Het Land van Heusden en iltena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
M 1888.
Het vermogen van Nederland.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 24 MAART.
1900.
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
TRANSVAAL en ENGELAND.
LAND VAN ALTEN^
▼OOR
O
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Aboniemeatiprp: per 3 maanden f 1.00.
F anco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Over drie artikelen verdeeld is in het
Weekblad »De Amsterdammer* opgenomen
een Studie van den heer A. L. EL Obreen,
over hetgeen na inwerkingtreding van de
belastinghervormingen van Minister Pierson
ten opzichte van het vermogen van Neder
land gebleken is.
In de eerste plaats geeft de heer Obreen
een vergelijking van den toestand in 1891,
dat is vóór de behandeling der denkbeelden
van den heer Pierson, en van dien in 1898,
het laatste jaar, waarvan de uitkomsten zjjn
openhaar gemaakt, en dan bljjkt, dat per
hoofd der gemiddelde bevolking de grond
belasting en het personeel (het laatste aan
merkelijk) verminderd zjjn, en het patent
vervangen is door bedrjjfs- en vermogens
belasting, welke beide zóóveel opbrengen,
dat het totaal der directe belastingen toch
nog gestegen is. Verder is de opbrengst van
de invoerrechten vermeerderd en het totaal
der i ccjjnzen (die op ze-p is geheel afge
schaft) evenals dat der indirecte belastingen,
als zegelrechten enz., belangrjjk verminderd.
Voorgesteld in gnldens per hoofd der ge
middelde bevolking is het totaal directe be
lastingen gestegen van 6.20 tot 6.55, de
invoerrechten van 1.26 tot 1.74, zjjn de
accjjnzen gedaald van 9.63 op 9.31, de in
directe belastingen ra» 5.64 tot 3.89, het
algemeen totaal van 22.73 op 21.49.
De belastingen nader beschouwende toont
de heer Obreen aan, dat gedurende de wer
king der Vermogensbelasting het aantal aan
slagen is toegenomen, het bedrag van het
belaste is gestegen en de opbrengst der be
lasting geklommen is.
Het aantal aanslagen was in 1894/95
77.672, h«t belastvermogen f5.408.072.000.
het gemiddelde vermogen per aanslag 69.627,
de opbrengst d»r belasting f 6.866.006 en
in 1898/99 waren die cjjfers f78.819,
t 5.565.376.000, f 70.609, en f 7.133.649.
Menigeen zal op den eersten aanblik zeg
gen: »dat ziet er niet kwaad nitc, maar de
heer Obreen wjjst dan op de volgende twee
pnnten
Aan directe belastingen, aan invoerrech
ten, aan accjjnsen en aan indirecte belas
tineen heeft de Nederlandsche bevolking in
1898 betaald een som van honderd en acht
millioen gnldens, dat is tegen vier ten hon
derd gerekend de jaarljjksche rente van een
kapitaal van twee duizend zeven honderd
Uit het Engelsch.
(54
Daar Brian behoefte had aan rust, ver
zond bjj een telegram aan Calton, waarin
bjj dfzen verzocht hem den volgenden mor
gen te willen bezoeken, terwjjl hjj Madge
per telegraaf berichtte, den volgenden dag
met de lunch present te zullen zgn.
Hg legde zich vroegtijdig ter ruste en
sliep zoo ongestoord, dat hij zich den vol
gende morgen aanmerkelijk verfris cht en
versterkt gevoelde.
Te half negen aan het ontbjjt gezeten,
hoorde hg het geratel van wielen en on
middellijk daarop werd aan de huisschel
getrokken. Hjj ging naar het venster en zag
het rjjtuig van Calton voor de deur staan,
terwjjl de eigenaar kort daarop het vertrek
binneu kwam.
'Wel, jg ben ook een mooie jongen*,
zei Calton, nadat de gewone plichtplegingen
hadden plaats gebad. >Ik zit daar met
Jobsgeduld op je te wachten, in de meening,
dut gjj steeds buiten waart.
•Zult ge ook iets gebruiken?* vroeg
Bti&n, lachende over de verontwaardiging
van zgn bezoeker.
Wat discht gjj op?« zei Calton, de tafel
overziende. »Ham en eieren. Hm! Uw
hospita weet niet veel bjjzonders te schaffen.*
>Dat is met de meeste hospita's het
geval,antwoordde Fitzgerald, terwjjl hjj
millioen gulden.
