Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de fionimelerwaard.
De ongevallenwet.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1867.
WOENSDAG 10 JAN.
1900.
VOOB
n
Jit blad versch^nt WOENSDAG en ZATEBDAG.
Abonaementipr jji: per S maanden f l.OO.
F anco per post zonder pr|'ayerkooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Vrij *<*ker is het dat deze slecht benoemde
wet geen omgevallen wet worden zal, al
wacht ze nog op de goedkeuring der Eerste
Kamer en dus mag het niet voorbarig heeten
ze even te doorbladeren en er uit te pikken
wat ons van groot belang toeschjjnt.
Zelfs wanneer dit ministerie er de leer
plichtwet niet doorhaalt, heeft ze met deze
wet zich een eerzail gesticht, zooal niet in
't hart der werkgevers, dan toch in de harten
van alle werklieden. Wat toch hebben we
honderdmaal zien gebeuren? Dat een werk
man in de werkplaats buiten eigen schuld
een ongeluk kreeg en door zjjn bazen een
voudig aan zjjn lot werd overgelaten. Wel
waren daar vele uitzonderingen op, maar
juist deze maakten de tegenstelling te schril
ler en deden nitzien naar wetteljjke ver
plichting tot onderstand. Deze is thans in
bedoelde wet vastgesteld met deze woorden
van art. 1: »De werklieden in de na te
noemen bedrijven zjjn volgens de bepalingen
dezer wet verzekerd tegen geldrljjke gevol
gen van ongevallen, hun in verband met de
uitoefening van het bedrjjf overkomen.*
En nu wordt in de volgende nummers
alles op pooten gezet en nanwkenrig bepaald,
wie werkgever is, wie werkman, wat een
verzekeringsplichtig bedrjjf is, wat een kracht-
werktuig, wat loon en dagloon en op welke
ondernemingen de wet al dan niet toepas
selijk is.
Artikel 10 lezende, krjjgt men eerbied
voor onze njjverheidin 61 nummers toch
worden achtereenvolgens alle mogeljjke be
drijven opgesomd, die op onzen vaderland-
schen grond plaats vinden en gevaar op
leveren. Ze op te noemen is onnoodig, er is
niets vergeten, zoodat na invoering der wet
geen werkman kan bestaan, niet verzekerd
tegen ongelukken, uitgezonderd die, welke
werkzaam zjjn in de bedrjjven van landbouw,
veehouderij, tuin- en boschbouw en schip
perij, uitgeoefend met schepen van kleine
afmeting, zonder machine bewogen.
Ter uitvoering van het in art. 1 bepaalde,
wordt te Amsterdam een Rijksverzekerings
bank opgericht, die filialen heeft in alle post
kantoren des rjjks. De bank bestaat uit drie
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
Uit het Engelsch.
(33
Waarom vertelde zjj het mjjwaarom
deed zjj dat!« riep hg handenwringend uit,
ongeduriur zjjn donkere cel op en neer loo-
pende. »Het ware voor haar beter geweest,
rustig te sterven dan mjj dit geheim te
legateeren.*
Hg was hierover zoo ontdaan, dat, toen
de bewaarder den volgenden dag zgn ver
wrongen gelaat zag, deze tot zichzelven zei
»Ik ben wri wat, als bet hem niet spijt,
dat hg gered is.«
Terwjjl Brian aldus gedurende den avond
in zjjn cel op en neerliep en Madge in baar
slaapkamer voor haar ledikant lag neerge
knield en God voor Zijn groote genade
daukte, haastte Calton, de goede genius van
de twee gelieven, zich naar de nederig*
woning van juffrouw Rawlins, algemeen
bekend als moeder Gootsnip.
Kilsip was met hem en beiden spraken
met belangstelling over de providentieels
verschoning van deze voornaamste getuige.
Wat mg bjjzonder aangenaam is,« zei
Eilsip m-t zgn zachte, doordringende stem,
•dat is de teleurstelling van Gorbj. Hg was
volkomen zeker, dat Fitzgerald de dader
wasals hjj morgen verliest, zal hij woedend
zjjn.*
Waar was Sal al dien tjjd vroeg
Calton met zgn gedachten eldsrs bezig, zoo-
dat hg niet gehoord had, wat de rechercheur
zeide.
•Ziek,* antwoordde Eilsip. »Na dien
Chinees verlaten te hebben, ging zjj uaar
hst platts land, vatts kou door in het water
leden. Op het beheer wordt acht geslagen
door een Raad van toezicht, uit zes of negen
leden bestaande.
