Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
M 1919.
De Chineesche taal.
FEUILLETON.
De nieuwe Kok.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 11 JULI.
1900.
LAND VAM ALTENA
TOOK
Dit blad rersch^Ht WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden f 1.00.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 60 et. Elke regel
meer 7*/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Nu aller oogrn naar China gewend zijn,
mag het niet ontjjdig heeten ook een vluch-
tigen blik op de taal van dit in alle op
zichten merkwaardig land te werpen en
eenige eigenaardigheden daarvan in 't licht
te stellen.
Wat ons dan 't allereerst in 't oog valt
is de tegenstelling tusschen de geschreven
en gesproken taal. Terwjjl in Europeesche
talen het geschreven woord jaist of bjjna
juist het gesprokene weergeeft, is dit in 't
Cbineesch heel anders't geschreven woord
geeft geen enkele aanduiding voor de uit
spraak. Dat komt doordat het Chiueesche
schrift een beeldschrift is. dat niet de klan
ken door teekens, maar de beteekenis door
een prentje afbeeldt. In den loop der eeuwen
zjjn deze afbeeldingen z°er vereenvoudigd,
zoodat in dezen tjjd bjj slechts zeer weinige
een spoor van het oude beeld te herkennen
is, bjj die nl. waarvan de teekening zeer
gemakkeijjk is, als zod, boom enz. Verder
scbrjjven de Chineezen wel van boven naar
beneden, maar van rechts naar links en
begint dus hun boek naar ons begrip van
achteren naar voren.
Genoeg om te doen zien dat 't scbrjjven
en lezen in 't Chineesch bezwaren biedt als
geen taal in Europa. Men bedenkeieder
woord, ieder begrip heeft zijn bjjzonder beeld.
Om al 't geschrevene te verstaan, moet men
circa 4000 zulke schriftbeelden kennen. Daar
komt bjj, dat wie al 't hedendaagsch Chi
neesch leert en begrjjpt, toch als een vreem
deling staat tegenover dat uit den klas
sieken tjjd van 2000 jaren geleden, daar
de meeste teekens toen een andere beteekenis
hadden dan heden.
Om de werken der Chineesche literatuur
te lezen, wordt een studie vereiecht die over
een halven menscbenleeftjjd loopt. Voor den
beschaaf Jen Chinees vordert het ankel lezen
van de hoofd voortbrengselen zjjner letter
kunde een zoo kolossalen arbeid, dat voor iets
anders geen tjjd overschiet en alle vreemde
talen, onverstaanbaar als ze hem zjjn, on
beduidend en van geen waarde toeschjjnen.
In China kunnen dan ook slechts wei
nigen lezen. De groote massa leert alleen
de teekens, die in 't bedrjjf of beroep on
ontbeerlijk zjjn, en die bjj de oieesten het
getal 100 niet te boven gaan.
Dit gebrek aan ontwikkeling in de ge
schreven teal heeft een zeer nadeelig gevolg
voor de gesproken taal. Bg ons b.v. vormt
£ene Humoristische Vertelling
GEORG HöCKER. 19)
Hulpitz keek angstig in 't ronddaar
zag hjj Madtke en stormde op hem los.
Man, man, je moet me helpen
Maar, maar, stotterde de nu geheel in
de war gebrachte Madtke; wat gebeurt er
dan toch eigenljjk? Ik bearjjp er niets van
»Dood en duivel, mjjnheer, ge zult me
leeren kennen dreunde de basstem van den
regimentscommandant steeds nader.
Hulpitz sprong naar de d-ur van de pro-
viantkamer, maar toen hjj deze gesloten
vond, jjlde hjj snel besloten naar de groote
kleerkast, waarin gemakkeljjk een volwas
sen man kon staan en sprong er in.
Nauweljjks had hjj de deur achter zich
toegetrokken of PaprikofF was reeds buiten
adem in de keukeu gestormd. Hjj bleef
staan en wischte zich het zweet van 't hoofd.
