleek, zag hjj Calton doordringend aan. «Luister eens, mjjnbear,* zei hjj met een gedempte stem. «Er is zeer veel duisters in deze zaak, en werkelgk, hoe dieper wjj er in doordringen, hoe ingewikkelder het er uitziet. Vanmorgen was ik bjj moeder Goot snip en die vertelde mjj, dat Wnyte de koningin dikwjjls bezocht, terwjjl zg ziek was, sn zeer goed met haar bekend scheen te zjjn.e Van godsdienstige zgde worden door bjjna alle kerkgenootschappen en christelijke ver- eenigingen bidstonden georganiseerd en de menschen opgeroepen er aan deel te nemen en deze oproeping vindt gehoor. Ook ik heb in mgne gemeente zulk een bidstond gehouden en tevens voor de am bulance gecollecteerd. Nog meer andere din gen worden beproefd, zooals tooneelvoor stellingen, concerten, zanguitvoeringen enz. enz. om het welzjjn der Boeren t9 bevor deren en al deze dingen zjjn goed en nattig. Toch vraag ik mjjzelven af: is dit nu wel voldoenden steun, dien we hun geven kunnen, ja moeten we niet meer doen? Zonden we niet nog beter doen, wanneer we onzen steun verleanen door zelf te gaan en wanneer we znlks, om welk» reden dan ook, niet konden, dan hen die wel kunnen en willen en geschiktheid bezitten, door flnancieelen steun daartoe in staat te stellen. We zjjn nog wel wat onzjjdig. Het spreek- woord: «bid en werk*, wordt nog te veel van «9ne zgde behartigd; vooral iu de Christenwereld. Het werken wordt te veel vergeten en vooral als het opoffering van eigen persoon moet kosten. Toch zal dit, mjjns inziens, de beste hulp zijn, die we de Boereu kunnen geven, door zelf tot hen te gaan. Wat mjj zalf betreft, ben ik dan ook nog volkomen bereid te gaan. Dan kau ik mogeljjk nuttig zjju als schrijver of reporter, of bode, of ouderwjjzer, of in andere dingan die mjj niet bekend zgn, maar er zeker zjja en waarvoor personen moeten wezen.* Van eene Hollandsche vrouw, in het buitenland wonende «Hulde aan de flinke Hollandsche jongens die de Boeren willen helpen. Zgn er geen rjjke landgenooten, die elk één overtocht zouden willen betalen? Zjjn er geen jonge militairen, die nu eens willen gaan vechten? Zoodra ik inzie dat er een fonds is, wil ik gaarne een bjjdrage zenden.* Sc Slechts enkele brieven om een indruk te geven hoe thans als het ware alles wat Nederlander is zich genoopt gevoelt, hetzjj persoonljjk, hetzij financieel mede te werken om daadwerkelijken steun te verleenen. Dat men hierbg van vele zjjden alleen gedacht heeft aan ge wapenden steun, (ten getuige waarvan de vele aanbiedingen van «Maar wie drommel is die vronw, die zjj de koningin noemde?* vroeg Calton onge duldig. «Zg scbjjnt de spil van de gansche geschiedenis te zgn, elke draad leidt naar haar.* «Ik weet bjjna niets van haar,* hernam Kilsip, «als dat zjj er zeer goed uitzag en ongeveer negenenveertig jaren oud was eenige maanden geleden kwam zjj van En geland naar Sidney en daarna naar hier ik kan er echter niet achter komen, hoe zjj bjj moeder Gootsnip terecht kwamhoe ik die oude vrouw ook heb uitgevraagd, zjj was zoo dieht als een pot en ik geloof, dat zjj meer van die doode vrouw weet, dan zg zeggen wil.* «Maar wat kon zg Fitzgerald te ver tellen hebben gehad, om hem zoo te doen handelen? Een vreemde vrouw, die uit Enge land komt en in een huis vau verdachte zeden to Melbourne sterft, heeft waarschjjn- ljjk niets met juffrouw Frettly uit te staan.* «Neen, of juffrouw Frettly moet ia het grheim met Whyte getrouwd zgn geweest,* opperde Kilsip, «terwjjl de koningin in dat geheim was.* «Onzin,* antwoordde Calton overtuigend. «Zg verfoeide hem en bemint Fitzgerald bovendien wat ter wereld zou ha»r bewogen hebben, om iu het geheim te trouwen en een vrouw uit de minste buurten van Mel bourne tot haar vertrouwde te maken? Er is een tjji geweest, dat haar vader wilde, dat zg met Whyte zou trouwen zg weigerde dit echter zoo beslist, dat hg eindelgk zgn toestemming gaf tot haar verloving met Fitzgerald.