SI B
Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Boinmelenvaard.
De Officier van Justitie.
Ëj&k
M 1931.
FEUILLETON.
land van .alten^
Uitgever: L. J. VEERMAH, Heusden.
WOENSDAG 22 AUG.
1900.
PI
IfffS
J BP
YOOB
O
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprgi: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
De heer Nicolaas Beets, rustend predikant,
wonende te Utrecht, is dezer dagen een eer
te beurt gevalleD, door geen zjjner confraters-
letterkundigen genotenvan zjjn eerste
pennevrucht, de Cumera Obscura, is de 20ste
druk verschenen.
Dat wil wat zeggen voor ons land, dat
een dergeljjke vermenigvuldiging alleen kent
op 't gebied van sehoolliteratuur. Het wil
ook wat zeggen voor ons volk. Het wil
zeggen, dat de Nederlander nog altjjd het
ouderwetsche, degelijke Hollandsch van den
schrjjver op prjjs stelt, hoe ook de mannen
van den Nieuwen Gids-stjjl hem toelonken.
De Camera Obscura is zoo'n echt Hol
landsch boekalle personen, daarin ge
schetst, zjjn menschen van vleesch en bloed,
natuurgetrouw voorgesteld. Geschreven in
een tjjd, toen men op godsdienstig terrein
nog niet de verdeeldheid kende, waarop
onze dagen niet bogen mogen, bevat het
geen enkel aanstooteljjke zinsnede en kan
het iedereen in handen gegeven worden.
Ook de jeugd. Het wordt dan ook in vele
inrichtingen van onderwijs onder de dage-
lijksche leesboeken gevonden en het is daar
onder niet het minst geliefde.
Er is in de 19de eeuw geen boek ver
schenen, waarover zooveel geschreven is als
over dit. Altgd in den meest vredelievenden
vorm. Het is ook een verdienste van dit
werk, dat het uitlokte tot vragen en op
helderingen. Een werk, waarop men gesteld
is, wil men ook in den grond verstaan en
zoo is het gebeurd dat Beets bestormd werd
met brieven, waarin op meer licht aange
drongen werd. Reeds in de 7de diuk (1864)
zinspeelt hjj hierop, maar kan er noniet
toe besluiten. Ook bniten hem om is men
aan 't zoeken en vragen gegaan en kwam
dan somtjjds tot de meest zonderlinge uit
leggingen.
Ieder kent Robertas Nurks, een onaan
genaam mensch, die met den schrjjver een
dagje in den Haarlemmerhout doorbrengt.
In dit verhaal wordt een bladzjjde gewjjd
aan de verschillende soorten Haarlemsche
wandelaars. Te elf ureD, zegt de schrgver,
rukt de voorhoede opde kleine winkeliers
met lange roksmouwen, de ambachtsbazen
met hooge hoeden, lange panden en lange
lenden, de boekhou ders, die waHen dragen
enz.
NOVELLE
HANS WACHENHUSEN.
5)
Maar haar blik was koel geweest, zjjn
verschjjtiing, zulks meende hjj zich te her
inneren, had volstrekt geen sympathie voor
hem bjj haar doen ontstaannu gold het,
het geluk hebbende aan hare zjjde te zitten,
zich in het schitterendste licht aan haar te
vertoonen en al zjjne voortreffaljjke geestes
gaven te ontwikkelen. Hg sprak met haar
met al da warmte, welke zjjn hart gevoelde,
al zjjn bespraaktheid wendde hjj aan, om
hat>r te behagen, en 't gelukte hem Hilda's
aanvankeljjke achterhoudendheid te over
winnen, haar warmer te maken.
Ook zjj werd spraakzamerzjj luisterde
weldra niet alleen meer naar zjjue woorden,
muar toonde hem zelfs een levendigen aard,
een geestige vatbaarheidzjj stemde met
zjjne ideeëu overeen en vulde ze aan met
echt vrouweljjke diepzinnigheid.
