Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. M 1919. De Chineesche taal. FEUILLETON. De nieuwe Kok. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 11 JULI. 1900. LAND VAM ALTENA TOOK Dit blad rersch^Ht WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per S maanden f 1.00. franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regels 60 et. Elke regel meer 7*/t ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Nu aller oogrn naar China gewend zijn, mag het niet ontjjdig heeten ook een vluch- tigen blik op de taal van dit in alle op zichten merkwaardig land te werpen en eenige eigenaardigheden daarvan in 't licht te stellen. Wat ons dan 't allereerst in 't oog valt is de tegenstelling tusschen de geschreven en gesproken taal. Terwjjl in Europeesche talen het geschreven woord jaist of bjjna juist het gesprokene weergeeft, is dit in 't Cbineesch heel anders't geschreven woord geeft geen enkele aanduiding voor de uit spraak. Dat komt doordat het Chiueesche schrift een beeldschrift is. dat niet de klan ken door teekens, maar de beteekenis door een prentje afbeeldt. In den loop der eeuwen zjjn deze afbeeldingen z°er vereenvoudigd, zoodat in dezen tjjd bjj slechts zeer weinige een spoor van het oude beeld te herkennen is, bjj die nl. waarvan de teekening zeer gemakkeijjk is, als zod, boom enz. Verder scbrjjven de Chineezen wel van boven naar beneden, maar van rechts naar links en begint dus hun boek naar ons begrip van achteren naar voren. Genoeg om te doen zien dat 't scbrjjven en lezen in 't Chineesch bezwaren biedt als geen taal in Europa. Men bedenkeieder woord, ieder begrip heeft zijn bjjzonder beeld. Om al 't geschrevene te verstaan, moet men circa 4000 zulke schriftbeelden kennen. Daar komt bjj, dat wie al 't hedendaagsch Chi neesch leert en begrjjpt, toch als een vreem deling staat tegenover dat uit den klas sieken tjjd van 2000 jaren geleden, daar de meeste teekens toen een andere beteekenis hadden dan heden. Om de werken der Chineesche literatuur te lezen, wordt een studie vereiecht die over een halven menscbenleeftjjd loopt. Voor den beschaaf Jen Chinees vordert het ankel lezen van de hoofd voortbrengselen zjjner letter kunde een zoo kolossalen arbeid, dat voor iets anders geen tjjd overschiet en alle vreemde talen, onverstaanbaar als ze hem zjjn, on beduidend en van geen waarde toeschjjnen. In China kunnen dan ook slechts wei nigen lezen. De groote massa leert alleen de teekens, die in 't bedrjjf of beroep on ontbeerlijk zjjn, en die bjj de oieesten het getal 100 niet te boven gaan. Dit gebrek aan ontwikkeling in de ge schreven teal heeft een zeer nadeelig gevolg voor de gesproken taal. Bg ons b.v. vormt £ene Humoristische Vertelling GEORG HöCKER. 19) Hulpitz keek angstig in 't ronddaar zag hjj Madtke en stormde op hem los. Man, man, je moet me helpen Maar, maar, stotterde de nu geheel in de war gebrachte Madtke; wat gebeurt er dan toch eigenljjk? Ik bearjjp er niets van »Dood en duivel, mjjnheer, ge zult me leeren kennen dreunde de basstem van den regimentscommandant steeds nader. Hulpitz sprong naar de d-ur van de pro- viantkamer, maar toen hjj deze gesloten vond, jjlde hjj snel besloten naar de groote kleerkast, waarin gemakkeljjk een volwas sen man kon staan en sprong er in. Nauweljjks had hjj de deur achter zich toegetrokken of PaprikofF was reeds buiten adem in de keukeu gestormd. Hjj bleef staan en wischte zich het zweet van 't hoofd. >Aan dit souper zal ik lang denken proestte hjj. »Die Stackelsberg is een echte duivel. Eerst brult bjj als esu bezetene