>Aan dit souper zal ik lang denken
proestte hjj. »Die Stackelsberg is een echte
duivel. Eerst brult bjj als esu bezetene te
gen Stulpitz, en als ik met een grapje de
zaak in orde wil brengen om de harmonie
van het souper niet te storen, vaart hjj als
een brullende leeuw op mg los, noemt mg
de ellendige verleider van zjjne vrouw, alsof
ik iets verleideljjks aan me had, en wil met
de geschreven taal een band rondom alle
dialecten. Laat het zjjn dat de Zeeuw, de
Fries, de Hollander den Betuwer niet ver
staat, wanneer zjj hun dialect apart zetten
en zoo spreken als de geschreven taal 't
hun voorschrjjft, verstaan ze elkander uit
muntend. Deze omstandigheid maakt dat de
dialecten niet zoo ver uit elkaar loopen als
dat in China het geval is. De dialecten in
het Hemel8che rjjk zjjn zoo verschillend,
dat ze even zoovela talon vormen. Een voor
beeld heldere dit op. De nationale drank thee
wordt overal in China met 't z*lfde teeken
geschreven. Dit wordt echter slechts in een
klein deel als thee uitgesproken, nl. in
Tutchou, terwjjl het ia Peking als tsja uit
gesproken wordt. Zoo komt het dat een
Chinees uit Peking onmogeljjk een landge
noot uit Canton te woord kan staan. Zjjn
't zeer ontwikkelde mannen, kennen ze dus
een tal schriftteekens, dan doen ze wat we
hier doen als we met een doofstomme spreken
willen: de een schrjjft, de ander leest en
antwoordt eveneens schrifteljjk. Op deze
manier moesten de beide lectoren van 't Ber-
ljjnsch seminarie met elkaar omgaan. De
een kwam uit 't noorden, de ander uit het
zuiden, ze verstonden elkaar niet en moesten
schrifteljjk converseeren, tot de laa(ste zich
het dialect van den eersten had eigen ge
maakt.
Het dialect van dezen, het Pekingsche,
is het taëest bekend en van alle rjjksamb-
tenaren wordt gevorderd ook dit te spreken.
Wat ons, bjj nader beschouwing van dit
dialect verrast, is zjjn a:moede, niet veel
meer dan 400 verschillende woorden of let
tergrepen, want deze taal kent slechts één
lettergrepige woorden. Met dezen ar mei jj ken
voorraad moet zich de Pekinees vergenoegen.
Hieruit volgt dat elk dezer 400 woorden
een aantal verschillende beteekenissen heeft
en dat dus het Chineesch bjj uitstek de
taal der woordspelingen en raadsels is. Een
zeer gewoon middel om den kleinen woord-
schat te vergrooten is het uitspreken met
verschillenden nadruk. In het Pekingsch
kent men 4 wjjzen, in het Cantonsch 9
wjjzen van woordbetoning. Féa enkele let
tergreep ji heeft in het Chineesch 49 verschil
lende beteekenissen, waarvan één kleed is.
De moeiljjkheid der Chineesche uitspraak
leer ligt niet alleen hierin, maar ook in
het bezwaar dat de vreemd klinkende ge
luiden voor een Europeesch oor opleveren.
Zoo b.v. is er een medeklinker tusschen
onze j en 1 inliggend en een leeljjke keel-
me vechten op het oogenblik, dat ik de
eerste kosteljjke Macznrki in den mond wil
steken om me voor de overige ellendig uit
gevallen spjjzen schadeloos te stellen. Nu
zitten de Sagebeins alleen boven aan de
tafeldie hebben zich niet laten storen 1 nu
die zullen een mooie opruiming onder de
Maczurki's honden
Die ellendige dwarsgangenl* klonk weer
Stackelsberg's stem. »Men weet niet welke
kant men uit moet l«
Wat is er toch te doen?« vroeg Madtke,
de banden ineenslaande.
•Stnckelsberg !c steunde de bevende Pa-
prikoff >0, hjj is al dicht bjj, waar verstop
ik me?«
Hjj rende naar de proviandkamer, maar
werd door Madtke tegengehouden, terwjjl
de stem van den vervolger immer na ier
kwam.
In doodsangst stormde Paprikoff op de
kleerkast los en rnkte deze niettegenstaande
de van binnen geboden weerstand open.
Op hetzelfde oogenblik sprong bjj ook
weer terng en staarde in sprakelooze ver
warring Stulpitz aan, die een veelzeggend
gebaar maakte en dan schieljjk de kastdeur
weer sloot.