Hilda toonde hem als zjj glimlachte
schitterende witte tanden, van bezieling
fonkelende oogen, en hjj zag de zoo fraaie
hand, de zeldzame kleur van het haar, dat
aan het voorhoofd en de slapen als met
een zilverglans uit de fluweelzachte huid
ontsproot, om langzamerhand in matgoud
over te gaandat alles bracht hem in een
koortsigs verrukking, en Hilda moest na-
Het is in 1885 ia een blad gevraagd en een
kleine wjjle daarna door een deskundige
beantwoord. Watten, zei deze, worden tot
vulling gebruikt van mantels of andere
kleedingstukken. Een ander herinnerde zich
dat watten gebruikt worden om jassen op
de borst te voeren, om er meer gezet uit
te zien, wat voor boekhouders misschien
wel noodig is; voor jonge luitenants moet
dat een middel zjjn om een krjjgshaftig
voorkomen te hebben.
De schrgver heeft van deze nn andere cor
respondentie veel pleizier gehad. Is het niet
aardig misverstaan te worden, het is stree-
lend zjjn werk zoo tot in de puntjes nage
spoord te zien. In e&n lateren druk heeft
de schrjjver door toevoeging »in de ooren*
alle misvatting voorkomen.
In 1887 heeft Beets aan den algemeenen
drang toegegeven en een werk het licht
doen zien met snoodige en onnoodige op
helderingen,* waarin hjj toont nog de oude
te zjjn. Eén voorbeeld. Hg schrjjft: een des
kundig lezer heeft mjj de opmerking ge
maakt dat in den zin »waar de gort geoogst
wordt* het woord geoogst foutief is, daar
gort gepeld wordt. Voor degenen, die dit
bezwaar mochten deelen, beloof ik het te
zullen wegnemen, op hetzelfde oogenblik,
waarin ik bemerk, dat de uitdrukking wijn'
oogst niet meer naar haar bedoeling wordt
verstaan.
Zoo kuunen we dan nu de Camera Obscura
ten volle genieten. Al wat in dit schoone
boek uit den tjjd is, wordt door de »op-
helderingen* verduideljjkt. Maar ook zonder
deze, nog al dure aanteekeningen, big ft dit
boek een klassiek werk, vol van dien echten
humor, die een traan in 't oog, een glim
lach om de lippen toovert, een boek, dat
hoe oud, nooit veroudert, omdat de mensch
van 60 jaren terug, dezelfde deugden en
zwakheden toont als die van dezen tjjd. Nog
loopen er Nurksen, Van der Hoogens en
Kegges onder ons rond, nog vinden we
binnen onze landpalen Klaartjes en Saarljes,
wier liefde een jongeling gelukkig maakt,
nog Constances van edel bloed, die in stilte
weldoen, nog ondeugende dochters, die in
't geniep verboden lectuur lezen, en Hol-
landsche jongeDS, die liever spelen dan leeren,
nog doch laat ons eindigen. Bewjjst de
20ste druk niet, dat onze landgenooten
vreugde vinden, in al deze en andere geestes
kinderen van den grjjzen Beets?
Hem een woord van eerbiedige hulde en
tuurljjk zien dat zjj indruk op hem maakte.
Maar zjj bleef onbewogen zjj volgde hem
evenwel niet alleen op het gebied van alles
wat het leven schoons heeft, maar bewees
ook daarmede bekend te zjjn verraste hem
onwillekeurig door de fijnste manieren en
noe fijnere denkwijzen.
Zjj sprak niet tot hem over hetgene wat
hjj van zeer sentimenteels vrouwen gewoon
was te hoorenhg was voor haar een
onderhoudende dischgenoot, die haar den
tjjd niet liet haar opmerkzaamheid aan iets
anders te schenken.
Amsfeld was nog niet in de gelegenheid
geweest van zjjn jongeren kollega, den
referendaris en subssituut-olficier Hellwach,
die schuins tegenover hem zat, gewag te
maken. Geheel zjjn wezen was zoodanig
overgegeven aan de pogingen om de naast
hem zittende te behagen, ieder oogenblik
aan te grjjpen om haar profid, haar heer-
lgke buste, haar fier gevormden hals te
bewonderen, dat de jongman geheel uit
zjjne gedachte verdwenen was.
Nu eindeljjk, toen de dischgenoot aan
rechterzjjde van een gunstigen gelegenheid
gebruik maakte, om ook zjjnerzjjds een
woord tot Hilda te richten zweefde Am?-
felds blik toevallig naar Hellwach.
Hjj zag dat hjj stil, verstrooid was en
door zjjn blik getroffen, zich vervolgens
herstellende naar Hilda zag en daarop hem
met zulk «en zonderlinge uitdrukking aan
staarde, alsof hg hem iets had willen mede-
deelen, dat hem zelf verlegen maakte.