De helft van het vermogen aangeslagen
in de Vermogensbelasting is dus noodig, om
het kapitaal te dekken, dat door de jaar-
ljjksche belastingen wordt vastgelegd.
Voor 1899 werd toegestaan een som van
151 millioen gulden aan uitgaven, bjjna
drie percent van het gebeele aangeslagen
vermogen. Deze beide feiten zijn wel geschikt,
om het enthousiasme af te koelen van hen,
die meenen mochten, dat de Nederlandsche
natie zich baadt in gend.
Wat bjj de uitkomsten der vermogens
belasting al d&deljjk te denken geift is, oor
deelt de heer Obreen, dat de vermogens boven
de f 200.000 bljjkens de aanslagen, zoowel
in aantal als in omvang, meer zjjn toege
nomen dan die beneden f 200.000. Hjj toont
dat in cjjfers aan, en zegt dit geen gelukkig
verschjjnssl in onze huishouding te achten.
In een land, waar vrijhandel gehuldigd wordt,
zou men meenen, dat de welvaart voor de
kl-ineren gemakkeljjker bereikbaar is dan
de rjjkdoru voor de meer welgestelden, en
t fch is de richting naar een anderen kant.
De ontwikkeling van ons nationaal ver
mogen krjjgt z. i. evenwel een meer be-
denkeljjk aanzien, wanneer de verschillende
cjjfers vergeleken worden met de toename
der bevolking, welke veel sneller gaat dan
de toename der vermogens. Zoo toont nu
weer de heer Obreen in getallen aan, hoe
het belastvermogen per hoofd van bevolking
verminderde van f 1142.67 in 1894/95 tot
f 1112.11 in 1898/99 en verder, dat het
belastvermogen beneden f 200.000 veel ster
ker verminderde dan dat boven f 200.000.
Niet minder treffend acht schr. zulk een
vergeljjking, gemaakt ten opzichte van het
aantal aangeslagenen. Dan toch berekent hjj,
dat wjj op iedere honderdduizend inwoners
in bedoelde vjjf jaren 67 aangeslagenen
hebben verloren en dat daarvan er 64 te
brengen zgn op de kleinere vermogens en
de andere op die boven f 200,000. De he?r
Obreen oordeelt dat deze achteruitgang van
zeer ernstigen aard is. Het is 3 pc. in vjjf
jaren en als het zoo voortgaat zaten wjj
over 160 jaren voor een ledigen geldkist.
Toch hebben ernstige rampen zich in de
meergenoemde vjjf jaren niet voorgedaan,
de verklaring van den achteruitgang onzer
welvaart is dus in economische oorzaken te
zoeken. De heer Obreen onderzoekt dan de
cjjfers, voor zoover de minister ze publi
ceerde, nog nader. Hjj vindt het echter
jammer dat de minister juist ten opzichte
het een en ander nuttigde. »Wjj, kamer
bewoners, zullen tot het einde der wereld
vleesch en lamsvleesch te eten krjjgen,
afgewisseld door gehakt, totdat het den
hemel zal behagen een ander dier te
scheppen.*
»We moeten het nemen zooals het valt,*
antwoordde Calton. »Zou uw hospita mjj
ook aan wat cognac met spuitwater kun
nen helpen?*
Dat denk ik wel,* antwoordde Fitz
gerald, »maar is het daarvoor nog niet wat
vroeg
»Er is een spreekwoord over glazen
huizen,* zei Calton streng, »dat op dit
oogenblik zeer op n van toepassing is.»
Fitzgerald lachte over deze opmerking
en nadat Calton bet gewenschte voor zich
had, begon hjj over zaken te sprefcen.
»Ik behoef u niet te zeggeü, hoe nieuws
gierig ik ben naar wat gjj mg te vertell n
hebt,* begon hg in zgn stoel geleand,
•ofschoon het mg plezier doet uw geheim
reeds half ontsluierd te hebben.*
>Werkeljjk?« Fitzgerald zag verwonderd
op. »In dat geraJ, behoef ik niet
«Ja, zeker wel!* hernam Caltoa. «Ik
zei, de zaak half te weten,*
Welke helft?*
Hm, dat is moeielijk te zeggen, ofschoon
ik u zal mededeelen, wat ik weet, dan
kunt gjj er hot uwe bjjvoegen Ik ben
klaarga je gangmaar wacht
even Die zeggende stond hg op en
sloot de denr voorzichig. Welnu,* zeide
hjj, zgn plaats weder ingenomen hebbende,
moeder Gootsnip stierf eergisterenavond.
•Ia ze dood?*
van de vermogensbelasting zoo overdreven
terughoudend is.