* «En Whyte?* militairen eo oud-militairen) ligt voor de hand, alhoewel ik in mjjn vorigen oproep hiervan geen gewag h«b gemaakt. De drie brieven daarin opgenomen waren voor mg het bewgs, dat men allerwege bereid was de Boers te helpen, persoonljjk en daadwerkelijk te steunen in algemeenen zin, terwjjl sommige gemeend hebben dat ik slechts het oog had op de engere be- teekeBi8gewapend ter hulp snellen. Het is mg niet onaangenaam dat mjjn artikel tweeledig is opgevat, orsdat ik daar door twee partjjen tot elkander zal knnnen brengen die beide hetzelfde beoogen, doch slechts in de uitvoering van hun voornemen van elkander wjjken. Ik moet hier derhalve mgn plan nader omlijnd uiteen zetten, waarbjj ik doe op merken dat het, na rjjpe overweging, ge grond is op inlichtingen, mededeelingen en adviezen van ter zake kundige personen. In de eerste plaats zij dan gezegd, dat ik het volkomen eens ben met hen die be weren dat het vormen van een comité of fonds, ten doel hebbende soldaten voor de Boers te werven, een vjjandig karakter tegenover Engeland zou kunnen dragen en onze Regeering aanleiding zou kunnen geven te trachten tusschen beide te komen. Ik zou het trouwens niet in het belang der Boers noch in dat der uittrekkende Nederlanders oordeelen dat laatstgenoemde onmiddellijk naar het oorlogsveld zouden vertrekken, daar zjj, niet gewend aan het klimaat, vermoedelijk spoedig ziek zouden worden en daardoor den Boers meer last dan gemak zonden veroorzaken. Daarbjj zouden infanteristen van weinig nut kunnen zjjn. Cavaleristen, artilleristen en genisten zonden alleen onmiddellijk dienst kannen doen. De daadwerkelijke hulp die volgens mjjne meening door flinke mannenbruikbare mannenmoet worden verleend, bestaat in het verrichten van die werkzaamheden, welke in de beide R«pnblieken noodzakeljjk moeten geschieden en thans door het uittrekken der Burgers stil liggen. Dit zgn vele en van allerlei aard, aange zien de uitgetrokken Burgers uit eiken stand en nit elk vak afkomstig zgn. Deze plaatsen tg delg k te laten bezetten heeft een dubbel voordeel. In de eerste plaats worden de Nederlanders op die wjjze geacclimatiseerd en in de tweede plaats zullen zg, na afloop van den oorlog, in staat zgn de openge- >0, die had standjes met mijnheer Frettly en verliet woedend het huis. Dienzelfden avond werd hjj vermoord, om enkele pa pieren, die hjj bjj zich droeg.* «O, dat is een idéa van Gorhy,* zei Kilsip minachtend met een bonsaardigen grjjns. «En van mjj,* antwoordde Calton met nadrnk. «Whyte had papieren van waarde, die hjj altjjd bjj zich droeg. De vrouw, die gestorven is, vertelde dit waarschjjnljjk aan Fitzgerald, hetgeen ik opmaak uit een toe vallig zeggen vau hem.* Kilsip keek verwonderd op. «Ik moet bekennen, dat het een raadsel is,« zei hjj eindeljjk, «zoo mjjnheer Fitz gerald slechts wilde spreken, zou alles op gehelderd worden.* «Wie het was, die Whyte vermoordde?* «Wel, dat behoeft nog niet eens, maar de drjjfveer van de misdaad zou aan het lieht kunnen komen.* «Ik stem toe, dat gjj geljjk hebt,* ant woordde Calton, in gedachten verzonken, toen de rechercheur opstond en zgn hoed opzette, «maar het helpt ons niets. Fitzgerald heeft nu eenmaal om de een of andere reden besloten niet te spreken, dus ligt de eenige kans om hem te redden in de opsporiag van het meisje.* «Als zg zich ergens in Australië ophoudt, kunt gjj er op rekenen, dat zg gevonden wordt,* antwoordde Kilsip vol vertrouwen, terwjjl hg afscheid nam. «Australië is nog niet overbevolkt.