TRANSVAAL en ENGELAND. Lord Rosebery heeft te Chattam aan een diner een speech gehouden over den oorlosr in Znid-Afrika, waaraan 't volgende ont leend wordt: »Gjj weet, mjjne heeren, dat wjj op dit oogenblik de gevoelens ran een groot deel der beschaafde wereld tegen ons hebben, tonder twjjfel door den invloed van kwaad willige mededeelingen. Er bestaat op 't oogenblik een algemeen verspreid denkbeeld in de wereld, dat de strjjd, die op 't oogenblik gestreden wordt, er een is van een groot rgk tegen twee kleine republieken. Dientengevolge zouden alle verdedigers van de vrgheid zich moeten plaatsen aan de zgde der twee kleine repu blieken. Wg strgden niet tegen de vrgheid van een volk, maar tegen het bederf van zjjn administratie. In zulk een oorlog komen er natuurlgk kwade uren voor, doch deze uren zgn door de natie kloek gedragen en zjj heeft aangetoond hoe zg er van overtuigd was, dat te van voorbggaanden aard waren. Ove rigens, hebben wg op dit oogenblik niet de ondervinding van een groot militair rjjk, van OostenrgkHongarge voor ons? Toen Oostenrijk de provinciën Bosnië en Herzegowina annexeerde, meende het eenige onvoldoend bewapende en slecht aangevoerde bergbewoners tegen zich te zullen hebben. Het had echter twee of drie honderdduizend man noodig om tot zgn doel te geraken. Wg hebben thans te strgden tegen man nen gewapend met al het beste wat de moderne wetenschap kan leveren en die ge leid worden niet alleen door generaals maar door condottieridie in 't Zuiden van Afrika een talent ontplooien, dat men thans niet in Europa vindt. Doch wat de buitenlandsche natiën ook mogen denken, de bronnen van oud-Enge- land zgn nog niet geheel geledigd. Overi gens geloof ik, dat er geen ander land ter wereld gevonden wordt, dat 120 duizend man op tien duizend kilometer van het vaderland kan verschepen naar een oorlogs veld. Dat alken bewjjst, dat Engeland niet zoo gedesorganiseerd is als op 't vasteland geloofd wordt. Wat mg aangaat, ik ben nooit trotscher op mgn land geweest dan in de week die op den slag san de Tngela volgde. Niemand werd beschuldigd. De politieke partgen wa ren geheel verdwenen. Er waren bjjna geen critici, en die er waren hadden geen poli tieke kleur. Er was een groot verlangen om tot den laatsten shilling en tot den laatsten man te verschaffen, om het land, in het uur van nood, te helpen. Dit bewjjs van moed en doorzettingskracht door de nah'e gegeven, weegt gedeeltelgk op tegen de ver liezen die wg hebben ondergaan. Deze oorlog moet door ons op zegevie rende wjjze worden beëindigd. Maar daarna moeten wg profijt trekken van de lessen, die wg er uit kunnen trekken en de instel lingen van het Britscbe rgk op een meer practische leest schoeien. Yan Woensdag schrgft men: De omtrekking van het Transvaalsche leger, zooals deze door generaal Bulier be doeld werd, is mislukt. Hg staat opnieuw tegenover een frontstelling, die niet een van de minste sehjjnt te zgn en waar hij een hardnekkigen tegenstand ontmoet, te oordeelen althans naar wat wjj uit de tele grammen kunnen opmaken. Het resultaat van de eerste gevechten, die naar alleD schijn nog slechts met vooruitgeschoven posten der Boeren geleverd zgn, doet ons het beste verwachten voor den dag, dat Warren ein- deljjk de hoofdstelling der Boeren zal heb ben bereikt. Er is alle kans, dat dit zal zgn een van de muren van steen en vuur, zooals het Engelsche leger in dezen oorlog er meer heeft ontmoet en waarvoor Tommy Atkins al meer is big ven staan. Dat er geen berichten komen, is opper best voor de Boeren. Het ministerie van oorlog sehrjjft aan Bullers beweging een noodzakelijk