Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. M 1876. Nieuw liclit FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 10 FEBR. 1900. EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD. TRANSVAAL en ENGELAND. hisT UND VAN ALTEN^ VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. F anco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond ingewacht. Enkele jaren achtereen is de wereld op geschrikt door de tg ding: de pest is uitge broken. Zoo b.v. in 't vorige jaar te Lorenzo Marquez, door den fenidigon oorlog thans algemeen bekend, te Oporto in Portugal en te Weenen. De beide laatste gevallen zp'n ernstige waarschuwingen tot ons werelddeel: wees op nw hoede. Te Opor'o is de ziekte gebracht door een schip, uit Engelsch Indië afkomstig. Toch was het niet rechtstreeks nit Indië daar gearriveerd, maar had eerst Londen aangedaan. Een raadsel bljjft het hoe Londen verschoond bleef. Te Oporto waren reeds drie der sjouwers, dia by de ontlading werkzaam waren, gestorven, vóór de medische faculteit met zekerheid kon vaststellen, dat de ljjders aan pest bezweken waren. Eu toen nu de regeering een cordon om de stad l*gde en haar in staat van quarantaine verklaarde, kwam de bevolking, door vrees voor de ziekte half waanzinnig geworden in opstand en hadden vooral de geneeskundigen, die de pest geconstateerd hadden, van het woedende gepeupel te lijden. Tragischer zjjn de gevallen te Wtenen. Eenige Oosten»ijksche doctoren, onder lei ding van dr. Müller, hadden een reis ge maakt naar Bombay, tot een wetenschap pelijk onderzoek naar de pest. Ze brachten een verzameling pestbacillen mede, kweekten die aan en namen er proeven mee op ratten. Toen die proeven een jaar voortgezet waren, werd de man ziek, aan wien de oppassing der dieren was toevertrouwd. Eerst na zyn dood, drie dagen later, bemerkte dr. Müller de kenteekenen der ziekte. Trots de uitge breidste maatregelen tegen verspreiding wer den nog drie zusters aangetast, van welke één bezweek, en drie dagen na den dood van den oppa?s°r bespeurde dr. Müller bjj zichzelven de eerste kenteekenen. Hjj zon derde zich geheel af en stierf: een slacht offer van 't wetenschappelijk onderzoek. De epidemie bleef tot deze gevallen beperkt. Dank zjj 't onderzoek van dr. Müller en zyn ambtgenooten en van Engelsche genees kundigen, die de ziekte in Indië bestudeerden is men thans zóóver de ziekte in haar ver schillende vormen te kunnen herkennen. Deze vormen verschillen naargelang de or- Uit bet Engelsch. »Bah«, (42 zei Frettly blijkbaar ontstemd van zjjn zitplaats opstaande. »Ik denk niet aan geld ik heb genoeg voor u bei den maar mjjn leven zal zonder Madg^ zoo treurig zjjn.* »Kom dan by ons,* zei zyn dochter en gaf hem een kus. Brian herhaalde die nitnoodiging echter niet, maar draaide geheel ontstemd aan zyn snorren en keek, terwijl zyn gedachten mylen ver waren afgedwaald, den tuin in. »Wat zegt ge van dit plan, Fitzgerald?* zei Frettly, die hem scherp aanzag. »0, uitstekend, natuurlijk*, lnidde het verstrooide antwoord. «In dat geval,* vervolgde Frettly, »zal ik u zeggen, wat ons te doen staat. Ik heb een stoomjacht gekocht, dat tegen Januari gereed zal zyn om zee te bouwen. Gij kunt zoo spoedig, als gy wilt, met myn dochter trouwen en uw huwelijksreisje naar Nieuw- Zeeland maken. Wanneer gy daarna terug komt en ik bljjf by mijn lan en gjj, tor- telduiijes hebt er niets tegen, dan maken wjj met elkaar een reis om de wereld*. >0, hoe verrukkelijk,* riep Madge uit, van vrengd in de handen klappende. »Ik houdt zoo dol veel van de zee, wanneer ik gezelschap heb, altjjd,* voegde zjj er by, Brian met een guitigen glimlach aanziende. biensgelaat was aanmerkelijk opgeklaard, daar hjj een zeeman in