* Indien Sal Rawlins in Australië was, moest zjj ergens op eea afgelegen pLats zyu, daar zg ondanks alle pogingen nergens gevonden werd. Ook bleef het de vraag, of zg dood komen plaatsen der in den strijd gevallen Boers geraakkeljjk in te vullen. Hiervoor is echter meer noodig. De Boers zgn uitstekende ruiters en schutters en dit is, het bljjkt nu weer, een der grootste krachten der Oud-Hollandsche Republieken. Om nu die kracht later niet te verminderen (ik reken hierbg natuurlgk dat de Boers er in zullen slagen hunne onafhankelijkheid te behouden) is het noodig dat de mannen die van hier vertrekken vertrouwd zjjn met het geweer en zoo mogeljjk met het paard rijden. Mgn doel met het vormen van een Fonds tot daadwerkelijken steun is derhalve om gezonde flinke mannen, die aan bovenge noemde eischen voldoen, financieel in staat te stellen naar de Zuid-A.frikaansche Re publieken te emigreeren. Aanvankelijk zullen zjj aldaar in func- tiën, die niet als oorlogscontrabaude be schouwd kunnen worden, werkzaam zgn en aldus de afwezige Boers vervangen. In middels gewennen zjj aan het klimaat, oefenen zich in paardrijden en schieten en vormen zoodoende eene waardevolle reserve voor de toekomst. De band tnsschen Nederland en de Ond- Hollandsche Republieken in Zuid-Afrika wordt hierdoor nauwer en vele plaatsen zullen nu door Nederlanders worden inge nomen en hen daardoor een ruim bestaan verschaffen in de toekomst, die anders weder in handen van personen van anderen land aard zullen vallen. Want, men vergete het niet, dat terwjjl men hier kalm afwacht wat er zal komen, in andere landen de handen uit de mouwen worden gestoken. Uit Frankrgk, Rusland en Duitschland vertrekken nu reeds ettelgke jonge mannen naar Transvaal, naar mg van goedingelichte en betrouwbare zjj de verze kerd is. Waarom kau zulks van hieruit niet even zoo goed geschieden? En op de vraag of ze welkom zullen zjjn, kan ik antwoorden, dat ik er zeker van ben, dat de beide Repu blieken deze zoo belangloos te verschaffen hulp gaarne en dankbaar zullen aanvaarden. Komt dus Nederlanders van Noord en Zuid; Op! voor Transvaal! zg de leus waar onder ge U vereenigt om onzen stambroeders aan gene zgde van den aardbol daadwer kelijken steun te bieden langs vredélieven- den weg. De opgave van hen die zich bjj mg aan sloten zal binnen enkele dagen worden ge- of levend was, daar zjj totaal verdwenen scheen, als had de aarde haar verzwolgen. Het laatst werd zjj in soort spelonk te Sidney gezien, in gezelschap van een Chinees, die haar later weder verliet en na dien tjjd had niemand iets van haar gezien of ge hoord. Zoowel in Australië als in Nieuw- Zeeland werden advertenties in de conranten geplaatst, waarbjj een ruime belooning werd uitgeloofd aan hem of haar, die inlichtingen wist te geven; maar dit alles bleef vruch teloos. Daar zg zelve niet kon lezen, zon zjj hoogstwaarschijnlijk niets van die op roeping vernemen en indien zg, zooals Cal ton vermoedde, haar naam veranderd had, zou niemand het haar verteld hebben, of zij moest het bg toeval te weten komen. Alles te zamen genomen, was alle hoop verloren. Sal moest nit eigen beweging terng- keeren. In dat geval zon zg ongetwijfeld te Melbourne naar de woning van haar groot moeder gaan, daar zg geen re len had, om die te vermgden. Het was ook daarom, dat Kilsip het huis steeds in het oog hield, niet weinig tot misnoegen van de oude juffrouw Rawlins, die met echt Engelschen trots tegen dit spioneeren opkwam. «Ik vervlhem,* bromde zg, voor haar gewonen avonddrank gezeten, tegen een andere oade heks, die er even verwelkt ea boos uitzag, «waarom, in 's hemels naam, bljjft hg niat in zgn eigen mooie hnis en laat mg hier met vrede, in plaats hier te komen zoeken en gluren, om ons menschen te verhinderen ons brood te veriienea ea een slokje te nemen, als wjj ziek zgn, verd Op aanvrage zijn exemplaren voor belangstellenden verkrijgbaar. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1899 | | pagina 1