Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
FEUILLETON.
De nieuwe Kok.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1913.
WOENSDAG 20 JUNI.
1900.
Een kijkje in de stad
en op het land.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 8 maanden f l.OO.
Franco par post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cant.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7x(% ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
(Slot).
En na ten plattenlande een kjjkj* ge
nomen.
In den regel wordt het als vaststaande
aangenomen dat 't aldaar goed wonen is.
Niet waar, een dorp is geljjk de groote
steden nooit ingekneld geweest tusschen
wallen, vrjj kon het zjjn vleugels uitslaan
en aan ruimte was geen gebrek. Welke hin
derpaal zon dan het bouwen van mime,
lachte woningen aldaar in den weg staan?
Een feit is het dat de stads menschen in het
warme seizoen naar 't platteland trekken
en vandaar heerljjk verfrischt ia de stad terug-
keeren, de boerenmenschen benjjdende die
voortdurend in zuiveren atmosfeer ademen 1
Die stadsmensehen komen echter nooit in
de woningen, waarin de arbeidende stand
verblijft, en waarin het al even slecht wonen
is als in arbeidsbnurten der groote steden.
Leerzaam over dit onderwerp is wat de
heer Mjjs, burgemeester der gemeente Mid-
delharnis, schrjjft over den woningtoestand
in zjjn eigen gemeente.
Middelharnis is, wat men noemt, een wel
varend dorp in het z.g. land van Flakkee.
Even als in alle plaatsen op dit eiland en
in de aangrenzonde Zeeuwsche eilanden,
houdt de bevolking zich bezig met den land
bouw; veel welgestelden treft men er niet
aan, doch ook niet die groote, afschuwelijke
armoede, waartegen men in de stad eindeloos
worstelt. Van de 560 aangeslagenen in de
inkomstenbelasting zjjn er 500 wier inkomen
de f 1000 niet te boven gaat. Geen rjjkdom
dus, maar ook weinig armlastigen
De heer Mjjs heeft persoonlijk 175 wo
ningen bezocht, waarvan de huur beneden
f 1,20 p. w. bedraagt. Van deze bevond hg
er slechts 2, die in alle opzichten voldeden
aan de verordening op het bouwen sedert
ruim 40 jaren ia werking. Eu 69 waren
er, die in alle opzichten, n.l. ten aanzien
van verdieping, oppervlakte, ramen enz. te
kort schoten. Hjj constateerde dat circa 25
percent der woningen een woonvertrek heb
ben, dat niet aan de gestelde eischen vol
doet, eischen, die bovendien zeer matig ge
steld zjjn. Aan de overige 73 percoelen zal
dus ook nog al wat ontbreken.
Gemeenten als Middelharnis en de overige
op dit eiland en de Zeenwscbe eilanden tob
ben jaar in, jaar uit met watergebrek. Ragel
Eene Humoristische Vertelling
GEORG HöCKER. 14)
U niet, beste mjjnheer Börner,* wendde
Scburich zich tot Madtke, hoewel het me
spjjt, dat ik u in zulk gezelschap vind,«
en zich weer tot den ongel akkigen pseudo-
arts wendend, voegde bjj er grimmig bjj,
Mjjnheer, wilt ge mg met uw eieren be-
leedigen Gelooft gjj dat ik dom genoeg ben,
om niet te merken, dat ge hier komt om
te spionneer en
»Maar vergun me, beste heer, ik ik
stotterde Madtke weer.
Schurich zocht hem te bedaren. Beste
mjjnheer HörLer, u weet niet hoe'n hekel
ik aan die mensch hebDie arts van mgu
konknreut heeft een in gal gedoopte penlc
Bg deze woorden verbleekte Madtke. Hot
werd verschrikkelijk helder voor zjjn blik
ken; thans begre p hjj al zjjn schuld; hg
had, toen hjj die brochure schreef, er in 't
geheel niet aan gedacht, dat hjj Elise's vader
boos zon maken. Misschien was 't na ook
tot een uitbarsting gekomen, ware de gui
tige pseudo-dokter niet moedwillig ingeval
len »ik bezweer u, mjjnheer Schurich, dat
u in m jjn persoon dokter Madtke nooit zult
weerzien U en met deze woorden nam bjj
zjjn hoed af, maakte een overdreven onder
danige buiging en ging zonder zieh het minst
is het, dat elk huis een regenbak bezit,
waarin het hemelwater wordt opgevangen.