zyn hart was en een heerlijk reisje op de blauwe golven van den oceaan, in gezelschap van Madge, hem een granen, tot welke de pestbacil doordringt. De meest voorkomende zyn de bnilenpest en longpast. De builen vertoonen zich aan de lies, achter de kaken, in 't algemeen daar waar een zenuwknoop gevonden wordt. Hnn ontstaan gaat vergezeld van hevige koortsen en spoedige afneming der krachten. Binnpn enkele dagen treedt de dood in. Bij lyders, die de ziekte doorstaan, gaan de builen ette ren en verdwijnen daarna. By de longpest vertoonen zich geen builen, maar is alleen de long aangetast, de koorts verheft zich, de zieke jjlt, brengt bloedige sljjmen op en de kans op genezing is één op tienby de andere één op drie. Nog een andere vorm is de zwarte pest, d. i. de pest, die in vorige eeuwen zulke groote verwoestingen aanrichtte. Ze ontleent haar naam aan roode vlekken op de huid, die spoedig zwart worden. Opmerkeljjk is het dat men in vroeger eeuwen vermoed heeft, wat eerst in de laatste jaren, door 't bezigen van krachtiger en fijne instrumenten zekerheid is geworden. In de 17de eeuw heeft een kath. geesteljjke, pater Kircher, verkondigd dat de pest zich uitbreidde door een levende parasiet, die hy trachtte op te sporen. Een eeuw later schreef een geneesheer te Lyon haar toe aan kleine wormen, die in grootte tot een mjjt staan als deze tot een olifant. Het instituut Pasteur vaardigde in 1894 dr. Yersin naar Hongkong om de ontwik keling der ziekte te bestndeeren. Het gelukte dazen geleerde de bacil te vinden, waaruit ze ontstaat. Op muizen en ratten heeft deze bacil hevige uitwerking. De Cbineezen weten dat: een groote sterfte onder deze dieren is hun een voorbode van de nadering der pest. Met deze bacil heeft men paarden inge spoten, gelijk men dat doet met den diph- teriebacil. Het instituut Pasteur bezit tegen woordig een stal ingeënte paarden, ongevoelig voor de ziekte. In tijd van nood kunnen met het bloed dezer dieren de lyders worden ingespoten. Proeven met zulk bloed, serum geheeten, zyn tijdens een epidemie genomen te Hongkong en te Arnoy. Het sterftecijfer daalde van 90 tot 7 percent. Minder ge lukkig was men in 1897 te Bombay tegen de longenpsst. Thans wordt in Eag. Indie gevaccineerd, zooals dat tegen de pokken geschied op de armen en de geneesheer n bjjna onbereikbaar genot toescheen. »En welken naam draagt h8t jacht?* vroeg hjj vol belangstelling. Welken naam!* herhaalde mijnheer Frettly. >0, een dwazen naam, dien ik dan ook zal veranderen. Het heet »De Rosanna.* Rosanna Brian en zijn braid waren hierover al even verbaasdde eerste zag den ouden man nieuwsgieriaan, zich verwonderende over de overeenkomst tusschen den naam van het jacht en dien van de vrouw, die iu ééa der achterbuurten van Melbourne was gestor ran. Mijnheer Frettly verschoot een weinig van kleur, toen hg zag met welk een vra gende uitdrukking da oogen van Brian op hem gevestigd waren en stond met een ge dwongen lachje op. »Gy zyt een paar gelieven die leeft van rozengeur en maneschyn,* zei hy vroolyk, elk by een arm nemende en hen in huis leidende, »maar gy vergeet, dat het diiaei spoedig gereed zal zijn.* XXII. Een diner in een Engelschen familiekring is meestal uiWst vervelender heerscht daar een strjjf heid, die zich aan elk der gasten mededeelt, welke dan ook met een heiligen ernst eten en drinken, als vervulden zij den plechtigsten eeredienst. Er zyn ech ter ook menschen, helaas weinig in getal, die bjjzonder de knnsfc verstaan om goede diners te geven, waarbij al hetgeen wordt voorgediend goed is, zoowel voor het li chaam als voor den geest. Mark Frettly behoorde tot deze weini gen hy bezat de bjjzondere eigenschap, om een kring van vriendea rondom zich te