Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Brieven uit Amsterdam. M 1893. FEUILLETON. n Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 11 APRIL. 1900. EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD. TRANSVAAL en ENGELAND. LAND VAN ALTENA ▼OOB Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regels SO et. Elke regel meer T1/, et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. 't Is vermakelijk zooveel leden der Tweede Kamer gedoodverfd worden als de wet op den Leerplicht er door geholpen te hebben. Natuurlijk ook Sebimmelpenninek, die door een val van 't paard de wet heeft helpen rsdden. De »Amst. Ct.« vermelde dat het paard Leerplicht van den heer Sch. door Carré is aangekocht, die het dresseeren zal en de Kamerleden bjj da eerste vertooning zal inviteeren. Verder de voorzitter, omdat die 't laatst stemt, en in een Zeeuwsch blad heb ik de eer zien toewjjzen aan den ouden heer Van Kerkwjjk, die hoewel ziekelijk, toch is gaan stemmen. Doch wie 't na gedaan heeft, dat doet er niet toe, we krijgen nu de wet, ontdaan van alle scherpe, aanstoot gevende bepalin gen en nu kan »lieb Vaterland ruhig sein.* Met een Amsterdamsch onderwijzer spre kende over een en ander, zei hg mg 't volgende Om 't schoolverzuim tegen te gaan, mag een wet buiten de stad teu goede werken, in de stad is ze niet noodig, ja zal ze waar schijnlijk meer kwaad dan goed stiehten. Laten we eens als voorbeeld nemen mijn klasse, tellende 49 kinderen. Hiervan is één om hoofdzeer (een ziekte, die tegenwoordig zeer zelden voorkomt) reeds een maand thuis van de anderen kan ik rekenen dat gemid deld eiken dag 3 verzuimen, om meer of minder ernstige redenen van huishoudeljjken aardmoeder met kleine zus naar den dokter, of 't kind zelf daarheen. De mindere man, die een stadsboek je heeft, of in een »bus« is, loopt om een haverklap naar desa dokter. Een van de jongens die dikwijls verzuimt, zie ik soms in geen dagen. Hg slentert dan op straat. Soms brengt een gedrukte waar schuwing aan de ouders hem weer school, helpt die niet, dan ga ik er zelf wel op uit en zoek de moeder op. Een beetje drukte, een beetje groote mond wil dan wel weer eens helpen. De bedreiging: van school sturen, maakt in den regel nog al indruk. Indien echter de wet op den leerplicht wordt ingevoerd zjjn deze zedelijke middelen vol komen waardeloos geworden. De wet geeft den ouders recht op zóóveel dagen school verzuim per jaar en we loopen groot ge vaar als we later aan 't opsporen gaan, dat een onbeschofte papa ons toevoegt: »mjjn jongen is nog maar zes schooltijden weg gebleven dit kwartaal en hg heeft recht op meer dan driemaal zooveel, ja hebt dus niets te zeggen In den regel is de mindere man niet erg thuis in de wet, maar men kau er op aan dat bjj de daarop betrekking heb bende bepaling spoedig kennen zal. Veel Uit het Engelsch. (59 XXXI. Wanneer iemand Madge Frettly voorspeld zou heb' ^n, dat zij den volgenden dag op het ziekhel zou uitgestrekt, liggen, en ge heel onbewust zjjn van hetgeen om haar plaats vond, zou zjj dezen ongein ksprofeet zeker hebben uitgelachentoch was dit thans het geval. Sal zat bjj haar legerstede, verzorgde haar en luisterde zoowel gedu rende den zonnigen dag, als in de stilte van den nacht naar de woeste, onsamen hangende woorden, die zjj uitte. Gedurig riep zjj baar vader, om zich te redden, sprak tot Brian, zong fragmenten van liedjes, of brak in luid snikken uit over haar gestor vene moeder, zoodat het pjjnljjk was haar aan te hooren. Buiten Sal werd niemand in het vertrek toegelaten en zelfs wanneer dr. Chinston, hoezeer ook aan dergelgke toestanden gewoon, haar aanhoorde, schrikte hij