Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
FEUILLETON.
n
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1878.
ZATERDAG 17 FEBR.
1900.
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
TRANSVAAL en ENGELAND.
LAND VAN ALTE^
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 8 maanden f l.OO.
F anco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nnmoiers 5 oent.
Buitenland.
De Belgische Kamer heeft Donderdag
een rnmoTige zitting rebouden. Reels sinds
eenigen tijd heeft zjj in behandeling de her
nieuwing van het pnvelegi» van de Nati
onale Bank en Woensdag bjj het einde der
zitting, is het tot levendige gedachtenwis-
selingen gekomen tusschen minister Liebaert
en professor Denis, den sociaal-democrati-
schen afgevaardigde.
Bjj het begin der zitting van Donderdag
kwam het naar aanleiding van het incident
van Woensdag, tot hnndtastelgkheden tus
schen de sociaal-democraten en eenige afge
vaardigden van de rechterzijde heftige ver-
wijtingen werden over en weer gewisseld en
de zitting werd geschorst.
De Bulgaarsche regeering heeft bjj de
Porte geprotesteerd tegen het vermoorden
van drie Bulgaarsche boeren door Tnrksche
soldaten, die de grens hebben overschreden,
en bestraffing der schuldigen benevens schade
loosstelling der betrekkingen van de slacht
offers geëischt.
Men meldt nit Constantinopel, dat de
Porte, de vier mogendheden, die het toezieht
over Creta op zich hebben genomen, heeft
doen weten, dat zij eventueel zal opkomen
tegen de benoeming van prins George van
Griekenland, als souvereine vorst van Creta,
een benoeming die Rusland voorstaat.
Deze benoeming zou door de Porte wor
den beschouwd, als een onrechtvaardige
schending van de souvereiniteit van den
Saltan.
Ondanks de offieisele verzekeringen dat
Rnsland niet voornemens is gebruik te maken
van de moeilijkheden, waarin Engelan 1 op
het oogenblik gewikkeld is, schijnen er voor
de naaste toekomst groote plannen in de
buurt der Afghaansche grens te worden ge
raamd. Wel wordt in een telegram uit Tiflis,
dat door de censuur verbeterd is, verklaard
dat slechts een enkel bataillon bjj wjjze van
proef naar Knshk is gezonden, maar in
verschillende goed ingelicht» kringen ver
zekert men dat de gansche brigade fuse
liers van den Caucasus naar de Afighaan-
sche grens is gezonden. Een handelaar, die
reeds sedert eenige dagen goederen uit
Transcaspië verwacht, kreeg van zjjn agent
Uit het Engelsch.
(44
Calton was een uitstekend briefschrijver,
en zjjn epistels hadden Fitzgerald meermalen
aangsnaam gestemd gedurende den treurigen
tijd, die op zjjn vrijspraak gevolgd was,
toen hij gevaar liep in een zieke]ijken
geestestoestand te vervallen. Brian schonk
aich daarom nog eens in en, achteroverge
leund, wilde bjj eens recht genieten.
Beste Fitzgerald, schreef Calton na eene
fantastische inleiding, ik veronderstel, dat
pij nog steeds het geheim verzwijgt, dat
Rosanna Moore u heeft toevertrouwd, gij
ziet ik weet haar naam, maar hoe?
eenvoudig doordat ik mat natuurlijke
nieuwsgierigheid, een mensch eigen, ge-
getracbt heb te weten komen, wie Oliver
Wbyte was, en daar de Argus* zeer
schrander aanwees, dat Rosanna Moore
waarscbjjnljjk de spil was, waarom de gan
sche geschiedenis draait, heb ik haar levens
loop nagevorscht. Het geheim van den moord
van White en de ooizaak, die daartoe aan
leiding gaf, zjjn u bekend, maar gg weigert,
zelfs in het belang der justitie, opheldering
te geven, waarom weet ik niet; doch wjj
allen hebben onze kleine gebreken, en door
een beminnelijke, maar avereehtsche opvat
ting van moet ik zeggen plicht?
weigert gg den man aan te wgzen, wiens
afschuwelijke misdaad u bjjna het leven
heeft gekost.
Na uw vertrek uit Melbourne zei een
ieder: >de zaak van den moord is afge
speeld en de moordenaar zal nooit ontdekt
II jis —ff—
bericht dat de levering vertraagd is, wegens
het groote troepenvervoer langs den spoor
weg in Centraal Azië. De sterkte der Rus
sische troepen, die op het oogenblik in de
buurt van Knshk bjjeen zjjn, wordt op
20.000 man geschat.