Van de 175 woningen heeft echter nog niet
de helfc een eigen regenbak. Ia sommige
bevindt zich deze bak in 't woonvertrek,
wat voordurend vocht veroorzaakt.
Erger is het met de privaten. Alweer als
regel aannemende dat iedere woning daar
van voorzien is, komen er 169 op dit punt
t« kort. Slechts 6 hebben een eigen privaat,
45 hebben gemeenschappelijke >huisjes« te
zamen 16, en de rest 124 in getal hebben
in 't geheel geen privaat. In deze vond de
schrjjver emmers staan, die van tjjd tot tjjd
op den mesthoop geledigd of aan den vuil
nisman meegegeven worden. Hier en daar
stond deze emmer met zjja kwaljjk riekenden
inhoud in de woonkamer.
Het ergst staat het met de slaapaange-
legenheden. Wat zegt men o. a. van het
volgende staaltje. Man vrouw en 8 kinderen,
waarvan het oudste 18 jaar telt, sliepen te
zamen in slechts twee bedsteden. Vjjf per
sonen in elk l
In een andere woning bevonden zich voor
vier personen, man, vrouw, zoon van 21,
dochter van 20 jaar, twee slaapplaatsen,
waarvan echter één tot kast ingericht was.
Deze vier personen sliepen allen in ëén
bedstede.
Het is te Middelharnis minder moeiljjk
deze woningen me8r bewoonbaar te maken,
dan in de stad. Te M. heeft elke huurder
zjjn eigen appartement, te Amsterdam in
den Jordaan en tal van andere buurten
hebben 8, 10, 12 gezinnen denzelfden in-
en opgang en 't zelfde dak boven hun hoofd.
Noch het verslag der Jordaan- vereeniging,
noch de brochure van den heer Mjjs be-
schrgven toestanden van de ergste soort.
We herinneren, M. is een welvarende ge
meente en de Jordaan is volstrekt niet het
minste deel van de hoofdstad. Als we eeas
brochures krjjgen van burgemeesters in
armoedige gemeenten en van vereenigingen
»Fauen« en >Marken« die echter nog
moeten geboren worden, dan zal men van
andere toestanden hooren.
Buitenland.
De staking der Londensche dokwerkers
neemt steeds in omvang toe. Het aantal
stakers bedraagt thans 24000.
In Schotland is een fonds geopend voor
de oprichting van een gedenkteeken aan de
om de smeekende blikken van zijn vriend
te bekommeren, haastig weg in de richting
van het strand.
Schurich echter, vatte den vermeenden
kok vriendeljjk onder de arm. >Kom g»uw
alle zaken verschuiven we tot later, thans
is daar geen tjjd voor; wjj hebben hier een
fijnen klant, hjj heeft reeds een uitgelezen
souper voor twaalf persoren besteld, hjj maakt
een groote aanspraak op uw kunstvaardig
heid.*
»Alle goden!* sfeunde Madtke.
tDisch hem het fijnste en beste op, wat
ge kunt. Wees me met nw kookkunst tot
eer, bè?«
»U znlt een groot wonder van kookkunst
zien!* steunde Madtke met echten galgen
humor.
»Kom, 't is hoog tjjd!« drong Schurich.
Mjjn dochter kan onmogelgk alleen alles
klaar krjjgen.*
»Is nw dochter in de k'uken?* stotterde
Madtke, terwjjl zjjn oogen wonderljjk be
gonnen te schitteren.
Zeker, n zal een goede hnlp aan haar
hebbeB, maar kom dan, kom dan!*
Madtke had zjjn besluit genomen.. Hjj
zon Elise zien! Dat besliste! Ja, ik kom,
mjjnheer Schurich,* zei hg met da doods
verachting van een den keizer begroetende
gladiator. »Ik zal koken Watdaarvan
zult gjj pleizier hebben!*
Nauweljjks waren die twee in huis ver
dwenen, of reeds verscheen een ander paar
op de veranda. Sabine Schmidt was het,
met een stralenden blik aan de arm van
een welgedaan vjjftiger, in wien men, trots
zjjn burgerkleeding, den hoogen militair reeds
Modderrivisr, ter eere van de Hooglanders
brigade. Het geld ervoor komt goed in.