langdurig karakter toe. Men zou zeggen, dat dit nu juist niet het geval moest zgn. Een omtrekkende beweging kan lang voorbereid worden, maar moet, is een maal kontakt met den vgand gekregen, in een korten, verpletterenden slag worden uitgevoerd. Iedere dag, den Boeren gelaten, brengt nieuwe strgders op het tooneel en laat als bg tooverslag verschansingen en stellingen uit den rotsgrond te voornhjjn komen. Buller weet dat evengoed als wg hier in Europa en zgn optreden, de lang zaamheid van zgn vooruitgaan ook na den overtocht, wjjst er op, dat hg wel gaarne wil, maar niet kan, terwjjl voor het zieltoogende Lady smith elk oponthoud zwaar weegt. De OTertooht der Tugela is, zooals wg dadelgk meenden te mogen aannemen, stra tegisch van nnl en geener waarde geweest. Integendeel de einduitslag van het gevecht is nog veel belangrijker geworden daardoor. Buller moet overwinnen of hg wordt ver pletterd tusschen de twee B jerenstellingen en den snelvloeienden stroom. In zgn pro- klamatie aan de Engelsche troepen zeid« hg op dezen tocht zullen wg niet terugkeeren. Dat is ook de volle waarheid, want lukt het hem niet door te brekan naar Ladysmith dan is de ramp, die de hoofdmacht der Eng<-l«chen in Zuid-Afrika treft niet te over zien. Buller heeft alles op één kaart gezet. De Engelschen hebben thans drie stellin gen aan de Tngela bezet. Daarvan is het oude kamp Chieveley het dichtst bjj Colenso gelegen de centrale stelling is aan Zwarts- kop Drift (Potgietersdrift), waar zjj beide oevers bezet hebbenhooger op hebben zjj de rivier overbrugd. Een zeer groote ver- plegingstros is ingericht op den kop en de terrassen van den Zwartskop. De Engelschen hebben vjjf marinekanon nen opgesteld en een veldbatterjj de rivier overgebracht naar een kopje aan den noor delijken oever, van waar zg een onafge broken hevig vunr op de verschansingen der Boeren richten. Sedert het begin van de week moest de gemeenschap tusschen de verschillende stellingen onder dit vnnr wor den onderhonden. De verliezen door deze beschieting veroorzaakt, zjjn zwaarder dan te Colenso. Uit het scheepsgeschut worden pantser granaten met stalen punt geschoten, waar van er een vader en een zoon doodde, Vrjj- straters, die samen spraken. Merkwaardig is dat zg geen zichtbare wonden hebben. Een telegram uit Pretoria van 24 dezer van de zgde der Boeren, geeft aanvnllings- bjjzonderheden betreffende het gevecht bjj Oliviershoek. Daarin wordt gezegd, dat vier of vgf maal psr dag de Engelschen de at- gematte soldaten vervingen door nieuwe krachten. De verliezen der Boeren bedroegen tot 22 Januari een man gedood en twee licht ge wond. De geest onder de manschappen is uitstekend. Het bloedbad, onder de Engel schen aangericht, is groot. Commandant Botha nam de geheale be waking van Spionkop op zich. Generaal C onjé is elders heengezonden. De Engelschen in het Noordelijke kamp zgn in verwarring. Troepen ziet men bezig met doellooze bewegingen te doen. De bruggen van den Natal-spoorweg, Langsnektunnel en de bruggen van den Vrjjstaat-spoorweg zgn ondermgnd, zoodat zjj elk oogenblik vernield kunnen worden, zoodra de terugtocht noodzakelgk wordt. Aan de Portngeesche regeering is officieel van uit Lourerfo Marquez medegedeeld, dat de Boeren de neutraliteit geschonden hebben, door het territoir van Umballa naar Rhodesia door te trekken. Een macht artillerie is daarheen gestuurd van uit Lourer§o Majquez en de gouver neur heeft versterkingen van uit Portugal gevraagd. Uit goede bron wordt gemeld, dat een deel der troepen reeds vertrokken is en andere dadeljjk volgen. »De Zontpansberg Wachter* schrgft Adderjan