bewaren de Boeren alle kans op een voort durende guerilla. Zjj kunnen den Engelschen nog zeer veel kwaad doen, hunne legermachten tot staan brengeD, zooals ijj deden bij de Drakenbergen en op de grens van Natal. »Ik verklaar u«, voegde dokter Leyds er aan toe, »dat de overgave van Preto ria absoluut geen einde aan den oorlog zal maken. Ik bljjf overigens nog steeds hopen op een tusschenkomst van Europa of Ame rika.* Staatssekretaris Reits heeft de beant woording der vraag tot taak gesteld: Wat er geschieden zou als die Boeren het on derspit moesten delven. Hg behandelt bet eerst het lot van de rnjjnen, want zegt hij bitter-eenvoudig, dat is voor Europa, niet voor ons, de eerste vraag. De Boeren bezitten door den oorlog niets meer dan hunne hoeven en de gebouwen daarop. Wil nu de Engelsche regeering, zooals zg heeft beloofd, nist door de goud mijnen de oorlogskosten laten dragen dan zullen de Boeren om deze te kunnen be talen hunne hoeven moeten verkoopen aan kapitalisten of landverhuizers. De oorspron kelijke eigenaars hebben dan geen keus meer dan om pachter te worden of elders een vaderland te zoeken en dit laatste zul len zjj seer waarschjjnljjk verkiezen. Zelfs al was dat niet zoo, dau kunnen landbouw en veeteelt, die ook al wegens de runder pest betrekkelijk weinig beduiden in Trans vaal, groote lasten opbrengen. De Engelschen zullen dus graag of niet de goadmjjnen van Transvaal, de rgksten der wereld moeten aanspreken om de oor logskosten te dekken. Deze bedragen voor de oorlog ten einde is zeker 100 millioen pond, zoodat de mjjnen a 3°/o gerekend, zjj hiervoor 3 millioen pond moeten op brengen of ongeveer de helft van hun zui vere winst. Deze schade krijgen de aandeelhouders te ljjden, het leewenaandeel evenwel toch de millionairs als Rhodes, Wencher, Beit, Eckstein, Bernato en dergelijke. Als men nu rekent dat de regeering der Zuid-Afri- kaansche republiek 5°/0 hief, kunnen de aandeelhouders der mjjnen vragen: waar voor was de oorlog goed! Tenzij de mil lionairs den oorlog door den Staat weten te laten betalen. Wat het volk betreft schrjjft ReitzDe Engelschen zullen, indien zg ooit Trans vaal bezetten, er minstens 50,000 man ge regeld moeten houden. Wat dat kosten moet, kunnen deskundigen narekenen Ook de mgnen of het Engelsche volk zullen hiervoor moeten bloeden. Want wordt de bezetting verminderd, dan zullen de Boeren weer geweren en ammunitie weten te krggen Transvaal is geen eiland als Ierland en telkens zal er weer opnieuw oorlog te voeren zjjn. En als Engeland duurzaam overwint, dan zal de toekomst een altjjd vloeiende bron van boosheid, verdriet en bloedvergieten geven. Voor het volk der republieken staat dan het verderf voor de deur, zedelijk, zoo wel als lichamelijk en maatschappelijk. Een verlaagd volk, en door luiheid ontaard volk, want wee het volk, waar jaren lang een bezetting van 50,000 soldaten van het soort, waaruit het Engelsche leger bestaat, ligt. Men raadplege slechts de geneeskundige statistieken, welke ziekten daar heerschen. De toekomst is verschrikkelijk 1 Reitz is echter nog vol moed. Londen, 1 Juni. (R. O.) De »Daily Expresse verneemt uit Lorenjo Marques, d.d. 1 Juni, dat de verbinding met Preto ria verbroken is. De Evening Post* te Wellington in N.