Hel Land van Hensden en Allena, de Lansslraal en de Bommelerwaard.
M 1917.
FEUILLETON.
De nieuwe Kok.
und van alten*
Uitgever: Li. J. YEERMAH, Heusden.
WOENSDAG 4 JULI.
1900.
Het wetsvoorstel tot wijziging
der Kieswet.
YOOB
O
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG,
ibonnemintiprjjs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per poat zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
II. (Slot).
Bjj het vervolg onzer beschouwing van
de in de kieswet voorgestelde veranderingen,
trekken het eerst onze aandacht de zooge
naamde examen kiezers.
Dit zjjn personen, die een volgens de wet
ingesteld examen hebben afgelegd, en daar
door de bevoegdheid krggen om een ambt
of betrekking te bekleeden of een beroep
uit te oefenen.
De eisch, dat het examen, volgens de wet,
dat wil zeggen door officieele autoriteiten
moet zgn afgelegd is echter wel wat hoog.
Daarom wordt nu eene mildere bvpaling
voorgesteld.
Is de regeering namelijk overtnigd, dat
zekere examens, al wordeu ze slechts afge
legd, en particuliere personen genoegzaam
waarborg geven voor de noodige geschikt
heid, dan kan zjj, bjj besluit bet afleggen
van dit «xamen aanwjjzen, als voldoende
voor eene aanvrage om kiesrecht te bekomen,
namelgk wanneer dat examen in verband
staat met de benoembaarheid tot eenig ambt,
de vervulling eener betrekking of de uit
oefening van een beroep of bedrijf. Zoo is
een eandidaat-gemeente secretaris iemand,
die zgn examen voor een particulier eollege
heeft afgelegd. Zgn examen is echter gericht
op eene aanstelling als gemeente secretaris
en zulk een examen behoort dus grondslag
van kiesbevoegdheid te zgn.
De gedeeltelijke afschaffing dezer forma
liteit heeft betrekking op de zoogenaamde
huur- en loonkiezers.
Zg die kiezer kannen worden krachtens
bewoning van een hnis of vaartuig, zullen
geene aangifte behoeven te doen, wanneer
zg van den eersten Augustus van het vorige
jaar tot en met den 81 Jannari onafge
broken hebben bewoond eenzelfde hnis of
een gedeelte van een eenzelfde hnis of een
zelfde vaartuig.
De aangifte wordt daarentegen verplich
tend gesteld voor verhuurders van huizen
en vaartuigen voor zoover namelgk van de
hnizen geen personeele belasting is betaald,
want anders is de verharing bg de admi
nistratie bekend.
die kiezer kannen worden krachtens
dienstbetrekking tegen loon, znllen weder
geene aangifte behoeven te doen.
Dit geldt echter niet voor hen die een-
Eene Humoristische Vertelling
VAN
GEORG HöCKER. 17)
»Man naar mjjn hart! Wilt gg tien mark
verdienen?*
»Tien mark, goede hemel!* stamelde Stof
fer. »Of ik wil, edele menschenvriend!*
»Dan bindt ge spoedig een schort voor, en
helpt me koken.*
»Wie, wat, u ik?« steunde Staffer
terugtredend.
»Vlug, help me
>En bet rook bier zoo goed 1* steunde de
uit den hemel gevallen dichter. Verontschnl
dig me, maar
«Na, kom toch voortIk laat a niet los
riep Madtke en greep den ontstelden jongen
man, die haastig wilde vluchten, bg een jas
pand.
Maar mgnhe-r, laat me toch losl* riep
ds dichter in duizend angsten. >Ik moet
me eerst een kooklepel halen!*
En daarmee rukte bg zoo hard hg kon
naar de dear eensklaps kraakte het
ineens zat Fritz Madtke, met een buiten
gewoon verbluft gezicht op den vloer, en
hield een afgescheurde jaspand in de hand,
terwjjl S.offer zoo ras mog<ljjk vluchtte.
»Ik ben in een gekkehuisaangeland steun
de Frits en stond met een pjjnlgk geiicht
maal van dienstbetrekking zgn verwisseld
en voor inwonende zoons, in het bedrjjf
der onders werkzaam.