te gen Stulpitz, en als ik met een grapje de zaak in orde wil brengen om de harmonie van het souper niet te storen, vaart hjj als een brullende leeuw op mg los, noemt mg de ellendige verleider van zjjne vrouw, alsof ik iets verleideljjks aan me had, en wil met de geschreven taal een band rondom alle dialecten. Laat het zjjn dat de Zeeuw, de Fries, de Hollander den Betuwer niet ver staat, wanneer zjj hun dialect apart zetten en zoo spreken als de geschreven taal 't hun voorschrjjft, verstaan ze elkander uit muntend. Deze omstandigheid maakt dat de dialecten niet zoo ver uit elkaar loopen als dat in China het geval is. De dialecten in het Hemel8che rjjk zjjn zoo verschillend, dat ze even zoovela talon vormen. Een voor beeld heldere dit op. De nationale drank thee wordt overal in China met 't z*lfde teeken geschreven. Dit wordt echter slechts in een klein deel als thee uitgesproken, nl. in Tutchou, terwjjl het ia Peking als tsja uit gesproken wordt. Zoo komt het dat een Chinees uit Peking onmogeljjk een landge noot uit Canton te woord kan staan. Zjjn 't zeer ontwikkelde mannen, kennen ze dus een tal schriftteekens, dan doen ze wat we hier doen als we met een doofstomme spreken willen: de een schrjjft, de ander leest en antwoordt eveneens schrifteljjk. Op deze manier moesten de beide lectoren van 't Ber- ljjnsch seminarie met elkaar omgaan. De een kwam uit 't noorden, de ander uit het zuiden, ze verstonden elkaar niet en moesten schrifteljjk converseeren, tot de laa(ste zich het dialect van den eersten had eigen ge maakt. Het dialect van dezen, het Pekingsche, is het taëest bekend en van alle rjjksamb- tenaren wordt gevorderd ook dit te spreken. Wat ons, bjj nader beschouwing van dit dialect verrast, is zjjn a:moede, niet veel meer dan 400 verschillende woorden of let tergrepen, want deze taal kent slechts één lettergrepige woorden. Met dezen ar mei jj ken voorraad moet zich de Pekinees vergenoegen. Hieruit volgt dat elk dezer 400 woorden een aantal verschillende beteekenissen heeft en dat dus het Chineesch bjj uitstek de taal der woordspelingen en raadsels is. Een zeer gewoon middel om den kleinen woord- schat te vergrooten is het uitspreken met verschillenden nadruk. In het Pekingsch kent men 4 wjjzen, in het Cantonsch 9 wjjzen van woordbetoning. Féa enkele let tergreep ji heeft in het Chineesch 49 verschil lende beteekenissen, waarvan één kleed is. De moeiljjkheid der Chineesche uitspraak leer ligt niet alleen hierin, maar ook in het bezwaar dat de vreemd klinkende ge luiden voor een Europeesch oor opleveren. Zoo b.v. is er een medeklinker tusschen onze j en 1 inliggend en een leeljjke keel- me vechten op het oogenblik, dat ik de eerste kosteljjke Macznrki in den mond wil steken om me voor de overige ellendig uit gevallen spjjzen schadeloos te stellen. Nu zitten de Sagebeins alleen boven aan de tafeldie hebben zich niet laten storen 1 nu die zullen een mooie opruiming onder de Maczurki's honden Die ellendige dwarsgangenl* klonk weer Stackelsberg's stem. »Men weet niet welke kant men uit moet l« Wat is er toch te doen?« vroeg Madtke, de banden ineenslaande. •Stnckelsberg !c steunde de bevende Pa- prikoff >0, hjj is al dicht bjj, waar verstop ik me?