-Z., neemt een brief op van een Nieuw-Zeelandsch vrijwilliger, uit een grensplaats afgezonden >Er is hier een boerderjj, die door de Engelschen genomen is! Je moest de dingen ereis zien, door onze kameraden ingepalmd. Een hunner ving een gouden horloge met ketting, een ander een zilveren zakuurwerk, nog anderen kostbaarheden van verschil lenden aard. Ik zelf wilde er niet aan mee doen, naar mjjn idee is dat rooven een ver doemd schandaal. Eenige liniesoldaten bra ken den vloer op, om te zien, of daar ook schatten verscholen lagen. Anderen verniel den de piano, een orgel en ander huisraad, enkel en alleen om te kunnen zeggen, dat ze het gedaan hadden.* Het zou geen nut hebben om zulke uit treksels te vermenigvuldigen. Zjj komen alle op hetzelfde neer: baldadige verwoesting door betaalde wandaders, of anders buit- makerjj, d. w. z. bandieten werk. En zulke landroovers moeten de aan staande kolonisten worden in de nieuwe wingewesten, zoodra rust, orde, sgeljjke rech ten voor allen* er verkregen zjjn onder de zalvende aegis van den Zuid-Afrikaanschen Bobrikoff, dien de Times* voor het vrede- werk aanbeveelt. Het ergerljjkste is, dat, geljjk Stead te recht brandmerkt, het wandalen- en ban dieten werk in Zuid-Afrika hier kerkeljjk goedgekeurd, haast gezegend is door de hoo- gepriesters der meeste Christelgke gezindten, waarop een Chamberlain nog durft stoffen. De »Neue Freie Presse* wjjdt naar aan leiding van de op til zjjnde overgaaf van Pretoria en de vlucht van Kruger aan dezen laatste een artikel, waarin met veel lof en waardeering over het tragische lot van dien vrjjheidsheld gesproken wordt. Sinds de dagen van Wellington, zegt zjj, heeft geen natie Engeland tot zulk een machtbetoon gedwongen, als dit handjevol Boeren. Als Kruger zich, tot den laatsten strjjd, in de bergen terugtrekt als een onwrikbare vjjf- en-zeventig-jarige grjjsaard, dan volgen hem de oogen van de heele wereld met eerbied en met de bewondering die een held weet af te dwingen. PRETORIA, 5 Juni. Lord Roberts rap porteert dat het 13a bataljon der yeomanry den 39 Mei zich heeft moeten overgeven, bjj Lindley, aan eene zeer veel grootere Boerenmacht. Methuen maakte een prach- tigen mar8eh om te pogen de yeomanry te ontzetten. Hg legde daarbjj 44 mjjlen af in 25 uren, maar tjj kwam te laat. Met huen viel de Boeren, ten getale van twee a drieduizend aan, en dwong hen sa een gevecht van vjjf uren tot den aftocht in volslagen verwarring. Een officieel telegram uit Londen van 5 Juni meldt, dat Pretoria door de Eng<?l- schen bezet is. Lord Roberts seint uit Pretoria, van Dinsdag: Juist vóór het donker werd, gis teren, was de vjjand teruggeslagen uit na genoeg alle zjjne stellingen. Hamilton's bereden infanterie achtervolgde de Boeren tot op 2000 yards van Pretoria, door welke plaats heen zjj zich snel terugtrokken. Een boodschapper met een witte vlag werd toen gezonden om de overgaaf van de stad te eischen. Botha sloeg een wapenstilstand voor, om de voorwaarden vast te stellen. Roberst gaf te verstaan dat de overgaaf onvoorwaardeljjk moest zjjn, anders zou hg bjj het aanbreken van den dag naar de stad opraarcheeren. Botha antwoordde dat besloten was, Pretoria niet te verdedigen, en dat, naar hg vertrouwde, de vrouwen, kinderen en eigendommen beschermd zou den worden. Drie burgeljjke hoofdambte naren begaven zich 's morgens naar Roberts, en verklaarden dat de stad zich wenschta over te geven. De echtgenooten van Botha en Kruger bevinden zich beide te Pretoria. Een klein aantal Engelsche gevangenen zjjn vrjj gelaten, maar de meesten bevinden zich nog te Waterval, onder wie meer dan honderd officieren. Botha heeft een eerevaandel van Zuid- Afrika's vrouwen ontvangen, en zeide bjj bet aannemen ervansZoolang wjj nog kunnen rekenen op duizenden strjjdlustige mannen, mogen wjj in de verste verte niet denken aan terugtrekken of wegwerpen van onze onafhankeljjkheid.