De heer Obreen beschouwt nu de bevol
king der zeven groote gemeenten, met een
zielental van meer dan 50.000. (Leiden is
eigenljjk de achtste, maar is dat eerst na
1894 geworden.) En dan becjjfert schr., dat
in de zeven groote steden, bevolkt met
bjjna een vierde van de inwoners des lands,
en waar bjjna de helft van het belaste ver
mogen bezeten wordt, wel het aantal aan
slagen en het belaste vermogen zjjn voor
uitgegaan, maar dat zoodra de cjjfers
teruggebracht worden per hoofd van bevol
king, een vermindering van het vermogen
voor den dag treedt van f 182, dat is van
niet minder dan bjjna 9 pc., en dat op het
aantal aanslagen per hoofd van bevolking
de vermindering ruim 10 pc. is. Schr. gaat
dan in bjjzonderheden deze gegevens voor
de groote steden elk afzonderljjk na. Nergens
klimt het vermogen evenredig aan de be
volking.
's-Gravenhage bljjkt ook de eenige stad
te zjjn, waar het aantal aangeslagenen in
de vermogensbelasting met betrekking tot
d* bevolking is toegenomen.
De heer Obreen zoekt hier verband met
het ontbreken eener gemeenteljjke inkom
stenbelasting, waarom een groot aantal
welgestelde lieden zich er komt vestigen.
Verder kan schr. aantoonen, dat ook in
alle provinciën het aantal aangeslagenen ten
opzichte der bevolking is gedaald en dat dit
betrekkeijjk sterk het geval is in Noord-
Holland en Friesland.
Schr. komt eindeljjk tot dez9 conclusie
De minister Pierson raamde in 1892 bg
da discussie over de vermogensbelasting in
de Staten-Generaal het aantal personen, die
een vermogen boven f 13,000 hebben, op
90 of 100.000. Thans zjjn de uitkomsten
tot het einde van het diens1 jaar 1898/99
openbaar, en wjj zjjn nog niet op 80.000.
De minister heeft 20.000 aangeslagenen te
veel geraamd, hoewel de uitkomsten der
snccessie-belasting reeds vóór de inflnenza-
epidemie van 1890 en 1891 een vertraging
in de ontwikkeling van onzen rjjkdom
deden vermoeden.
Thans wordt door de Regeering beweerd,
dat de vermogensbelasting ontdoken wordt.
Het is mogeljjk, dat zulks nu en dan plaats
heeft, maar zulks was gemakkeljjk te voor
zien. Of er thans echter twintig duizend
menschen zjjn, die vermogensbelasting
moesten betalen en het niet doen, dat ljjkt
Als een pierl* luidde Cal tons kalm
antwoord. »Zjj had een afschuweljjken
dood nog hoor ik haar gillen
want vóór zjj stierf, liet zjj mjj bjj zich
roepen en zei
Wat?*
Dat zjj de moeder van Rosanna Moore
was.*
•Ja
•En dat Sal Rawlins het kind is van
Rosanna.*
En de vader?* vroeg Brian op fluis
terenden toon:
Mark Frettly
•Zoo
•En wat hebt gjj mjj nu te zeggen?*
•Niets
Niets!* herhaalde de verbaasde Calton,
vertelde Rosanna Moore u dit, voordat zjj
stierf?*
•Ja
Waarom hebt gjj daar dan zoo'n ge
heim van gemaakt?*
Gjj vraagt dit,* zei Fitzgemld hem
verwonderd aanziende, >maar begrjjpt gjj
niet welk een verandering het voor Madge
gegeven zou hebben, als ik dit verteld had*.
Neen, dat zie ik niet in,< antwoordde
de advocaat, die er geen jota van begreep.
•Ik vooronderstel, dat gjj de betrekking
tu8schen Frettly en Rosacea Moore bedoelt;
wel, het was nu wei niet bijzonder fatsoen-
ljjk, om de maitresse van Frettly te zgn,
maar toch
Zgn maitreuse?* zei Fitzgerald snel
opziende; >d»n weet gjj niet alles.*
Wat bedoelt ge.... was zjj dat niet?*
•Neen.... zgn vrouw!* Calton sprong
wel wat kras.
We zouden de boven geschreven cjjfers
nog met vele anderen kunnen vermeerderen,
maar beperken er ons voorhands toe de
moraal uiteen te zetten, welke uit die allen
te voorschjjn treedt. Op 31 December 1894
bestond de bevolking van ons vaderland uit
4 732.911 hoofden. Daarvan waren aange
slagen in de vermogensbelasting 77.672
met een vermogen van f 5,408,072,000.