Maar Amsfeld, zelf verstrooid en slechts
met zjjn eigen opvlammend hart bezig,
begreep het zonderling gedrag van zjjn
blonden collega niet, ja had ook gean lust
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ot. Groote letters naar plaateruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
ons Vaderland een gelukwensch, dat het de
eer, zulk een werk te bezitten, op prjjs
weet te stellen.
Buitenland.
Tjjdens het waterfeest op de Seine had
Zaterdagavond op de Parjjsche tentoonstel
ling een ernstig ongeluk plaats. Een groot
aantal toeschouwers had zich een plaats
gekozen op de brag over den boulevard
van la Tour-Maubourg tusschen het plein
der invaliden en de Orsay-kade. Herhaal-
deljjk had de politie, uit vrees voor gevaar,
getracht het publiek te laten doorloopen,
maar vergeefs. Op een oogenblik dat er
een geweldig gedrang ontstond, bezweek
de leuning dier brug en een 50 tal perso
nen stortten vau een hoogte van 3 a 4
meter op straat de meesten met het hoofd
omlaag, met het gevolg dat er 29 min of
meer ernstig verwond werden. Twee daar
van zjjn reeds aan de gevolgen bezweken.
Terstond werd van alle kanten hulp ver
leend, terwjjl de politie de brug afsloot,
ter voorkoming van nieuwe ongelukken.
Een voorloopig onderzoek heeft aange
toond dat de ramp het gevolg was van
een paniek, die werd uitgelokt door het
geroep: Brand! De boel stort in! Lad
ders w.dke kreet op hetzelfde oogenblik
ook gehoord is op de brug der Iavaliden
en de Alma-brug. Vermoedeljjk heeft men
dus te doen met kwaadwilligheid.
De President der Republiek heeft dade-
ljjk 1000 francs gezonden om onder de
behoeftigste slachtoffers verdeeld te worden.
Uit het Zuiden van Algiers komen voor
Frankrjjk ongunstige berichten. Op 30 Juli
is in den vroegen morgen een karavaan,
begeleid door een bereden compagnie van
het vreemdenlegioen en voor Igli bestemd,
op drie dagmarschen afstand van Djenien-
es-Dar, door een bende Marokkanen te voet
en te paard aangevallen. De aanval werd
afgeslagen, maar de Fransche troepen had
don negen dooden en zeven en twintig
gewonden. De Marokkanen verloren drie
honderd man, en lieten talrjjke gevange
nen en meer dan honderd paarden achter.
Op 1 Augustus werd een detachement
van acht spahi's en twintig goamiro's, dat
een troep onbeladen kameelen op den terug
weg van Timmimoun moest bewaken, ge
vangen genomen. Alleen de kapitein Boulle
kon, dank zjj de snelheid van zjjn paard,
hem te willen begrjjpen, toen deze wederom
naar de jonge dame tegenover hem zag.
Hjj gevoelde zelfs een aanvechting van
ijverzucht, waarover hg zich schaamde.
Hjj wendde zich opnieuw tot Hilda,
knoopte weder een gesprek met haar aan,
en toen het souper tot zjjne verwondering
afgeloopen jvas, zonder dat hjj bewust was
iets anders dan den aanblik der naast hem
zittende jonge dame genoten, den klank
harer heldere, in zjjne ziel weergalmende
stem gehoord te hebben, ontving zijn arm
een eleetrieken schok, toen hjj dien Hilda
bood en zjj den haren er in legde.
Het gezelschap bevond zich in het salon
weder bjjeen. Amsfeld was in opgetogen
heid en zag slechts Hilda, hield alleen zjjn
blik op haar gericht als zjj door anderen
aangesproken werd, en verzuimde zelfs he
den de dame des huizes zjjn gewone op
lettend h den te betoonen.
Inmiddels zocht Hellwach vergeefs zich
van hem meester te maken, hjj zwierf om
hem heen, zonder hem te kunnen naderen
dan weder zocht hjj in Hilda's nabjjheid
te komen, staarde haar met groote, schier
verschrikte oogen aan, vergat jegens de
dames zjjn plicht te vervullen, en scheen
opgebeurd, toen het gezelschap zich tegen
tien uur verwjjderde het gewone uur
bjj de presidentsvrouw, die hare Dachtrust
lief had.