* Yolgens den briefschrijver van de Man chester Guardian te Bombay is nagenoeg vjjf percent van de bevolking van Rajpu- tana aan cholera gestorveH. In het district Kaira (Gujerate) zjjn in één maand 7700 menschen van de 870.000 aan de ziekte bezweken. In de middenprovinciën en in Berar is de sterfte ook ontzettend. In een bjjeenkomst van vreemde gezanten te Peking is besloten, aan het Chineesche T8ung-li-Yamen kennis te geven dat zjj troepen hebben aangevraagd, die onverwjjld zouden aankomen. De oproerige secte der Boxers houdt zich overtuigd dat de Keizerin-weduwe en het gansche Mandsjoe-leger op hunne hand zjjn. Hun aanhang neemt steeds toe. De Russische gezant te Peking heeft ge seind, dat hem ten spoedigste alle te Taka beschikbare kanonneerbooten moeten ge zonden worden. De Luhan-spoorweg is ern stig beschadigd en Rusland heeft zich tegen over Belgie verbonden, de ingenieurs en werklieden aan die ljjn te beschermen. De Amerikaansche minister Hay heeft alle oorlogschepen der Unie, die zich op het oogeablik in de Chineesche wateren bevin den, ter beschikking van haren gezant te Peking gesteld. Uit Sjanghai (China) wordt d.d. giste ren gesvind De Belgische gezant heeft kennis gegeven aan het tsoeng-li-jamen dat een Russisch regiment gisteren Peking zou verlaten om de benarde Europeanen te ontzetten, het geen geschied is. Een korps Chineezen viel de Kozakken aan in een bergpas benoorden Paotingfoe. De Chineezen verloren vier dooden en elf gewonden. De Russen zanden versterkingen. Nog twee Belgische inge nieurs zouden op 3 K.M. van Tienttin vermoord zjjn. Volgens een bericht van de Shanghai verergert de crisis. In Wangtjang is het spoorstation verbrandde Pekinglijn is weder vernield. De Boksers hebben een aanval gedaan op een dorp 5 KM. van Tientsin en deze stad zelf wordt bedreigd. Onder de zendelingen vermoord in Jentjing, is ook de Engelsche zendeling Robinson, pas in 1899 naar China gegaan. F* laats elf I Ir Nieuws. HEUS DEN, 6 Juni. Verschillende personen, zoowel uit Heus- den als uit de omstreken, die te Duisburg, in Duitschland, werkzaam zijn, kwamen hier de Pinksterdagen doorbrengen. Wel is waar schijnt er aldaar geld te verdienen te zjjn doch dat moet dan grootendeels ten koste van de maag verkregen worden. Velen toch weten zich bjj zwaren arbeid te behelpen. Gaat men echter te gast in de keeten, dan moet men zooveel betalen, dat er weinig meer overschiet. Ze vertrokken gister, maar aanvaarden de reis niet zeer opgewekt. Hard werken en slechte méaage is ook verre van verleideljjk. In de gister gehouden vergadering van den raad dezer gemeente is de heer H. W. Prillevitz beëe lig 1. Tot wethouder der gemeente werd daarna benoemd de heer C. J. de Jongh. Heden zullen alhier arriveeren de kolonel J. M. Roelants, command, van het 2e rag. inf. te 's Bosch, met enkel* hoofd officieren en 3 kapiteins van het korps, om gedurende enkele dagen eene kadermanoeu- ver te houden nabjj Heusden. Een twaalf tal manschappen, mede voor dat doel her waarts komende, zullen bjj de ingezetenen worden ingekwartierd. WERKENDAM (Biesbosch). Was er Donderdagavond 11. veel te genieten voor de inwoners van den Biesbosch, Vrjjdagavond was dit het geval voor de arbeiders, die van «it verschillende plaatsan in het land van Altena naar hier komen om veldarbeid te verrichten. Door t«sschenkomst van den Weled. heer Dun, Evangelist van het Noord-Br. Limb. Zendinggenootschap, trad Vrjjlagavond ten tweede male, maar nu voor de arbeiders, op de he^r Pinot