Hofmey, vroeger predikant, maar thans stille vennoot in de firma Rho des, Chamberlain k Co., stemrechtzwende laars en goudnign-dieven, is te Pretoria aangekomen. Zgn ex-Eerwaarde is op Staatskosten ge logeerd in het »Grand Hótel Oom Koos* op den hoek van de Kuch- en Skinner- straten, waar alle logeerkamers met tralies voorzien zgn en ook een galg ten gerieve der gasten beschikbaar wordt gehouden. Het van Spioenkop geseinde nieuws luidt Het Engelsche ministerie van oorlog heeft het volgende telegram ontvangen uit Speers- manskamp 25 Jan. 12 nar 10 minaten 's nachts. De troepen van generaal Warren heb ben Dinsdagnacht Spioenkop aangevallen, maar het kleine garnizoen ging op de vlucht en Spioenkop werd door ons gedurende den geheelen dag bezet gehouden, ofschoon wg hevig aangevallen werden en voomameljjk door een hinderlgk artillerie vnnr bestookt werden. Ik geloof dat onze verliezen aanzienlijk zgn. Ik betreur het u te moeten mededeelen dat generaal Woodgate ernstig gewond is. Generr U Warren is van meeniog dat hg de stalling de3 vgands onhoudbaar gemaakt beeft. Onze manschappen hebben zich schit terend gedragen. Nog altjjd big ven wg omtrent den tos stand om en nabjj Ladysmith en de Tneela in 't duister. Het bericht, dat generaal War ren Donderdag »8pionskop« heeft genomep, kan weinig indrnk maken, nn tegelijkertijd wordt medegedsel 1, dat de Boeren het kopje slechts zwak bezet hielden. Een sterke positie wordt natunrljjk sterk verdedigd en zjj, die in den slag van War ren slechts een eenvoudige schermutseling zien, znllen door latere telegrammen wel geljjk krijgen. Hoe weinig vertrouwen men in Engeland zelf heeft op Boller en zijn staf blijkt wel nit de groote zenuwachtigheid te Londen. Nooit te vor d, zeggen verschillende cor respondenten, heeft men de berichten van 't slagveld met zooveel spanning en angst afgewacht als thans. De Boeren maken van eiken dag opnienw gebruik om hnn stellingen te versterken en men kan er van verzekerd zjjn, dat tot op dit oogenblik door de Engelschen onder Boller geen ernstige vorderingen zgn ge maakt. Daarvoor zgn de Engelsche bladen te gematigd en bljjft 't ministerie van oorlog te laks in 't geven van nieuws. Er zijn na'uurljjk genoeg b-ricbten door Ruller geseind, daar het ministerie van oor log op de hoogte wil zjjn van eiken voort gang der operatie waar zooveel voor Enge land van afhangt. Doch d»ze berichten wor den voorloopig nan het groote publiek ont houden en de redenen daarvan zgn voor de Engelschen weinig bemoedigend. Volgens een officieel telegram uit Speer- manskamp van 26 Januari bedroegen de verliezen der Engelgchen op 24 Januari (den dag dat Spionskop werd bezet) aan officieren: 6 gesneuveld, 13 gewond; aan manschappen: 18 dood, 142 gewond, 31 vermist. Bovendien is generaal Woodgate, die bjj het bezetten ran Spionskop door de Engel schen, zwaar gewond werd, overleden. Generaal Buller seinde Vrjjdag aan het ministerie van oorlog uit Speermanskamp van 25 JaDuari 12 uur en 5 minuten na middags De divisie Warren ontruimde gedurende den nacht Spionskop. Aan de Times* wordt nit Modderrivier geschreven: Een gevangen genomen Boer verhaalt, dat hij zich eerst bevond in het kamp der Boeren te DoBkerpoort, bij Nor- valspont in het N. van Kaapkolonie. De Boeren hielden daar iederen dag athletische oefeningen en 's nachts keuvelden, zonge n of baden zg. Zjj scbjjnen 's morgens te half- vjjf met een godsdienstoefening den dag te beginnen, waarna zjj om 5 unr koffiedrinken. Van militaire oefeningen wordt weinig of geen werk gemaakt, met uitzondering van wat noodzakelgk is voor het aanleggen van versterkingen; 's