Deze bank bepaalt de hoegrootheid der
verzekering in dezer voege
1. Aan elk, wi*n een ongeluk overkomt,
vrjje geneeskundige behandeling of vergoe
ding daarvoor.
2. Is de getroffene na drie dagsn nog
niet in staat zjjn werk te hervattten, dan
ontvangt hg een uitkeerin/ drie weken lang,
bedragende 70 pCt. van zgn dagloon.
3. Is hjj daarna niet hersteld, dan behoudt
hij bjj gebeele ongeschiktheid die 70 pCt.
en bij gedeeltelijke slechts een deel daarvan.
Bjj de berekening van deze uitkeeringen
komt, wanneer het dagloon meer dau f 4
bedraagt, dat meerdere niet in aanmerking.
Indien de werkman tengevolge van ket
ongeval overljjdt, keert de bank uit: lo.
voer begrafeniskosten 30 maal zgn dagloon,
2o. rente aan de nagelaten betrekkingen.
Deze rente bedraagt voor de vrouw tot
haar dood of totdat ze een huweljjk aan
gaat 30 pCt. van bet dagloon des over
ledenen; voor elk kind tot zjjn 16e jaar 15
pCt. Een en ander zal niet meer kunnen
bedragen dan te aamen 60 pCt.
Indien 't ongeval aan eigen schuld te
wjjten is, wordt geen uitkeering verstrekt
indien dronkenschap de oorzaak was, de
helft.
Iedere werkgever, ook het Rjjk en de ge
meenten, zgn verplicht van het door hen
uitgeoefende bedrjjf aangifte te doen. De
bedrjjven worden door de bank iu klassen
verdeeld, naargelang van 't meer of mindere
gevaar, 't welk ze voor de werklui opleveren.
En de plaatsing in deze klassen bepaalt het
aandeel, 't welk de werkgevers in de kosten
der verzekering bjj dragen.
Hier zgn we aangeland bjj 't kritieke punt
in de wetwie zal dat betalen
De verzekeringsbank legt- een fonds aan,
waaruit de onkosten bestreden worden en
tot dat fonds brengen de werkgevers het
hunne bjj, ieder naar de maatstaf van een
vast te stellen tarief en van het loon, door
bun werklieden verdiend. En let wel
te vallen en kreeg eindelijk een hevige her
senontsteking. De menschen, die haar von
den liggen, namen haar op en verpleegden
baar. Hersteld zjjnde, keerde zjj tot haar
grootmoeder terug.*
Maar waarom zeiden die menschen, die
haar verpleegden, niet, dat er naar haar
gezocht werd Zij moeten de couranten toch
gelezen hebben.*
•Neen,* antwoordde de rechercheur, »zjj
wisten van niets.*
Machines!* zei Calton verachteljjk. »Hoe
kunnen die menschen toch zoo dom zjjn.
Over gansch Australië was men met de zaak
bezig. In elk geval is de schade aan hun
zjjde En verder?*
•Verder heb ik geen nieuws,* zei Kilsip,
dan dat zjj van avond, om vjjf uur meer
alt een geraamte dan als een mensch terug
keerde.*
Toen zjj beiden de sombere, morsige gang,
die naar de woning van moeder Gootsnip
leidde, binnentraden, onderscheidden zjj een
flauw licht op de trap. Deze beklimmende
hoorden zjj de versleten stem van de ou ie
vrouw, waarmee zjj beurtelings zegeningen
en verwenschingen over haar verloren klein
dochter uitstortte, en een zachte meisjesstem
tot antwoord.
Bjj hvt binnentreden van het vertrek, zag
Calton, dat de zieke vrouw, die bjj zgn
laatste bezoek in dien hoek gelegen had,
verdwenen was. Moeder Gootsnip zat voor
de tafel met een glas en haar lievelingsdrank
voor zich. Zjj scheen den avond feesteljjk
door te brengen, om den terugkeer van Sal
te vieren en was, om geen tgd te verliezen,
hiermede zoo vroeg mogeljjk begonnen.
Sal zat op een gebroken stoel en leunde
vermoeid tegen den muur. Zjj stond op,
toen Calton en de rechercheur biunen kwa
men, waardoor deze in staat waren op te
merken, dat Sal een slanke vrouw van on-
De Staat springt bjj, wanneer het fonds
ontoereikend isook schiet de Staat de gel
den voor, noodig bjj de invoering der wet,
welk voorschot binnen vjjf jaren wordt terug
betaald. De Staat betaalt de helft der be
zoldiging van het bestuur der bank ook
bekostigt hjj de diensten, door de postergen
aan de bank te bewjjzen.