« Hjj rende naar de proviandkamer, maar werd door Madtke tegengehouden, terwjjl de stem van den vervolger immer na ier kwam. In doodsangst stormde Paprikoff op de kleerkast los en rnkte deze niettegenstaande de van binnen geboden weerstand open. Op hetzelfde oogenblik sprong bjj ook weer terng en staarde in sprakelooze ver warring Stulpitz aan, die een veelzeggend gebaar maakte en dan schieljjk de kastdeur weer sloot. Reeds hoorde men de voetstappen van den onoiiddelljjk voor de keuken staande officier. In vreeseljjken nood wrong Papri- koff de handen. >0, waarheen nu steunde hg en jjlde naar den jjskeld?r. Behulpzaam opende Madtke de deur en proestend en lachend wrong Paprikoff zjjn dik lichaam in den kelder, waarvan de deur nog juist dicht kon, toen zich de krjjgs- klank, die geen enkele andere taal bezit. Heeft men echter deze inoeiljjkbeden ach ter den rug dan is de spreektaal verder niet lastig te leeren. Grammaire kent deze taal niet, vervoegen en verbuigen zjjn onbekende begrippen. De woorden worden op een kin- derljjk onbeholpen wjjze naast elkaar gezet, steeds in dezelfde volgorde. Maar zooals reeds opgemerkt is, de Chi neesche taal moge niet moeiljjk te leeren zjjn, men leert niet anders dan de spreek taal en staat, deze kennende, voor een Chi neesch boek met den mond vol tanden. Om dat te leeren lezen, heeft zelfs een Chineesch geleerde aan tien jaren nog niet genoeg. 13 ui ten land. Alle bladen bevestigen het bericht, dat de jonge Sipido, die vrjjgesproken is van de beschuldiging van poging tot moord op den prins van Wales, het land heeft verlaten en voegen er bjj, dat hjj naar Parjjs is ge gaan. Zjjn ouders hebben er n.l. de voorkeur aan gegeven, hem de wjjk te doen nemen naar den vreemde, dan hem tot zjjn meer derjarigheid toe te vertrouwen aan een ver- beterin gsgesticht. De chef van de Deensche veiligheidspolitie Madsen, die in het proces-Sipido c.s. als getuige is gehoord, is te Kopenhagen terug gekeerd en heeft verklaard, dat hjj versteld was over den uitslag van het proces. Vol gens hem was Sipido volkomen toereken baar, een koelbloedig misdadigerstype, dat later zeker weer van zich zal doen hooren. Madsen beweert, dat de schoten op den prins van Wales goed gericht waren en doodeljjk geweest zouden zjjn, als zjj het oog of den hals hadden geraakt. Te New-York is het gedurende de drie laatste dagen van de vorige week snik heet geweest. Zaterdag steeg de tempera tuur tot bjj de 100 graden Fahrenheit en viel er veel vocht, zoodat de stad een stoombad geleek. Verscheidene menschen werden amechtig in de gasthuizen gebracht, anderen begingen zelf n oord. Later op den dag begon het te onweeren en te waaien. Enkele gebouwen kregen schade en de bliksem doodde twee menschen en verwond de verscheiden anderen. Ook in de staten in het midden en het oosten van het land is het erg warm geweest, zoodat de oogst geleden heeft. Te Chicago bezweken Zater dag twaalf menschen van de hitte. haftige stappen van den hoofdofficier reeds in de keuken lieten hooren. Op hetzelfde oogenblik opende zich ook de deor van de proviandkamer en onder de woedendste gesticulaties stormde Michel- berger gevolgd door den handenwringen den hotelhouder de keuken binnen. •Ik laat me met niets inbetaal uw in terest, of dreigde Miehelberger. Maar gebruik toch uw verstand vleide Schurich. Maar Miehelberger weerde hem met beide handen af, terwjjl bjj als bezeten vooruit- stormde en daarbjj over den schouder met een duivels jh gezicht naar den vertwjjfelenden hotelhouder omkeek. Pardoes liep de woekeraar tegen den bin- nenstormenden hoofdofficier aan. 't Was een flinke carambole. Mjjnheer!* bralde de hierdoor nog woe dender geworden heethoofdige Stackelsberg. Kunt ge niet zien? Moet je tls een dol geworden os zoo voortholleL?