nachts bewaken schild wachts de ammunitie. De correspondent gaat dan voort Iets anders, dat mjj in het karakter der Boeren opviel, is de besliste vrees, welke zjj toonen voor een gevecht en de koelbloedig heid en kalmte, waarmede zjj zich gedragen, als zjj eenmaal aan het vechten zgn. Toen het leger der Boeren Kafferrivier verliet, werd een paar dagen later een treffen ver wacht. Het gevolg was, dat van een com mando van 200 man ruim 50 aan den dokter vroegen om eeri bewgs, dat zg ziek waren. Slechts een hnuner kreeg zulk een bewgs, zoodat 25 procent van het commando ziekte had geveinsd. Doch bjj menige ge legenheid is gebleken, dat dezelfde mannes, die ziekte huichelden als een gevecht op handen was, de dappersten waren onder het vuur der Engelschen. De Brusselsche Petit Bleu* heeft nit Pretoria een laDgen brief ontvangen, die ver gezeld ging van een document, dat het blad zal tentoonstellen en dat bewjjst, dat do Engelschen, in weerwil van hun mooie praat jes, wel degelgk dum-dumkogels gebruiken. Het is een met bloed en modder bevlekto lap van een patronenetui, dat op het slag veld van Nicholson's Nek is gevonden. Het papier draagt in groote, roode letters in het Engelsch de aan wg zing van het kaliber der patronen, het fabrieksmerk en de woorden Dnm-dnm no. 2.* De schadevergoeding, welke geëischt zal worden van Engeland voor de aanhonding van bet Dnitsche stoomschip >Bandesrath< van de Oost-Afrikalgn wordt op 430.000 mark geschat. De Philippjjners, die evenals de Trans- valers, al is het onder andere omstandig heden en om andere redenen, goed en bloed offeren voor hnn ouafü&nkeljjkhwii en vrg heid, zgn verlangend naar den vrede. Dezer dagen heeft sensor Mabini te Ma nilla, een van de voornaamste raadgevers van generaal Aguinallo eea brief doen pu- bliceeren, luidende: »De Philippjjners zgn niet stelselmatig gekeerd tegen vreemdelingen. Integendeel, zjj ontvangen diegeneD, die werkeljjk met hen samen willen werken voor hun vrgheid en welvaart, met groote dankbaarheid en ingenomenheid. De Philippjjners zsttan hun strjj 1 tegen de Amerikanen voort niet uit haat, maar om te toonen, dat zjj, wel verre van onverschillig te zgn voor den politieken toestand, weten hoe zich zelf op te offeren voor een regeering, die persoonlijke vrgheid verzekerd en beheerd wordt in overeenstem- miag met de nooden en wenschen des volks. De tegenwoordige toestand van deu oorlog veroorlooft het volk niet een vrjje uitdruk king te geven aan de manifestatie van zjjn verlangens. Daarom wenschen de Philip pjjners vnrig, dat het Congres van de Ver- eenigde Staten hen zon aanhooren, vóór over hun toekomst wordt beslist. Te dipn einde verzoeken de Philippjjners het Congres öf een civiele commissie te be- n emen, die zich met die Pbilippgners in verbinding zal stellen, welke in vloei hebben zoowel in de vredelievende gebieden als bg het volk onder de wapens, of een dergelgke commissie van Philippjjners te veroorloven naar Amerika te gaan, om de wenschen van hun volk bekend te maken. Wjj hopen en vertrouwen, dat wanneer de Amerikanen en Philippjjners elkaar beter zullen verstaan, het tegenwoordig conflict niet alleen zal eindigen, doch ook in de toekomst andere zullen worden voorkomen*. De Times* verneemt uit Hongkong (Chiua) van den 24un, dat de zeeroovers, stoutmoedig geworden door hun jorgste succes, op nieuw beproefd hebban de boiten- landsche firma's te Canton te brandschatten. De Duitsche kanonneerboot »Iltis«, per tele graaf ontboden, ankerde voor Shameen. Op het oogenblik krjjgeu reeds 3% mil- lioen hongersnoodljjdenden in Engelsch- Indië onderstand van overheidswege. Van