De mijnwerkers te Zwickau (Saksen)
hebben besloten, den arbeid te staken onge
veer 12.000 arbeiders zjjn in dit besluit
betrokken. Zjj eischen loonsverhooging en
invoering van den achturigen arbeidsdag.
1100 Spanjaarden, die op de Philippjjnen
gevangen zjjn geweest, zjjn te Barcelona
aangekomen. Zjj verbalen, dat de Ameri
kanen tot. dusver nog maar alleen te Manilla
beer en meester zjjn en dat zjj in het bin
nenland van Lu9on niet aanvallend durven
optreden.
Een der Londensche rechtbanken heeft
deze week een allerzonderlingst testament
geldig verklaard. In Augustus van het vorige
jaar, toen eene ongehuwde dame op sterven
lag, achtten hare familieleden het noodig,
haar een testament te laten maken. De vrouw
was echter geheel verlamd en daarbjj doof
en stom; alleen hare oogen kon zg nog
bewegen.
De notaris wist echter e»n middel te vin
den om haar uitersten wil op schrift te
brengen. Hij nam twee spellen kaarten en
schreef op de een» soort den naam van
voorwerpen en op de andere dien van har»
familieleden. Eerst hield hjj de stervende een
der eerste kaarten voor ®n daarna achter
eenvolgens die met de persoonsnamen, tot
dat zg met de oogen knipte ten bljjk van
instemming.
Nu zg overleden is, betwistten de in hun
oog benadeelde familieleden de geldigheid
van het aldus opgemaakte testament, maar
alle getuigen verklaarden dat de testatrice
helder van geestvermogens was en de re hter
stelde de eischers in het ongeljjk en gaf
den notaris nog een pluimpje voor zjjne
handigheid.
Volgens Evening News* heeft koningin
Victoria, in verband met den ernstigen toe
stand in Zuid-Afrika, haar reis naar Italië
opgegeven.
Dezer dagen werden de bewoners van
worden,* ik waagde eehter de wjjsneuzen,
door wie deze opmerking gemaakt werd,
tegen te spreken en stelde mpzelven de
vraag, »wie was de vrouw, die bjj moeder
Gootsnip stierf?* Geen voldoend antwoord
ontvangende, besloot ik het uit te vorschen
en nam daarom mjjn maatregelen. In de
eerste plaats vernam ik van Roger Moreland,
die, zooals gjj u zult herinneren een getuige
a charge was, dat Whyte en Rosanna
Moore ongeveer een jaar geleden met de
»John Elder* als mijnheer en mevrouw
Whyte te Sidney aankwamen. Ik behoef
hier zeker niet bg te voegen, dat zij de
formaliteiten, bjj een huweljjk gebrnikeljjk,
onnoodig achtten, dat zulk een verband bg
voorkomende gelegenheden lastig kon zjjn.
Moreland wist niets omtrent Rosanna Moore
en raadde mg aan het onderzoek te stakeu,
daar het zeer moeilgk zon zjjn in een stad
als Londen iemand te vinden, die haar daar
gekend had. Desniettegenstaande telegra
feerde ik aan een vriend, die zoo wat uit
liefhebberij voor rechercheur speelt»Zoek
achter den naam te komen van een vronw,
die op den 2ln Ang. 18als de vrouw
van Oliver Whyte met de »John Elder*
Engeland verliet. Boven verwachting kwam
bg alles van haar te weten en daar gg,
evenals ik, weet welk een menschenmaul-
stroom Londen is, zoo znlt gg toestemmen,
dat mgn vriend een handige vent is. Het
schgnt echter, dat de taak, dia ik hem op
droeg, gemakkelijker was, dan ik v-rwachtte,
want de zoogenaamde mevrouw Wbyte was
op haar manier sen algemeen bekende dame.
Zg was een actrice aan het Frivoliiy-theater
te Londen en werd, ('aar zg bgzonder mooi
was, ontelbare malen gephotografeerd. Dien
tengevolge werd zg, met Wbyte een hut
aan boord uitkiezende, door één van de
klerken aan het kantoor herkend als Rosanna
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
het dorpje Harrisburg in Texas opgeschrikt
door den knal van vier revolverschoten,
waarvan het gelnid kwam uit het huis van
dokter George Lankford. Men snelde de wo
ning binnen en vond daar mevrouw Lank
ford met de rookende revolver nog in de
hand, bg hf-t Ijjk van haar echtgenoot, dien
zjj had doodgeschoten, omdat zjj hem van
ontrenw verdacht. Vroeger bezat mevrouw
Lankford een buitengewone schoonheid.