Eene aangifte wordt gedaan door de per-
soons of bestuurders van ondernemingen,
waarbg de eerst bedoelde personen werkzaam
zgn, voor zooveel het hun niet bekend is
dat zg uit anderen hoofde in aanmerking
komen om op de kiezerslijst te worden ge
plaatst; want dan zou aangifte eene over
tolligheid zjjn.
Kiesrecht voor den gemeenteraad. Wat
dezen betreft geldt weer een ander stelsel
als voor de Tweede Kamer.
Die niet aangeslagen is in eene der boven
genoemde rijksbelastingen, moet het wezen
in een plaatselijke directe belasting, om
kiezer voor den gemeenteraad te zgn.
Haar of loon, bezit of bekwaamheid helpt
hier niets, wanneer de gevorderde som in
de gemeentelasten niet wordt bg gedragen.
Dit beginsel, dat niemand hier bevoegd
is voor den gemeenteraad, zonder bg te
dragen hetzjj in een rjjks-, hetzij in eeQe
gemeentelijke belasting, bljjft wel onver
anderd, doch zg, die aangeslagen zgn in eene
gemeentelijke inkomstenbelasting, zullen, om
kiezer te worden, volgens h*t voorstel, niet
daarenboven nog eens in aanmerking be
hoeven te kom-m krachtens huur, loon, bezit
of bekwaamheid.
Aanslag ia de gemeentelijke lasten tot het
vereischte bedrag zal dus voldoende wezen
maar, er zgn nog gemeenten, die geen plaat
selijke directe belasting heffenAan deze is
blijkbaar niet gedacht.
De regeering heeft gemeend in deze wel
wat verder te kunnen gaan. De bepaling
bljjft namelgk niet beperkt tot fabrieken en
werkplaatsen.
De gelegenheid om te gaan stemmen moet
worden gegeven door alle personen bg wie
en bestuurders van bjjzondere ondernemin
gen en instellingen waarbij kies-bevoegde
mannen in dienstbetrekking zijn. In bg-
op.
Als een wervelwind vloog Max de keu
ken in. »Zoo, daar is de wijnsteen, de drogist
heeft gezegd voorzichtig te gebruiken.*
»Heb je Elise niet gezien?* vroeg Madtke
baas'ie.
»Of ik, ze zal dadelijk komen, heer chef!
Zal ik u terwgl met de meelspijs helpen
Zal ik de poeder er maar door doen?*
Frits knikte verstrooid, hg bedacht niet,
tot welke vreeselgke gebeurtenis die knik
aanleiding gaf.
>Wil ik de meelspijs misschien alleen
klaar maken?* vroeg Max slnw. »Ze moet
nu nog in de oven gezet worden.*
Madtke knikte weer. Max vloog met de
koekjes naar de bakkamer.
Gelukkig kwam Elise terug. Ze vloog op
Frits toe en klopte hem schertsend op den
rQ2'
Eindelijk ben ik weer hier!* riep ze.
>Maar wat zie je er uit. Is er wat gebeurd
Niets bijzonders, maar die inspanning.*
Elise lachte spottend. >Zie je, hoogge
leerde heer dokter, dat is de straf voor je
goed vertrouwende vriendschap.*
>0, ik wou, dat ik dien Hörner nooit
had gezien 1 en tochl* voegde bg er warmer
bg en greep naar Elise's hand. »Ik ben
mgn tragi-komisch noodlot schier dankbaar,
want het geeft me de gelegenheid in jou
nabgbeid te zgn, je lieve stem te hoorei),
en diep in je mooie oogen te kg ken.*
Daurna wilde hg haar naar zich toe
trekken, maar verschrikt ontweek Elise hem.
•Om hemelswil! nu niet! als eens iemand
kwam.*
zondere gevallen kan hiervan bg Koninklgk
besluit vrjjstelling worden verleend.
Het gebod dat de lgst moet worden op
gehangen op eene plaats waar arbeid ver
richt wordt, bleek niet afdoende. Volgens
het nieuwe voorstel zal dit moeten geschieden
in het arbeidslokaal of, zoo er meer lokalen
zgn, in het grootste, of wel in meer dan
ééa lokaal.
Buitenland-
In de hoofdcommissie van de Parjjsche
Wereldtentoonstelling wordt in overweging
genomen een plan, om de Tentoonstelling
niet op den vastgestelden datum (November
a.s.) te sluiten. Men zou de gebouwen ge
durende de wintermaand*» gesloten willen
honden, om ze in het aanstaande voorjaar
weder te openen, terwgl den inzenders
bjjzondere voordeelen zouden worden ver
zekerd.