vereenigen, die voor elkaar geschiet waren en die by elkaar pasten. Hy had een uit stekenden kok en een goed gevulden wjjn- zijn zeer tevreden over de uitkomsten. De inenting schjjnt een voorbehoedmiddel van hooge waarde. De pest verbreidt zich door middel van insecten, ratten en mmzen. De vochten uit besmette lichamen worden in de lucht op genomen, door den wind heengevoerd; ze dringen elders in de luchtwegen en een der gevaarlijkste besmettiugen is geschied. De bacil, in de lucht opgenomen, verliest in de zon spoedig zyn krachtkan echter in ons klimaat tot 30 dagen in leven bljjven. Al wat dus met den ljjder in aanraking ge weest is, dient vernietigd te worden. Ook insecten zijn in staat de pest te ver spreiden. Met name da vlooien doen dat zeor zeker, gelijk door dr. Simons is aange toond. In gezonden toestand kan de huid des menschen met de bacil zonder gevaar in aanraking komen, vrees voor besmetting bestaat alleen wanneer ze gewond is of door insecten gewond wordt. Zindelijkheid, een deugd dia in het Oosten nogal verwaarloosd wordt, is dm een groote hulp inden strjjd teg;m da pest. Verder zyn ratten en muizen verspreiders der ziekte. Zij brengen de bacil niet recht streeks over op het menscheljjk lichaam, maar de ljjken der bjj gntalen stervende ratten tijdens een pestepidemie verpesten de lucht en maken den mensch ziek. De wjjze waarop de ziekte zich onder de ratten ver spreidt, is dezelfde als waaronder ze van den eenen mensch op den anderen overgaat, door woekerinsecten nl. Daar aangetaste ratten en muizen spoediger sterren dan menschen, gaat de pest der ratten die der menschen vooraf. Een of twee dagen voor het uitbreken der epidemie vindt mew op pleinen, in pakhuizen en dokken ov -ral doode ratten. Te Canton werden voor het uit breken in 1894 22000 doode ratten gevon den, die buiten de stad begraven werden. In het Oosten kent men deze aankondiging. Ons land 4s in vroeger eeuwen vele malen door de pest bezocht. Iu 1636 stierven er alleen te Dordrecht meer dan 3500 inwoners aan. Sedert de vorige eeuw echter bleef Nederland verschoond van deze verschrik kelijke ziekte. Daar echter de middelen van vervoer meer dan verdubbeld zjj a tusschen Europa en 't Oosten, is het gevaar voor overbrenging veel grooter dan vroeger. Ge- kelder, zoodat Brian ondanks zyn verdriete lijkheden, bljj was, de uitnoodiging aange nomen te hebben. De schitterende glans van het zilver en kristal, de bloemengeur, dit alles gehuld in een zachtrooden gloed, die van de ballons afstraalde, welke het gaslicht temperden, kon niet anders dan een aange name gewaarworling by hem opwekken. Aan de eene zjjde van de eetkamer kon men door openslaande ramen op d» veranda komen, vanwaar het heldere groen en d-) bloemen met haar schitterende kleurscha- keeringen, eenigszins getemperd door het zachte schemerlicht, zichtbaar waren. Brian had zich zoo presentabel mogelyk gemaakt, om in zjj a ry kostuum aan een diner te verschjjnen en zat naast Madg-f genoegljjk zjja glaasje wyn te drinken, geheel oor voor de vroolijke gesprekken, die gevoerd werden. Felix Rolleston ver keerde in- een opgewekte stemming, daar mevrouw Rolieston aau het ander einde der tafel geplaatst en door een milieu, rjjk van bloemen en vruchten voorzien, aan zjju oog onttrokken was. Julie Featherweight zat naast mjjnheer Frettly en snaterde zoo zonder ophouden tegen dezen, dat hjj wenschte, dat zy met stomheid geslagen zou worden. Dr. Chinston en Paterson zat^n aan de andere zgde der tafel en de oude kolonist, Valpy geheeteD, had de eereplaats aan de rechterhand van mynheer Frettly. Het gesprek liep natuur lijk over het altyd nieuwe en onderhouden de onderwerp, de politiek, hebt gjj u nooit met de politiek bezig gehouden, mynheer Frettly, vroeg Rolleston. »Wie? ik? Neen!