Admiraal Dew*y heeft zich als candidaat
voor het presidium der Unie teruggetrokken.
Bryan is z^ker van twee derde van het
aantal stemmen, om candidaat te worden
gesteld op de algemeene vergadering der
democraten.
In Bulgarjje is de beweging tegen de
nienwe tiendrechten weer zoodanig toege
nomen, dat in de districten Varna en Schum-
la de staat van beleg is afgekondigd moeten
worden. In een dorp bjj Varna hebben de
boeren twee officieren doodgeschoten, waarop
de troep antwoordde en 30 boeren ver
wondde.
Uit Amerika komt het volgende verma-
keljjke middel, om de rnpsen kwjjt te raken.
Wil slechts luisteren hoe men dat in Amerika,
het land der wonderen doet. Of het hier
ook zou helpen?
Een herderinnetje stond esns onder een
boom haar morgenlied te zingen, toen zg
bemerkte, dat het rupsen op haar regende.
Zjj hield natunrljjk op met zingen, en zie
het regende geen rupsen meer.
Naar aanleiding van deze zeer toevallige
ontdekking liet men in een door rupsen
aangetasten boomgaard Duitsche reizende
muzikanten spelen, en jawel, daar kwamen
de muzikale rupsen uit de boomen rollen,
en wachtten daar onder het spelen van »Lieb
Vaderland* op den genadetrap. Dat de hee-
ren musici het druk kregen is te begrjjpen
in boomgaarden, op koolvelden, overal wer
den zjj uitgenoodigd.
Althans als men gelooven wil wat deze
Amerikaansche grappenmaker vertelt.
Wjj scbjjnen in dit eeuwjaar heel wat te
moeten beleven; onze aandacht hebben we
nog aan Zuid-Afrika te schenken, terwjjl ze
reeds gedeelteljjk afgeleid wordt voor een
zaak, die nog verschrikkelijker kan worden
en waarbjj nog meer menschenlevens ge
moeid kunnen zjjn.
We zien op China, hoe volgens de be
richten de Chineezen alle vreemden denken
te vprjagen en hoe de mogendheden daar
tegen met kracht opkomen; reeds zijn de
vijandelijkheden begonnen en rukken van
alle zjjden versterkingen op.
Slechts ééa kan van dezen toestand pro
fileren, nl. Zuid-Afrika, hoewel vandaar
de berichten der laatste dagen weer ongans»
van verre kon zien.
»Nog kan ik 't niet vatten, Arthur, dat
je hier bentfluisterde Sabine in diepe ge
moedsbeweging.
>Ik kom je toch niet ongelegen vroeg
hg, die zich tot haar njjgde, en in wien de
lezer zeker reeds Antje's vader, den eersten
luitenant von Stackelsberg herkend heeft.
»Boe kan je zoo spreken?* antwoordde
Sabine met zacht ver wjj t.
»Het verlangen mjjn lief, klein, harteljjk
vrouwtje weder te zien, liet me geen rust.*
>Maar wat zal Antje zeggen, ze weet
nog niets
StaGkelsberg lachte vrooljjk. »Kjjk die
kleine diplomate eens aan. Je beloofdet me
in een ommezientje de zaak in orde te bren
gen.*
Sabine zuchtte. »Maar Antje heeft nu
eenmaal een vreeseljjke haat opgevat tegen
die onbekende stiefmoeder.*
»Dat dwaze kind! Dus weet ze 't nog
niet, dat jjj, haar liefste vriendin, nn haar
stiefmoeder of liever haar zuster bent ge
worden?*
>Als ze 't maar niet plotseling onvoor
bereid verneemt of ons hier verrast,* zei
Sabine bezorgd. >Ze is zoo vreemd. Ze kon
me levenslang haten om de onoprechtheid.
Al sprekend waren ze bjj 't voorste prieel
gekomen. >Kom, laten we bier gaan zitten;
hier zjjn we tenminste eenigszins voor lniste-
raars veilig!* sloeg Sabine voor.
Ze gingen in 't prieel en zetten zich.
>Gelnkkig zal Antje ons de eerste aartjes
ni-it overvallen 1* gin*, Sabine voort. »VVe
hadden een roeipartjjtje afgesproken langs
de kast Toen ik je brief ontving, die me
tig zjjn.