III
Zwjjgend gingen zjj naast elkaar op het
hooge voetpad van den straatweg stad
waarts, Hellwach met moeite de schreden
van zjjn langen collega bjj houdend.
Amsfeld was opzetteljjk het overige ge-
ontkom*n en het bericht van het gebeurde
te El-Abiod brengen.
De vjjandeljjke stemming der bevolking
neemt bjj den dag toe en men verwacht,
dat de telegrafische gemeenschap verbroken
zal worden. In deze omstandigheden heeft
de generaal, commandant van het 19a le
gercorps te Parjjs, de inscheping van de
voor China bestemde Algergnsche troepen
uitgesteld.
Bjj de manoeuvres en de schietoefeningen,
die op dit oogenblik door de 10 brigade
cavallerie, liggende te Dinant in het kamp
van Coetquidam (Bretagne), worden gehou
den, heeft een droevig ongeluk plaats ge
had.
Toen een escadron van het 24e dragon
ders een charge maakte, bezweek plotseling
de bedekking van een kuil, die uit met
gras en mos overdekte takken bestond en
tot nog toe sterk genoeg was, onder het
gewicht van de paarden van het eerste
peloton, die achter elkaar in de diepte
stortten.
Zoodra men het ongeluk bemerkte,
haastte men hulp te verleenen aan de rui
ters, die onder de paarden lagen en nogal
zwaar gekwetst waren, vooral aan het
hoofd. Van enkele dragonders waren de
ooren als 't ware afgesneden door de hel
men.
In Londen woedde Zaterdag boven som
mige gedeelten van de stad een hevig on
weer en in sommige, vooral in de Zuide-
ljjke districten, vielen hevige slagregens.
Het onweer verlaagde de temperatuur
echter niet. Zaterdagnacht was het druk
kend warm en Zondagmorgen om 10 uur
wees de thermometer al 80 gr. Ook was
er absoluut geen koeltje, verscheidene per
sonen vielen weer uitgeput neer. Dit was de
8ste dag van de nieuwe warmtegolf, gedu
rende welke periode 80 gevallen van zonne
steek in de verschillende Londensche hos
pitalen behandeld werden en 12 personen
bezweken.
Den 20 Augustus zal de zaak-Bresci voor
het Hof van Appèl dienen onder presidium
van Gatti. De moordenaar heeft geweigerd
een verdediger te kiezen, zoodat nem er nu
een zal worden toegevoegd. Verschillende
advocaten van Milaan weigeren de verde
diging op zich te nemen.
De »Evening World" meldtElf Itali-
aansche en drie Oost«nrjjksche anarchisten
zeischap vooruitgesneld. Hjj wilde niet ge
stoord zjjn, en geheel met zjjne gedachten
bezig, wist hjj nauweljjks dat Hellwach
zich bjj hem aangesloten had.
Eindeljjk hoorde bjj een welbekende stem
die riep: »Maar loop toch niet zoo haastig,
Amsfeld! Ik heb u iets mtê te deelen, dat
uw scherpen blik heden ontgaan is. Zulks
was trouwens te begrjjpen, daar ge slechts
oogen voor de naast u zittende jonge dame
hadt.<
Amsfeld zweeg. Hg wilde niet gestoord
zjjn en schreed nog haastiger voorwaarts.
»Het zou mjj leed doen, voer Hellwach
voort, indien mjjne mededeeling u onaan
genaam mocht zjjn, maar plicht gaat bjj
mjj boven alles.*
»Mjj onaangenaam? riep Amsfeld, uit
varend. Laat het tot morgen big ven, waarde
collega. De soiree was heden waarljjk in
teressant.*
»Dat heb ik wel gezien!* zei Hellwach
ontst md.
>Waarom?«
»Wel ik vrees dat ge op de schoone
nicht verliefd zjjt.«
»En mocht dat waar zjjn? Is zjj niet
bekoorljjk?*
>Dau zou, wat ik zooeven wilde zeggen
nutteloos zjjn, en toch moet ge het hooren
vóór ge
Amsfeld hield stand en zag zjjn collega
verwonderd, Echier verstoord aan.