* zei de gastheer zich uit zyn somberen geduehtengang losruk kende. «Ik geloof dat myn vaderlandsliefde niet sterk genoeg is; ook stonden myn ba zigheden het niet toe*. Inkkig staat daar tegenover onze meerdere kennis dar ziekte en de gunstige resultaten door inenting reeds verkregen. Buitenland. Het amendement-Fitzmaurice, bedoelende afkeuring van Chamberlain's politiek, is in het Lagerhais verworpen. Yoor niemand zal deze uitslag eenige verrassing zijn, na hetgeen daar reeds werd gesproken. Het brandpunt der belangstelling was trouwens niet hier, doch in hetgeen Chamberlain zou zeggen, en het moet erkend worden, hjj heeft de menigte, en vooral zyn imparia- lis'ische vrienden, niet teleurgesteld. Welk een vermetel spelIn zjjn geheele rede be kent hij niets, hjj discussieert geen oogen- blik met zjjn tegenstanders; hjj is het niet, die zich vergist heeft, het is niet z ij n schuld, dat er in de organisatie van dezen oorlog fouten zijn gemaakt; hjj weet niets af van de vernederende slagen, die het Engelsch# leger getroffen hebben. Niets van dat alles herinnert hjj zich. Slechts één diög weet hy Engeland zal winnen (Levendige ontroering bjj zjjn vriendenHet zal de Boeren on derwerpen 1 (Nog levendiger ontroering), het zal de hegonomie in geheel Zuid-Afrika aan zich trekken. (Men omhelst elkander op de banken der ministerieelen.) Dit is het stramien, waarop hjj voortbor duurt. 't Valt niet te ontkennen, 't is zeer handig. Chamberlain kent de menschen en hun zwakheden; hjj kent de overmacht van een sterken wil op de menigte. Hjj stelt zich in positie zonder één blik achter zich te werpen, met een vertrouwen en een over moed die eerbied zouden kannen afdwingen als zjj een betere zaak golden, en met een absoluut negeeren van de gevaren die hjj loopt. Het merkwaardigste in zjjn rede is wel dit, dat hy openljjk bekent, dat de Engel sche regeering reeds lang het voornemen had, met de Zuid-Afrikaansche politiek van Gladstone te br ken, dat zjj reeds geruimen tijd de suprematie in Zuid-Afrika op het oog had, en met het synisme, dat een ken merk van zija persoonljjkheid is, verklaart hjj rondweg dat alle onderhandelingen met de Boeren, dat alle incidenten, die zich in »En nu?« >Nu,« vervolgde mjjnheer Frettly naar zjjn dochter ziende, »nu ga ik raiz9n«. >Daar haalt nu niets bjj*, zei Patersoa, gretig. »Nooit wordt men moe, al de vreem de dingen te zien, die in de wereld te koop zjjn*. »Ik heb in vroeger dagen genoeg vreemds in Melbourne gezien*, zei de oude kolonist met een schalksche uitdrukking in zyn oo eren. >0*, zei Jnlia, baar ooren met beide handen bedekkende, vertel daar maar niets van, dat zjjn zeker ondeugende stukjes*. »We waren toen geen heiligen*, zei de onde Valpy, met het gegrinnik van een ouden heer. >Eu ia dat opzicht zyn wjj niet erg ver anderd,* merkte Frettly droogjes op. »Gjj praat nu over uw schouwburgen*, ging Valpy voort op de praatzieke manier van bejaarle luidjas, >maar gjj hebt nu zoo'n danseres niet als Rosanna*. Brian keek verschrikt op bjj het hooren van dien naam, en hjj voelde Madge's koude hand op de zjjne. »Wie was die Rosanna?* vroeg Felix, nieuwsgierig opkjjkende. >Een danseres en een actrice in vaude villes*, antwoordde Valpy met een leven dige beweging zyn oude hoofd schuddende. >Een eerste beauté, wjj waren alle even gek op haar wat 'n haar en wat 'n oogenGjj herinnert het u wel, niet Fret ly?