Een vreeseljjfe drama heeft zich in Ber-
ljjn afgespeeld. Zondagochtend wierp in de
Wrangel-Strasse eene moeder eerst hare
vier kinderen uit het venster van de vierde
verdieping en sprong daarna zelf naar be
neden.
Alle vier kinderen waren dood en de
moeder werd stervende opgenomen.
De wanhopige vrouw, die met een lood
gieter gehuwd was, was eerst 29 jaar oud.
Huiseljjke zorgen en huweljjkatwisten zgn
de aanleiding tot de daad geweest.
Aan de Middellandschezeekust heeft een
hevige storm, vergezeld van onweer, gewoed.
Te Murcia (Spanje) werden verscheidene
personen door den bliksem gpdood. De pro-
vinciëa Murcia en Almeria zjjn grootendeels
overstroomd. De schade beloopt 4 millioen
10 personen zgn verdronken en velen wor
den vermist.
Een tegenstelling.
Allan Johnson, een jonge Schot, die te
Aberdeen in medicjjnen studeerde, sloot zich
als vrjj williger aan bg het Cape Medical Ser
vice Corps, en kwftm naar Zuid-Afrika. Van
zgne reis, van de Kaapstad naar het oorlogs-
tooneel, verhaalt hg o.a. het volgende;
Op gisterenavond passeerden wjj een spoor
trein bestaande uit sierlgke salon-rgtuigen,
waarin Cecil Rhodes ea zgne rjjke vrienden,
rondom eene rgk beladen tafel, hnnne ver
lossing uit Kimberley vierden; een groot
kontrast met de andere Kimberleysche trei
nen, die vol zieken, zwakken en halfverhon-
gerden waren, en welke allen den geheelen
nacht door in open trucks in den regen
Maar Frits laehte. »Och wat, kat komen
wie wil!* zei hg en wilde haaj weer tot
zich trekken.
Maar weer ontweek het meisje hem. »Op
dit oogenblik was je in staat een dwaasheid
te begaan!* zei ze ernstig. »Dat moet ik
voorkomendus, mgn lievert, ga naar het
fornuis en open de 07en.«
Zg voigde hem en sloeg de handen ineen.
>Te drommel, de koekjes zjjn bjjna klaar 1
en hoe prachtig zien ze er nitl Je bent op
eens een flinke kok geworden, lieve Frits.*
Maar nu omarmde de overmoedig ge-
wordene baar, zoo'n spot moet bestraft wor-
din!« riep bg uit.
•Zacht, zacht, mgn waarde heerl zóó zgn
we niet getrouwdnu geldt het eierschuim
te kloppen en de koekjes van mjjnheer Pa-
prikoff klaar te maken!*
>0, die Paprikoff kan van mgn part
gaan, waar de peper groeit 1 lachte Frits en
omarmde haar weer. Wat maakt dat uit?»
Hg keek naar den eierklopper, die Elise
hem in de hand drukte, terwgl ze op een
grooten schotel met eiwit wees.
>Dat moet eierscbnim worden! zei ze
vrooljjk. Help nn vljjtig mee; we moeten ons
haasten!* Ze begon te kloppen en Madtke
hield haar gezelschap. >Arm in arm met
jon zei hg, en dan nog in denzelfden scho
tel, wil ik er wel honderd kloppen.*
En snel maakte bg gebrnik van een gun-
stig oogenblik om haar een kas te geven,
die dan ook zonder tegenstreven werd aan
genomen.
•Je bent een snaak! zoo komt de schuim
nooit klaar!*
lagen*. Deze jonge man is niet lang na
zgne aankomst, in het hospitaal te Bloem
fontein, aan eene ziekte die bg door bloot
stelling aan weer en wind opgedaan had,
gestorven.
Dinsdagavond werd te New-York een
meeting gehouden ter eere van de Boeren.