Haar vader was een der pionniers van Texas.
Haar eerste eehtgenoot, Alfred Smith gehee-
ten, onderging eenzelfde lot als dokter Lank
ford, in het casino te Houston, waar zjjn
lieve vrouw plotseling een revolverschot op
hem loste. Ondanks zjjn verwonding liep
Smith de straat op, maar de woedende vrouw
volgde h»m en schoot hem nog eenige kogels
door het hoofd
Sedert verscheidene jaren zagen de be
woners van een plaatsje bjj Grenoble van
tjjd tot tjjd aan de oevers van de rivier
de Drac een kolossale slang, welke men, on
danks alle pogingen, maar niet onschade
lijk kon maken.
Eindeljjk is het gelukt en wel aan een
17-jarigen knaap. Deze liep langs de ri
vier, toen hjj zich plotseling in de nabjjheid
van het monster bevond. Hoewel slechts
gewapend met een stok, schreed hjj moe
dig voorwaarts. Het dier kronkelde zich
om zjjn beenen, waardoor een worsteling
ontstond, welke tien minuten duurde en
de slang het leven kostte.
Het kolossale dier was 1.63 meter lang
en 24 cM. in omtrek.
Dit het kamp der Boeren bij Ladysmith
schrjjft de Fransche luitenant Galopaud, die
ontslag nam uit Franschen dienst, om zjjn
degen den Boeren te wjjdeD, een brief, waar
aan wg het volgende ontleenen:
»De Engelsche bladen moeten met groot
misbaar lofzangen gezongen hebben over de
wapenfeiten, die er in bestonden, drie van
de groote kanonnen der Boeren op Surprise
Hille onbruikbaar te hebben gemaakt. Toch
is er geen reden voor, daarop trotsch te
zjjn. Ik was in het Pretorialaager bg Lady-
smitb, waar het gebeurd is. De Engelsehen
kwamen 's nachts met 200 uitgezochte man-
Moore, beter bekpnd als Musette van het
Frivoliiy-theater. Waarom zjj met WHyt,«
weg liep, kan ik u niet zeggen. Wellicht
kreeg Musette genoeg van St. John's Wood
en van de champagne-soupers, of verlaDgde
zij naar een reiner omgeving in haar ge
boorteland.
Bjj die laatste vooronderstelling zult gjj
vreemd opkjjken gjj zijt een en al ver
bazing maar bg nader inzien zult gij dit,
alles begrgpen, daar zij zelve aan u vertelde,
van S dney geboortig en in 1858 naar hnis
gegaan te zjjn, na als actrice in Melbourne
een schitterende loopbaan afgelegd te hebben.
En waarom zg het bewonderende Mel-
bonrnsche publiek en de vleeschpotten van
Egypte verliet? Ook dit weet gg. Zg liep
weg met een jongen, rijken fquatter, met
meer geld dan goede z^den, di« ter zelfder
tjjd in Melbourne vertoefde. Zij scheen nu
eenmaul het zwak te hebben, van op den
loop te gaan. Het is mij echter een raadsel,
waarom zg ditmaal Whyte uitkoos als ge
leider. Hg was niet rjjk, zag er niet bgzonder
goed uit, had geen positie en een afschuwe
lijk humeur.
Hoe weet ik nu al die antecedenten,
zoowel zedeljjk als maatschappelijk, van den
heer Whyte? Gemakkelijk genoeg: mgn
alwetende vriend wist dit alles nit te vor
schen. Oliver Whyte was de zoon van een
Londensche kleermaker; zjjn vader, die zjjn
schaapjes op het droge had, leefde van zjjn
renten en ging eindeljjk den weg op van
alle vleeseb. Zjjn zoon, daardoor in het
bezit van een groot vermogen en met een
bjjzondere neiging om zich te amuseeren,
verkocht zjjn zaak en werd na verloop van
tjjd een dageljjks bezoeker van het Frivolity-
theater.