Reeds hoorde men de voetstappen van
den onoiiddelljjk voor de keuken staande
officier. In vreeseljjken nood wrong Papri-
koff de handen. >0, waarheen nu steunde
hg en jjlde naar den jjskeld?r.
Behulpzaam opende Madtke de deur en
proestend en lachend wrong Paprikoff zjjn
dik lichaam in den kelder, waarvan de deur
nog juist dicht kon, toen zich de krjjgs-
klank, die geen enkele andere taal bezit.
Heeft men echter deze inoeiljjkbeden ach
ter den rug dan is de spreektaal verder niet
lastig te leeren. Grammaire kent deze taal
niet, vervoegen en verbuigen zjjn onbekende
begrippen. De woorden worden op een kin-
derljjk onbeholpen wjjze naast elkaar gezet,
steeds in dezelfde volgorde.
Maar zooals reeds opgemerkt is, de Chi
neesche taal moge niet moeiljjk te leeren
zjjn, men leert niet anders dan de spreek
taal en staat, deze kennende, voor een Chi
neesch boek met den mond vol tanden. Om
dat te leeren lezen, heeft zelfs een Chineesch
geleerde aan tien jaren nog niet genoeg.
13 ui ten land.
Alle bladen bevestigen het bericht, dat
de jonge Sipido, die vrjjgesproken is van de
beschuldiging van poging tot moord op
den prins van Wales, het land heeft verlaten
en voegen er bjj, dat hjj naar Parjjs is ge
gaan. Zjjn ouders hebben er n.l. de voorkeur
aan gegeven, hem de wjjk te doen nemen
naar den vreemde, dan hem tot zjjn meer
derjarigheid toe te vertrouwen aan een ver-
beterin gsgesticht.
De chef van de Deensche veiligheidspolitie
Madsen, die in het proces-Sipido c.s. als
getuige is gehoord, is te Kopenhagen terug
gekeerd en heeft verklaard, dat hjj versteld
was over den uitslag van het proces. Vol
gens hem was Sipido volkomen toereken
baar, een koelbloedig misdadigerstype, dat
later zeker weer van zich zal doen hooren.
Madsen beweert, dat de schoten op den
prins van Wales goed gericht waren en
doodeljjk geweest zouden zjjn, als zjj het
oog of den hals hadden geraakt.
Te New-York is het gedurende de drie
laatste dagen van de vorige week snik
heet geweest. Zaterdag steeg de tempera
tuur tot bjj de 100 graden Fahrenheit en
viel er veel vocht, zoodat de stad een
stoombad geleek. Verscheidene menschen
werden amechtig in de gasthuizen gebracht,
anderen begingen zelf n oord. Later op den
dag begon het te onweeren en te waaien.
Enkele gebouwen kregen schade en de
bliksem doodde twee menschen en verwond
de verscheiden anderen. Ook in de staten
in het midden en het oosten van het land
is het erg warm geweest, zoodat de oogst
geleden heeft. Te Chicago bezweken Zater
dag twaalf menschen van de hitte.
haftige stappen van den hoofdofficier reeds
in de keuken lieten hooren.
Op hetzelfde oogenblik opende zich ook
de deor van de proviandkamer en onder
de woedendste gesticulaties stormde Michel-
berger gevolgd door den handenwringen den
hotelhouder de keuken binnen.
•Ik laat me met niets inbetaal uw in
terest, of dreigde Miehelberger.
Maar gebruik toch uw verstand vleide
Schurich.
Maar Miehelberger weerde hem met beide
handen af, terwjjl bjj als bezeten vooruit-
stormde en daarbjj over den schouder met
een duivels jh gezicht naar den vertwjjfelenden
hotelhouder omkeek.
Pardoes liep de woekeraar tegen den bin-
nenstormenden hoofdofficier aan. 't Was een
flinke carambole.
Mjjnheer!* bralde de hierdoor nog woe
dender geworden heethoofdige Stackelsberg.
Kunt ge niet zien? Moet je tls een dol
geworden os zoo voortholleL?* Maar op
hetzelfde oogenblik wcrd het purperroode
gezicht van Stackelsberg eenige nuances
bleeker.