Buenos-Ayres wordt, d.d. 24 dezer bericht, dat ook de Rosario (Argentynsche republiek) de pest geconstateerd is. PlnntweHiU HEUSDEN, 27 Jan. De onderwjjzersnood, waarover nog kort geleden werd geklaagd, wordt met elk exa men minder groot. Dit bljjkt ten duidelijkste hieruit, dat verschillende geslaagden van het laatste examen, voor de acte L. O., nog altjjd solliciteerenden zjjn. Het doet ons daarom genoegen te kunnen melden, dat raej. M. C. Braama te Genderen, als on derwijzeres is benoemd te Ommeren, ge meente Lienden bjj Tiel. WERKENDAM. Dinsdag 1.1. trad voor de leden van 't Nut met hunne dames op de heer P. H. Lamberts Jr. van Amsterdam. Na met een paar stukjes hulde gebracht te hebben aan de Transvaalsche strgders, kwam de hoofdschotel voor dezen avond aan de beurt in de gedaante van »Van de Pertne- toasie.* De elf personen, die daarin voor kwamen werden door den spreker op mees terlijke wjjze weergageveneen daverend applaus was bg 't slct daarvan dan ook zjjn deel, waarna de pauze intrad. Hierna gaf de spreker nog vier korte stokjes; »De nieuwe winkeljuffrouw,* Bezetene,* *Drie vriendinnetjes* en »Een huisalgk tafereel* ten beste en keerde ieder voldaan huiswaarts. SLEEUWIJK. De waterstand van de M rwede is nog een heel stuk gerezen, de rivierhoogte is dan ook zóó, dat de visschers vlak naast den djjk, waar anders geen wa ter te zien is, hunne fuiken stallen. Het aangewonnen land, grienden en rietgorzen, alles staat diep onder. Op de rivier zeil is de stroom nn buitengewoon sterk. NEDERHEMERT. Door den hoogen waterstand en wassend water, zgn langs de beneden Maas al de uiterwaarden volge- loopen. Waterstand te Aalst 3.80 plas A.P. De overtocht aan het veer Aalst is van djjk tot djjk, wjjl de veerdam onder staat. De overtocht aan het veer RietschoofWjjk- sche Waard wordt bemoeiljjkt doordat men niet meer droogvoets op de Waard kan komen. 26 Jan. Hedennacht is ons dorpje ingeloopen, zoodat we nu hier weer geheel afgesloten zgn en met een roeiboot alleen gemeenschap met den vasten wal kunnen honden. Bet water is nog steeds stjjgenie. VRIJHOEVE. Tot leedwezen der Geref'. gem. alhier, heett haar predikant 8. Datema, de roeping naar Delftshaven aangenomen. BERN. Nu hst water in de Maas en in den Nieuwen Maasmond van dijk tot djjk staat, begint er zooveel kwelwater in den polder te komen, dat het stoomgemaal dat al sinds dagen den geheelen nacht werkte na ook begonnen is om 's nachts door te malen om het water «enigszins op peil te kannen houden. ANüEL, 25 Jan. Heden werd alhier, enkel bjj candiüa&tstelling, in de plaats van wjjten den heer A. van Harwjjnen, tot lid van den Raad benoemd P. Nieuwenhaizen. AALST, 25 Jan. In het anders zoe rustige dorpje Aalst hebben nu reeds twee avonden erge straatschandalen plaats. Door het inwerpen van ruiteB, het af breken van heiningen en het versperren van den publieken weg door horden, waardoor menigeen in den donker hiervan onbewait overheen tuimelde. Niet minder dan 6 proces-verbal-n werden op één avond door den veldwachter gemaakt. GIESSEN. Ter inschrjjving voor de Nat. Militie, lichting 1901, hebben zich 6 jongelingen aangemeld. Voor de betrekking van hoofd der openbare school, jaarwedde f 700, hebben zich 15 sollicitanten aangemdd. RAAMSDONKSVEER. Donderdag gaf ds gemengde zangvereeniging >Excelsior< hare gewone jaarlgksche uitvoeriag ia het kerkgebouw der Ned. Herv. gem. alhier. De plaatsen waren goed bezet; de uitvoering liet niete te wenschen over; alle nummers van 't programma werden uitstekend ten gehoore gebracht. Een woord van lof bierbjj aan den jjverigen directeur, den heer Smits. Eenige dagen geleden meldden som mige bladen onder hnn plaatselijk nieuws, dat de stoker O., in dienst van de maat schappij der Zuidersteomtram, bjj he;rau- geeren der maschine zoodanig tusschen twee wagens wat beklemd geraakt, dat hem beide beenen verbrijzeld werden. Nader ingestelde informatiën zeggen, dat d s man alleen zgn »enkel gekneusd heeft.