Evenals alle opgepronkte dandy's van dien
tjjd, werd hjj een aanbidder bjj het door gas
nen, die de landstaal spraken, en begunstigd
door een dikke duisternis. Toen zg bg de
schildwachts der Boeren kwamen, begonnen
zjj met dezen een gesprek
Schiet niet, wg behooreH tot de uwen
Toen maakten zg gebruik van de aarze
ling van die groote kinderen van Boeren,
drongen het kamp binnen en vermoordden
de in de tenten slapende mannen met bajo
netsteken, terwjjl een speciaal detachement
één der groote Creusot-kanonnen onbruik
baar maakte. Aan de zjjde der Boeren wer
den bjj deze gelegenheid 4 man gedood en
5 gewond, terwjjl de Engelschen 22 dooden,
15 gevangenen en een groot aantal gewon
den achterlieten.
De wraak is vreeseljjk geweest en ik heb
het geluk gehad er bjj tegenwoordig te zjjn.
Het was de slag bjj Colenso!
Den 15den December 's morgens te 4 uur
openen de groote marinekanonnen van ge
neraal Buller het vuur op de stellingen der
Boeren. Onze paarden zijn gezadeld. Wjj
begeven ons op een hoogte, van waar wg
het geheele slagveld overzien kunnen.
Aan onze voeten ligt de eerste linie der
Boeren, ongeveer 2000 geweren sterk.
De zon gaat prachtig op en, daarginds,
voor den witten rook der Engelsche infan
terie, komen de donkere drommen infanterie
en cavalerie haar plaats innemen.
De Engelsche batterjjen zjjn op den rech
ter- en op den linkervleugel opgesteld, om
een ontplooiing van infanterie, de eerste
aanvalslinie, te beschermen.
De infanterie-massarukt voorwaarts, maar
de geweren der Boeren zwjjgen. De Bóeren-
artillerie heeft het vuur geopend op een
regiment cavalerie, dat op den linkervleugel
der aanvalslinie is geplaatst. Negen projec
tielen worden afgeschoten zij vallen in dat
regiment cavallerie, alsof zjj er met de hand
in gelegd worden. Er ontstaat verwarring;
het wordt een vlucht in alle richtingen van
paarden zonder berjjdershet regiment be
staat niet meer, of, wat er van overblglt
rent overhaast terng.
Maar de frontaanval wordt voortgezet.
Op 1000 meter openen de Boeren het
vuur, een vreeseljjk vuur, waarvan bjjna
iedere kogel een slachtoffer maakt. Twee
uren achtereen is het een onafgebroken ge
donder. Rondom de massa's infanterie, die
verlichte altaar van Musette en de godin,
gestreeld door zjjn hulde, liet haar overige
aanbidders in den steek en ging er met den
rjjken mjjnheer Whyte van door. Totnutoe
wordt het ons door niets duideljjk, waarom
de moord eepleegd werd. Men bedrjjft geen
misdaad ter wille van een liefje als Musette,
of het moet een of ander verdorven jong-
memscb zijn die geld noolig heeft, om zjjn
godin kostbaarheden te koopen. Het leven
van Musette in Londen was geljjk aan dat
van elke dame van de demi-monde en zoo
veel als ik te weten kon komen, was niemand
in die mate op de dame in kwestie ge
charmeerd, om ter wille van haar een moord
te plegen.
Kort en goed, het motief van de mis
daad moet in Australië gevonden worden.
Whyte heeft bjjna al zijn geld in Engeland
verteerd en dientengevolge kwamen Musette
en haar minnaar met betrekkelijk weinig
contanten in Sidney aan. Met een levens
wijsheid genoten zg vau het weinigje, dat
zg hadden en kwamen daarna ia Melbourne,
alwaar zg aan een hotel tweeden rang af
stapten. Musette had dit mag ik nu wel
schrijven een leelgk maar zeer algemeen
gebrek, zg dronk. Zg hield veel van cham
pagne en deed zich daaraan te goed.
Bg haar aankomst te Melbourne en bjj
de ontdekking, dat een nieuw geslacht was
opgestaan, dat Musette niet kende, verzette
zg haar leed in den frank en ging, na
oneenigaeden met Whyte gehad te hebben,
uit, om Melbourne eens bg avond te zien,
wat voor haar ongetwijfeld geen nieuw
schouwspel opleverde. Hoe zg in d» Kleine
Bourkestraat terechtkwam weel ik niet. Mis
schien verdwaalde zg, misschien was het
ook een harer geliefde wandelingen* uit vroe
ger dagen, in elk geval werd zg door Sal
Rawlins stomdronken in de weinig smake-
langzamer vooruitkomen, naarmate de af
stand kleiner wordt, vliegen stofwolk) °s op,
alsof een hagelbui neerslaat en de gelede
ren worden dnnner, de aanval vertraagt,
hondt op en wat van deze eerste linie over
is, vlucht in de richting van d»n spoorweg,
waar de djjk eenigszins beschutting biedt.