Natuurljjk volgen tal van bspalingen, waar
naar zich werkgevers en werklieden hebben
te gedragen, bjjaldien een ongeluk plaats
heeft, en strafoepalingen en een stellige uit
spraak dat door deze wet de straf bepalingen
van het Burgerljjk Wetboek ni~t buiten
werking gesteld worden. Deze zjj u echter
alleen voor hen bestemd, die met de uit
voering der wet belast worden, h*t groote
publiek en vooral zjj, op wie deze wet toe
passelijk is, hebben aan 't medegedeelde ge
noeg. Wanneer de Eerste Kamer hare goed
keuring niet onthoudt en H. M. ze onder
schrijft, dan is onze wetgeving een belangrjjk
stuk rjjker geworden en den werkman, be
nevens zgn vrouw en kinderen, bjj eenig
ongeval een rustig ziekbed en een kalme
oude dag bezorgd. Het ministerie Borgesias
daarvoor de dank der natie
Buitenland.
Volgens de Berljjnscbe socialistische
Vorwarts* is keizer Nikolaas voornemens
op den Russischen nieuwjaarsdag een nieuw
vredelievend manifest uit te vaardigen, dit
maal tegen vlootuitbreiding.
De afgevaardigde Konstantinowitch in
Servië is door onbekende lieden vermoord.
Zgn politieke tegenstanders hadden reeds
eeDigen tgd geleden vermoedens, dat hem
een ongeluk zou overkomen
Sedert het uitbreken van de pest zgn te
Porto (Portugal), 297 gevallen, waarvan 108
met doodeljjken afloop, voorgekomen.
De Vaqui-Indianeu (Mexico), zjju iu op
stand gekomen, omdat de kolonisten hun
gronden in bezit wilden nemen. Ten getale
van 15.000 hebben zjj zich in de wouden
verschanst en ondernemen talrjjke stroop
tochten. De regeering-troepeu zjjn reeds
eenige malen door hen verslagen.
geveer vjjfentwintig jaren was, die er niet
onknap uitzag, maar wier bleek, vervallen
gelaat de sporen van baar ziekte droeg.
Zjj was gekleed in een verschoten, blauwe
japon, vol scheuren en vlekken en een oude
Schotsche doek, dien zij bjj het binnentreden
der vreemdelingen over haar boezem samen
trok, hing haar over de schouders.
Haar grootmoeder, die er afzichtelijker en
heksiger uitzag dan ooit, begroette Caltoa
en den rechercheur met een schril gehuil en
onder een hagelbui van uitgezochte woordjes.
•O, ben jullie daar weer, verd
schreeuwde zjj, haar beenige armen op
heffend, »03i mjju kind van haar arme,
ouwe grootmoeder weg te halen, die baar
opkweekte, vervltoen der moeder er met
heeren van doorging. Ik zal jullie aanklagen,
zoowaar als God leeft, dat zal ik.«
Eilsip sloeg geen acht op die uitbarsting
der oude farie, maar wendde zich tot het
meisje.
Dit is de heer, die u wenschtete spreken,*
zei hjj vriendeijjk, en drong haar weder
plaats te nemen, daar zjj werkeljjk te ziek
scbeen te zgn, om te staan. Verhaal hem
nu, wat gjj mg gezegd hebt.*
Van de Koningin, mjjnheer vroeg Sal
met een zwakke, heesche stem, haar onge
stadig oog op Calton latende rusten, >als
ik had geweten, lat u mg noodig had, zon
ik wel eerder gekomen zjjn.«
Waar waart gjj?« vroeg Calton mede-
ljjdend.
•In Nieuw Zuid-Wales,* antwoordde het
meisje huirerend. >De man met wien ik
naar Sidney ging, verliet meja, hg liet
me bjjna sterven als een hond.*
Vervl.... is hg,« krjjschte de oude
vrouw op een sympathieke wjjzj, nogmaals
een slok uit het gebarsten glas nemende.
•Toen zocht ik mjju troost bjj een Chi
nees,* vervolgde haar kleindochtsr geheel
In den Senaat van de Vereenigde Staten
zei men stemmen over een motie van het
lid Pettigrow, waarin de Vereenigde Staten
gemachtigd zonden worden aan Engeland
en de Zuid-AfrikaaBsche Republieken hun
bemiddeling aan te bieden.