Om 8.15 nur begon de voorzitter, de heer
Vanhoeven, met een rede. Er waren 5000
personen aanwezig. De heer Vanhoeven zei,
dat als president Cleveland nog aan het be
stuur was, de Znid-Afrikaan8che oorlog ze
ker niet geduld zon zgn geworden, en eer
lijke Amerikanen moesten zich schamen
voor hun landgenooten, die Engelsch ge
zind waren. Verder zei hg, dat de meeting
geen politieke bjjeenkomst was. Bg die woor
den riep de menig'e: »Neen, neen, wg zgn
hier voor de Boeren
Toen werd de hetr Fischer aan het pu
bliek voorgesteld. Hg werd met geestdrift
begroet. De menigte juichte hem zoo toe,
dat hg zgn toespraak niet kon voortzetten.
Daarop sprak de heer Wessels eenige
woorlen. Door zgn flinken, bjjna ruwen
toon, won hjj dadelgk de Bympathie.
Wjj danken de Amerikanen,* zei hjj,
>voor hun sympathie, maar dat is ons niet
voldoendewat wg u vragen is te gaan
macifesteeren in Washington, en de regee
ring tot handelen te dwingen. Wg vragen
Amerika nietde wapenen op te nemende
stem van 75 millioen Amerikanen is genoeg,
om Engeland tegen te houden.
Daarom doen wjj een beroep op het volk
van Amerika en niet op da regeeringwant
de toil van het volk is het voornaamste.
Wjj verlaten Amerika, in de overtuiging,
dat het Amerikaansche volk z .1 handelen,
want het begrijpt, dat Engeland geen mees
ter in Zuid-Afrika zal worden, zoo lang er
nog één Boer leeft. De Boeren-delegatie in
Amerika volgt de historische traditie.
Zjj herinnert aan de delegatie, die de
Amerikanen in 1776 naar Frankrjjk zonden,
(toejuichingen) en wat wg u vragen, is, nu
te doen wat het edele Frankrgk toen voor
u deed.*
Te midden van uitbundig gejuich eindig
de de heer Wessels.
Een jonge dame bood den heer Fischer
een reusachtige bouquet rozen aan, met zij
den linten in de kleur der Boeren, door
schoolkinderen gemaakt.
De heer Roosevelt, oom van gouverneur
Roosevelt en ond-mister van de Ver.-Staten
in Holland, heeft in een paar woorden de
»Maar kjjk dan toch, Elise, hoe ik klop
»Ja, op mgn schortje bent een baas
kok
»Nn, een schelm, die 't beter doet dan
hg kanin elk geval zal ik later een baas
van een man zjjn!*
Een zncht ontwrong zich aan de rozen
lippen van 't meisje.
»Je zacht?*
>Ach, Frits, zei 't meisje zwaarmoedig,
wie weet wanneer die lieve droom zal uit
komen
•Gem moed verloren, lief meisje, 't is
me, of gauw alles zich ten beste zal schik
ken.*
»God geve, datje hoopje niet bedriegt!*
fluisterde Elise.
Bewaar me! lieve schatjuichte Madtke,
en klopte onverdroten in denzelfden scho
tel als Elise; geef me tot pand een zoete
kus van je rozenlippen l«
»\Iaar Frits, zuchtte ze blozende, maar z*
schikte zich in 't onvermgdslgke.
»Dat waren er twee, nu nog e-n toegift;
een derde!*
>Frit8, op die manier komt de eierschnim
nooit klaar!*
>Wat eierschuim! ik sla zoo hard ik
kan, nog ééi kusje, schat!
»Ais iemand ons zag! o Frits, jou boos
wicht 1*
Maar hg kuste haar almaar terwgl hg
lustig voort klopte, en wilde veel meer dan
zg hem toestond.
Elise! chef! wat beduidt dat?* klonk
op dit oogenblik een stem; 'c was de on
gemerkt binnengekomen bóteliier, die toor-
hoop nitgesprokeD, dat er spoedig vrede
zou gesloten worden, door tusschenkomst
van een scheidsgerecht.
Zaterdagmiddag is New-York door een
ontzettende ramp getroffen. EeH bericht
hieromtrent zegt
Laat in den namiddag ontstond op de
steigers der Norddeutsche Lloyd, die te Ho
boken, een der voors'eden van New-York,
aan de rivier liggen, brand.
Aangewakkerd door den hevigen wind,
grepen de vlammen met razende snelheid
om zich heen, zoodat binnen drie minuten
de drie steigers in lichten laai stonden. Da
2 trans-atlantische stoombooten Bremen*,
»Saale« en »Main« werden geheel verwoest.