Jr., wonende te Kaapstad, om ten bate der weduwen en weezen van gesneuvelde Boeren* een Transvaalavond te geven. Te ongeveer acht uur opende de heer Zwets, hoofd der openb. school alhier, de druk bezochte bjjeenkomst (ruim 90 arbei ders waren aanwezig) er aan herinnerende, welke bange tjjden thans door dat volk worden doorleefd. Na het zingen van Ps. 42 vers 3, verkreeg de heer Pinot het woord, die na een korte inleiding met het vertoo rnen der lichtbeelden een aanvang nam. Evenals den vorigen avond waren de licht beelden zeer fraai en vielen zjj het publiek zeer in ien smaak. Wel was de atmosfeer spoedig zeer druk kend, maar toch verhaalde de beer Pinot op even onderhoudende wjjze, als 31 Mei, van het schoone en verhevene der natuur in Kaapland, Oranje-Vrjjstaat en Transvaal en lichtte hg even duidelgk als voorheen, de tafereelen, die daar op den wand »getoo- verd* werden, toe. Ruim 50 lichtbeelden werden vertoond, die niets aan duideljjkheid te wenschen over lieten. Allen te noemen laat natuurljjk de ruimte niet toe, daarom slechts enkele. Behalve de groepen vogels, bloemen en dieren, werden vertoond: De boot, waarmee de reis wordt onder nomen, kjjkje op het dek der bootgezicht op de Afrikaansche kust op een half uur afstand van Kaapstad. Portretten van Kaffers, Hottentotten, Bos jesmannen, enz. enz. Gezichten op Kaapstad, DurbanJohan nesburg, Mafeking, Barbeton, Pieter Maritz- burg, Potchefsstroom, enz. enz. De groote aandacht, waarmede het pu bliek den spreker volgde, kan voor hem een overtuigend bewjjs zjjo, hoe gretig woord en beeld door oor en oog werden opgevan gen. In de pauze werd voor afwisseling ge zongen Ps. 42 vers 5. Aan het einde der bjjeenkomst, bedankte de heer Zwets, namens de arbeiders van den Biesbosch den heer Pinot, voor den aangenamen avond, die hg hun had ge schonken. De heer Pinot dankte voor de talrjjke opkomst, voor de groote stilte, die hem het spreken zooveel gemakkeljjker had gemaakt, en voor het groote belang, dat ook deze mannen toonden te stellen in de zaak der Vrjj8taters en Transvalere. En die dank was verdiend, want hjj gold een dankbaar publiek. Tot slot van den avond werden op prij zenswaardige wjjze door alleu gezongen Het Nederlandscbe en het Trunsvaalsche Volkslied, henevens de verzen 1 en 2 van Ps. 68. Voor wie de gelegenheid en den lust be zitten een Transvaala rond te organiseeren en den heer Pinot, die ook op plaatsen, waar slechts een gering entree kan geheven wor den, even goed wil optreden, als in Den Haag, Amsterdam, Rosendaal enz., waar bg reeds geweest is, voor die volge hier het adres van genoemden heer A. H. Pinot Jr. Boschstraat 88 Breda. DUSSEN, 5 Mei. Gisteren was 't in de buurt van den molenaar da h^er Ani. Nef- kes feest. Deze toch vierde zijn gouden bruiloft en ter eere van het bruidspaar was de buurt met vlaggen versierd, terwjjl de bewjjzen van deelneming in dit voorrecht groot waren. Ook onze fanfare »Wilhel- mina* kwam een serenade brengeD, zoodat alles te zamen genomen dien dag voor le echtlieden tot een onvergetelijk feest werd gemaakt. Van de bjj den heer A. Hagoort, vergiftigde koeien zjjn er reeds drie aan de gevolgen bezweken, ook de andere aangetas ten ljjden veel. DALEM. Alhier hebben zich in één gezin twee gevallen van Roodvonk voor gedaan. VUREN. Door voortdurende ongesteld heid van den Heer J. Happel, onderwjjaer alhier, is thans tjjdeljjk ter vervanging als zoodanig benoemd de heer W. Boegheim te Gorinchem. SPRANG. 