Het zal nog wel eenige dagen duren vior
Am*rika de schoone rol van bemiddelaar
en vredestichter op zich neemt, wanneer het
werkeljjk tusschenbeide wil komen. En juist
d°ze dagen kannen waarscbjjnljjk, zooal niet
beslissend zjjn, dan toch de krjjgskausen
zulk een wending geven, dat men ook aan
Engelsche zjjde tot e >h overeenkomst geneigd
zal zjjn. Want de Boeren zjjn altjjd vrede
lievend geweest en ook thans nog bljjft de
vraag of zjj geheel Zuid-Afrika voor het
Hollandsch element voor goed wenschvn te
behouden.
H*t te Dublin vjrschjjnen ie •Freeman's
Jenrnal* schrjjft;
De woede, waarmede Engeland genood
zaakt is, het kleine Portugal doovemannetje
te laten sp len met betrekkin* tot zijn
smeekbeden om de Delagoabaai, is zou Ier
twjjfel het meest volmaakte bewjjs vau de
onmacht, waartoe het Britsche rjjk is ge
bracht, tengevolge van de rampspoedige
gevolgen van zgn politiek iu Z.-Afrika. Een
ultimatum zenden aan Portugal en Delagoa-
baai in bezitnemen, schjjnt een operatie, die
lord Salisbury en lijn collega's spoelig ge
noeg zoulen kunnen uitvoeren, als zjj met
Portugal alleen te doen hadden. Maar En
geland is door de snoevergen en het op-
snjjden der jingoes in een toestand geraakt,
die zoo kritiek is, dat het zelfs bang is voor
Portugal.
In een rede, die de Engelsche minister
van financiën Zondag te Manchester hield,
gaf hjj een terugblik op de gebeurtenissen
vóór den oorlog. Hjj meende, dat, niet
tegenstaande de moeiljjkheden met Trans
vaal, niemand en zeker niet het Engelsche
gouvernement dea oorlog als onvermjjdeljjk
of zeer waarscbjjnljjk beschouwde. De hear
Balfour verklaarde dat de Engelsche regee
ring niet tegen de sheds toenemende be
wapening van Transvaal protesteerde, daar
Engeland'8 mond gesloten was door do
Jameson-raid.
uitgeput, »en woonde korten tjj 1 met hem
het is afschuwelijk, nietwaar,* ging zjj voort
met een droeven glimlach, toen zjj zag,
hoeveel afschuw er op het gelaat van den
advocaat te lezen stond, >ma&r Chineezen
zjjn niet kwaad, ze behandelen een arm
meisje heel wat beter dan de blanken. Ze
slaan een mensch niet dood of trekken er
niet ftiet d'er baren langs den grond.*
•Vervlzjjn ze,« bromde moeder
Gootsnip slaperig. »Ik zal derlui hart uit
der ljjf halen.*
•Ik geloof, dat ik mjjn verstand kwjjt
was, dat moet ook wel,* zei Sal, de ver
warde haren van haar voorhoofd strjjkende,
want nadat ik van dien Chinees vandaan
liep, wandelde ik altjjd maar voort in de
wildernis, om mjju hoofd wat te verkoelen,
want het brandde als vuur. Ik liep het
water in, was doornat, deed mjjn hoed af
en mjjn schoenen uit en ging in het gras
liggen en toen begon het te regenen en ik
liep naar het eerste huisje bet beste, waar
ze me ook hebben opgenomen. O, dat waren
zulke viiendeljjke menschm,* schreide zjj,
de haudeu uitstrekkend, >ze achtervolgden
me niet met mjjn zieleheil, maar hebben
me goed eten en drinken gegeven. Ik gaf
ze een valachen naam op, want ik was
bang, dat het leger me zou nazitten. Toen
werd ik ziek ea wi«t weken lang van hemel
noeh aarde. Ze zden, lat ik als een blok
gelegen heb. En toen kwam ik weer bjj
grootmoeder.*
Vervlte meid,* zei de ouie vrouw.
Zg sprak deze woorden echter op zulk een
vriendt-ljjken toon uit, dat zjj meer als een
zegening luidden, doch zich bjjna oogen-
blikbelgk over die aandoening schamende,
voegde zjj er haastig bjj, >Loop naar de
En spraken de menseden, die je in huis
hadden genomen, nooit over den moord?*
vroeg Calton.