« >Ja«, antwoordde de gastheer op bjjzon- der afgemeten toon. Daar het gesprek een wendi g nam, die aan den dessertstjjl deed denkeD, stond Madge op en de dames volg den haar voorbeeld. Brian bleef zitten, terwjjl hjj naar een reden zocht, waarom Frettly zoo van kleur den loop der laatste jaren hebben voorge daan, niets anders waren dan middelen, om öf tot de» oorlog óf tot de onderwerping der Boeren te geraken. Men vermoedde dit reeds, doch de bek ntenis nit den mond van hem, die alles in het werk heeft gesteld om het imperialisme te doen zegevieren, is er nFts minder om. Chamberlain vergeet echter ééi ding. Door den oorlog voor te stellen als e9n strjjd, waaraan niet te ontkomen was, een strjjd, die Engeland beginnen moest ter wille van zijn koloniaal bezit in Zuid-Afrika, snijdt hjj het verwijt van zyn tegenstanders, dat de oorlog slechts een operatie is van enkele gewetenlooze financiers, wel is waar af, doch tegelykertjjd dat hij dezen oorlog erkent, als een noodzakelijken, spreekt hjj zyn eigen vonnis uit, want nooit is een oorlog be gonnen, waarbjj de voorbarei ling zoo treurig, de genomen maatregelen zoo lichtzinnig, de administratieve en militaire organisatie zoo onbekwaam zyn gebleken als hier. In het Lagerhuis zegt Wyndham, dat er besloten is nog 17 bataljons van de militie uit te zenden. Ook zyn er nog 3000 man van de Yeomanry gelicht en zullen naar de Kaap gezonden worden. Het algemeen totaal van de Britsche krjjgsmacht ia Zuid-Afrika wordt daardoor gebracht op 194.009 man. De correspondent vau de «Indépendance Beige* te New-York verneemt uit goede bron, dat het Engelsche gouvernement te Bridgeport, in Connecticut 70 a 80 snel- vuurkanonneu heeft besteld van verschillen 1 kaliber. Ieder stuk zal geleverd moeten wor den met 350 projectielen. Men vraagt zich te New-York af, of de Amerikaansche regeering haar toestemming heeft kunnen geven voor deze levering, dis in strjjd is met de neutraliteit van Noord- Amerika. Uit Fiume wordt geseind dat daar tegen 11 Februari 500 paarden worden verwacht, die onmiddelljjk verschaept moeten worden naar Zuid-Afrika. De stoomboot, voor het transport bestemd, ligt reeds in de haren. De paarden werden door Eagalsche officieren aangekocht, die eveneens het toezicht over le inscheping zullen houden. Er worden nieuwe groote aankoopen verwacht. Volgens de »Figaro« heeft de te Parjjs veranderd was by het hooren van dien naam hjj vooronderstelde, dat de millionair zich byzonder met de actrice had beziggehoaden en nu liever niet herinnerd werd aan die jeugdige onbezonnenhedentrouwens wien zou dat aangenaam zijn. »Zjj was zoo licht als eeu fee,* zei Valpy ondeugend lachend. »En wat is er van haar geworden?* vroeg Brian eensklaps. Mark Frettly zag snel op by 't hooren van die vraag. »Zjj ging in 1858 naar Engeland*, zei de oude heer. »Ik weet niet zeker of het in Juli of in Augustus was, maar het was in 1858.* »Excu3eer me, Valpy, maar ik vind, dat die herinneringen aan een balletdanseres weinig amusant zjjn,* zei_ Frettly kortaf, zich nogmaals inschenkende. »Liat dat onderwerp nu maar rusten. Wanneer een gastheer een dergeljjk ver zoek doet, is bet moeilyk daaraan geen gevolg te geven, doch Brian voelde byzonder veel zin het gesprek te vervolgen. Uit be leefdheid was hjj echter genoodzaakt verder geen enkele opmerking te maken en stelde hjj zich tevreden met het vooruitzicht, na afloop van het diuer deu ouden Valpy nog eens naar de balletdanseres te vragen, die bjj Mark Frettly zulke heftige aandoenin gen opwekte. Maar tot zjju teleurstelling nam Frettly, toen de heerea naar het salon gingen, den ouden kolonist mede naar zjjn kamer, alwaar hy den ganschen avond met hem over den ouden tjjd praatte. Fitzgerald trof Madge in het salon aan, waar zy een der »Lieder ohne Worte* vau Mendel8Sohu speelde. MEUWSMiAB ManWMBWMKUMHilll HiM »«WMHPimMWBerniHH M IIIII III IIIIIIIIIBBMéBMWgCTMB—UKMMWWBCKBBWJWWJi ■IIUJIgBIIIKSBagB»*- Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1