Op 31 December 1898 waren er in ons
land 5.004.206 hoofden van bevolking. Er
zonden dus volgens den maatstaf van 1894
daaronder moeten zjjn 82.124 aangeslagenen
in de vermogensbelasting met een gezamen-
ljjk vermogen van f 5,718,066,972. Maar
er waren slechts 78.819 aangeslagenen met
een vermogen van f 5,565,376,000.
Wjj zjjn dus tegenover de vermeerdering
der bevolking ten achter gebleven met 3.305
aangeslagenen en met f 152,690,972 aan
vermogen, of, zooals hierboven g meld, een
achterstand van ongeveer drie percent.
Onze natie is das in verhouding van den
huisvader, die ieder jaar zgn gezin ziet ver
meerderen, en wiens inkomen niet overeen
komstig toeneemt.
Buitenland.
Zoowel uit het Oosten als het Westen
van het oorlogsterrein komt ditmaal weini
nieuws tot ons. Uit Bloemfontein bljjft de
stroom van berichten over zich overgevende
en naar hun boeven terngkeerende Vrjj
staters aanhouden. Lord Roberts is druk
bezig voorraden op te slaan, welken tjjd de
Boeren gebruiken om duikers en spoorweg
bruggen in de lucht te laten vliegen. Drie
bruggen zjjn reeds vernield, die over de
Modderrivier, een 2 K.M. ten Noordtn van
Bloemfontein, die over de Vet-rivier tus-
schen Brandfort en Ventersberg en een
derde over de Valsch, in de onmiddelljjke
nabijheid van Kroonstad, waar den opruk-
kenden Engelscben de eerste krachtige
tegenstand zal geboden worden.
In de eerste drie weken is geen optrekken
van Roberts te verwachten, zegt de »Daüy
Mail*, daar er nog steeds onderhandelingen
gevoerd worden. Vandaar dat Sir Alfred
Milner nsar Bloemfontein getrokken is om
de administratie van den geheelen Vrjj staat
te regelen.
Uit het Oosten komen aanwjjzingen dat
generaal Bulier zich gereed maakt zgn
voorwaartsche beweging te beginnen. Steeds
worden groote voorraden levensmiddelen en
ammunitie naar Lady smith gezonden, terwjjl
in de laatste dagen weder een 600 dragers
van brancards zgn aangesteld.
op en uitte een kreet van verbazing.
Zgn vrouw!*
Fitzgerald knikte toestemmend.
Maar dat wist moeder Gootsnip niet
zjj verkeerde in de meening, dat Rosanna
zgn maitresse was geweest.*
Hjj hield zgn huweljjk geheim,* ant
woordde Brian, en toen zjjn vrouw kort
daarna met een ander wegliep, bleef hij
hierin volharden.*
Nu begrjjp ik u,« zei de alvocaat
langzaam, »want als Mark Frettly wettig
gehuwd was met Rosanna Moore, is Madge
een onecht kind.*
•Ja en zjj neemt nu de plaats in, die
Sal Rawlins of beter gezegd Sal Frettly
toekomt.*
Arm meisje!* zei Calton op droevigen
tooD. »Maar door dit alles is het geheim
van den moord van Whyte nog niet ont
sluierd.*
Dat zal ik u vertellen,* zei Fitzgerald.
Na haar echtgenoot verlaten te hebben,
vertrok Rosanna met e«n zeker jongmensch
naar Engeland, toen deze haar verveelde,
keerde zjj naar het tooneel terug en werd
onder den naam van Musette, als actrice
algemeen bekend. Zooals uw vriend te
weten kwam, ontmoette zjj Whyte en
kwamen beiden naar hier met het doel,
om Frettly geld af te persen. Te Mel
bourne aangekomen, liet Resacna alles aan
Whyte over en hield zichzelve schuil. Zjj
gaf hem ook haar huwelijkscontract, dat
hjj in den nacht van den moord dan ook
hg zich droeg.*
Dan had Gorby toch geljjk*, viel Cal
ton hem in de rede. »Hjj zei: Degene
Dageljjks hebben voorposten-gevechten
plaats.
De »Temps« echter schat het aantal
manschappen dat Roberts noodig heeft om
de Boeren met sncces nit hnn sterke stel
lingen te verdrijven op minstens het dub
bele van het getal dat hjj thans onder zgn
bevelen heeft, vandaar de stilstand in de
operaties.