* Maar op hetzelfde oogenblik wcrd het purperroode gezicht van Stackelsberg eenige nuances bleeker. Michelbergensteunde de hoofdofficier, alle hemels »Dat treft prachtig, mjjnheer! krjjschte Miehelberger. Eindeljjk zult u zoo goed willen zjjn me te woord te staan wegens* Hg kwam niet verder, want tegeljjker- tjjd hoorde men weder luid hulpgeschreeuw en dadeljjk kwam Elise handenwringend en met alle big ken van ontzetting ia de keuken stormen. •Papa, papa! schreeuwde ze reeds vau Het moet thans gebleken zjjn, dat alle verhalen over onmen«cheljjk optreden van de bemanning van sleepbooten te New-York tegenover slachtoffers van den vreeseljjken brand, die om hulp riepen, praatjes zjjn geweest. Niemand is uitgekomen op de door den burgemeester van Hoboken uitgeloofde premie van 1000 dollar om een dier on- menschen aan te wjjzen en de bond van schuitenvoerders heeft thans ook een geljjke premie uitgeloofd. Aan boord van een stoomschip, midden op den Atlantischen Oceaan, heeft onlangs een moeder op zeer treurige wjjze een kind verloren. Een dame was daar met hare kinderen alleen in een kajuit eu dreigde schertsend het jongste kindje, dat maar niet ophield met schreeuwen: »als je zoo stout bent, zullen wjj je door het kajuitraampje in zee zetten. Eenige oogenblikken later moest zij even de kajuit verlaten, en toen ze terugkwam was het jongste kind weg. Waar is het kleintje?* vroeg zjj onge rust. >0, maatje,* was het antwoord, »zjj was weer zoo stout en toen hebben wjj haar door het kajuitraampje in zee gezet.* Het schip stopte onmiddellijk en voer terug om naar het kind te zoeken, maar natuurljjk bleef dat zoeken vruchteloos. Om Europa in China minder macht te geven wenscht Engeland zoo min mogelijk groote troepenzendingen door de Europee- Rche mogendhedenvolgens haar oordeel is Japan het eenige rjjk, dat met kracht kan pogen de orde in China te herstellen. Uiteen telegram uit Sjanghai echter bljjkt, dat Frankrjjk, Rusland en Duitschland van een ander gevoelen zjjn, en dat zelfs een groote landing van Japansche troepen in China ongewenscht is. De Russische admi raal verklaarde zich ernstig tegen Japan's plan. De Russische consul-generaal te Sjan ghai heeft aan den correspondent der Daily Express* gezegd, dat de Russische regeering niet gelooft aan Japan's goede gezindheid. Als Japan een aanzienlijk leger naar China zendt is het niet de bedoeling de orde te herstellen, maar eerder gericht tegen Rus land. Japan zoekt wraak voor Port Arthur en Korea. De Russische regeering ducht ge konkel tusschen Engeland en Japan. De Daily Mail* verneemt uit Tientsin De geallieerden missen een aanvoerder. Chi neesche scherpschutters, verscholen iu de verre.* »Om 's hemels wil kind, wat is er? vroeg deze. Een vreesijjk ongeluk is er in de eet zaal gebeurd I zuchtte Elisede familie Sarebeiu* Wat is er met hen?* Ze hebben den ganschen schoffel Mac- zurke's opgegeten, en thans doen ze als waanzinnig; ze schreeuwen dat ze moeten sterven want dat de Maczurke's vergiftigd zgn.« Schurich sloeg de handen ineen. De menschen zjjn dolsteunde hjj, dat moest er nog bjjkomeD Hg wilde door de deur gaan maar liep daar tegen den ademloos aanloopenden Bruno Homer aan. Te zdfder tjjd sloegen Paprikoff en Hulpitz een waren roffel van binnen tegen de gesloten kastdeur. Daar ben ik! riep Bruno vrooljjk. Madtke sprong hem als een kat om den hals. Booswicht ik zal ja worgen! Lachend schudde Höraer hem af. Wat is er toch in die kast? riep de be angstigde Elise. Zjj deed haar open en stond verslagen als Hugo van Hulpitz er met een ellenlang gezicht uit kwam. Haar verslagen heid werd nog grooter toen ook Paprikoff met een door pjjn vertrokken gezicht er uit kroop. O wee, de Maczurke's ze zjjn st unde Hulpitz.