voor haar terug. >Er is bloed aan nwe handen, riep Madge, met loshangend haar, dat haar over da schouders golfde, in bed overeind zit- heil tegen bekampiug van 't schoolverzuim zie ik er dus niet in, eer 't tegendeel. Voor zoover ik er verstand van heb, moest ik hem dit toestemmen, 't Schoolverzuim is in Amsterdam zeer klein, bjj 't platteland vergeleken. Mjjn eigen kroost heeft nog nimmer een poging gewaagd om thuis te bljjven. Dat is een eompliment aan de scho len, waar dan ook alles in 't werk gesteld wordt om 't den kinderen gezellig te maken. Toen ik dezen winter bjj afschuwelijk slecht weer en straten met een dm. hooge sneeuw- pap, last gaf tot thuisblijven, hebben rajjn twee schoolgaande spruiten wel een half uur gehuild. Daar liep zeker ook wel teleur stelling onder van niet in de sneeuw te kun nen baden, maar hoofdzakelijk was 't toch om 't verzuim met het oog op hun boekje, dat nu niet smetteloos zou bljjven. Deze week deed zich bjj de rechtbank een zeer bjjzonder geval voor. In Februari werd ingebroken in een kantoor. De eige naar toevallig daar nog aanwezig sn lt naar de deur en volgt de deugnieten. Eén wordt gegrepen en op hem werden de noodige werktuigen tot inbraak gevonden. Ter terecht zitting loochent hjj echter alle schuld en ver klaarde het bezit van inbrekersmiddelen daardoor, dat hg smid was en deze tot zgn vak behoorden. Desniettemin werd zgn schuld als bewezen aangenomen en 4 jaar geëftcht. Het woord aan den verdediger gegeven zjjcde, verklaarde deze zgn taak tegenover den beklaagde meer als raadsman dan als verdediger te hebben opgevat. Er bestond bg hem geen zweem van twjjfel aan diens schuld, doeh tevergeefs had hjj bg herhaald bezoek in de cel, zgn cliënt trachten over te halen tot volledige bekentenis, 't eenige middel, waardoor zgn straf zou kunnen ver licht worden. Nu deze bjj zgn ontkentenis bleef volharden, legde hg zich bg 't oordeel der rechtbank neer. En toen geschiedde het zeldzame geval dat de beklaagde opstond en een volkomen bekentenis aflegde. Die verdediger was mr. Mensing van Charante en de beklaagde een vaste klant in het beruchte huis van Lam metje Zondag, bjj wie de politie laatst een inval gedaan heeft. De wind waait tegenwoordig behalve uit het koude noordoosten uit den hoek der werkstakingen. Bootwerkers en schilders, bakkers en drukkers vergaderen eu houden conferenties. De eersten zjjn tevreden gesteld en ten opzichte van de anfere vakken heeft men hoop dat 't tot een vergeljjk zal komen. De Ned. Opera, die tegenwoordig scbit- tende, »rood bloed, dat gij niet kunt af- wasschen. O, KainI God redde hem I Brian, gg zjjt niet schuldig; mgn vader vermoordde hem. God! Godl* en bitter schreiend viel zjj in haar kussens terug. »Wat bedoelt zjj?c vroeg de geneesheer, door deze laatste woorden versehrikt. Niets,antwoordde Bal kortweg, naar het bed gaande. Dr. Chinston zei niets meer, maar vertrok spoc :g, na Sal bevolen te hebben in geen geval iemand bg de patiente toe te laten. »Dat ben ik niet van plan,c zei Sal vol verontwaardiging, na de deur achter den ge neesheer gesloten te hebben. >Ik ben geen slang om baar, die mg opvoedde, een beet toe te brengen.