De Daily News* verneemt nit Pretoria
dat den 15den Maart een deputatie van
burgers hare opwachting heeft gemaakt bg
president Krnger om hem vragen te stellen
in verband met den toestandzjj ontving
het geruststellende antwoord dat de regee
ring voornemens was, vastberaden te vol
harden tot het einde toe. Binnenkort zullen
de leiders van de Boeren een krjjgsraad
houden.
Boerenkarap bjj Glencoe, 17
Maart. De Engelschen hebben Dr. Albrecht
van de Duitsche ambulance te Ladysmith
in hechtenis genomen, in verband met de
ontsnapping van twee gewonde gevangenen
kommandant Dnprez en veldkornet Kelly.
De Duitsche regeering zal vertoogen
richten tot de Engelsehe regeering om zgn
loslating te verkrijgen.
Uit Masera wordt van 19 dezer gemeld
dat te Ladybrand, Wepener en Ficksburg
een groot paniek heerscht, daar men gelooft
dat de Engelschen van alle kanten aan
rukken. Alles van waarde is reeds wegge
voerd of verborgen. Vele vronwen en kin
deren maken zich tot vertrek gereed. De
lagers rond die steden zjjn opgebroken en
de mannen hebben bevel ontvangen naar
Kroonstad te vertrekken.
Lonren^o Marque z, 20 Maart.
Men bericht uit Pretoria aan de »Times«,
dat daar een schema is opgemaakt van een
samensmelting van Transvaal en Oranje-
Vrjjstaat, waarbjj Kruger president zon zgn
en Steyn kommandant-generaal.
Kaapstad, 20 Maart. Sir Alfred
Milner maakt in een proclamatie bekend,
dat de Engelsche regearing als niet van
kracht zal erkennen alle vervreemding van
eigendommen, bestaande in land, spoor
wegen of mjjnen zoowel in Transvaal als
in den Vrjjstaat, noch het leggen van
eenige belasting of verzwaring op concessies
toegestaan door de regeeringen van Trans
vaal of van den Oranje-Vrjjstaat.
Londen, 21 Maart. De avondbladen
bevatten het volgende telegram uit Kroon
stad dd. 18 Maart:
De federale kommando's hier verwachten
vol geestdrift het vooruitrukken der Britscha
troepen.
Krnger deed een hartstochteljjk beroep
op de burgers om den strjjd voor vrjjheid
vol te houden.
Hjj zei te: er zeker van te zjjn, dat de
einduitslag zon wezen de instandhouding der
onafhankelgkhnd in wear wil van de
voor wien deze papieren waarde hadden,
vermoordde Whyte!*
•Twijfelt gjj nu nog? Die man was
•Toch niet Mark Frettly?* barstte Cal
ton los. »In Gods naam, het is Mark
Frettly toch niet?*
Brian knikte toestemmend.
»Ja, wel Mark Frettly!»
Gedurende enkele oogenblikken heerschte
er een pjjnljjk stilzwjjgen, daar Calton te
verbaasd was, om een woord uit te brengen.
Wanneer zjjt gjj dit te weten gekomen?*
vroeg hjj eindeljjk.
•Toen gjj mjj de eerste maal in de ge
vangenis bezocht,* zei Brian. >Toen eerst
kreeg ik verdenking, want daar gjj mjj
zeidet, dat Whyte om zekere papieren
vermoord werd en ik wist voor wien Z9
waarde hadden, begreep ik onmiddeljjk,
dat Frettly Whyte vermoord had, om die
weder machtig te worden, ten einde zgn
geheim veilig te weten.*
•Ja, het ljjdt geen twjjfel meer,* zuchtte
de advocaat. Dit is dus de reden, waarom
Frettly wenschte, dat Madge mat Whyte
in het hnweljjk zon treden; haar hand
moest de prjjs worden, waarvoor het stil
zwjjgen gekocht ward. Toen hg zgn toe
stemming weigerde, dreigde Whyte alles
publiek te zullen maker». Ik herinner mg
dat hjj den avond voor hg vermoord werd,
in een zeer opgewonden stemming het
huis verliet. Frettly moet hem naar de
stad gevolgd en, met hem in het rjjtuig
gegaau zjjn, eu na hem met chloroform,
gedood te hebben, nam hjj bet huwelijks
contract uit zij a zak en ontkwam.*
(Wordt vervolgd.)
NIEUWSBLAD
a'S—SM—SSn—BKJ—MPMM—HBHWMWM3—MCM—5»'