De Transvaalsche Regeering zou altjjd
hebben kunnen antwoorden, dat de bewa
pening niet tegen Engeland gericht was
maar tegen Britsche vrjjbuiters.
Engeland begoa derhalve den oorlog on
voldoende voorbereid. Engeland kon geen
bedreigend* toebereidselen maken, omdat
tjjdens den loop der onderhandelingen, En
geland alleen kon verrichten wat noodza-
keljjk werd geacht voor de verdediging.
De heer Balfour meende, daj, bjj het
Kabinet niet kon hebben beïnvloed, iets
anders te doen dan het heeft gedaan. Hg
erkende dat de Eagelschen de militaire
macht van de Boeren hebben onderschat.
De ongelukkige insluiting van Ladysmith
is buiten eenige berekening. Niet de Engel-
schen begonnen doch de Boeren gingen tot
een inval op Britsch gebiid over, doch deze
inval is niet van zoo een overwegend be
lang, dat minder vreesachtigen er door ver
schrikt behoeven te zjjn.
De Regeering he-ft den generaals geheel
de vrjje hand gelaten.
De oorlog was er een ter verde liging van
bet Afrikaansche Rjjk en zou vastbesloten
tot het eind worden doorgezet, zoodat zulk
een oorlog nooit weer in Zuid-Afrika zou
worden ondernomen.
Balfour maakte de voorspelling van het
buitenland, dat de oplossing vau het Brit
sche Rjjk begon, belacheljjk.
Een soldaat van het 21e Northumber
land Fuseliers, dat bjj Stormberg staat,
schrjjft aau zgn ouders:
De zon is voldoende heet, om iemand
te roosteren. Ik dacht, dat Indië warm ge
noeg was, maar Z.-Afrika wint het nog. Het
land bestaat slechts uit heuvels en zand.
Er zgn hier wilde dieren en een soldaat is
door een leeuw verscheurd, terwjjl hjj op
post stond. Wjj hebben onze kleereu nog
niet uit gehad, sedert wjj hier zjjn en slapen
met onze laarzen en alles nan. Als wjj een
geheelen dag een vermoeienden marsch heb
ben gemaakt in de brandende zon, krjjgen
wjj een harde beschuit en bussenvleesch. Dau
is. het donker geworden <jo wordt bevel ge
geven, dat niemand een lucifer mag aan
steken of licht van welken aard ook mag
maken en men moet doodstil zjju. Als men
dezen bevelen niet gehoorzaamt, kan men
Sal schudde het hoofd.
Neen, ze woonden een eind het land in
en wisten nergens van, neen.*
O ja, dat komt uit,* ducht Calton en
vervobde zeer vriendeijjk: vertel mg nu
eens hetgeen er gebeurde in den nacht,
waarin gjj mjjnheer Fitzgerald naar de
Koningin bracht.*
Wie is dat?* vroeg Sal verbaasd.
Mgnheer Fitzgerald, zoo heet die heer
voor wien gjj den brief in de Melbourne
Club hebt afgegeven.*
O, die,* zei Sal, terwjjl haar bleek gelaat
eensklaps verhelderd werd. »Dat wist ik
niet.*
Calton knikte voldaan.
Dat begreep ik,« zei hg »daarom hebt
gjj aan de Club ook niet naar hem gevraagd
Ze noemde nooit zjjn naam,* zri Sal
met het hoofd een beweging in de richting
vau het bed makende.
Wien vroeg zjj dan bjj haar te brengen
vroeg Calton nieuwsgierig.
Niemand,* antwoordde het meisje. >Zoo
ging het. Op dien avond was zjj erg naar
en ik zat aan der bed, terwjjl grootje sliep.*
Ik was dronken,* viel grootjj haar
hooghartig in de rade, vertel niet zulke
leugens. Ik was stomdronken.
•Toen zei ze tegen me,« vervolgde het
meisje, geen acht gevende op de woorden
van haar grootmoeder. »Geef me e n velletje
papier en een potlood, ik zal hem eau briefje
schrjjren, dat zal ikIk. stond op en
gaf haar, wat ze vroeg, uit de kist van
grootmoeder.*
•Je stal het, voorden drommel* schreeuw
de het oude wjjf, haar met de vuist dreigende.
Houd je mond!* zei Kilsip op bevelen
den toon.
Hel is den werkgever verboden de hier
bedoelde premie geheel of gedeeltelijk af te
houden van het loon der werklieden.
Wordt vervolgd.)