* Intusgchen bad dr. Chinston het telegram van Galton ontvangen, waarover hg niet weinig verwonderd was. Zgn verbazing naai nog toe, toen hjj op den bepaalden tjjd op het kantoor van Calton gekomen, niet enkel Calton en Fitzgerald daar vond, maar ook een derden persoon, welken hjj nog nooit in dit gezelschap had aan getroffen. Deze laatste werd door Calton voorgesteld, als mjjnheer Kilsip, werkzaam aan het bureau van recherche, waardoor de waardige ge neesheer minder op zgn gemak kwam, daar hjj volstrekt niet kon gissen, waarom de tegenwoordigheid van den rechercheur noo dig was. Hjj maakte echter geen enkele opmerking, nam den stoel, die hem door terende zaken maakt met de Herodiade van Massenet, waarvan ze langs een omweg de partituur heeft beetgekregen, is eergister met een oorspronkelijk toonwerk voor 't voetlicht gekomen, een groote opera, getiteld Hel*a, tekst van E. van der Ven, muziek van Karei Mönch. Ze zal 't niet tot 25 opvoe ringen brengen geljjk de Herodiade, want naar ik verneem behoort ze tot h9t verve lende genre, een soort die 't nooit verder brengt dan tot een 2de of 3de opvoering. Jammer van de onkoaten en moeite. Behalve de ramp der werkeloosheid en werkstakingen hangt ons nog de voorjaars- kermis boven 't hoofd, met haar oliekoeken- geuren en draaimolens. Om de ramp nog grooter te maken staan nu op dris pleinen stoommolens, die door hun met goud en beelden kwistig versierd# gevels nu al massa's kjjkers trekken. Daar zal menig dubbeltje van mgn arme stadgenooten in aanlanden. Nu de boeren weer aan de winnende hand zjjn, worden de Amsterdammers weer mop pie. »Heb je gehoord dat Roberts zich op gehangen heeft?" vroeg men mjj gisteravond. Ik had er niets van gehoord en vroeg hoe mjjn zegsman er aan kwam. »Wel in de krant staat dat hjj ook al afgesneden is, du» is hg nu zeker dood.* A., 8 April 1900. J. L. Buitenland. Wat wij, ofschoon de omstandigheden tijdelijk tegen wareu, steeds verwacht heb ben, begint reeds te gebeuren. De Boeren hebben in den strjjd om hun bestaan, weer moed gevat, en het lot is hun nu weer gunstig. Engeland heeft thans in Zuid-Afrika alles tegen; de kleeding der soldaten is tegen de Afrikaansehe winternachten niet bestand, evenmin als deze eilandbewoners daaraan gewend kunnen raken; verstoken van toe voer van voldoend voedsel en ammunitie, bovendien bg gebrek aan paarden en van alle zjjden omringd doer een verwoeden vjjand, is het Engelsche leger ten prooi aan zooveel ellende en gevaar, dat alleen hun verwaandheid hun nog tjjdeljjk steunen kan. Nó; is 't zoover niet, nog kan de zorge loosheid en het goed vertrouwen der Boeren hen redden, maar in plaats van aanvallers zullen zjj verdedigers moeten worden en van eene geheels overwinning zgn zjj thans nog verder verwjjderd dan ooit te voren. De Londensche correspondent der Petit Bleu* geeft het volgende overzicht van den toestand Heden, 8 April, is de laatste dag van de ragnheer Calton werd aangeboden en maakte zich gereed tot luisteren. Calton sloot de deur van het kantoor en ging naar zjjn schrijftafel terug, terwjjl de drie andere heeren la een halven cirkel voor hem hadden plaats genomen. >In de eerste plaats,* zei Calton tot den dokter »heb ik u mede te deelen, dat gij bg testament door den overleden Frettly tot executeur zjjt benoemd en ik u ook daarom vroeg heden hier tegenwoordig te zjjn. De beide andere executeurs zjjn mjjn- heer Fitzgerald en mgn persoon.* »Zoo waarlgk,* mompelde de dokter om beleefdheidshalve iets te zeggen. Herinnert gg u,« vroeg Calton hem aanziende, »den moord in het rjjtuig, die eenige maanden geleden hier zulk een op schudding teweeg bracht?* >Ja, zeer goed,* antwoordde de dokter, steeds meer verbaasd, >maar wat heeft dit met het testament uit te staan?* Hoegenaamd niets met het testament,* luidde Calton's ernstig antwoord, >inaar de zaak is, dat mjjnheer Frettly in 't geval gemengd was.