Michelbergensteunde de hoofdofficier,
alle hemels
»Dat treft prachtig, mjjnheer! krjjschte
Miehelberger. Eindeljjk zult u zoo goed
willen zjjn me te woord te staan wegens*
Hg kwam niet verder, want tegeljjker-
tjjd hoorde men weder luid hulpgeschreeuw
en dadeljjk kwam Elise handenwringend
en met alle big ken van ontzetting ia de
keuken stormen.
•Papa, papa! schreeuwde ze reeds vau
Het moet thans gebleken zjjn, dat alle
verhalen over onmen«cheljjk optreden van
de bemanning van sleepbooten te New-York
tegenover slachtoffers van den vreeseljjken
brand, die om hulp riepen, praatjes zjjn
geweest. Niemand is uitgekomen op de door
den burgemeester van Hoboken uitgeloofde
premie van 1000 dollar om een dier on-
menschen aan te wjjzen en de bond van
schuitenvoerders heeft thans ook een geljjke
premie uitgeloofd.
Aan boord van een stoomschip, midden
op den Atlantischen Oceaan, heeft onlangs
een moeder op zeer treurige wjjze een kind
verloren.
Een dame was daar met hare kinderen
alleen in een kajuit eu dreigde schertsend
het jongste kindje, dat maar niet ophield
met schreeuwen: »als je zoo stout bent,
zullen wjj je door het kajuitraampje in zee
zetten.
Eenige oogenblikken later moest zij even
de kajuit verlaten, en toen ze terugkwam
was het jongste kind weg.
Waar is het kleintje?* vroeg zjj onge
rust. >0, maatje,* was het antwoord, »zjj
was weer zoo stout en toen hebben wjj haar
door het kajuitraampje in zee gezet.* Het
schip stopte onmiddellijk en voer terug om
naar het kind te zoeken, maar natuurljjk
bleef dat zoeken vruchteloos.
Om Europa in China minder macht te
geven wenscht Engeland zoo min mogelijk
groote troepenzendingen door de Europee-
Rche mogendhedenvolgens haar oordeel is
Japan het eenige rjjk, dat met kracht kan
pogen de orde in China te herstellen.
Uiteen telegram uit Sjanghai echter bljjkt,
dat Frankrjjk, Rusland en Duitschland van
een ander gevoelen zjjn, en dat zelfs een
groote landing van Japansche troepen in
China ongewenscht is. De Russische admi
raal verklaarde zich ernstig tegen Japan's
plan. De Russische consul-generaal te Sjan
ghai heeft aan den correspondent der Daily
Express* gezegd, dat de Russische regeering
niet gelooft aan Japan's goede gezindheid.
Als Japan een aanzienlijk leger naar China
zendt is het niet de bedoeling de orde te
herstellen, maar eerder gericht tegen Rus
land. Japan zoekt wraak voor Port Arthur
en Korea. De Russische regeering ducht ge
konkel tusschen Engeland en Japan.
De Daily Mail* verneemt uit Tientsin
De geallieerden missen een aanvoerder. Chi
neesche scherpschutters, verscholen iu de
verre.*
»Om 's hemels wil kind, wat is er?
vroeg deze.
Een vreesijjk ongeluk is er in de eet
zaal gebeurd I zuchtte Elisede familie
Sarebeiu*
Wat is er met hen?*
Ze hebben den ganschen schoffel Mac-
zurke's opgegeten, en thans doen ze als
waanzinnig; ze schreeuwen dat ze moeten
sterven want dat de Maczurke's vergiftigd
zgn.«
Schurich sloeg de handen ineen. De
menschen zjjn dolsteunde hjj, dat moest
er nog bjjkomeD
Hg wilde door de deur gaan maar liep
daar tegen den ademloos aanloopenden
Bruno Homer aan. Te zdfder tjjd sloegen
Paprikoff en Hulpitz een waren roffel van
binnen tegen de gesloten kastdeur.
Daar ben ik! riep Bruno vrooljjk.
Madtke sprong hem als een kat om den
hals. Booswicht ik zal ja worgen!
Lachend schudde Höraer hem af.
Wat is er toch in die kast? riep de be
angstigde Elise. Zjj deed haar open en stond
verslagen als Hugo van Hulpitz er met een
ellenlang gezicht uit kwam. Haar verslagen
heid werd nog grooter toen ook Paprikoff
met een door pjjn vertrokken gezicht er uit
kroop.
O wee, de Maczurke's ze zjjn
st unde Hulpitz.*
Wat moet Paprikoffs lievelingsspjjs hier?
vroeg Bruno.