* Wat moet Paprikoffs lievelingsspjjs hier? vroeg Bruno. Maar ep 't zelfde oogenblik had Papri koff, dis, zoodra hg hem had hooren spre- bouwvallea van buitonlandsche factorgen, onderhouden een moorddadig tirailleervuur met rookvrjj kruit op de geallieerden. Er zjjn brieven gevonden van een Britsche wapenfabriek, den onderkoning aanbiedend een geheel legerkorps binnen acht maanden te wapenen voor een half millioen pond sterling. Uit Tientsin wordt van 29 Juni over Sjanghai geseind dat de best ingelichte lie den aldaar den toestand der vreemdelingen te Peking als bepaald wanhopig btschouwen. daar het met de beschikbare strjjdmacht onmogeljjk is de stad te ontzetten. De com mandanten der vereenigde troepen zjjn tot het uiterste bereid, maar een geforceerden marsch naar Peking te beproeven zou ge- Ijjkstaan met diens geheele vernietiging en het vermoorden ran de gansche beschaafde bevolking. Voor zoodanige poging moeten de ge allieerden niet alleen over een voldoende macht beechikken, om de Chineezen te ver slaan, maar ook om de gemeenschap te onderhouden met de operatie-basis voor het vervoer van zieken en gewonden en voor den geregelden aanvoer van drinkwater. Dit laatste pnnt is wel haast het belangrjjkste, want alle patten zjjn vergiftigd. Generaal Tung Pun Siang rukt met zjjn leger van 10.000 Mahomedaansche rekruten, van het Zuidwesten naar Peking op, in welks nabjjheid reeds 50.000 man troepen staan. De Keizerin is naar haar zomerverblijf gevlucht. De Mohamedanen en Boksers vechten in de straten van Peking. Tien re gimenten van het leger van generaal Nieh zjjn ten noorden van Tientsin aan het mui ten geslagen. De verbonden troepen staken de voorsteden dier stad in brand, om te voorkomen dat de muiters daar een schuil plaats vonden bjj de vreedzame Cuineezen en de Boksers plunderen de omliggende dorpen. Den 29sten Juni, voor het eerst sedert 14 dagen, werd Tientsin niet gebombardeerd. In de straten ziet men geen enkelen Chi nees. pe rjjksten zjjn met huu gezinnen de stad ontvlucht, ora elders beschutting te zoeken; de overigen verbergen zich achter hunne huizen en schieten op de Europea nen die voorbjj komen. Duizenden Ijjken van Chineezen ligiren onbegraven buiten Tientsin of drjjven langs de rivier naar Takoe. ken verrast had opgekeken, hem herkend. Hjj stortte in razende woede op hem los en schreeuwde Schurk 1 dat is jou werkl je hebt de Maczurke's vergiftigd o, die Maczurke's ik. Maar wat is er dan toch! schreeuwden al de anderen. Alleen de hoofdofficier nam geen deel aan dat algemeen gevraag; hjj scheen zelfs het plotseling voor den dag ko men van zjjn ongehoorzamen luitenant niet te bemerken, maar leunde doodsbleek en met door pjjn verwrongen trekken tegen de keu kendeur. Noch Paprikoff, noch Hulpitz konden een woord spreken. Ze maakten vertwjjfelende gebaren, rolden wild met de oogen en druk ten beiden de handen tegen de maag, waar ze buitengewone pjjnen schenen te Ijjden. Dan, geljjktjjdig hielden ze hunne zak doeken voor den mond, terwjjl ze een eigen aardig wurgend geluid maakten. Ze stormden te geljjk de keuken uit, liepen tegen den hoofdofficier aan, die merk waardig dezelfde gesticulaties maakte en nadat ze op en over elkaar gerold waren, renden ze in vliegende haast weg reeds in de gang geluiden makend, waarover we den sluier der naastenliefde laten vallen. Daar dook de keukenjongen op en zwaai de triomfeerend een wit briefje boven 't hoofd. Wat is er toch? wat gebeurd er? rroeg Elise. imiWSKMI tan Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1