* Dr. Chinston zag Brian vragend aan, maar deze schudde het hoofd. >'t H efc niets met mgn arrestatie te maken,* zei hjj droevig. De woorden, door Madge in haar jjlende koorts uitgesproken, kwamen den genees heer eensklaps voor den geest. zesde maand van den oorlog. Morgen treden we de zevende in. En volgens mjjn inlich tingen heeft de vorige week den Engelschen gekost 1100 man aan dooden, gewonden en gevangenen, 7 kanonnen en eau 1000 paar den, waardoor aan het War-Office de vraag gerezen is: Zullen de 200.000 man, die wjj reefs tegen de Boeren uitgezonden hebben, voldoende zgn? Indien zg niet genoeg zjjn, waar zullen wjj de hulptroepen vandaan halen en hoeveel tjjd zal er voor noodig zgn om ze in te schepen? Daar de oorlog opnieuw begint op het oogenblik dat de leugenverhalen van den heer Chamberlain deden gelooven dat hg weldra zou eindigen en zegevierend ein digen, vraagt men zich af hoe lang de strjjd zal duren Het ongeluk van Engeland is, dat zjjn ministers op zulk een hoogen toon inter ventie geweigerd hebben. Het zou voor hen al te vernederend zijn thans de goede dien sten in te roepen, die zij geweigerd hebben, te vernederend ook om de onafhankelijkheid der beide Republieken te erkennen, na ver klaard te hebben dat men haar die nooit zou laten. We zjjn dus op weg naar nieuwe slachtingen, niet minder opwindend en be langwekkend dan de vorige. De eerstvolgende gjbeurtenissen zullen zich waarschijnlijk in Natal afspelen, waar de Boeren van den Biggarsberg langzaam Ladysmith naderen om hinderlagen te leg gen voor de troepen van Bulier, die reeds 38 dagen <|nar uitrusten en bovendien op hun rechterflank bewaakt worden door de Boeren in de Drakensbergen. Dit zal deze week geschieden, terzelfder tjjd dat het lot beslist zal worden van de koloniale troepen bg Wepener, op de grenzen van Basuto-land. Geen groote veldslagen zullen waarschgnlgk geleverd worden, doch meer gevechten in den geest van de aanvallen bg Koornspruit en Reddersburg, die den schrik brengen onder de Engelsche generaals, die niet ge wend zgn aan deze wgze van oorlogvoeren. Wat maarschalk Roberts aangaat, hg zal zich gelukkig mogen rekenen, als hjj niet, voor wjj acht dag8n verder zgn, te Bloemfontein van zeer nabg ingesloten is. Men verwacht binnen enkele dagen 10.000 paarden, in Zuid-Amerika aangekocht. Zjj zgn onmisbaar voor elke operatie van gene raal French, tegen de commando's, beweeg lijk als wolken, die van alle kanten èn de hoofdstad van Oranje Vrgstaat èu haar ver bindingen langs den spoorweg met Edenburg, Springfontein en Kaapstad bedreigen. Zoolang deze cavalerie niet is aangekomen en wie weet of de Boeren haar niet willen onderscheppen? wordt maarschalk Roberts »Wat bedoelt gjj?« stiet hjj uit, zgn stoel achteruitschuivende. »Op welke manier was hjj daarin gemengd?* Dit kan ik u niet zeggen,* antwoordde Calton, voordat ik zgn bekentenis heb gelezen.* »Ah!« riep Kilsip uit, die zeer oplettend was geworden. »Ja,« zei Calton zich tot Kilsip wendende, »uw jacht op Moreland is te vergeefsch geweest, daar de moordenaar van Oliver Wbyte ontdekt is.« Ontdekt!* riepen Kilsip en de genees heer tegeljjk uit. »Ja, en hg heet Mark Frettly.* In Kilsip's schitterende zwarte oogen was niets dan minachting te lezen, terwjjl hij zgn ongeloof met een onderdrukten lach te kennen gaf. De dokter schoof zgn stoel driftig achteruit en stond op. »Dat is afschuwelijk,* riep hg woedend uit. »Ik wil hier zulk een beschuldiging tegen mgn besten vriend niet aanhooren.* Het is helaas toch waar,* zei Brian op somberen toon. >Hoe durft gg dat zeggen?* zei Chinston zich kwaad tot hem wendende. >Ea gg zult met zgn dochter in het huweljjk treden.* »Er is slechts ééa manier, waarop wjj de kwestie kuauen oplossen,* merkte Calton kalm aan, >en dat is door zgn bekentenis te lezen.* >Maar waarom moet deze recherchenr met omsingeling bedreigd en met hon« gersnood, en hjj zal zeker, ea dan is het meervond, het woord van koning Richard herhalen >Mjjn koninkrjjk voor een paard.