Maar ep 't zelfde oogenblik had Papri
koff, dis, zoodra hg hem had hooren spre-
bouwvallea van buitonlandsche factorgen,
onderhouden een moorddadig tirailleervuur
met rookvrjj kruit op de geallieerden. Er
zjjn brieven gevonden van een Britsche
wapenfabriek, den onderkoning aanbiedend
een geheel legerkorps binnen acht maanden
te wapenen voor een half millioen pond
sterling.
Uit Tientsin wordt van 29 Juni over
Sjanghai geseind dat de best ingelichte lie
den aldaar den toestand der vreemdelingen
te Peking als bepaald wanhopig btschouwen.
daar het met de beschikbare strjjdmacht
onmogeljjk is de stad te ontzetten. De com
mandanten der vereenigde troepen zjjn tot
het uiterste bereid, maar een geforceerden
marsch naar Peking te beproeven zou ge-
Ijjkstaan met diens geheele vernietiging en
het vermoorden ran de gansche beschaafde
bevolking.
Voor zoodanige poging moeten de ge
allieerden niet alleen over een voldoende
macht beechikken, om de Chineezen te ver
slaan, maar ook om de gemeenschap te
onderhouden met de operatie-basis voor het
vervoer van zieken en gewonden en voor
den geregelden aanvoer van drinkwater. Dit
laatste pnnt is wel haast het belangrjjkste,
want alle patten zjjn vergiftigd.
Generaal Tung Pun Siang rukt met zjjn
leger van 10.000 Mahomedaansche rekruten,
van het Zuidwesten naar Peking op, in
welks nabjjheid reeds 50.000 man troepen
staan.
De Keizerin is naar haar zomerverblijf
gevlucht. De Mohamedanen en Boksers
vechten in de straten van Peking. Tien re
gimenten van het leger van generaal Nieh
zjjn ten noorden van Tientsin aan het mui
ten geslagen. De verbonden troepen staken
de voorsteden dier stad in brand, om te
voorkomen dat de muiters daar een schuil
plaats vonden bjj de vreedzame Cuineezen
en de Boksers plunderen de omliggende
dorpen.
Den 29sten Juni, voor het eerst sedert
14 dagen, werd Tientsin niet gebombardeerd.
In de straten ziet men geen enkelen Chi
nees. pe rjjksten zjjn met huu gezinnen de
stad ontvlucht, ora elders beschutting te
zoeken; de overigen verbergen zich achter
hunne huizen en schieten op de Europea
nen die voorbjj komen.
Duizenden Ijjken van Chineezen ligiren
onbegraven buiten Tientsin of drjjven langs
de rivier naar Takoe.
ken verrast had opgekeken, hem herkend.
Hjj stortte in razende woede op hem los
en schreeuwde
Schurk 1 dat is jou werkl je hebt de
Maczurke's vergiftigd o, die Maczurke's
ik.
Maar wat is er dan toch! schreeuwden
al de anderen. Alleen de hoofdofficier nam
geen deel aan dat algemeen gevraag; hjj
scheen zelfs het plotseling voor den dag ko
men van zjjn ongehoorzamen luitenant niet
te bemerken, maar leunde doodsbleek en met
door pjjn verwrongen trekken tegen de keu
kendeur.
Noch Paprikoff, noch Hulpitz konden een
woord spreken. Ze maakten vertwjjfelende
gebaren, rolden wild met de oogen en druk
ten beiden de handen tegen de maag, waar
ze buitengewone pjjnen schenen te Ijjden.
Dan, geljjktjjdig hielden ze hunne zak
doeken voor den mond, terwjjl ze een eigen
aardig wurgend geluid maakten.
Ze stormden te geljjk de keuken uit,
liepen tegen den hoofdofficier aan, die merk
waardig dezelfde gesticulaties maakte
en nadat ze op en over elkaar gerold waren,
renden ze in vliegende haast weg reeds in
de gang geluiden makend, waarover we den
sluier der naastenliefde laten vallen.
Daar dook de keukenjongen op en zwaai
de triomfeerend een wit briefje boven 't
hoofd.
Wat is er toch? wat gebeurd er? rroeg
Elise.
imiWSKMI
tan
Wordt vervolgd).