De Saaie* dreef brandend op stroom met
twee man aan boord, die gevangen zaten.
Alle pogingen om hen te redden, waren
vrachteloos. De >Main< zonk aan den stei
ger. De Bremen* dre^t, evenals de »Saale«
stroom af en naar de overzjjde der rivier.
Van de »SaaIe« zag men meer dan 20
raensch over boord in hat water springen
en velen werden gered. Van de Bremen*
sprong een werkman met twee kinderen in
zgn armen over de verschansing. Het drie
tal werd spoedig opgepikt.
De hevigheid vaH den brand is af te lei
den nit het feit, dat tegen zes nnr in den
namiddag de vuHrpoel een lengte had van
400 meter. Vjjf groote pakhuizen van Camp
bell, elk vgf verdiepingen hoog, werden een
prooi der vlammen. Da prachtige trans-at-
lantiscbe boot »Kaisar Wilhelm der Grosse*
ward uit het vanr naar het midden der ri
vier gesleept en kwam er met e n bescha
digde boeg af. De »Kaiser Friedrich* werd
bjjtjjds geborgen. Het vuur verspreidde zich
zoo snel, dat tal van kleine bootjes in de
nabjjheid in brand geraakten.
Op het oogenblik dat de brand uitbrak,
verdrong zich op de booten en steigers een
groote menigte, gekomen om afscheid te
nemen van vertrekkende vrienden. Een vree
selgke paniek ontstond. Honderden spron
gen te water. Reeds zgn twintig ljjken ge
vonden. De hoofdinspecteur der Norddeut
sche Lloyl verklaart, dat alleen op de stei
gers een 80 menschen omkwamen. De po
litie gelooft, dat de ramp een 400-tal slacht
offers maakte.
Van de schepen weet men reeds, dat 29
kleinere vaartuigen verbrand zgn.
Men vermoedt, dat de brand ontstaan is
door het springen van een flesch met een
of andere scheikundige vloeistof.
nig in de deur stond.
Wat nu volgde, was't werk van eeu se
conde. Alsof een bom tusschen hen geval
len was, vlogen de minnenden uit elkander,
onwillekeurig hield elk dat gedeelte van den
schotel vast, dat hg beet had een kort
gekraak volgde en in't volgende oogen
blik stond elk der minnenden ia een hoek
van 't vertrek. Ieder had een halven schotel
in de hand en klopte met een kraohtver-
spilling een betere zaak waardig eierschuim,
alsof het gold het bedreigde vaderland te
redden.
Dreigend kwam Schurig nader. >Zal ik
eindeljjk antwoord krggen?* vroeg hjj
streng. Wat moet ik zien?
Madtke kon maar met moeite een hoest-
aanval onderdrukken. Hg gevoelde zich als
een betrapten scholier. Een grap, niets
meer!» stamelde hg.
»Alle hoogachtig voor uw kookkunst,
mgn waarde, maar zulke grappen met mgn
dochter verzoek ik na te laten*.
»Ik wilde maar beproeven, stamelde
Madthe*.
»Ja, papa, hg wilde maar beproeven,
hoe hoe stotterde hot vansciaamte
blozende meisje*.
Hos de eierschnim smaakt! gooide
Madthe er nit, maar het toornige lachen
van den hötellier deed hem ophouden.
>Voor dergeljjke proefmethodes dank ik
harteljjkzei hg streng. Als zoo iets nog eens
gebeurt, zgn we gescheiden liadenmet
jon spreek ik later, Elise! En nu aan 't
werk! Hoe staat het met het souper?*
T
MJWSBLll»
Aangifte om kiezer te wrden.
Verplichtingen van patroons. In hst
belang van den werkman is in de tegen
woordige wet bepaald, dat hoofden of be
stuurders 7au bedrijven of ondernemingen,
waarin arbeid wordt verricht in fabrieken
of werkplaatsen, aan bet kiesbevoegde per
soneel gelegenheid moeten geven om te gaan
stemmen, en twee dagen vóór en op den
dag der stemming, in fabriek of werkplaats,
op een plaats waar gewerkt wordt, op een
zichtbare wjjze moeten ophangen een door
hem geteekende ljjst, waarop de verlofuren
zgn vermeld.
Wordt vervolgd).