* Ziedaar hoe de toestand is bg het begin van de zevende maand van den oorlog, die, aangevangen in October, de Engelschen met Kerstmis in Pretoria moest gebracht hebben.* Bljjkens te Lorenzo Marquez ontvangen berichten uit Kroonstad, heeft president Stey n in een tweede redevoering in den Vrjjstaat- schen Volksraad verklaard, dat hjj overtuigd is dat de vrede binnen zeer korten tjjd zal hersteld zgn, omdat de met Rusland drei gende verwikkelingen Engeland zullen nood zaken vrede te sluiten. De groote mogend heden zouden ook niet toestaan dat de beide Republieken vernietigd werden. President Steyn laakte de zending der ge vangen Boeren naar Sint Helena ten scherpste en noemde dat een barbaarschheid, welke zou wettigen dat de Boeren hunne Engelsche krijgsgevangenen in het diepst der mjjnen van Johannesburg opsloten. Kolonel Albrecht die met Cronjé bg Paar- deberg werd gevangen genomen, heeft aan een ontbgt te Kaapstad zjjne bewondering uitgesproken voor de Engelsche infanteri die voortrakt waar geen andere infanterie ter wereld dat doen zon. Ze is zelts beter dan de Duitsche. Maar de Engelsche cava lerie is geen duit waard. Wat er ook gebeurt, 's avonds keert zg altjjd naar hare canton- nementen terug om te bivakkeeren. Tot tweemaal toe meende Albrecht dat zg twee zjjner kanonnen zou nemen, welke hjj in een gracht verborgen had en verloren waande, maar de cavalerie liet ze ongemoeid en keerde bedaard naar bet bivak terug. Met de bereden infanterie is het evenzoo ge steld. Ze bestaat nit goede schutters, maar waarom moeten die mannen op paarden worden gezet? Zg zjjn dan verloren, zien niets en hebben al hun tjjd noodig om hunne paarden te houden. De Engelsche artillerie is prachtig. In het open veld ontplooit zg zich, zonder zich te bekommeren om wat er kan gebeuren; ze staat onder goede tucht eu werkt uitstekend. Wat de Boeren strijdmacht betreft, Cronjé is een zeer dapper en moedig man, maar geen soldaat. Toen bij den sla? van Graspan de Engelschen steeds in sterkte toenamen, vroeg Albrecht aan Cronjé wat hg dacht te doen, daar zjjne flank bedreigd werd, waarop deze antwoordde; »De Engelschen zullen nooit den spoorweg verlaten; ik bljjf hier.* Hetzelfde antwoord gaf Cronjé, toen enkele dagen later de cavalerie van Generaal French zgn flank bedreigde. Maar toen op een hierbjj tegenwoordig zjjn?< vroeg de dokter weinig beleefd, zgn zitplaats weder in nemende. Omdat het noodig is, dat hg zelve ver neemt, dat mjjnheer Frettly de misdaad bedreef, en dat alles stil moet worden ge houden.* »Niet voor dat ik hem gearresteerd heb,* zei Kilsip zeer beslist. >En hjj is dood,* zei Brian. >Ik spreek van Roger Moreland,* hernam Kilsip, >want hjj en niemand an Iers ver moordde Oliver Whyte.* »Dat is een ander en waarschjjnljjker praatje,* zei Chinston. »Ik verklaar van neen,* zei Calton heftig, >God alleen weet hoe ik zjju goeden naam in eere wil houden, en ook juist daarvoor bracht ik u allen te zamen. Ik zal de be kentenis voorlezen en wanneer gg de waar heid vernomen zalt hebben, verzoek ik u allen het stilzwjjgen over deze zaak te be waren, daar Mark Frettly overleden is en de publiciteit vau zgn misdaad niemand dienstig kan zjjn.* »Ook weet ik,« ging Calton tot den rechercheur voort, tdat gg stellig overtuigd zjjt, geljjk te hebben, terwjjl ik mg zou vergissen, maar wat zegt ge, als ik u vertel, dat Mark Frettly met deze papieren in de hand, die tot de misdaad aanleiding garen, is gestorven?* ——ff—IIIS HIM1—HSMyMMBUMIiniBMIlU.lSlllfff H Wordt vervolgd

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1