Een tweede linie rukt vooruit. De groote
marinekanonuen beschieten ons waarne-
mingspunt, dat wjj niet willen verlaten,
omdat de belangstelling in den strjjd steeds
grooter wordt.
Twee batterjjen artillerie, die langs den
spoorweg waren voortgerukt, snellen in hel-
schen galop vooruit, om stelling te nemen
op een mjjl afstand ongeveer van den lin
kervleugel, ten einde den aanval van de
tweede linie te dekken. Voor zij eea enkel
kanonschot hebben kunnen lossen, voor zg
de batterij zelfs hebben kannen richten, bljjft
geen enkele artillerist overeind en de wei
nige gespaard gebleven paarden hollen weg,
twaalf stukken geschat met hun ammunitie-
voorraad achterlatend.
Da Boeren komen in grooten getale te
voorscbjjn, om deze belangrjjke aanwinst in
bezit te nemen. Bjj het station, in een ter
reinplooi zijn 150 soldaten en 9 officieren
achtergebleven en vragen om zich over te
geven. Onder de officieren bovinden zich 2
kolonels, onder wie de commandant van
de achtergelaten artillerie. Op het oogenblik,
dat hjj zjjn wapenen zal overgeven, schiet
hjj 5 revolverschoten bjjna a bout portant
op den ongelukkige af, die vooruitkomt, om
de wapenen aan te nemen, vertrouwend op
de eerljjkbeid van den officier.
De Boeren hebben hem niet gedood. Een
hunner, een jongen van 17 jaar, hefffc hem
met de kolf van zjjn Mauser op het hoofd
geslagen en hem ernstig gewond; zjjn lin
keroog is hg kwjjt.
's Avonds zag ik al die gevangenen voor-
bjjtrekkken. De manschappen zagen er op
gewekt uit. Door Boeren geëscorteerd, volg
den zjj, achter elkaar loopend, den spoorweg.
De officieren vormden een afzonderlijke groep
te paard, zonder zadel. In hun midden reed
de artillerie-kolonel met het hoofd in doeken
gewikkeld. Hjj scheen beschaamd over de
door hem gepleegde misdaad en durfde niet
op zg kijken naar de Boeren, die hun veld-
fleseh gaven aan Engelsche soldaten, welke
ljjke woning gebracht. Ik weet dit, daar Sal
het mjj vertelde; Sal nam de rol van de
barmhartige Samaritaansche op zich, bracht
haar naar het vuile krot, dat zjj baar tehuis
noemde, alwaar Rosanna gevaarlijk ziek
werd. Wbyte, die haar gemist had, wist haar
verblijfplaats uit te vorschen en vond haar
te ziek, om vervoerd te worden. Ik ver
onderstel, dat het hem zeer aangenaam was
van zulk een last bevrjjd te zijn; hjj ging
naar zjjn kwartier in St. Kilda, dat te oor-
deelen naar het verhaal van de hospita,
reeds eenigen tjjd door hem betrokken was,
terwjjl Rosanna Moore zich in een klein
hotel dooddronk. Whyte brak de betrekking
met de zieke vrouw echter niet af, maar
werd vermoord, in denzelfden nacht waarin
Rosanna Moore stierf.
Scbjjnbaar is hiermele alles afgeloopan,
maar feiteljjk is dit niet het geval, want
voordat Rosanna stierf, zoad zjj naar de
Club om Brian Fitzgerald en deelde dien
een geheim mede, dat hjj verzwjjgt. Da
schrjj ver van dezen brief heeft nu een theorie
opgebouwd, zeer ten onrechte volgens u
wellicht dat het geheim, hetwelk aaa
Brian Fitzgerald werd toevertrouwd, ook het
geheimzinnige van den dooi van Oliver
Whyte betreft. Ben ik nu niet zonder uw
hulp van alles te weten gakomen en vol
hardt gjj nog steeds bg uw stilzwijgen? Ik
zeg niet, dat gg weet, wie Whyte ver
moordde, maar ik beweer, dat gg genoeg
weet, wat tot de ontdekking van den moor
denaar kan leiden. Voor uw gevoel vau
recht en voor uw gemoedsrust zou het beter
zjjn mg alles mede te deelen doet gg
het nietwelnu dan zal ik er zelf wel
achterkomen.
EOWSILAI
{Wordt vervolgd.)