* Al wier eau staaltje te meer van da betrouwbaarheid van sommige correspondenten. Hinnenland. De gepens. luit.-generaal van het Ned. Oost- Indischs leger, Karsl van dar H <jjden, is gisteren oehtend te kwart over zevenen overleden. Karei van der Hejjden, geboren 12 Ja nuari 1826 te Batavia, werd als kind van tw68 jaar naar Nederland gezonden, waar hij op verschillende scholen van Arnhem en Oosterbeek zgn eerste onderwgs ontving. Reeds als knaap van 15 jaar tra 1 hjj in 1841 te Harderwjjk in Indischen dienst en hg vertrok nog datzelfde jaar als korps- raai-titulair, van het Nieuwendiep uit, naar Batavia. Door zga loffelijk gedrag klom van der Hejjden in korten tijd van den laagsten tot den hoogsten rang in 't In lische leger op. Achtereenvolgens nam bg deel aan de 2e en 3» expeditie tegen Bali (1848 en '49), aan de krijgsverrichtingen in 't Palembangsche (1851 «n '52), aan de wapenfeiten in Borneo's Zuider- en O ester- afdeeling (1860—'65) en ten laatste aan de verschillende krijgsverrichtingen tegen Atjeh van 1874'80, in welken laatstgenoemden krijg hjj zich de grootste lauweren bevocht en door zjjn ongeërenaarden moed de held bjj uitnemendheid van 't Indische lsgsr werd. Bovenal onderscheidde hg zich in ds ver overing van het aan Atjeh grenzend rjjk van Samalangan (Augustas 1877) als aan voerder van 't leger. Door een kogelschot getroffen, verloor de heldhaftige man hierbjj zijn linkeroog. Middelerwijl was Van der Hejjden iis 1867 van een 2-jarig verlof naar Nederland teruggekeerd, in 1868 tot majoor, in 1872 tot lnit.-kolonel en in 1876 tot kolonel bevorderd, terwgl in 't volgend jaar den >held van Samalangan* de heoge eer ten deel viel van tot adjudant des Konings in buitengewonen dienst benoemd te worden (Sept. 1877). In '78 zag hg zich tot gou verneur van A*jjh en onderhöorig'aeden en tevens tot militair bevelhebber van dezen staat benoemd, wat hg bleef tot 1881, toe* de Nederlandsche regeering enkel een bur gerlijk bestuur in Atjeh wenschte gevestigd te zien. Ia 1878 tot generaal-msjoor en in 1880 tot luitenaat-generaal varheven, keerde Van der Hejjden in Mei 1881 ten tweeds male met verlof naar Nederland, waar hjj, Februari 1882 op de meest eervolle wjjze en met de allergrootste onderscheiding uit 'g lands militairen dienst ontslagen werd. 5 November 1887 werd de gepensioneerde luit.-generaal tot commandant van het Ko ninklijk Koloniaal Militair Invalidenhuis op Bronbeek benoemd, welke betrekking hg tot op zgn dood bekleedde. In het Dagblad* komt een schrjjven voor ran den arts C. W. Vinkhnizen, dis met de le Nederlandsche ambulance naar Transvaal ging. Daaraan ontleenen wjj o. a. het volgende Den volgenden morgen vertrok ik verder naar Pretoria, waar ik van de schitterende ontvangst hoorde. Aan het station heerschte veel bedrjjvigheid, daar een commando naar Ladysmith vertrok, wa .rbg ik reeds enkele bekende passagiers trof, die 's morgens aan gekomen, nu reeds met geweer, zadel en paard aitgernst naar de grenzen vertrokken. Tegeljjk stond er een ambulancetrein gereed om te vertrekken. Netter, beter ea praati- scher kaa men zich zeo'n trein niet denken. Op wagenonderstellea beeft men een kast gebouwd met beiden in twee verdiepingen

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 2