5 Jnni. De heer R. van de Wal, cand. tot den H. Dienst, bedankte he den voor het op hem uitgebrachte beroep naar deze gemeente en de heer Ds. C. Li i- deboom predikant bjj de Geref. kerk alhier, maakte op den len Pinksterdag bekend, dat hjj geen vrijmoedigheid vond het op Z.W.E. uitgebrachte beroep naar Herwjjnea aan te nemen. VRIJHOEVEN CAPELLE. De heer L. W. Westerterp, hoofd der openbare school te Terband bjj Heereveen, voor eeni ge dagen tot hoofd der school alhier be noemd, zal 1 Juli e.k. in functie treden. Parjjsche Tentoonstelling in 1900. Onder de verschillende inzendingen die uit Nederland aan de wereldstad zjjn ver zonden, behoort ook een collective inzending van den Nederlandschen Boekhandel. Zooeven verscheen de Catalogue de l'ex- positioD collective du cercle de la librairie Neerlandais.* In het >Avant-Propos< deelt de commis sie mede, dat zjj een keuze gedaan heeft uit het voornaamste, dat in de laatste 25 jaren in Nederland verschenen is. Ze heeft daarvoor, van de talrjjke aanbiedingen, de uitgaven van slechts 48 uitgevers vereenigd en het is ons aangenaam, onder die 48 ook aan te treffen de uitgever van ons blad, L. J. Veerman te Heusden, die exposeert met 54 deeltj es van de bg hem uitgegeven sNieuwe Bibliotheek voor de jeugd,* onder redactie van J. Stsmperius. Binnenland. Zjjn wij wei-ingelicht, zegt het Vader land, dan heeft de regeering omtrent de te volgen gedragsljjn ter zake van de onge vallenwet nog geen beslissing genomen. Naar wjj vernemen, is te Amsterdam bericht ontvangen dat dr. Van Leersnm, leider der Hollandsch-Russische ambulance, de terugreis naar Nederland heeft aanvaard. Aan mej. Fürtheim is door de Staats spoor wegmaatschappjj een jaarljjksche toe lage verstrekt van f 1200 wegens een ver minking aan het hoofd, die zjj tjjdens het bekende spoorwegongeluk te Kapelle a/d IJsel opliep. De beweging onder de bloemkweekers- kneehts te Hillegom, om des Zaterdagsavonds de werkzaamheden te 4 uur te doen ein digen, heeft het gewenschte resultaat ver kregen. Bjj na alle patroons hebben het ver zoek ingewilligd. De rechtbank te Amsterdam heeft den eigenbouwer Vlaanderen vrjjgesproken, daar niet gebleken was dat de in de daagvaar- diag genoemde feiten en omstandigheden en geen andere het ongeval hadden ver oorzaakt. Zondagmiddag om 5 uur is in het Lien- densche veld bg Tiel, een luchtballon met drie reizigers neergedaald, die Zaterdagavond om 8 uur te Berljjn opgestegen waren en gedacht hadden te Hamburg neer te komen. De afstand van ruim 200 uren werd dus in 20 aren afgelegd. Door den raadsman van de weduwe Sóren- sen uit Rotterdam is cassatie aangeteekend tegen het vonnis van het gerechtshof te 's-Gravenhage, waarbjj is bevestigd haar veroordeeling tot levenslange gevangenisstraf wegens vergiftiging. Dat met de beide Pinksterdagen het be zoek aan Scheveningen groot was, kon bljj- ken uit het vervoer der tram- en omnibus- maatschappjjenen behalve deze getallen giugen nog duizenden te voet en per rjjtnig naar het strand. De Hollandsche stoomtram vervoerde op den len Pinksterdag naar en van Scheveningen 20.777 personen, en op den 2en Pinksterdag 29 565 personen. De stoomtram der Staatsspoorwegmaat- sefcappij vervoerde op den len Pinksterdag van en naar Schevenineen 13.747ea op den 2en Pinksterdag 17.742 personen. De Haagsche Omnibnsmaatsehappjj op beide Pinksterdagen op alle Ljjnen 11.979 personen. Ook Zandvoort mocht zich in een druk bezoek verheugen. De Holl. IJz. Spoor vervoerde van Am sterdam 22.000 personen, waarvan 4000 doorgingen tot Zandvoort. Dat dorp (werd op de twee Pinksterdagen bezocht door plm. 80.000 personen. Op de ljjn HaarlemAmsterdam