Engeland heeft de handen niet vrjj, en
zon o zoo gaarne zich mengen in den strjjd,
want als er te deelen valt wil ieder gaarne
wat hebben en niemand gunt een ander het
meeste, zoodat er uit den gemeenschappe-
Ijjken strjjd tegen China gemakkeljjk een
Europeesche oorlog ontstaan kan. Wee dan
hem, die niet gereed is; dit hebben de mo
gendheden allang ingezien en vandaar de
onophoudeljjke versterkingen van leger en
vloot.
Rusland schjjnt zjjn taak van te voren
berekend te hebben, de tallooze legercorpsen
die langzamerhand naar de grenzen gezon
den zjjn, bewjjz9n dit.
Engeland, wiens belangen in China min
stens even groot zjjn als in Afrika, kan
zich niet in den strjjd mengen zonder zich
daar te ontblooten, en dit zou der Boeren
geluk nog wel kunnen worden wanneer zg
slechts tjjd weten te winnen.
Uit Peking wordt van Donderdag aan
de Times* gemeld, dat het Woensdag
avond tot een ernstige uitbarsting is ge
komen tegen de vreemdelingenenkele van
de fraaiste gebouwen in het oosteljjk deel
der stad zjjn verbrand honderden Christe-
ljjke Chineesche bedienden, bjj vreemdelingen
in betrekking, zjjn vermoord.
Door een handelshuis te Parjjs is een
telegram ontvangen uit Shanghai aldaar
afgezonden Zaterdag en van den volgenden
inhoud
»De toestand wordt van uur tot uur ern
stiger; do meest verontrastende berichten
bereiken het kustgebied. Men vreest het
ergste voor de zendingsposten in het bin
nenland, die zonder bescherming zjjn. De
internationale troepen zjjn door de vernie
ling van bruggen afgesneden. Berichten uit
Peking zjjn er niet door de vernieling der
telegraafljjnen. Het is zoo goed als zeker,
dat de Europeesche contingenten, indien zjj
in hun opmarsch vertraagd worden, te laat
zullen komen, om de plundering der legatie
gebouwen en den moord van alle vreemde
lingen in de hoofdstad te voorkomen.
De Londensche avondbladen bevatten vol
gend telegram, gedateerd Shanghai 18 Juni
Een telegram uit Tschefa bericht, dat een
Japansche kanonneerboot, hedenmorgen aan
gekomen, rapporteert, dat de Europeesche
maritieme strjjdkrachten zich hebben mees
je komst op heden meldde, bleef ik natuurlijk
achter. Ja kunt denken met welk kloppend
hart.*
StRckelsberg legde zijn armen om haar
heen en trok haar hart-ljjk tot zich. iWe
moeten tegenover Antje niet langer verstop
pertje spelenik wil wel bekennen, dat
ik haar verwend heb en baar tot een dwiu-
gelandje heb opgevoed. Om onpleizierige
scenes te voorkomen, wist ik te maken, dat
we even geheim als onze harten elkander
gevonden hebben, ook kondea trouwen
wees onbezorgd, kleine lieveling; ofschoon
Antje thans ook nog met afgodische liefde
aan haar overleden moeder hangt, zal toch
haar afkeer van de opgedrongen stiefmoeder
in liefde veranderen, zoodra ze weet, dat jjj
't bent die mg zoo onbeschrgflgk lief zjjt.«
Daarbjj boog hjj zich voorover en kuste
haar.
Niet bemerkt door het minnende paar
had Paprikoff reeds een poosje het vertrou-
weljjk gesprek in 't priëal aangehoord. >Te
drommel, bromde hjj in zich zelf, dat was
een kas, een wezenljjke kas.*
»Was 't oogenblik der verklaring maar
voorbjj, fluisterde Sabina zich dicht aan den
geliefden man klemmend, nn de stonde der
beslissing zoo onherroepeljjk nadert, voel ik
hoe mjjn hart beeft.*
Stackelsberg lachte goedmoedig. >Zoo
spreekt geen kleine soldatenvrouw; wjj
huzaren jagen er op in, den sabel in de
hand en met lossen tengel; en zoo zal 't nn
ook zijn. Wat drommel, mjjn regiment beeft
voor me als ik 't voorhoofd maar rimpel,
en we zoaden voor een jong meisje bang
zjjn! Jjj bent de mjjne, en ik ben de nwe;
ter gemaakt van de versterkingen van Taku.