»Wat hebt ge eigenljjk, Hellwach? riep
hjj misnoegd. Hebt ge mjj soms een ge
heim te ontdekken?*
»Zoo ge wilt, ja!<
Spreek dan mgnentwegel*
Belooft ge mg vooraf
die door de anarchistische vereeniging te
Napels waren aangewezen om president
Mac Kinley te vermoorden, zjjn in de laat
ste tien dagen aan boord van verschillende
van Europa komende stoomschepen gear
resteerd.
Geen enkel Russisch dagblad heeft mel
ding gemaakt van de aankomst der Boeren-
afgevaardigden en van dr. Leyds te St.
Petersburg. De directeuren er van hebben
nameljjk een circulaire van de keizerljjke
censuur ontvangen, waarin hun verboden
werd er een woord over te reppen.
De beweging, welke ten gunste dar Boe
ren door het Parjjsche comité begonnen is,
ondervindt overal veel sympathie. In
Duitschland moeten vereenigingen met
300.060 leden zjjn toegetreden en in ver
schillende plaatsen van Rusland hebben zich
soortgeljjke comité's gevormd. Het Rus
sische comité te Sb. Petersburg telt reeds
65 leden.
Uit de Ver. St. meldt men:
Terwjjl nog kort geleden te New Orleans
ernstige onlusten plaats hadden tusschen
blanken en negers, schjjnt er nu weer
een rassenoorlog te zullen uitbarsten te
Liberty City in Georgië. De blanke bevol
king is in opschudding gekomen naar aan
leiding van het vermoorden van een poli
tieagent door een neger, en sedert dien tjjd
loopt iedere zwarte die maar eenigszins
het ongenoegen der blanken opwekt, groot
gevaar om dadeljjk doodgeschoten te wor
den dat lot heeft er al verscheidsnen ge
troffen. Op hun beurt vallen de negers de
blanken aan, en de toestand is ernst'g ge
worden, vooral omdat ook op andere plaat
sen in de Oosteljjke staten de verbittering
tusschen de twee rassen tot een uitbarsting
dreigt te komen.
Maarschalk Von Waldersee heeft op een
redevoering van den Duitschen Keizer, bjj
zjjn vertrek naar China gehouden, geant
woord met de volgende woorden: ȕk dank
uwe Majesteit van ganscher harte en ik
verzoek haar de verzekering te aanvaarden,
dat, zoolang mjjn arm de kracht zal hebben
den bevelhebbersstaf te voeren, het bevel
terugtrekken* niet over mjjn lippen zal
komen.
Pretoria, 18 Aug. Gisteren kwam de
Wet ten Noorden van Commandonek, dat
door Baden Powell was bezet. Hjj vorderde
»Kwel mjj toch niet, zeg ik u! Ge be
derft me den geheelen avond, want ik denk
er noa lang niet aan naar bed te gaan.*
»'t Zou mjj inderdaad leed doen, maar
spreken moet ikZeg mjj, is u aan
uwe schoone dame naast u niets bizonders
in 't oog gevallen
Alles aan haar is mjj in 't oog geval
len, omdat alles aan haar schoon, betoo-
verend is."
»Ook het eigenaardige haar?"
»Dat mjj dol zou kunnen maken!"
Amsfeld schreed verder.
»Dat kon wel, als ge mjjne ontdekking
hoort. Ik wil voorwaar bjj het assessors
examen druipen, zoo het niet een heillooze
geljjkenis heeft met datnu ik zal 't
maar zeggen, met dat, wat men in het
bosch gevonden heeft."
Plotseling hield Amsfeld weder stand.
Verbjjsterd staarde hjj zjjn collega aan en
kon een poos lang geen woorden vinden.
Eindeljjk legde hjj hem de hand op den
schouder.
Hellwach voelde deze hand sidderen.
»Ja, bjj den almachtige# God, Hellwahh,
riep Amsfeld, er bestaat geljjkenisMaar
wat wil dat in deze plaats hebbende om
standigheden en in het buis van mevrouw
Ebenhahn zeggen Dit wonderschoon haar
was, zooals ge weet, de begeerde voortref
felijkheid onzer voorouders."
»Wat het in de oogen van een krimi-
neel beambte zeggen wil spr^k Hell
wach met nadruk.
h' r Y1-
j -'UP*.
m.
Die watten dragenwat beteekent dat?
VAN
Wordt vervolgd).