liepm 122 personentreinen, waaronder 28 extra. Het aantal passagiers, gedurende de Pink sterdagen tusschen Rotterdam, Dordrecht en Gorinchem door de Stoomboot-reederjj Fop Smit Co. verroerd, bedroeg 24.756. Te Eelde, bjj Groningen, hebben twee zoons ran den visscher J. Helder, met be hulp van de moeder, ten nadeele van huH vader een kast opengebroken. Zjj hebben al het geld, het huisraad en vischnetten, ter waarde van f 1300, ontvreemd en naar elders meegenomen. Uit Wageningen schrjjft men ons over den vermoedeljjken oogst: De suikerbieten, een hoofdgewas in deze streek, zjjn ditmaal zeer achterljjk, een ge volg van de koude. Ook heeft het jonge gewas veel te ljjden gehad van het zooge naamde »gevreet«, waaronder men verstaat de schade, toegebracht door den gelen steek of naald worm. Vele akkers moesten voor de tweede maal worden bezaaid. Het ko ren staat over het geheel goedop de rogge is de kou echter niet zonder invloed gavreest. Het gras staat op de meeste weiden en uiterwaarden uitmuntend. De boomgaarden hebben prachtig gebloeid, doch de uitkomsten zullen niet overal aan de verwachtingen beantwoorden. De peren beloven zeer veel, de appels echter minder. Eensdeels is dit een gevolg der nachtvorsten, maar meer nog van het optreden van zeker schadeljjk insect, bg de boeren bekend als de »trekmade.« De kersen doen een redelgk gewas ver wachten, terwjjl de oogst der pruimen bui tengewoon belooft te zjjn. Abrikozen en perziken zullen slechts in bescheiden hoe veelheid geoogst worden. Een toongevend Russisch geleerds schrjjft naar aanleiding van het beroep der Neder- landsche hoogleeraren op hun Amerikaan sche ambtgenooten, waarvan h«m geljjk, naar wjj meenen, aan alle Russische pro fessoren een afdruk was toegezonden, het volgende aan een der onderteekenaars van het stuk »Het is niet de taak van ons, arbeiders der wetenschap, om aan politiek te doen. Voor de groote meerderheid worden wjj te zeer door strikt wetenschappeljjk werk in beslag genomen om in het politieke leven te deelen. En vooral kannen wjj, Russische professoren, dat niet, omdat bg ons alle politieke organisatie ontbreekt en voorshands onmogeljjk sohjjnt. >Nn is het er zoo mede gelegen, dat de wereldmogendheid Groot-Brittannië zich te genwoordig verlaagt door de schandelijkste daden die de wereldgeschiedenis ooit heeft kunnen aanwjjzen. Door gouddorst ont stoken ontzien de Engelschen zich niet, een wakker, vrjjheidlievend en waardig volk te verdelgen of althans tot slaven te maken. Daarvan ligt de schuld en de schande niet op een Chamberlain of ook op enkele in dividuen, maar op de geheeld natie. En de zaak staat nu zoo, dat wjj iederen Engelsch- man, hoe hoog wjj hem als persoon ook schatten mogen, beschouwen moeten als iemand die behoort tot een roof volk en met wien het das onmogsljjk schjjnt gemeen- schappdjjk een werk der beschaving te verrichten. Tegen samenwerking met En gelschen komt ons zedeljjk gevoel ia op stand.* Om nu aan dat gevoel, »hetwelk de ge- heele beschaafde wereld vervult,* het best uitdrukking te geven, wil de Russische pro fessor de vertegenwoordigers van het En gelsche volk niet meer als vertegenwoor digers eener beschaafde natie erkend zien. Hg zon willen, dat dit jaar op alle weten- scbappeljjke congressen, waarvan er b.v. te Parjjs een geheele re ks zal samenkomen, de Engelsche geleerden geweerd werden. En hg hoopt, dat het voorstel daartoe op die congressen vooral van Nederlandsche geleerden zal uitgaan. Daarbjj moet,* zoo

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 2