Nadat een ultimatum was gericht tot den
Chineeschen bevelhebber, werd nit een 17-
tal forten bet vuur geopend op de oorlogs
schepen. De internationale vloot antwoordde
en bracht de kanonnen der Chineezen tot
zwjjgen, waarna de forten bezet werden.
Er is Maandag te Berljjn een telegram
van den Keizeljjken consul uit Che-fu aan
gekomen van den volgenden inhondEen
Japansche torpedoboot meldt, dat de gezant
schapsgebouwen in Peking bestormd en ver-
meesterd zijn.
Door Japan worden troepen naar China
gezonden, voorloopig naar het heet 2000
man, maar verdere uitrustingen worden voor
bereid.
Uit geloofwaardige bron te Londen wordt
gemeld dat, blgkens een daar Zaterdag ont
vangen bericht uit Tientsin, de Boxers in
den avond van 13 dezer Peking zjjn bin
nengerukt en verscheidene zendingshnizen
vernield hebben, maar dat een aanval op
de gezantschappen met behulp van een
Maxim-kanon is afgeslagen. Yoor zoover
bekend is, waren geen Europeanen omge
komen.
Volgens een bericht uit Shanghai moeten
10.000 Chineesche soldaten, die voor Peking
stonden, naar de Boxers overgeloopen zjjn.
Het Fransche ministerie van buitenland-
sche zaken ontving Maandag van den Fran-
schen consul een telegram, gedateerd Ynu-
nan-Sen den 14 Juni en meldende
Ons vertrek naar Tonkin is met geweld
verhinderd. Wij zjjn te beschouwen als ga-
vangenen te Yun-nan-Sen.
Al onze gebouwen en twee missiehuizen
van Franschen en Engelschen zjjn leegge
plunderd en verbrand.
Wjj bezitten op het oogenblik zelfs geen
kleederen in8er. Alles is gestolen. Ik heb
onze archieven niet, noch mjjn cjjfercode.
Ik kan dus niet correspondeeren met de
legatie.
Het is noodzakeljjk dat onze regearing
krachtig eischt van het gouvernement te
Peking, dat men ons gezond en wel terug
zendt.
Met het oog op dezen toestand heeft de
minister vau koloniën, Delesté, bjj zich doen
ontbieden den Chineeschen gezant te Parjjs,
met verzoek onmiddelljjk te telegrafearen
naar den Onderkoning van Yun-nan-Sen,
een nieuwe lente is me geschonken in de
innig geliefde van mjjn hart.
En hjj kuste haar weder.
Paprikoff kwam 't water in den mond.
»Hjj kast haar alweer een getrouwde
vrouwdat 's toch al te erg, bromde hjj. Hjj
kwam natunrljjk niet op de gedachte, dat
het juist de rechte was, die in 't prieel die
rjjke knsoogst binnenschoolde.
»Ik heb iets vreemds gehoord! schertste
Sabine; moet ik je liefde niet deelen met
de donkeroogige dochters van den wgugod?*
Stackelsberg keek eerst verlegen, maar
bekwam spoedig. »Heb je dat al gehoord?
Des te betermaar, lieveling, dat was slechts
een treurige noodhulp! laat me in de toe
komst bezieling en moed van jou lippen
drinken!*
En weder kuste hg haar.
Paprikoff werd woedend. >En dat moet
iemaud aanzien 1 't Is gemeen! Mg noemt
ze een oud heertje en ze laat zich van zoo'n
volle maan kussen!*
Sabine hing nog altjjd aan den hals van
den beminden man. >'c Is ook dwaas me
zoo te beangstigen. Aatje zal ook weldra
het vaderljjk huis verlaten en trouwen.*
»Ei wat! ze is nog een kind!*
Een jaar en twee maanden j onger dan ik.«
»Ja, maar jjj bant ook een prachtexem
plaar vau een vrouw I*
»Ik heb toch gehoord, dat een zekere
jonge officier van je regiment
>De drommel hale hem! Je meent
Stulpitz; een dolle ventl Dat zou wat
moois zjjn; twee zulke kinderen 1*
»Je zult je nog wel laten verteederen.*
(Wordt vervolgd
VAN